Ahundango tënë bale-oko na akiringo tënë ni

1 Siokpari so Adam na Ève asara lani na yaka ti Éden ayeke bungbingo koli na wali?

▪ Kiringo tënë ni: Azo mingi apensé so lê ti keke so Nzapa ake lani na Adam na Ève ti te so aye ti sara tënë ti bungbingo koli na wali. Me Bible afa ti lo tongaso pëpe.

Bâ si: Même kozoni si Nzapa asara Ève, lo mû yanga na Adam ti te pëpe lê ti “keke ti hinga nzoni na ti hinga sioni”. (Genèse 2:15-18). Teti so na ngoi ni so Adam ayeke lani gi lo oko, yanga so Nzapa amû na lo so andu pëpe tënë ti bungbingo koli na wali. Na ndo ni, Nzapa amû yanga na Adam na Ève polele lo tene: “I dü amolenge mingi, i wu, i si singo na sese.” (Genèse 1:28). Nzapa so ayeke Nzapa ti ndoye alingbi ti tene na kozo koli nga na kozo wali ti sara si ‘sese asi singo’ na azo, ye so ahunda ti tene ala bungbi koli na wali, nga na pekoni lo dë ngbanga ti kuâ na li ti ala ndali ti so ala sara ye so lo tene na ala ti sara?​—1 Jean 4:8.

Nga, a yeke na ngoi so koli ti Ève ayeke na tere ti lo pëpe la “lo kamata [lê ti keke so a ke na ala ti te ni], lo te; [“na pekoni,” FD] lo mû na koli ti lo so ayeke na tere ti lo, na lo te nga.”​—Genèse 3:6.

Na nda ni, tongana Adam na Ève abungbi koli na wali na ala dü amolenge, Nzapa afâ ngbanga na ndo ti ala pëpe (Genèse 4:1, 2). A yeke polele so, lê ti keke so Adam na Ève ate lani so ayeke bungbingo koli na wali pëpe me a yeke mbeni lê ti keke so ayeke dä lani biani.

2 Bible ake ti tene zo ahinga nzerengo ti bungbingo koli na wali?

▪ Kiringo tënë ni: Mbeti ti Genèse atene so Nzapa la asara azo, lo sara ala “koli na wali.” Nzapa atene so aye so lo sara ayeke “nzoni mingi.” (Genèse 1:27, 31). Angoi mingi na pekoni, yingo ti Nzapa apusu mbeni zo ti sungo Bible ti mû acommandement so na koli ti wali: “Mo duti na ngia na wali ti lâ ti pendere ti mo . . . Zia nzara ti pendere ti lo asi bê ti mo lakue.” (aProverbe 5:18, 19). Atënë so afa so Bible ake ti tene zo abungbi koli na wali?

Aye afa so na ndo ti so Nzapa aleke tere ti koli na wali ti mû lege na ala ti dü molenge, Nzapa asara ni nga ti mû lege na koli na wali so asara mariage awe ti fa ndoye ti ala na mbage ti mba na mbeni lege so ala use kue alingbi ti wara ngia dä. Koli na wali ayeke na bezoin ti ye tere na yâ ti songo ti ala, bungbingo koli na wali amû lege na ala ti tene ala kaï nzara ni so.

3 Bible ayeda ti tene koli na wali amû tere sân ti sara mariage?

▪ Kiringo tënë ni: Bible atene polele so “Nzapa ayeke fâ ngbanga ande na li ti azo ti sarango lango-sioni”. (aHébreu 13:4). Mbupa ti Grec, por·neiʹa, so a kiri pekoni na lango-sioni aye ti sara tënë ti azo so asara mariage pëpe me so ayeke sara kusala na tere ti mba ti koli wala ti wali na mbeni lege so Nzapa ake ni.a Tongaso, na lê ti Nzapa a yeke sioni ti tene azo amû tere sân ti sara mariage, même tongana ala ye ti sara mariage ande.

Même tongana mbeni koli na wali aye tere ngangu, Nzapa ahunda ti tene ala sara mariage awe si ala bungbi koli na wali. Nzapa la asara e azo na lo zia na yâ ti e nzara ti yengo zo. Ndoye ayeke mbeni kota sarango ye so ahinga na Nzapa. Tongaso, Nzapa ahinga ndani so lo tene a lingbi gi koli na wali so asara mariage awe si abungbi koli na wali, tongana ti so article ti peko ayeke fa.

4 Bible ayeda ti tene koli amû wali use wala mingi?

▪ Kiringo tënë ni: Teti ambeni ngoi, Nzapa azia lege na akoli ti mû awali mingi (Genèse 4:19; 16:1-4; 29:18–30:24). Me na tongo nda ni Nzapa aleke pëpe ti tene koli amû wali use wala mingi. Lo mû lani na Adam gi wali oko.

Nzapa amû lege na Jésus Christ ti kiri ti zia na sese ye so lo Nzapa ni lo leke lani na tongo nda ni so ahunda ti tene koli amû gi wali oko (Jean 8:28). Na ngoi so a hunda Jésus lani na ndo ti mariage, lo tene: “Na tongo nda ni, lo so asara ala, lo sara ala koli na wali, na lo tene: ‘Ndani la, koli ayeke zia ande babâ na mama ti lo, na lo gue ande ti duti na wali ti lo na ala use ayeke ga mitele oko.’”​—Matthieu 19:4, 5.

Na pekoni, yingo ti Nzapa apusu lani mbeni disciple ti Jésus oko ti tene: “Zia koli oko oko ayeke na wali ti lo wani, na zia wali oko oko ayeke na koli ti lo wani.” (1 aCorinthien 7:2). Bible atene nga so a lingbi mbeni koli Chrétien so asara mariage awe na so ayeke sara ambeni kusala na yâ ti congrégation aduti “koli so ayeke gi na wali oko”.​—1 Timothée 3:2, 12.

5 A yeke sioni ti tene koli na wali asara kusala na akode so akanga lege na wali ti mû ngo?

▪ Akiringo tënë ni: Jésus amû yanga pëpe na adisciple ti lo ti dü amolenge wala pëpe. Mbeni disciple ti Jésus oko asara nga tënë pëpe na ndo ti tënë so. A yeke wara nga na yâ ti Bible pëpe mbeni tënë so ake akode so ayeke kanga lege na wali ti mû ngo.

Tongaso, a yeke na koli na wali so asara mariage awe ti bâ, wala ala yeke dü wala ala yeke dü pëpe. Ala lingbi nga ti mû desizion na ndo ti wungo ti amolenge so ala ye ti dü nga lawa la ala ye ti dü. Tongana mbeni koli na wali ti lo asoro akode so ayeke kanga lege na wali ti mû ngo me pëpe mbeni kode so ayeke buba ngo, a yeke desizion ti ala wani.b A lingbi mbeni zo afâ ngbanga na ndo ti ala pëpe.​—aRomain 14:4, 10-13.

6 A yeke sioni ti tuku ngo?

▪ Kiringo tënë ni: Na lê ti Nzapa fini ayeke nzoni-kue, nga même mbeni molenge so angbâ mênë, na lê ti lo a yeke zo so ayeke na fini (Psaume 139:16). Nzapa atene so zo so asara sioni na mbeni molenge so angbâ na yâ ti mama ti lo, zo ni ayeke kiri tënë ndali ni. Tongaso, na lê ti lo, tukungo ngo ayeke fango zo.—Exode 20:13; 21:22, 23.

Me ka tongana na ngoi ti dungo si mbeni kpale asi so apusu koli ni na wali ni ti soro na popo ti wali ni na molenge ni zo wa la ala ye ti tene lo ngbâ na fini? Na yâ ti aye tongaso, a yeke na koli ni na wali ti lo ti soro zo wa la ala ye ti sö fini ti lo.c

7 Bible amû lege na zo ti sara divorce?

▪ Kiringo tënë ni: Bible amû lege na zo ti sara divorce. Ye oko, Jésus afa gi raison oko so amû lege na zo ti sara divorce, lo tene: “Tongana a yeke ndali ti lango-sioni [wala, gingo mbeni koli wala wali nde] pëpe, si mbeni zo asara divorce na wali ti lo na lo sara mariage na mbeni wali nde, lo gi mbeni wali nde la.”​—Matthieu 19:9.

Nzapa ake azo so asara ye na handa wala na mayele ti tene ala sara divorce. Lo yeke fâ ngbanga na ndo ti azo so ake koli wala wali ti ala gi senge senge, mbilimbili ala so asara ni ndali ti so ala ye ti mû mbeni koli wala wali nde.​—Malachie 2:13-16; Marc 10:9.

8 Nzapa ayeda na tënë ti bungbingo koli na koli wala wali na wali?

▪ Kiringo tënë ni: Bible afâ ngbanga polele na ndo ti lango-sioni, so andu nga bungbingo koli na koli wala wali na wali (aRomain 1:26, 27; aGalate 5:19-21). Atâa so Bible afa polele so Nzapa ake mara ti sarango ye tongaso, e hinga nga so “Nzapa andoye tâ azo ti dunia so mingi si lo mû gi oko Molenge ti lo ndali ti ala, si zo kue so amä na bê na lo, a lingbi ti futi lo pëpe, me lo wara fini ti lakue lakue.”​—Jean 3:16.

Atâa so atâ Chrétien ayeda pëpe na tënë ti bungbingo ti koli na  koli wala ti wali na wali, ala yeke sara ye na nzoni bê na mbage ti azo kue (Matthieu 7:12). Nzapa aye si e “ne mara ti azo nde nde kue”. Ni la, atâ Chrétien ayeke ke senge senge pëpe azo so abungbi koli na koli wala wali na wali.​—1 Pierre 2:17.

9 Ti tokua amessage so asara tënë ti bungbingo koli na wali wala afoto so afa zo tere senge nga ti bungbi koli na wali na lege ti Internet, a yeke sioni?

▪ Kiringo tënë ni: Bible asara tënë droit tongaso pëpe na ndo ti mara ti asarango ye so so a yeke bâ ni na ngoi ti e. Me Bible atene: “Zia a sara même tënë ti lango-sioni, tënë ti sioni ye nde nde kue wala ti bê ti warango ye na popo ti ala pëpe. Nga, zia a sara tënë ti asarango ye ti kamene, abuba tënë nga na angia ti buba na popo ti ala pëpe, ndali ti so a yeke aye so akpa oko pëpe.” (aÉphésien 5:3, 4). Aye tongana sarango lisoro na téléphone na ndo ti bungbingo koli na wali, tokuango amessage so asara tënë ti bungbingo koli na wali wala afoto so afa zo tere senge nga bungbingo koli na wali na lege ti Internet, abuba bango ndo ti zo na ndo ti tënë ti bungbingo koli na wali nga apusu azo ti bungbi koli na wali na gigi ti mariage. Ahon ti mû maboko na azo ti kanga nzara ti tere ti ala, asarango ye so apusu zo ti sara ye so anzere gi na lo wani.

10 Sarango ngia na tere ti mo ti koli wala ti wali, Bible atene nyen na ndo ni?

▪ Kiringo tënë ni: Bible asara tënë droit tongaso pëpe na ndo ti sarango ngia na tere ti mo zo ti koli wala ti wali ti zingo nzara ti tere ti mo. Ye oko, Mbeti ti Nzapa amû yanga na aChrétien atene: “Tongaso ala sara si amembre ti tere ti ala so ayeke na sese so akui tongana a ndu lango-sioni, sioni ye, [nga na sioni] nzara ti tere.”​—aColossien 3:5.

Sarango ngia na tere ti mo ti koli wala ti wali ayeke buba bango ndo ti mo zo na ndo ti bungbingo koli na wali nga apusu zo ti gi gi nzoni ti lo wani. Bible adë bê ti e so Nzapa alingbi ti mû “ngangu so ahon ti so zo ayeke na ni” na azo so ayeke sara ngangu ti zia lege ti sarango ye so.​—2 aCorinthien 4:7; aPhilippien 4:13.

[Akete tënë na gbe ni]