Tongana nyen ti duti na nzoni bango ndo na ndo kua

NA YÂ dunia ti e ti laso, awadengo buze ayeke sigigi na akode nde nde ti kä na aye ti ala na ndo sese mobimba; ala yeke tiri ngangu na popo ti ala si azo avo aye ti ala; ala yeke sigigi na gbâ ti aye ti vongo ni na lege ti akota masini. Aye so kue asala si azo mingi ayeke na nzara pëpe ti gue na kua lâ oko oko. Ye oko, a yeke nzoni e wara ngia na yâ kua ti e. Senge pëpe, ngbanga ti so a leke e na image ti Nzapa, na bê ti Nzapa ayeke na ngia na yâ kua so lo sala. Na tapande, tongana lo kiri lo bâ aye so lo sala na yâ ti ‘alango’ omene, wala ayongoro ngoi ti lekengo aye na ndo sese, Genèse 1:31 atene, “Nzapa abâ ye kue so Lo sala, na bâ, a yeke nzoni mingi.”

Mbeni nda ti ye so si a hiri Jéhovah, “Nzapa so ayeke na ngia,” a yeke so lo ye kua (1 Timothée 1:11, NW). Tongaso, tongana e gi ti haka lo lakue, e yeke duti nga na ngia mingi. Tënë so ayeke na lege ni pëpe? Na ndo ye so, Salomon, Gbia ti Israël ti giriri so ayeke lani mbeni kota wasalango da nga na walekengo yâ ti aye nzoni, atene: “A lingbi azo kue ate na anyon na awara ngia na yâ kusala kue ti ala, ye so kue ayeke matabisi ti Nzapa nga.”​—Zo-ti-fa-tene 3:13.

Teti so akua laso ayeke changé hio hio, ti tene mo zo mo duti na nzoni bango ndo na ndo kua ti mo alingbi ti duti ngangu. Me Jéhovah Nzapa adeba nzoni azo so abata wango so lo mû na ndoye (Psaume 119:99, 100). Mara ti azo tongaso ayeke ga azo ti kua so apatron ti ala ane ala, nga azia bê na ndo ti ala. Ye so asala si a yeke ngangu ti tene a zi ala na kua. Ala manda nga ti bâ fini ti ala nga na kua ti ala gi na lege ti mitele pëpe, me na lege ti yingo. Ye so amû lege na ala ti mû anzoni desizion na yâ gigi ti ala, na ti bâ so ngia ti ala nga na nzoni duti ti ala aga pëpe gi na lege ti kua ti ala wala na lege ti gingo kua, so fani mingi ala hinga pëpe wala ala yeke wara ni (Matthieu 6:31-33; 1 aCorinthien 2:14, 15). A mû maboko na ala ti duti na tâ nzoni bango ndo na ndo kua.

Duti na bango ndo ti Nzapa na ndo kua

Ti ambeni zo, ala ga angbâa ti kua. Tënë ti kua ti ala agbu bê ti ala ahon tanga ti aye kue. Ti ambeni, ala ku gi kungo ti tene lango ti kua ni akpe hio si ala lingbi ti kiri na kodoro. Me nzoni bango ndo ni ayeke so wa? Bible amû kiringo tënë ni, lo tene: “Maboko oko so asi na siriri ayeke nzoni ahon maboko use so asi na kusala na ayeke tombango pupu senge.” (Zo-ti-fa-tene 4:6). Tongana zo asala kua ngangu ahon ndo ni wala a ninga mingi, a hon ti tene a mû maboko na lo ti wara ye so lo yeke gi na lege ti kua so lo yeke sala so, a yeke ga gi na lo na akpale. Lo yeke ‘tomba pupu senge.’ Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so e lingbi ti sala sioni na atâ ye so aga na e na ngia: songo ti e na afami nga na akamarade ti e, dutingo ti e na lege ti yingo, seni ti e, na même yongo ti gigi ti e (1 Timothée 6:9, 10). Nzoni bango ndo ni ayeke ti duti na ngia gi na kete mosoro so e wara, nga ti duti na siriri. Me pëpe ti zia si kua ahon ndo ti e, si e papa na e duti na kota vundu.

Na ndembe so Bible awa azo ti duti na mara ti nzoni bango ndo tongaso, lo ke nga si ala duti azo ti goigoi (aProverbe 20:4). Goigoi ayeke sala si yeke na yeke e ne tele ti e mbeni pëpe, nga si azo ayeke ne e mbeni pëpe. Me ti sioni ahon ye kue, a yeke buba songo ti e na Nzapa. Bible atene polele so zo so ake ti sala kua, a lingbi lo te nga kobe ti ambeni zo pëpe (2 aThessalonicien 3:10). Nde na so, a yeke nzoni lo changé salango ye ti lo ni na lo sala kua ngangu, si lo lingbi mû kobe na lo mveni nga na azo so alango na gbe ti lo. Tongana lo sala kua ngangu, lo lingbi nga ti mû maboko na azo so ye atia ala biani. A yeke mbeni salango ye so Tënë ti Nzapa awa ni.​—aProverbe 21:25, 26; aEphésien 4:28.

Fa na amolenge ti bâ kua na nene ni

Ti tene zo asala kua nzoni, a yeke ga gi tongaso pëpe; lo manda ni ngbele ye so lo de molenge. Ni la, Bible awa ababâ na mama tongaso: “Fa na molenge lege so a lingbi lo gue dä, na même tongana lo ga mbakoro, fade lo zia lege ni pëpe.” (aProverbe 22:6). Kozoni, a lingbi ababâ na mama, so asala ye na ndara, aduti anzoni tapande, ala mveni asala kua ngangu. Na pekoni, ala mû na amolenge ti ala ambeni kua ti sala na da alingbi na ngangu ti amolenge ni. Même tongana ngonzo agbu bê ti amolenge ni ndali ti ambeni kua so a mû na ala ti salango ni, ala yeke bâ ande so na yâ ti sewa ni ala ne, mbilimbili tongana Babâ na Mama agonda ala ndali ti nzoni kua so ala sala. Me mawa ni ayeke so, ambeni babâ na mama ayeke voro amolenge ti ala vorongo. Ala lingbi peut-être ti bâ so ala sala nzobe na ala, andâ a yeke tongaso pëpe. A yeke nzoni ababâ na mama tongaso agbu li ti ala na ndo aProverbe 29:21 (NW), so atene: “Tongana zo avoro wakua [wala molenge] ti lo vorongo a to nda ni na lâ ni so lo de pendere, na pekoni na ngoi so lo kono fade lo ga zo so akiri singila pëpe.”

Anzoni babâ na mama aye nga mingi ti hinga ye na ndo mandango mbeti ti amolenge ti ala. Ala yeke wa ala ti manda mbeti na ti sala kua ngangu na ekole. Ye so alingbi ti sala nzoni mingi na amolenge tongana gbanda ala sala kua ti nginza.

Soro kua ti mo na ndara

Atâa so Bible afa na e pëpe mara ti kua wa a lingbi e sala, lo mû anzoni wango na e, si guengo na li ni ti e na lege ti yingo, kua so e yeke sala na Nzapa, nga na ambeni kota kungba so e yeke yô awara sioni pëpe. Na tapande, bazengele Paul asû na mbeti: “Lâ ade mingi pëpe; tongaso, ala . . . so asala na ye ti sese so, a lingbi ala sala na ye ti sese so ahon ndo ni pëpe; teti fade ye ti sese so ahon.” (1 aCorinthien 7:29-31). Na yâ ti dunia so, mbeni ye ti tene angbâ kpu na kpu wala aluti ngangu biaku ayeke dä pëpe. Ti tene e mû ngoi ti e kue nga na ngangu ti e kue na ni, a yeke tongana ti so e bata nginza a ninga ti vo na mbeni da na ndo so ngu ayeke suku ka dä lakue. So tâ ye ti buba!

Mbeni bible nde akiri peko ti atënë “sala na ye ti sese so ahon ndo ni pëpe” na ‘duti tongana ti so mo mû ni biani pëpe.’ (Tene ti Nzapa, Fini Mbuki). Azo so ayeke na ndara agirisa lâ oko pëpe so ‘ngoi angbâ mingi pëpe’ na sese so. Tongaso, tongana ala ‘mû ye ti sese so biani’, ala yeke wara ande vundu dä.​—1 Jean 2:15-17.

‘Nzapa ayeke zia ande mo oko pëpe’

Jéhovah ahinga bezoin ti e nzoni ahon e mveni. Lo hinga nga ngoi wa e si dä awe na yâ ye so lo leke ti sala. Ni la, lo dabe ti e, lo tene: ‘Ayeke nzoni na yâ ti dutingo ti i, nzara ti nginza ahon ndo ti i pëpe. Me ayeke nzoni i zia bê ti i gi na ye so i yeke na ni, ngbanga ti so [Nzapa] lo mveni atene: “Mbi yeke zi maboko ti mbi ande na tele ti mo pëpe. Mbi yeke zia ande mo oko pëpe.” ’ (aHébreu 13: 5, Buku ti Nzapa, Fini Mbuki, 1995). Atënë so amû ngangu biani na bê ti zo! Na fango oko mara ti bingo bê so Nzapa afa ni na mbage ti azo ti lo, Jésus amû kota mbage ti Fango ye ti lo na ndo Hoto ti fa na adisciple ti lo nzoni bango ndo na ndo kua nga na ndo aye ti mitele.​—Matthieu 6:19-33.

A-Témoin ti Jéhovah ayeke gi lege kue ti sala ye alingbi na afango ye so. Na tapande, tongana mbeni patron ahunda na mbeni Témoin, so ayeke leke wâ ti dada, ti sala lakue kua ahon l’heure ni so ahunda na lo, Témoin ni ake. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so lo ye pëpe si kua ti nginza ti lo amû ngoi so lo yeke mû ni ti duti na sewa ti lo nga ti sala na aye ti yingo. Me teti so lo yeke sala kua nzoni mingi na lo yeke zo so a lingbi ti zia bê na ndo ti lo, patron ti lo ni ake na lo pëpe. Biani, aye ayeke tambela lakue tongaso pëpe. Na peut-être a lingbi mbeni Témoin agi mbeni kua nde ti bata mbeni dutingo so aye kue ayeke na place ti ala. Me atâa so kue, ala so azia bê ti ala kue na Jéhovah, mingi ni ala yeke bâ so nzoni tambela ti ala, nga salango kua ti ala ngangu, asala si ala nzere na lê ti apatron ti ala.​—aProverbe 3:5, 6.

Ngoi so akua kue ayeke mû ande ngia na bê

Na yâ dunia ti laso, so aye ayeke mbilimbili-kue pëpe, salango kua nga beku ti warango kua aga lakue na akpale. Biani, na ndembe so gigi ni ayeke nzoni pëpe nga so dutingo ti amosoro ni ayeke nzoni pëpe si ayeke changé lakue, aye alingbi ti ga sioni mingi ahon ti kozo. Me aye so kue ayeke gi teti kete ngoi. Na yâ ngoi kete, azo kue ayeke wara ande kua ti salango ni. Nga, akua ni kue ayeke nzere na ayeke mû ngia na bê. Me a lingbi ti duti tongaso tongana nyen? Ye nyen ayeke ga ande na gbiango ye so?

Na lege ti prophète ti lo Esaïe, Jéhovah asala giriri tënë ti ngoi so. Lo tene: “Mbi créé ayayu ti fini na sese ti fini, na fade azo adabe ala na kozo ye pëpe, na ala bi bê ti ala dä mbeni pëpe.” (Esaïe 65:17). Lo yeke sala lani tënë ti fini ngorogbia ti lo, so na lege ni mbeni fini bungbi ti azo so ayeke nde mingi ayeke bâ gigi.​—Daniel 2:44.

Na ndo dutingo ti azo ni ande, nga na ndo kua so ala yeke sala, prophétie ni angbâ ti tene: “Fade azo asala da, na ala duti na yâ ni; fade ala lu vigne na yaka, na ala te lê ni. Fade azo asala da si mbeni zo aduti na yâ ni pëpe; fade ala lu ye si mbeni zo ate pëpe; fade lâ ti azo ti Mbi ayeke mingi tongana lâ ti keke; na azo ti Mbi so Mbi hiri ala, fade ala wara ngia na kusala ti maboko ti ala teti lâ mingi. Fade ala sala kusala senge pëpe, na ala dü amolenge ti wara vundu pëpe; teti ala yeke ahale ti azo so L’Eternel ahiri tënë nzoni na ndo ala, na fade amolenge ti ala ayeke na ala nga.”​—Esaïe 65:21-23.

Fini sese so Nzapa si ayeke na gunda ni ayeke duti biani nde mingi! Mo ye ti duti na yâ mara ti sese tongaso pëpe? Sese so na yâ ni mo yeke “sala kusala senge pëpe,” me mo yeke te “lê” ti ye so mo lu. Me, bâ azo wa si ayeke wara ande mara ti adeba nzoni so: “Ala yeke ahale ti azo so L’Eternel ahiri tënë nzoni na ndo ala”. Mo lingbi ti duti oko ti ‘azo so ahiri tënë nzoni na ndo ala’ na mandango ye na ndo Jéhovah nga na salango ye alingbi na aye so lo hunda. Jésus atene: “So ayeke fini ti lakue lakue: ti hinga Mo, Mo so gi Mo oko ayeke tâ Nzapa, na ti hinga Jésus Christ, Lo so Mo to Lo awe.” (Jean 17:3). A-Témoin ti Jéhovah ayeke duti ande na ngia mingi ti mû maboko na mo ti wara hingango ye so amû fini na mandango Tënë ti Nzapa, Bible, na mo nzoni.

[Kete tënë na lembeti 6]

“A HUNDA ALA MINGI”

“Ye kue so i sala, i zia bê ti i dä biani, i sala teti Seigneur, teti azo pëpe”. (aColossien 3:23). Biani, zo so asala lakue kua ngangu ayeke zo so azia si pendere kpengba-ndia so asala ye na ndo ti lo. Na azo ayeke gi mara ti azo tongaso ti sala kua na ala. A yeke ndali ni si na yâ buku ti lo Tongana nyen ti ngbâ zo so mo yeke (Angl.), J. J. Luna awa azo so ayeke gi ambeni zo ti sala kua na ala ti gi azo ni na yâ ambeni bungbi ti vorongo, me mbilimbili azo so ayeke na wâ mingi. Me lo tene: “Ye ni ayeke so, mingi ni e yeke tï gi na ndo ti aTémoin [ti Jéhovah].” Mbeni oko ti anda ni ayeke so a hinga aTémoin ni ndali ti salango kua ti ala na lege ni. Ye so asala si “a hunda ala mingi” ti sala kua na ando nde nde.

[Afoto na lembeti 5]

Tongana zo azia kua ti lo, aye ti yingo, nga na hungo tele na place ti ala, lo yeke duti na ngia