Nzapa ayeke zo wa?

“MBENI kota bakari (The Encyclopedia Americana) atene: “Iri Nzapa ayeke iri so a mû ni mingi na lingu nga na ngangu ti kota ahon kue ti ndagigi, na azo mingi ayeke sambela ni.” Mbeni bakari nde atene so “Nzapa” ayeke tâ ye ti kota ahon so ayeke biani dä. Tâ ye so ayeke ye ti dongo bê tongaso ayeke tongana nyen?

Nzapa ayeke mbeni senge ngangu wala tâ zo? Lo yeke na iri? Lo yeke mbage ti Nzapa ti li ota, tongana ti so azo mingi amä na bê dä? E lingbi ti hinga Nzapa tongana nyen? Bible amû atâ kiringo tënë so adë bê. Biani, lo wa e ti gi Nzapa, lo tene: “Lo yeke yongoro pëpe na e oko oko kue”.​—Kusala 17:27.

Mbeni senge ngangu wala tâ zo?

Azo mingi so amä na bê na Nzapa abâ lo tongana mbeni ngangu, pëpe tongana mbeni zo. Na tapande, ti azo ti ambeni kodoro, angangu ti ndagigi ayeke anzapa. Na lege ti aye so ala manda na ndo ndagigi nga na ndo komansema ti fini na ndo sese, ambeni wasenda-ye atene so a lingbi mbeni Ye ayeke biani na gunda ti aye so kue. Ye oko, ala ye pëpe ti tene so mbeni zo si ayeke na gunda ni.

Me aye so a créé, so a yeke ngangu ti hinga nda ni, afa so Ye so ayeke na gunda ti aye kue ayeke na kota hingango ndo pëpe? Tongana a sala tënë ti hingango ndo, a sala tënë ti gbungo li nga. A yeke Nzapa si ayeke na kota hingango ndo so ayeke na gunda ti aye so kue. Biani, Nzapa ayeke na tele, pëpe tongana ti e, me ti yingo. Bible atene: “Tongana tele ti sese ayeke, tele ti yingo ayeke nga.” (1 aCorinthien 15:44). Na fango mara ti zo so Nzapa ayeke, Bible atene polele: “Nzapa ayeke Yingo”. (Jean 4:24). Mbeni yingo ayeke na mara ti fini so ayeke nde mingi na ti e, e lingbi ti bâ ni pëpe (Jean 1:18). Ambeni zo ti yingo so lê alingbi ti bâ ala pëpe ayeke nga dä. Ala yeke a-ange wala “amolenge ti Nzapa”.​—Job 1:6; 2:1.

Teti so a leke Nzapa lekengo pëpe, na lo yeke na tele ti yingo, a yeke na lege ni si lo yeke na mbeni ndo ti duti. Na salango tënë ti ndo ti duti ti ayingo, Bible atene na e so ayayu ayeke “ndo ti duti” ti Nzapa (1 aGbia 8:43). Paul asû nga: ‘Christ alï na yayu mveni ti si na gbele Nzapa fadeso teti e.’​—aHébreu 9:24.

Bible asala nga kusala na tënë “yingo” me ti so nda ni ayeke nde. Wasungo psaume atene na Nzapa na yâ sambela: “Mo to Yingo ti Mo, A créé ala”. (Psaume 104:30). Yingo so ayeke Nzapa lo mveni pëpe me ngangu so lo mû ti sala na aye kue so lo ye. Na lege ni, Nzapa acréé ayayu, sese, na aye kue so ayeke na fini so lê abâ (Genèse 1:2; Psaume 33:6). A hiri ngangu ti lo yingo vulu. Na lege ti yingo vulu ti lo, Nzapa apusu azo ti sû Bible (2 Pierre 1:20, 21). Tongaso, yingo vulu ayeke ngangu ti Nzapa so lê abâ pëpe so lo mû ti sala si ye so lo leke ti sala aga tâ tënë.

Iri so ayeke gi ti Nzapa oko

Agur, mbeni wasungo Bible, ahunda: “Zo nyen abungbi pupu na yâ maboko ti lo? Zo nyen akanga angu na yâ bongo ti lo? Zo nyen aleke nda ti sese kue? Iri ti Lo ayeke nyen, na iri ti Molenge ti Lo ayeke nyen?” (aProverbe 30:4). Biani, Agur ayeke hunda lani, ‘Mo hinga iri wala sewa ti mbeni zo ti sese oko so asala aye so?’ Gi Nzapa oko si ayeke na ngangu ti fa lege na angangu ti ndagigi (tongana pupu, wâ, na ambeni ye nde tongaso). Atâa so création ayeke mbeni ngangu fä so Nzapa ayeke dä, a fa iri ti Nzapa pëpe. Biani, tongana fade Nzapa mveni si afa iri ti lo na e pëpe, ka e lingbi ti hinga ni nga lâ oko pëpe. Me lo fa ni na e awe. Tongaso Wasalango ye atene: “Mbi yeke L’Eternel [“Jéhovah,” NW], so ayeke iri ti Mbi”.​—Esaïe 42:8.

Na yâ ambeti ti Bible ti giriri so a sû ni na yanga ti Hébreu, a lingbi ti tene so iri so ayeke gi ti Nzapa, Jéhovah, asigigi fani 7 000. Jésus Christ afa iri so na azo na lo sepela ni na gbele ala (Jean 17:6, 26). A wara iri so na yâ ndangba buku ti Bible tongana mbage ti tënë “Alleluia”, so aye ti tene “sepela Jah”. Na “Jah” ayeke ndulu iri ti “Jéhovah”. (Apocalypse 19:1-6). Me gi aBible oko oko ti ngoi ti e si ayeke sala kusala na iri so. Na ambeni yanga ti kodoro, mingi ni ala zia “SEIGNEUR” wala “NZAPA” na akota gere ni ti zia kangbi na popo ti tâ Nzapa na asenge iri “Seigneur” na “Nzapa.” Ambeni wandara atene ti ala so peut-être a di lani iri ti Nzapa Yahweh.

Ngbanga ti nyen pensé ti azo ayeke nde nde tongaso na ndo iri ti Lo ti kota ahon kue ti ndagigi? Kpale ni akomanse asiècle mingi kozoni. Ndali ti sioni pensé so ala yeke lani na ni, aJuif azia ti di iri ti Nzapa. Na ndo kue so ala wara iri ti Nzapa na yâ Bible, ala zi ni na ala zia na place ni tënë na yanga ti Hébreu so akiri pekoni na “Seigneur Gbia”. Me teti so a sû giriri Hébreu na voyelle pëpe, lege ayeke dä pëpe ti hinga mbilimbili tongana nyen Moïse, David, na ambeni zo ti giriri adi agere ti mbeti osio so asala na iri ti Nzapa. Ye oko, a sala asiècle mingi awe azo ayeke di iri ti Jéhovah na yanga ti Français, na laso azo ahinga ni mingi.​—Genèse 22:14.

Atâa so a hinga nzoni pëpe tongana nyen si a yeke di ândö iri ti Nzapa na yanga ti Hébreu ti giriri, nda ti iri ti lo ayeke pëpe ye ti ndima. Iri ti lo aye ti tene “Lo so Asala si Ye Aga”. Na lege so Jéhovah Nzapa afa tele ti lo tongana Lo ti Kota Ahon so asala lakue si aye so lo leke ti sala aga tâ tënë. Gi oko tâ Nzapa, so ayeke na ngangu ti sala ye so, si alingbi ti yô biani iri so.​—Esaïe 55:11.

Kite ayeke pëpe so iri ti Jéhovah azia kangbi na popo ti Nzapa Ti Ngangu Ahon Kue nga na tanga ti anzapa kue. A yeke ndali ni si a wara iri so lege mingi na yâ ti Bible. Atâa so aBible mingi ake ti sala kusala na iri ti Nzapa, Psaume 83:19 atene polele: “Mo so iri ti mo ayeke L’Eternel [“Jéhovah,” NW], Mo so Mo yeke Lo Ti Nduzu Ahon Kue na ndo sese kue.” Na lâ ni so lo sala kusala na sese, Jésus Christ afa ye so na adisciple ti lo: “Tongaso, a lingbi i sambela na lege so: Babâ ti e so ayeke na yayu, e ye iri ti Mo aga nzoni-kue.” (Matthieu 6:9). Tongaso, a lingbi e di iri ti Nzapa tongana e sambela, e sala tënë ti lo, na e sepela lo na gbele azo.

Jésus ayeke Nzapa?

Jéhovah Nzapa afa polele zo so Molenge ti lo ayeke. Mbaï ti Évangile ti Matthieu atene so na peko ti so Jésus awara batême awe, “yanga asala tënë na yayu, a tene, So ayeke Molenge ti Mbi so Mbi ndoye Lo, Lo mû ngia na Mbi mingi.” (Matthieu 3:16, 17). Jésus Christ ayeke Molenge ti Nzapa.

Ye oko, ambeni wamabe atene ti ala so Jésus ayeke Nzapa. Ambeni nde atene so Nzapa ayeke Nzapa ti li ota. Na lege ti fango ye so, “Babâ ni ayeke Nzapa, Molenge ni ayeke Nzapa, na Yingo Vulu ni ayeke Nzapa nga, na tongaso aNzapa ayeke ota pëpe me oko.” A tene so ala ota kue “ayeke kpu na kpu nga ala lingbi tele”. (Kota bakari ti aCatholique [Angl.]). Abango ndo so ayeke na lege ni?

Bible atene na ndo Jéhovah: “Même giriri kozoni, na lakue lakue, Mo yeke Nzapa.” (Psaume 90:2). Lo yeke “Gbia ti lakue lakue”; lo yeke na tongo nda ni nga na kongo nda ni pëpe (1 Timothée 1:17). Na mbeni mbage nde, Jésus ayeke “kozo ti ye kue so Nzapa acréé”, ‘komansema ti ye kue so Nzapa acréé’. (aColossien 1:13-15; Apocalypse 3:14). Na salango tënë ti Nzapa tongana Babâ ti lo, Jésus atene: “Babâ ayeke kota ahon Mbi.” (Jean 14:28). Jésus atene nga so ambeni ye ayeke dä so lo nga na a-ange ahinga ni pëpe, gi Nzapa oko si ahinga ni (Marc 13:32). Na ndo ni, Jésus asambela Babâ ti lo, lo tene: “Mo sala tongana Mbi ye pëpe, me Mo sala tongana Mo ye.” (Luc 22:42). Lo sambela zo wa? A yeke pëpe na mbeni zo so ayeke kota ahon lo? Na a yeke Nzapa si azingo lani Jésus na kuâ, pëpe Jésus lo mveni.​—Kusala 2:32.

Tongaso, Bible atene so Jéhovah ayeke Nzapa Ti Ngangu Ahon Kue, na Jésus ayeke Molenge ti lo. Kozoni si Jésus aga na ndo ti sese wala na ngoi so lo yeke na sese ge, ala use kue alingbi tele oko pëpe. Même na peko ti so a zingo lo na kuâ na lo kiri na yayu, Jésus na Babâ ti lo alingbi tele lakue pëpe (1 aCorinthien 11:3; 15:28). Tongana ti so e bâ awe, ota zo ni so atene lo yeke mbage ti Nzapa ti li ota, wala yingo vulu, ayeke zo pëpe. Nde na so, a yeke ngangu ti Nzapa ti sala aye kue so lo ye. Tongaso, Nzapa ti li ota ayeke pëpe mbeni fango ye so alondo na Bible.a Lo tene: “L’Eternel Nzapa ti e ayeke L’Eternel oko!”​—Deutéronome 6:4.

Gi ti hinga Nzapa nzoni ahon

Ti ye Nzapa na ti voro gi lo oko, tâ ye so lo lingbi na ni, a yeke kota ye ti tene e hinga zo so lo yeke biani. E lingbi ti hinga lo nzoni ahon tongana nyen? Bible atene: “A komanse na lâ ni so Nzapa acréé sese so, azo ahinga ye ti Lo so lê abâ pëpe, ngangu ti Lo ti lakue lakue na ye ti Nzapa ti Lo”. (aRomain 1:20). Bango aye so Nzapa acréé na gbungo li nzoni na ndo ni a yeke mbeni oko lege ti hinga lo nzoni ahon.

Ye oko, création afa na e pëpe ye kue so e yeke na bezoin ti hinga na ndo Nzapa. Na tapande, ti hinga nzoni so lo yeke tâ Zo ti yingo so ayeke na mbeni iri so ayeke gi ti lo oko, a lingbi e gi ni na yâ ti Bible. Ni la, mandango Bible ayeke tâ lege ti hinga Nzapa nzoni ahon. Na yâ ti Bible, Jéhovah atene na e ye mingi mingi na ndo mara ti Nzapa so lo yeke. Lo fa nga na e ye so lo leke ti sala, na lo fa na e lege so a lingbi e tambela dä (Amos 3:7; 2 Timothée 3:16, 17). Tâ tënë, e yeke na ngia mingi so Nzapa aye si e ‘hinga tene-biani mbilimbili’ ti tene e wara nzoni na lege ti aye so lo mû na e na ndoye! (1 Timothée 2:4). Tongaso, zia e sala ngangu ti manda ye kue so e lingbi ti manda na ndo Jéhovah.

[Kete Tene na Gbe Ni]

[Foto na lembeti 5]

Na lege ti yingo vulu ti lo, Nzapa acréé sese na lo pusu azo ti sû Bible

[Foto na lembeti 5]

Mbeni go alondo na yayu atene: “So ayeke Molenge ti Mbi”

[Foto na lembeti 7]

Jésus asambela Nzapa, Zo so ayeke kota ahon lo

[Foto na lembeti 7]

Jésus afa iri ti Nzapa na azo

[Afoto na lembeti 7]

E lingbi ti hinga Nzapa nzoni ahon