Yorö ti mingi ti adema ti azo

BIBLE atene pëpe so azo so asara mariage ayeke duti lakue gi na ngia. Nzapa apusu bazengele Paul ti tene so akoli na awali so asara mariage awe ayeke wara “aye ti vundu na yâ ti mitele ti ala.” (1 aCorinthien 7:28). Me mbeni koli na wali ti lo alingbi ti sara si akpale ti ala akiri na peko na ti sara si ala use kue aduti na ngia mingi. Bâ aye omene so akoli na awali ti ala ayeke dema ka tere dä, nga bâ tongana nyen sarango ye alingbi na aye so Bible afa alingbi ti mû maboko na zo.

KOZO

DEMANGO TERE NI

“Ti mbi na wali ti mbi, zo oko oko amû lege ti lo.”

YE SO BIBLE AFA:

“Hinga biani aye so ayeke akota ye mingi ahon atanga ni.”​—APHILIPPIEN 1:10.

Mariage ti mo ayeke mbeni oko ti aye so ayeke kota ye mingi na yâ ti gigi ti mo. A lingbi mo zia ni na kozo ndo. Tongaso, gi ti bâ wala akapa ti aye so mo yeke sara la asara si demango tere so ayeke dä so. Zia lege pëpe na akua ti mo ti lâ na lâ ti kanga lege na mo na wali wala koli ti mo ti duti ndo oko. Tâ tënë, kua ti mo nga na ambeni kpale so mo lingbi ti kpe ni pëpe alingbi ti sara si mo na wali wala koli ti mo aduti ndo oko pëpe teti mbeni kete ngoi. Me mo lingbi ti kanga lege na ambeni ye so mo yeke na ngangu ti mû desizion na ndo ni na a lingbi mo sara ni. Aye tongana ngoi so mo yeke mû ti sara na ambeni ngia wala ti duti na akamarade ti mo.

Ye oko, ambeni koli wala wali ayeke sara ambeni kua na ndo ti so ala yeke sara ka wala ambeni ngia tongaso si ala duti ndo oko na koli wala wali ti ala pëpe. Ti mara ti azo tongaso, a yeke pëpe ngoi la amanke ala ti duti ndo oko na koli wala wali ti ala, me a yeke ala la aye pëpe. Tongana mo bâ so mo wala koli wala wali ti mo atï na yâ ti mara ti kpale so, gi ti hinga ye so ayeke na gunda ni na gi ti leke ni. A yeke gi tongana mo na koli wala wali ti mo amû ngoi ti duti ndo oko la ayeke sara si ala kpengba songo ti ala nga ala “ga mitele oko” tongana ti so Bible atene.​—Genèse 2:24.

Lege so ambeni zo asara ye alingbi na wango so: Andrewa na Tanji so ayeke na kodoro ti Australie asara mariage asara ngu bale-oko awe. Andrew atene: “Mbi ga ti hinga so ti sara kua ahon ndo ni wala ti mû ngoi mingi ti duti na akamarade alingbi ti ga na kpale na yâ ti mariage. Ni la, mbi na wali ti mbi e zia mbeni ngoi ti sara lisoro na mba nga ti gi ti hinga atënë ti bê ti mba.”

Dave na Jane so ayeke na Amerika na so asara mariage asara ngu 22 awe ayeke mû lakue na lakui apenze-ngbonga 30 ti sara lisoro na ndo ti aye so ala sara, aye so asi na ala nga na ndo ti apensé ti ala. Jane atene: “A yeke mbeni ngoi so ayeke kota mingi na lê ti e, ni la e yeke zia pëpe si mbeni ye abuba yâ ni.”

USE

DEMANGO TERE NI:

“Mbi bâ ti mbi ye ti nzoni so mbi wara na yâ ti mariage ni pëpe.”

YE SO BIBLE AFA:

“Zia zo oko oko angbâ ti gi ye so asara nzoni na mba ti lo, me pëpe ye so asara nzoni gi na lo wani.”​—1 ACORINTHIEN 10:24.

Zo so ayeke bi bê ti lo kozoni kue gi na ndo ti ye so lo yeke wara na yâ ti mariage ayeke duti na ngia lâ oko pëpe, même tongana lo kiri lo sara mariage fani mingi. Mariage ayeke tambela nzoni tongana koli na wali abi bê ti ala mingi ti mû ye na mba ahon ti ku ti wara ye na mbage ti mba. Jésus afa ndani lo tene: “Ngia ayeke mingi tongana zo amû ye na zo ahon ti wara ye na maboko ti zo.”​—Kusala 20:35.

Lege so ambeni zo asara ye alingbi na wango so: Maria na Martin so ayeke na Mexique asara mariage asara ngu 39 awe. Me a yeke pëpe lakue lakue la ala yeke na ngia. Ala dabe ti ala na mbeni ngoi so ayeke lani ngangu na ala. Maria atene: “Mbeni lâ, na ngoi ti mbeni ngangu papa ti mbi na Martin mbi tene na lo mbeni tënë so ane lo pëpe. Ngonzo asara lo ngangu. Mbi tara ti fa na lo so mbi ye fade ti sara tënë tongaso pëpe, me bê ti mbi la ason. Me lo ye ti mä mbi pëpe.” Martin atene: “Na ngoi so lo tene na mbi tënë so, mbi bâ so e lingbi ti ngbâ ande ndo oko pëpe nga so a yeke nzoni mbi zia ti gi ti sara si mariage ti e angbâ nzoni.”

Martin aye ti tene a ne lo. Maria aye si a hinga tënë ti bê ti lo. Martin na Maria awara pëpe ye so ala ye.

A lingbi ala sara tongana nyen ti leke kpale so? Martin atene: “Mbi zia ti sara ngonzo, na e mû desizion ti sara ye alingbi na wango ti ndara so ayeke na yâ ti Bible so ahunda ti ne zo nga ti sara ye na nzoni bê. Tongana angu ayeke hon, e ga ti bâ so atâa akpale asi fani oke, e lingbi ti hon ndo ni tongana e sambela ti tene Nzapa amû maboko na e nga e sara ye alingbi na wango so ayeke na yâ ti Bible.”​—Ésaïe 48:17, 18; aÉphésien 4:31, 32.

OTA

DEMANGO TERE NI:

“Koli wala wali ti mbi asara kua ti lo ti koli wala ti wali pëpe.”

YE SO BIBLE AFA:

“Fade zo oko oko na popo ti e ayeke kiri tënë na Nzapa ndali ti lo wani.”​—AROMAIN 14:12.

Kite ayeke pëpe so mariage ayeke ga nzoni pëpe tongana gi zo oko la ayeke sara ngangu ti tene a tambela nzoni. Me aye ni ayeke kiri ti ga sioni mingi tongana koli na wali ni kue asara ye oko pëpe na ala yeke bi gi tënë ni na li ti mba.

Tongana mo yeke pensé lakue gi na ndo ti ye so a lingbi koli wala wali ti mo asara, mo yeke duti ande na ngia oko pëpe. Mingi ni tongana mo mû akete kete faute ti koli wala ti wali ti mo tongana mbeni raison ti ke ti sara aye so a lingbi mo sara. Me tongana mo sara ngangu ti duti mbeni nzoni koli wala nzoni wali, mariage ti mo alingbi ti ga nzoni ahon ti kozo (1 Pierre 3:1-3). Ye so ayeke kota mingi ayeke so mo yeke fa na Nzapa so mo bâ na nene ni mariage so lo zia gere ni na sese nga aye so mo sara ayeke zia ngia na bê ti lo mingi.​—1 Pierre 2:19.

Lege so ambeni zo asara ye alingbi na wango so: Kim na koli ti lo asara mariage asara ngu 38 awe. Ala yeke na kodoro ti Corée. Kim atene: “Na ambeni ngoi, koli ti mbi ayeke sara ngonzo na tere ti mbi na lo ke ti sara tënë na mbi na mbi hinga ndani pëpe. Ye so asara si mbi bâ so lo ye mbi tongana ti kozo pëpe. Na ambeni ngoi mbi hunda tere ti mbi mbi tene: ‘Ngbanga ti nyen lo ye ti tene gi mbi la mbi zia tere ti mbi na place ti lo me lo lo yeke gi ti zia tere ti lo na place ti mbi pëpe?’”

Kim alingbi fade ti zia lê ti lo gi na ndo ti aye so asi so ayeke na lege ni pëpe nga na ye so koli ti lo asara pëpe. Me lo soro ti lo ti sara ye na mbeni lege nde. Kim atene: “Ahon ti sara ngonzo, mbi bâ so a yeke nzoni mingi ti mû li ni ti sara si siriri aduti na popo ti e. Na nda ni, bê ti e kue adë na e sara lisoro na ndo ti tënë ni na yâ ti siriri.”​—Jacques 3:18.

OSIO

DEMANGO TERE NI:

“Wali ti mbi ayeke woko tere ti lo pëpe.”

YE SO BIBLE AFA:

“Mokonzi ti akoli kue ayeke Christ.”​—1 ACORINTHIEN 11:3.

A yeke nzoni koli so abâ so wali ti lo awoko tere ti lo pëpe agi ti bâ wala lo wani lo yeke nduru ti woko tere ti lo na gbe ti Jésus Christ, Mokonzi ti lo. Mbeni koli alingbi ti fa so lo yeke mä yanga ti Jésus na mungo tapande ti lo.

Bazengele Paul atene: “Akoli, ala ngbâ lakue ti ndoye awali ti ala gi tongana ti so Christ nga andoye congrégation na lo kä tere ti lo na kuâ ndali ti congrégation ni.” (aÉphésien 5:25). Jésus ‘asara mokonzi na ndo ti’ adisciple ti lo pëpe (Marc 10:42-44). Lo fa polele na adisciple ti lo ye so a lingbi ala sara nga lo kiri na ala na nzoni lege tongana a hunda ti sara ni. Me lâ oko lo son songo na ndo ti ala pëpe. Lo sara ye na ala na nzoni bê nga lo hinga so ala yeke na akatikati ti ala (Matthieu 11:29, 30; Marc 6:30, 31; 14:37, 38). Lo gi lakue ti zia na kozo ndo ye so ayeke nzoni ndali ti ala.​—Matthieu 20:25-28.

A yeke nzoni koli ti wali ahunda tere ti lo na tënë so: ‘Ngobo ti ndo so mbi yeke dä la asara ngangu mingi na ndo ti bango ndo ti mbi na ndo ti komandema nga na ndo ti awali ahon wango nga na atapande so ayeke na yâ ti Bible?’ Na tapande, mbeni wali alingbi ti yeda pëpe na bango ndo ti koli ti lo, me lo fa na koli ni na mbeni lege so ane lo bango ndo ti lo so ayeke nde. Pensé ti mo ayeke so wa na ndo ti mara ti sarango ye tongaso? Na yâ ti Bible, a fa Sara, wali ti Abraham, tongana tapande ti wali so awoko tere ti lo na gbe ti koli ti lo (1 Pierre 3:1, 6). Ye oko, lo fa bango ndo ti lo na ngoi so lo bâ so a lingbi lo sara ni. Na tapande, lo sara ni na ngoi so Abraham abâ pëpe ambeni kpale so ayeke gi ti sara sioni na sewa ti ala.​—Genèse 16:5; 21:9-12.

Biani, Abraham asara ye pëpe na Sara na mbeni lege so asara si Sara ayeke na mbeto ti sara tënë. Abraham ayeke pëpe mbeni mokonzi so asara ye na ngangu. Legeoko nga, mbeni koli so ayeke mû peko ti wango ti Bible ayeke gbu wali ti lo gbungo na ngangu pëpe ti sara aye kue so bê ti lo aye. Ti pusu wali ti lo ti ne lo, lo yeke komande na mbeni lege so afa so lo yeke bâ mawa ti zo.

Lege so ambeni zo asara ye alingbi na wango so: James so asara mariage asara ngu miombe awe na so ayeke na Angleterre atene: “Fadeso, mbi yeke bâ wali ti mbi kozoni si mbi mû akota desizion. Mbi yeke gi ti pensé gi na ndo ti mbi pëpe. Mbi gi ti zia aye so wali ti mbi ayeke na bezoin ni na kozo ndo.”

Georges so ayeke ti lo na Amerika asara mariage asara ngu 59 awe. Lo tene: “Mbi gi ti bâ wali ti mbi pëpe tongana mbeni mbumbuse zo, me tongana mbeni wali so alingbi nga so ahinga ndo.”​—aProverbe 31:10.

OKU

DEMANGO TERE NI:

“Koli ti mbi adë mingi.”

YE SO BIBLE AFA:

“Awali ti ndara kue asara da ti ala, me awali ti buba afâ da ti ala na sese na maboko ti ala mveni.”​—APROVERBE 14:1.

Tongana koli ti mo ayapu pëpe ti mû adesizion wala ti mû li ni na yâ ti sewa, aye ota ayeke dä so mo lingbi ti sara. (1) Mo lingbi ti fa na lo lakue afaute ti lo wala (2) mo lingbi ti mû place ti lo ti mokonzi ti sewa ni wala (3) mo lingbi ti gonda lo ndali ti angangu kue so lo yeke sara. Tongana mo soro ti sara a-use kozo ye so a fa na nduzu ge, mo yeke fâ da ti mo na sese na maboko ti mo wani. Tongana mo soro ota ye ni, a yeke mû maboko na mo ti sara si mariage ti mo akpengba.

Akoli mingi aye ti tene a ne ala ahon ndoyengo ala. Tongana mo sara si koli ti mo abâ so mo ne lo, peut-être lo yeke sara ngangu ti sara kusala ti lo ti mokonzi ti sewa. Mo yeke sara ni na lege so mo yeke fa na lo so angangu so lo sara ti mû li ni na yâ ti sewa ayeke kota mingi nga mo bâ ni na nene ni. Tâ tënë, na ambeni ngoi mo na koli ti mo ayeke mä tere pëpe na ndo ti mbeni tënë. Alingbi ala use kue asara lisoro na ndo ti atënë ni (aProverbe 18:13). Me atënë so mo soro ti tene nga lege so mo yeke tene na tënë ni ayeke sara si yâ ti mariage ti mo abuba wala ayeke kpengba ni (aProverbe 21:9; 27:15). Fa atënë ti bê ti mo na mbeni lege so ane zo, peut-être mo yeke wara ye so mo ye: koli so adë dengo pëpe ti mû li ni na yâ ti sewa.

Lege so ambeni zo asara ye alingbi na wango so: Michele so asara mariage asara ngu 30 awe na so ayeke na kodoro ti Amerika atene: “Mama ti mbi abata mbi na aita ti mbi ti wali use gi lo oko, lo yeke lani mbeni wali so akpengba mingi nga so ayeke na bezoin ti mbeni zo pëpe. Ye so asara si mbi yeke nduru ti sara ye tongana ti lo. Ni la, a lingbi mbi sara ngangu lakue si mbi woko tere ti mbi na gbe ti koli ti mbi. Na tapande, mbi manda so a lingbi mbi bâ koli ti mbi kozoni si mbi mû adesizion ahon ti sara ni mbi wani.”

Rachel, so ayeke na Australie asara mariage asara ngu 21 awe. Lo nga kue sewa so lo kono dä asara ngangu mingi na ndo ti lo. Lo tene: “Mama ti mbi ayeke mä ka lani yanga ti babâ ti mbi pëpe. Ala yeke papa lakue. Na tongo nda ti mariage ti mbi, mbi sara ye tongana ti mama ti mbi. Ye oko, tongana angu ayeke hon, mbi bâ nene ti sarango ye alingbi na wango ti Bible so ahunda ti ne zo. Fadeso, mbi na Mark e yeke na ngia mingi na yâ ti mariage ti e.”

OMENE

DEMANGO TERE NI:

“Mbi kanga bê gbä na sarango ye ti koli wala ti wali ti mbi.”

YE SO BIBLE AFA:

“Ala ngbâ ti kanga bê na amba ti ala na popo ti ala, na ti pardone mba na bê ti ala kue, tongana mbeni zo ayeke na tënë ti dema na tere ti mba ti lo.”​—ACOLOSSIEN 3:13.

Na ngoi so mo na koli wala wali ti mo ato nda ti ye tere lani, peut-être mo zia lê ti mo kue gi na ndo ti anzoni sarango ye ti lo na mo gi nga pëpe ti bâ awokongo ti lo. Mo lingbi ti sara oko mara ti ye so fadeso? Kite ayeke pëpe so koli wala wali ti mo asara ambeni ye so mo yeke na raison ti dema tere ti mo dä. Ye oko, hunda tere ti mo: ‘Asarango ye wa ti koli wala ti wali ti mbi mbi yeke luti dä mingi, anzoni ni wala asioni ni?’

Jésus amû mbeni kpengba tapande so afa so a lingbi e luti pëpe na ndo ti awokongo ti amba ti e. Lo tene: “Ngbanga ti nyen mo yeke bâ kete pere so ayeke na yâ ti lê ti ita ti mo, me mo bâ pëpe kota keke so ayeke na yâ ti lê ti mo wani?” (Matthieu 7:3). Kota kangbi so ayeke na popo ti kete pere na kota keke ayeke polele. Kete pere ayeke kete mingi tongana a haka ni na kota keke. A yeke ndali ni la si Jésus atene: “Mo zi kozoni kota keke so ayeke na yâ ti lê ti mo wani, si na pekoni mo bâ polele tongana nyen ti zi kete pere so ayeke na yâ ti lê ti ita ti mo.”​—Matthieu 7:5.

Jésus ato nda ti tapande so na lege ti mbeni gbotongo mê so ayeke polele. Lo tene: “Ala zia ti fâ ngbanga na li ti azo si a fâ ngbanga na li ti ala pëpe. Teti a yeke oko ngbanga so ala yeke fâ na li ti azo si a yeke fâ ande na li ti ala.” (Matthieu 7:1, 2). Tongana mo ye ti tene Nzapa ahon na ndo ti afaute ti mo, so ti tene kota keke so ayeke na yâ ti lê ti mo, a yeke nzoni ti tene mo luti pëpe na ndo ti awokongo ti koli wala ti wali ti mo.​—Matthieu 6:14, 15.

Lege so ambeni zo asara ye alingbi na wango so: Jenny so ayeke na Angleterre na so asara mariage na Simon asara ngu gumbaya awe atene: “Mbi bâ so ye so asara si mbi yeke sara ka ngonzo lakue na tere ti koli ti mbi ayeke so lo yeke leke ka aye kozoni pëpe, lo yeke ku ka ngoi angbâ gi kete awe si lo londo ti sara ye. Mbeni ye so alingbi ti sara zo ngia ayeke so, na ngoi so e ngbâ lani ti bâ tere ndali ti mariage, a yeke ye so mbi ye na lo. Me fadeso mbi hinga so mbi nga kue mbi yeke sara afaute. Na tapande, mbi ye ka ti bâ ndo na ndo ti aye kue. Mbi na Simon e manda ti hon ndo ti akete kete faute ti mba.”

Curt so asara mariage na Michele so e sara tënë ti lo fade atene: “Tongana mo luti gi na ndo ti asarango ye ti koli wala ti wali ti mo so anzere pëpe, mo yeke bâ so afaute ti lo ayeke ga gi kota ahon ti kozo. Mbi ye ti luti gi na ndo ti asarango ye so asara si mbi tï Michele lani na tongo nda ni.”

Lege ti hon ndo ti akpale na yâ ti mariage

Akete tapande so afa so nyen na nyen akpale ayeke si na yâ ti mariage me zo alingbi ti hon ndo ni. Zo alingbi ti sara tongana nyen ti hon ndo ni? Gi ti ndoye Nzapa nga ti duti nduru ti sara ye alingbi na wango so ayeke na yâ ti Bible.

Alex na Itohan so ayeke na Nigeria na so asara mariage ahon ngu 20 awe ahinga tongana nyen ti hon ndo ti akpale. Alex atene: “Mbi bâ so koli na wali alingbi ti hon ndo ti akpale kue so asi na yâ ti mariage ti ala tongana ala use kue asara ye alingbi na aye so Bible afa.” Wali ti lo atene: “E bâ nene ti sambelango lakue ndo oko nga ti sarango ye alingbi na wango ti Bible so ahunda ti ndoye mba ti e na bê kue nga ti kanga bê na mba. Fadeso e yeke na akpale mingi pëpe tongana ti so e wara lani na tongo nda ti mariage ti e.”

Mo ye ti hinga ye mingi na ndo ti lege so sewa ti mo alingbi ti bâ nzoni na lege ti anzoni wango so ayeke na yâ ti Bible? Tongana mo ye, hunda na aTémoin ti Jéhovah ti ga ti tene mo na ala asara lisoro na ndo ti chapitre 14 ti buku Bible afa nyen biani?b

[Akete tënë na gbe ni]

[Foto na lembeti 4]

E yeke mû ngoi ti duti ndo oko na mba ti e?

[Foto na lembeti 5]

Mbi yeke sara ngangu ti mû ye mingi na zo ahon ti ku ti wara ye?

[Foto na lembeti 6]

Mbi yeke mû li ni ti sara si papa akaï?

[Foto na lembeti 7]

Mbi yeke gi ti hinga bibe ti wali ti mbi kozoni si mbi mû mbeni desizion?

[Foto na lembeti 9]

Mbi yeke luti gi na ndo ti anzoni sarango ye ti koli wala wali ti mbi?