Gingo mbilimbili ayeke bata e ande

“I gi . . . mbilimbili ti [Nzapa] kozoni.”​—MATTHIEU 6:33.

1, 2. Desizion wa so adö bê mbeni maseka-wali Chrétien amû lani? na ngbanga ti nyen lo mû desizion so?

MBENI ita-wali na sese ti Asie ayeke sara lani kua tongana wakuasu na mbeni ndokua ti letäa. Lo mû bê ti lo na kua ti lo, lo gue na kua ni na ngbonga ni na lo yeke lango na kua ni pëpe. Ye oko, teti kua ti lo ni ayeke ti biani biani pëpe, na peko ti mbeni ngoi a ga ti bâ lo wala lo lingbi ti ngbâ na kua ni. Kota zo ti place ti kua ni atene na maseka ita-wali ni so ni ye ti tene lo ngbâ na kua ni biani biani na même ti zia lo na kota place, me gi tongana lo bungbi na ni si. Na kuru go ita-wali ni ake na lo, atâa so lo hinga so fade a yeke tomba lo na kua ni.

² Ita-wali so asara tâ mbilimbili ye la? Biani, lo sara ye alingbi tâ na tënë ti Jésus, so lo tene: “Me i gi . . . mbilimbili ti [Nzapa] kozoni.” (Matthieu 6:33). Ti ita so, mungo peko ti akpengba-ndia so ayeke mbilimbili ayeke lani kota ye mingi na lê ti lo ahon matabisi kue so lo lingbi ti wara na lege ti sarango pitan.​—1 aCorinthien 6:18.

Mbilimbili ayeke kota ye

3. Mbilimbili ayeke nyen?

³ “Mbilimbili” aye ti tene ngbango nduru na akpengba-ndia so afa lege na zo ti tambela nzoni. Na yâ ti Bible, tënë ni na yanga ti Hébreu na Grec aye ti tene “ye so aba pëpe” wala “ye so ayeke na lege ni.” A ye pëpe ti tene ti duti mbilimbili na lê ti mo mveni, ti bâ ye na lege ti andia ti mo mveni (Luc 16:15). A yeke mbilimbili so alingbi na akpengba-ndia ti Jéhovah. A yeke mbilimbili ti Nzapa.​—aRomain 1:17; 3:21.

4. Ngbanga ti nyen mbilimbili ayeke kota ye teti Chrétien?

⁴ Ngbanga ti nyen mbilimbili ayeke kota ye? Ngbanga ti so Jéhovah so ayeke “Nzapa . . . ti mbilimbili” ayeke yeda na azo ti lo tongana ala sara ye so ayeke mbilimbili (Psaume 4:2; aProverbe 2:20-22; Habakuk 1:13). Zo kue so asara ye kirikiri alingbi ti ga nduru na lo pëpe (aProverbe 15:8). Nda ni la bazengele Paul awa lani mingi Timothée, lo tene: “Mo kpe lege ti nzara nde nde so asara apendere, na mo gi lege ti wara . . . mbilimbili,” nga na ambeni kpengba nzoni sarango ye na tere ni (2 Timothée 2:22). A yeke nga ngbanga ni si tongana Paul afa lani ambage nde nde ti aye ti e ti bira ti yingo, lo sara tënë ti “mbilimbili tongana bongo ti wen”.​—aEphésien 6:14.

5. Tongana nyen azo so ayeke awasiokpari alingbi ti gi mbilimbili?

⁵ Tâ tënë, zo oko ti duti mbilimbili kue ayeke pëpe. Azo kue ayeke mbilimbili-kue pëpe ndali ti Adam, na azo ayeke awasiokpari, ala yeke mbilimbili pëpe, ngbene ye so a dü ala. Ye oko, Jésus atene so a lingbi e gi mbilimbili kozoni. Zo alingbi ti sara ni tongana nyen? Zo alingbi ti sara ni teti so Jésus amû lani fini ti lo so ayeke nzoni-kue tongana ye ti zi na e, na tongana e mä na bê na sandaga so, fade Jéhovah ayeke duti nduru ti pardone asiokpari ti e (Matthieu 20:28; Jean 3:16; aRomain 5:8, 9, 12, 18). Na ndo gere ti ye so, tongana e yeke manda akpengba-ndia ti Jéhovah so ayeke mbilimbili na e sara kue ti kpe ni (na lege so e sambela ti hon ndo ti asiokpari ti e), fade Jéhovah ayeke yeda na vorongo ti e (Psaume 1:6; aRomain 7:19-25; Apocalypse 7:9, 14). Tënë so adë bê ti mo pëpe?

Azo ti mbilimbili na yâ sese ti kirikiri

6. Ngbanga ti nyen na ngoi ti akozo Chrétien sese ni ayeke nzoni ndo teti ala pëpe?

⁶ Lâ ni so Jésus amû yanga na adisciple ti lo ti duti atémoin ti lo “juska na nda ti sese kue”, mbeni ngangu kpale ayeke na gbele ala (Kusala 1:8). Ndo ti kusala ti ala ni kue ayeke na “tïtî wato-sioni”, Satan (1 Jean 5:19). Sese ni abuba lani na sioni bibe so lo maï ni, na sioni bibe so yeke na gbele ala alingbi ti gbu ala (aEphésien 2:2). Ti ala, sese ni ayeke lani mbeni nzoni ndo pëpe. Gi na gingo mbilimbili ti Nzapa kozoni si ala lingbi ti gbu ngangu na ti bata be-biani ti ala. Mingi na popo ti ala agbu lani ngangu, me ambeni na popo ni amû mbeni lege nde ahon ti mû “lege ti mbilimbili”.​—aProverbe 12:28; 2 Timothée 4:10.

7. Akungba wa so mbeni Chrétien ayeke na ni ahunda ti tene lo ke sioni ngangu so sese ayeke sara?

⁷ Sese ni ayeke nzoni ndo ti duti teti aChrétien ti laso ahon ti akozo Chrétien? Oko pëpe! Sese ni ayeke même sioni ahon ti ngoi ti akozo Chrétien. Na ndo ni, a bi Satan na sese awe na lo yeke sara bira na aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala, “tanga ti ahale ti [wali ni], ala so abata komandema ti Nzapa, na ala bata tënë ti témoin ti Jésus.” (Apocalypse 12:12, 17). Lo yeke sara nga bira na azo kue so amû maboko na “hale” so. Ye oko, aChrétien alingbi ti kpe sese ni pëpe. Atâa so ala mû mbage na sese ni pëpe, a lingbi ala duti dä (Jean 17:15, 16). Na a lingbi ala fa tënë dä ti gi azo so bê ti ala ayeke mbilimbili na ti fa ye na ala ti ga adisciple ti Christ (Matthieu 24:14; 28:19, 20). Tongaso, teti so aChrétien alingbi ti kpe asioye ti sese so kue pëpe, a lingbi ala luti ti koli na gbele ni. Zia e bâ asioye osio ti sese so ayeke sara ngangu na ndo ti azo.

Ye ti pitan: mbeni gbanda

8. Ngbanga ti nyen azo ti Israël ato nda ti sambela anzapa ti Moab?

⁸ Nduru na hunzingo ti ngu 40 ti ala na yando, gbâ ti azo ti Israël adö lege ti mbilimbili azia. Ala duti lani témoin ti aye ti kpene so Jéhovah asara ti sö ala, na ala yeke fadeso na ndo lege ti gue na Sese ti Zendo. Ye oko, tâ gi na ngoi so tambela ti ala ni ayeke gue ti hunzi, ala to nda ti sambela anzapa ti azo ti Moab. Ngbanga ti nyen? Ala tï na yâ “nzara ti mitele”. (1 Jean 2:16). Mbeti ni atene: “Azo ni akomanse ti sara pitan na amolenge-wali ti sese ti Moab”.​—Nombre 25:1.

9, 10. Aye wa laso ahunda ti tene e zia na li ti e so sioni nzara ti mitele alingbi ti buba zo?

⁹ Ye so asi so afa polele lege so sioni nzara ti mitele alingbi ti buba azo so asara hange pëpe. A yeke nzoni e manda ye dä, mbilimbili ngbanga ti so ye ti pitan aga laso mbeni ye so azo ti sese kue abâ ni na nzoni lê (1 aCorinthien 10:6, 8). Mbeni mbeti-sango ti Amerika atene: “Kozo na ngu 1970, azo na yâ Amerika kue abâ dutingo koli na wali sân ti sara mariage tongana ye so ndia ake. Me ti fadeso, a yeke ye so a yeke sara ni na ndo kue. Ndambo ti azo so ayeke sara mariage, même ahon so, aduti koli na wali kozoni si ala gue ti sara mariage.” Mara ti dutingo tongaso andu gi kodoro so pëpe. A yeke na ndo lê sese kue, na mawa ni ayeke so, ambeni Chrétien amû nga pekoni: même ala buba iri ti ala na yâ kongregation ti Nzapa.​—1 aCorinthien 5:11.

¹⁰ Na ndo ni, asango mingi na ndo aye ti pitan akpa ye so amû ndo kue laso. Alimon na akapa ti singa-le atene so ayeke tâ na lege ni teti amaseka ti bungbi na mbeni zo kozo si ala sara mariage. A bâ bungbingo koli na koli wala wali na wali tongana ye so ayeke nzoni. Na azo angbâ ti sigigi na afoto mingi mingi so afa polele sarango pitan. A yeke ngangu oko pëpe ti wara alimon ti pitan na ndo Internet. Na tapande, mbeni wagosinga atene so molenge ti lo ti koli ti ngu mbasambala alondo na ekole aga atene na lo na nzerengo tere so mbeni kamarade ti ni ti ekole atï na ndo mbeni limon na ndo ti Internet. Limon ni afa awali ngbonda senge so ayeke sara aye ti pitan. Li ti babâ ni akpe kue na mango tënë ni; me amolenge oke si atï na ndo amara ti aye tongaso sân ti tene ababâ ti ala ahinga? Na ababâ oke si ahinga mbilimbili aye so ayeke na yâ angia ti vidéo so amolenge ti ala ayeke sara? Mingi ti angia so azo ayeke sara na limon afa asioni ye na ndo ti pitan, asarango ye ti ayingo sioni na sioye ti ngangu.

11. Tongana nyen asewa alingbi ti bata tere ti ala na ye ti pitan ti sese so?

¹¹ Tongana nyen asewa alingbi ti tomba na tere ti ala asioni “ngia” tongaso? A yeke na gingo mbilimbili ti Nzapa kozoni nga na kengo ti ndu aye kue so ayeke ti pitan (2 aCorinthien 6:14; aEphésien 5:3). Ababâ na mama so lê ti ala akpengba na ndo aye so amolenge ti ala ayeke sara na so ayôro na yâ amolenge ni ndoye ti Jéhovah na ti andia ti lo so ayeke mbilimbili, ayeke mû maboko na ala ti kpe porno, angia ti vidéo ti porno, alimon ti pitan na ambeni ye so apusu zo ti sara sioni.​—Deutéronome 6:4-9.a

Ngangu so azo ayeke sara na ndo ti e: mbeni kpale

12. Kpale wa alondo lani na ngoi ti akozo Chrétien?

¹² Lâ ni so Paul ayeke na kodoro ti Lystre na sese ti Asie Mineure, lo sava mbeni koli na lege ti ye ti kpene. Bible atene: “Tongana azo so asi singo abâ ye so Paul asara, ala yä yanga ti ala, ala sara tënë na yanga ti azo ti Lycaonie, ala tene, Anzapa azu na popo ti e na tere ti zo. Na ala di iri ti Barnabas Jupiter, na ti Paul Mercure, teti a yeke lo so asara tënë mingi.” (Kusala 14:11, 12). Kete na pekoni, gi a-oko azo so agi ti fâ Paul na Barnabas (Kusala 14:19). Ti bâ ni mbilimbili, mbeto ti amba ti ala ayeke mingi na yâ ti azo so. Ye ni mo bâ mo tene tongana ambeni zo ti yâ ti akodoro ni aga lani Chrétien, a yeke ngangu na ala ti zi na yâ li ti ala mbeto ti aye so alingbi ti si na zo. Na yâ mbeti so lo sû na aChrétien ti Colosses, Paul agboto mê ti ala na ndo tënë ti ‘sambelango a-ange.’​—aColossien 2:18.

13. Ambeni angobo ti sarango ye wa a lingbi Chrétien akpe ni? na tongana nyen lo lingbi ti wara ngangu ti sara ni?

¹³ Laso, atâ Chrétien nga ayeke na bezoin ti kpe angobo ti sarango ye so azo abâ ni na nzoni lê, so gere ni alondo na yâ anzapa ti wataka na so ague nde na akpengba-ndia ti aChrétien. Na tapande, na ambeni kodoro, mingi ti angobo ti asarango ye so andu matanga ti dungo wala ti kuâ aluti na ndo mvene so atene zo ayeke na mbeni yingo so ayeke sigigi na lâ ti kuâ ti lo (Zo-ti-fa-tene 9:5, 10). Ambeni kodoro ayeke dä so ngobo ni ayeke ti fâ amolenge-wali na ganza. So ayeke sarango sioni na zo, mbeni senge senge sarango ye so ague tâ oko pëpe na bê ti ndoye so a lingbi ababâ na mama so ayeke aChrétien aduti na ni teti amolenge ti ala (Deutéronome 6:6, 7; aEphésien 6:4). Tongana nyen aChrétien alingbi ti luti ngangu na gbele ngangu so azo ayeke sara na ndo amba ti ala na ti zia lege ti aye so? A yeke na ziango bê kue na Jéhovah (Psaume 31:7). Fade Nzapa ti mbilimbili ayeke kpengba na lo yeke bata zo so atene na lo na bê ti lo kue: “[Mo] yeke Ndo Ti Bata tere ti mbi na Gbada Ti Bira ti mbi; Nzapa ti mbi, Lo so mbi zia bê ti mbi na Lo.”​—Psaume 91:2; aProverbe 29:25.

Girisa Jéhovah pëpe

14. Gbotongo mê wa Jéhovah amû lani na azo ti Israël kete kozoni si ala lï na Sese ti Zendo?

¹⁴ Kete kozoni si Israël alï na Sese ti Zendo, Jéhovah agboto mê ti ala ti girisa lo pëpe. Lo tene: “Mo bata nzoni si mo girisa L’Eternel Nzapa ti mo pëpe, na lege ti bata komandema ti Lo pëpe, na kpengba-tene ti Lo pëpe, na kpengba-ndia ti Lo pëpe, so mbi komande mo laso. Tongana mo te kobe alingbi na nzara ti mo, na mo sara da ti nzoni, na mo lango na yâ ni, na tongana akota nyama na akete nyama ti mo awu mingi, na argent ti mo na lor ti mo awu mingi, na ye ti mo kue awu mingi, mo bata nzoni si bê ti mo aga kota pëpe, na mo girisa L’Eternel Nzapa ti mo pëpe.”​—Deutéronome 8:11-14.

15. Tongana nyen e lingbi ti hinga na bê ti e so e yeke girisa Jéhovah pëpe?

¹⁵ Mara ti ye tongaso alingbi ti si na e laso? Biani, tongana aye so e zia na kozo ndo ayeke nzoni pëpe. Ye oko, tongana e gi mbilimbili ti Nzapa kozoni, fade tâ vorongo ti Nzapa ayeke duti ye so ayeke kota na ahon atanga ni kue na yâ fini ti e. Tongana ti so Paul awa e ti sara, fade e yeke ‘zia l’heure ti e ahon senge pëpe’ na e hinga so a lingbi e sara ye hio na yâ kusala ti e ti fango tënë (aColossien 4:5; 2 Timothée 4:2). Me tongana wungo tere wala gingo alege ti wara ngoi ti sara ngia ayeke kota na lê ti e ahon gango na bungbi na guengo na fango tënë, e lingbi ande ti girisa Jéhovah na lege so e yeke bâ lo tongana ye so aga na peko na yâ fini ti e. Lani, Paul atene so na lâ ti nda ni fade azo “andoye ngia, me ala ndoye Nzapa pëpe”. (2 Timothée 3:4). Anzoni Chrétien ayeke bâ tere ti ala lakue ti tene mara bibe tongaso alï na bê ti ala pëpe.​—2 aCorinthien 13:5.

Hange na bibe ti dutingo yamba

16. Sioni bibe wa lani Eve na ambeni Chrétien ti ngoi ti Paul afa ni?

¹⁶ Na Eden, Satan awara lege ti zingo nzara ti bê ti Eve so aye ti duti yamba. Eve aye lani ti mû desizion lo mveni na ndo ye so ayeke nzoni na sioni na lê ti lo (Genèse 3:1-6). Na ngoi ti akozo Chrétien, ambeni zo ti kongregation ti Corinthe ayeke lani na bibe ti dutingo yamba. Ala tene ala hinga ye mingi ahon Paul, na lo he ala na iringo ala akota bazengele.​—2 aCorinthien 11:3-5; 1 Timothée 6:3-5.

17. Tongana nyen e lingbi ti kpe ti maï na yâ bê ti e bibe ti dutingo yamba.

¹⁷ Na yâ sese ti laso, mingi ti azo ayeke “azo ti kpengba-li, azo so baba asi bê ti ala,” na bibe so alï bê ti ambeni ita. Ambeni aga même awato ti tâ tënë (2 Timothée 3:4, NW; aPhilippien 3:18). Tongana andu tënë ti tâ vorongo ti Nzapa, ayeke nzoni e bâ ndo na mbage ti Jéhovah ti gi fango lege ti lo na ti sara kua maboko na maboko na “ngbâ be-ta-zo na ti ndara” nga na a-ancien ti kongregation. So ayeke lege ti gingo mbilimbili la, na a yeke bata e si bibe ti dutingo yamba amaï na bê ti e pëpe (Matthieu 24:45-47, NW; Psaume 25:9, 10; Esaïe 30:21). Kongregation ti ala so a sa yingo na ndo ti ala ayeke “pilier na gere ti tene-biani.” A yeke Jéhovah si alu ni ti bata e na ti fa lege na e (1 Timothée 3:15). Ti yeda na kota kua so ala yeke sara ayeke mû ande maboko na e ti ‘sara ye oko pëpe na lege ti fango tere,’ me ti ba li ti e na gbe ti ye so ayeke mbilimbili na lê ti Jéhovah.​—aPhilippien 2:2-4; aProverbe 3:4-6.

Mû tapande ti Jésus

18. A wa e ti mû tapande ti Jésus na alege wa?

¹⁸ Na ndo Jésus, prophétie ti Mbeti ti Nzapa atene lani: “Mo ndoye mbilimbili na mo ke sioye.” (Psaume 45:8; aHébreu 1:9). So biani mbeni nzoni bibe ti tene e mû pekoni! (1 aCorinthien 11:1). Lani Jésus angbâ gi na ndo hingango ambilimbili kpengba-ndia ti Jéhovah pëpe; lo ndoye ni nga. Ni la, tongana lani Satan atara lo na yando, Jésus aku même kete pëpe ti ke ti gue nde na “lege ti mbilimbili” na lo ngbâ na ndo desizion ti lo.​—aProverbe 8:20; Matthieu 4:3-11.

19, 20. Aye ti nzoni wa ayeke ga na lege ti gingo mbilimbili?

¹⁹ Tâ tënë, asioni nzara ti mitele alingbi ti duti ngangu (aRomain 7:19, 20). Ye oko, tongana mbilimbili ane na lê ti e, fade ye so ayeke kpengba e ti ke sioye (Psaume 119:165). Fade ngangu ndoye ti mbilimbili ayeke bata e na ngoi so e tingbi na sioye na gbele e (aProverbe 4:4-6). Girisa tënë so pëpe: tongana e tï na yâ tara, andâ e zia Satan asö benda awe. Bâ tongana nyen a yeke nzoni ti luti na lo na ti mû songo benda ni na Jéhovah!​—aProverbe 27:11; Jacques 4:7, 8.

²⁰ Ngbanga ti so ala gi mbilimbili, atâ Chrétien ‘asi na lengo ti mbilimbili so aga na lege ti Jésus Christ, ti mû gloire na Nzapa na ti sepela Lo.’ (aPhilippien 1:10, 11). Ala “yü zo-ti-fini, lo so A créé lo na lege ti Nzapa na yâ mbilimbili na nzoni-kue ti tene-biani.” (aEphésien 4:24). Ala yeke ti Jéhovah na ala yeke na fini teti kusala ti lo, me ti nzere na ala mveni pëpe (aRomain 14:8; 1 Pierre 4:2). Bâ ye so ayeke na gbe ti bibe ti ala nga na sarango ye ti ala la. So ngia si ala zia na bê ti Babâ ti ala so ayeke na yayu!​—aProverbe 23:24.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo lingbi ti fa nda ni?

• Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti gi mbilimbili?

• Tongana nyen azo so ayeke awasiokpari alingbi ti gi mbilimbili?

• Ambeni ye wa ti sese so a lingbi Chrétien agi ti kpe ni?

• Tongana nyen gingo mbilimbili ayeke bata e?

[Foto na lembeti 26]

Ti adisciple ti Jésus, sese ni ayeke lani mbeni nzoni ndo pëpe

[Foto na lembeti 27]

Amolenge so a fa na ala ti ndoye Jéhovah ayeke wara ande ngangu ti ke ye ti pitan

[Foto na lembeti 28]

Ambeni zo ti Israël agirisa lani Jéhovah na peko ti so ye ti ala awu na Sese ti Zendo

[Foto na lembeti 29]

Tongana Jésus, aChrétien ake ye ti kirikiri