JOB

“Mbi sigi na yâ ti mama ti mbi terê senge,

mbi yeke kiri nga terê senge.+

 3 “Zia si lango so a dü na mbi+ agirisa biani,

legeoko na bï so a tene: ‘A mû ngo ti molenge ti koli!’

Zia si Nzapa so ayeke na nduzu abi bê ti lo na ni pëpe,

nga si lumière asu dä pëpe.

 6 Zia si ndo so avuko ngangu amene bï ni so;+

nga si bï ni so aduti na ngia pëpe na atanga ti alango ti ngu ni;

zia si a diko ni pëpe na popo ti alango ti anze.

 7 Ti tâ tënë ni, zia si mbeni zo abâ gigi na bï ni so pëpe;

nga si a mä go ti ngia na bï ni so pëpe.

 8 Zia si azo so ayeke deba alango adeba lango ni so,

ala so ayeke zingo Léviathan.*+

 9 Zia si atongoro ti kota ndapre ti lango ni so asu pëpe;

zia si lango ni so aku lumière ti kota lâ gbä;

nga lo bâ lumière ti ndapre pëpe.

10 Ndali ti so lo kanga yâ ti mama ti mbi pëpe,+

nga lo honde aye ti vundu na lê ti mbi pëpe.

12 Ngbanga ti nyen mbeni zo ayeke lani dä ti yô mbi na ndö ti gere ti lo?

nga mbi wara me ti nyon?

13 Ka ape mbi yeke lango fadeso kpô;+

mbi yeke lango na mbi yeke wu terê ti mbi,+

14 mbi na agbia ti sese nga na awawango ti ala,

ala so aleke ando ti ala so abuba fadeso awe,*

15 wala mbi na amolenge ti agbia so ayeke na lor,

ala so da ti ala asi singo na argent.

16 Wala ngbanga ti nyen ngo ti mbi atï ape?

tongana ti amolenge so abâ lumière lâ oko pëpe.

17 Kâ, mbeni ye ti yengi même azo ti sioni ayeke dä pëpe,

kâ kue, azo so awoko awe ayeke wu terê ti ala.+

18 Kâ, azo ti kanga kue ayeke wu terê ti ala;

ala yeke mä pëpe go ti zo ti gbungo ala na ngangu ti sara kua.

19 Kâ, akete zo na akota zo kue ayeke oko,+

nga a zi ngbâa na maboko ti wa ti lo awe.

20 Ngbanga ti nyen lo mû lumière na zo so ayeke bâ pasi?

nga lo mû fini na azo so ayeke na yâ ti kota vundu?*+

Ala gi ni gingo ahon mosoro so a honde,

22 ala so ayeke na ngia mingi,

ala so ayeke na ngia tongana ala wara dû ti kuâ.

23 Ngbanga ti nyen Nzapa amû lumière na zo so agirisa lege,

zo so Nzapa asara gbagba na terê ti lo so?+

24 Na ngoi so mbi doit ti te ye, mbi yeke dema,+

nga demango ti mbi+ aga tongana ngu so ayeke sigi;

25 ndali ti so, ye so mbi sara mbeto ni mingi aga na ndö ti mbi;

nga ye so mbi sara mbeto ni asi na mbi.

26 Mbi yeke na siriri pëpe, mbi duti kpô pëpe,

mbi wu nga terê ti mbi pëpe, me akpale angbâ gï ti ga.”

 3 Ti tâ tënë ni, mo mû wango na azo mingi,

na mo kpengba azo so maboko ti ala awoko.

 4 Tënë ti yanga ti mo amû ngangu na azo so aye ti tï,

na mo kpengba azo so gere ti ala awoko.

 5 Me fadeso, ye ti ngangu asi na mo, na mo hinga ye ti sara pëpe;*

ye ni asi na mo, na li ti mo akpe kue.

 8 Ye so mbi bâ ni ayeke so azo so aleke ti sara* ye ti sioni

nga na azo so ayeke bi kpale ayeke wara gï oko mara ti ye ni.

 9 Pupu ti yanga ti Nzapa asara si ala kui,

na ngonzo ti Nzapa so lo tuku na ndö ti ala asara si ala hunzi.

10 Bamara ayeke toto, na bamara so akono awe ayeke toto,

me même pembe ti angangu bamara* ayeke fâ.

11 Bamara akui ndali ti so lo wara nyama ti tengo ni pëpe,

na yâ ti amolenge ti bamara ni akangbi kirikiri.

12 Mbeni tënë atï na mê ti mbi na hondengo ni;

a tene tënë ni yeke na mê ti mbi.

13 Atënë ti gingo bê aga na yâ ti li ti mbi na yâ ti avision na bï,

na ngoi so azo atï na kota lango,

14 a sara si terê ti mbi adö ngangu mingi,

nga mbeto alï mbi juska na yâ ti bio ti mbi kue.

15 Mbeni yingo ahon na gbele mbi;

kuä ti terê ti mbi alondo.

16 Fadeso yingo ni aluti kpô,

me mbi bâ lo nzoni pëpe;

mbeni ye aluti na devant ti mbi;

ndo adë ngii, na pekoni mbi mä mbeni go atene:

18 Bâ, lo zia bê ti lo na awakua ti lo pëpe,

na lo bâ afaute ti a-ange* ti lo.

19 Si âdu ti azo so ayeke lango na yâ ti da so a leke na popoto,

ala so gunda ti ala ayeke na yâ ti fuku ti sese,+

so hio tongaso a yeke neka yâ ti ala tongana makongo ti tengo bongo.

20 Ti londo na ndapre ti si na lakui, a neka yâ ti ala kue;

ti ala ahunzi biani biani, na zo oko azia bê ti lo dä pëpe.

 2 Songo bê ayeke fâ ande zo ti buba,

na kota bê ayeke fâ ande zo so ayeke gbu li ti lo pëpe.

 3 Mbi bâ so gere ti zo ti buba agbu sese nzoni,

me gï hio tongaso, a deba ndo so lo lango dä.

 4 Ye ti batango amolenge ti lo ayeke dä pëpe;

a yeke tambela na ndö ti ala na yanga ti gbagba ti gbata,+ me mbeni zo ti sö ala ayeke dä pëpe.

 5 Zo so nzara asara lo ate kobe so zo ti buba ako ni,

lo mû ni même na popo ti asisi;

ambeni zo ayeke ku kungo ti gbu aye ti ala.

 6 Aye so asara sioni na zo ayeke sigi na yâ ti fuku ti sese pëpe,

na ye ti mungo vundu na zo ayeke sigi na yâ ti sese pëpe.

 7 A dü zo ti wara vundu,

gï tongana ti so akete kete lê ti wâ ayeke huru na nduzu.

 8 Âdu fade mbi, ka mbi yeke gue na mbage ti Nzapa,

na mbi yeke gue na tënë ti mbi na gbele Nzapa,

 9 Lo so asara akota ye so zo agi ndani gbä,

aye ti dongo bê so a hinga wungo ni pëpe.

10 Lo sara si ngu-nzapa apika na ndö ti sese,

na lo tokua ngu na ndö ti ayaka.

11 Lo yâa senge zo na nduzu,

na zo so bê ti lo ayeke na vundu, lo yâa lo na nduzu ti wara salut.

12 Lo sara si ye so azo ti mayele aleke ti sara alï ngu,

si kua ti maboko ti ala aga nzoni pëpe.

13 Lo gbu azo ti ndara na lege ti mayele ti ala wani,+

si yâ ti aye so azo ti hango lê aleke ti sara abuba.

14 Na kota lâ, ala tingbi na bingo,

na ala tatara ndo na bê ti lâ mo bâ mo tene a yeke bï.

15 Lo sö azo si épée ti yanga ti ala asara sioni na azo ni pëpe,

lo sö wayere na maboko ti zo ti ngangu,

16 si zo ti mawa aduti na beku,

me yanga ti zo ti kirikiri akanga.

17 Ngia ayeke na zo so Nzapa asuku na lo;

tongaso, tongana Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue apunir mo, mo ke pëpe.

18 Lo sara si bê ti zo ayeke na vundu, me lo kanga kä ni;

lo pika zo, me maboko ti lo wani asara si terê ti zo ni aga nzoni.

19 Lo yeke zi mo ande na yâ ti aye ti ngangu omene,

même mbasambala ye ni ayeke sara sioni na mo pëpe.

20 Na ngoi ti kota nzara, lo yeke zi mo na lê ti kuâ,

nga lo yeke zi mo na lê ti épée na ngoi ti bira.

21 Lo yeke bata mo si yanga so ason tongana zaza asara sioni na mo pëpe,+

na tongana ye so afuti ndo aga, mbeto ayeke sara mo pëpe.

22 Tongana futingo nga na nzara aga, mo yeke he ala hengo,

nga mo yeke sara ande mbeto ti anyama ti ngonda pëpe.

23 Atênë ti yâ ti ngonda ayeke sara sioni na mo pëpe,*

na anyama ti ngonda ayeke duti na siriri na mo.

24 Mo yeke hinga so sioni ayeke wara mo na yâ ti tente ti mo pëpe,*

na tongana mo gue ti bâ anyama ti mo, mbeni oko ayeke manke pëpe.

25 Mo yeke dü gbâ ti amolenge,

ahale ti mo ayeke si singo tongana pere.

26 Mo yeke ngbâ na ngangu na ngoi so mo gue na dû ti kuâ,

tongana akobe so a kanga gere ni na ngoi ti kongo lê ti kobe.

 2 “Tâ tongana a hinga fade nengo ti pasi+ ti mbi kue,

na a zia ni na ndö ti kilo legeoko na aye ti vundu ti mbi, ka a yeke nzoni!

 3 Fadeso pasi ti mbi ane mingi ahon mbutu ti angu-ingo,

ni la mbi diko tënë gï kirikiri*+ so.

 4 Alê ti kokora ti Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue alï yâ ti terê ti mbi,

na mbi nyon poison ti alê ti kokora ni;+

aye ti mungo mbeto so alondo na Nzapa aleke terê ti ala ti sara sioni na mbi.

 8 Tongana mbi wara fade ye so mbi hunda,

nga tongana Nzapa amû na mbi ye so mbi ye, ka a yeke nzoni!

 9 Tongana fade Nzapa ayeda ti neka yâ ti mbi,

si lo yôro maboko ti lo lo fâ mbi, ka a yeke nzoni!+

10 A lingbi même ti sara si bê ti mbi adë;

mbi lingbi ti sara ngia atâa ngangu pasi so mbi yeke lakue na yâ ni,

teti mbi ke pëpe atënë ti Nzapa so ayeke nzoni-kue.+

14 Zo kue so ayeke na tâ ndoye na mbage ti mba ti lo pëpe,+

lo yeke zia ti kpe mbeto ti Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue.+

15 Aita ti mbi wani asara ye na handa+ tongana ngu so asuku na ngoi ni,

tongana ngu so ahule tongana ngoi ni ahon.

16 Ngu ni avuko ndali ti glace so ayeke na yâ ni,

nga aneige so aga ngu ayeke na yâ ni.

17 Me na ngoi ti ndowa, ngu ni ayeke dä pëpe;

na ngoi so lâ asu mingi, ngu ni ahule.

18 Ngu ni azia ndo so lo yeke sua ka dä;

a sua na yâ ti désert na a yeke dä encore ape.

19 Azo ti Téma+ so ayeke tambela na ndö ti anyama ti ala agi ngu,

nga azo so alondo na Séba*+ aku ti wara ngu so.

20 Kamene asara azo ni ndali ti so ala zia bê ti ala na ndö ti ngu ni;

ala si kâ me ala wara ngu pëpe.

21 Ala yeke tongaso na lê ti mbi;+

ala bâ aye ti ngangu so asi na mbi, na mbeto agbu ala.+

24 Fa ye na mbi, na mbi yeke duti kpô;+

mû maboko na mbi ti hinga faute ti mbi.

25 Tënë so ayeke na lege ni ason bê ti zo pëpe;+

me nzoni ti nyen la mbi yeke wara na yâ ti atënë so ala tene ti suku na mbi?+

27 Ala sara nga mbeni ye ti soro nyindu+ ti bâ wala lo yeke ga ti zo wa,

nga ala kä* kamarade ti ala wani!+

28 Fadeso, ala tourné ala bâ mbi si,

ndali ti so mbi yeke tene mvene na lê ti ala pëpe.

29 Pardon, ala kiri ala gbu li ti ala si; ala fâ ngbanga ti kirikiri na ndö ti mbi pëpe;

ala kiri ala gbu li ti ala si, ndali ti so mbilimbili ti mbi angbâ na place ni.

7 “Fini ti zo na ndö ti sese asi singo na angangu kua,

nga alango ti fini ti lo ayeke tongana ti zo so a mû lo na kua.+

 2 Tongana mbeni ngbâa, lo ye gï ti wara gbe ti dê,

na tongana zo so a mû lo na kua, lo yeke ku futa ti lo.+

 3 Tongaso mbi wara anze so nzoni ye oko ayeke dä pëpe,

nga a mû na mbi abï so asi singo na pasi.+

 5 Angusu nga na sese amû terê ti mbi kue;+

akä so lê ni ahule hulengo nga na sanzo amû poro ti terê ti mbi kue.+

 6 Alango ti fini ti mbi ayeke hon na loro hio ahon keke ti zo ti kpongo bongo,+

a yeke hunzi hunzingo, na beku ayeke dä pëpe.+

 7 Dabe ti mo so fini ti mbi ayeke gï pupu,+

na so lê ti mbi ayeke kiri ti bâ encore ape ye so azia ngia na bê ti zo.*

 8 Lê so abâ mbi laso ayeke bâ mbi mbeni pëpe;

mo yeke gi mbi na lê ti mo, me mbi yeke dä mbeni pëpe.+

 9 Tongana ti so mbinda ayeke hon yeke yeke ngbii agirisa,

zo so ague na yâ ti Dû ti kuâ* ayeke kiri mbeni pëpe.+

10 Lo yeke kiri na da ti lo mbeni pëpe,

nga na ndo so lo yeke lani dä, azo ayeke dabe ti ala na lo mbeni pëpe.+

11 Ni la mbi yeke kanga yanga ti mbi pëpe,

mbi yeke fa vundu ti bê ti mbi;

mbi yeke dema terê na yâ ti kota vundu ti mbi!*+

12 Mbi yeke ngu-ingo wala kota nyama ti ngu-ingo?

si mo zia sinziri na terê ti mbi so?

13 Tongana mbi tene: ‘Tange ti mbi ayeke dë bê ti mbi

na gbogbo ti mbi ayeke sara si pasi ti mbi ayapu,’

14 mo sara si mbi bâ asioni bango li, na mbeto ahon ndö ti mbi;

na aye so mbi bâ na yâ ti avision amû na mbi mbeto,

15 a sara si mbi soro* ti tene mbeni ye akanga lege ti wungo ti mbi si mbi kui;

mbi ye kuâ ahon ti ngbâ na yâ ti terê ti mbi so.*+

18 Ngbanga ti nyen lakue na ndapre lê ti mo ayeke na ndö ti lo,

si mo tara lo na ngoi kue?+

21 Ndani nyen si mo pardonné kengo ndia

wala faute ti mbi ape?

Na yâ ti kete ngoi, mbi yeke lango na yâ ti fuku ti sese;+

mo yeke gi mbi na lê ti mo, me mbi yeke dä encore ape.”

 4 Tongana amolenge ti mo asara siokpari na terê ti lo,

lo zia si a punir ala ndali ti kpengba-li ti ala,

 5 me tongana mo bâ ndo na mbage ti Nzapa,+

na mo voro yanga na Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue ti sara nzoni bê na mo,

 6 na tongana biani bê ti mo avuru na mo sara ye na lege ni,+

lo yeke mä toto ti mo*

na lo yeke kiri na mo na tâ place ti mo.

 7 Atâa so na tongo nda ni, ye ti mo ayeke kete,

kekereke ti mo ayeke duti ande kota.+

 8 Pardon, mo hunda azo ti angoi so aga kozo na mo,

na mo dengi mê mo mä aye so ababâ ti ala ahinga ni,+

 9 ndali ti so a dü e gï biri, na e hinga ti e ye oko pëpe,

nga alango so e sara na sese ayeke hon tongana gbe ti dê.

12 Na ngoi so fleur ni angbâ kete, nga ade ti fâ ni pëpe,

a yeke hule kozo na tanga ti apere ni.

13 A yeke ye so ayeke si ande na* azo kue so agirisa Nzapa,

ndali ti so beku ayeke dä pëpe teti zo so akpe Nzapa pëpe.*

14 Ala so confiance so ala yeke na ni ayeke gï senge senge,

na so ye so ala sara confiance na ni akpengba pëpe tongana gbanda* ti tere.

15 Lo calé terê ti lo na terê ti da ti lo, me da ni angbâ na nduzu pëpe;

lo gi ti gbu da ni, me a yeke tï.

16 Lo yeke tongana keke so ngu ti yâ ni ayeke mingi na lê ti lâ,

na so akete keke ni asigi amû ndo na yâ ti yaka.+

17 Gere ni alï na popo ti atênë;

lo gi ti wara mbeni da na popo ti atênë.*

18 Me tongana a gboto* ni na ndo ni so awe,

ndo ni ake lo nga atene: ‘Mbi bâ mo lâ oko pëpe.’+

19 A yeke tongaso la lo yeke girisa,*+

na pekoni ambeni keke ayeke sigi na yâ ti sese ni.

20 Ti tâ tënë ni, Nzapa ayeke ke pëpe azo so angbâ lakue ti sara ye mbilimbili,*

na lo yeke mû maboko na* azo ti sioni pëpe;

21 lo yeke sara si mo he ngia,

nga yanga ti mo ayeke dekongo na ngia.

22 Azo so ake mo, kamene ayeke ga bongo ti ala,

na tente ti azo ti sioni ayeke duti dä encore ape.”

 5 Lo changé place ti* ahoto sân ti tene zo ahinga;

na yâ ti ngonzo ti lo, lo kinda ahoto ni.

 6 Lo sara si sese ayengi na angbâ na place ni pëpe,

na apilier ni adö.+

 7 Lo mû yanga na lâ ti tene lo su pëpe,

nga lo kanga lege ti lumière ti atongoro;+

 8 lo oko lo gbara yâ ti yayu,+

nga lo tambela na ndö ti amapo ti ngu-ingo so alondo mingi.+

 9 lo sara abungbi ti atongoro tongana Ash,* Késil,*+

Kimah* nga na ala so ayeke na mbage ti sud;*

10 lo sara akota ye mingi so a lingbi ti gi ndani pëpe,+

aye ti dongo bê so a lingbi ti diko wungo ni pëpe.+

11 Lo hon nduru na mbi, me mbi bâ lo pëpe,

lo hon mbi hongo, me mbi hinga mbi tene a yeke lo pëpe.

13 Nzapa ayeke kanga ngonzo ti lo pëpe;+

même azo ti mungo maboko na Rahab*+ ayeke kuku na gbe ti lo.

14 So ye ni ayeke tongaso, a lingbi mbi soro yâ ti tënë ti mbi nzoni

tongana mbi ye ti kiri tënë na lo.

Mbi pensé lo yeke mä go ti mbi pëpe;

17 ndali ti so lo sara si kota pupu aneka mbi

nga lo zia akä gbani gbani na terê ti mbi senge senge.+

18 Lo zia nga mbi ti wu pupu pëpe,

lo ngbâ gï ti zia aye so ason mingi na ndö ti mbi.

20 Tongana fade mbi la mbi yeke na raison, yanga ti mbi wani ayeke fâ ngbanga na li ti mbi;

même tongana mbi ngbâ ti sara ye lakue mbilimbili,* lo yeke tene so tënë ayeke na li ti mbi.*

21 Même tongana mbi ngbâ ti sara ye lakue mbilimbili,* mbi yeke na confiance na mbi wani pëpe;*

mbi ke* fini ti mbi.

23 Tongana ngu asuku gï hio tongaso si afâ azo,

lo yeke he dema ti azo so tënë ayeke na li ti ala pëpe.

24 A zia sese na maboko ti azo ti sioni;+

lo kanga lê* ti ajuge ti sese.

25 Fadeso lango ti mbi ahon hio mingi ahon zo ti mungo loro;+

a hon hio, me mbi bâ nzoni dä pëpe.

26 A kpe tongana ngö so a sara ni na sosongo,

a kpe tongana a-aigle so adescend na loro ti gbu nyama ti ala ti tengo ni.

27 Tongana mbi tene: ‘Mbi yeke zia ti dema terê,

mbi yeke sara si lê ti mbi ayeke na vundu mbeni pëpe me a yeke duti na ngia,’

28 mbeto ayeke ngbâ ti sara mbi ndali ti apasi kue so mbi bâ;+

na mbi hinga so mo yeke tene so tënë ayeke na li ti mbi.

30 Tongana mbi sukula terê ti mbi na neige so aga ngu,

na mbi sukula maboko ti mbi na mokpakpa,*+

31 mo yeke yôro mbi na yâ ti dû,

si même bongo ti mbi ayeke ke mbi bê oko.

32 Teti Nzapa ayeke zo tongana mbi pëpe si mbi lingbi ti kiri tënë na lo,

si mbi na lo e lingbi ti gue na gbele ngbanga.+

33 Mbeni zo so alingbi ti fâ yâ ti tënë* na popo ti mbi na lo,

mbeni zo so alingbi ti duti juge ti e,* ayeke dä pëpe.

34 Tongana fade lo zia ti pika mbi,*

nga lo zia si mbeto ti lo ahon ndö ti mbi pëpe,+

35 ka mbi yeke sara tënë na lo sân mbeto,

ndali ti so mbi ye ti mbi ti sara tënë na yâ ti mbeto pëpe.

 3 Nzoni ti nyen la mo yeke wara tongana mo sara ye ti ngangu na zo?

tongana mo ke kusala ti maboko ti mo,+

me mo yeda na wango ti azo ti sioni?

 6 si mo yeke gi peko ti faute ti mbi

nga mo ngbâ ti gi peko ti siokpari ti mbi so?+

 7 Mo hinga so tënë ayeke na li ti mbi pëpe,+

na zo ti sö mbi na maboko ti mo ayeke dä pëpe.+

 8 Maboko ti mo la aleke mbi nga asara mbi,+

me fadeso mo ye ti futi mbi.

 9 Pardon, dabe ti mo so mo mû popoto la mo sara na mbi,+

me fadeso mo sara si mbi kiri fuku ti sese.+

10 Mo tuku mbi tongana ti so zo ayeke tuku lait ape?

nga mo sara si mbi kpengba tongana fromage ape?

11 Mo yü na mbi poro ti terê nga na nyama ti terê tongana bongo

nga mo tingbi abio nga na akamba ti terê ti bio ndo oko.+

12 Mo mû na mbi fini nga mo fa tâ ndoye na mbage ti mbi;

mo bata yingo* ti mbi nzoni.+

14 Tongana mbi sara siokpari, mo yeke bâ mbi+

nga mo yeke zi tënë ti faute ti mbi na li ti mbi pëpe.

Même tongana tënë ayeke na li ti mbi pëpe, mbi lingbi pëpe ti yô li ti mbi na nduzu,+

ndali ti so kamene nga vundu ahon ndö ti mbi.+

16 Tongana mbi yô li ti mbi na nduzu, mo yeke gi mbi tongana bamara,+

na mo kiri mo fa ngangu ti mo na terê ti mbi.

17 Mo yeke ga na ambeni fini témoin na terê ti mbi,

nga mo yeke kiri ti sara ngonzo mingi na terê ti mbi,

na ngoi so aye ti ngangu ayeke si na mbi na ndö ti terê.

19 Ka a yeke mo bâ mo tene mbi yeke dä lâ oko pëpe;

ka fade a mû mbi na ngoi ti dungo mbi a gue na mbi droit na dû ti kuâ.’

20 Alango ti mbi ayeke mingi pëpe;+ mbi ye lo zia mbi kpô;

mbi ye lo zi lê ti lo na terê ti mbi, si mbi wu kamême terê ti mbi*+

21 kozo si mbi hon (na mbi yeke kiri mbeni pëpe)+

na ndo so kota bingo* ayeke dä,+

22 na ndo so avuko mingi,

na ndo so kota bingo ayeke dä nga ye kue ayeke kirikiri,

ndo so atâa so lumière ayeke dä, ndo avuko mingi.”

 4 Mo tene: ‘Ye so mbi fa ni ayeke nzoni,+

na mbi yeke nzoni na lê ti mo.’+

 5 Tongana fade Nzapa asara tënë,

na lo zi yanga ti lo, lo sara tënë na mo,+

 6 ka lo fa na mo ye so a iri ni ndara,

ndali ti so aye mingi ayeke na yâ ti tâ ndara.

 9 A yo a hon sese,

lê ni akono ahon ngu-ingo.

10 Tongana lo yeke hon hongo si lo zia maboko ti lo na ndö ti mbeni zo si lo gue na lo na ngbanga,

zo wa la akpa ti ke na lo zo wa?

12 Me zo so li ti lo ayeke dä pëpe ayeke mä yâ ti ye

gï tongana kororo ti ngonda adü zo si.*

13 Mo leke bê ti mo

na mo yôro maboko ti mo na lo.

14 Tongana maboko ti mo ayeke sara sioni, mo zia ni yongoro,

na mo zia ye ti kirikiri aduti na yâ ti atente ti mo pëpe.

15 Tongaso, mo lingbi ti yô lê ti mo na nduzu, lê ti mo so sioni ye ayeke dä pëpe;

mo lingbi ti dö sese ngangu, sân mbeto.

16 Nga mo yeke girisa akpale ti mo;

même tongana li ti mo atï na ndö ni, a yeke ga tongana mbeni ngu so asua ahon.

17 Gigi ti mo ayeke za ahon lâ ti midi;

même so a yeke tongana bingo, a yeke za tongana lâ ti ndapre.

18 Mo yeke gi nga bê ti mo pëpe, ndali ti so mo yeke na beku;

mo yeke bâ ndo na terê ti mo, na mo yeke lango na siriri.

20 Me lê ti azo ti sioni ayeke vuko,

na ala yeke wara ndo ti kpe dä pëpe;

oko beku ti ala ayeke gï kuâ.”*+

2 “Biani, ala la ayeke azo so ahinga ndo,*

na tongana ala kui awe, ndara nga ayeke dä mbeni pëpe!

 4 Mbi ga ye ti ngia na lê ti akamarade ti mbi,+

mbi so mbi dekongo na Nzapa ti tene lo kiri tënë na mbi.+

 5 Zo so ayeke na gingo bê pëpe abâ ti lo so ye ti vundu alingbi ti si na lo pëpe,

lo pensé so a yeke si gï na ala so gere ti ala aluti nzoni pëpe.*

 6 Siriri ayeke na yâ ti atente ti azo ti nzi,+

na azo so agi yanga ti Nzapa ayeke duti nzoni,+

azo so nzapa ti ala ayeke na maboko ti ala.

 7 Ye oko, hunda anyama, na ala yeke fa ye na mo;

hunda andeke ti nduzu, na ala yeke tene na mo.

 8 Wala bi lê na mbage ti* sese, na lo yeke fa ye na mo;

asusu ti ngu-ingo ayeke tene ni na mo.

 9 Na popo ti aye so kue so,

lo so wa la ahinga ape so Jéhovah la asara ni na maboko ti lo?

10 Fini ti aye kue so ayeke na fini*

nga na yingo* ti azo kue* ayeke na maboko ti lo.+

11 Mê ayeke tara tënë

tongana ti so langue ayeke tara kobe ape?+

13 Ndara na ngangu ayeke na Nzapa;+

lo hinga ti mû wango nga lo hinga ti mä yâ ti ye.+

14 Tongana lo kungbi mbeni ye na sese, a lingbi ti kiri ti leke ni pëpe;+

tongana lo kanga ye, zo alingbi ti zi ni pëpe.

15 Tongana lo gbanzi ngu, ye kue ahule;+

tongana lo tokua ni, a mû ndö ti sese kue.+

16 Ngangu na tâ ndara ayeke na lo;+

zo so agirisa lege nga na zo so asara si zo agirisa lege, lo yeke na ngangu na ndö ti ala;

17 lo sara si awawango atambela gere senge,*

nga lo sara si ajuge aga azo ti buba.+

18 Lo woko yâ ti akamba so agbia akanga azo na ni,+

na lo kanga ceinture na gbe ti yâ ti agbia ni.

19 Lo sara si aprêtre atambela gere senge,+

na lo kinda azo so gere ti komandema ti ala aluti nzoni;+

20 lo sara si awawango so zo asara confiance na ala ahinga tënë ti tenengo ni pëpe,

nga lo sara si ambakoro* ahinga ti gbu li nzoni pëpe;

21 lo sara si a ne akota zo ti kodro ti ala pëpe,+

na lo sara si azo ti ngangu awoko;*

22 aye so ayeke kâ na yâ ti vukongo ndo, lo sigi na ni,+

na lo sara si lumière aza na ndö ti ando so ayeke bingo;

23 lo sara si amara aga ngangu, tongaso si a futi ala;

lo sara si sese ti ala akono ahon ti kozo, si lo lingbi ti gue na ala na ngbâa.

24 Lo sara si amokonzi ti azo amä yâ ti ye* pëpe,

na lo sara si ala fono gï tongaso na yâ ti benyama so lege ayeke dä pëpe.+

25 Ala yeke tatara ndo na yâ ti bingo,+ ndo so lumière ayeke dä pëpe,

lo sara si ala tambela kirikiri tongana azo so asoulé.+

13 “Lê ti mbi abâ aye so kue,

mbi mä ni na mê ti mbi, na mbi gbu ndani nga.

 2 Ye so ala hinga, mbi kue mbi hinga ni;

mbi yeke kete na gbe ti ala pëpe.

 3 Ti mbi, mbi ye ti sara tënë gï na Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue;

mbi ye ti fa tënë ti mbi na Nzapa.+

 4 Me ala tene mvene na ndö ti mbi;

ala kue ayeke adocteur so ahinga ti sava zo pëpe.+

 5 Tongana ala kanga fade yanga ti ala kpô,

ka a fa so ala yeke azo ti ndara.+

 6 Ala mä tënë ti mbi si,

nga ala dengi mê na atënë so mbi yeke tene ti zi tënë na li ti mbi.

10 Ti tâ tënë ni, lo yeke suku na ala

tongana ala tara na hondengo ni ti sara nzoni gï na ambeni zo.+

12 Atënë ti ndara ti ala* ayeke ye oko pëpe, tongana mburu ti wâ;

aye so ala sara ti bata terê ti ala* akpengba pëpe, tongana ye so a sara ni na popoto.

14 Ndali ti nyen la mbi zia fini ti mbi na yâ ti kpale?*

nga mbi zia fini* ti mbi na lê ti kuâ?

15 Atâa so lo lingbi ti fâ mbi, mbi yeke ngbâ ti ku,+

mbi yeke gue na tënë ti mbi na gbele lo.*

16 Lo yeke ga zo ti sö mbi,+

ndali ti so zo so akpe Nzapa pëpe* alingbi pëpe ti ga na gbele lo.+

17 Ala mä mbi nzoni,

ala dengi mê na tënë so mbi yeke tene.

18 Mbi leke awe atënë so mbi yeke tene na gbele ngbanga;

mbi hinga so tënë ayeke na li ti mbi pëpe.

20 Nzapa ti mbi, sara na mbi gï aye use so,*

si mbi honde terê ti mbi na lê ti mo pëpe:

21 Zi nengo maboko ti mo na terê ti mbi,

nga sara si mbeto ti mo ahon ndö ti mbi pëpe.+

22 Wala mo iri ndo, na mbi yeke yeda,

wala mo zia mbi sara tënë, na mo kiri tënë na mbi.

24 Ngbanga ti nyen mo honde lê ti mo+

na mo bâ mbi tongana wato ti mo?+

26 Mo ngbâ gï ti sara na mbeti asioni tënë ti mbi,

nga mo sara si mbi kiri tënë ndali ti siokpari so mbi sara na ngoi so mbi de maseka.

27 Mo zia gere ti mbi na yâ ti olombo,

ndo kue so mbi gue dä, lê ti mo gï dä,

na mo zia marque na place ti gere ti mbi oko oko kue.

28 Tongaso, terê ti zo* ayeke buba tongana mbeni ye so afun awe;

tongana mbeni bongo so amakongo ti tengo bongo ate ni.

14 “Zo so wali adü lo,+

gigi ti lo ayeke gï nduru+ nga asi singo na aye ti vundu.*

 2 Lo yeke tongana mbeni fleur so asigi, na pekoni a hule,*+

lo yeke tongana gbe ti dê so akpe hio na agirisa.+

 3 Mo zia lê ti mo gï na ndö ti lo,

na mo gue na lo* na gbe ti ngbanga.+

 5 Tongana a fa wungo ti alango ti lo awe,

wungo ti anze ti lo ayeke na maboko ti mo;

mo fa mbeni katikati na lo so lo lingbi ti hon ni pëpe.+

 6 Zi lê ti mo na terê ti lo si lo wu terê ti lo,

juska lo hunzi lango ti lo, tongana ti zo so a mû lo na kua.+

Tongana a dë ni na sese, a yeke kiri ti sigi,

na akete ni so asigi na terê ni ayeke ngbâ ti maï.

 8 Tongana gunda ni so ayeke na gbe ti sese aninga mingi

na nduru ni so angbâ akui na yâ ti sese,

 9 na ngoi so lo mä fion ti ngu, lo yeke sigi,

na amaboko ni ayeke sigi mo bâ mo tene a yeke fini keke.

10 Me tongana zo akui, ngangu ti lo ayeke dä mbeni pëpe;

tongana zo akui, lo yeke na ndo wa?+

11 Ngu ti ngu-ingo ahon,

na bale asua ague na mbeni ndo nde, na a hule.

Juska yayu ayeke dä mbeni pëpe, ala yeke zingo ande pëpe;

mbeni zo alingbi ti zingo ala na lango ni pëpe.+

13 Mbi ye mo honde mbi na yâ ti Dû ti kuâ,*+

mbi ye mo honde mbi juska ngonzo ti mo ahon,

mbi ye si na ngoi so mo fa, mo dabe ti mo na mbi.+

Na alango kue ti kua so a gbu mbi na ngangu ti sara, mbi yeke ngbâ ti ku

juska ngoi ti zingo mbi asi.+

16 Me ti fadeso, mo ngbâ ti diko tambela ti mbi oko oko kue;

mo yeke gi gï ti bâ siokpari ti mbi.

17 Mo kanga na yâ ti bozo kengo ndia ti mbi,

nga mo kanga yanga ti faute ti mbi, na mo zia colle dä.

18 Tongana ti so hoto atï na aga fuku,

nga a zi kota tênë na place ti lo,

19 tongana ti so ngu ayeke te terê ti atênë,

na angu so asua ayeke te sese,

mo futi beku ti zo ti sese.

20 Mo ngbâ ti hon lo na ngangu juska lo kui;+

mo sara si lê ti lo achangé, na mo tene na lo ti hon.

21 A mû nengo na amolenge ti lo, me lo hinga pëpe;

ala ga ambumbuse zo, me lo hinga pëpe.+

22 Lo mä songo ti ye gï na ngoi so lo ngbâ na fini;

lo sara* vundu gï na ngoi so lo ngbâ na fini.”

 3 Ti suku na zo na senge tënë ayeke sara ye oko pëpe,

na gï dikongo gbâ ti tënë ayeke mû maboko na zo pëpe.

 4 Mo sara si kpengo mbeto ti Nzapa aga senge ye,

na mo sara si zo abi bê ti lo na Nzapa tongana ti kozo pëpe.

 5 Faute ti mo la apusu mo ti sara tënë,*

na mo leke yâ ti atënë ti mo na mayele.

 6 Tënë ti yanga ti mo wani la afâ ngbanga na li ti mo, me mbi pëpe;

yanga ti mo wani la afa sioni ti mo na gigi.+

10 Azo so kuä ti li ti ala avuru nga na ambakoro ayeke na popo ti e,+

ala so ngu ti ala ahon ti babâ ti mo mingi.

13 Bê ti mo ason na terê ti Nzapa,

na mo zia lege na mara ti atënë tongaso ti sigi na yanga ti mo.

15 Bâ! Lo zia bê ti lo pëpe na azo ti lo ti be-vulu,

na même yayu avuru tarara na lê ti lo pëpe.+

16 Si âdu ti zo so ayeke sioni mingi na so sarango ye ti lo ayeke nzoni pëpe so,+

zo so nzara ti sarango ye ti kirikiri asara lo tongana nzara ti ngu so!

Mbi yeke fa na mo ye so mbi bâ awe,

18 ye so ababâ ti awandara afa na ala si ala fa peko ni,+

aye so ala honde ni pëpe.

19 A mû kodro ni gï na ababâ ti awandara so,

na wande ahon na popo ti ala pëpe.

20 Zo ti sioni abâ pasi na yâ ti gigi ti lo kue,

na yâ ti angu kue so a diko ni na zo so ayeke komande na ngangu.

21 Lo mä toto ti aye so asara zo mbeto mingi;+

na ngoi ti siriri, azo ti gbungo ye ti azo na ngangu anzi ye ti lo.

22 Lo bâ pëpe so lo lingbi ti kpe bingo;+

épée la ayeke ku lo.

24 Ye ti vundu nga na pasi angbâ ti zia mbeto na yâ ti lo;

ngangu ti ala ahon ndö ti lo tongana mbeni gbia so ayeke nduru ti sara bira.

25 Lo yôro maboko ti lo na lê ti Nzapa,

na lo gi ti sara ngangu-li na* Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue;

26 ngangu-li ti lo apusu lo ti gue na bira na terê ti Nzapa,

lo gue na kota vala ti lo so akpengba;*

27 lê ti lo kue gï mafuta

nga yâ ti lo kue ane na mafuta;

28 lo lango na yâ ti agbata so a yeke futi ande ni;

na yâ ti ada so zo oko ayeke lango dä pëpe,

ada so ayeke ga gbâ ti atênë so a dö ni na ndö ti terê.

29 Lo yeke ga zo ti mosoro pëpe na mosoro ti lo ayeke maï pëpe,

nga aye ti mosoro ti lo ayeke mû ndo na yâ ti kodro ni pëpe.

30 Lo yeke kpe bingo pëpe;

lo yeke ga tongana mbeni kete keke so wâ asara si ahule,*

na pupu ti yanga ti Nzapa* asara si lo girisa.+

31 A yeke nzoni lo gue yongoro pëpe si lo zia bê ti lo na asenge senge ye,

ndali ti so ye so lo yeke wara na place ni ayeke gï senge ye;

32 a yeke si kozo na lango ti lo.

33 Lo yeke duti ande tongana mbeni vigne so atuku alê ni kozo si abe,

nga tongana mbeni keke ti olive so atuku afleur ni kue.

34 Ye so bungbi ti azo so akpe Nzapa pëpe* agi ti sara ayeke ga nzoni pëpe,+

nga atente so azo ayeke pete goro dä, wâ ayeke gbi ni.

35 Ala mû ngo ti ye so ayeke ga na kpale, na ala dü ye ti sioni,

na ye ti handa ayeke na yâ ti ala.”

Tongana ala yeke fade na place ti mbi,*

ka mbi lingbi ti leke atënë ti tene na terê ti ala

nga mbi yengi li ti mbi na terê ti ala.+

 5 Ye oko, mbi yeke kpengba ala na atënë ti yanga ti mbi,

nga atënë ti dengo bê so asigi na yanga ti mbi ayeke dë bê ti ala.+

 7 Me fadeso, Nzapa asara si mbi woko;+

lo futi azo ti da ti mbi kue.*

 8 Mo nga kue mo gbu mbi, na ye so aga ye ti témoin,

si ngengo ti mbi afa na lê ti mbi so mbi yeke sioni.

10 Ala zi yanga ti ala kota na terê ti mbi,+

ala zonga mbi, ala pika ngbangba ti mbi,

nga ala bungbi gbani na ndö ti mbi.+

11 Nzapa azia mbi na maboko ti amaseka-koli,

nga lo bi mbi na maboko ti azo ti sioni.+

12 Kozo lani mbi gi bê ti mbi pëpe, me lo kungbi yâ ti mbi kete kete;+

lo gbu mbi na peko ti go ti mbi, na lo pete mbi na sese,

na pekoni lo zia mbi tongana ye ti pikango ni na kokora.

13 Azo ti lo ti pikango kokora angoro mbi;+

lo kpo yâ ti arein ti mbi+ na lo bâ mawa ti mbi pëpe;

lo tuku ngu ti yâ ti da ti ngonzo ti mbi na sese.

14 Mbi ga tongana mbeni gbagba so lo yeke kôro adû dä;

lo ga ti sara bira na mbi, tongana mbeni ngangu zo ti bira.

15 Mbi fü bongo ti vundu ti kanga na terê ti mbi,+

nga mbi zia nengo* ti mbi na yâ ti fuku ti sese.+

16 Lê ti mbi abe na toto,+

poro ti lê ti mbi avuko pitipiti,*

17 atâa so maboko ti mbi asara ye ti ngangu na zo pëpe

nga sambela ti mbi ayeke nzoni.

19 Même fadeso, témoin ti mbi ayeke na yayu,

lo so alingbi ti duti témoin ti mbi ayeke na nduzu kâ.

20 Akamarade ti mbi ahe mbi;+

na oko ngoi ni, mbi yeke toto na ngu ti lê na Nzapa.*+

21 Zia mbeni zo afâ ngbanga na popo ti zo na Nzapa,

tongana ti so zo ayeke fâ ngbanga na popo ti mbeni zo na mba ti lo.+

22 Angu so angbâ ayeke mingi pëpe,

na mbi yeke mû lege ti hon na lege so zo ayeke kiri pëpe.+

17 “Ngangu ahunzi na mbi kue awe, lango ti mbi ahunzi awe;

dû ti kuâ ayeke ku mbi kungo.+

 2 Azo ti hengo ndo angoro mbi,+

lê ti mbi abâ gï* sarango ye ti kpengba-li ti ala.

 4 Mo sara si ala bâ yâ ti ye nzoni pëpe,+

ni la mo yâa iri ti ala na nduzu pëpe.

 5 Mbeni zo airi akamarade ti lo ti mû ye na ala,

me amolenge ti lo wani ayeke na ye pëpe.

 6 Nzapa asara si mbi ga mbeni ye ti ngia* na popo ti azo,+

na ala yeke tuku ngu ti yanga na lê ti mbi.+

 7 Pasi ti mbi asara si lê ti mbi abâ ndo nzoni pëpe,+

na amembre ti terê ti mbi kue ayeke gï tongana gbe ti dê.

 8 Li ti azo ti mbilimbili akpe kue tongana ala bâ ye so asi so,

nga tongana zo so tënë ayeke na li ti lo pëpe abâ azo so akpe Nzapa pëpe,* ye ni asara lo nzoni pëpe.

 9 Zo ti mbilimbili angbâ gï na lege ti lo,+

na zo so maboko ti lo avuru awara ngangu ahon ti kozo.+

10 Âdu ti ala, ala lingbi ti kiri ti dë gaba na mbi senge,

teti mbi bâ ti mbi mbeni zo ti ndara na popo ti ala pëpe.+

11 Lango ti mbi ahunzi awe;+

aye so mbi leke ti sara, aye so agbu bê ti mbi, yâ ni abuba awe.+

12 Akamarade ti mbi angbâ gï ti zia bï na place ti kota lâ,

ala tene: ‘So ndo avuko awe so, lumière aga nduru awe.’

13 Tongana mbi ku, Dû ti kuâ* ayeke ga da ti mbi;+

mbi yeke leke ande gbogbo ti mbi na yâ ti bingo.+

16 A* yeke gue ande na Dû ti kuâ,*

na ngoi so mbi na beku ti mbi e yeke gue na yâ ti fuku ti sese.”+

 3 Ngbanga ti nyen mo yeke bâ e tongana anyama+

nga tongana abuba zo?*

 4 Même tongana, na lê ti ngonzo ti mo, mo suru yâ ti terê ti mo* kete kete,

sese kue ayeke ga gï ngonda ndali ti mo?

 5 Lumière ti zo ti sioni ayeke mingo,

nga wâ ti lo ayeke za pëpe.+

 6 Lumière ti yâ ti tente ti lo ayeke ga gï bingo,

nga lampe so ayeke su na ndö ti lo ayeke mingo.

 7 Lo yeke bi gere ti lo kota kota encore ape,

nga wango ti lo wani ayeke sara si lo tï.+

 8 Gere ti lo ayeke gue na lo na yâ ti gbanda,

na lo yeke tambela na yâ ni.

 9 Kûkû ayeke gbu gere ti lo;

gbanda ayeke gbu lo.+

10 A honde kamba na sese ti gbu na lo,

na a sara kûkû na lege ti lo.

11 Aye ti mungo mbeto mingi na zo angoro lo kue,+

na a mû gï peko ti lo.

12 Ngangu ti lo ahunzi,

na ye ti ngangu+ ayeke sara si lo tambela tongana zo so anyon ye.*

13 Mbeni ye ate poro ti terê ti lo kue;

tâ sioni kobela ti fango zo* ate amembre ti lo kue.

14 A gboto lo na yâ ti tente ti lo+ so lo duti nzoni dä,

a gue na lo na gbia ti aye ti mungo mbeto na zo.*

15 Awande* ayeke lango na yâ ti tente ti lo;

a yeke tuku soufre na ndo ti lango ti lo.+

16 Lo yeke ga tongana keke so gunda ni ahule

na amaboko ni ahule.

17 Azo ayeke dabe ti ala na lo encore ape,

na lege azo ayeke hinga iri ti lo pëpe.*

18 A yeke tomba lo na ndo so lumière ayeke dä si lo gue na yâ ti bingo,

na a yeke tomba lo na ndö ti sese so ye alë dä.

19 Lo yeke wara molenge wala hale pëpe na popo ti azo ni,

nga mbeni zo ti lo ayeke sö kuâ pëpe na ndo so lo sara kodro dä.*

20 Tongana lango ti lo asi awe, bê ti azo ti mbage ti Ouest ayeke dö ngangu,

na mbeto ayeke gbu azo ti mbage ti Est.

21 Ye so ayeke si na atente ti zo ti sioni la

nga na ndo so zo so ahinga Nzapa pëpe asara kodro dä.”

2 “Juska lawa si ala yeke ngbâ ti son bê ti âme ti mbi*+

nga ti tene atënë so azia vundu na bê ti mbi?+

 3 Fani bale-oko la ala suku na* mbi so;

kamene asara ala pëpe ti sara ye ti ngangu na mbi.+

 4 Tongana biani mbi sara faute,

faute ti mbi abâ gï mbi.

 5 Tongana ala ngbâ ti sara terê ti ala kota na ndö ti mbi,

na ala tene ye ti kamene so asi na mbi ayeke na lege ni,

 6 zia ala hinga so Nzapa la ahanda mbi,

na lo gbu mbi na yâ ti gbanda ti lo.

 7 Bâ, mbi yeke dekongo, mbi tene: ‘A yeke sara pasi na mbi!’ me zo oko akiri tënë pëpe;+

mbi ngbâ gï ti dekongo ti tene a mû maboko na mbi, me fango ngbanga ti mbilimbili ayeke dä pëpe.+

 8 A sara gbagba ti tênë ti kanga na lege ti mbi, na mbi lingbi ti hon pëpe;

lo sara si bingo amû ndö ti lege ti mbi.+

 9 Lo zi gloire ti mbi,

nga lo zi couronne na li ti mbi.

10 Lo kungbi yâ ti terê ti mbi kue, juska mbi futi kue;

lo zi beku ti mbi tongana ti so zo agboto keke.

11 Ngonzo ti lo aga wâ na terê ti mbi,

nga lo bâ mbi tongana wato ti lo.+

12 Aturugu ti lo aga ala ngoro mbi na bira,

nga ala sara camp na terê ti tente ti mbi.

13 Aita ti mbi wani, lo pusu ala yongoro na terê ti mbi,

nga azo so ahinga mbi, ala yeke kpe mbi kpengo.+

14 Akota kamarade* ti mbi azia mbi,

nga azo so mbi hinga ala nzoni agirisa mbi.+

15 Azo so aga gene na da ti mbi+ nga na angbâa ti mbi ti wali abâ mbi tongana wande;

mbi yeke wande na lê ti ala.

16 Mbi iri zo ti kua ti mbi, me lo zi yanga pëpe,

mbi dema na lo ti tene lo bâ mawa ti mbi.

17 Pupu ti yanga ti mbi afun sioni na hôn ti wali ti mbi,+

nga mbi fun sioni na hôn ti aita ti mbi wani.*

18 Même akete molenge abâ mbi yeke ye oko na lê ti ala pëpe;

tongana mbi londo na nduzu, ala komanse ti he mbi.

19 Akota kamarade ti mbi kue ake mbi,+

nga azo so mbi ye ala atourné na terê ti mbi.+

20 Poro ti terê ti mbi na nyama ti terê ti mbi acollé na terê ti bio ti mbi,+

na mbi sigi na yanga ti kuâ.*

21 Ala akamarade ti mbi, ala sara nzoni bê na mbi ma! Ala sara nzoni bê na mbi si,

ndali ti so maboko ti Nzapa andu mbi.+

23 Âdu fade a sara atënë ti mbi na mbeti,

wala tongana a sû ni na yâ ti mbeti, ka a yeke nzoni.

24 Mbi ye si a kpaka ni na ndö ti tênë si a ngbâ lakue lakue,

a kpaka ni na mbeni ye ti wen nga na plomb.

25 Mbi hinga so zo so ayeke zi mbi*+ ayeke na fini,

lo yeke ga ande nga lo yeke luti na ndö ti sese.*

26 Na peko ti so poro ti terê ti mbi afuti awe,

atâa so mbi ngbâ na yâ ti mitele, mbi yeke bâ Nzapa,

27 lo so mbi yeke bâ lo na lê ti mbi wani,

lo so mbi la mbi yeke bâ lo ande, me mbeni zo nde pëpe.+

28 Ala tene: ‘Nyen la afa so e yeke sara ye ti ngangu na lo?’+

so na lê ti ala mbi la mbi yeke na gunda ti kpale ni so?

29 Zia ala sara mbeto ti épée si,+

ndali ti so a yeke fâ ngbanga ti faute na lege ti épée;

a yeke nzoni ala hinga so mbeni juge ayeke dä.”+

 2 “Agingo bê so mbi yeke na ni apusu mbi ti kiri tënë,

ndali ti so bê ti mbi ayeke kpô pëpe.

 3 Mbi mä mbeni tënë so ason bê ti mbi;

na hingango ndo ti mbi* apusu mbi ti kiri tënë.

Ngbene ye so a zia zo* na ndö ti sese,+

 5 azo ti sioni adekongo na ngia, me gï teti kete ngoi,

na nzerengo terê ti zo so akpe Nzapa pëpe* ayeke gï teti kete ngoi.+

 6 Atâa so kota ti lo amonté juska na yayu

na li ti lo andu ambinda,

 7 lo yeke futi biani biani tongana puru ti lo;

azo so abâ lo ândö ayeke hunda ndo, atene: ‘Lo yeke na ndo wa?’

 8 Lo yeke huru ti hon tongana bango li, na a yeke wara lo pëpe;

a yeke girisa na ndö ti lo hio tongana bango li na bï.

 9 Lê so abâ lo ândö ayeke kiri ti bâ lo pëpe,

ndo so lo yeke lani dä ayeke bâ lo mbeni pëpe.+

10 Amolenge ti lo ayeke voro yanga na awayere ti sara nzoni bê na ala,

maboko ti lo wani ayeke kiri na amosoro so lo gbu na awani.+

11 Abio ti lo angbâ lani na ngangu tongana ti amaseka,

me a* yeke lango na yâ ti fuku ti sese legeoko na lo.

12 Tongana sioni ye anzere na yanga ti lo,

na lo honde ni na gbe ti langue ti lo,

13 na tongana lo yeke te ni yeke yeke ti mä nzerengo ni nga lo ke ti zi ni,

me lo ngbâ ti bata ni na yâ ti yanga ti lo,

14 kobe ni ayeke kpi na yâ ti lo;

a yeke ga tongana poison* ti acobra na yâ ti lo.

15 Lo mene mosoro, me lo yeke dë ande ni kue;

Nzapa ayeke sara si a ngbâ na yâ ti lo pëpe.

16 Lo yeke su ande ngu ti yanga ti acobra;

pembe* ti sioni ngbo ayeke fâ lo.

17 Lo yeke bâ lâ oko pëpe ngu so asua,

mafuta ti otoro na beurre so asua tongana ngu.

18 Aye ti mosoro so lo wara ayeke ngbâ na lo pëpe, lo yeke te* ni pëpe;

nginza ti ye so lo kä, lo yeke bâ nzoni dä pëpe.+

19 Lo tambela na ndö ti awayere nga lo dö ala lo zia;

lo mû na ngangu da so lo la lo leke ni pëpe.

20 Atâa so kue, lo yeke wara siriri ti bê pëpe;

mosoro ti lo ayeke sö lo pëpe.

21 Mbeni ye so angbâ ti tene lo kiri lo te ayeke dä pëpe;

ndani la mosoro ti lo ni ayeke ngbâ aninga pëpe.

22 Na ngoi so mosoro ti lo awu ahon ndö ni, gingo bê ayeke hon ndö ti lo;

ye ti vundu ayeke ga na ngangu na ndö ti lo.

23 Na ngoi so lo yeke te ye ti tene yâ ti lo asi,

ngonzo ti Nzapa* ayeke ga wâ na terê ti lo,

a tuku na ndö ti lo, juska na yâ ti kamba ti yâ ti lo.

24 Na ngoi so lo yeke kpe aye ti bira so a sara ni na wen,

kokora ti cuivre ayeke pika lo na alê ti kokora.

25 Lo gboto lê ti kokora so alï peko ti lo,

lo gboto zango lê ti kokora so alï da ti ngonzo ti lo,

na mbeto agbu lo ngangu.+

26 Bingo so avuko ngangu la ayeke ku amosoro ti lo;

wâ so zo ape ni pëpe la ayeke gbi lo ande;

ye ti ngangu la ayeke ku azo ti yâ ti tente ti lo so asö kuâ.

27 Yayu ayeke fa faute ti lo na gigi;

sese ayeke londo ande na terê ti lo.

28 Ngu so asuku ayeke mû da ti lo ahon na ni;

a yeke pika ngangu mingi na lâ ti ngonzo ti Nzapa.*

29 Ye so Nzapa amû na zo ti sioni la,

ye so Nzapa amû yanga ti tene a mû na lo la.”

2 “Ala mä tënë ti mbi nzoni si,

tongana ala mä mbi, a yeke dë bê ti mbi.

 3 Ala kanga bê ti ala na ngoi so mbi yeke sara tënë;

na pekoni ala lingbi ti he mbi senge.+

 5 Ala bâ mbi, na zia li ti ala akpe kue;

ala gbu yanga ti ala.

 6 Tongana mbi pensé na ndö ni, a sara mbi nzoni pëpe

nga terê ti mbi kue adö dongo.

 7 Ndali ti nyen azo ti sioni angbâ ti te gigi,+

ala yeke ga mbakoro nga ala wara mosoro?*+

 8 Amolenge ti ala ayeke lakue na terê ti ala,

na ala wara lege ti bâ ahale ti ala.

 9 Ada ti ala aduti na siriri, mbeto asara ala pëpe,+

nga Nzapa apunir ala na keke ti lo pëpe.

10 Akoli-bagara ti ala amanke ti zia ngo na yâ ti amama ni pëpe;

amama ni ayeke dü, ngo ti ala ayeke tuku pëpe.

11 Gbâ ti amolenge ti ala amû loro na ngia,

na ala huru na ngia.

12 Ala he bia na terê ti tambourin na harpe,

na ala sara ngia na ngoi so flûte ayeke toto.+

13 Gigi ti ala anzere gï nzerengo na ala,

ala gue na Dû ti kuâ* na siriri.*

18 Ala ga tongana asaleté ti peko ti alê ti kobe so pupu ahon na ni ape?

wala tongana poro ti alê ti kobe so kota pupu ahon na ni ape?

20 Zia lê ti lo wani abâ futingo ti lo,

na zia lo nyon kopo ti ngonzo ti Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue.+

21 Tongana a kiri na wungo ti anze so lo yeke sara kete na peko,*

ye so ayeke si na azo ti da ti lo na peko ti lo agbu bê ti lo?+

23 Mbeni zo akui na ngoi so lo ngbâ ngangu,+

na ngoi so lo gi bê ti lo kete pëpe nga ye ti songo lo ayeke dä pëpe,+

24 na ngoi so cuisse ti lo ane na mafuta

nga abio ti lo akpengba nzoni.*

25 Me mbeni zo akui na yâ ti kota vundu;*

lo hinga nzerengo ti gigi lâ oko pëpe.

26 Azo use so kue ayeke lango na yâ ti fuku ti sese,+

na angusu ayeke mû terê ti ala kue.+

27 Bâ! Mbi hinga atënë ti bê ti ala

nga na aye ti sioni so ala leke ti sara na mbi.*+

30 so a yeke zia zo ti sioni yamba na lango ti ye ti ngangu,

na so a yeke sö lo na lango ti ngonzo ti Nzapa.

32 Tongana a yô lo a gue na lo na dû ti kuâ awe,

mbeni zo ayeke sara sinziri na ndö ti cimetière ti lo.

33 Sese ti popo-hoto* so a lu lo dä ayeke nzere na lo,+

na azo kue amû peko ti lo,*+

legeoko tongana ti gbâ ti azo so ague dä kozo ti lo.

 6 Gï senge senge tongaso, mo mû ye ti aita ti mo na place ti bon,

na mo mû bongo ti azo si ala ngbâ terê senge.*+

 7 Mo ke ti mû ngu ti nyongo na zo so awoko,

nga azo so nzara asara ala, mo gbanzi ala na kobe.+

 8 Sese ni ayeke ti zo ti ngangu,+

na zo so azo ane lo mingi la asara kodro dä.

 9 Mo tomba awali-mua maboko senge,

na mo sara si ngangu ahunzi na amolenge so babâ ti ala ayeke dä pëpe.*

10 Ndani la akûkû*+ angoro terê ti mo kue,

na aye ti mungo mbeto mingi na zo awara mo hio.

11 Ndani nga la ndo avuko mingi si mo bâ ndo pëpe,

na gbâ ti ngu amene mo.

14 Mbinda akanga lê ti lo si lo lingbi ti bâ ndo pëpe,

na ngoi so lo yeke tambela gï tongaso na ndö ti cercle ti yayu kâ.’

15 Mo yeke mû ngbene lege

so azo ti sioni atambela dä lani so?

16 Azo so kuâ amû ala* kozoni si ngoi ti ala alingbi,

so ala yeke tongana da so ngu so asuku* ahon na ni kue.+

19 Azo ti mbilimbili ayeke bâ ande futingo ti azo so, na ala yeke duti na ngia,

nga azo so tënë ayeke na li ti ala pëpe ayeke he ala, atene:

21 Gi ti hinga Lo na mo yeke duti na siriri;

na pekoni mo yeke wara anzoni ye.

22 Yeda na ndia so alondo na yanga ti lo,

na bata tënë ti lo na bê+ ti mo.

23 Tongana mo kiri na mbage ti Lo so ngangu ti lo+ ahon angangu kue, mo yeke wara dutingo ti mo ti kozo;

tongana mo zi ye ti kirikiri na yâ ti tente ti mo,

24 mo bi lor* ti mo na yâ ti fuku ti sese

na mo bi lor ti Ophir+ na yâ ti adû ti apopo-hoto* so ayeke gï tênë,

25 Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue ayeke ga ande lor* ti mo,

na lo yeke ga argent ti mo so ayeke nzoni ahon atanga ni.

26 Mo yeke duti na ngia ndali ti Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue,

na mo yeke yô lê ti mo ti bâ ndo na mbage ti Nzapa.

27 Mo yeke toto na lo, na lo yeke mä mo;

mo yeke sara ye ti peko ti azendo so mo mû.

28 Ye kue so mo leke ti sara ayeke ga nzoni,

na lumière ayeke za na lege ti mo.

29 Nengo ti mo ayeke tï tongana mo sara tënë na fandara,

me lo yeke sö zo so asara terê ti lo kete.*

30 Lo yeke zi azo so tënë ayeke na li ti ala pëpe;

ni la, tongana maboko ti mo avuru, nyen na nyen a yeke zi mo.”

2 “Laso nga, mbi yeke ngbâ gï ti dema terê ti mbi;*+

ngangu ti mbi ahunzi awe ndali ti demango ni.

 3 Tâ tongana mbi hinga fade ndo so Nzapa aduti dä,+

ka mbi yeke gue kâ.+

 4 Mbi yeke fa tënë ti mbi na lo,

nga mbi yeke tene gbâ ti tënë ti fa so mbi yeke na raison;

 5 mbi yeke hinga tënë so lo yeke tene na mbi,

na mbi yeke bata ye so lo tene.

 7 Kâ, zo ti mbilimbili alingbi ti leke tënë na lo,

na Juge ti mbi ayeke zi tënë na li ti mbi biani biani.

 8 Me tongana mbi gue na mbage ti est, lo yeke kâ pëpe;

na tongana mbi kiri, mbi lingbi ti wara lo pëpe.

 9 Na ngoi so lo yeke sara kua na mbage ti wali, lê ti mbi atï na ndö ti lo pëpe;

na pekoni lo tourné na mbage ti koli, kue mbi bâ lo pëpe.

11 Mbi mû tâ gï peko ti gere ti lo;

mbi ngbâ gï na lege ti lo, mbi hon nde pëpe.+

14 Aye kue so lo ye* ti sara na mbi, lo yeke sara ni,

na aye ni so ayeke mingi.

15 Ndani la lo sara si mbi gi bê ti mbi mingi;

tongana li ti mbi atï na ndö ti lo, mbeto agbu mbi ahon ti kozo.

16 Nzapa asara si bê ti mbi anze,

na Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue asara si mbeto asara mbi.

17 Ye oko, ade bingo akanga yanga ti mbi pëpe,

atâa so bingo so avuko pitipiti akanga ndö ti lê ti mbi.

 2 Azo achangé place ti ye so afa yanga ti mbeni sese;+

ala mû anyama ti amba ti ala, ala gue na ni na ndo ti tengo pere ti anyama ti ala.

 3 Ala mû kororo ti amolenge so babâ ti ala ayeke dä pëpe ahon na ni;

ala gbu koli-bagara ti mbeni wali-mua na place ti bon.*+

 4 Ala tomba awayere na lege;

a lingbi azo ti mawa ti sese ni ahonde terê ti ala si ala bâ ala pëpe.+

 5 Awayere agi kobe tongana ti so akororo ti ngonda+ agi kobe na yâ ti benyama;

ala gi kobe ndali ti amolenge ti ala na yâ ti désert.

 6 Ala yeke ro alê ti kobe na yaka* ti ambeni zo nde,

na ala ro tanga ti kobe ti yaka ti vigne ti azo ti sioni.

 7 Na bï, ala lango terê ti ala senge, sân bongo;+

ala yeke na ye ti bi na terê ti ala ndali ti dê pëpe.

 8 Ngu-nzapa ti ndo so ahoto ayeke dä apika ala;

ala hule na terê ti akota tênë ndali ti so ndo ti bata terê ti ala ayeke dä pëpe.

 9 Molenge so babâ ti lo ayeke dä pëpe, a gboto lo na yanga ti me ti mama ti lo,+

na a mû bongo ti awayere na place ti bon.+

10 Tongaso ala tambela terê ti ala senge, sân bongo,

na ala yeke yô akobe ti yaka na nzara na yâ ti ala.

11 Ala ngbâ ti sara kua ngangu na ayaka ti vigne so ayeke na terê ti ahoto na ngoi so lâ ayeke su ngangu;*

ala dö alê ti vigne, me nzara ti ngu ahon ndö ti ala.+

12 Zo so ayeke gue ti kui angbâ ti dema na yâ ti gbata,

na zo so awara kota kä* ayeke dekongo ti tene a mû maboko na lo,+

me na lê ti Nzapa, a yeke sioni pëpe.*

13 Ambeni zo ayeke dä so ake lumière;+

ala hinga lege so lumière aye ti fa na ala so pëpe

na ala mû lege ti lumière ni pëpe.

14 Zo ti fango zo alondo na kota ndapre,

lo fâ azo ti mawa nga na awayere;+

me na bï, lo mû kua ti nzi.

15 Lê ti zo ti gingo wali nde aku lindango ti lâ,+

na lo tene: ‘Zo ayeke bâ mbi pëpe.’+

16 Na bï, ala lï na da ti azo na ngangu;*

na kota lâ, ala ngbâ gï na yâ ti da.

17 Na ala, ndapre ayeke tongana kota bingo;

ala hinga mbeto ti kota bingo nzoni mingi.

19 Legeoko tongana buru nga na ndowa asara si angu ti neige ahon,

Dû ti kuâ* amû azo so asara siokpari ahon na ala.+

21 Lo sara sioni na wali so adü pëpe,

na lo sara sioni na wali-mua nga.

22 Na lege ti ngangu ti Nzapa,* lo yeke futi azo ti ngangu;

atâa so ala lingbi ti wara kota ndo, ala yeke pëpe na mbeni ye so afa so ala yeke ngbâ na fini.

23 Nzapa azia* si ala bâ so ala duti nzoni;+

me lê ti lo ayeke na ndö ti ye kue so ala sara.*+

A kiri na ala na gbe ni+ na a bungbi ala tongana tanga ti azo kue;

a fâ ala tongana ti so zo ayeke fâ li ti lê ti kobe.

25 Fadeso, zo wa la alingbi ti tene so mbi yeke zo ti mvene

wala ake tënë ti mbi?”

 2 “Lo yeke na komandema nga na kota ngangu so amû mbeto na zo;

lo zia siriri na yayu.*

 5 So, na lê ti lo, même nze asu mingi pëpe,

na atongoro avuru kue pëpe,

 6 si zo ti sese so ayeke gï ngusu senge so,

na molenge ti zo, so lo yeke gï ver senge so!”

 5 Azo so akui awe na so ayeke na ngangu pëpe, terê ti ala adö;

ala yeke na gbe ni mingi ahon akota ngu nga na aye kue so ayeke na yâ ni.

 6 Dû ti kuâ* ayeke na gigi senge na lê ti Nzapa,*+

nga ndo so ye afuti dä* ayeke dandara.

 7 Lo gbara yâ ti lê ti nduzu na mbage ti nord* na ndo so ayeke hololo,+

lo zia sese na ndö ti ye oko pëpe;

 8 lo kanga angu na yâ ti ambinda ti lo,+

si nengo ti angu ni asuru yâ ti ambinda ni pëpe;

 9 lo kanga lege ti trône ti lo si a bâ ni pëpe,

lo gbara yâ ti mbinda ti lo na ndö ni.+

10 Lo suru mbeni ligne* na popo ti lê ti nduzu na lê ti ngu,+

lo zia katikati na popo ti lumière na bingo.

11 Apilier ti yayu ayengi,

sukungo so lo suku asara si ala dö.

12 Na lege ti ngangu ti lo, lo sara si ngu-ingo alondo ngangu,+

nga teti so lo hinga ye, lo kungbi yâ ti kota nyama ti ngu-ingo* kete kete.+

13 Na lege ti pupu ti yanga* ti lo, lo sara si lê ti nduzu avuru;

na maboko ti lo, lo kpo yâ ti ngbo so a yeke ngangu ti gbu lo.*

14 Bâ, aye so ayeke gï kete yanga ti akusala ti lo;+

e mä tënë gï kete kete na ndö ti lo.

 2 “Ti tâ tënë ni, so Nzapa ayeke na fini, lo so ake ti fâ ngbanga ti mbi mbilimbili,+

so Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue ayeke na fini, lo so asara si vundu ahon ndö ti mbi,*+

 3 na ngoi kue so mbi ngbâ ti wu pupu

nga yingo so alondo na Nzapa angbâ na yâ ti hôn ti mbi,+

 4 tënë ti kirikiri ayeke sigi na yanga ti mbi pëpe,

nga langue ti mbi ayeke sara tënë ti handa pëpe.

 6 Mbi yeke gbu mbilimbili ti mbi ngangu, mbi yeke zia ni lâ oko pëpe;+

na ngoi kue so mbi ngbâ na fini,* bê ti mbi ayeke fâ ngbanga na li ti mbi* pëpe.

 7 Zia si ye so asi na azo ti sioni asi nga na wato ti mbi,

na ye so asi na azo so ayeke mbilimbili pëpe asi nga na azo so atiri na mbi.

 8 Na ngoi so a futi zo so akpe Nzapa pëpe,*+

wala Nzapa amû fini* ti lo, beku ti nyen la lo yeke na ni?

 9 Na ngoi so ye ti ngangu asi na lo,

Nzapa ayeke mä ande toto ti lo?+

11 Mbi yeke fa na ala ye na ndö ti ngangu ti Nzapa;*

mbi yeke honde ye oko pëpe na ndö ti Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue.

12 Tongana ala kue awara vision,

ka nyen la ala tene gï asenge senge tënë so?

13 Bâ ye so Nzapa amû na zo ti sioni,+

nga ye so Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue amû na azo so asara ye ti ngangu na azo ti ga ti ala so la:

14 Tongana amolenge ti lo aga gbani, a yeke fâ ala na épée,+

ahale ti lo ayeke wara kobe alingbi na ala pëpe.

15 Kobela ti fango zo la ayeke lu azo so angbâ na peko ti lo,

awali ti ala ayeke toto ala pëpe.

16 Même tongana lo bungbi argent na ndö ti terê tongana fuku ti sese,

na bongo ti lo ayeke gbani tongana popoto so a bungbi ni na ndö ti terê,

17 atâa so lo bungbi ni tongaso,

zo ti mbilimbili la ayeke yü ni ande,+

nga azo so tënë ayeke na li ti ala pëpe la ayeke kangbi yâ ti argent ti lo na popo ti ala.

18 Da so lo leke akpengba oko pëpe, tongana da ti makongo ti tengo bongo

nga tongana kpangba+ so mbeni sinziri aleke.

19 Lo yeke na mosoro na ngoi so lo gue ti lango, me lo yeke wara ye oko na ndö ni pëpe;

na ngoi so lo zi lê ti lo, ye oko ayeke dä pëpe.

20 Kota mbeto ahon ndö ti lo tongana ngu so asuku;

kota ngu-nzapa ahon na lo na bï.+

21 Pupu ti mbage ti est ayeke hon na lo, na lo yeke dä encore ape;

a zi lo na ndo so lo yeke dä a hon na lo.+

22 Pupu ni ayeke pika lo sân ti bâ mawa ti lo,+

na ngoi so lo yeke tirika gbä ti kpe ngangu ni.+

23 Pupu ni ayeke pika maboko ti he lo,

nga na place so pupu ni ayeke ya dä, a hûru yanga+ na ndö ti lo.*

28 “Ndo ti gingo argent ayeke dä

nga ndo ti zingo saleté ti lor ayeke dä;+

 2 a zi wen na gbe ti sese

na a chauffé atênë si cuivre so ayeke dä aga ngu.*+

 3 Bingo akanga lege na zo pëpe;

lo gi ndo ngbii na yâ ti vukongo ndo nga na yâ ti bingo,

lo yeke gi atênë ti gbe ti sese.

 4 Lo zi dû alï, yongoro na ndo so azo ayeke dä,

na ando so azo agirisa na ndö ni awe, yongoro na ndo so azo afono dä;

a kanga kamba na terê ti azo si ala descend na ni, na kamba ni agbu ala na ngoi so ala yeke sara kua ni.

 5 Na ndö ti sese, kobe ayeke sigi;

me na gbe ni, aye abuba mo bâ mo tene wâ si ayeke gbi ye.*

 6 Atênë ti kâ ayeke saphir,

nga lor ayeke na yâ ti fuku ti sese ni.

 7 Andeke ti mungo nyama ahinga lege ti guengo kâ pëpe,

na lê ti vuko milan abâ ni pëpe.

 8 Angangu nyama ti ngonda ade ti tambela dä pëpe;

bamara so akono awe ade ti hara nyama kâ pëpe.

 9 Zo apika yâ ti ngangu tênë na maboko ti lo;

lo kinda ahoto na gunda ni;

10 lo suru alege ti ngu+ na yâ ti kota tênë ni,

lê ti lo atï na ndö ti ye oko oko kue ti ngangu ngere.

11 Lo kanga li ti angu;

ye so a honde, lo sigi na ni na lumière.

13 Zo oko ahinga ngere ni pëpe,+

na a lingbi ti wara ni na yâ ti dunia so pëpe.

15 A lingbi pëpe ti vo ni na lor ti nzoni ni,

na a lingbi ti haka argent na kilo ti changé na ni pëpe.+

16 A lingbi nga ti vo ni na lor ti Ophir+ pëpe

wala na onyx nga na saphir ti ngangu ngere.

17 Lor na verre alingbi na ni pëpe;

a lingbi ti mû kungba ti lor ti nzoni ni ti changé na ni pëpe.+

18 Corail na cristal asi nga nduru na terê ni pëpe,+

ndali ti so ngere ti ndara ahon ngere ti bozo so asi singo na aperle.

19 A lingbi ti haka ni na topaze+ ti Cush pëpe;

a lingbi même ti mû lor ti nzoni ni ti vo na ni pëpe.

21 A honde ni na lê ti ye kue so ayeke na fini+

nga na lê ti andeke so ayeke huru na lê ti nduzu.

23 Nzapa ahinga lege ti warango ni,

gï lo oko la lo hinga ndo so a yeke dä,+

24 ndali ti so lo yeke bâ ndo juska na nda ti sese,

na lo yeke bâ ye kue so ayeke na gbe ti yayu.+

25 Na ngoi so lo fa ngangu so pupu+ adoit ti ya na ni,*

na lo fa konongo ti angu,+

26 nga na ngoi so lo lu ndia ndali ti ngu-nzapa+

na lo leke lege ndali ti mbinda ti ngu-nzapa so apika na sungbango ni,+

27 a yeke na ngoi ni so la si lo bâ ndara na lo fa ndani;

lo sara si a bâ gigi nga lo tara ni.

‘Bâ, ti kpe mbeto ti Jéhovah ayeke ndara,+

nga ti hon yongoro na ye ti sioni ayeke mango yâ ti ye.’”+

 2 “Tâ tongana mbi yeke fade na yâ ti anze so ahon, ka a yeke nzoni;

na ngoi so Nzapa angbâ ti bâ ndo na ndö ti mbi,

 3 na ngoi so lo sara si lampe ti lo aza na li ti mbi

na mbi yeke tambela na yâ ti bingo grâce na lumière+ ti lo,

 4 na ngoi so* mbi ngbâ tâ na ngangu ti mbi,

nga Nzapa angbâ kota kamarade ti mbi na lo yeke na yâ ti tente ti mbi,+

 5 na ngoi so Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue angbâ na terê ti mbi

nga amolenge* ti mbi kue ayeke na terê ti mbi,

 6 na ngoi so mbi yeke bi gere ti mbi gï na yâ ti beurre

nga mafuta asigi na yâ ti akota tênë asua ndali ti mbi.+

 7 Na ngoi so mbi yeke gue na yanga ti gbagba ti gbata+

na mbi duti na ngende ti mbi na ndo so azo ayeke gue ka dä mingi,+

 8 amaseka-koli abâ mbi na ala zia lege na mbi;*

même ambakoro-koli alondo na ala ngbâ na nduzu.+

 9 Amokonzi asara tënë pëpe,

ala yeke zia maboko ti ala na yanga ti ala.

10 A mä go ti akota zo ti kodro pëpe,

langue ti ala acollé na yâ ti yanga ti ala kâ.

11 Zo kue so amä mbi atene nzoni tënë ti mbi,

nga azo so abâ mbi atene nzoni témoignage ti mbi,

12 ndali ti so mbi sö wayere so atoto ti hunda maboko,+

molenge so babâ ti lo ayeke dä pëpe nga na zo so mbeni zo ti mû maboko na lo ayeke dä pëpe.+

13 Zo so aga nduru ti kui airi lani tufa na ndö ti mbi,+

nga mbi zia ngia na bê ti awali-mua.+

15 Mbi yeke lani lê ndali ti awaziba

nga gere ndali ti awazin.

16 Mbi yeke lani babâ ndali ti awayere;+

azo so mbi hinga ala pëpe na so ague na gbele ngbanga,+ mbi gi ti hinga tënë ti ala nzoni.

17 Mbi kungbi bio ti ngbangba ti zo so asara sioni,+

nga ye so lo gbu na pembe ti lo, mbi zi ni na ngangu.

18 Mbi tene lani, mbi tene: ‘Mbi yeke kui ande na yâ ti da ti mbi wani,+

lango ti mbi ayeke duti gbani tongana mbutu.

19 Mbi yeke ga tongana keke so agunda ni ague juska na yâ ti ngu

nga so ngu ti pere angbâ na ndö ti amaboko ni na bï kue.

20 A yeke mû na mbi gloire lakue lakue,

na lakue mbi yeke pika kokora ti mbi.’

21 Azo ayeke ku kungo ti mä tënë ti mbi,

ala duti kpô ti ku wango ti mbi.+

22 Na peko ti tënë ti mbi, ala yeke na mbeni tënë ti tene pëpe,

tënë ti mbi atï yeke yeke* na mê ti ala.

23 Ala ku mbi tongana ti so azo ayeke ku ngu-nzapa,

ala nyon tënë ti mbi nyongo tongana ti so sese anyon atanga ti ngu-nzapa.+

24 Tongana mbi he ngia na ala, li ti ala akpe tâ kue;

ngia so ala bâ na lê ti mbi asara si bê ti ala adë.*

25 So mbi yeke mokonzi ti ala, mbi fa lege na ala;

dutingo ti mbi na popo ti ala ayeke tongana ti mbeni gbia na popo ti aturugu ti lo,+

nga tongana ti zo so ayeke dë bê ti azo so ayeke na vundu.+

30 “Fadeso, azo ayeke he mbi,+

akoli so ngu ti mbi ahon ti ala,

na so mbi lingbi fade ti ke na ababâ ti ala

ti duti na terê ti ambo so ayeke bata anyama ti mbi.

 2 Nzoni ti nyen mbi wara na lege ti ngangu ti maboko ti ala?

so ngangu ti ala ahunzi awe so.

 3 Ngangu ti ala ahunzi ndali ti so ye amanke ala nga nzara asara ala;

ala te kuru sese,

sese so abuba na so ye oko ayeke dä pëpe.

 4 Ala gi akeke ti ingo na popo ti akeke ti ngonda;

kobe ti ala ayeke gunda ti keke ti genêt.

 5 A tomba ala na popo ti azo;+

azo adekongo na li ti ala tongana ti zo ti nzi.

 6 Ala lango na yâ ti apopo-hoto,*

na yâ ti adû ti sese nga na adû ti tênë.

 7 Ala yeke dekongo na popo ti akete keke ti ngonda;

ala bungbi terê ti ala na yâ ti kete keke so kî ayeke na terê ni.

 8 So ala yeke amolenge ti azo so ahinga ndo pëpe na azo so li ti ala ayeke dä pëpe,

a tomba* ala na ndö ti sese ni.

 9 Me fadeso, ala yeke he mbi même na yâ ti abia ti ala;+

mbi ga mbeni ye ti ngia* na lê ti ala.+

10 Ala ke mbi ngangu na ala kpe mbi kpengo;+

mbeto asara ala pëpe ti tuku ngu ti yanga na lê ti mbi.+

11 So Nzapa azi ye so amû ngangu na mbi* na lo sara si mbi ga kete,

ye akanga lege na ala pëpe ti sara ye ti bê ti ala* na lê ti mbi.

12 Na mbage ti maboko ti mbi ti koli, gbâ ti ala alondo na terê ti mbi;

ala zia loro na gere ti mbi,

na ala zia aye so afuti zo ti kanga lege ti mbi.

13 Ala buba lege so mbi tambela dä;

ala sara si kpale ti mbi akiri ahon ndö ni,+

na zo oko ti kanga lege* na ala ayeke dä pëpe.

14 Ala lï tongana ti so zo ayeke lï na lê ti kota dû so a kôro na terê ti gbagba;

ala lï gï lingo na popo ti aye so abuba awe.

15 Mbeto ahon ndö ti mbi;

nengo ti mbi ahon gï tongana pupu,

na salut ti mbi ahon tongana mbinda.

16 Fadeso, fini* ti mbi ayeke zia mbi ziango;+

aye ti vundu+ ayeke si na mbi lâ na lâ.

17 Na bï, songo ti ye ate yâ ti abio ti mbi,*+

ye ni ate mbi ngangu, a kaï pëpe.+

18 Mbeni ngangu ye asara si bongo ti mbi aga gbagbara ni;*

a gbu go ti mbi ngangu tongana go ti bongo ti mbi.

19 Nzapa abi mbi na yâ ti popoto;

mbi ga tongana fuku ti sese nga mburu ti wâ.

20 Mbi toto na mo ti wara maboko, me mo kiri tënë na mbi pëpe;+

mbi londo na nduzu, me mo yeke bâ mbi gï bango.

21 Mo changé mo ga zo ti sarango sioni na mbi;+

mo pika mbi na ngangu ti maboko ti mo kue.

22 Mo yô mbi na nduzu, mo sara si pupu ahon na mbi;

na pekoni, mo sara si ngu-nzapa so apika na pupu ayengi mbi kirikiri.*

23 Mbi hinga so mo yeke gue na mbi na kuâ,

mo yeke zia mbi na da so azo kue so ayeke na fini ayeke wara terê dä.

24 Me zo ayeke pika pëpe zo so ye ahon ndö ti lo awe+

si lo yeke toto ti wara maboko na yâ ti ye ti ngangu so asi na lo.

26 Atâa so mbi ku ye ti nzoni, sioni la aga;

mbi ku lumière, me bingo la aga.

27 Ye so ayeke kporo na yâ ti bê ti mbi akaï pëpe;

mbi tingbi na aye ti vundu lâ na lâ.

28 Mbi tambela na kota vundu na bê,+ lumière aza pëpe;

na popo ti gbâ ti azo, mbi londo mbi dekongo ti wara maboko.

29 Mbi ga ita ti ambo ti ngonda

nga kamarade ti amolenge ti autruche*+ ti wali.

30 Poro ti terê ti mbi avuko na ayeke zi zingo,+

kobela asara si abio ti mbi ayeke gï wâ.*

31 A yeke pika harpe ti mbi gï na ngoi so azo ayeke toto kuâ,

na a hûru flûte ti mbi gï na ngoi so azo ayeke toto.

 6 Mbi ye si Nzapa azia mbi na ndö ti kilo+ so afa nengo ti ye mbilimbili,

na lo yeke bâ so mbi yeke sara ye lakue mbilimbili.+

 7 Tongana gere ti mbi amû mbeni lege nde+

wala bê ti mbi ague na peko ti mbeni ye so lê ti mbi+ abâ,

wala tongana maboko ti mbi aga sioni,

 8 zia mbeni zo nde ate lê ti kobe so mbi lu,+

na zia a gboto ye so mbi lu.*

 9 Tongana mbeni wali ahanda bê ti mbi+

na mbi ku na hondengo ni+ na yanga-da ti mba ti mbi,

10 zia wali ti mbi apika fuku ndali ti mbeni koli nde,

na zia ambeni koli nde alango na lo.*+

11 So ayeke sarango ye ti kamene la,

mbeni faute so a lingbi ajuge apunir zo ndali ni.+

12 A yeke mbeni wâ so ayeke gbi ye ngbii afuti ni kue,+

a yeke gbi même aye ti mbi kue.*

13 Tongana zo ti kua ti mbi ti koli wala ti wali ayeke na mbeni tënë ti dema* na terê ti mbi

si mbi kanga lê na ndö ni,

14 mbi yeke sara ande nyen na ngoi so Nzapa airi mbi* ti hunda mbi?

17 A si awe so mbi te kobe ti mbi gï mbi oko

sân ti mû mbeni na anyindu?+

18 (Ngbene ye so mbi de maseka, nyindu abâ* mbi tongana babâ ti lo,

na ngbene ye so mbi de molenge,* mbi yeke fa lege na wali-mua.*)

20 A si awe so lo tene* tufa na ndö ti mbi pëpe+

na ngoi so lo yü kuä ti terê ti taba ti mbi ti tomba dê na terê ti lo?

21 A si awe so mbi yôro maboko ti mbi na lê ti mbeni nyindu+

na ngoi so lo yeke na bezoin ti tene mbi mû maboko na lo na yanga ti gbagba ti gbata?*+

22 Tongana a yeke tongaso, mbi ye si maboko* ti mbi azi na terê ti kate ti mbi atï,

na mbi ye si maboko ti mbi akungbi na place ti kûtu* ni.

23 Mbeto ti ye ti ngangu so alondo na Nzapa ahon ndö ti mbi,

na mbi lingbi pëpe ti luti na gbele kota ti lo.

26 A si awe so mbi bâ lâ* so ayeke su

wala pendere nze so ayeke tambela,+

27 na bê ti mbi ahanda mbi,

na mbi embrassé maboko ti mbi ti voro na aye ni so?+

28 Tongana a yeke tongaso, a yeke mbeni faute so a lingbi ajuge apunir mbi ndali ni,

teti a fa so mbi ke tâ Nzapa so ayeke na nduzu so awe.

30 Mbi zia lege lâ oko pëpe na yanga ti mbi ti sara siokpari

na lege so mbi deba ti tene lo kui.*+

31 Azo ti yâ ti tente ti mbi ayeke tene ka, atene:

‘Zo wa la abâ mbeni zo so yâ ti lo asi pëpe na kobe*+ so lo te na ndo ti lo?’

32 Mbeni wande so alango na gigi ayeke dä pëpe;+

mbi zi yanga-da ti mbi na zo ti lege.

33 A si awe so mbi tara ti kanga ndö ti akengo ndia ti mbi tongana ti ambeni zo+

na lege so mbi honde faute ti mbi na yâ ti bozo ti bongo ti mbi?

Wala a si awe so mbeto ti tene ambeni sewa ahe mbi ahon ndö ti mbi

na a sara si mbi duti kpô nga mbi sigi ape?

35 Tongana fade mbeni zo amä mbi,+

ka mbi yeke sû iri ti mbi na gbe ti ye so mbi tene.*

36 Ka mbi yeke yô ni na ndö ti go ti mbi,

na mbi yeke yü ni na li ti mbi tongana couronne.

37 Ka mbi yeke fa na lo peko ti atambela ti mbi oko oko kue;

ka mbi yeke ga nduru na lo sân mbeto, tongana ti so mbeni mokonzi ayeke ga nduru na kota zo ti lo.

38 A si awe so yaka ti mbi wani atoto na iri ti mbi

na adû ti yaka ni so a suru na charrue atoto?

39 A si awe so mbi te lengo ni sân ti futa ni,+

wala awa ni* atoto na vundu ndali ti so mbi mû yaka ti ala?+

40 Tongana a yeke tongaso, zia si akî asigi na yaka ti mbi na place ti blé,

nga asioni pere asigi na place ti orge.”

“Mbi de maseka*

nga ngu ti ala ahon ti mbi,+

tongaso na nengo zo mbi ke ti zi yanga+

nga mbi ye pëpe ti tene na ala ye so mbi hinga.

 7 Na yâ ti bê ti mbi, mbi tene: ‘A yeke nzoni azo so ngu* ti ala ayeke mingi asara tënë,

nga a yeke nzoni azo so ngu ti ala awu afa ndara.’

 8 Me a yeke yingo ti Nzapa so lo mû na azo,

pupu ti Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue la asara si ala mä yâ ti aye.+

 9 Gï dutingo na ngu mingi* la alingbi ti sara si zo aga zo ti ndara pëpe,

nga a yeke pëpe gï ambakoro la ahinga ye so ayeke na lege ni.+

10 Ni la mbi tene: ‘Ala mä mbi si,

na mbi nga mbi yeke fa na ala ye so mbi hinga.’

11 Ala bâ, mbi ku ti mä tënë so ala yeke tene,

mê ti mbi ayeke mä atënë ti bê ti ala,+

na ngoi so ala yeke gi atënë so ala lingbi ti tene.+

12 Mbi dengi mê na atënë ti ala,

me mbeni zo ti fa so Job ayeke na raison pëpe* ayeke dä pëpe,

wala mbeni zo ti fa so atënë ti Job ayeke na lege ni pëpe ayeke dä pëpe.

13 Tongaso, ala tene pëpe: ‘E wara ndara awe;

Nzapa la ake na lo, me zo pëpe.’

14 Lo tene atënë ni na terê ti mbi pëpe,

ni la a yeke pëpe atënë ti ala la mbi yeke mû ti kiri tënë na lo.

15 Li ti ala aga kirikiri, ala yeke na mbeni tënë ti kiri na ni pëpe;

tënë ahunzi na yanga ti ala awe.

16 Mbi ku, me ala kaï ti sara tënë;

ala luti gï tongaso, tënë ahunzi na yanga ti ala awe.

17 Tongaso, mbi nga mbi yeke sara tënë;

mbi nga mbi yeke fa ye so mbi hinga;

18 ndali ti so tënë asi mbi singo;

yingo so ayeke na yâ ti mbi ayeke pusu mbi ti sara tënë.

19 Bê ti mbi ayeke kporo kporongo,

a yeke tongana fini bozo ti vin so aye ti sungba.+

21 Mbi yeke mû ande mbage ti mbeni zo pëpe;+

nga mbi yeke tene ande nzoni tënë ti mbeni zo ngbanga ti lê ti lo pëpe;*

22 mbi hinga pëpe ti tene nzoni tënë ti zo ngbanga ti lê ti lo;

tongana mbi sara tongaso, Zo so asara mbi ayeke futi mbi hio.

33 “Me fadeso, pardon Job, mo mä tënë ti mbi si,

mä tënë kue so ayeke sigi na yanga ti mbi.

 2 Pardon, mbi yeke zi yanga;

a lingbi mbi zi yanga,* mbi sara tënë.

 3 Atënë ti mbi ayeke fa mbilimbili ti bê ti mbi,+

nga langue ti mbi ayeke fa biani ye so mbi hinga.

 4 Yingo ti Nzapa la asara mbi,+

nga pupu ti yanga ti Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue la asara si mbi wara fini.+

 5 Tongana mo lingbi, mo kiri tënë na mbi ma;

fa atënë ti mo na gbele mbi; leke terê ti mo ti kiri tënë.

 6 Bâ! Dutingo ti mbi na ti mo ayeke legeoko na gbele tâ Nzapa;

mbi nga kue a sara mbi na popoto.+

 7 Tongaso, mbi ye si mbeto ti mbi ahon ndö ti mo pëpe,

nga mbi yeke tene na mo pëpe mbeni tënë so ane na ndö ti mo.

 8 Me mbi mä mo fade,

ti tâ tënë ni, mbi mä, mo tene:

 9 ‘Bê ti mbi avuru, mbi sara mbeni ye ti ke ndia pëpe;+

sioni ye ayeke na yâ ti mbi pëpe, mbi sara faute pëpe.+

10 Me Nzapa agi ambeni raison ti ke mbi;

lo bâ mbi tongana wato ti lo.+

11 Lo yôro gere ti mbi na yâ ti olombo;

ndo kue so mbi gue dä, lê ti lo gï dä.’+

14 Nzapa asara tënë fani oko, nga ti fani use ni,

me zo oko adengi mê pëpe;

15 lo sara tënë na yâ ti bango li, na yâ ti vision na bï,+

na ngoi so azo atï na kota lango,

na ngoi so ala yeke lango na ndö ti gbogbo ti ala.

16 Na pekoni, lo zi mê ti ala,+

na lo sara si afango ye ti lo alï na yâ ti mê ti ala,*

17 si zo ake sarango ye ti sioni,+

na lo bata zo, si baba alï lo pëpe.+

18 Nzapa abata âme* ti lo si ague na dû ti kuâ pëpe,+

nga lo bata fini ti lo si lo kui na lege ti épée* pëpe.

19 Zo alingbi ti manda mbeni ye na ngoi so terê ti lo ayeke son na ndö ti gbogbo ti lo,

nga na ngoi so yâ ti abio ti lo ayeke son lo lakue.

20 Tongaso nzara ti tengo ye asigi na yâ ti lo,*

na lo ke même pendere kobe.+

21 Na bango lo, nyama ti terê ti lo ahon kue,

nga abio ti lo so lani zo abâ pëpe ayeke fadeso na gigi.*

22 Lo ga* nduru ti gue na yâ ti dû ti kuâ,

nga fini ti lo aga nduru ti tï na yâ ti maboko ti azo so amû kuâ na zo.

23 Tongana mbeni watokua* ndali ti lo ayeke dä,

zo oko na popo ti azo saki oko ti gbu koko ti lo,

ti fa na zo ye so ayeke mbilimbili,

24 tongaso Nzapa asara nzoni bê na lo, na lo tene:

25 Zia si terê ti lo akiri aza* ahon ti lâ ti maseka ti lo;+

zia lo kiri na tango so lo de maseka si ngangu ti lo ayeke mingi so.’+

26 Lo yeke toto na Nzapa,+ na Lo yeke mä lo,

lo yeke dekongo na ngia ti bâ lê ti Nzapa;

na pekoni Nzapa amû mbilimbili ti lo, lo kiri na ni na zo ti sese.

‘Mbi sara siokpari+ nga mbi ba yâ ti ye so ayeke mbilimbili,

me mbi wara pëpe futa ti peko ti ye so mbi sara.*

28 Lo zi âme* ti mbi si ague na yâ ti dû ti kuâ pëpe,+

na fini ti mbi ayeke bâ lumière.’

29 Ni la Nzapa asara aye so kue,

lo sara ni ndali ti zo fani use, même fani ota,

30 ti zi lo* na yâ ti dû ti kuâ

si lo bâ lumière ti fini.+

33 Tongana mo yeke na tënë ti tene pëpe, a yeke nzoni mo mä mbi;

duti kpô, na mbi yeke fa na mo ndara.”

 2 “Ala mä mbi si, ala so ayeke na ndara so;

ala mä mbi si, ala so ahinga ye mingi so.

 3 Mê ayeke tara tënë,

tongana ti so langue* ayeke tara kobe.

 4 Zia e wani e gi ti bâ ye wa ayeke na lege ni;

zia e wani e mû desizion na ndö ti ye so ayeke nzoni,

 5 ndali ti so Job atene: ‘Mbi la mbi yeke na raison,+

me Nzapa ake ti tene a fâ yâ ti ngbanga ti mbi mbilimbili.+

 8 Lo sara songo na azo ti sarango sioni,

lo sara kamarade na asioni zo.+

 9 Lo tene: ‘Tongana zo atara ti nzere na lê ti Nzapa

lo yeke wara ye ti nzoni dä pëpe.’+

Tâ Nzapa alingbi ti pensé lâ oko pëpe ti sara ye ti sioni,+

nga Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue alingbi ti pensé lâ oko pëpe ti sara sioni.+

11 Lo yeke futa zo alingbi na ye so zo ni asara,+

nga ye kue so zo asara, lo yeke wara ye ti peko ni.

12 Ti tâ tënë ni, Nzapa ayeke sara ye ti sioni pëpe,+

Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue ayeke ba pëpe yâ ti ye so ayeke mbilimbili.+

14 Tongana bê ti lo ayeke na ndö ti azo,

tongana yingo nga na pupu so lo mû na ala akiri na lo,+

15 azo* kue ayeke kui,

nga azo kue ayeke kiri na fuku ti sese.+

16 Tongaso, tongana mo mä yâ ti ye, dengi mê na tënë so;

mo mä tënë so mbi yeke tene so nzoni.

19 Mbeni Zo ayeke dä so amû mbage ti amokonzi pëpe,

na so na lê ti lo zo ti mosoro ahon wayere pëpe,*+

ndali ti so ala kue ayeke kusala ti maboko ti lo.+

20 Ala lingbi ti kui gï hio tongaso,+ na bê ti bï;+

terê ti ala adö ngangu na ala kui;

même a zi azo so ayeke ngangu mingi, me zo la azi ala pëpe.+

21 Lê ti Nzapa ayeke bâ alege kue so zo ayeke tambela dä,+

na Lo yeke bâ atambela ti lo kue.

22 Vukongo ndo wala kota bingo ayeke dä pëpe

si azo ti sioni alingbi ti honde terê ti ala dä.+

23 Nzapa asoro pëpe mbeni mbilimbili ngoi ndali ti zo

ti tene zo ni asi na gbele ngbanga ti lo.

24 Lo kungbi yâ ti azo so ayeke ngangu mingi, lo yeke pëpe na bezoin ti gi ti hinga tënë na ndö ni,

na lo zia ambeni zo na place ti ala.+

25 So lo hinga ye so ala yeke sara,+

lo kinda ala na bï ni, nga lo dö yâ ti ala na gbe ti gere ti lo.+

26 Lo pika ala ndali ti sioni ti ala,

na mbeni ndo so zo kue alingbi ti bâ ala,+

27 ndali ti so ala zia ti mû peko ti lo,+

na ala bi bê ti ala pëpe na alege ti lo;+

28 ala sara si wayere atoto na lo,

na lo mä toto ti azo so zo ti mungo maboko na ala ayeke dä pëpe.+

Atâa lo sara tongaso na mbeni mara wala na mbeni zo, ye ti peko ni ayeke gï oko,

30 si zo so akpe Nzapa pëpe* akomande pëpe,+

wala lo zia gbanda na lege ti azo pëpe.

32 Fa na mbi ye so mbi bâ pëpe;

tongana mbi sara ye ti sioni, mbi yeke kiri ti sara ni pëpe.’

34 Azo so ahinga ndo* ayeke tene ande na mbi,

zo ti ndara kue so ayeke mä mbi, ayeke tene:

35 ‘Job asara tënë, me lo hinga tënë so lo tene pëpe,+

na ndara ayeke na yâ ti tënë ti lo pëpe.’

36 Zia si a tara Job* juska alingbi na ngangu ti lo

ndali ti so kiringo tënë ti lo ayeke tongana ti azo ti sioni.

37 Lo zia kpengba-li na ndö ti siokpari ti lo;+

na hengo ndo, lo pika maboko ti lo na gbele e

nga lo tene gbâ ti atënë na terê ti tâ Nzapa.”+

 4 Mbi yeke kiri tënë na mo

na akamarade+ ti mo ni nga.

 5 Yô lê ti mo na nduzu, mo bâ ndo,

mo bâ ambinda+ so ayeke kâ na lê ti nduzu, yongoro na mo.

 8 Sioni ti mo asara sioni gï na mba ti mo zo,

na mbilimbili ti mo asara nzoni gï na molenge ti zo.

 9 Azo atoto tongana a sara ye ti ngangu mingi na ala;

ala toto ti tene a zi ala na gbe ti komandema* ti azo ti ngangu.+

11 Lo fa ye na e+ ahon anyama ti sese,+

na lo mû na e ndara ahon andeke ti nduzu.

12 Azo atoto, me lo kiri tënë na ala pëpe,+

ngbanga ti baba ti azo ti sioni.+

13 Ti tâ tënë ni, Nzapa ayeke mä toto ti senge senge* pëpe,+

Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue adengi mê ti lo ti mä ni pëpe.

15 Lo iri mo na lê ti ngonzo pëpe ti kiri tënë na lo,

nga lo bi bê ti lo pëpe na atënë so mo tene hio hio so.+

16 Job azi yanga ti lo kota, lo sara tënë senge senge;

lo diko gbâ ti tënë, me lo hinga tënë so lo tene pëpe.”+

2 “Kanga bê ti mo encore kete na ndembe so mbi ngbâ ti sara tënë,

ndali ti so mbi yeke lakue na atënë ti tene ni na iri ti Nzapa.

 3 Mbi yeke fa anzene nzene tënë na ndö ti ye so mbi hinga,

na mbi yeke fa so Zo so asara mbi ayeke mbilimbili.+

 4 Ti tâ tënë ni, tënë so mbi tene ayeke mvene pëpe;

Lo so ahinga ye kue+ ayeke na gbele mo ge.

 5 Nzapa ayeke na ngangu+ nga lo ke zo oko pëpe;

ngangu ti lo ti mango yâ ti ye* ayeke kota mingi.

 6 Lo yeke bata azo ti sioni na fini pëpe,+

me azo so ayeke bâ pasi, lo yeke sara si a fâ ngbanga ti ala mbilimbili.+

 7 Lê ti lo angbâ gï na ndö ti azo ti mbilimbili;+

lo zia ala na ndö ti atrône si ala ga agbia,*+ na a yâa iri ti ala lakue lakue.

 8 Me tongana a kanga ala na zingiri,

nga ala bâ pasi, na ala sigi dä gbä,

 9 lo fa na ala aye so ala sara,

akengo ndia so baba apusu ala ti sara.

10 Lo zi mê ti ala si ala mä wango,

na lo tene na ala ti zia lege ti sarango sioni.+

11 Tongana ala mä yanga ti lo na ala sara na lo,

ala yeke duti nzoni na yâ ti gigi ti ala kue

nga gigi ti ala ayeke nzere na ala.+

12 Me tongana ala mä yanga pëpe, ala yeke kui na lege ti épée,*+

na ala yeke kui sân ti hinga ye.

14 Ala kui* na ngoi so ala de maseka,+

ala yeke lakue* na terê ti akoli so ayeke na yâ ti temple, so azia terê ti ala na amba ti ala koli si ala lango na ala.+

15 Me Nzapa asö* azo so ayeke bâ pasi na yâ ti pasi ti ala ni,

lo zi mê ti ala ti mä ndo na ngoi so a yeke sara pasi na ala.

16 Lo zi mo na ngoi so a ngbâ kete mo tï ndali ti ye ti vundu,+

lo gue na mo na mbeni ndo so akono, so mo lingbi ti fono dä yamba,+

na lo zia pendere kobe na ndö ti table ti mo ti dë bê ti mo.+

17 Na pekoni, ngbanga so a dë na ndö ti azo ti sioni ayeke dë bê ti mo,+

na ngoi so a dë ngbanga ti mbilimbili nga a sara ye alingbi na ni.

18 Me mo sara hange si ngonzo apusu mo ti sara sioni* pëpe,+

nga zia pëpe si kota ye so a mû ti pete na goro asara si mo gue yongoro.

19 Toto so mo toto ti tene a mû maboko na mo,

wala ngangu kue so mo sara ayeke sara si ye ti vundu asi na mo ape?+

20 Zia nzara ti bï asara mo pëpe,

na ngoi so azo ayeke na ndo ti ala encore ape.

21 Sara hange si mo to nda ti sara ye ti sioni pëpe,

si mo soro ni ahon ti kanga bê na yâ ti pasi.+

22 Bâ, ngangu ti Nzapa asara si lo yeke kota mingi;

zo ti fango ye wa ayeke tongana lo?

23 Zo wa la afa lege na lo*+

wala atene na lo, atene: ‘Ye so mo sara so ayeke na lege ni ape’?+

24 Girisa pëpe ti gonda kusala ti lo,+

so azo ahe bia ndali ni.+

25 Azo kue abâ ni,

senge zo angbâ ayo si lo bâ ni.

26 Ti tâ tënë ni, Nzapa ayeke kota ahon ti so e peut ti hinga;+

angu so lo sara ahon gbungo li ti e.*+

27 Lo gboto agoutte ti ngu na nduzu;+

agoutte ni aga ngu-nzapa nga na guru ti ngu.

28 Na pekoni, mbinda asara si a tï,+

na a pika na ndö ti azo.

30 Bâ lege so lo tokua awâ ti bekpa*+ na ndö ni,

na lo kanga gbe ti ngu-ingo.

31 Na lege ti aye so, lo mû maboko na* azo;

lo mû na ala gbâ ti kobe.+

32 Na maboko ti lo, lo honde wâ ti bekpa,

na lo tokua ni na terê ti ye so lo ye ti tene a tï dä.+

33 Bekpa ti lo afa ye na ndö ti lo,

même anyama ayeke fa zo* wa la ayeke ga.

37 “Tongaso, bê ti mbi apika ngangu ngangu,

nga a pika na loro mingi.

 2 Dengi mê nzoni mo mä go ti lo so ayeke sungba,

nga na toto ti go ti lo so ayeke sungba tongana bekpa.

 3 Lo sara si ye kue so ayeke na gbe ti yayu amä toto ni,

nga lo tokua wâ ti bekpa ti lo+ juska na nda ti sese.

 4 Na pekoni, a mä mbeni ye so atoto tongana toto ti bamara;

go ti lo atoto ngangu mingi tongana bekpa,+

nga lo kanga lege pëpe na wâ ti bekpa ni ti za na ngoi so go ti lo atoto.

 5 Go ti Nzapa atoto ngangu+ na mbeni lege so apika bê ti zo;

lo sara akota ye so ahon gbungo li ti e.+

 7 Nzapa asara si akusala ti azo kue aluti,*

tongaso si azo kue ti sese ahinga akusala ti Lo.

 8 Anyama ti ngonda ague na ndo so ala lango dä,

nga ala ngbâ na ndo so ala honde terê ti ala dä.

 9 Kota pupu ti ngu asigi na yâ ti kubu ti lo, lo ya,+

nga pupu ti mbage ti nord aga na dê.+

10 Pupu ti yanga ti Nzapa asara si ngu aga glace,+

nga akota ngu akpengba aga glace.+

11 Ti tâ tënë ni, lo sara si ambinda ane na ngu;

lo sara si wâ ti bekpa+ amû yâ ti ambinda;

12 ambinda ni ayeke tourné na loro loro na ndo so lo gue na ala dä;

ala sara ye kue so lo hunda+ na ala ti sara na ndö ti sese so azo ayeke dä.*

13 Wala a yeke ti punir zo,*+ wala a yeke ndali ti nzoni ti sese ni

wala a yeke ndali ti tâ ndoye, lo sara si a si tongaso.+

14 Mä tënë so si, Job;

luti kete mo gbu li nzoni na ndö ti akusala ti Nzapa so adö bê.+

17 Ngbanga ti nyen la bongo ti mo achauffé

na ngoi so ndö ti sese adë siriri ndali ti pupu ti mbage ti sud?+

18 Mo peut ti mû maboko na lo ti gbara yâ ti lê ti nduzu*+

si akpengba tongana tatara ti wen?

19 Tene na e ye so mo ye e tene na lo ma;

e hinga tënë ti tene na lo pëpe, ndali ti so e yeke na yâ ti bingo.

21 Ala lingbi même pëpe ti bâ lumière,*

atâa so a yeke su na lê ti nduzu,

juska pupu aya ahon na ambinda ni.

22 Ye so aza tongana lor alondo na mbage ti nord,

kota ti Nzapa+ apika bê ti zo mingi.

23 Ti hinga Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue ayeke mbeni ye so ahon ngangu ti e;+

ngangu ti lo ayeke kota mingi,+

nga lo sara ye ague nde pëpe na fango ngbanga ti lo+ nga na mbilimbili ti lo+ so ayeke mingi.

24 Tongaso, a yeke nzoni azo akpe mbeto ti lo,+

ndali ti so lo yeke bâ na nzoni lê pëpe azo so apensé so ala yeke azo ti ndara.”+

 3 Pardon, leke terê ti mo tongana koli;

mbi yeke hunda mo, na mo yeke fa na mbi.

 7 Na ngoi so lani atongoro ti ndapre+ adekongo na ngia legeoko,

nga amolenge ti Nzapa*+ kue ato nda ti dekongo ti sepela.

 8 Nga, zo wa la azia barrière+ ti kanga lege na ngu-ingo zo wa,

na ngoi so ngu-ingo ato nda ti sua na ngangu mo bâ mo tene lo sigi na yâ ti mama ti lo?

 9 na tango so mbi zia mbinda na terê ni tongana bongo

na mbi roulé bingo so avuko ngangu na terê ni;

10 na tango so mbi zia mbeni ye ti kanga lege na lo

si mbi zia abarre nga na porte na terê ti lo;+

11 na mbi tene: ‘Mo lingbi ti ga juska ge, me mo hon ni pëpe,

amapo ti mo so asara baba so ayeke ngbâ ande gï ge.’+

13 si lo gbu agunda ti sese

na lo yengi ni ti tene azo ti sioni asigi dä?+

14 Sese achangé akpa popoto so a kpo cachet na ndö ni,

nga apendere ye ti lo asigi polele tongana apendere ye so ayeke na terê ti bongo.

15 Me a gbanzi azo ti sioni na lumière,

nga a kungbi maboko ti ala so ala yôro ni na nduzu.

Ndo so bingo aduti dä ayeke na ndo wa,

20 si mo lingbi ti mû lo ti gue na lo na ndo ti lo

na mo hinga lege ti yanga-da ti lo?

23 so mbi bata ni ndali ti ngoi ti ye ti vundu

nga ndali ti ngoi ti tiri nga na ti bira.+

25 Zo wa la aleke lege ti tene ngu-nzapa apika si asuku ahon dä

nga lo leke lege ndali ti mbinda ti ngu-nzapa so apika na sungbango ni?+

26 ti tene a pika na ndo so zo asara kodro dä pëpe,

na yâ ti benyama, ndo so zo oko ayeke dä pëpe,+

27 ti sara si ndo so ayeke benyama anyon ngu nzoni

nga a sara si apere asigi?+

30 Na ngoi so lê ti ngu akpengba tongana tênë,

nga lê ti ngu so alï akpengba aga glace.+

34 Mo peut ti dekongo na ambinda

ti tene ala sara si kota ngu-nzapa atï na ndö ti mo?+

38 na ngoi so fuku ti sese aga popoto,

nga sese agbu terê na mbeni sese?

39 Mo peut ti gi nyama ti ga na ni na bamara

wala ti kaï nzara ti abamara so akono awe+

40 na ngoi so ala lango na ndo ti hondengo terê ti ala,

wala na ndo so ala honde terê ti ala dä ti gbu ye?

41 Zo wa la ayeke leke kobe na corbeau+

na ngoi so amolenge ti lo atoto na Nzapa ti mû ye na ala

nga ala fono kirikiri ngbanga ti so ye ti tengo ni ayeke dä ape?

 3 Ala yeke kuku si ala dü,

na songo yâ ti ala ahunzi.

 4 Amolenge ti ala akpengba, ala kono na yâ ti benyama;

ala hon, na ala kiri na terê ti ala pëpe.

 6 Mbi sara si kpangbala ndo ti désert aga ndo ti lo,

na mbi sara si sese so ingo ayeke dä aga ndo ti lango ti lo.

 7 Lo he bruit ti yâ ti gbata hengo;

na lo yeke mä pëpe dekongo ti zo ti fango lege na anyama.

 8 Lo yeke fono na ndö ti akete hoto ti gi ndo ti tengo pere,

lo yeke gi afini pere gingo.

13 Autruche* ayeke pika kpangbi ti lo na ngia;

me a lingbi ti haka akuä ti kpangbi ti lo nga na akuä ti terê ti lo na ti cigogne?+

14 Lo zia apara ti lo na sese, lo hon;

lo zia ni na yâ ti mbutu ti tene a chauffé.

15 Lo girisa so gere ti zo alingbi ti fâ yâ ni

wala so mbeni nyama ti ngonda alingbi ti dö ni.

16 Lo yeke sara ye na amolenge ti lo na ngangu mo bâ mo tene ala yeke amolenge ti lo pëpe;+

lo gi nga bê ti lo pëpe so peko ti pasi ti lo alingbi ti ngbâ senge,

17 ndali ti so Nzapa agbanzi lo na ndara,*

na lo mû na lo hingango ndo pëpe.

18 Me tongana lo londo si lo pika kpangbi ti lo,

lo he mbarata nga na zo ti kpengo na mbarata ni hengo.

21 Lo dö sese na ngangu na yâ ti popo-hoto nga terê ti lo anzere ngangu;+

lo gue gï guengo na lê ti bira.*+

23 Bozo ti kokora so andu lo asara bruit;

lê ti kete likongo nga na kota ni aza.

24 So terê ti lo ayeke dö gï dongo ti hon, lo yeke gue gï guengo na devant;*

tongana a hûru didi, lo yeke duti kpô pëpe.

Lo ngbâ yongoro lo mä fion ti bira,

lo mä dekongo ti amokonzi ti aturugu nga na dekongo ti bira.+

27 Mo la mo mû yanga na aigle ti huru ayo na nduzu,+

ti sara da ti lo kâ na nduzu,+

28 ti lango kâ na yâ ti hoto na bï,

nga ti wara ndo ti lango ti lo na ndö ti kota tênë ti li ti hoto* so?

29 Kâ, lo yeke gi kobe ti lo;+

lê ti lo abâ ndo ayo.

30 Amolenge ti lo anyon mênë,

nga ndo so akuâ ayeke dä, lo yeke dä.”+

 5 Mbi sara tënë fani oko awe, me mbi yeke kiri ti sara tënë ande pëpe;

Mbi sara tënë ti fani use ni, me mbi yeke zi yanga encore ape.”

 7 “Pardon, leke terê ti mo tongana koli,

Mbi yeke hunda mo, na mo yeke fa na mbi.+

10 Pardon, yü gloire na kota ndo na terê ti mo tongana ye ti baba;

yü yango-iri nga na pendere.

11 Fa kota ngonzo ti mo na gigi,

bi lê na ndö ti zo kue so ayeke na fandara nga sara si lo kiri kete.

12 Bi lê na ndö ti zo kue so ayeke na fandara nga sara si lo kiri kete,

na mo tambela na ndö ti azo ti sioni na ndo so ala luti dä.

13 Honde ala kue na yâ ti fuku ti sese;

kanga ala na kamba* na mbeni ndo so ahonde,

14 na pekoni, même mbi nga mbi yeke yeda*

so maboko ti mo ti koli alingbi ti sö mo.

16 Bâ ngangu so ayeke na yâ ti peko ti lo,

nga na ngangu so ayeke na yâ ti nyama ti ndö ti yâ ti lo.

17 Lo yeke kpengba damba ti lo tongana keke ti cèdre;

akamba ti terê ti bio ti cuisse ti lo ahon na ndö ti terê.

18 Abio ti lo ayeke atuyau ti cuivre;

amembre ti lo ayeke tongana yongoro wen.

20 Ahoto asara si lo wara kobe;

kâ la anyama ti ngonda kue ayeke sara ngia.

21 Lo yeke lango na gbe ti akeke ti lotus,

lo honde terê ti lo na popo ti asosongo ti ndo so ngu aluti dä.

22 Akeke ti lotus ni amû na lo gbe ti dê;

nga akeke ti peuplier ti popo-hoto* angoro terê ti lo kue.

 4 Lo yeke te mbele na mo

si mo sara si lo ga ngbâa ti mo na yâ ti fini ti lo kue?

 7 Mo lingbi ti kpo poro ti terê ti lo na likongo+

wala li ti lo na likongo ti kpongo na susu?

12 Mbi yeke zi yanga ti sara tënë na ndö ti aye ti terê ti lo,

na ndö ti ngangu ti lo nga na terê ti lo so ayeke pendere mingi.

15 Peko ti lo ayeke gï molongo ti a-écaille;*

a gbu terê ngangu.

16 Ala oko oko kue agbu terê ngangu,

a sara si pupu alingbi ti hon na popo ni pëpe.

17 Ala gbu terê na popo ti ala;

ala gbu terê ngangu na zo alingbi ti zi yâ ni pëpe.

18 Tongana lo ngasi, lumière aza;

lê ti lo ayeke tongana lumière ti lâ ti kota ndapre.

19 Wâ ti bekpa asigi na yanga ti lo;

akete kete wâ asigi dä.

20 Gbâ ti guru asigi na hôn ti lo

tongana wâ ti four so a tingo ni na ngala.

21 Pupu ti yanga ti lo asara si charbon amû wâ,

nga wâ asigi na yanga ti lo.

22 Kota ngangu ayeke na yâ ti peko ti go ti lo,

mbeto amû ndo na devant ti lo.

23 Poro ti yâ ti lo agbu terê ngangu;

a gbu terê ti lo tongana wen, na a lingbi ti yengi ni pëpe.

24 Bê ti lo akpengba tongana tênë,

a kpengba tongana tênë ti nekango na ye.

25 Tongana lo londo, mbeto ayeke gbu même awangangu;

sarango damba ti lo asara si li ti zo aga kirikiri.

26 Épée so akpo lo ayeke sara ye oko na lo pëpe;

likongo, kete likongo na lê ti kokora nga kue asara ye oko na lo pëpe.+

27 Lo bâ wen tongana saleté ti peko ti alê ti kobe,

lo bâ cuivre tongana keke so afun awe.

28 Lo bâ kokora lo kpe pëpe;

tênë so a bi ni ti tene a mû lo aga gï hulengo pere.

29 Lo bâ nduru keke ti pikango na zo tongana hulengo pere;

nga lo he toto ti kota likongo hengo.

30 Poro ti yâ ti lo ayeke tongana fango ta so yanga ni aza;

lo gbara terê ti lo na yâ ti popoto tongana keke so abagara agboto ni ti pika na alê ti kobe.+

31 Lo sara si ngu so alï akporo mo bâ mo tene a yeke na yâ ti tawa;

lo sara si ngu-ingo alondo tongana ta so a yeke sara mafuta na yâ ni.

32 A yeke bâ mousse na place ti ndo so lo hon dä,

zo ayeke pensé so ngu so alï ayeke na vuru kuä ti li.

33 Mbeni nyama tongana lo na ndö ti sese ayeke dä pëpe,

a sara lo ti tene lo sara mbeto pëpe.

 2 “Fadeso, mbi hinga so mo lingbi ti sara ye kue,

nga mbeni ye so mo pensé ti sara si akara mo ayeke dä pëpe.+

Ni la, mbi sara tënë, me mbi hinga li ti mbi na tënë so mbi tene so pëpe;

mbi sara tënë na ndö ti aye so ahon gbungo li ti mbi, aye so mbi hinga ni pëpe.+

 5 Mbi mä tënë ti mo lani mango na mê ti mbi,

me fadeso mbi bâ mo na lê ti mbi.

 6 Ndani la mbi zia tënë so mbi tene kozo so awe,+

na mbi changé bê ti mbi na dutingo na yâ ti fuku ti sese nga na mburu ti wâ.”+