Tâ ye so amû ngia na zo
AZO so asû lani tënë ti lipanda ti Amerika atene so azo kue ayeke na droit “ti gi tâ ngia”. Me, gingo ye ayeke nde na warango ni. Atâa so amaseka mingi aye biani ti ga akota zo ti limon, ti mozoko nga na ti aye ti wanguru, ala oke so mo hinga ala awara aye ni biani? Mbeni kota wahengo bia so lo hinga ngangu so zo ayeke sara ti ga kota zo ti pikango mozoko atene: “A yeke tâ ngangu ti wara ye so mo gi ni.”
Tongana mo bâ so a yeke nga ngangu mingi na mo ti wara tâ ngia, zia bê ti mo anze pëpe. Tongana mo gi tâ ngia na lege ni, mo yeke wara ni. Ngbanga ti nyen e tene tongaso? Article so ahon atene Jéhovah ayeke “Nzapa so ayeke na ngia”. (1 Timothée 1:11, NW ). Na yâ ti Bible, Nzapa afa ambeni ye so tongana mo sara ni mo yeke wara vundu pëpe, me mo yeke wara tâ ngia. Jéhovah alingbi ti mû maboko na mo ti hon ndo ti aye so mingi ni ayeke mû vundu na zo. Na tapande, bâ dengo bê so lo mû na mo tongana mbeni zo ti mo akui.
Tongana mbeni zo ti mo akui
E lingbi ti tene nzoni tënë ti kuâ? Kuâ ayeke kangbi ababâ na mama na amolenge ti ala nga a yeke kangbi amolenge na ababâ na mama ti ala. Lo yeke kangbi akota kamarade nga lo yeke buba nzoni duti ti azo. Tongana mbeni zo na yâ ti sewa akui, vundu ayeke hon ndo ti azo ti sewa ni so kozoni ala yeke na ngia.
A yeke polele so kuâ amû kota vundu na azo. Ye oko, ambeni zo ake ti bâ tâ tënë so na ala fa kuâ tongana nzoni ye. Bâ ye so asi na peko ti Katrina, kota pupu so abuba aye nga afâ azo na mbongo ti Amerika na nze ti août ti ngu 2005. Na ngoi so a ye ti lu kuâ ti mbeni zo, pasteur ni atene: “Katrina la afâ lo pëpe. Nzapa la airi lo.” Na mbeni ngoi nde, na nzoni bê, mbeni zo ti hôpital atene na mbeni molenge-wali ti gi bê ti lo pëpe ngbanga ti so Nzapa si airi mama ti lo. Molenge-wali ni atoto, lo tene: “Ndani nyen, ndani nyen si Nzapa amû lo na tere ti mbi?”
Biani, fani mingi mara ti atënë so, so ayeke na lege ni pëpe, ayeke dë pëpe bê ti zo so fami ti lo akui. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so atënë so afa tâ tënë na ndo kuâ pëpe. Ti so ayeke sioni mingi ayeke so a fa Nzapa tongana zo so ayeke mû azo na ngangu na tere ti asewa na akamarade ti ala na mbeni lege so ayeke sioni mingi nga aso bê ti zo ngangu. Ahon ti tene a bâ Nzapa tongana zo so a lingbi ti gue na mbage ti lo ti wara dengo bê, lo ga mbeni sioni zo so ayeke fâ azo. Me Mbeti ti Nzapa atene tâ tënë na ndo kuâ.
Bible atene kuâ ayeke mbeni wato. A haka lo na mbeni gbia so akomande azo (aRomain 5:17; 1 aCorinthien 15:26). Kuâ ayeke wato so ayeke ngangu mingi na zo oko alingbi ti luti na lo pëpe, nga afami ti e oko oko kue so ayeke kui ayeke na popo ti gbâ ti azo so lo ngbâ gi ti fâ ala. Ye so Bible afa ge ayeke tâ tënë na amû maboko na e ti hinga ngbanga ti nyen vundu ayeke sara e nga e yeke na ngangu oko pëpe ti sara mbeni ye na ngoi so mbeni fami akui. A fa na e so a yeke na lege ni so vundu asara e nga so ngangu ti e ahunzi kue. Ye oko, Nzapa ayeke sara kusala na kuâ so lo yeke wato ti e ti iri na afami ti e na tere ti lo? Zia Bible akiri tënë na hundango tënë so.
Zo-ti-fa-tene 9:5, 10 atene: “Akinda ahinga ye oko pëpe, . . . kusala, ye ti bibe, hingango ye, na ndara, ayeke na ndo-ti-awakinda pëpe, ndo so mo yeke gue dä.” Ndo-ti-awakinda ayeke nyen? A yeke dû ti kuâ so azo ayeke gue dä na peko ti kuâ ti ala. Na yâ ti dû ti kuâ kâ, akuâ ni ayeke sara ye oko pëpe, tere ti ala ayeke nzere wala vundu ayeke sara ala nga oko pëpe na ala yeke pensé na ye oko pëpe. Ye ni ayeke mo bâ mo tene ala yeke na yâ ti kota lango. Tongaso, Bible afa polele so Nzapa ayeke iri pëpe afami ti e na tere ti lo na yayu. Azo so akui awe ayeke na fini mbeni pëpe na yâ ti dû ti kuâ.
Jésus afa so tënë so ayeke tâ tënë na peko ti so kamarade ti lo Lazare akui. Jésus atene kuâ ayeke tongana lango. Tongana fade Lazare ague lani na yayu ti duti na tere ti Nzapa ti Ngangu Ahon Kue, si Jésus akiri na lo ge na sese ti tene lo kiri lo kui, so ayeke nzoni ye la? Mbaï ni so a sû ni na gbe ti yingo ti Nzapa afa na e so kâ na yanga ti dû ti kuâ ni, Jésus adekongo ngangu, lo tene: “Lazare, sigigi!” Bible akiri atene: “Lo so akui awe, lo sigigi.” Gigi ti Lazare akiri ato nda ni na ndo ti sese. Jésus ahinga so Lazare azia sese ti gue na mbeni ndo pëpe. Lo yeke fade na fini oko pëpe na yâ ti dû ti kuâ.—Jean 11:11-14, 34, 38-44.
Mbaï ti Lazare so a fa pekoni na yâ ti Bible amû maboko na e ti hinga so kuâ ayeke pëpe ye so Nzapa asara na kusala ti mû azo na sese ti gue na ala na yayu. Teti e hinga so a yeke Nzapa pëpe si aga na e vundu, e lingbi ti ga nduru na lo. E hinga nga na bê ti e biani so lo hinga vundu na akpale so wato ti e kuâ ayeke ga na ni na e. Na ndo ni, tâ tënë so Bible afa na ndo ye so asi na azo tongana ala kui afa so akuâ ayeke bâ pasi pëpe na lê ti wâ ti enfer wala na purgatoire; nde na so, ala yeke na fini pëpe na yâ ti dû ti kuâ. Tongaso, tongana e dabe ti e na azo ti e so akui, e yeke sara ngonzo na tere ti Nzapa pëpe wala e yeke sara mbeto pëpe ndali ti so e hinga pëpe ndo so ala gue dä. Nga, na yâ ti Bible, Jéhovah akiri amû na e atënë ti dengo bê.
Beku asara si zo awara tâ ngia
Aversê so e sara tënë na ndo ni awe afa so beku ayeke mbeni oko ti akpengba ye so asara si zo awara tâ ngia. Bible asara kusala na tënë “beku” ti fa tongana nyen zo ayeke ku mbeni ye ti nzoni na mabe. Ti bâ tongana nyen beku alingbi ti sara si e wara tâ ngia laso, zia e kiri na ndo miracle so Jésus asara ti zingo Lazare.
E yeke bâ akota ye use so apusu Jésus ti sara lani miracle so. Mbeni oko ayeke ti zi vundu na bê ti Marthe, Marie na akamarade ti ala. Ala kiri awara tere na zo ti ala ni. Me Jésus afa na Marthe use tënë ni so ayeke kota ahon kozo ni so. Lo tene: “Mbi tene na mo kozoni pëpe? tongana mo mä na bê, fade mo bâ gloire ti Nzapa.” (Jean 11:40). Na yâ ti mbeni Bible (The New Testament in Modern English, ti J. B. Phillips), a kiri peko ti ndangba mbage ti versê ni na “ye ti kpene so Nzapa alingbi ti sara.” Tongana Jésus azingo Lazare, lo fa kete yanga ti ye so Jéhovah Nzapa alingbi ti sara nga so lo yeke sara ni biani na ngoi so ayeke ga. Ti fadeso, zia e bâ anzene nzene tënë na ndo “ye ti kpene so Nzapa alingbi ti sara.”
Na Jean 5:28, Jésus atene: “Zia bê ti i adö pëpe, tënë ti ye so; teti l’heure ayeke ga so azo kue so ayeke na dukua, fade ala mä yanga ti Lo, na ala sigigi.” So ti tene fade azo kue so ayeke na yâ ti dû ti kuâ na so Nzapa adabe ti lo na ala (so afami ti e nga ayeke na popo ti ala) ayeke kiri na fini. Kusala 24:15 afa ambeni ye na ndo ye ti kpene so. Versê ni atene so e yeke “ku londongo ti awakinda kue, azo ti mbilimbili, na azo ti kirikiri.” Tongaso, même “azo ti kirikiri”, so ti tene azo mingi so ahinga Jéhovah pëpe na asara na lo pëpe alingbi ande ti wara lege ti lë songo na Nzapa.
Akuâ so ayeke londo ande ti wara fini na ndo wa? Psaume 37:29 atene: “Sese ni aga ye ti héritier ti azo ti mbilimbili, na fade ala duti dä lakue.” Ye so aye ti tene nyen? A ye ti tene so fade asewa na akamarade so kuâ akangbi popo ti ala ayeke kiri ti wara tere na ndo sese ge. Na tongana mo tara ti bâ ngia so mo yeke na ni ti duti ande ndo oko na azo so mo ye ala mingi me so laso ala kui awe, a yeke tâ na lege ni ti tene ngia asi bê ti mo.
Jéhovah aye si mo duti na ngia
E londo ti bâ alege use so Jéhovah alingbi ti sara si ngia ti mo amaï atâa akpale so mo yeke na ni. Kozoni, na lege ti Bible, lo mû na mo hingango ye nga na awango ti mû maboko na mo ti hon ndo ti aye ti ngangu. Na ndo ti so Bible amû maboko na e si vundu so kuâ aga na ni ahon ndo ti e pëpe, wango ti yâ ni alingbi ti mû nga maboko na e ti hon ndo ti kpale ti nginza na ti seni. A lingbi ti kpengba mo ti kanga bê tongana azo ake mo na ti kanga bê na gbele aye ti wusuwusu so alondo ndali ti tënë ti poroso. Na tongana mo sara ye alingbi na ye so Bible afa, a lingbi ti mû maboko na mo ti hon ndo ti ambeni kpale nde so mo yeke wara.
Use ni, tongana mo manda Bible, mo yeke wara mbeni beku so ahon ye kue so azo alingbi ti mû na mo. Mbeni mbage ti beku so Bible afa ayeke londongo ti akamarade na afami ti mo na kuâ. Apocalypse 21:3, 4 azi yâ ti tënë ni polele, atene: “Nzapa mveni ayeke na popo ti [azo], Lo yeke Nzapa ti ala; fade lo mbô ngule kue na lê ti ala, na kui ayeke mbeni pëpe. Vundu, wala toto, wala sana, ayeke mbeni pëpe teti kozo ye ni ahon awe.” So aye ti tene aye kue so ayeke mû vundu na mo aga nduru ti hon biani biani awe. Ye so Bible amû zendo ni ayeke ga ande tâ tënë na tere ti mo ayeke nzere mingi ti bâ ni. Gi so mo hinga so aye ti nzoni ayeke ku mo asara si bê ti mo adë. Ti hinga so na peko ti kuâ mo yeke bâ pasi lakue lakue pëpe na mbeni ndo ayeke mbeni ye so asara si mo duti na ngia.
Bâ tapande so: A sara ngu mingi awe so Maria abâ lani koli ti lo so abâ pasi na akui na kobela ti cancer. Ade vundu ti kuâ ti koli ti lo ahunzi pëpe, kpale ti nginza asara si a lingbi lo na amolenge ti lo ti wali ota azia da ti ala. Ngu use na pekoni, a wara kobela ti cancer na tere ti Maria. A sara na lo angangu opération lege use nga lâ oko oko lo yeke mä songo ti aye ngangu na yâ ti tere ti lo. Atâa akpale so, lo yeke lakue na nzoni bango ndo na ye so apusu lo ti kpengba ambeni zo. Nyen la asara si lo ngbâ ti bata ngia ti lo?
Maria atene: “Tongana mbi yeke na kpale, mbi yeke bi bê ti mbi ahon ndo ni pëpe na kpale ni. Mbi yeke gi pëpe ti hunda tere ti mbi na mara ti atënë tongana ti so: ‘Ndani nyen si ye tongaso asi na mbi? Ndani nyen si mbi yeke bâ pasi tongaso? Ngbanga ti nyen si tere ti mbi aso?’ Asioni pensé ayeke hunzi ngangu ti zo. Nde na so, mbi yeke mû ngangu ti mbi ti sara na Jéhovah nga ti mû maboko na azo. Ye so ayeke mû ngia na mbi.”
Tongana nyen beku amû maboko na Maria? Lo zia bê ti lo na ndo ngoi so ayeke ga so fade Jéhovah ayeke zi kobela na atanga ti akpale na ndo ti azo. Na angoi so lo yeke gue na da-nganga si adocteur agi ti kaï kobela ti lo, lo yeke fa tënë ti beku so na azo ti kobela ti cancer so peut-être ala yeke na beku pëpe. Na lege wa beku ayeke kota ye mingi na lê ti Maria? Lo tene: “Mingi ni, mbi yeke dabe ti mbi na ye so Bible atene na aHébreu 6:19, ndo so Paul atene beku ayeke tongana ndondo ti e [wala nengo wen so agbu mangboko si a luti]. Tongana beku so ayeke tongana nengo wen ayeke dä pëpe, mo yeke gue kirikiri tongana mbeni mangboko so pupu ahon na ni. Me tongana mo gbu beku so ngangu, atâa akpale so aye ti yengi mo, mo yeke luti.” “Beku ti fini ti lakue lakue, so Nzapa, Lo so alingbi sara mvene pëpe, azê” amû maboko na Maria ti bata ngia ti lo. Beku so alingbi ti sara tongaso na mo nga.—Tite 1:2.
Na lege ti mandango Bible, mo lingbi ti wara tâ ngia atâa akpale so mo yeke na ni. Ye oko, peut-être mo yeke hunda tere ti mo wala mandango Bible alingbi ti sara nzoni na mo biani. Tongana a yeke tongaso, a yeke nzere ande mingi na aTémoin ti Jéhovah ti fa na mo na lege ti Bible ye so a lingbi mo sara ti duti na ngia biani. Na ngoi so mo yeke ku gango tâ tënë ti azendo ti Nzapa, mo lingbi ti duti na popo ti azo so a sara tënë ti ala ge, a tene: “Fade ala wara ngia na tâ ngia, na fade vundu na bimango ahon.”—Esaïe 35:10.
[Foto na lembeti 5]
Gi tâ tënë ti Bible si alingbi ti dë vundu ti zo
[Foto na lembeti 7]
Beku ti londongo ti akuâ alingbi ti mû na mo tâ ngia