Chapitre 15

Lekengo Mbeni Sewa so Agonda Nzapa

TARA ti baa so mo leke na be ti mo ti sala da ti mo mveni. Mo vo mbeni ndo. Teti so mo sala nzala ni mingi, a yeke legeoko tongana mo baa fini da ni awe. Ye oko, mo lingbi ti sala nyen tongana mo yeke na akungba ti lekengo na ni pepee wala mo hinga ti sala da pepee? Baa tongana nyen angangu so mo yeke sala ayeke mu gi vundu na mo!

² Akoli na awali mingi ayeke to nda ti mariage ti ala na nzala ti wara sewa so ayeke na ngia, ye oko ala yeke pepee na aye wala akode so ahunda ti leke na ni. Ngoi kete na peko ti matanga ti mungo tele, asioni salango ye abaa gigi. Apapa na atiri aga ye so ayeke si la na la. Tongana ala du amolenge, afini baba na mama abaa so ala mveni ayeke pepee na kode so ahunda ti bata molenge legeoko tongana ala yeke la ni na kode pepee ti sala nzoni mariage.

³ Ye oko, ye ti mungo ngia ayeke so Mbeti ti Nzapa alingbi ti mu maboko. Akpengba ndia ti lo ayeke tongana aye ti kusala so alingbi ti mu maboko na mo ti leke sewa so ayeke na ngia. (aProverbe 24:3) Zia e baa tongana nyen.

AYE TI LEKE NA MARIAGE SO AYEKE NA NGIA

⁴ Ataa mbeni koli na wali ama tele tongana nyen, ala yeke nde na lege ti bibe, na lege ti ye so ala manda na ngoi so ala de molenge, nga na ye so ala manda na ya sewa ti ala oko oko. Ni laa, a lingbi ti ku ti wara ambeni kpale na peko ti mariage. Fade ala yeke leke ni tongana nyen? Biani, tongana awalekengo da ayeke sala mbeni da, ala yeke baa plan ti da ni. A yeke aye so alingbi ala mu pekoni. Bible amu akpengba ndia ti Nzapa ti leke na sewa so ayeke na ngia. Zia e baa fadeso ambeni na popo ni.

⁵ Dutingo be-taa-zo. Jésus atene: “Ye so Nzapa abungbi awe, zia zo akangbi pepee.”a (Matthieu 19:6) Bazengele Paul asu na mbeti: “A lingbi azo kue ayekia tene ti mariage, na a lingbi tange ti mariage aga sioni pepee, teti fade Nzapa afa ngbanga na li ti azo ti pitan na ti azo so asala lango sioni.” (aHébreu 13:4) Tongaso a lingbi azo so amu tele ahinga so ala yeke na kungba na mbage ti Jéhovah ti duti be-taa-zo na popo ti ala.—Genèse 39:7-9.

⁶ Dutingo be-taa-zo ayeke sala si mariage ane na aduti nzoni. Akoli na awali so ayeke be-taa-zo ahinga so, ataa ye nyen asi, fade ala ngba ti mu maboko lakue na popo ti ala. (Zo-ti-fa-tene 4:9-12) So taa ye so ayeke nde mingi na ala so ayeke zia mariage ti ala gi na kozo kete kpale so aye ti si! Mara ti azo tongaso ayeke tene fade fade so ala ‘soro nzoni zo pepee,’ so ala ‘ye lo mbeni pepee,’ na yoro ni ayeke ti mu mbeni fini zo nde. Ye oko, mara ti bibe so ayeke mu na zo oko pepee lege ti maï. Nde na so, amara ti zo so ayeke be-taa-zo pepee ayeke gue na akpale ti ala na fini zo so ala wara. Tongana mbeni zo ayeke na pendere da me lo baa so li ti da ni ayeke yulu, fade lo yeke gi biani lege ti leke ni. Lo yeke londo gi pepee ti gue na ya ti mbeni da nde. Legeoko nga, ti mu mbeni fini zo ayeke pepee lege ti leke akpale so aga na wuluwulu na ya ti sewa ti mo. Tongana tene alondo, tara pepee ti kpe, me sala ngangu ti bata mariage ti mo. Mara ti dutingo be-taa-zo tongaso abaa mariage tongana mbeni ye so alingbi ti bata ni, na ti yekia ni.

⁷ Salango tene na popo ti i. Mbeni mato ti Mbeti ti Nzapa atene: “Ye so azo aye ti sala aga ye pepee tongana ala wa tele ti ala pepee.” (aProverbe 15:22) Biani, salango lisoro ayeke mbeni kpale teti ambeni koli na wali so amu tele. Ngbanga ti nyen tongaso? Ngbanga ti so azo ayeke na akode ti salango tene nde nde. Fani mingi a yeke mbeni ye so aga na kota kangbi nga na songo be. Ndo so zo akono da alingbi ti duti na gunda ti salango lisoro nzoni pepee. Na tapande, ambeni akono na ya ti sewa so ababa na mama ayeke papa lakue. Fadeso tongana ala sala mariage, ala hinga pepee lege ti sala tene na koli wala wali ti ala na ndoyee. Ye oko, a hunda pepee ti tene sewa ti mo aga ‘da so tiri ayeke da.’ (aProverbe 17:1) Mbeti ti Nzapa asala tene mingi na ndo ti yungo “zo ti fini,” na a yeda pepee na suingo be, wuluwulu na zonga.—aÉphésien 4:22-24, 31.

⁸ Tongana tene alondo mo lingbi ti sala nyen? Tongana ngonzo ato nda ti londo, mo lingbi ti sala nzoni tongana mo mu peko ti wango ti aProverbe 17:14 (NW): “Kozo si papa ati, mo londo mo hon”. Biani, mo lingbi ti zia ti sala tene teti mbeni ngoi, ti ku tongana be ti ala use kue ade. (Zo-ti-fa-tene 3:1, 7) Ataa ye nyen asi, sala ngangu “ti ma tene fade fade, ti sala tene fade fade pepee, ti sala ngonzo hio pepee.” (Jacques 1:19) A lingbi ye so mo yeke gi aduti ti leke tene ni, pepee ti hon ndo ti mba ti mo. (Genèse 13:8, 9) Mo soro atene nga na akode ti salango tene so ayeke de be ti ala use kue. (aProverbe 12:18; 15:1, 4; 29:11) Kozoni kue, i ngba pepee ti sala ngonzo, me legeoko i gi maboko na lege ti sambela Nzapa na taa be-ti-molenge.—aÉphésien 4:26, 27; 6:18.

⁹ Mbeni mato ti Mbeti ti Nzapa atene: “Be ti zo ti ndara afa ye na yanga ti lo, na a sala si yanga ti lo amanda ye.” (aProverbe 16:23) Tongaso, taa lege ti sala lisoro nzoni ayeke na ya be ti zo, na yanga pepee. Mo baa mba ti mo tongana nyen? Bible awa aChrétien ti “ndoyee tele ti i tongana aita.” (1 Pierre 3:8) Mo lingbi ti sala tongaso tongana mba ti mo awara kota vundu ngbanga ti aye so agi be ti lo? Tongana a yeke tongaso, fade a yeke mu maboko na mo ti hinga lege ti kiri tene.—Ésaïe 50:4.

¹⁰ Ti yekia na ti kpe mbito ti zo. A hunda na akoli so ayeke aChrétien ti duti na wali ti ala “na lege ti ndara, ti yekia wali, tongana ta so ayeke na ngangu pepee.” (1 Pierre 3:7)Ti yekia wali ti lo a hunda ti hinga nenee ti lo. Mbeni koli so aduti na wali ti lo na “lege ti ndara” ayeke mu na nenee ni abibe ti lo, ndo so lo kpengba da, hingango ndo, na nengo ti lo. Lo yeke ye nga ti manda tongana nyen Jéhovah abaa awali na tongana nyen Lo ye asala na ala.

¹¹ Zia e baa kete so na ya da ti mo, mo yeke na mbeni nzoni sembe ti sala na kusala me so akpengba oko pepee. Fade mo yeke gbu ni na hange pepee? Biani, Pierre asala tene ti “ta so ayeke na ngangu pepee” legeoko nga tongaso, na ye so alingbi ti pusu koli so ayeke Chrétien ti fa nzobe na wali ti lo so lo ndoyee lo.

¹² Ye oko, wango wa Mbeti ti Nzapa amu na awali? Paul asu na mbeti: “A lingbi wali ayekia koli ti lo.” (aÉphésien 5:33) Legeoko tongana ti so wali aye ti baa koli ti lo ayekia na andoyee lo, koli aye nga ti baa wali ti lo ayekia lo. Wali so ayekia koli ti lo ayeke fa na gigi kirikiri pepee asioni ti lo, tongana koli ti lo ayeke Chrétien wala ayeke Chrétien pepee. Fade lo yeke zi nengo ti lo pepee na kasango lo na da wala na gbele azo.—1 Timothée 3:11; 5:13.

¹³ So aye pepee ti tene wali alingbi pepee ti fa na gigi tene ti be ti lo. Tongana mbeni ye agi be ti lo, na kpengo mbito ti koli ti lo, lo lingbi ti fa tene ni. (Genèse 21:9-12) Ti fa mbeni tene na koli ti lo, a lingbi ti haka ni na bingo mbeni ballon na lo. Lo lingbi ti bi ni na ngangu pepee si lo lingbi gbu hio wala lo lingbi ti sala ni na ngangu si a mu na lo ka. Baa tongana nyen a yeke nzoni ahon tongana ala use kue azia ti bi tene na ndo ti mbeni oko na kongo, me, nde na so, ala sala tene yeeke nga na ndoyee!—Matthieu 7:12; aColossien 4:6; 1 Pierre 3:3, 4.

¹⁴ Tongana ti so e baa, akpengba ndia ti Nzapa alingbi ti mu maboko na mo ti leke mariage so ayeke na ngia. Me tongana koli wala wali ti mo abi be ti lo mingi pepee na ndo ye so Mbeti ti Nzapa afa? A lingbi ti sala ye mingi tongana mo yo kungba ti mo a lingbi na hingango ye ti mo na ndo Nzapa. Pierre asala na mbeti: “I awali, i duti na gbe ti akoli ti i, si tongana ambeni aye ti ma tene ni pepee, a lingbi ti wara ala na lege ti tene pepee, me na lege ti tambela ti awali ti ala, tongana ala baa nzoni lege so i tambela da na mbito lakue.” (1 Pierre 3:1, 2, NW) Biani, a hunda nga ye so na koli so wali ti lo ayeda pepee na Mbeti ti Nzapa. Ataa ye wa koli wala wali ti mo asoro ti sala, zia akpengba ndia ti Mbeti ti Nzapa asala si mo ga nzoni koli wala nzoni wali ahon. Hingango ye ti Nzapa alingbi nga ti sala si mo ga nzoni baba wala nzoni mama ahon.

BATA AMOLENGE NA YA HINGANGO YE TI NZAPA

¹⁵ Ti duti na scie wala na marteau senge ayeke sala pepee si mbeni zo aga nzoni wakpakango keke. Legeoko nga, gi ti duti na amolenge senge ayeke sala pepee si mbeni zo aga nzoni baba wala mama. Wala ala hinga ni wala ala hinga ni pepee, fani mingi ababa na mama afa ye na amolenge ti ala legeoko tongana a fa ye na ala giriri. Tongaso, asioni kode ti batango na amolenge ayeke hon na ya ti wagame oko oko. Mbeni ngbele mato ti yanga ti Hébreu atene: “Ababa ate le ti vigne so akpi, me a yeke pembe ti amolenge si akui.” Ye oko, Mbeti ti Nzapa afa so mbeni zo alingbi pepee gi ti mu peko ti lege so ababa na mama ti lo afa. Lo lingbi ti soro mbeni lege nde, so ndia ti Jéhovah ayeke da.—Ézéchiel 18:2, 14, 17, NW.

¹⁶ Jéhovah aku ti tene ababa na mama so ayeke aChrétien afa lege na amolenge ti ala mbilimbili na abata ala nzoni. Paul atene: “Me tongana mbeni zo amu ye so alingbi na azo ti lo pepee, na ahon so, lo mu ye na azo ti da ti lo mveni pepee, lo ke mabe awe, na sioni ti lo ahon sioni ti zo so ayeke na mabe pepee.” (1 Timothée 5:8, NW) So taa kpengba tene! Ti yo kungba ti mo tongana zo so amu ye, so andu nga baango lege ti amolenge ti mo na lege ti mitele, ti yingo, na ti bibe, ayeke matabisi na kungba ti zo ti Nzapa. Mbeti ti Nzapa amu akpengba ndia so alingbi ti mu maboko na ababa na mama ti leke mbeni ndo ti ngia teti amolenge ti ala. Zia e baa ambeni.

¹⁷ Mu nzoni tapande. A tene giriri na ababa na mama na Israël: “Mo fa [atene ti Nzapa] na amolenge ti mo biani, na mo sala tene ti komandema so, tongana mo yeke duti na da ti mo, tongana mo yeke tambela na lege, tongana mo gue ti lango, na tongana mo londo.” Ababa na mama ayeke na kungba giriri ti fa na amolenge ti ala aye so Nzapa ahunda. Ye oko, yanga so amu aga na peko ti tene so: “A lingbi komandema so mbi mu na mo laso aduti na be ti mo.” (Deutéronome 6:6, 7) Biani, ababa na mama alingbi pepee ti mu ye so ala yeke na ni pepee. A lingbi andia ti Nzapa aduti kozoni kue na be ti ala mveni tongana ala ye ti su ni na be ti amolenge ti ala.—aProverbe 20:7; baa Luc 6:40.

¹⁸ Fa na gigi ndoyee ti mo. Na ngoi ti batême ti Jésus, Jéhovah atene: “Mo yeke Molenge ti mbi, so mbi ndoyee mo; mo mu ngia na mbi mingi.” (Luc 3:22) Tongaso, Jéhovah ahinga Molenge ti lo, lo fa polele so lo yeda na lo na lo fa biani ndoyee ti Lo. Na pekoni, Jésus atene na Baba ti lo: “Mo ndoyee mbi kozoni si asala gere ti sese.” (Jean 17:24) Tongaso, tongana ababa na mama so asala na Nzapa, fa na amolenge ti mo na yanga nga na kusala ndoyee ti mo teti ala—na sala ni fani mingi. Da be ti mo so “ndoyee asala si zo akpengba.”—1 aCorinthien 8:1.

¹⁹ Wango tene. Mbeti ti Nzapa agboto le na ndo nenee ti wango tene na ndoyee. (aProverbe 1:8) Ababa na mama so akpe kungba ti ala ti fa lege na amolenge ti ala fadeso ayeke ko ande biani alengo ni so amu vundu na be kekereke. Ye oko, a lingbi ababa na mama akpe nga ti sala ye ahon ndo ni na mbeni mbage nde. Paul atene: “I ababa, i gi amolenge ti i na tene pepee, si be ti ala anze pepee.” (aColossien 3:21) A lingbi pepee ababa na mama ase amolenge ti ala ahon ndo ni wala akiri lakue na ndo ye ti sioni so ala sala na akasa angangu so ala sala.

²⁰ Jéhovah Nzapa, Baba ti e ti yayu, amu tapande na lege ti sengo zo. Sengo zo ti lo ahon ndo ni la oko pepee. Nzapa atene na mara ti lo: “Fade mbi wa mo na lege ti ngbanga.” (Jérémie 46:28) Ababa na mama aye ti manda Jéhovah na lege so. Sengo zo ahon ndo ni wala so amu ni ahon ndo ti ye so aye ti fa ni aso be biani.

²¹ Ababa na mama alingbi ti hinga tongana nyen so fango lege ti ala alingbi? Ala lingbi ti hunda tele ti ala: ‘Ye nyen sengo ndo ti mbi aga na ni?’ A lingbi a fa ye. A lingbi molenge ti mo ahinga ngbanga ti nyen ase lo. A lingbi nga ababa na mama abi be ti ala na ndo ye so ayeke si na peko ti sengo ndo ti ala. Biani, ndulu na amolenge kue ayeke na ngia pepee tongana amu wango na ala. (aHébreu 12:11) Ye oko, a lingbi wango so ayeke mu na mbeni molenge a mu na lo la oko pepee mbito wala asala si lo tene ake lo wala asala si lo baa tele ti lo tongana taa zo ti sioni biani. Kozoni si lo zingo na mara ti lo Jéhovah atene: “Zia mbito, . . . teti mbi yeke na mo.” (Jérémie 46:28) Biani, a lingbi mo se zo na lege so molenge ti mo ayeke baa so mo yeke na ndoyee na mbage ti lo, so e yeke ababa na mama so ayeke ndulu ti mu maboko na lo.

TI MANDA “LEGE TI FANGO YE”

²² E lingbi ti kiri singila teti so Jéhovah amu na e ye so alingbi ti leke na sewa so ayeke ga na ngia. Ye oko, ti wara gi aye ti kusala alingbi pepee. A lingbi e manda ti sala kusala na ni nzoni. Na tapande, mbeni walekengo da alingbi ti sala kusala nzoni pepee na agbakuru ti lo. Lo lingbi ti mu ambeni ti sala na kusala so alingbi na ni oko pepee. Na salango tongaso, akode ti lo ayeke ga na anzoni ye pepee. Legeoko nga, fadeso mo baa ambeni sioni salango ye ayeke li yeeke na ya ti sewa ti mo. Ambeni alingbi ti ninga na a yeke ngangu ti gbian ni. Ye oko, mu peko ti wango ti Bible so: “Zo ti ndara ama tene na lo manda ye na ndo ni, na a yeke zo so ahinga nda ti ye so ahinga lege ti sala ye.”—aProverbe 1:5.

²³ Mo lingbi ti manda nzoni lege ti fango ye na ngbango ti wara hingango ye ti Nzapa. Duti ndulu ti baa akpengba ndia ti Bible so andu fini na ya ti sewa, na ti gbian ye na ndo so ahunda ti sala. Baa aChrétien biazo so amu nzoni tapande na ya ti mariage ti ala nga na ya kusala ti ala ti ababa na mama. Sala lisoro na ala. Na ndo ti ye so kue, fa ye so agi be ti mo na Jéhovah na ya ti sambela. (Psaume 55:23 [55:22, NW]; aPhilippien 4:6, 7) Lo lingbi ti mu maboko na mo ti wara sewa so ayeke na ngia na so amu gonda na lo.

[Kete Tene na Gbe Ni]

TARA HINGANGO YE TI MO

Tongana nyen dutingo be-taa-zo, salango lisoro, yekiango zo na kpengo mbito ayeke sala si mariage aduti na ngia?

Na ya aye wa ababa na mama alingbi ti fa na amolenge ti ala so ala ndoyee ala?

Aye wa ahunda ti fa lege na zo nzoni?

[Ahundango Tene ti Manda na Ye]

1-3. Ngbanga ti nyen ambeni zo ahinga pepee ti leke akpale so ayeke ti na ya ti sewa nga na kungba ti ababa na mama, me ngbanga ti nyen Mbeti ti Nzapa alingbi ti mu maboko?

4. Ngbanga ti nyen a ku ti wara akpale na ya ti mariage, na akpengba ndia wa awara na ya ti Bible?

5. Mbeti ti Nzapa asala tene mingi na ndo nenee ti dutingo be-taa-zo na ya ti mariage tongana nyen?

6. Tongana nyen dutingo be-taa-zo amu maboko ti bata mariage?

7. Ngbanga ti nyen fani mingi salango lisoro ayeke ngangu teti azo so amu tele, me tongana nyen “yungo zo ti fini” alingbi ti mu maboko?

8. Ye nyen alingbi ti mu maboko tongana mo na wali wala koli ti mo ama tele pepee?

9. Ngbanga ti nyen a lingbi ti tene so salango lisoro ato nda ni na be?

10, 11. Na lege wa mbeni koli alingbi ti sala ye alingbi na wango ti 1 Pierre 3:7?

12. Tongana nyen mbeni wali alingbi ti fa so lo yekia koli ti lo taa na be ti lo?

13. Tongana nyen zo alingbi ti fa atene ti be ti lo na lege ti siriri?

14. Mo lingbi ti sala nyen tongana koli wala wali ti mo afa so lo bi be ti lo mingi pepee na salango ye alingbi na akpengba ndia ti Bible na ya ti mariage?

15. Tongana nyen ngoi na ngoi sioni kode ti batango amolenge ayeke ngba ti gue, me tongana nyen a lingbi ti gbian salango ye so?

16. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti mu ye na sewa ti mo, na ye so andu nyen?

17. Ye nyen ahunda ti tene amolenge ti mo awara ndia ti Nzapa na be ti ala?

18. Na fango ndoyee ti lo, tongana nyen Jéhovah amu pendere tapande na ababa na mama?

19, 20. A hunda nyen ti fa lege na amolenge nzoni, na tongana nyen ababa na mama alingbi ti wara nzoni ye na lege ti tapande ti Jéhovah?

21. Tongana nyen ababa na mama alingbi ti hinga so mungo wango ti ala alingbi?

22, 23. Tongana nyen mo lingbi ti wara lege so ahunda ti leke na sewa so ayeke na ngia?

[Foto so amu lembeti 147 kue]