Fa na amolenge ti mo ti ye Jéhovah

“Amolenge so mo dü ala na lâ ti pendere ti mo, ala yeke legeoko tongana kondoro na maboko ti zo ti ngangu.”​—PSAUME 127:4.

1, 2. Na lege wa amolenge ayeke tongana ‘akondoro na maboko ti zo ti ngangu’?

MBENI zo ti pikango kokora ayeke leke tere ti lo ti pika mbeni ye. Lo zia lê ti kokora ni na tere ti keke ni na lo gboto kamba ni. Atâa so gbotongo ni asara si maboko ti lo aso, lo mû ngoi ti lo ti bâ ye so lo ye ti pika ni nzoni. Na pekoni, lo pika kokora ni. Lê ti kokora ni ayeke wara ande ye so lo ye ti pika ni? Aye mingi ayeke sara si lê ti kokora ni ayeke wara ande ye so lo ye ti pika ni wala ayeke wara ni pëpe. Na tapande, wapikango kokora ni ayeke na kode mingi? Pupu ayeke sara? Lê ti kokora ni aba wala aba pëpe?

² Gbia Salomon ahaka amolenge na alê ti kokora, wala ‘akondoro na maboko ti zo ti ngangu.’ (Psaume 127:4). Bâ tongana nyen a tene amolenge ayeke tongana alê ti kokora. Mbeni wapikango kokora ayeke zia lê ti kokora ti lo na tere ti keke ni gi teti kete ngoi. Ti pika ye so lo ye ti pika, a lingbi lo zia lê ti kokora ni ahon hio. Legeoko nga, ababâ na amama ayeke gi na mbeni kete ngoi ti fa na amolenge ti ala ti ye Jéhovah na bê ti ala oko. Na peko ti kete ngoi so, amolenge ni akono nga ala zia da ti ababâ na amama ti ala (Matthieu 19:5). Amolenge ni ayeke sara ande ye so ababâ na amama ti ala afa na ala ti sara? So ti tene, ala yeke ngbâ ande ti ye Jéhovah nga ti sara na lo na pekoni so ala zia da ti ababâ na amama ti ala? Aye mingi amû lege ti hinga wala ala yeke sara ni wala ala yeke sara ni pëpe. Na popo ti aye mingi so mo yeke wara aye ota: a yeke kode ti babâ wala mama ni, ndo so amolenge ni akono dä nga na sarango ye ti lê ti kokora ni, wala molenge ni na pekoni so a fa ye na lo. Zia e bâ anzene nzene tënë na ndo ti aye ni so oko na oko. Kozoni kue, e yeke bâ tongana nyen mbeni babâ wala mama so ayeke na kode ayeke sara ye.

Ababâ na amama so ayeke na kode azia nzoni tapande

3. Ngbanga ti nyen a lingbi ababâ na amama asara ye alingbi na ye so ala yeke tene?

³ Jésus azia nzoni tapande na ababâ na amama na lege so lo yeke sara ye lani alingbi na aye so lo tene (Jean 13:15). Na mbage, lo fâ ngbanga na ndo ti aFarizien teti ala yeke “tene ye me ala sara [ni] pëpe.” (Matthieu 23:3). Ti pusu amolenge ti ala ti ye Jéhovah, a lingbi ababâ na amama asara ye alingbi na tënë ti yanga ti ala. Tongana zo asara tënë si lo sara ye alingbi na ni pëpe, atënë so kue lo tene ayeke gi senge senge legeoko tongana ti so mbeni kokora so kamba ni ayeke dä pëpe alingbi ti sara ye oko pëpe.​—1 Jean 3:18.

4. Ahundango tënë wa a yeke nzoni ababâ na amama ahunda na tere ti ala? Ngbanga ti nyen?

⁴ Ngbanga ti nyen tapande ti ababâ na amama ayeke kota ye mingi? Legeoko tongana ti so akota zo alingbi ti manda ti ye Jéhovah na bango tapande ti Jésus, amolenge alingbi ti manda ti ye Jéhovah na bango nzoni tapande ti ababâ na amama ti ala. Azo so mbeni molenge ayeke duti na tere ti ala alingbi ti kpengba lo wala ti ‘futi lege ti lo.’ (1 aCorinthien 15:33). Na yâ ti kota mbage ti fini ti mbeni zo, nga mbilimbili na ngoi so lo de kete, azo so lo yeke duti na tere ti ala mingi na so ayeke sara ngangu na ndo ti lo mingi ayeke babâ na mama ti lo. Tongaso, a yeke nzoni ababâ na amama ahunda tere ti ala: ‘Mbi yeke mara ti zo wa na tere ti molenge ti mbi? Tapande ti mbi ayeke pusu molenge ti mbi ti duti na anzoni sarango ye? Tapande wa mbi yeke zia na ndo akpengba ye tongana sambela nga na mandango Bible?’

Ababâ na amama so ayeke na kode asambela ndo oko na amolenge ti ala

5. Ye wa amolenge alingbi ti manda na lege ti asambela ti ababâ na amama ti ala?

⁵ Amolenge ti mo alingbi ti manda ye mingi na ndo ti Jéhovah na mango asambela ti mo. Tongana na ngoi so mo yeke sambela na ngoi ti tengo kobe na amolenge ti mo ayeke mä so mo yeke mû merci na Nzapa nga tongana mo yeke sambela na ngoi so mo yeke sara étude ti Bible na ala, ala yeke manda nyen? Ala yeke manda so a yeke Jéhovah la ayeke mû na e aye so e yeke na bezoin ni, na a yeke nzoni e mû na lo merci ndali ni. Ala yeke manda nga so a yeke Jéhovah si ayeke fa na e atâ tënë so ayeke na yâ ti Bible. So ayeke akpengba ye so ala lingbi ti manda.​—Jacques 1:17.

6. Na lege wa ababâ na amama alingbi ti mû maboko na amolenge ti ala ti bâ so Jéhovah ayeke bi bê na ala oko oko kue?

⁶ Ye oko, tongana mo sambela na sewa ti mo na ambeni ngoi so ayeke nde na ngoi ti tengo kobe nga na ti sarango étude, nga tongana mo yeke sara lisoro na ala na ndo ti ambeni mbilimbili tënë so andu mo na ala, a yeke ga na aye ti nzoni mingi. Mo yeke mû maboko na amolenge ti mo ti bâ so Jéhovah ayeke nga na yâ ti sewa ti mo, lo yeke bi bê mingi na ndo ti azo ti yâ ti sewa ni oko oko kue (aEphésien 6:18; 1 Pierre 5:6, 7). Mbeni babâ ti sewa atene: “Ngbene ye na ngoi so e dü molenge ti e ti wali, e yeke sambela ndo oko na lo. Na ngoi so lo yeke kono, e yeke sambela lani na ndo ti tënë ti lengo songo na ambeni zo nga na ndo ambeni ye so andu lo. E yeke sambela lani lâ oko oko ndo oko na lo juska na ngoi ni so lo sara mariage na lo zia da ti e.” Ka mo nga, mo lingbi ti sambela lâ oko oko ndo oko na amolenge ti mo? Mo lingbi ti mû maboko na amolenge ti mo ti lê kpengba songo na Jéhovah? Mo lingbi ti fa na ala so Jéhovah so ala lê kpengba songo na lo ayeke mû na ala aye so ala yeke na bezoin ni na lege ti mitele nga na lege ti yingo? Mo lingbi nga ti fa na ala so Jéhovah ayeke bi bê na aye so agbu bê ti ala?​—aPhilippien 4:6, 7.

7. Ye wa ababâ na amama ayeke na bezoin ti hinga si ala zia ambilimbili tënë na yâ ti asambela ti ala?

⁷ Biani, ti sambela na ndo ti ambilimbili ye so andu amolenge ti mo, a yeke nzoni mo hinga aye so ayeke si na ala. Bâ tënë so mbeni babâ so ayeke lani na amolenge use, na so akono fadeso awe atene: “Na hunzingo ti yenga oko oko, mbi yeke hunda tere ti mbi na atënë use, mbi tene: ‘Aye wa agbu bê ti amolenge ti mbi mingi na yâ ti yenga so? Aye ti nzoni wa asi na ala?’ ” Ala ababâ na amama, ala lingbi ti hunda tere ti ala na mara ti atënë so? Nga tongana ala hinga akiringo tënë ni awe, ala lingbi ti zia ni na yâ ti asambela so ala na amolenge ti ala ayeke sara? Tongana ala sara tongaso, ala yeke fa na ala gi pëpe ti sambela Jéhovah so ayeke mä sambela, me ala yeke fa na ala nga ti ye lo.​—Psaume 65:3.

Ababâ na amama so ayeke na kode awa amolenge ti ala ti manda Bible lakue

8. Ngbanga ti nyen a lingbi ababâ na amama amû maboko na amolenge ti ala ti manda Bible lakue?

⁸ Na lege wa bibe so mbeni babâ wala mbeni mama ayeke na ni na ndo mandango Bible alingbi ti sara ngangu na ndo songo ti molenge ti lo na Nzapa? Ti tene songo ti ambeni zo akpengba na angbâ lakue, kota ye ni ayeke gi pëpe ti tene ala sara lisoro na popo ti ala lakue lakue, me a yeke kota ye nga ti tënë ala mä amba ti ala. Mandango Bible na lege ti ambeti so “ngbâa be-ta-zo” asigigi na ni ayeke mbeni lege so e yeke mä na Jéhovah (Matthieu 24:45-47, MN; aProverbe 4:1, 2). Tongaso, ti tene ababâ na amama amû maboko na amolenge ti ala ti ngbâ lakue ti ye Jéhovah mingi, a yeke nzoni ala wa amolenge ni ti manda Bible lakue.

9. Ye wa alingbi ti mû maboko na amolenge ti manda Bible lakue?

⁹ Tongana nyen mo lingbi ti mû maboko na amolenge ti mo ti manda Bible lakue? Ge nga, tapande ti ababâ na amama alingbi ti ga na aye ti nzoni mingi. Amolenge ti mo ayeke bâ so mo yeke lakue na ngia ti diko Bible nga ti manda ni? Ti tâ tënë ni, bango lege ti amolenge ti mo ayeke mû peut-être ngoi ti mo mingi nga mo lingbi ti bâ so a yeke ngangu na mo ti wara ngoi ti diko Bible nga na ti manda ni. Me, hunda tere ti mo: ‘Amolenge ti mbi ayeke bâ mbi lakue na bango télé?’ Tongana a yeke tongaso, mo lingbi ti mû mbeni mbage ti ngoi so ti zia mbeni nzoni tapande na ala na ndo mandango Bible?

10, 11. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni ababâ na amama asara lisoro lakue na ndo ti Bible na sewa?

¹⁰ Mbeni lege so ababâ na amama alingbi ti fa na amolenge ti ala ti mä Jéhovah ayeke ti sara lisoro lakue na sewa na ndo ti Bible (Esaïe 30:21). Ambeni babâ na mama alingbi ti hunda tere ti ala, ala tene: ‘Mbi yeke gue na amolenge ti mbi lakue na bungbi, ka nda ni nyen ti manda Bible na sewa?’ Araison ayeke mingi ti manda Bible na sewa. Kozoni kue, Jéhovah amû na ababâ na amama kungba ti fa ye na amolenge ti ala (aProverbe 1:8; aEphésien 6:4). Ti manda Bible na sewa ayeke mû lege na amolenge ti bâ so a yeke voro Jéhovah gi na gbele azo pëpe, me a yeke voro lo nga na yâ ti sewa.​—Deutéronome 6:6-9.

¹¹ Na ndo ni, ti fa ye nzoni na ngoi so a yeke manda Bible na sewa alingbi ti mû lege na ababâ na amama ti hinga pensé ti amolenge ti ala na ndo ti aye ti yingo nga na ndo ti atënë so andu tambela ti zo. Na tapande, na ngoi so amolenge ade kete, ababâ na amama alingbi ti fa ye na ala na yâ ti abuku tongana Mä Kota Wafango ye.a Na yâ ti mingi ti aparagraphe ti buku so, so a sigigi na ni ti manda na Bible, a zia ambeni hundango tënë so ayeke pusu amolenge ti fa bibe ti ala na ndo ti tënë so a yeke sara lisoro na ndo ni. Na sarango lisoro na ndo ti aversê so a zia na yâ ti buku ni, ababâ na amama alingbi ti mû maboko na amolenge ti ala ti maï ngangu ti gbungo nda ti ye ti ala ti mû lege na ala ti “hinga [popo ti] nzoni na sioni.”​—aHébreu 5:14.

12. Na lege wa ababâ na amama alingbi ti sara si étude ti sewa alingbi na bezoin ti amolenge ti ala? Ye wa mo bâ ayeke ga na ye ti nzoni mingi na ndo tënë so?

¹² Na ngoi so amolenge ni ayeke kono, a yeke nzoni ti manda na ala ye so ala yeke na bezoin ni. Bâ lege so mbeni koli na wali ti lo amû maboko na amolenge ti ala ti wali so ade maseka mingi ti gbu li na ngoi so amolenge ni ahunda ti gue na mbeni ngia ti dodo so a leke ti sara ni na ekole. Babâ ni atene: “E tene na amolenge ti e so na ngoi ti mandango Bible ti peko, mbi na wali ti mbi e yeke ga ala na ala yeke ga e. A yeke na amolenge ni ti soro ti tene mbeni oko aduti babâ ni na mbeni oko aduti mama ni. Me, a lingbi amolenge ni kue abungbi oko ti gi nda ti aye na ndo tënë ti ngia ti dodo so a leke ti sara na ekole ni nga ti fa na e ye so e lingbi ti sara.” Ye ti pekoni ayeke so wa? Babâ ni akiri atene: “Bê ti e ado ti bâ tongana nyen amolenge ti e ti wali (so amû place ti e) ahinga ti sara kangbi na popo ti ye so ayeke nzoni na ye so ayeke sioni na ngoi so ala yeke fa na e (so e mû place ti ala) nda ni so Bible afa so a yeke na lege ti ndara pëpe ti gue na ngia ti dodo so. Mbeni ye so akiri apika bê ti e mingi ayeke so ala fa na e nga aye so e lingbi ti sara ahon ti gue na ngia ti dodo ni. Ye so amû lege na e ti hinga pensé ti ala nga na aye so anzere na ala.” Biani, a hunda ti tene ababâ na amama angbâ ti sara ngangu ti manda Bible lakue na sewa nga ti gbu li na ndo ti ambeni ye so ala lingbi ti sara si mandango ye ni alingbi na bezoin ti sewa ni. Me, sarango aye so ayeke ga na aye ti nzoni mingi.​—aProverbe 23:15.

Sara si yanga-da aga mbeni nzoni ndo so siriri ayeke dä

13, 14. (a) Tongana nyen ababâ na amama alingbi ti sara si yanga-da ti ala aga mbeni nzoni ndo so siriri ayeke dä? (b) Tongana ababâ na amama ayeda so ala sara faute, a yeke ga na ye ti nzoni wa?

¹³ Mbeni lê ti kokora alingbi ti wara ye so a ye ti pika ni tongana zo ti pikango kokora ni apika ni nzoni nga lo sara ni na mbeni ngoi so pupu ayeke mingi pëpe. Legeoko nga, amolenge alingbi ti manda ti ye Jéhovah tongana ababâ na amama asara si yanga-da ti ala aga mbeni nzoni ndo so siriri ayeke dä. Jacques atene: “A lu lë ti lengo ti mbilimbili na [yâ] ti siriri teti ala so aleke tënë ti siriri.” (Jacques 3:18). Tongana nyen ababâ na amama alingbi ti sara si yanga-da ti ala aga mbeni nzoni ndo so siriri ayeke dä? A yeke nzoni koli na wali ti lo aduti na mbeni kpengba songo. Tongana mbeni koli na wali ti lo aye tere mingi nga ane mba, a yeke mû maboko na ala ti fa na amolenge ti ala ti ye azo nga ti ne ala; nga na popo ti azo so mo yeke wara Jéhovah (aGalate 6:7; aEphésien 5:33). Ndoye nga na nengo zo ayeke sara si azo aduti na siriri. Na tongana mbeni koli na wali aduti na siriri na popo ti ala, a yeke mû maboko na ala ti leke akpale so ala yeke wara na yâ ti sewa ti ala.

¹⁴ Ti tâ tënë ni, legeoko tongana ti so mbeni mariage so ayeke mbilimbili-kue ayeke dä pëpe, mbeni sewa so ayeke mbilimbili-kue na sese so ayeke dä pëpe. Ngoi na ngoi, a lingbi ti si so ababâ na amama afa pëpe lengo ti yingo na yâ ti sarango ye ti ala na mbage ti amolenge ti ala (aGalate 5:22, 23). Tongana a si tongaso, a yeke nzoni ababâ na amama asara ye wa? Tongana ala yeda so ala sara mbeni faute, a yeke sara si amolenge ti ala ane ala pëpe tongana ti kozo? Zia e bâ tapande ti bazengele Paul. Lo yeke tongana babâ ti azo mingi na lege ti yingo (1 aCorinthien 4:15). Ye oko, lo yeda lani polele so lo sara afaute (aRomain 7:21-25). Atâa so kue, ahon ti sara si e ne lo mingi pëpe, sarango ye ti lo na tâ be-ti-molenge nga na lege ni asara si e ne lo mingi. Atâa afaute so Paul asara, na bê kue, lo tene na aChrétien ti kongregation ti Corinthe, lo tene: “I sara tongana mbi sara, legeoko tongana mbi sara tongana Christ asara.” (1 aCorinthien 11:1). Tongana mo nga kue mo yeda so mo sara afaute, amolenge ti mo ayeke luti na ndo ni pëpe.

15, 16. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni ababâ na amama afa na amolenge ti ala ti ye aita ti ala ti bungbi? A lingbi ti sara ye so tongana nyen?

¹⁵ Mbeni ye nde wa ababâ na amama alingbi ti sara si yanga-da ti ala aga mbeni ndo so amû maboko na amolenge ti ala ti ye Jéhovah? Bazengele Jean atene: “Tongana zo atene, Mbi ndoye Nzapa, na lo ke ita ti lo, lo yeke wamvene; teti lo so andoye ita ti lo pëpe, lo so lo bâ lo awe, lo lingbi ndoye Nzapa pëpe, Lo so lo de lo bâ Lo pëpe.” (1 Jean 4:20, 21). Tongaso, tongana mo fa na amolenge ti mo ti ye aita ti ala ti bungbi, mo yeke fa na ala ti ndoye Nzapa. A yeke nzoni ababâ na amama ahunda tere ti ala, ala tene: ‘Tongana mbi yeke sara tënë na ndo ti aita, mingi ni, mbi yeke tene nzoni tënë ti ala wala mbi yeke kasa ala?’ Mo yeke hinga ni tongana nyen? Dengi mê na tënë so amolenge ti mo ayeke tene na ndo ti abungbi nga na ndo ti aita. Kite ayeke dä pëpe so mo yeke mä atënë so mo yeke tene ka na yâ ti atënë ti ala.

¹⁶ Ye wa ababâ na amama alingbi ti sara ti mû maboko na amolenge ti ala ti ye aita ti ala ti bungbi? Pierre so ayeke na amolenge-koli use so ade maseka mingi atene: “Ngbene ye na ngoi so amolenge ti e ade lani kete, e yeke tisa lakue aita so akpengba na lege ti yingo ti te ye na e na ti mû ngoi ti duti na ndo ti e. Nga, azo kue ayeke wara ngia mingi na angoi so. Dutingo lakue na tere ti aita so aye Jéhovah asara si amolenge ti e abâ fadeso so sarango na Nzapa amû ngia na zo.” Denis so ayeke babâ ti amolenge-wali oku atene: “E wa amolenge ti e kue ti sara kamarade na aita so aninga mingi na kua ti pionnier, nga tongana lege ayeke dä, e yeke tisa asurveillant so ague na ndo nde nde nga na awali ti ala na da ti e.” Mo lingbi nga ti mû li ni ti mû maboko na amolenge ti mo ti bâ aita ti kongregation tongana ambeni zo ti yâ ti sewa ti ala?​—Marc 10:29, 30.

Ye so a ku na mbage ti molenge ni

17. Ye wa ayeke na mbeni molenge ti soro na nda ni ti sara?

¹⁷ Kiri mo bâ tapande ti zo ti pikango kokora so. Atâa so lo lingbi peut-être ti duti na kode mingi, a yeke ngangu ti tene lo pika ye so lo ye ti pika tongana lê ti kokora ni aba. Ti tâ tënë ni, ababâ na amama ayeke sara ande ngangu ti kiri na mbeni molenge na nzoni lege, tongana ti so a yeke leke mbeni lê ti kokora so aba awe ti ga nzoni. Me na nda ni, a yeke na molenge ni ti mû desizion ti bâ wala lo yeke zia si azo ti sese so ayeke sara ngangu na ndo ti lo wala lo yeke zia lege na Jéhovah ti sara si ‘lege ti lo aga mbilimbili.​—aProverbe 3:5, 6; aRomain 12:2.

18. Ye so mbeni molenge asoro ti sara alingbi ti sara nyen na ndo ti ambeni zo?

¹⁸ Atâa so ababâ na amama ayeke na kota kungba ti fa ye na amolenge ti ala alingbi na “wango” ti Jéhovah, a yeke na amolenge ni ti mû desizion na ndo ye so ala ye ti sara ande na ngoi so ala kono (aEphésien 6:4). Tongaso, amolenge, ala hunda tere ti ala: ‘Mbi yeke yeda ande na ye so babâ na mama ti mbi afa na mbi na ndoye?’ Tongana mo yeda na ni, mo yeke soro tâ nzoni ye so mo lingbi ti sara na yâ ti gigi ti mo. Mo yeke sara ande si babâ na mama ti mo aduti na ngia. Mingi ahon, mo yeke zia ngia na bê ti Jéhovah.​—aProverbe 27:11.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo dabe mo na ni?

• Na lege wa ababâ na amama alingbi ti zia nzoni tapande na ndo tënë ti sambela nga na mandango Bible?

• Na lege wa ababâ na amama alingbi ti sara si yanga-da ti ala aga mbeni nzoni ndo so siriri ayeke dä?

• Ye wa ayeke na amolenge ti soro? Ye so ala soro ti sara ayeke sara nyen na ndo ti ambeni zo?

[Foto na lembeti 30]

Mo yeke zia nzoni tapande na molenge ti mo na ndo mandango Bible?

[Foto na lembeti 31]

Sewa so siriri ayeke dä, a yeke sewa so ayeke na ngia