Job: Koli so agbu ngangu nga lo yeke mbilimbili

“Mo bi bê ti mo na boi ti Mbi Job? so mbeni zo oko tongana lo ayeke na sese pëpe, zo so alingbi kue, na zo ti mbilimbili, zo so akpe mbeto ti Nzapa, na lo zia lege ti sioye.”​—JOB 1:8.

GIRIRI, mbeni koli ayeke dä so lo yeke na aye mingi. Lo yeke na mosoro, yango-iri, nzoni seni nga na nzoni dutingo ti sewa. Me, gi hio tongaso aye ti ngangu ota asi na lo na peko ti tere. Kozoni, lo girisa amosoro ti lo, use ni mbeni kota pupu afâ amolenge ti lo kue nga na nda ni lo wara mbeni sioni kobela so asara si akota bouton asigigi na tere ti lo kue na aso lo mingi. Âmanke mo hinga awe so koli so ayeke Job. Lo yeke mbeni kpengba zo so a sara tënë ti lo mingi na yâ ti mbeti ti Job so iri ti lo ayeke na ndo ni.​—Job, chapitre 1 na 2.

² Job adema, lo tene: “Aï! A yeke nzoni mbi yeke tongana mbi yeke na nze ti giriri.” (Job 3:3; 29:2). Tongana ye ti vundu asi na e, e kue e yeke pensé na nzoni dutingo ti e ti ândö. Job ayeke lani na mbeni nzoni dutingo; na bango ni, mo pensé so mbeni ye ti vundu alingbi ti si na lo lâ oko pëpe. Azo so iri ti ala awu ayeke ne lo nga ayeke hunda lo ti mû wango na ala (Job 29:5-11). Lo yeke na mosoro mingi, me lo zia bê ti lo kue na ndo ni pëpe (Job 31:24, 25, 28). Tongana lo tingbi na awomua wala na anyindu so ye ahon ndo ti ala, lo yeke mû maboko na ala (Job 29:12-16). Nga, lo yeke be-ta-zo na wali ti lo.​—Job 31:1, 9, 11.

³ Teti so Job ayeke lani wakua ti Nzapa, lo yeke mbeni zo so alingbi kue. Jéhovah atene: “Mbeni zo oko tongana lo ayeke na sese pëpe, zo so alingbi kue, na zo ti mbilimbili, zo so akpe mbeto ti Nzapa, na lo zia lege ti sioye.” (Job 1:1, 8). Atâa so tambela ti lo ayeke nzoni, aye ti ngangu abuba nzoni duti ti lo so. Aye kue so lo sara kua ngangu ti wara ni agirisa, nga pasi na aye ti vundu so asi na lo amû lege ti hinga wala Job ayeke mara ti zo wa.

⁴ Biani, Job ayeke pëpe gi oko wakua ti Jéhovah so aye ti ngangu asi na lo. Laso, aChrétien mingi awara nga mara ti aye ti ngangu so asi lani na Job. Ni la, a yeke nzoni e bâ ambeni hundango tënë use: Tongana nyen dango bê ti e na apasi so asi na Job ayeke mû maboko na e ti luti na gbele ye ti ngangu? Na lege wa aye so asi na Job afa na e ti bi bê mingi na ala so ayeke bâ pasi?

Tënë ti dutingo be-ta-zo

⁵ Ye so asi na Job ayeke nde mingi. Sân ti tene Job ahinga, Zabolo adë kite na Nzapa na ndo ti aye so apusu lo Job ni ti voro Nzapa. Na mbeni ngoi so Jéhovah na a-ange abungbi ndo oko na yayu, Jéhovah asara tënë ti anzoni sarango ye ti Job, me Satan adë kite, lo tene: “Mo sara gbagba na tere ti lo, na tere ti da ti lo, na tere ti ye ti lo kue, na mbage kue pëpe?” Na tenengo tongaso, Satan afa so Job ayeke voro Nzapa gi ndali ti nzoni ti lo mveni, na tënë ni so andu nga awakua ti Nzapa kue. Satan akiri atene na Jéhovah: “Fadeso Mo ye tïtî Mo, Mo ndu ye ti lo kue, na fade lo zonga Mo na tâ lê ti Mo.”​—Job 1:8-11.

⁶ Tënë so ayeke tâ kota tënë mingi. Satan ayeke dë kite lani na kode so Jéhovah ayeke komande na ni. Nzapa alingbi biani ti komande gigi mobimba na lege ti ndoye? Wala na nda ni, lo yeke komande gi ndali ti nzoni ti lo mveni tongana ti so Satan aye ti fa? Teti so Jéhovah ahinga so Job ayeke ngbâ be-ta-zo na lo, Lo zia lege na Zabolo ti tara Job si aduti tongana mbeni tapande. Ni la, Satan mveni aga na aye ti ngangu na ndo ti Job na peko ti tere. Tongana akozo tara ni atï na ngu awe, Satan apika Job na mbeni sioni kobela. Zabolo atene: “Poro teti poro, biani, fade zo amû ye ti lo kue ti bata fini ti lo.”​—Job 2:4.

⁷ Atâa so mingi ti aChrétien laso ayeke bâ pasi pëpe tongana ti so Job abâ giriri, mara ti atara nde nde ayeke si na ala. Ambeni mingi ayeke luti na gbele sarango ngangu wala akpale ti sewa. Ti ambeni ayeke kpale ti warango nginza wala ti seni alingbi ti sara sioni mingi na ala. Ambeni nde ayeda ti kui ndali ti tënë ti mabe ti ala. Tâ tënë, a lingbi e tene pëpe so a yeke Satan mveni si ayeke na gere ti aye ti ngangu oko oko kue so asi na e. Ambeni kpale ni alingbi ti si ndali ti afaute ti e mveni wala ndali ti so e yeke mbilimbili-kue pëpe (aGalate 6:7). Akpale ti gango mbakoro nga na aye ti ngangu tongana ngu so asuku amû ndo wala akota pupu so abuba ye alingbi ti si na azo kue. Bible afa polele so na ngoi ti e laso, Jéhovah ayeke sara aye ti kpene pëpe ti bata awakua ti lo nde si ye ti vundu asi na ala pëpe.​—Zo-ti-fa-tene 9:11.

⁸ Ye oko, Satan alingbi ti sara kusala na aye ti ngangu so ayeke si na e ti kinda mabe ti e. Bazengele Paul asara tënë ti mbeni “kî na tere ti [lo], wakua ti Satan” so lani ayeke “pika” lo lakue (2 aCorinthien 12:7). Wala a yeke lani mbeni kpale na lege ti mitele, na tapande lo bâ ndo nzoni pëpe wala mbeni ye nde, Paul ahinga so Satan alingbi ti sara kusala na kpale ni nga na vundu ti pekoni ti sara si lo Paul lo girisa ngia ti lo nga lo ngbâ be-ta-zo pëpe (aProverbe 24:10). Laso, Satan alingbi ti pusu afami, akamarade ti ekole wala même angorogbia so akomande na ngangu ti sara sioni na awakua ti Nzapa.

⁹ Tongana nyen e lingbi ti hon ndo ti akpale so nzoni? Ti hon ndo ni, a lingbi e bâ akpale ni tongana mbeni lege so azi na e ti fa ndoye ti e na mbage ti Jéhovah nga ti fa so e yeda na yanga-ti-komande ti lo lakue (Jacques 1:2-4). Atâa gere ti kpale ti e ni ayeke nyen, tongana e gbu nda ti nene ti dutingo be-ta-zo na Nzapa, a yeke mû maboko na e si mbeni ye ayengi e pëpe na lege ti yingo. Bazengele Pierre atene tënë so na aChrétien: “I so mbi ndoye i mingi, bê ti i adö pëpe tënë ti ye so aga na popo ti i ti tara i tongana wâ, na i bâ ye so pëpe tongana mbeni ye ti kpene so asara i.” (1 Pierre 4:12). Paul nga atene: “Azo kue so aye ti tambela na lege ti batango tënë ti Nzapa na yâ Christ Jésus, fade ala hu pono ti ye ti ngangu.” (2 Timothée 3:12). Satan angbâ lakue ti dë kite na ndo tënë ti dutingo be-ta-zo ti aTémoin ti Jéhovah tongana ti so lo sara na Job. Biani, Bible afa so na lâ ti nda ni so, Satan ayeke sara ngangu mingi na awakua ti Nzapa.​—Apocalypse 12:9, 17.

Job ahinga nda ti ye ni nzoni pëpe nga lo wara asioni wango

¹⁰ Job ahinga lani pëpe nda ni so aye ti ngangu asi na lo, me ti e a yeke tongaso pëpe. Na lege ni pëpe Job atene so “L’Eternel amû, na L’Eternel alungula.” (Job 1:21). Peut-être, Satan atara lani ti fa na Job so a yeke Nzapa si ayeke na gunda ti pasi ti lo.

¹¹ Atâa so Job ake ti zonga Nzapa tongana ti so wali ti lo atene na lo ti sara, bê ti lo anze kue (Job 2:9, 10). Job atene na bê ti lo so ‘azo ti sioni ayeke nzoni ahon ni.’ (Job 21:7-9). Peut-être lo hunda lani tere ti lo: ‘Ndani nyen Nzapa asara si mbi bâ pasi tongaso?’ A si na ambeni ngoi Job ahunda ti kui. Lo tene: “A yeke nzoni Mo honde mbi na yâ ndo-ti-awakinda, Mo honde mbi juska ngonzo ti Mo ahon!”​—Job 14:13.

¹² Akamarade ti Job ota aga lani ti bâ lo, mo bâ mo tene ala ga ti “wa lo, na ti lungula vundu ti lo.” (Job 2:11). Andâ ka ala yeke ti ala “awawango so awoko zo.” (Job 16:2). Job alingbi lani ti wara nzoni tongana lo wara lege ti zi bê ti lo ti fa kpale ti lo na ala, me akamarade ti lo ota kue akiri asara si li ti lo aga kirikiri na vundu ti lo aga kota mingi.​—Job 19:2; 26:2.

¹³ A yeke na lege ni ti tene so peut-être Job ahunda tere ti lo lani na atënë so: ‘Ngbanga ti nyen si ye ni asi gi na mbi? Nyen la mbi sara si aye ti ngangu so kue aga na ndo ti mbi?’ Akamarade ti lo afa nda ni so lo bâ pasi, me tënë ti ala ni kue ayeke wataka. Ala tene so a yeke lo Job mveni si airi pasi na ndo ti lo ndali ti so lo sara mbeni kota siokpari. Eliphaz ahunda tënë so: “Zo wa akui so ngbanga ayeke na li ti lo pëpe? . . . Na lege ti ye so mbi bâ, azo so asara sioni, na ala lu vundu, ala fâ vundu.”​—Job 4:7, 8.

¹⁴ Tâ tënë, akpale alingbi ti si tongana e lu ye na lege ti mitele ahon ti lu ye na lege ti yingo (aGalate 6:7, 8). Ye oko, laso atâa tambela ti e ayeke tongana nyen, kpale alingbi ti si na e. Nga, a lingbi e tene pëpe so a bata zo ti mbilimbili nde si ye ti ngangu oko asi na lo pëpe. Jésus Christ so “Lo yeke na siokpari oko pëpe, Lo kangbi na awasiokpari,” akui kuâ ti pasi na ndo keke; nga a fâ bazengele Jacques ngbanga ti mabe ti lo (aHébreu 7:26; Kusala 12:1, 2). Atënë ti wataka so Eliphaz na amba ti lo use so atene na ndo ti Job apusu Job ti sara tënë ti bata nzo iri ti lo nga ti fa so tënë ayeke na li ti lo pëpe. Ye oko, ala ngbâ ti tene so Job ayeke bâ pasi ndali ti sioni so lo sara, na peut-être ye so asara ngangu na ndo lege so Job abâ na mbilimbili ti Nzapa.​—Job 34:5; 35:2.

Aye ti mungo maboko na zo na gbele ye ti vundu

¹⁵ E lingbi ti manda mbeni ye na ndo ye so asi na Job? Peut-être e tene so a yeke na lege ni pëpe so a sara ngangu na e, so e wara ye ti vundu wala kobela. E lingbi ti bâ so ambeni zo awara amara ti kpale so mingi pëpe (Psaume 73:3-12). Ni la, ngoi na ngoi, peut-être a yeke nzoni e hunda tere ti e na akpengba tënë so: ‘Ndoye ti mbi na mbage ti Nzapa apusu mbi ti sara na lo atâa aye wa asi? Tâ nzara ti bê ti mbi ayeke ti mû lege na Jéhovah ti “kiri tënë na zo so azonga [Lo]”?’ (aProverbe 27:11; Matthieu 22:37). A lingbi e zia lege lâ oko pëpe na atënë so azo atene gi tongaso ti sara si e duti na kite na ndo Babâ ti e so ayeke na yayu. Mbeni ita-wali so abâ pasi na mbeni kota kobela teti angu mingi atene: “Mbi hinga so atâa nyen si Jéhovah azia lege na ni ti si na mbi, mbi lingbi ti gbu ngangu na yâ ni. Mbi hinga so lo yeke mû ande na mbi ngangu so alingbi na ni tongana ti so lo sara lakue.”

¹⁶ E hinga nzoni mingi amayele ti Satan so Job ahinga ni lani pëpe. Bible atene: “E hinga amayele ti [Satan].” (2 aCorinthien 2:11). Nga, e yeke na gbâ ti anzoni tapande so e lingbi ti manda ye dä. Na yâ ti Bible, e yeke wara tondo ti akoli na awali be-ta-zo so akanga bê na yâ mara ti aye ti ngangu nde nde. Bazengele Paul so abâ pasi ahon mingi ti aChrétien atene: “Tënë kue so a sara na Mbeti ti Nzapa giriri, a sara na mbeti si e manda ye, si na lege ti bê so azia pëpe, na ti tënë ti Mbeti ti Nzapa so alungula vundu, e lingbi duti na beku.” (aRomain 15:4). Mbeni Témoin ti Jéhovah, na kodoro ti Poto, so lo sara kanga tënë ti mabe ti lo na ngoi ti use bira so amû sese kue ayeda lani ti mû kobe ti lo ti lango ota na mbeni zo ti wara Bible na pekoni. Lo tene: “So tâ ye ti nzoni si mbi wara na peko ti ye so mbi sara so! Atâa so nzara asara mbi, mbi wara kobe ti yingo so akpengba mbi nga na amba ti mbi na yâ angoi ti ngangu so. Mbi ngbâ ti bata Bible so juska laso.”

¹⁷ Na ndo ti dengo bê so e yeke wara ni na yâ ti Bible, e yeke nga na gbâ ti ambeti so amû na e anzoni wango si e hon ndo ti akpale. Tongana mo gi ye na yâ ti Index des publications Watch Tower, mo yeke wara tënë ti mbeni mba ti mo Chrétien so awara mbeni tara so ague oko na ti mo (1 Pierre 5:9). A lingbi ti duti nga nzoni ti tene mo sara tënë ti ye so asi na mo na a-ancien so ala yeke bâ mawa ti zo wala na ambeni Chrétien biazo. Tâ kota ye ni ayeke sambela so na lege ni mo yeke wara mungo maboko ti Jéhovah nga na ti yingo vulu ti lo. Tongana nyen Paul awara lege ti luti lani na gbele “pika” ti Satan? Lo luti na gbele ni gi na lege so lo manda ti zia bê ti lo kue na ndo ngangu ti Nzapa (2 aCorinthien 12:9, 10). Lo tene: “Mbi lingbi sara ye kue na yâ Lo so asara si mbi wara ngangu.”​—aPhilippien 4:13.

¹⁸ Tongaso, aye ti mû maboko na mo ayeke dä, na a yeke nzoni mo gi ti wara ni. Mbeni proverbe atene: “Tongana tere ti mo awoko na lâ ti ye ti ngangu, ngangu ti mo ayeke kete.” (aProverbe 24:10). Legeoko tongana ti so akange alingbi ti te mbeni da yeke yeke juska a kungbi, bê so anze alingbi ti sara si mbeni Chrétien aduti be-ta-zo pëpe. Ti kanga lege na kpale so, Jéhovah ayeke mû maboko na e na lege ti amba ti e Chrétien. Na tapande, mbeni ange asi lani na Jésus ti kpengba lo na bï ni so a gbu lo (Luc 22:43). Na ngoi so lo yeke na voyage ti gue na Rome tongana zo ti kanga, Paul ‘amû merci na Nzapa, na bê ti lo aga nzoni’ wala lo wara ngangu tongana lo tingbi na aita ti Rome so amû dawa ti lo na Gara ti Appius na Hôtel Ota (Kusala 28:15). Mbeni Témoin ti Jéhovah ti Zamani angbâ ti dabe ti lo na maboko so lo wara na singo ti lo na kando ti pasi so ayeke na gbata ti Ravensbrück. Na ngoi ni so, lo yeke lani gi maseka-wali na lo yeke na mbeto mingi. Lo tene: “Gi na singo ti mbi, mbi wara mbeni ita-wali so ayamba mbi na ngia. Mbeni ita-wali ni nde amû mbi na tere ti lo na lo ga tongana mama ti mbi na lege ti yingo.”

“Duti be-ta-zo”

¹⁹ Jéhovah afa Job tongana mbeni zo so ‘angbâ ti sara ye na lege ni’. (Job 2:3). Atâa so vundu ahon ndo ti lo nga lo hinga pëpe ngbanga ti nyen lo yeke bâ pasi, Job angbâ lakue ti duti be-ta-zo. Job ake na kuru go ti turne peko ti lo na ye so ayeke kota ye na yâ fini ti lo. Lo ngbâ lani ti tene: “Fade mbi zia mbilimbili ti mbi pëpe juska mbi kui.”​—Job 27:5.

²⁰ Tongana e leke na bê ti e ti sara ye tongana ti Job, a yeke mû maboko na e ti ngbâ be-ta-zo atâa nyen la asi, wala a yeke atara, kangango lege wala ye ti ngangu. Jésus atene lani na kongregation ti Smyrne: “Zia mbeto asara mo pëpe tënë ti pono so fade a si na mo; bâ, fade zabolo abi ambeni oko oko ti i na da ti kanga, si a lingbi tara i; na fade ye ti vundu [pasi wala sarango ngangu] asara i lâ bale-oko. Duti be-ta-zo juska na kui, na fade Mbi mû na mo couronne ti fini ti lakue lakue.”​—Apocalypse 2:10.

²¹ Na yâ ti sese so Satan akomande ni, tara ayeke si na e ti bâ wala e yeke gbu ngangu nga e yeke ngbâ be-ta-zo. Ye oko, na Apocalypse 2:10 Jésus adë bê ti e so tongana e bi bê na ndo gigi ti kekereke, e yeke na raison pëpe ti sara mbeto. Kota ye ni ayeke ti tene e duti be-ta-zo. Paul atene so na peko ti “kete pono ti e ti fadeso”, “gloire” wala matabisi so Jéhovah amû zendo ni na e ayeke kota ye “mingi ahon” pono so; nga gloire ni ayeke ngbâ “lakue lakue”. (2 aCorinthien 4:17, 18). Même ye ti vundu so Job awara ayeke gi ti kete ngoi tongana a haka ni na angu mingi so lo duti na ngia kozo na tara ti lo nga na pekoni.​—Job 42:16.

²² Me, ngoi na ngoi na yâ gigi ti e, e lingbi ti bâ so tara ti e ni ayeke hunzi pëpe nga a yeke ngangu na e mingi ti kanga bê na yâ ti pasi ti e. Na yâ ti article ti peko, e yeke bâ tongana nyen ye so asi na Job alingbi ti fa na e ambeni ye na ndo gbungo ngangu. E yeke bâ nga ambeni lege so e lingbi ti kpengba amba ti e so ayeke na yâ ye ti ngangu.

Mo yeke kiri tënë tongana nyen?

• Na ndo dutingo be-ta-zo ti Job, kota tënë wa Satan abi na sese?

• Ngbanga ti nyen bê ti e adö pëpe tongana e wara aye ti ngangu?

• Tongana nyen Jéhovah ayeke mû maboko na e ti gbu ngangu?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1, 2. (a) Aye ti vundu wa so Job aku tere ti lo na ni pëpe asi na lo? (b) Fa dutingo ti Job kozoni si aye ti vundu so asi na lo.

3. Jéhovah abâ lani Job tongana nyen?

4. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni ti dabe ti e na aye so asi na Job?

5. Ti Satan, Job ayeke voro Nzapa ngbanga ti nyen?

6. Kota tënë wa Satan abi lani na sese?

7. Na lege wa, laso, awakua ti Nzapa ayeke wara atara so akpa ti Job?

8. Tongana nyen Satan alingbi ti sara kusala na ye ti ngangu so ayeke si na e?

9. Ngbanga ti nyen bê ti e adö pëpe ndali ti akpale wala sarango ngangu so asi na e?

10. Ye wa Job ahinga nda ni pëpe?

11. Fa sarango ye ti Job na gbele aye ti ngangu so asi na lo.

12, 13. Wango so akamarade ota ti Job amû lani na lo asara nyen na ndo ti lo?

14. Ngbanga ti nyen a lingbi e tene hio pëpe so mbeni zo ayeke bâ pasi ndali ti sioni tambela ti lo?

15. Tongana e yeke na yâ ti pasi, bibe wa alingbi ti kpengba e?

16. Na lege wa Tënë ti Nzapa amû maboko na azo so ayeke na yâ ti ye ti ngangu?

17. Aye wa so Nzapa amû na e alingbi ti mû maboko na e ti gbu ngangu?

18. Tongana nyen amba ti e Chrétien alingbi ti kpengba e mingi?

19. Ye nyen amû lani maboko na Job ti ke Satan?

20. Ngbanga ti nyen kangango bê ayeke nzoni ye?

21, 22. Tongana e yeke na yâ ti ye ti vundu, tënë wa alingbi ti dë bê ti e?

[Afoto na lembeti 23]

Ti gi nda ti ye na yâ ti ambeti ti e, ti sara lisoro na aChrétien biazo na ti zi bê ti e na Jéhovah alingbi ti sara si e gbu ngangu