ZO-TI-FA-TENE
1 Atënë ti zo ti bungbingo azo,+ molenge ti David, so ayeke gbia na Jérusalem.+
2 Zo ti bungbingo azo atene: “A yeke tâ gï senge senge!
A yeke tâ gï senge senge! Ye kue ayeke senge senge!”+
3 Nzoni ti nyen la zo ayeke wara na peko ti angangu kua kue
so lo sara na gbe ti lâ?+
6 Pupu aya ague na mbage ti sud, na a ngoro a gue na mbage ti nord;
a ngbâ gï ti ngoro lakue; a ngbâ gï ti ngoro na lege so lo hon dä kozo.
7 Angu kue* so asua atï na yâ ti ngu-ingo, me ngu-ingo asi pëpe.+
Angu so asua ayeke kiri gï na ndo so ala londo dä ti tene ala kiri asua.+
8 Aye kue ayeke sara si zo awoko;
zo apeut même ti sara tënë ti aye ni so kue pëpe.
Lê ayeke bâ aye, me a yeke si pëpe;
mê nga ayeke mä aye, me a yeke si pëpe.
9 Ye so ayeke dä ândö, gï ni la ayeke duti ande dä;
ye so a sara ni ândö, gï ni la a yeke kiri ti sara ni.
Fini ye ayeke ti lo dä pëpe na gbe ti lâ.+
10 Mbeni ye ayeke dä so zo alingbi ti sara tënë ni, lo tene: “Bâ ye so, fini ye la”?
Ngbene ye giriri, ye ni so ayeke dä awe;
ye ni so ayeke dä awe kozoni na e.
11 Zo oko adabe ti lo na azo ti ândö giriri pëpe,
zo oko ayeke dabe ti lo pëpe na azo so a yeke dü ala ande;
azo so a yeke dü ala mbeni lâ ayeke dabe ti ala na azo ti ândö giriri pëpe.+
12 Mbi, zo ti bungbingo azo, mbi ga lani gbia ti Israël, na Jérusalem.+ 13 Na lege ti ndara,+ mbi mû bê ti mbi kue ti manda ye nga ti gi ti hinga ye na ndö ti aye kue so azo asara na gbe ti yayu,+ kua so amû vundu na zo, so Nzapa amû na amolenge ti azo si ala yeke sara ka ni.
14 Mbi bâ akua kue so azo ayeke sara na gbe ti lâ,
na mbi bâ so ye kue ayeke senge senge nga ayeke tombango peko ti pupu senge.+
15 Ye so aba awe, a peut ti kiri na ni droit pëpe,
ye so amanke awe, a peut ti diko ni pëpe.
16 Na pekoni, mbi tene na bê ti mbi: “Bâ, kota ndara so mbi wara ahon ti azo kue so ayeke na Jérusalem kozo na mbi,+ nga bê ti mbi awara gbâ ti ndara nga na hingango ye.”+ 17 Mbi mû bê ti mbi kue ti gi ti hinga ye so ayeke sarango ye na ndara, sarango ye ti fou* nga na sarango ye ti buba;+ so kue ayeke tombango peko ti pupu senge,
18 ndali ti so tongana zo ayeke na ndara mingi, bê ti lo ayeke son mingi;
ndani la tongana zo ahinga ye mingi, pasi ti lo nga ayeke mingi.+
2 Na pekoni, mbi tene na bê ti mbi: “Zia mbi tara aye so ayeke mû ngia na zo ti bâ nzoni so mbi peut ti wara dä.” Me bâ, ye so kue ayeke senge senge.
2 Mbi tene na ndö ti hengo ngia: “Ye ti buba la!”
Mbi tene na ndö ti sarango ngia: “Nzoni ti nyen la ayeke dä?”
3 Mbi mû bê ti mbi ti gi ti hinga ye na lege ti nyongo vin,+ me mbi ngbâ lakue ti sara ye na ndara; mbi sara même ye ti buba ti hinga ye so ayeke nzoni mingi ti tene azo asara na yâ ti kete ngoi so ala yeke na ni na gbe ti yayu. 4 Mbi sara ambeni kota kua.+ Mbi leke ada ndali ti mbi wani;+ mbi fâ ayaka ti vigne ndali ti mbi wani.+ 5 Mbi sara ajardin na aparc ndali ti mbi wani, nga mbi lu na yâ ni mara ti akeke nde nde kue so a yeke te lê ni. 6 Mbi sara mbeni ndo ti bata ngu dä tongaso si gbâ ti akeke* awara ngu. 7 Mbi wara azo ti kua ti koli na ti wali,+ mbi yeke nga na azo ti kua so a dü ala na yâ ti da ti mbi. Mbi wara nga gbâ ti anyama: abagara, ataba na angasa;+ wungo ti ala ahon ti azo kue so aga kozo na mbi, na Jérusalem. 8 Mbi wara gbâ ti argent na lor ndali ti mbi wani,+ amosoro ti agbia nga na ti akodro-komanda.*+ Mbi wara azo ti hengo bia ti koli na ti wali ndali ti mbi wani, nga na ye so amû ngia mingi na amolenge ti azo: wali, biani gbâ ti awali. 9 Tongaso, mbi ga kota ahon azo kue so aga kozo na mbi, na Jérusalem.+ Nga, mbi ngbâ lakue ti sara ye na ndara.
10 Ye kue so mbi sara nzara ni,* mbi ke ti wara ni pëpe.+ Aye nde nde kue so azia ngia na bê ti mbi, mbi ke ti sara ni pëpe, ndali ti so bê ti mbi ayeke na ngia ndali ti angangu kua kue so mbi sara; na a yeke futa* so mbi wara na peko ti angangu kua ti mbi kue.+ 11 Me tongana mbi gbu li na ndö ti akua kue so maboko ti mbi asara, nga na angangu kua kue so mbi bâ pasi ti sara,+ mbi bâ so ye kue ayeke senge senge nga ayeke tombango peko ti pupu senge;+ mbeni ye so ye ti peko ni ayeke kota mingi* na gbe ti lâ+ ayeke dä pëpe.
12 Na pekoni, mbi bi bê na ndö ti ndara, ye ti fou nga na ye ti buba.+ (Nyen la zo so aga na peko ti gbia apeut ti sara nyen? Gï aye so azo asara kozo awe.) 13 Mbi bâ so ye ti peko ti sarango ye na ndara ayeke nzoni ahon sarango ye ti buba,+ tongana ti so nzoni ye ti peko ti lumière ayeke nzoni ahon ti bingo.
14 Lê ti zo ti ndara azi;*+ me zo ti buba ayeke tambela na yâ ti bingo.+ Mbi ga ti bâ nga so gï oko ye la ayeke si na ala kue.+ 15 Na pekoni, mbi tene na bê ti mbi: “Ye so asi na zo ti buba la ayeke si nga na mbi.”+ Tongaso, nzoni ti nyen la mbi wara na peko ti gbâ ti ndara so mbi wara? Ni la mbi tene na bê ti mbi: “So kue ayeke senge senge”, 16 ndali ti so atâa a yeke zo ti ndara wala zo ti buba, azo ayeke ngbâ lakue ti dabe ti ala na ala pëpe.+ Mbeni lâ, a yeke girisa ande na ndö ti azo kue. Nga, zo ti ndara ayeke kui tongana nyen? Lo yeke kui legeoko na zo ti buba.+
17 Ni la mbi ke fini,+ ndali ti so mbi bâ so ye kue so azo ayeke sara na gbe ti lâ amû vundu na zo, ngbanga ti so ye kue ayeke senge senge+ nga ayeke tombango peko ti pupu senge.+ 18 Mbi ke ye kue so mbi sara kua ngangu ndali ni na gbe ti lâ,+ ngbanga ti so mbi doit ti zia ni na zo so ayeke ga na peko ti mbi.+ 19 Zo wa la ahinga wala lo yeke duti ande zo ti ndara wala zo ti buba?+ Ye oko, lo yeke komande na ndö ti aye kue so mbi fâ terê ti mbi nga mbi mû ndara ti mbi ti wara ni na gbe ti lâ. So kue ayeke senge senge. 20 Tongaso, bê ti mbi akomanse ti nze ndali ti angangu kua kue so mbi bâ pasi ti sara na gbe ti lâ. 21 Zo alingbi ti mû ndara ti lo, hingango ye ti lo nga na akode ti lo ti sara kua ngangu; me lo doit ti zia aye so lo wara* na mbeni zo so asara kua ndali ni pëpe.+ So kue ayeke senge senge nga ayeke kota ye ti mungo vundu na zo.*
22 Tongana zo asara kua ngangu nga bê ti lo apusu lo ti sara kua ti wara mbeni ye, nzoni ti nyen la lo yeke wara na pekoni na gbe ti lâ?+ 23 Akua so lo sara na yâ ti gigi ti lo kue aga na lo pasi na songo bê;+ même na bï, bê ti lo ayeke kpô pëpe.+ So kue ayeke senge senge.
24 Tongana zo ate ye, lo nyon ye nga lo bâ nzoni* na peko ti angangu kua ti lo, mbeni ye ti nzoni ti hon ni ayeke dä pëpe.+ So nga kue mbi bâ so alondo na maboko ti tâ Nzapa.+ 25 Zo wa la ate ye na anyon ye nzoni ahon mbi zo wa?+
26 Zo so anzere na lê ti Nzapa, Nzapa amû na lo ndara, hingango ye nga na ngia;+ me ti wasiokpari, lo mû na lo kua ti warango gbâ ti aye gï ti tene tâ Nzapa amû aye ni so na zo so anzere na lê ti lo.+ So kue ayeke senge senge nga ayeke tombango peko ti pupu senge.
3 Ngoi ayeke dä ndali ti ye oko oko kue,
ngoi ayeke dä ndali ti akua kue so zo ayeke sara na gbe ti yayu:
2 ngoi ti dungo zo, na ngoi ti kuâ ti zo;
ngoi ti lungo ye, na ngoi ti gbotongo ye so zo alu;
3 ngoi ti fango zo, na ngoi ti savango zo;
ngoi ti kungbingo ye na sese, na ngoi ti lekengo peko ti mbeni ye;
4 ngoi ti toto, na ngoi ti hengo ngia;
ngoi ti toto na vundu, na ngoi ti dodo;*
5 ngoi ti bingo atênë na ngonda, na ngoi ti bungbingo atênë ndo oko;
ngoi ti gbungo zo na kate, na ngoi ti ke ti gbu zo na kate;
6 ngoi ti gingo ye, na ngoi ti zia lege ti gingo ye;
ngoi ti batango ye, na ngoi ti bingo ye na ngonda;
7 ngoi ti surungo yâ ti ye,+ na ngoi ti fungo ni na place ni;
ngoi ti dutingo kpô,+ na ngoi ti sarango tënë;+
8 ngoi ti yengo zo, na ngoi ti kengo zo;+
ngoi ti bira, na ngoi ti siriri.
9 Nzoni ti nyen la zo ti kua ayeke wara na peko ti ngangu kue so lo sara?+ 10 Mbi bâ akua so Nzapa amû na amolenge ti azo si ala yeke lakue na ye ti sarango ni. 11 Lo sara ye kue pendere mingi* nga na ngoi ni.+ Lo zia même tënë ti fini ti lakue lakue na yâ ti bê ti azo; ye oko, azo alingbi lâ oko pëpe ti hinga kua so tâ Nzapa asara, ti londo na tongo nda ni juska na ngoi so lo hunzi ni.
12 Ni la, mbi tene so tongana azo aduti na ngia nga ala sara ye ti nzoni na yâ ti gigi ti ala, mbeni ye ti nzoni ti hon ni ayeke dä pëpe;+ 13 nga a yeke nzoni ti tene zo oko oko ate ye, anyon ye nga lo bâ nzoni na peko ti ngangu kua kue so lo sara. So ayeke matabisi so Nzapa amû na zo la.+
14 Mbi ga ti hinga so ye kue so tâ Nzapa asara ayeke ngbâ lakue lakue. Mbeni ye ti tene zo azia na terê ni ayeke dä pëpe nga mbeni ye ti tene zo azi na terê ni ayeke dä pëpe. Tâ Nzapa aleke ti tene a duti tongaso, si azo akpe mbeto ti lo.+
15 Ye so asi so asi kozo awe, nga ye so ayeke si ande asi kozo awe;+ me tâ Nzapa ayeke gi ye so a tomba peko ni.*
16 Mbeni ye so mbi bâ nga na gbe ti lâ ayeke so: Sarango ye ti sioni ayeke na place ti fango ngbanga ti mbilimbili, nga sarango ye ti sioni ayeke na place ti sarango ye na lege ni.+ 17 Ni la, mbi tene na bê ti mbi: “Tâ Nzapa ayeke fâ ngbanga ti azo ti mbilimbili na azo ti sioni,+ ndali ti so ngoi ayeke dä ndali ti kua oko oko kue nga na ye kue so a sara.”
18 Na ndö ti amolenge ti azo, mbi tene na bê ti mbi so tâ Nzapa ayeke tara bê ti ala, na lo yeke fa na ala so ala yeke tongana anyama, 19 ndali ti so ye so ayeke si na azo ayeke si nga na anyama; oko ye la ayeke si na ala kue.+ Tongana ti so mbeni akui, mbeni nga ayeke kui; gï oko yingo la ayeke na yâ ti ala.+ Tongaso zo ahon nyama pëpe, ndali ti so ye kue ayeke senge senge. 20 Ala kue ayeke gue na oko ndo.+ A sara ala kue na fuku ti sese,+ na ala kue ayeke kiri na fuku ti sese.+ 21 Zo wa la ahinga wala yingo ti azo ague ti lo na nduzu, nga wala yingo ti anyama ague ti lo na yâ ti sese zo wa?+ 22 Mbi bâ so tongana zo abâ nzoni na peko ti kua so lo sara, mbeni ye ti nzoni ti hon ni ayeke dä pëpe,+ ndali ti so a yeke futa* ti lo la; zo wa la alingbi ti sara si lo bâ ye so ayeke si ande na peko ti lo zo wa?+
4 Mbi kiri mbi bi bê na aye ti ngangu kue so a yeke sara na azo na gbe ti lâ. Mbi bâ ngu ti lê ti azo so a yeke sara ye ti ngangu na ala, na mbeni zo ti dë bê ti ala ayeke dä pëpe.+ Azo ti sarango ye ti ngangu na ala ayeke na ngangu, na mbeni zo ti dë bê ti ala ayeke dä pëpe. 2 Mbi gonda akuâ so akui awe me pëpe azo so angbâ na fini.+ 3 Zo so ade ti dü lo pëpe ayeke nzoni ahon ala use kue,+ ndali ti so ade lo bâ aye ti vundu so a yeke sara na gbe ti lâ+ pëpe.
4 Mbi bâ nga tongana nyen sarango mandako na popo ti azo ayeke pusu azo ti sara ngangu* nga ti sara kua na kode;+ so kue ayeke senge senge nga ayeke tombango peko ti pupu senge.
5 Zo ti buba akanga maboko ti lo lo duti, atâa so lo yeke nge gï ngengo.*+
6 Ti wu terê kete ayeke nzoni ahon sarango kua ahon ndö ni* nga na tombango peko ti pupu.+
7 Mbi bi bê na mbeni senge senge ye so ayeke si na gbe ti lâ: 8 Mbeni zo ayeke dä so lo yeke gï lo oko, lo yeke na kamarade pëpe; lo yeke na molenge wala ita pëpe, me lo yeke wu terê ti lo pëpe na yâ ti angangu kua kue so lo sara. Mosoro alingbi lo pëpe.+ Me lo doit fade ti hunda terê ti lo, lo tene: ‘Ndali ti zo wa la mbi yeke sara kua ngangu na mbi yeke gbanzi terê ti mbi* na anzoni ye so?’+ So kue ayeke senge senge nga mbeni kua so amû vundu na zo.+
9 Azo use ayeke nzoni ahon zo oko,+ ndali ti so ala yeke wara nzoni futa ti* peko ti ngangu kua ti ala. 10 Tongana mbeni oko atï, mba ti lo alingbi ti yô lo na nduzu. Me nyen la ayeke si na zo so atï, si mbeni zo ti yô lo na nduzu ayeke dä ape?
11 Nga, tongana azo use alango ndo oko, terê ti ala ayeke mû wâ, me zo so ayeke gï lo oko, terê ti lo ayeke mû wâ tongana nyen? 12 Mbeni zo alingbi ti hon zo oko na ngangu, me azo use alingbi ti luti na lo. Nga kamba so a pe ni na kamba ota alingbi ti fâ hio pëpe.
13 Molenge so ayeke wayere, me lo yeke na ndara, ayeke nzoni ahon gbia+ so aga mbakoro awe me lo yeke zo ti buba nga li ti lo ayeke dä encore ape ti mä gbotongo mê.+ 14 Lo* sigi na da ti kanga ti ga gbia,+ atâa so a yeke na gbe ti komandema ti gbia so la a dü lo wayere.+ 15 Mbi bi bê na ndö ti azo kue so angbâ na fini, so ayeke fono na gbe ti lâ, nga na ndö ti ye so asi na maseka so amû place ti zo so aga kozo na lo. 16 Atâa so gbâ ti azo ayeke mû maboko na lo, a si na mbeni ngoi, bê ti azo so ayeke ga ande na peko ayeke nzere na mbage ti lo pëpe.+ So kue ayeke senge senge nga ayeke tombango peko ti pupu senge.
5 Sara hange na tambela ti mo lakue na ngoi so mo gue na da ti tâ Nzapa;+ a yeke nzoni ti pusu nduru ti mä tënë+ ahon ti mû sandaga tongana ti so azo ti buba ayeke sara,+ ndali ti so ala hinga pëpe so ye so ala yeke sara ayeke sioni.
2 Zi yanga ti mo hio hio pëpe, wala zia bê ti mo apusu mo pëpe ti dö terê ti sara tënë na gbele tâ Nzapa.+ Tâ Nzapa ayeke ti lo na yayu, me mo, mo yeke ti mo na sese. Ndani la a yeke nzoni mo diko tënë mingi pëpe.+ 3 Ye so asara si zo abâ li ti lo ayeke so aye so lo yeke bâ lege ni ahon ndö ni;+ ye so asara si zo ti buba adiko tënë mingi ayeke so lo ye tënë mingi.+ 4 Lakue tongana mo mû zendo na Nzapa, sara ye hio alingbi na ni,+ ndali ti so lo ye azo ti buba+ pëpe. Ye so mo mû zendo ti sara, sara ni.+ 5 A yeke nzoni mo mû zendo pëpe ahon ti mû zendo me mo sara ye alingbi na ni pëpe.+ 6 Zia pëpe si yanga ti mo apusu mo* ti sara siokpari,+ na tene pëpe na gbele ange so mo sara faute.+ Ndani nyen ti sara si bê ti tâ Nzapa ason ndali ti ye so mo tene si lo futi kusala ti maboko ti mo?+ 7 Tongana ti so bango lege ti gbâ ti aye asara si zo abâ li ti lo,+ dikongo gbâ ti tënë ayeke ga na ye oko pëpe. Me kpe mbeto ti tâ Nzapa.+
8 Na ndo so mo yeke dä, tongana mo bâ a yeke sara ye ti ngangu na awayere wala a yeke fâ ngbanga kirikiri wala a yeke sara ye ti mbilimbili pëpe, zia bê ti mo adö pëpe,+ ndali ti so mbeni zo so ayeke kota ahon kota zo ti ndo ni so ayeke bâ aye so lo yeke sara so; nga, ambeni zo so ayeke kota ahon ala use so ayeke dä.
9 Nga, a yeke kangbi yâ ti anzoni ye ti sese ni na azo kue; même aye so a mû na gbia alondo na yaka.+
10 Zo so aye argent mingi, argent kue so lo wara ayeke lingbi lo pëpe, nga zo so aye mosoro mingi, mosoro kue so lo wara ayeke lingbi lo pëpe.+ So kue ayeke senge senge.+
11 Tongana anzoni ye aga gbani, azo so ayeke bâ nzoni dä ayeke ga nga gbani.+ Nzoni ti nyen la wa ti aye ni ayeke wara dä? Lo yeke bâ ni gï bango na lê.+
12 Senge zo ti kua ayeke lango nzoni, atâa lo te ye mingi wala lo te ye mingi pëpe; me gbâ ti aye ti zo ti mosoro asara si lo lango pëpe.
13 Mbeni kota ye so amû vundu na zo so mbi bâ na gbe ti lâ ayeke so: gbâ ti mosoro so zo abungbi ni aga na ye ti sioni na lo. 14 Mbeni buze so atambela nzoni pëpe* asara si lo girisa mosoro ti lo kue, na tongana lo dü molenge, mbeni ye oko angbâ na lo pëpe.+
15 Tongana ti so zo asigi na yâ ti mama ti lo terê senge, lo yeke gue nga terê senge.+ Lo yeke mû ye oko pëpe ti gue na ni na peko ti angangu kua kue so lo sara.+
16 Mbeni kota ye so amû vundu na zo* ayeke so: Zo ayeke gue gï tongana ti so lo ga na ni; nga nzoni ti nyen la zo ayeke wara na peko ti ngangu kua so lo yeke sara ndali ti pupu?+ 17 Nga lâ oko oko, lo te ye na yâ ti bingo, bê ti lo ason mingi, terê ti lo ason nga ngonzo asara lo.+
18 Ye so mbi bâ a yeke nzoni nga a yeke na lege ni ayeke so: a yeke ti tene zo ate ye, lo nyon ye nga lo bâ nzoni na peko ti angangu kua+ kue so lo bâ pasi ti sara na gbe ti lâ na yâ ti kete ngoi so tâ Nzapa amû na lo, ndali ti so futa* ti lo la.+ 19 Nga tongana tâ Nzapa amû na zo amosoro nga na akungba,+ na lo mû lege na zo ni ti bâ nzoni dä, a yeke nzoni zo ni ayeda na futa* so lo wara, na lo duti na ngia na peko ti ngangu kua so lo sara. So ayeke matabisi ti Nzapa la.+ 20 A yeke ngangu ti tene lo bâ* tongana nyen alango ayeke hon, ndali ti so tâ Nzapa asara si bê ti lo ayeke lakue gï na ngia.+
6 Mbeni ye so amû vundu na zo so mbi bâ na gbe ti lâ nga so asi na azo ayeke so: 2 Tâ Nzapa amû mosoro, akungba nga na gloire na mbeni zo, tongaso zo ni ayeke na aye kue so lo sara nzara ni;* ye oko, tâ Nzapa amû lege na lo ti bâ nzoni dä pëpe, atâa so mbeni wande la alingbi ti bâ nzoni dä. So ayeke senge senge nga ye ti pasi mingi. 3 Tongana mbeni koli adü fani ngbangbo oko, lo te gigi juska lo ga mbakoro, me lo bâ* nzoni pëpe na lege ti anzoni ye so lo yeke na ni kozo si lo gue na yâ ti dû ti kuâ,* ti tâ tënë ni, molenge so a dü lo na kuâ ni ayeke nzoni ahon lo,+ 4 ndali ti so a yeke gï senge senge la lo sigi na yâ ti mama ti lo, lo hon na yâ ti vukongo ndo, nga iri ti lo angbâ gï na yâ ti vukongo ndo. 5 Atâa so lo bâ lâ wala lo hinga mbeni ye pëpe, lo yeke nzoni ahon* koli so.+ 6 Tongana zo aduti na fini ngu saki use me lo wara ngia dä pëpe, nzoni ni ayeke so wa? Azo kue ayeke gue na oko ndo ape?+
7 Angangu kua kue so zo ayeke sara ayeke ti wara ye ti tengo ni,+ me nzara ti kobe ayeke hunzi lâ oko na yâ ti lo pëpe. 8 Zo ti ndara ahon zo ti buba+ na nyen? Wala tongana wayere ahinga tongana nyen ti sö kuâ,* nzoni ni ayeke so wa? 9 A yeke nzoni ti bâ nzoni na lege ti aye so lê ti mo abâ ahon ti tambela gï tongaso na peko ti aye so mo sara nzara ni.* So kue ayeke senge senge nga ayeke tombango peko ti pupu senge.
10 Ye kue so abâ gigi awe, a zia iri na ndö ni kozo awe, nga a hinga ye nzoni na ndö ti zo; lo lingbi pëpe ti papa* na zo so ayeke ngangu ahon lo. 11 Tongana zo adiko tënë gbani,* asenge senge ye nga ayeke ga gbani. Nzoni ti nyen la zo ayeke wara na pekoni nyen? 12 So gigi ti zo aninga pëpe, a si singo na asenge senge ye nga a yeke hon hio tongana gbe ti dê, zo wa la ahinga tâ nzoni ye so zo alingbi ti sara na yâ ti gigi ti lo?+ Zo wa la alingbi ti fa na zo ye so ayeke si ande na peko ti lo na gbe ti lâ?
7 Nzoni iri* ayeke nzoni ahon pendere mafuta;+ nga lango ti kuâ ti zo ayeke nzoni ahon lango ti dungo lo. 2 A yeke nzoni ti gue na da so a toto kuâ dä ahon ti gue na da so matanga ayeke dä,+ ndali ti so fini ti azo kue ayeke hunzi na kuâ, na a yeke nzoni azo so ayeke na fini agbu li nzoni na ndö ni. 3 Vundu ayeke nzoni ahon hengo ngia,+ ndali ti so vundu ti zo asara si bê ti lo awara ngangu.+ 4 Bê ti azo ti ndara ayeke na yâ ti da so a toto kuâ dä, me bê ti azo ti buba ayeke na yâ ti da ti sarango ngia.+
5 A yeke nzoni ti mä zo ti ndara so ayeke suku na mo+ ahon ti mä bia ti azo ti buba. 6 Ngia ti azo ti buba atoto tongana akeke ti sisi so a tingo na wâ na gbe ti tawa;+ so kue ayeke senge senge. 7 Me ye ti ngangu so a sara na zo ti ndara alingbi ti pusu lo ti sara ye tongana zo ti fou, na goro ayeke buba bê ti zo.+
8 Hunzingo ti ye ayeke nzoni ahon tongo nda ni. Ti kanga bê ti ku ayeke nzoni ahon ti sara ye na fandara.+ 9 Zia si bê ti mo ason hio hio pëpe,+ ndali ti so azo ti buba la bê ti ala ayeke son hio hio.*+
10 Tene pëpe: “Nyen la si ngoi ti ândö ayeke nzoni ahon ti laso so?” ndali ti so a yeke na lege ti ndara pëpe ti hunda ndo tongaso.+
11 Ndara legeoko na héritage ayeke nzoni ye, nga a yeke ga na nzoni ye na azo so abâ lumière ti kota lâ.* 12 Ndara ayeke bata zo+ tongana ti so nginza ayeke bata zo.+ Me nzoni ti hingango ye ayeke so: Ndara ayeke bata fini ti wa ti lo.+
13 Gbu li na ndö ti kusala ti tâ Nzapa, ndali ti so ye so lo sara si aba awe, zo wa la apeut ti sara si a kiri droit?+ 14 Na lango so aye ayeke nzoni, wara ngia dä,+ me na lango ti ngangu kpale,* hinga so Nzapa la asara lango so ayeke nzoni nga na lango ti ngangu kpale,+ tongaso si azo alingbi pëpe ti hinga biani ye so ayeke si ande na ala kekereke.+
15 Na yâ ti gigi ti mbi so asi singo na asenge senge ye,+ mbi bâ mara ti aye nde nde kue: mbi bâ zo ti mbilimbili so akui atâa so lo yeke zo ti mbilimbili,+ nga mbi bâ zo ti sioni so ate gigi atâa sioni so lo sara.+
16 Ga pëpe zo so ayeke mbilimbili ahon ndö ni,+ nga bâ terê ti mo pëpe so mo yeke na ndara ahon ndö ni.+ Ndani nyen ti ga na futingo na ndö ti mo wani?+ 17 Ga pëpe zo so ayeke sioni ahon ndö ni, nga duti zo ti buba+ pëpe. Ndani nyen ti tene mo kui kozoni na ngoi ti mo?+ 18 A yeke nzoni mingi ti mä mbeni gbotongo mê sân ti zia mbeni ahon,+ ndali ti so zo so akpe mbeto ti Nzapa ayeke sara ye alingbi na ni use kue.
19 Ndara asara si zo ti ndara oko ayeke ngangu ahon awangangu bale-oko so ayeke na yâ ti mbeni gbata.+ 20 Na ndö ti sese so, mbeni zo ti mbilimbili so asara ye lakue gï nzoni si lo sara siokpari lâ oko pëpe ayeke dä pëpe.+
21 Nga, zia bê ti mo pëpe na ndö ti tënë kue so azo ayeke tene;+ tongaso pëpe, mo lingbi ti mä zo ti kua ti mo na iringo sioni* na ndö ti mo. 22 Mo wani mo hinga na yâ ti bê ti mo so, fani mingi, mo kue mo iri sioni na ndö ti azo.+
23 Mbi tara aye so kue na lege ti ndara, na mbi tene: “Mbi yeke ga zo ti ndara.” Me ye ni ahon ngangu ti mbi. 24 Ye so asi so ahon gbungo li ti zo nga alï mingi. Zo wa la apeut ti mä yâ ni zo wa?+ 25 Mbi mû bê ti mbi ti gi ti hinga ye, ti gi ndara nga ti gi ti hinga ndani so aye ayeke si, ndani so sarango ye ti buba ayeke sioni nga ndani so sarango ye ti fou ayeke ye ti buba.+ 26 Na pekoni, ye so mbi hinga ayeke so: Mbeni wali ayeke dä so ayeke sioni ahon kuâ; lo yeke tongana gbanda ti zo ti gingo nyama, bê ti lo ayeke tongana agbanda ti gbungo na asusu nga maboko ti lo ayeke tongana achaîne ti da ti kanga. Zo so anzere na lê ti tâ Nzapa la ayeke kpe na yâ ti maboko ti wali so,+ me lo yeke gbu wasiokpari.+
27 Zo ti bungbingo azo+ atene: “Bâ ye so mbi ga ti hinga ni la. Mbi gi nda ti aye nde nde ngbii, si mbi fa ye so mbi hinga ni, 28 me ye so mbi yeke* gi ni lakue, mbi wara ni pëpe. Na popo ti azo saki oko, mbi wara koli oko,* me na popo ti ala, mbi wara mbeni wali oko pëpe. 29 Oko ye so mbi wara ayeke so: Tâ Nzapa asara azo mbilimbili,+ me ala la agi ti sara gbâ ti aye ti mayele.”+
8 Zo wa la ayeke tongana zo ti ndara zo wa? Zo wa la ahinga ti sara si mbeni kpale akaï* zo wa? Ndara ti zo asara si lê ti lo aza nga asara si face ti lo so lo kpengba ni akpengba encore ape.
2 Mbi tene: “Sara ye alingbi na yanga so gbia amû,+ ndali ti yanga so mo mû na gbele Nzapa.+ 3 Gi ti sigi hio na gbele lo ti hon pëpe.+ Mû mbage ti mbeni ye ti sioni pëpe,+ ndali ti so lo lingbi ti sara ye kue so lo ye, 4 ngbanga ti so tënë so gbia atene awe, lo tene awe.+ Zo wa la apeut ti tene na lo: ‘Nyen la mo yeke sara so?’”
5 Zo so abata commandement ni, sioni ye ayeke wara lo pëpe,+ nga zo so ayeke na bê ti ndara ayeke hinga nzoni ngoi ti sara mbeni ye nga nzoni fason ti bango lege ni.*+ 6 Ti ye oko oko kue, ngoi ni nga fason ti bango lege ni* ayeke dä,+ ndali ti so akpale ti azo ayeke mingi. 7 So zo oko ahinga pëpe ye so ayeke si ande, zo wa la apeut ti fa na lo tongana nyen si ye ni ayeke si?
8 Tongana ti so zo ayeke na ngangu na ndö ti yingo* pëpe wala lo peut pëpe ti kanga lege na yingo ni ti hon, zo oko ayeke na ngangu na ndö ti lango ti kuâ ti lo pëpe.+ Tongana ti so a yeke zia lege pëpe na mbeni zo ti duti yamba na ngoi ti bira, ye ti sioni ayeke zia lege pëpe na azo so ayeke sara ni ti kpe.*
9 Mbi bâ aye so kue, nga mbi zia bê ti mbi na ndö ti kusala oko oko kue so azo asara na gbe ti lâ, na ngoi so komandema ti zo na ndö ti mba ti lo aga gï na sioni* na mba ti lo ni.+ 10 Mbi bâ azo ti sioni so a yeke lu ala, ala so lani ala yeke lï na ndo so ayeke nzoni-kue nga ala yeke sigi dä; me gï hio tongaso, azo ti yâ ti gbata so ala yeke sara aye ni so dä agirisa na ndö ti ala.+ So kue ayeke senge senge.
11 So a punir zo hio pëpe na peko ti ngbanga so a dë na li ti lo ndali ti sioni so lo sara,+ bê ti azo akpengba ti sara gï ye ti sioni.+ 12 Atâa so wasiokpari alingbi ti sara sioni fani ngbangbo oko me lo te gigi, mbi hinga so ye ayeke ga ande nzoni ndali ti azo so akpe mbeto ti tâ Nzapa, ndali ti so ala kpe mbeto ti lo.+ 13 Me ye ayeke ga nzoni pëpe ndali ti zo ti sioni,+ nga gigi ti lo so ayeke tongana gbe ti dê ayeke gue ayo pëpe,+ ndali ti so lo kpe mbeto ti Nzapa pëpe.
14 Mbeni ye so ayeke senge senge* si ayeke si na ndö ti sese ayeke so: A yeke sara ye na azo ti mbilimbili mo bâ mo tene ala sara sioni,+ nga a yeke sara ye na azo ti sioni mo bâ mo tene ala sara ye mbilimbili.+ Mbi tene so ye so kue ayeke senge senge.
15 Ni la mbi tene a yeke nzoni ti duti na ngia,+ ndali ti so tongana zo ate ye, lo nyon ye nga lo sara ngia, mbeni ye ti nzoni ti hon ni na gbe ti lâ ayeke dä pëpe; a yeke nzoni zo asara aye so na ngoi so lo yeke sara kua ngangu na yâ ti alango ti gigi ti lo+ so tâ Nzapa amû na lo na gbe ti lâ.
16 Mbi mû bê ti mbi kue ti wara ndara nga ti bâ akusala kue so azo ayeke sara* na ndö ti sese,+ sân même ti lango na kota lâ wala na bï.* 17 Na pekoni, mbi gbu li na ndö ti akusala kue so tâ Nzapa asara, na mbi bâ so azo apeut ti hinga pëpe nda ti aye so ayeke si na gbe ti lâ.+ Atâa ala sara nyen, ala peut ti hinga ndani pëpe. Même tongana ala tene so ala yeke na ndara ti hinga ni, ala peut ti hinga ndani nzoni pëpe.+
9 Tongaso, mbi zia bê ti mbi na ndö ti aye so kue na mbi bâ so zo ti mbilimbili, zo ti ndara nga na akusala ti ala ayeke na yâ ti maboko ti tâ Nzapa.+ Tënë ti yengo terê nga na kengo terê so ayeke na popo ti azo ti ândö, azo ahinga ye dä pëpe. 2 Gï oko ye la asi na azo kue,+ zo ti mbilimbili na zo ti sioni;+ nzoni zo, zo so aga sioni pëpe nga na zo so aga sioni awe; azo so ayeke mû asandaga nga azo so ayeke mû asandaga pëpe. Nzoni zo ayeke legeoko na wasiokpari; zo so adeba yanga ti lo ayeke legeoko na zo so ayeke deba yanga ti lo kirikiri pëpe. 3 Mbeni ye so ayeke si na gbe ti lâ so amû vundu na zo ayeke so: So oko ye la ayeke si na azo kue,+ bê ti azo asi singo na ye ti sioni; nga ye ti buba ayeke na yâ ti bê ti ala na yâ ti gigi ti ala kue, na pekoni ala kui.*
4 Zo kue so ayeke na fini alingbi ti zia bê ti lo ti ku mbeni ye, ndali ti so mbo so ayeke na fini ayeke nzoni ahon bamara so akui awe.+ 5 Azo so angbâ na fini ahinga so mbeni lâ ala yeke kui,+ me azo so akui awe ahinga ti ala ye oko pëpe,+ nga ala yeke na mbeni futa encore ape, ndali ti so azo agirisa ye kue so adabe ti ala na ala.+ 6 Nga, ndoye ti ala, kengo so ala ke na zo nga na mbanda so ala sara ayeke dä encore ape; ala yeke mû mbage encore ape na yâ ti ye so azo ayeke sara na gbe ti lâ.+
7 Gue mo te kobe ti mo na nzerengo terê nga mo nyon vin ti mo na ngia na bê,+ ndali ti so akusala ti mo azia ngia na bê ti tâ Nzapa awe.+ 8 Zia si mo yü vuru bongo lakue,* nga girisa ti zia mafuta na li ti mo pëpe.+ 9 Na yâ ti angoi kue so Nzapa amû na mo na gbe ti lâ, wara ngia na yâ ti gigi ti mo so asi singo na asenge senge ye, mo na wali ti mo so mo ye lo mingi,+ ndali ti so a yeke ye so a mû na mo* na yâ ti gigi ti mo nga na yâ ti ngangu kua so mo bâ pasi ti sara na gbe ti lâ.+ 10 Ye kue so maboko ti mo awara ti sara, sara ni na ngangu ti mo kue, ndali ti so, na yâ ti Dû ti kuâ* so mo yeke gue dä, kusala, lekengo kapa ti sara ambeni ye, hingango ye wala ndara ayeke dä pëpe.+
11 Mbi bâ nga mbeni ye nde so ayeke si na gbe ti lâ: Mbi bâ so azo so akpe loro mingi la ayeke sö benda lakue pëpe, wala awangangu la ayeke sö benda lakue na yâ ti bira pëpe,+ wala azo ti ndara la ayeke wara kobe ti te lakue pëpe; a yeke nga azo so ahinga mbeti la ayeke wara mosoro lakue pëpe,+ wala azo so ahinga ye la ye ti ala ayeke ga lakue nzoni pëpe,+ ndali ti so ye so ala ku terê ti ala na ni pëpe alingbi ti si na ala kue na ngoi kue. 12 Zo ahinga pëpe ngoi so ye ayeke wara lo.+ Legeoko tongana ti so gbanda agbu susu, nga kûkû agbu andeke, ye ti ngangu ayeke gbu amolenge ti azo tongana gbanda na ngoi so atï na ndö ti ala gï gbagburu tongaso.
13 Mbi bâ nga ye so na ndö ti ndara na gbe ti lâ, na a pika bê ti mbi mingi: 14 Mbeni kete gbata ayeke dä so azo ti yâ ni ayeke mingi pëpe, na mbeni ngangu gbia aga ti sara bira na ni, lo ngoro terê ni, lo mû sese lo monté ni ti tene aga kota koto na terê ni. 15 Na yâ ti gbata ni mbeni wayere so ayeke na ndara ayeke dä, na lo sö gbata ni grâce na ndara ti lo. Me zo oko adabe ti lo na wayere so pëpe.+ 16 Mbi tene na bê ti mbi: ‘Ndara ayeke nzoni ahon ngangu;+ ye oko, a bâ ndara ti wayere tongana mbumbuse ye, nga azo ayeke sara ye alingbi na atënë ti lo pëpe.’+
17 A yeke nzoni ti mä atënë so zo ti ndara atene yeke ahon ti mä dekongo ti zo so ayeke komande azo ti buba.
18 Ndara ayeke nzoni ahon aye ti sarango na bira, me gï wasiokpari oko apeut ti futi gbâ ti anzoni ye.+
10 Tongana ti so kuâ ti angungu asara si mafuta ti zo ti sarango yombo afun nzoni pëpe na abuba, kete ye ti buba so zo asara akanga ndö ti ndara nga na gloire.+
2 Bê ti zo ti ndara ague na lo na nzoni lege,* me bê ti zo ti buba ague na lo na sioni lege.*+ 3 Atâa lege wa la zo ti buba atambela dä, li ti lo ayeke dä pëpe;+ na lo zia si azo kue ahinga so lo yeke zo ti buba.+
4 Tongana mokonzi asara ngonzo na terê ti mo, ngbâ na place ti mo,+ ndali ti so dutingo kpô akanga lege na akota siokpari.+
5 Mbi bâ mbeni ye na gbe ti lâ so amû vundu na zo, mara ti faute so azo ti komande ayeke sara:+ 6 A zia azo ti buba na akota ndo nde nde, me azo ti mosoro* angbâ na akete ndo.
7 Mbi bâ azo ti kua na ndö ti ambarata, me amokonzi ayeke tambela ti ala na gere tongana azo ti kua.+
8 Zo so azi dû, lo lingbi ti tï na yâ ni;+ nga zo so akungbi gbagba ti tênë, ngbo alingbi ti dë lo.
9 Zo so apika tênë, atênë ni alingbi ti sara sioni na lo; nga zo so asuru akeke, akeke ni alingbi ti sara sioni na lo.*
10 Tongana yanga ti wen akui si zo aleke ni pëpe, lo yeke sara ngangu mingi si lo sara kua na ni. Me ndara amû maboko si ye aga nzoni.
11 Tongana ngbo adë zo kozo ti tene zo so ayeke na kode ti handango angbo ahanda ngbo ni, nzoni ti nyen la zo ti handango angbo awara?
12 Tënë ti yanga ti zo ti ndara asara si a bâ zo na nzoni lê,+ me tënë ti yanga ti zo ti buba afuti lo.+ 13 Kozo tënë ti yanga ti lo ayeke tënë ti buba,+ nga andangba tënë ti lo ayeke atënë ti fou so afuti ye. 14 Me zo ti buba angbâ gï ti sara tënë.+
Zo ahinga pëpe ye so ayeke si ande; zo wa la apeut ti fa na lo ye so ayeke si na peko ti lo?+
15 Ngangu kua so zo ti buba ayeke sara awoko lo kue, ndali ti so lo hinga même pëpe tongana nyen ti wara lege ti guengo na gbata.
16 Tongana gbia ti kodro angbâ molenge nga amokonzi ni akomanse ti sara matanga gï na ndapre, a yeke sioni mingi ndali ti kodro ni.+ 17 Me tongana gbia ni ayeke molenge ti akota zo nga amokonzi ti kodro ni ate ye na mbilimbili ngoi ni ti wara ngangu me ala soulé pëpe, kodro ni ayeke duti na ngia.+
18 Tongana zo ayeke kota zo ti goigoi, keke ti li ti da ti lo ayeke fun kue, nga da ni ayuru ndali ti so lo sara kua na maboko ti lo pëpe.+
19 A sara mapa* ti tene zo ahe ngia, nga vin asara si gigi ti zo anzere na lo;+ me nginza amû lege na zo ti wara aye kue so lo yeke na bezoin ni.+
20 Même na yâ ti pensé ti mo,* deba* gbia pëpe,+ nga na yâ ti chambre ti mo, deba azo ti mosoro pëpe, ndali ti so mbeni ndeke* alingbi ti sara si azo amä tënë ni wala mbeni kete nyama so ayeke na kpangbi alingbi ti tene peko ti ye so mo tene.
11 Bi* mapa ti mo na lê ti ngu,+ teti na peko ti alango mingi, mo yeke kiri ti wara ni.+ 2 Mû mbeni mbage ti aye ti mo na azo mbasambala, même na azo miombe,+ teti mo hinga pëpe ye ti ngangu wa si ayeke si ande na ndö ti sese.
3 Tongana ambinda ane na ngu, kota ngu-nzapa ayeke pika; na tongana mbeni keke atï na mbage ti sud wala na mbage ti nord, ndo so keke ni atï dä la lo yeke ngbâ gï dä.
4 Zo so ayeke bâ pupu, lo yeke lu ande angongoa ti kobe pëpe; na zo so ayeke bâ ambinda, lo yeke ko ande lê ti kobe pëpe.+
5 Legeoko tongana ti so mo hinga pëpe lege so yingo ayeke sara kua na yâ ti abio ti bébé so ayeke na yâ ti* mama ti ngo,+ tongaso nga mo hinga pëpe kusala ti tâ Nzapa so ayeke sara ye kue.+
6 Lu angongoa ti kobe ti mo na ndapre, na juska lakui zia si maboko ti mo aduti senge pëpe,+ ndali ti so mo hinga pëpe lo so wa la ayeke maï ande, wala so ge wala so kâ, wala ni use kue ayeke maï nzoni.
7 Lumière anzere, na a yeke nzoni ti tene lê ti zo abâ lâ. 8 Tongana zo angbâ na fini ngu mingi, zia lo duti na ngia na yâ ti angu ni so kue.+ Me a yeke nzoni lo girisa pëpe so alango ti bingo alingbi ti duti mingi; ye kue so ayeke si ande ayeke senge senge.+
9 Maseka-koli, sara ngia na ngoi so mo ngbâ maseka, na zia bê ti mo aduti na ngia na lâ ti maseka ti mo. Tambela na alege so bê ti mo afa na mo nga gue na ndo so lê ti mo afa na mo. Me hinga so tâ Nzapa ayeke iri mo na gbele ngbanga* ndali ti aye so kue.+ 10 Tongaso, zi na yâ ti bê ti mo ye kue so alingbi ti ga na mo kpale, nga pusu yamba na terê* ti mo ye kue so alingbi ti sara sioni na mo, ndali ti so lâ ti maseka nga na ngoi so zo ayeke na ngangu mingi ayeke senge senge.+
12 Ni la, na lâ ti maseka ti mo, dabe ti mo na Lo so asara mo, so ayeke kota mingi,+ kozo si angoi ti vundu* asi+ nga na angu so na yâ ni mo yeke tene: “Gigi ni anzere na mbi pëpe”; 2 kozo si lâ, lumière, nze na atongoro avuko,+ nga ambinda akiri aga na peko ti* kota ngu-nzapa; 3 na ngoi so terê ti agarde* so ayeke bata da ayeke dö, peko ti angangu koli aba, awali so ayeke neka ye azia kua ti ala, ndali ti so ala ngbâ mingi pëpe nga awali so ayeke bâ ndo na lê ti fenêtre abâ so ndo avuko;+ 4 na ngoi so ayanga-da so azi si zo abâ ndo na lege akanga, na ngoi so bruit ti tênë so a yeke neka ye na ndö ni atoto ngangu encore ape, na ngoi so zo ayeke londo na mango toto ti ndeke nga na ngoi so go ti amolenge-wali kue so ayeke he bia atoto ngangu encore ape.+ 5 Nga, zo ayeke sara mbeto ti ye so ayo na nduzu, na aye so asara si mbeto ahon ndö ti zo ayeke na ndö ti lege. Akeke ti amande asara fleur,+ ngadi ayeke huru gbä nga lê ti keke so ayeke sara si yanga ti zo anzere asungba, ndali ti so zo ayeke tambela ti gue na da ti lo ti lakue lakue,+ nga azo ti totongo kuâ ayeke fono na lege;+ 6 kozo si a zi kamba so a sara ni na argent, kozo si yâ ti dû ti sembe ti lor afâ kete kete, kozo si yâ ti ta so ayeke na yanga ti dû ti ngu afâ nga kozo si ye so a yeke roulé kamba ti rambâi na terê ni afâ. 7 Na pekoni, fuku ti sese akiri na sese,+ gï tongana ti so lo yeke kozo, na yingo* akiri na tâ Nzapa so amû ni na zo.+
8 Zo ti bungbingo azo+ atene: “A yeke tâ gï senge senge! Ye kue ayeke senge senge.”+
9 Zo ti bungbingo azo aga pëpe gï zo ti ndara, me nga lo ngbâ ti fa na azo ye so lo hinga,+ lo gbu li nzoni nga lo gi nda ti ye nzoni, tongaso si lo bungbi* gbâ ti aproverbe.+ 10 Zo ti bungbingo azo agi ti wara atënë so anzere+ nga ti sû na mbeti atënë so ayeke na lege ni nga so ayeke tâ tënë.
11 Atënë ti azo ti ndara ayeke tongana asaworo,+ nga atënë ti ala so a bungbi ni ayeke tongana apointe so a pika ni si alï nzoni; atënë so kue alondo na berger oko. 12 Âdu ti ambeni ye nde, molenge ti mbi, mä wango so: Sungo gbâ ti ambeti ayeke hunzi lâ oko pëpe, nga ti mû ngoi mingi ti diko ni ayeke woko zo.+
13 Na peko ti so a mä atënë nde nde kue awe, kota tënë ni ayeke so: Kpe mbeto ti tâ Nzapa+ na bata acommandement ti lo,+ ndali ti so a yeke ye kue so zo adoit ti sara la.+ 14 Tâ Nzapa ayeke fâ ngbanga ande na ndö ti ye oko oko kue, même ye kue so a honde ni, ti bâ wala a yeke nzoni wala a yeke sioni.+
Na Hébreu: “ayeke luti.”
Wala “atokua lumière.”
Wala “na kiringo ni, lo yeke wu ngangu ngangu.”
Wala “Angu so asua na ngoi ti hiver; angu so ayeke sua na ngoi ni.”
Wala “sarango ye ti buba ahon ndö ni.”
Wala “gbako.”
Wala “aye so agbia nga na akodro-komanda ayeke wara.”
Na Hébreu: “so lê ti mbi ahunda ni.”
Wala “part.”
Wala “so aga na nzoni na zo.”
Na Hébreu: “Lê ti lo ayeke na li ti lo.”
Wala “zia aye kue.”
Wala “ye ti ngangu.”
Wala “lo sara si âme ti lo abâ nzoni.”
Na Hébreu: “huru.”
Wala “Lo leke ye kue nzoni na place ti lo; na lege ni.”
A lingbi nga ti tene “ye so ahon awe.”
Wala “part.”
Wala “sara kua ngangu.”
Na Hébreu: “na lo te nyama ti terê ti lo wani.”
Na Hébreu: “Maboko oko so asi na wungo terê ayeke nzoni ahon maboko use so asi na ngangu kua.”
Wala “âme ti mbi.”
Wala “anzoni ye mingi na.”
Peut-être a ye ti sara tënë ti molenge ti ndara.
Na Hébreu: “mitele ti mo.”
Wala “Mbeni ye so lo sara.”
Wala “ye ti ngangu.”
Wala “part.”
Wala “part.”
Wala “lo dabe ti lo.”
Wala “ye oko amanke âme ti zo ni pëpe.”
Wala “âme ti lo abâ.”
Wala “même dû ti kuâ aga ndo ti lo pëpe.”
Na Hébreu: “lo wu terê ti lo nzoni ahon.”
Na Hébreu: “ti tambela na gbele azo so ayeke na fini.”
Wala “ahon âme so atambela gï tongaso.”
Wala “ti gbu koko ti lo.”
A lingbi nga ti tene “zo ayeke na gbâ ti aye.”
Na Hébreu: “Iri.”
A lingbi nga ti tene “a yeke ye so a hinga zo ti buba na ni.”
So ti tene azo so ayeke na fini.
Wala “ye ti ngangu.”
Na Hébreu: “deba.”
Wala “âme ti mbi ayeke.”
Wala “koli oko so ayeke mbilimbili.”
Wala “ti fa nda ti mbeni tënë.”
Wala “ti fango ngbanga.”
Wala “ti fango ngbanga.”
Wala “pupu so zo ayeke wu; pupu.”
A lingbi nga ti tene “sioni ti azo ti sioni ayeke sö ala pëpe.”
Wala “asara sioni.”
Wala “ye ti songo bê.”
Wala “aye so azo ayeke sara.”
A lingbi nga ti tene “so lango agbu lê ti ala pëpe na kota lâ wala na bï.”
Na Hébreu: “na peko ti ye so, ala gue na peko ti akuâ.”
So ti tene bongo so couleur ni aza zango so afa ngia ti bê ti zo, me bongo ti vundu pëpe.
Wala “part ti mo.”
Wala “Shéol,” so ti tene dû ti kuâ so azo kue ayeke gue dä. Bâ na kete bakari.
Na Hébreu: “ayeke na mbage ti maboko ti lo ti koli.”
Na Hébreu: “ayeke na mbage ti maboko ti lo ti wali.”
Wala “azo so ahinga kua ni nzoni.”
A lingbi nga ti tene “a yeke nzoni lo sara hange na ni.”
Wala “kobe.”
A lingbi nga ti tene “na ndö ti gbogbo ti mo.”
Wala “iri sioni na ndö ti.”
Na Hébreu: “nyama so ayeke huru na nduzu.”
Wala “Tokua.”
Na Hébreu: “abio na yâ ti.”
Wala “hunda mo ti kiri tënë.”
Na Hébreu: “nyama ti terê.”
Wala “angoi ti ye ti ngangu.”
A lingbi nga ti tene “aga na.”
Wala “azo ti batango da.”
Wala “ngangu so asara si zo angbâ na fini.”
Wala “leke na molongo.”