Tënë ti Jéhovah atï na ngu lâ oko pëpe

“Ye oko atï pëpe ti nzoye kue so L’Eternel Nzapa ti i azê na i; ye ni kue aga tâ tënë awe.”​—JOSUÉ 23:14.

1. Josué ayeke lani zo wa? Tongana lo ga nduru ti kui, lo sara nyen?

JOSUÉ ayeke lani mbeni mokonzi ti aturugu so ayeke na ngangu nga so asara ye na mbeto pëpe. Lo yeke mbeni koli so ayeke na mabe nga so aduti be-ta-zo. Lo tambela lani na Moïse nga Jéhovah asoro lo ti fa lege na Israël na yâ ti mbeni yando so amû mbeto mingi ti gue na ala na mbeni sese so dulait nga na mafuta ti wotoro ayeke sua dä. Tongana lo ga nduru ti kui, Josué so azo ane lo mingi amû mbeni kpengba ndangba diskur na a-ancien ti Israël. Diskur so akpengba lani biani mabe ti azo so amä lo. A lingbi nga ti kpengba mabe ti mo.

2, 3. Na ngoi so Josué asara tënë na a-ancien ti Israël, ye ni ayeke lani tongana nyen na Israël? Tënë wa Josué atene?

² Tara ti bâ na yâ ti li ti mo tongana nyen ye ni asi lani, tongana ti so Bible afa, atene: “Na peko ti lâ mingi, tongana L’Eternel amû na azo ti Israël lege ti wu tere ti ala na lege so Lo zi ala na tïtî awato ti ala kue so angoro ala, na Josué aga mbakoro awe, na ngu ti lo awu mingi, Josué airi azo ti Israël kue, a-ancien ti ala, abeli ti ala, ajuge ti ala, na akapita ti ala, lo tene na ala: Mbi ga mbakoro awe, na ngu ti mbi awu mingi.”​—Josué 23:1, 2.

³ Josué ayeke lani nduru na ngu 110, na lo duti na fini na mbeni kpengba ngoi ti mbaï ti azo ti Nzapa. Lo bâ tâ na lê ti lo wani aye ti ngangu so Nzapa asara nga lo bâ gango tâ tënë ti gbâ ti azendo ti Jéhovah. Ni la, ndali ti so aye so asi na lo wani, lo lingbi ti sara tënë so na bê ti lo kue: “I hinga na bê ti i kue na âme ti i kue, ye oko atï pëpe ti nzoye kue so L’Eternel Nzapa ti i azê na i; ye ni kue aga tâ tënë awe, mbeni tënë oko ti tënë so kue atï na sese senge pëpe.”​—Josué 23:14.

4. Azendo wa Jéhovah amû lani na amolenge ti Israël?

⁴ Atënë wa so Jéhovah atene aga lani tâ tënë na ngoi ti Josué? E yeke bâ ande azendo ota so Jéhovah amû lani na amolenge ti Israël. Kozoni, Nzapa ayeke zi ala na gbe ti ngbâa. Use ni, lo yeke bata ala. Ota ni, lo yeke mû na ala ye so atia ala. Jéhovah amû a-oko zendo so na awakua ti lo ti ngoi ti laso. E nga, legeoko tongana Josué, e bâ azendo so aga tâ tënë na ngoi ti e. Ye oko, kozo si e bâ ye so Jéhovah asara na ngoi ti laso, zia e bâ ye so lo sara na ngoi ti Josué.

Jéhovah azi awakua ti lo

5, 6. Tongana nyen Jéhovah azi lani azo ti Israël na Egypte? Ye so afa nyen?

⁵ Tongana amolenge ti Israël adekongo na Nzapa ndali ti so ala yeke angbâa na Egypte, Jéhovah adengi mê ti lo na ni (Exode 2:23-25). Jéhovah atene na Moïse na yâ ti kete keke so wâ ayeke gbi na yâ ni, lo tene: “Mbi zu ti zi [azo ti Mbi] na tïtî azo ti Egypte na ti sara si ala sigigi na sese so, ala gue na sese ti nzoni so ayeke kota, sese so dulait na ngu-lavu ayeke sua dä.” (Exode 3:8). So ye ti mû ngia na bê ti bâ lani tongana nyen Jéhovah asara ye so! Tongana Pharaon ake ti zia amolenge ti Israël ti hon, Moïse atene na lo so Nzapa ayeke gbian ngu ti Nil ti ga mênë. Tënë ti Jéhovah atï na ngu pëpe. Ngu ti Nil agbian lani aga mênë. Asusu akui na zo alingbi ti nyon ngu ni pëpe (Exode 7:14-21). Pharaon angbâ ti sara kpengba-li, na tongaso Jéhovah aga na ambeni ye ti ngangu gumbaya na ndo ni. Kozo si ye oko oko asi, Jéhovah afa tongana nyen si lo yeke sara ni (Exode, chapitre 8-12). Na peko ti ye ti ngangu ti bale-oko ni, so afâ akozo molenge na Egypte, Pharaon amû yanga na azo ti Israël ti londo ti hon, na biani ala hon!​—Exode 12:29-32.

⁶ Zingo azo ti Israël so amû lege na Jéhovah ti mû ala tongana mara so lo soro nga ti mû na ala Ndia ti lo. Ye so ayä iri ti Jéhovah na nduzu tongana Zo so ayeke sara ye alingbi na azendo ti lo, lo so atënë ti lo ayeke tï na ngu lâ oko pëpe. A fa kota ngangu ti Jéhovah na ndo ti anzapa ti amara. Ti diko ye na ndo ti tënë so a yeke sara si mabe ti e akpengba. Tara ti bâ tongana nyen ye ni ayeke duti fade tongana e wani e yeke kâ! Josué abâ so Jéhovah ayeke biani “Lo Ti Nduzu Ahon Kue na ndo sese kue.”​—Psaume 83:19.

Jéhovah abata awakua ti lo

7. Tongana nyen Jéhovah abata lani azo ti Israël na tere ti aturugu ti Pharaon?

⁷ Ka ti use zendo ni, so atene Jéhovah ayeke bata awakua ti lo, ayeke tongana nyen? A yeke wara zendo so na yâ ti tënë so Jéhovah atene fade ni yeke zi azo ti Israël na Egypte ti gue na ala na Sese ti Zendo. Dabe mo so Pharaon so ngonzo agbu lo mingi atomba peko ti Israël, lo na angangu turugu ti lo so ayeke na apuse ti mbarata ti bira ngbangbo mingi. Zo ti baba so azia bê ti lo na lo wani mingi, mbilimbili na ngoi so lo bâ ti lo lo tene ahoto nga na ngu-ingo akanga lege awe na azo ti Israël. Fadeso a yeke ngoi ti tene Jéhovah asara mbeni ye ti bata awakua ti lo. Lo sara ni na lege so lo zia mbeni mbinda aluti na popo ti akando use so. Na mbage ti azo ti Egypte, mo yeke wara bingo; na mbage ti azo ti Israël, mo yeke wara lumière. Na ngoi so mbinda ayeke kanga lege na azo ti Egypte ti gue na li ni, Moïse ayô keke ti lo na nduzu na tongaso yâ ti Ngu Bengba akangbi use. Ye so azi lege na azo ti Israël ti kpe, nga aga mbeni gbanda teti azo ti Egypte. Jéhovah afuti angangu turugu ti Pharaon kue, na lo bata awakua ti lo si a hunzi ala pëpe.​—Exode 14:19-28.

8. A bata azo ti Israël tongana nyen (a) na yando nga (b) tongana ala lï na Sese ti Zendo?

⁸ Na pekoni so azo ti Israël afâ Ngu Bengba, ala tambela na yando, so a fa ni tongana “kota yando so amû mbeto mingi, yando so angbo ti wâ, na akpalakongo ayeke dä; na sese so ngu ayeke dä pëpe”. (Deutéronome 8:15). Jéhovah abata nga awakua ti lo na yâ ti ando so. Ka ti lindango ti ala na Sese ti Zendo ayeke tongana nyen? Angangu turugu ti azo ti Canaan akanga lege na ala. Me Jéhovah atene na Josué, lo tene: “Londo, mo fâ Ngu ti Jourdain so, mo na azo so kue, i gue na sese so Mbi yeke mû na ala, même na amolenge ti Israël. Fade mbeni zo oko alingbi luti na gbele mo pëpe na lâ ti fini ti mo kue; fade Mbi yeke na mo legeoko tongana Mbi yeke na Moïse giriri; fade Mbi zia ti sara na mo pëpe, na Mbi zia mo pëpe.” (Josué 1:2, 5). Atënë ti Jéhovah so atï na ngu pëpe. Gi na yâ ti angu omene tongaso, Josué akinda agbia 31 na lo mû kota mbage ti Sese ti Zendo ni (Josué 12:7-24). Tongana Jéhovah abata fade ala pëpe, ka ala lingbi oko pëpe ti hon na ngangu tongaso.

Jéhovah amû na awakua ti lo ye so atia ala

9, 10. Na lege wa Jéhovah amû na awakua ti lo ye so atia ala na yando?

⁹ Zia e bâ fadeso ota zendo ni: Jéhovah ayeke mû na awakua ti lo ye so atia ala. Ngoi kete na pekoni so Nzapa azi azo ti Israël na Egypte, lo mû zendo na ala, lo tene: “Bâ, fade Mbi sara si mapa alondo na yayu atï na sese teti i, na azo alingbi gue lâ na lâ ti ro mapa alingbi na lâ oko.” Tâ gi tongana ti so Nzapa atene, lo mû na ala ‘mapa so alondo na yayu’. “Tongana amolenge ti Israël abâ ye so, ala tene na popo ti ala, So nyen?” So ayeke manne, mapa so Jéhovah amû zendo ti mû ni na ala.​—Exode 16:4, 13-15.

¹⁰ Na yâ ti angu 40 na yando, Jéhovah abata azo ti Israël, lo mû na ala ngu nga na kobe. Lo bâ nga si bongo ti ala asuru pëpe na gere ti ala asuku pëpe (Deutéronome 8:3, 4). Josué abâ aye so kue na lê ti lo. Jéhovah azi awakua ti lo, lo bata ala na lo mû na ala ye so atia ala gi tongana ti so lo mû zendo ni na ala.

Zingo azo na ngoi ti e laso

11. Na octobre ti ngu 1914, ye wa a tene na Béthel? Ye so aye lani ti tene so ngoi asi awe teti Jéhovah ti sara nyen?

¹¹ Ti laso ayeke tongana nyen? Na vendredi na ndapre ti lango 2 ti octobre 1914, Charles Russell, so ayeke mû li ni lani na popo ti aWamandango Bible, alï na yâ ti ndo ti tengo kobe ti Béthel na Brooklyn, New York. Lo tene na ngia na yanga: “Bara ala kue!” Na pekoni, kozo si lo duti, lo kiri lo tene na ngia na yanga: “Ngoi ti aGentil ahunzi awe; ngoi ti agbia ti ala ahunzi awe.” Ngoi akiri asi awe teti Jéhovah, Gbia ti dunia kue, ti sara ye ndali ti awakua ti lo. Na biani lo sara ni!

12. Zingo azo so asi na ngu 1919 ayeke ti so wa? Ye so azi lege na nyen?

¹² Gi ngu oku na pekoni, Jéhovah azi awakua ti lo na yâ ti “Kota Babylone”, abungbi ti vorongo nzapa ti wataka kue ti sese so ayeke na ngangu mingi (Apocalypse 18:2). Na ngoi so pendere ye so asi lani, mingi ti e ade ti bâ gigi pëpe. Ye oko, e yeke bâ tâ na lê ti e aye ti pekoni. Jéhovah akiri lani na vorongo so ayeke na sioni oko pëpe nga lo bungbi oko azo so aye lani mingi ti voro lo. Prophète Esaïe asara tënë ti ye so lani kozo si asi. Lo tene: “Na lâ ti nda ni, fade tënë asi tongaso, fade A sara si hoto ti da ti L’Eternel aga li ti ahoto, na fade A yä hoto so na nduzu ahon ambeni hoto kue; na fade amara kue ague kâ tongana ngu so asua.”​—Esaïe 2:2.

13. Guengo na li ni wa na popo ti awakua ti Jéhovah mo bâ awe?

¹³ Atënë ti Esaïe so aga lani tâ tënë biani. Na ngu 1919, tanga ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala ato nda ti fa tënë na mbeto pëpe na ndo ti sese kue. Ye so ayä na nduzu vorongo tâ Nzapa. Na popo ti ngu 1930 ti si na 1940, a sigigi polele so a yeke bungbi lani “ambeni ngasangbaga”. (Jean 10:16). Kozoni ala ga saki mingi, na pekoni ala ga saki ngbangbo mingi na fadeso ala yeke kutu mingi so ayeke mû mbage ti vorongo so ayeke na sioni pëpe. Na yâ ti mbeni ye so bazengele Jean abâ tongana suma, a fa ala tongana “azo mingi so asi singo, so zo oko alingbi diko ala pëpe, ala yeke ti amara kue, ti akete mara kue, ti azo nde nde kue, na ti yanga nde nde kue”. (Apocalypse 7:9). Ye wa mo bâ na ngoi ti mo? Na ngoi so mo to nda ti manda tâ tënë, aTémoin ti Jéhovah ayeke lani oke na ndo ti sese? Laso, wungo ti azo so ayeke sara na Jéhovah ahon 6 700 000. Na zingo awakua ti lo na yâ ti Kota Babylone, Jéhovah azi lege ti tene wungo ti awakua ague na li ni mingi, tongana ti so e yeke bâ ni laso na ndo ti sese kue.

14. Zingo zo so angbâ ti ga ayeke so wa?

¹⁴ Mbeni kusala ti zingo zo angbâ ti ga. Ye so ayeke ndu ande zo oko oko kue na ndo ti sese. Na fango pendere mingi ngangu ti lo, Jéhovah ayeke futi ande azo kue so ake ti mä yanga ti lo, na lo yeke zi awakua ti lo ti lï na ala na yâ ti mbeni fini sese so mbilimbili ayeke duti dä. So pendere ye si ayeke duti ande ti bâ futingo sioni, nga ti bâ tongo nda ti ngoi ti gloire so ade ti bâ ni lâ oko pëpe na yâ ti mbaï ti azo!​—Apocalypse 21:1-4.

Jéhovah ayeke bata e laso

15. Ngbanga ti nyen a lingbi Jéhovah abata e laso?

¹⁵ Tongana ti so e bâ awe, a lingbi Jéhovah abata lani azo ti Israël ti ngoi ti Josué. Ti awakua ti Jéhovah ti laso ayeke nde? Oko pëpe! Jésus afa na adisciple ti lo ye so ayeke si na ala ande, lo tene: “Fade ala zia i na tïtî azo si ala sara ngangu na i, na ala fâ i; na fade amara kue ake i ngbanga ti iri ti Mbi.” (Matthieu 24:9). Teti angu mingi, a kanga lege nga a sara ye ti ngangu mingi na aTémoin ti Jéhovah na yâ ti gbâ ti akodoro. Ye oko, Jéhovah afa so lo yeke na tere ti awakua ti lo (aRomain 8:31). Tënë ti Lo adë bê ti e atene so ye oko pëpe (‘ye ti bira so azo asara ti ke e na ni’) ayeke kanga ande lege na kusala ti e ti fango tënë ti Royaume nga na ti fango ye na azo.​—Esaïe 54:17.

16. Ye wa afa na mo polele so Jéhovah ayeke bata awakua ti lo?

¹⁶ Atâa so sese so ake aTémoin ti Jéhovah, wungo ti ala angbâ lakue ti gue na li ni na yâ ti akodoro 236. Ye so afa so Jéhovah ayeke biani na tere ti e ti bata e na tïtî azo so aye ti futi e wala ti kanga yanga ti e. Mo lingbi ti dabe ti mo na iri ti amokonzi-nzapa wala amokonzi ti poroso so asara ngangu mingi na awakua ti Jéhovah na ngoi ti mo? Nyen la asi na ala nyen? Ala yeke na ndo wa fadeso? Mingi ti ala alï na dû, legeoko tongana Pharaon ti ngoi ti Moïse nga na ti Josué. Ka ti awakua ti Jéhovah so akui be-ta-zo laso ayeke tongana nyen? Jéhovah ayeke bata ala na yâ ti li ti lo. Mbeni nzoni ndo ti hon so ayeke dä pëpe. A yeke polele so, na ndo tënë ti batango azo, atënë ti Jéhovah aga tâ tënë.

Jéhovah ayeke mû na awakua ti lo ti laso ye so atia ala

17. Jéhovah amû zendo wa na ndo tënë ti mungo kobe ti yingo?

¹⁷ Jéhovah amû lani na awakua ti lo ye so atia ala na yando, na lo yeke mû ye na awakua ti lo laso. “Ngbâa be-ta-zo na ti ndara” ayeke mû na e kobe ti yingo (Matthieu 24:45, MN ). E hinga tâ tënë na ndo ti Nzapa, tâ tënë so a honde ni teti angu mingi. Mbeni ange atene na Daniel atene: “Mo kanga tënë so, mo kanga mbeti ni na sceau, juska lâ ti nda ni. Fade azo mingi akpe na ndo nde nde, na ndara awu mingi.”​—Daniel 12:4.

18. Ngbanga ti nyen e lingbi ti tene so tâ hingango ye awu mingi laso?

¹⁸ E yeke fadeso na lâ ti nda ni, na tâ hingango ye awu mingi. Na ndo ti sese kue, yingo vulu amû maboko na azo so aye tâ tënë ti hinga tâ tënë na ndo ti tâ Nzapa nga na ndo ti aye so lo leke ti sara. Laso, Bible ayeke mingi na ndo ti sese. Ambeti so amû maboko na azo ti gbu nda ti akpengba tâ tënë so ayeke na yâ ti Bible ayeke mingi nga. Na tapande, bâ aye so ayeke na yâ ti mbeti ti mandango na Bible, Bible afa nyen biani?a Ambeni chapitre ni ayeke so: “Tâ tënë na ndo Nzapa ayeke so wa?”, “Azo so akui ayeke na ndo wa?”, “Royaume ti Nzapa ayeke nyen?” nga “Ngbanga ti nyen Nzapa azia si azo abâ pasi?” Azo ahunda tere ti ala na mara ti ahundango tënë tongaso teti angu mingi mingi. Fadeso akiringo tënë ni ayeke gi nduru na ala. Même na peko ti angu mingi so na yâ ni azo ahinga tâ tënë pëpe nga so aEglize so atene ala yeke ti Christ afa atënë ti wataka, Tënë ti Nzapa atï na ngu pëpe. Tënë ti lo angbâ lakue ti mû ngangu na azo so ayeke na kota nzara ti sara na lo.

19. Azendo wa mo bâ aga tâ tënë awe? Tënë wa mo yeke tene na nda ni?

¹⁹ Teti so e mä na bê na ye so e bâ na lê ti e wani, e lingbi ti tene: “Ye oko atï pëpe ti nzoye kue so L’Eternel Nzapa ti i azê na i; ye ni kue aga tâ tënë awe, mbeni tënë oko ti tënë so kue atï na sese senge pëpe.” (Josué 23:14). Jéhovah ayeke zi awakua ti lo, lo yeke bata ala na lo yeke mû na ala ye so atia ala. Mo lingbi ti fa mbeni zendo ti lo so aga tâ tënë pëpe na ngoi ni? Oko pëpe. Na ndara, e zia bê ti e kue na Mbeti ti Nzapa.

20. Ngbanga ti nyen e lingbi ti bâ gigi ti kekereke na mbeto pëpe?

²⁰ Ti kekereke ayeke tongana nyen? Jéhovah atene na e so mingi ti e alingbi ti duti na beku ti duti na ndo ti sese so aga mbeni pendere paradis. Ambeni na popo ti e, so ala yeke mingi pëpe, ayeke na beku ti komande na tere ti Christ na yayu. Atâa beku ti e ni ayeke so wa, e yeke na nda ti tënë kue ti ngbâ be-ta-zo tongana Josué giriri. Ngoi ayeke ga ande so na yâ ni beku ti e ayeke ga tâ tënë. Kâ, e yeke kiri ande ti bâ azendo kue so Jéhovah amû, na e nga kue e yeke tene ande: “Ye ni kue aga tâ tënë awe.”

[Kete tënë na gbe ni]

Mo lingbi ti fa nda ni?

• Azendo wa so Jéhovah amû Josué abâ aga tâ tënë?

• Azendo wa so Nzapa amû mo bâ aga tâ tënë awe?

• E hinga ye wa na bê ti e kue na ndo ti Mbeti ti Nzapa?

[Foto na lembeti 23]

Jéhovah asara ye lani ti zi awakua ti lo

[Foto na lembeti 23]

Na lege wa Jéhovah abata awakua ti lo na Ngu Bengba?

[Foto na lembeti 24]

Na lege wa Jéhovah amû na awakua ti lo ye so atia ala na yando?

[Foto na lembeti 25]

Jéhovah ayeke bâ lege ti awakua ti lo laso