Atënë so azo ahunda

A yeke sioni ti fâ mbeni nyama so e yeke bata na da, na tapande mbo wala nyau, tongana tele ti lo aso ngangu mingi wala ngu ti lo ahon mingi awe?

Mingi ti azo abâ anyama nde nde tongana mbeni ye ti bingo bê dä na ti mungo ngia na bê. Ambeni nyama ayeke dä so tongana a bata ala nzoni, ala lingbi ti ga anzoni nyama ti da so zo alingbi ti fono na ala na tele ti lo wala ti sala ngia na ala. Na tapande, a hinga ambo mingi teti mango yanga na ndoye so ala yeke ndulu ti fa na yâ ye kue na mbage ti amveni ti ala. Ni la, a yeke tâ na lege ni ti tene ambeni zo aduti na mara ti ndoye tongaso teti mbeni nyama ti ala ti da, na mbilimbili tongana a yeke mbeni nyama so ala yeke bata ni teti angu mingi awe.

Ye oko, fini ti mingi ti anyama ti da so e yeke bata ayeke ninga ka mingi pëpe. A lingbi na amara ti ala ni nde nde, ambo alingbi ti ngbâ na fini teti angu 10 ti si na 15 tongaso, na anyau nga alingbi ti ngbâ na fini teti angu tongaso. Me tongana ala ga mbakoro awe, kobela alingbi ti gbu anyama so e bata na da, na ambeni mbage ti tele ti ala alingbi nga ti nze na kobela; ye so alingbi ti mû vundu na amveni ti ala so ayeke dabe na angoi ti giriri so anyama so ade ti ga mbakoro pëpe na ala yeke sala ye na ngangu mingi ahon ti fadeso. Tongana ye tongaso asi na anyama so, fade a yeke duti ande sioni ti fâ ala ti tene pasi ti ala ahunzi?

Tongana lo yeke sala ye na mbage ti anyama, mbeni Chrétien ayeke duti ande na nzara ti sala ye alingbi na ye so bê ti Nzapa aye. Ti sala sioni na ala na mbana ague tâ nde mingi na ye so bê ti Nzapa aye, teti Mbeti ti lo atene: “Zo ti mbilimbili abata anyama ti lo nzoni, me nzobe ti zo ti sioni ayeke gi sioni.” (aProverbe 12:10). Ye oko, a ye ti tene pëpe so Nzapa ayeke bâ anyama legeoko tongana ti so lo yeke bâ na azo. Tongana Nzapa aleke lani azo, lo fa so tâ mbilimbili kangbi ayeke dä na popo ti ala na anyama. Na tapande, lo mû na azo beku ti fini ti lakue lakue, me lo mû beku so lâ oko pëpe na anyama (aRomain 6:23; 2 Pierre 2:12). Teti lo yeke Wasalango ye, lo yeke na droit ti fa tâ nzoni songo so alingbi ti duti na popo ti azo na anyama.

Genèse 1:28 afa na e songo so mbilimbili. Nzapa atene na akozo koli na wali: “I komande asusu ti kota ngu ti ingo, andeke ti nduzu, na ye ti fini kue so atambela na ndo sese.” Legeoko nga, Psaume 8:7-9 atene: “Mo [Nzapa] zia ye kue na gbe ti gere ti lo [zo]—Angasangbaga na abagara kue, même anyama ti benyama; andeke ti nduzu, asusu ti kota ngu ti ingo, na ye kue so ahon na lege ti akota ngu ti ingo.”

Nzapa afa polele so zo alingbi tâ na lege ni ti sala kusala na anyama nga ti fâ ala. Na tapande, a lingbi ti sala kusala na poro ti tele ti ala ti sala na abongo. Na peko ti Kota Moa so asi na ngoi ti Noé, Nzapa amû nga na azo lege ti te mi ti anyama, na a yeke kobe so lo mû na ala ti te na tele ti kugbe ti kasa so lo mû na ala kozoni.​—Genèse 3:21; 4:4; 9:3.

Ye so amû lege pëpe na zo ti fâ anyama na mbana gi ti sala na ngia senge. Na Genèse 10:9 (NW), Bible afa Nimrod tongana ‘mbeni ngangu wagingo nyama’. Me oko versê ni atene so salango ye ti lo tongaso asala si lo ‘ke Jéhovah’.

Ni la, atâa so zo awara ngangu ti komande na ndo ti anyama, a lingbi lo sala ye pëpe ahon katikati ti ngangu ti komande so a mû ni na lo, me lo sala kusala na ni alingbi na akpengba-ndia ti Mbeti ti Nzapa. Ye so alingbi ti hunda ti zia pëpe si mbeni nyama ti mo ti da abâ pasi gi senge teti so ngu ti lo ahon mingi, lo yeke na kota kä, wala lo yeke na mbeni kobela so ague ti fâ lo fango. Na yâ tapande tongaso, a yeke kungba ti Chrétien oko oko ti mû desizion ti ye so lo yeke sala. Tongana lo bâ so a yeke duti ande pëpe lege ti nzobe ti zia si nyama ti lo angbâ ti bâ pasi senge na so beku ti savango nyama ni ayeke dä pëpe, lo lingbi ti soro ti tene a fâ lo.