Anzoni ngia so adë bê

“Tongana i te, wala i nyon, wala i sara mbeni ye, i sara ye kue teti gloire ti Nzapa.”​—1 ACORINTHIEN 10:31.

1, 2. Ngbanga ti nyen a lingbi ti bâ aye so amû ngia na zo tongana “matabisi ti Nzapa”? Gbotongo mê wa Bible amû ni polele?

A YEKE na lege ni so zo aye ti sara aye so amû na lo ngia. Jéhovah, Nzapa ti e so ayeke na ngia, aye si e duti na ngia, na lo mû aye mingi ndali ni (1 Timothée 1:11; 6:17). Salomon, gbia ti ndara asû tënë so: “Mbi hinga mbeni ye ti nzoni ahon . . . ayeke pëpe, gi ti sara ngia. Na a lingbi azo kue ate na anyon na awara ngia na yâ kusala kue ti ala, ye so kue ayeke matabisi ti Nzapa nga.”​—Zo-ti-fa-tene 3:12, 13.

² Ngia so zo ayeke na ni tongana lo zia ti sara kua kete ti gbu li na ndo anzoni kua so lo sara awe ayeke dë bê ti lo, mbilimbili tongana lo mû ngoi so ti duti na sewa wala na akamarade ti lo. A lingbi ti bâ ngia tongaso tongana “matabisi ti Nzapa.” Ye oko, aye so Wasarango ye amû mingi mingi azi lege na e pëpe ti bi tere kue na yâ ti angia kirikiri. Mbeti ti Nzapa ake tënë ti nyongo sämba mingi, tengo ye ahon ndo ni na pitan, na lo gboto mê so “fade azo tongaso aga ahéritier ti royaume ti Nzapa pëpe.”​—1 aCorinthien 6:9, 10; aProverbe 23:20, 21; 1 Pierre 4:1-4.

3. Ye wa ayeke mû ande maboko na e ti lango na lege ti yingo pëpe na ti bata na li kota lâ ti Jéhovah?

³ Na lâ ti nda ni so aye ayeke ngangu mingi, a hunda na aChrétien ti sara ye na ndara mingi ahon ti kozo na yâ mbeni sese so abuba awe sân ti mû peko ti asarango ye ti lo (Jean 17:15, 16). Tongana ti so Bible afa kozo, azo ti laso aga “azo so andoye ngia, me ala ndoye Nzapa pëpe”, ye so ague na ala ti ‘hinga tënë pëpe’ na ndo “kota ye ti vundu” so ayeke ga (2 Timothée 3:4, 5; Matthieu 24:21, 37-39). Jésus agboto mê ti adisciple ti lo: “I bata nzoni, wala peut-être tengo kobe na nyongo sämba mingi, na kusala ti leke ye ti fini so ane bê ti i, na lâ ni so aga na ndo i tongana son.” (Luc 21:34, 35). E so e yeke awakua ti Nzapa, e leke na bê ti e ti mä gbotongo mê ti Jésus so. Nde na azo ti sese so angoro e na aye Nzapa pëpe, e yeke sara kue ti lango pëpe na lege ti yingo na ti bata na li ti e kota lâ ti Jéhovah.​—Sophonie 3:8; Luc 21:36.

4. (a) Ngbanga ti nyen a yeke ngangu ti wara anzoni ngia ti sara? (b) Wango wa na aEphésien 5:15, 16 e ye ti mû pekoni?

⁴ Ti duti yamba na asioni sarango ye ti azo ti sese ayeke kete ye pëpe, teti Zabolo asara si ala ga aye so anzere na lê na zo alingbi ti wara ni. A yeke ngangu mingi tongana e yeke gi ngia ti sarango ni. Mingi ti aye so sese amû ayeke gi ti zingo “nzara ti mitele” (1 Pierre 2:11). Asioni ngia ayeke na ando so azo ayeke gue dä mingi, me a lingbi nga ti lï na da na lege ti ambeti, singa-le, Internet na alimon. Tongaso, Tënë ti Nzapa amû wango ti ndara so na aChrétien: “I bata nzoni si i tambela na lege ni, i tambela tongana awabuba pëpe, me tongana awandara; i zia l’heure ti i ahon senge pëpe, teti ngoi so ayeke sioni.” (aEphésien 5:15, 16). Gi tongana e yeda na wango so nzoni, a yeke kanga lege na asioni ngia ti gboto e, ti mû ngoi ti e mingi, na même ti buba songo ti e na Jéhovah si na nda ni e wara futingo pëpe!​—Jacques 1:14, 15.

5. Ye so aga na e tâ dengo bê ayeke nyen?

⁵ Teti aChrétien ayeke na aye mingi ti sara, a yeke na lege ni ti tene ala duti na nzara ti mû mbeni ngoi ti sara ambeni ye ti wu tere ti ala. Ti bâ ni, Zo-ti-fa-tene 3:4 atene so “lâ ti sara ngia” na “lâ ti dodo” ayeke dä. Tongaso, Bible atene pëpe so wungo tere ayeke mbeni bubango ngoi. Me ti wu tere alingbi ti dë bê ti e, pëpe ti ga na e kpale na lege ti yingo wala ti kiri na akusala ti e ti yingo na peko. A-Chrétien biazo ahinga na lege ti aye so asi na ala so tâ ngia aga na lege ti mungo ye na azo. Na yâ fini ti ala, ala sara kozoni ye so bê ti Jéhovah aye, na ala hinga tâ ye so ayeke ‘ti wu âme ti ala’ na yengo dä ti yô nzoni joug ti Jésus.​—Matthieu 11:29, 30; Kusala 20:35.

Sorongo anzoni ngia ti sara

6, 7. Ye nyen alingbi ti mû maboko na mo ti bâ ngia wa ayeke nzoni wala sioni?

⁶ Tongana nyen ti hinga biani so mbeni ngia ayeke nzoni teti Chrétien? Ababâ na mama ayeke fa lege na amolenge ti ala, na tongana ala hunda, a-ancien alingbi ti mû maboko na ala. Ti tâ tënë ni, a lingbi ti hunda pëpe ti tene mbeni zo atene na e so mbeni buku, limon, ye ti ngia, dodo wala bia tongaso ayeke sioni. Paul atene lani so “abiazo . . . akpengba na lege ti sarango ye si ala hinga nzoni na sioni.” (aHébreu 5:14; 1 aCorinthien 14:20). Mbeti ti Nzapa amû akpengba-ndia so alingbi ti fa lege na zo. Fade yingo-ti-hinga ti mo so Tënë ti Nzapa afa lege na ni ayeke mû maboko na mo tongana mo mä ni.​—1 Timothée 1:19.

⁷ Lani Jésus atene so “zo ahinga keke na lege ti lengo ni.” (Matthieu 12:33). Tongana mbeni ngia aga na sioni lengo so ayeke nzara ti sarango ye ti ngangu, pitan wala aye ti yorö, a lingbi zo ake ni. A yeke nga na lege ni pëpe tongana ngia ni azia fini wala seni ti zo na lê ti kpale, aga na kpale ti nginza wala nzengo bê, wala asara si ambeni zo atï. Bazengele Paul agboto mê ti e so tongana e zia kä na yingo-ti-hinga ti aita ti e, andâ e sara siokpari. Lo tene: “Tongana i sara sioni na aita, na i sara kä na yingo-ti-hinga ti ala so ayeke na ngangu pëpe, i sara sioni na Christ. Teti tënë so, tongana kobe ayeke ye so asara si ita ti mbi atï, fade mbi te nyama lâ oko pëpe, wala peut-être fade mbi sara si ita ti mbi atï.”​—1 aCorinthien 8:12, 13.

8. Akpale wa zo alingbi ti wara tongana lo sara angia ti vidéo?

⁸ Na lê ti gara, angia ti vidéo na alimon asi singo. Ti ambeni, a sara sioni na zo pëpe na a mû ngia na lo, me ti ambeni, so azo angbâ ti sigigi na ni, Bible ake aye ti yâ ni. A yeke biani gi senge ngia pëpe tongana mbeni ngia ahunda ti tene awasarango ni afâ mbage ti tere ti mbeni zo, afâ zo wala asara mbeni ye ti sioni mingi. Jéhovah ake azo so “andoye sioye ti ngangu.” (Psaume 11:5; aProverbe 3:31; aColossien 3:5, 6). Tongana mbeni ngia so mo sara adü na yâ ti mo kota bê wala nzara ti tiri, awoko bê ti mo kue, wala amû ngoi ti mo kue, hinga so a yeke sara sioni na mo na lege ti yingo na gi lege hio ti leke kpale ni.​—Matthieu 18:8, 9.

Nzoni lege ti kaï nzara ti sara ngia

9, 10. Ye wa ala so abâ ye nzoni alingbi ti sara ti kaï nzara ti ala ti sara ngia?

⁹ A lingbi ti si so aChrétien ahunda tere ti ala: “Teti so mingi ti angia so sese azia na gbele e ague nde na akpengba-ndia ti Bible, angia wa ayeke nzoni?” Dë bê ti mo so anzoni ngia ayeke dä, me a hunda ti sara ngangu ti wara ni. A hunda mbilimbili na ababâ na mama ti gbu li nzoni kozoni na ti leke ye ndali ni. Aita mingi awara nzoni tongana ala sara ngia na yâ ti sewa nga na popo ti aita ti kongregation. Ti sara lisoro na ngoi ti tengo ye na ndo aye so asi na yâ ti lango ni wala na ndo mbeni tënë ti Bible anzere na akpengba zo. A lingbi ti leke ti gue na mbeni ndo na kete ye ti tengo ni, ti leke ti sara ambeni ngia tongana pikango kisoro na akarte wala ti fono na ndo ahoto. Anzoni ngia tongaso alingbi ti nzere na zo na adë bê ti lo.

¹⁰ Mbeni ancien na wali ti lo so abata lani amolenge ota atene: “Ngbene ye so ala de kete, e yeke hunda na amolenge ti e ti fa ndo so a lingbi e gue e wu tere dä. Ngoi na ngoi, e zia lege na molenge oko oko ti tisa mbeni nzoni kamarade ti lo, na a sara si wungo tere ni anzere mingi. Ambeni kpengba ye so asi na amolenge ti e, e girisa ni pëpe. Ngoi na ngoi, e tisa ambeni sewa na akamarade ti e ti kongregation na da. E tö kobe na gigi, na e sara ngia mingi. E fono na kutukutu nga e tambela na ndo ahoto; na angoi so e manda aye mingi na ndo aye so Jéhovah asara.”

11, 12. (a) Ye nyen mo lingbi ti sara ti yôro amba ti mo na yâ ngia so mo leke? (b) Amara ti ngoi wa azo alingbi ti girisa ni pëpe?

¹¹ Tongana ngoi na ngoi e mveni wala sewa ti e aleke ti sara ngia, e lingbi ti tisa ambeni zo? Ambeni zo tongana awomua, akumbamba, ababâ wala amama so abata amolenge ti ala gi ala oko ayeke peut-être na bezoin ti wara dengo bê (Luc 14:12-14). Mo lingbi nga ti tisa afini zo so aga na bungbi, me hange si sarango ye ti ala asara sioni na ndo mbeni zo pëpe (2 Timothée 2:20, 21). Tongana a yeke ngangu na awazin ti sigigi, a lingbi peut-être ti leke ye si a gue a te kobe na ala na da ti ala.​—aHébreu 13:1, 2.

¹² Tongana mbeni ita atisa amba ti lo ti te kete ye, ambeni alingbi ti fa tongana nyen ala wara tâ tënë na ye so amû maboko na ala ti ngbâ be-ta-zo na Nzapa. A yeke mbeni ngoi so mingi ti ala alingbi ti girisa ni lâ oko pëpe. A lingbi ti sara lisoro na ndo atënë ti Bible, na a lingbi ti hunda na azo kue, même amolenge, ti mû mbage dä. Alisoro tongaso alingbi ti kpengba azo kue sân ti bi kamene na lê ti zo wala ti gue na lo ti bâ tere ti lo so lo lingbi pëpe.

13. Tongana nyen Jésus na Paul ayeke anzoni tapande na lege so ala yamba agene na ala yeda na tisango ndo?

¹³ Jésus ayeke nzoni tapande ti zo so ayamba agene na so ayeda na atisango ndo. Lakue lo mû angoi so ti kpengba azo na lege ti yingo (Luc 5:27-39; 10:42; 19:1-10; 24:28-32). Akozo disciple ti lo amû tapande ti lo (Kusala 2:46, 47). Bazengele Paul asû na mbeti: “Teti nzara ti bâ i asara mbi mingi, si mbi lingbi mû na i mbeni matabisi ti Yingo, si i lingbi kpengba; so atene, si e kue e lingbi kpengba na lege ti mabe ti e, mabe ti i na ti mbi.” (aRomain 1:11, 12). Legeoko nga, a yeke nzoni angoi so e bungbi na aita ti sara ngia aduti angoi so azo kue akpengba mba.​—aRomain 12:13; 15:1, 2.

Ambeni tënë ti dango bê na ti gbotongo mê

14. Ngbanga ti nyen a yeke lege ti ndara pëpe ti tisa gbâ ti azo na ngoi oko?

¹⁴ A yeke lege ti ndara pëpe ti tisa gbâ ti azo na ngoi oko, teti so a yeke lakue ngangu ti bâ ndo na ndo ti ala kue. Tongana a kanga lege na aye ti yingo pëpe, ambeni sewa alingbi ti mä tere ti gue na mbeni ndo na kete ye ti tengo ni wala ti sara mbeni ngia so tënë ti mandako ayeke dä pëpe. Tongana ambeni ancien, aserviteur ti mungo maboko wala aita biazo ayeke dä na angoi so, a yeke sara si ye ni atambela nzoni na azo kue awara dengo bê.

15. Ngbanga ti nyen a yeke ti zo so ayamba agene ti bâ lege ti aye kue nzoni kozoni?

¹⁵ A yeke nzoni azo so aleke ti tisa azo agirisa pëpe nene ti bâ ndo na ndo ni nzoni. Atâa so mo ye ti yamba agene, bê ti mo ayeke so pëpe ti mä so mbeni gene ti mo apika gere ti lo ndali ti mbeni ye so asi na da ti mo, so mo bâ lege ni nzoni pëpe? Bâ kpengba-ndia so ayeke na Deutéronome 22:8. Teti so azo ti Israël ayeke yamba agene na ndoda ti ala, a hunda ti tene zo so asara fini da asara gbagba na tere ti ndoda ni. Ngbanga ti nyen? “Si zo atï na sese pëpe, na ngbanga ti mênë aga na lege ti da ti mo pëpe.” Legeoko tongaso, ye so mo yeke sara (sân ti hunda ye ahon ndo ni) ti bata agene ti mo nzoni, a lingbi a duti teti nzoni ti ala na lege ti mitele nga na lege ti yingo.

16. Tongana nyen ti sara ye na hange tongana mo leke ti kangbi sämba na agene ti mo?

¹⁶ Tongana mo leke ti kangbi sämba na agene ti mo, a lingbi mo sara ye na hange mingi. A-Chrétien mingi so ayeke tisa azo na da ti ala ayeke mû sämba gi tongana ala mveni alingbi ti bâ ye so a yeke mû na agene ti ala wala so agene ti ala ayeke nyon. A lingbi a zia pëpe si mbeni ye asara si mbeni zo atï wala apusu lo ti nyon ye ahon ndo ni (aEphésien 5:18, 19). Ndali ti atënë nde nde, ambeni gene ti mo alingbi ti ke ti nyon sämba. Andia ti ambeni kodoro mingi afa ngu so a lingbi mbeni zo awara ni kozoni si lo nyon sämba, na aChrétien aye ti sara ye alingbi na ndia ti César, même tongana ala bâ so andia so ayeke ngangu mingi.​—aRomain 13:5.

17. (a) Tongana a pika mozoko na ndo so mbeni zo ayamba agene dä, ngbanga ti nyen a lingbi lo soro mozoko ni nzoni? (b) Tongana dodo ayeke dä, tongana nyen ti sara ye kirikiri pëpe?

¹⁷ A yeke nzoni zo so ayamba azo na ndo ti lo asara kue si mozoko, dodo na mbeni ngia so a yeke sara ni alingbi na asarango ye ti aChrétien. Amozoko so azo aye ayeke nde nde, na amara ni nde nde asi singo. Mingi ti amozoko laso amaï bibe ti kpengbango-li, pitan na sarango ngangu. A hunda ti soro yâ ni nzoni. So aye ti tene pëpe so nzoni mozoko ayeke gi ti so zo amä ni ti duti kpô, me a lingbi a duti nga pëpe mozoko so azingo nzara ti tere ti zo wala so asioni tënë ayeke na yâ ni na so go ni atoto ngangu mingi. Hange si mo zia lege pëpe na mbeni zo so apika mozoko ti zia si go ni atoto ngangu. Mbeni dodo so na yâ ni zo asara ye na lege ni pëpe, so ahunda na zo ti yengi ngbonda na me ti lo kirikiri, a yeke biani ti aChrétien pëpe.​—1 Timothée 2:8-10.

18. Na lege wa ti bâ nzoni angia so amolenge ti mo aye ti sara amû lege na mo ti bata ala na aye ti sioni?

¹⁸ A yeke nzoni ababâ na mama Chrétien agi ti bâ ye so a leke teti ngoi ti ngia so a tisa amolenge ti ala ti gue dä, na a yeke duti lege ti ndara ti gue dä legeoko na ala na mingi ti atisango ndo so. Mawa ni ayeke so, ambeni babâ na mama azia amolenge ti ala ague na amatanga so azo ti bango ndo nzoni na ndo ni ayeke dä pëpe, so mingi ti azo ni atï na yâ pitan wala mbeni sioni tambela (aEphésien 6:1-4). Même tongana amaseka ni aga fadeso kota awe na ala fa so a lingbi ti zia bê na ala, kamême bezoin ti tene a mû maboko na ala ti “kpe lege ti nzara nde nde so asara apendere” ayeke dä.​—2 Timothée 2:22.

19. Ye wa so e hinga ni biani alingbi ti mû maboko na e ti zia lê ti e gi na ndo ye so ayeke nzoni e “gi” kozoni?

¹⁹ Ti wu tere ngoi na ngoi na ti sara nzoni ngia so adë bê alingbi ti sara si fini ti zo anzere mingi. Jéhovah agbanzi e ti sara ngia pëpe, me biani e hinga so akusala tongaso amû maboko na e ti bungbi mbeni mosoro na yayu pëpe (Matthieu 6:19-21). Jésus amû maboko lani na adisciple ti lo ti hinga so ti “gi royaume ti Nzapa na mbilimbili ti Lo kozoni” ayeke kota ye na yâ gigi ti zo, me pëpe ye so e te wala e nyon wala e yü, aye so azo wala “aGentil agi”.​—Matthieu 6:31-34.

20. Awakua be-ta-zo ti Jéhovah alingbi ti gbu li laso na ndo anzoni ye wa so fade Kota Wamungo ye ayeke mû na e?

²⁰ Biani, wala e ‘te, wala e nyon, wala e sara mbeni ye,’ e lingbi ti “sara ye kue teti gloire ti Nzapa”, ti kiri singila na Kota Wamungo ye teti anzoye so lo mû na e so e wara ngia dä tongana e sara ye na ni ahon ndo ni pëpe (1 aCorinthien 10:31). Na yâ paradis ti lo ti sese so aga nduru, fade e yeke wara lege ti bâ nzoni na yâ aye kue so Jéhovah amû teti lakue lakue, legeoko na afon e kue so ayeda na ambilimbili ye so lo hunda.​—Psaume 145:16; Esaïe 25:6; 2 aCorinthien 7:1.

Mo da bê mo na ni?

• Ngbanga ti nyen a yeke ngangu na aChrétien laso ti wara anzoni ngia ti sara?

• Amara ti ngia wa a bâ so a yeke nzoni teti asewa Chrétien?

• Tongana e yeke sara ngia, adango bê na agbotongo mê wa a lingbi e bata ni?

[Foto na lembeti 18]

Soro angia so aga na aye ti nzoni

[Afoto na lembeti 19]

Amara ti ngia wa aChrétien ake ni?