YE TI MANDA 38
Akozo tënë so azingo nzara ti zo
AKOZO tënë ayeke na mbeni kota kusala na yâ mbeni devoir. Tongana mo zingo biani nzara ti azo so ayeke mä mo, ala yeke duti ande ndulu ti zia mê ti ala kue na ye so ayeke ga na peko. Na fango tënë, tongana akozo tënë ti mo azingo nzara ti azo pëpe, mo lingbi peut-être pëpe ti ngbâ ti fa tënë ti mo. Tongana mo yeke mû diskur na Da ti Royaume, azo ni ayeke dö mo ti zia mo pëpe, me ambeni zo alingbi ti to nda ti gbu li na ndo ti ambeni ye nde tongana mo zingo nzara ti ala pëpe.
Na ngoi so mo yeke leke akozo tënë ti mo, zia aye so na gbele mo: (1) ti gboto lê ti azo so ayeke mä mo, (2) ti fa polele ye so mo yeke sala tënë na ndo ni nga (3) ti fa ngbanga ti nyen tënë ni ayeke kota ye mingi teti azo ni. Na yâ ti ambeni ye, zo alingbi ti si na aye ota so kue na oko ngoi. Ye oko, ngoi na ngoi, a lingbi peut-être ti bi lê na ndo ti ala nde nde, nga yâ ti molongo ni alingbi ti gbian.
Lege ti gboto lê ti azo so ayeke mä mo. Gi ti so azo abungbi ti mä mbeni diskur aye pëpe ti tene so ala yeke ndulu ti dengi mê ti ala kue na tënë ni. Ngbanga ti nyen? Gigi ti ala asi singo na aye mingi so ayeke gboto lê ti ala. Peut-être mbeni kpale na yanga-da wala mbeni gingo bê nde ayeke gbu bê ti ala. Kpale so ayeke na gbele mo wamungo diskur ni ayeke ti gboto lê ti azo so ayeke mä mo na ti tene ala ngbâ ti sala tongaso. Mo lingbi ti sala ye so na alege mingi.
Mbeni oko ti adiskur so azo ahinga ni nzoni mingi ayeke Fango ye ti Jésus na ndo ti Hoto. Diskur so ato nda ni tongana nyen? Tondo ti Luc atene so Jésus atene: “Ngia ayeke na i awanzinga, . . . ngia ayeke na i so ayeke na nzara fadeso, . . . ngia ayeke na i so i toto na ngule fadeso, . . . ngia ayeke na i, tongana azo ake i.” (Luc 6:20-22). Ngbanga ti nyen ye so azingo nzara ti azo? Gi na ndulu tënë, Jésus ayeda lani so ambeni kota kpale ayeke dä so a lingbi azo so ayeke mä lo aluti na gbele ni. Na pekoni, ahon ti tene lo luti a ninga na ndo akpale ni, lo fa so azo so ayeke na mara ti akpale tongaso alingbi lakue ti duti na ngia, na lo fa ni na mbeni lege so asala si azo ni aye ti mä ambeni tënë na ndo ni.
Mo lingbi ti sala kusala nzoni na ahundango tënë ti zingo nzara ti azo, me a yeke nzoni ahundango tënë ni alingbi na ni. Tongana ahundango tënë ti mo afa so mo ye gi ti sala tënë na ndo ti aye so azo so ayeke mä mo amä ni kozoni awe, nzara ti ala ni alingbi peut-être ti kiri na peko. Hunda pëpe atene so azia kamene na lê ti azo ni wala so alingbi ti sala si a bâ ala tongana asioni zo. Nde na so, sala kue ti leke ahundango tënë ti mo na mbeni lege so ayeke pusu ala ande ti gbu li. Luti kete na peko ti hundango tënë oko oko si azo ni awara ngoi ti leke akiringo tënë ni na yâ ti li ti ala. Mo yeke gboto lê ti ala tongana ala bâ a tene mo na ala ayeke sala lisoro.
Ti sala kusala na mbeni ye so asi biani na yâ ti fini ayeke mbeni nzoni lege nde ti gboto lê ti azo. Me gi senge tenengo peko ti mbeni mbaï ayeke kanga lege na mo ti si na ye so mo zia na gbele mo tongana mbaï ni ayeke zia kamene na lê ti mbeni zo ni. Tongana azo adabe ti ala na mbaï ni me pëpe na wango so ague oko na ni, mo gue nde awe. Tongana mo fa mbeni ye so asi na yâ akozo tënë ti mo, a lingbi a duti gunda ti anene mbage ti tanga ti diskur ti mo. Atâa so a hunda ambeni nzene nzene tënë ti sala si mbaï ni aduti pendere, sala hange si a gboto yâ ti mbaï ni senge senge pëpe.
Ambeni wamungo diskur ayeke to nda ti diskur na ambeni ndangba sango, na mbeni tënë ti yâ ti mbeni mbeti-sango wala ti mbeni zo so azo mingi abâ so ala lingbi ti yeda na ni. Aye so nga alingbi ti lë lengo tongana ala lingbi biani na tënë ni nga na azo so ayeke mä ni.
Tongana diskur ti mo ayeke na yâ ti diskur so ayeke na ambage mingi wala mbeni mbage ti Bungbi ti Kusala, mingi ni a yeke nzoni ti tene akozo tënë ti mo aduti ndulu na andu tâ gi tënë ni. Tongana mo yeke mû kota diskur, hon pëpe ngoi so a mû ndali ti kozo mbage ni. A yeke kota mbage ti diskur ti mo si ayeke mû na azo so ayeke mä mo asango so ayeke kota mingi ahon atanga ni.
Na ambeni ngoi, mo lingbi ti sala tënë na gbele azo so aye ti dë kite mingi wala ayeke na ngonzo na bê. Mo lingbi ti gboto lê ti ala tongana nyen? Bâ, azo amû lani Etienne, mbeni oko ti akozo Chrétien so a tene lo “si na Yingo na ndara,” ala gue na lo na ngangu na gbele Sanhédrin ti aJuif. Kâ, lo gbu koko ti vorongo ti aChrétien pendere mingi. Lo to nda ni tongana nyen? Na yekiango ndo nga na salango tënë ti mbeni ye so lo na azo ni kue ayeda na ni. Lo tene: “Aita na ababâ, i mä! Nzapa ti gloire asi na kotara ti e Abraham”. (Kus. 6:3; 7:2). Na Aréopage na Athènes, bazengele Paul azia akozo tënë ti lo alingbi na azo so dutingo ti ala ayeke nde mingi na ti aJuif, lo tene: “I azo ti Athènes, mbi bâ i yeke kpe mbito ti [anzapa, NW ] na yâ ye kue.” (Kus. 17:22). Anzoni kozo tënë so asala si azo so amä Etienne na Paul ayeke lani ndulu ti mä ambeni tënë na ndo ni.
Tongana mo yeke na fango tënë, a lingbi mo gboto nga lê ti azo. Tongana mo na zo ni amä tele kozoni pëpe na ndo gango ti mo, lo lingbi peut-être ti duti na aye mingi ti sala. Na ambeni mbage ti sese, a hunda na zo so a ku gango ti lo pëpe ti fa tënë ti lo hio. Na ambeni ndo nde, salango ye ti azo ni ahunda ti sala ambeni ye kozoni awe si mo fa ngbanga ti nyen mo ga ti bâ ala.—Luc 10:5.
Na yâ aye use so kue, tâ salango ye na nzobe alingbi ti mû maboko ti sala si azo ni aduti ndulu ti sala lisoro. Mingi ni, a yeke ye ti nzoni ti to nda ni na mbeni ye so andu tâ gi ye so ayeke na yâ ti li ti zo ni. Tongana nyen mo lingbi ti hinga ye so a lingbi mo sala na kusala? Bâ ni la. Na ngoi so mo yeke ga ndulu na zo ni, lo yeke sala mbeni kusala? Peut-être lo yeke fâ yaka, lo yeke leke tele ti da ti lo, lo yeke leke kutukutu ti lo, lo yeke tö kobe, lo yeke sukula bongo wala lo yeke bâ lege ti amolenge. Lê ti lo ayeke na ndo ti mbeni ye? mbeni mbeti-sango wala mbeni ye so ayeke si na ndo ti lege? Aye so angoro lo afa so lo bi bê ti lo mbilimbili na gingo susu, aye ti wanguru, mozoko, guengo na voyage, a-ordinateur wala mbeni ye nde? Mingi ni, ye so ayeke gbu bê ti azo mingi ayeke ye so ala mä ade ti ninga pëpe na radio wala ala bâ na televizion. Mbeni hundango tënë wala kete tënë na ndo mara ti aye tongaso alingbi peut-être ti zi lege na mbeni lisoro so a sala na nzobe.
Ngoi so Jésus asala tënë na mbeni wali ti Samarie, na tele ti dû ti ngu ti Sychar, ayeke mbeni kpengba tapande na ndo tongana nyen ti to nda ti mbeni lisoro so ague na zo ti fa tënë.—Jean 4:5-26.
A lingbi mo leke akozo tënë ti mo nzoni mingi, mbilimbili tongana kongregation ti mo ayeke fa tënë na yâ ti territoire ni fani mingi. Tongaso pëpe, mo lingbi ti wara lege pëpe ti fa tënë.
Fa mbilimbili ye so mo yeke sala tënë na ndo ni. Na yâ ti kongregation, mingi ni président ni wala mbeni zo so aga kozo na mo na yâ ti programme ni ayeke fa ande li ti diskur ti mo wala lo yeke hiri mo. Ye oko, a yeke duti ande nzoni ti tene, na yâ akozo tënë ti mo, mo dabe ti azo so ayeke mä mo na ye so mo yeke sala tënë na ndo ni ande. Mo lingbi ti sala tongaso na tenengo gi peko ti kota li ti tënë ni; me a lingbi ti sala tongaso lakue pëpe. Atâa ye ni ayeke tongana nyen, a lingbi kota li ti tënë ni asigigi yeke yeke polele na ngoi so diskur ni ayeke gue na li ni. Gboto lê kamême na ndo ye so mo yeke sala lisoro na ndo ni na yâ akozo tënë ti mo.
Tongana lo yeke tokua adisciple ti lo ti fa tënë, Jésus afa polele tokua so a lingbi ala tene pekoni. Lo tene: “Tongana i yeke gue, i fa tënë, i tene, Royaume ti yayu ayeke ndulu.” (Mat. 10:7). Na ndo ngoi ti e, Jésus atene: “Fade a fa Tene-nzoni so ti royaume.” (Mat. 24:14). A wa e ti “fa Tënë ni,” so ti tene ti ngbâ gi na ndo ti Bible na yâ fango tënë ti e (2 Tim. 4:2). Ye oko, kozo ti zi Bible wala ti gboto lê na ndo Royaume ni, mingi ni a yeke nzoni ti fa ambeni tënë so ayeke gbu bê ti azo na ngoi ni so. Mo lingbi ti sala tënë na ndo ti kpengo ndia pëpe, kpale ti nginza, ye ti kirikiri, bira, lege ti mû maboko na amaseka, kobela nga kui. Me luti a ninga pëpe na ndo ti asioni tënë; tokua so mo ga na ni ayeke nzoni tënë. Sala kue ti gue na lisoro ni na ndo Tënë ti Nzapa nga na beku ti Royaume.
Fa ngbanga ti nyen tënë ni ayeke kota ye ndali ti azo ni. Tongana mo yeke sala ande tënë na yâ ti kongregation, mo lingbi ti hinga biani so azo so ayeke mä mo ayeke sala nzara ti ye so mo yeke fa. Me ala yeke mä mo ande tongana mbeni zo so ayeke mä tënë na ngoi so lo yeke manda mbeni ye so andu lo biani? Ala yeke dengi mê ande ndali ti so ala bâ so ye so ala yeke mä alingbi na ye so asi na ala, nga ndali ti so mo yeke zingo nzara ti ala ti sala mbeni ye na ndo tënë so? A yeke duti ande tongaso gi tongana, na ngoi so mo yeke leke diskur ti mo, mo bâ azo ni nzoni (dutingo ti ala, ye so agbu bê ti ala na aye so ayeke na bê ti ala). Tongana mo sala ni, yôro na yâ ti akozo tënë ti mo ye so afa tongaso.
Atâa mo yeke sala tënë na ndo ti estrade wala mo yeke fa tënë na mbeni zo, mbeni oko ti alege so ayeke nzoni mingi ti zingo nzara ti tënë ni ayeke ti sala si azo ni abâ tele ti ala na yâ ti tënë ni. Fa tongana nyen akpale ti ala, aye so atia ala wala ahundango tënë so ayeke na li ti ala ague oko na ye so mo yeke sala tënë na ndo ni. Tongana mo fa polele so mo yeke tene ande pëpe tënë ni gi tongaso, me so mo yeke fa ambilimbili mbage ni, ala yeke kiri ande ti mä mo nzoni mingi. Ti sala ye so, a lingbi mo leke tele ti mo nzoni.
Lege ti fa ni. Ye so mo yeke tene na yâ akozo tënë ti mo ayeke kota ye, me lege so mo yeke tene na ni alingbi ti zingo nzara ti azo. Ndali ni, a lingbi lekengo akozo tënë ti mo andu gi pëpe ye so mo yeke tene ande, me nga tongana nyen mo yeke tene ni ande.
Ti sala kusala na ambilimbili tënë ayeke kota ye ti si na ye so mo zia na gbele mo. Tongaso mo lingbi ti bâ so a yeke nzoni ti leke akozo tënë use wala ota ni nzoni. Mingi ni, atënë so ayeke ndulu na akpengba pëpe ayeke nzoni mingi. Ndali ti mbeni diskur so mo yeke mû na yâ ti kongregation, a yeke nzoni peut-être ti sû ala kue na yâ mbeti ti mo, wala mo soro ti bata ala na li si akozo tënë ti mo abata ngangu ti ala kue. Tongana mo tene anzoni kozo tënë na loro pëpe, ye so alingbi ti mû maboko na mo ti duti kpô na yâ tanga ti diskur ti mo.
Ngoi ti lekengo ni. Tënë ti azo na ndo ngoi ti lekengo ni ayeke nde nde. Ambeni wamungo diskur ti kode atene ti ala so ti leke mbeni diskur a lingbi zo ato nda ni na akozo tënë ni. Ambeni nde atene ti ala so a lingbi a leke akozo tënë ni na pekoni so a hunzi ti leke kota mbage ti diskur ni awe.
Kozo ti tene mo leke anzene nzene ye ndali ti akozo tënë so alingbi, a yeke nzoni mo hinga ye so mo yeke sala tënë na ndo ni ande nga angbongboro tënë so mo ye ti zi nda ni. Me ka tongana mo yeke leke diskur ti mo so ayeke na ndo ti plan? Na pekoni so mo diko plan ni awe, tongana akozo tënë ni aga na li ti mo, a yeke biani sioni pëpe ti sû ni na mbeti. Dabe mo nga so ti tene akozo tënë ti mo alë lengo, a lingbi mo bi bê na azo so ayeke mä mo nga na tënë ti yâ ti plan ni.