Zia bê ti mo na Jéhovah, Nzapa ti ‘ngoi na ti kapa’
“Lo gbian ngoi ni na kapa ni; Lo lungula agbia, Lo yä agbia.”—DAN. 2:21.
MO YEKE KIRI TËNË TONGANA NYEN?
Tongana nyen la aye so Nzapa aleke nga na aprophétie so aga tâ tënë afa so Jéhovah ayeke sara ye tâ na ngoi ni?
So e hinga so Jéhovah ayeke Nzapa ti ‘ngoi na ti kapa’, a lingbi a pusu e ti sara nyen?
Ngbanga ti nyen aye so ayeke si na yâ ti dunia so nga na aye so azo aleke ti sara, a yeke sara ye oko ape na ndo ti kapa ti Jéhovah?
1, 2. Nyen la afa so Jéhovah ahinga ngoi nzoni mingi?
ANGU mingi kozoni si Jéhovah asara zo, lo leke ye so ayeke mû lege ti hinga ngoi. Na lango osio ni so Nzapa aleke na ye, lo tene: “Zia asungo ye asi na le-nduzu ti ayayu ti kangbi popo ti lâ na bï; zia ala ga ye ti fä nde nde, ti ngoi nde nde, ti lâ nde nde, na ti ngu nde nde.” (Gen. 1:14, 19, 26). Ti gue oko na ye so Jéhovah aye, ye ni asi tâ gi tongaso.
2 Ye oko, juska laso awasenda-ye ahinga ngoi mbilimbili pëpe. Mbeni bakari atene: “Ngoi ayeke oko ti aye so na yâ ti dunia zo alingbi ti gbu ndani pëpe. Zo oko alingbi ti tene pëpe so lo hinga ni nzoni.” Me Jéhovah ahinga ngoi nzoni mingi. Lo yeke “Lo so acréé ayayu, Nzapa so aleke na asara sese”. Jéhovah ayeke nga lo so ‘alingbi ti fa nda ti ye na lâ ni so ye ni akomanse; na lâ ti giriri, lo fa tënë ti ye so ade asi pëpe.’ (És. 45:18; 46:10). Ti tene e mä na bê ngangu na lo nga na Bible, zia e bâ tongana nyen aye so Nzapa aleke nga na aprophétie so aga tâ tënë afa so Jéhovah ayeke sara ye tâ na ngoi ni.
AYE SO NZAPA ACRÉE AKPENGBA MABE TI E
3. Tongana nyen la aye so lê abâ na yâ ti dunia ayeke tambela alingbi na ngoi ni?
3 Aye mingi so Jéhovah aleke, atâa a yeke kete ni wala kota ni, ayeke tambela alingbi na ngoi ti ala. Asese tongana ti so e yeke na ndo ni so nga na atongoro ayeke tambela alingbi na ngoi ti ala. Ye so amû lege na azo ti hinga kozoni so na ngoi tongaso aye ni so ayeke na ndo tongaso na ngoi tongaso ala yeke na ndo tongaso. Nga place so ala yeke dä amû maboko na azo ti hinga angoi nga ti hinga nzoni lege so ala lingbi ti mû na ngoi so ala yeke voyagé. Jéhovah so asara aye ni so, a yeke biani na “ngangu mingi” na lo lingbi ti tene e gonda lo.—Diko Ésaïe 40:26.
4. Aye so Nzapa aleke asara ye mo bâ mo tene montre ayeke na yâ ti ala; tongana nyen la a fa so lo yeke na ndara?
4 Aye so ayeke na fini ayeke sara ye alingbi na ngoi ti ala. Mingi ti akeke nga na anyama asara ye mo bâ mo tene a leke ala na montre na yâ ti ala. Ni la na lege ti ndara so Nzapa azia na yâ ti andeke, mingi ti ala ahinga ngoi wa la a lingbi ala zia ndo so ala yeke dä ti gue na mbeni ndo (Jér. 8:7). Azo nga kue ambeni ye ayeke komande fini ti ala mo bâ mo tene montre ayeke na yâ ti ala. Na tapande, mitele ti e ayeke fa na e atene so kota lâ la wala so bï la. Tongana mo voyagé na lapara mo gue na mbeni ndo nde, so l’heure ti ndo ni ayeke tâ nde na ti ndo so mo londo dä, peut-être a lingbi alango ahon kete awe si mitele ti mo aga ti changé ti lingbi na fini l’heure ti ndo ni so. Tongaso, na yâ ti aye so Jéhovah asara, atapande mingi ayeke dä so afa so lo yeke Nzapa ti ‘ngoi nga na ti kapa’ nga so lo yeke na ndara nga na ngangu mingi. (Diko Psaume 104:24.) Teti so katikati ti ndara nga na ti ngangu ti Jéhovah ayeke dä ape, e lingbi ti mä na bê so lo lingbi ti sara biani aye so lo leke ti sara.
APROPHÉTIE SO AGA TÂ TËNË TÂ NA NGOI NI AKPENGBA MABE TI E
5. (a) Gi nyen la alingbi ti mû maboko na e ti hinga ye na ndo ti gigi ti kekereke ti azo? (b) Ngbanga ti nyen Jéhovah alingbi ti fa na e aye so ayeke si kekereke nga ngoi so aye ni ayeke si na ni?
5 Aye so Jéhovah acréé afa na e ye mingi na ndo ti “asarango ye ti tere ti Nzapa so lê abâ ni pëpe”. Me aye ni so akiri tënë pëpe na mara ti akpengba hundango tënë so: Gigi ti kekereke ti azo ayeke duti ande tongana nyen? (aRom. 1:20). Ti wara kiringo tënë ni a lingbi e manda Bible, Mbeti ti Nzapa. Na ngoi so e yeke manda ni, e yeke wara aprophétie so aga tâ tënë tâ na ngoi ni. Jéhovah alingbi ti fa ye kozoni si ye ni asi, ndali ti so lo lingbi ti hinga aye so ayeke si kekereke. Na ndo ni, aprophétie ti Mbeti ti Nzapa ayeke ga lakue tâ tënë na ngoi ni ndali ti so Jéhovah alingbi ti sara si aye asi alingbi na ye so lo leke na bê ti lo ti sara nga na ngoi so lo soro.
6. Nyen la afa so Jéhovah aye ti tene e mä yâ ti aprophétie ti Bible?
6 Jéhovah aye si azo so ayeke voro lo amä yâ ti aprophétie so ayeke na yâ ti Bible na ala wara ye ti nzoni dä. Atâa so hingango ndo ti Nzapa na ndo ti ngoi ahon ti e, tongana lo yeke fa mbeni ye so ayeke si kekereke na mbeni mbilimbili ngoi, lo yeke fa ni na mbeni lege so e lingbi ti gbu ndani. (Diko Psaume 90:4.) Na tapande, mbeti ti Apocalypse asara tënë ti “a-ange osio” so “a leke ala ndali ti ngbonga ni na lango ni, nze ni nga na ngu ni”. Ngbonga, lango, nze nga na ngu ayeke aye so e hinga (Apoc. 9:14, 15). Tongana e bâ tongana nyen la aprophétie aga tâ tënë na tâ mbilimbili ngoi so a fa ni ndali ni, e yeke mä na bê ngangu na Nzapa ti ‘ngoi nga na ti kapa’ nga na Bible so ayeke Mbeti ti lo. Zia e bâ ambeni.
7. Na lege wa gango tâ tënë ti prophétie ti Jérémie na ndo ti Jérusalem nga na Juda afa so Jéhovah ayeke sara ye tâ na ngoi ni?
7 Zia e bâ kozoni ye so asi na yâ ti ngu gbangbo omene kozo ti Christ. “Na ngu osio ni ti Jojakim molenge ti Josias, gbia ti Juda,” Jéhovah atene “na Jérémie tënë ti azo kue ti Juda.” (Jér. 25:1). Jéhovah afa na lege ti prophétie so fade a yeke futi Jérusalem nga a yeke gbu aJuif ti gue na ala na Babylone. Kâ aJuif ayeke ‘sara kusala teti gbia ti Babylone ngu bale-mbasambala.’ Na ngu 607 kozo ti Christ, aturugu ti Babylone afuti Jérusalem na ala mû aJuif na Juda ala gue na ala na Babylone. Me nyen la ayeke si na hunzingo ti ngu 70 nyen? “L’Éternel atene tongaso, tongana ngu bale-mbasambala so a diko teti Babylone ahon awe, fade Mbi ga ti bâ i, na Mbi sara si tënë ti Mbi so Mbi ze na i aga tâ tënë, ti sara si i kiri na ndo so.” (Jér. 25:11, 12; 29:10). Prophétie so aga tâ tënë tâ na ngoi ni: na ngu 537 kozo ti Christ na pekoni so azo ti Médie na ti Perse azi aJuif na Babylone.
8, 9. Tongana nyen la aprophétie ti Daniel afa so Jéhovah ayeke Nzapa ‘ti ngoi na ti kapa’?
8 Zia e bâ mbeni prophétie ni so andu azo ti Nzapa ti giriri. Ngu use kozoni si aJuif azia Babylone, Nzapa atene na prophète Daniel na lege ti prophétie so fade Messie ayeke bâ gigi ngu 483 na peko ti yanga so a yeke mû ti kiri ti leke Jérusalem. Gbia ti Médie na ti Perse amû yanga so na ngu 455 kozo ti Christ. Tâ gi ngu 483 na pekoni, na ngu 29, Jésus ti Nazareth awara batême na yingo vulu aga na ndo ti lo na lo ga Messie.a—Néh. 2:1, 5-8; Dan. 9:24, 25; Luc 3:1, 2, 21, 22.
9 Bâ fadeso prophétie ti Bible na ndo ti Royaume. Bible afa na lege ti prophétie so a yeke zia gere ti Royaume ti Messie na yayu na ngu 1914. Na tapande, Bible afa “fä” so afa so Jésus asi awe. Bible atene so na ngoi ni so vundu ayeke duti na ndo ti sese ndali ti so a tomba Satan na yayu (Mat. 24:3-14; Apoc. 12:9, 12). Ambeni prophétie ni amû maboko na e ti hinga mbilimbili lawa la “ngoi so a diko teti amara [ayeke] hunzi” nga Christ ayeke ga Gbia na yayu. Ye so asi tâ gi na ngoi ni na ngu 1914.—Luc 21:24; Dan. 4:10-17.b
10. Aye wa nyen na nyen ayeke si ande na lango ni?
10 “Kota ye ti vundu” so Jésus asara tënë ni ayeke si na yâ ti ngoi kete. Na pekoni, Jésus ayeke komande teti Ngu Saki Oko. Kite ayeke pëpe so aye so kue ayeke si ande tâ na ngoi so a diko ndali ni. Na ngoi so Jésus ayeke lani na ndo ti sese, Jéhovah asoro awe ‘lango ni nga na ngbonga ni’ so aye ni so ayeke si na ni.—Mat. 24:21, 36; Apoc. 20:6.
‘SARA KUSALA NZONI NA NGOI TI MO’
11. Tongana e hinga so a ga nduru awe ti futi dunia ti Satan, a yeke nzoni e sara nyen?
11 So e hinga so Christ aga Gbia awe nga e yeke na “lâ ti nda ni”, a lingbi e sara nyen? (Dan. 12:4). Azo mingi abâ so akpale ti dunia so ayeke ga gi sioni ahon ti kozo, me ala hinga pëpe so ayeke gango tâ tënë ti aprophétie so Bible atene ayeke si na alango ti nda ni. Ambeni apensé so a si na mbeni ngoi zo alingbi ti gbu lê ti akpale ni so ape. Ambeni apensé ti ala so na lege ti ngangu so azo ayeke sara ala lingbi ti ga na “siriri na nzoni duti”. (1 aThes. 5:3). Ka e, e tene ti e nyen? Tongana e hinga so a ga nduru awe ti futi dunia ti Satan, a yeke nzoni e mû tanga ti ngoi so angbâ ti sara na Nzapa ‘ti ngoi na ti kapa’ nga ti mû maboko na azo ti hinga tâ tënë na ndo ti lo (2 Tim. 3:1). A lingbi e mû desizion na lege ti ndara na ndo ti lege so e yeke sara kusala na ngoi ti e.—Diko aÉphésien 5:15-17.
12. Nyen la e lingbi ti manda na lege ti tënë so Jésus atene na ndo ti ngoi ti Noé?
12 Ti ‘sara kusala nzoni na ngoi ti e’ na yâ ti dunia so asi singo na aye so agboto lê ti zo, a yeke kete ye ape. Jésus amû wango atene: “Legeoko tongana ti so a si lani na ngoi ti Noé, ye ni ayeke duti ande tongaso nga na ngoi so Molenge ti zo ayeke si na lo yeke duti dä.“ Ngoi ti Noé ni ayeke lani tongana nyen? Nzapa atene lani na Noé so ni yeke futi dunia ti ngoi ti lo. Na ngoi ni so fade azo ti sioni ayeke kui na yâ ti kota ngu so ayeke pika amû ndo ti sese kue. Noé, so ayeke “wafango tënë ti ye so ayeke mbilimbili,” afa peko ti tënë ti Nzapa tâ na lege ni na azo ti ngoi ti lo (Mat. 24:37; 2 Pi. 2:5). Me lani “ala yeke te, ala yeke nyon, akoli ayeke sara mariage, awali nga ayeke sara mariage, . . . ala gbu li lani na ndo ti ye so ayeke si so pëpe juska kota ngu apika na ahon na ala kue.” Ni la Jésus awa adisciple ti lo lo tene: “Ala leke tere ti ala, ngbanga ti so a yeke na mbeni ngbonga so ala bi bê ti ala na ni pëpe si Molenge ti zo ayeke ga.” (Mat. 24:38, 39, 44). A lingbi e sara ye tongana Noé, me pëpe tongana azo ti ngoi ti lo. Nyen la alingbi ti mû maboko na e ti leke tere ti e?
13, 14. So e yeke ku gango ti Molenge ti zo, nyen la a lingbi e girisa ape na ndo ti Jéhovah so ayeke mû maboko na e ti sara na lo?
13 Atâa so Molenge ti zo ayeke ga na mbeni ngbonga so zo aku tere ti lo na ni pëpe, a lingbi e girisa pëpe so Jéhovah ayeke sara lakue si ye so lo leke ti sara asi gi na ngoi so lo soro ni ndali ni. Aye so ayeke si na yâ ti dunia so nga na aye so azo aleke ti sara ayeke sara ye oko ape na ndo ti kapa ti Nzapa. Jéhovah alingbi ti soro ngoi wa la lo ye ti tene mbeni ye asi tongaso si lo sara ye so lo leke ti sara. (Diko Daniel 2:21.) A-Proverbe 21:1 atene na e atene: “Bê ti gbia ayeke na tïtî L’Éternel legeoko tongana ngu so asua; lo turnê bê so na lege so Lo ye.”
14 Jéhovah alingbi ti sara ngangu na ndo ti aye so asi ti mû lege na lo ti sara si ye so lo leke ti sara asi tâ na ngoi ni. Mingi ti akota changement so ayeke si na yâ ti dunia amû lege ti tene aprophétie ti Bible aga tâ tënë, mbilimbili prophétie so andu fango nzoni tënë ti Royaume ti Nzapa na ndo ti sese kue. Gbu li na ndo ti tingo ti Union Soviétique nga na aye so aga na pekoni. Azo mingi apensé pëpe so kota mara ti changement tongaso alingbi ti si gi hio tongaso na yâ ti mbeni ngorogbia. Ye oko, changement so amû lege ti tene a fa nzoni tënë fadeso na yâ ti akodoro mingi so ândö a kanga lege na kusala ti e dä. Tongaso, zia e sara kusala nzoni na ngoi ti e ti sara na Nzapa ‘ti ngoi na ti kapa’.
MÄ NA BÊ SO JÉHOVAH AYEKE SARA YE TÂ NA NGOI NI
15. Tongana nyen la e yeke fa so e yeke na mabe tongana a changé ambeni ye na yâ ti bungbi?
15 Ti ngbâ ti fa tënë na alango ti nda ni so ahunda ti mä na bê so Jéhovah ayeke sara si ye so lo leke ti sara asi tâ na ngoi so lo diko ni ndali ni. Ndali ti so aye so ayeke si na yâ ti dunia ayeke changé changengo, na ambeni ngoi a lingbi ti hunda ti tene e changé ambeni ye na yâ ti lege so e yeke fa na tënë. Bungbi ti Jéhovah alingbi ti changé ambeni ye ti mû maboko na e ti fa tënë nzoni ahon ti kozo. E yeke fa so e yeke na mabe na Nzapa ti ‘ngoi na ti kapa’ tongana e yeda ti sara ye alingbi na achangement so nga e sara kusala na gbe ti Molenge ni so ayeke “li ti congrégation”.—aÉph. 5:23.
16. Ngbanga ti nyen e lingbi ti mä na bê so Jéhovah ayeke mû maboko na e na ngoi so e yeke na bezoin ni?
16 Jéhovah aye ti tene e sambela lo na ngoi kue nga e duti na mabe so lo yeke mû maboko na e “na ngoi so e yeke na bezoin ti tene a mû maboko na e.” (aHéb. 4:16). Ye so afa so lo ye e mingi nga lo yeke bi bê ti lo na e oko oko kue (Mat. 6:8; 10:29-31). E yeke fa so e yeke na mabe na Nzapa tongana e sambela lo lakue ti mû maboko na e nga e sara ye alingbi na sambela ti e ni nga na fango lege ti lo. Nga, e yeke girisa pëpe ti sambela ndali ti aita ti e.
17, 18. (a) Nyen la Jéhovah ayeke sara ande fade fadeso na awato ti lo? (b) Gbanda wa la a lingbi e kpe ni?
17 Ngoi so e yeke dä ayeke ngoi ti tene mabe ti zo awoko la ape. Me a yeke ngoi ti tene e duti na mbeni kpengba mabe so ayeke mû ngangu na e ti sara ye so bê ti Nzapa aye (aRom. 4:20). Satan na azo so lo yeke sara ngangu na ndo ti ala ayeke gi ti kanga lege na kusala so Jésus ahunda na e ti sara (Mat. 28:19, 20). Atâa so Zabolo ayeke sara bira na e, e hinga so Jéhovah ayeke “Nzapa so ayeke na fini, lo so ayeke Sauveur ti mara ti azo nde nde kue, na mbilimbili, ti azo so ayeke be-ta-zo.” Lo ‘hinga tongana nyen ti zi na yâ ti tara azo so agbu tënë ti lo ngangu’.—1 Tim. 4:10; 2 Pi. 2:9.
18 Na yâ ti ngoi kete Jéhovah ayeke futi sioni dunia so. Atâa so e hinga pëpe anzene nzene ye kue na ndo ni nga lawa la ye ni ayeke si, e hinga so na ngoi so a diko ndali ni, Christ ayeke futi awato ti Nzapa. Na azo kue ayeke hinga ande so Jéhovah la ayeke na droit ti komande dunia kue. Tongaso, a yeke sioni mingi tongana e girisa na ndo ti ‘ngoi nga na alango’ so e yeke dä laso so. A lingbi e komanse ti pensé pëpe so “aye kue angbâ tâ gi tongana ti so a yeke na tongo nda ti sarango dunia.”—1 aThes. 5:1; 2 Pi. 3:3, 4.
“KU NZAPA”
19, 20. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e fa so e ku Jéhovah?
19 Na ngoi so Jéhovah asara azo, lo ye ti tene ala ngbâ na fini lakue lakue tongaso si ala ngbâ ti manda ye na ndo ti lo nga na apendere ye so lo sara. Zo-ti-fa-tene 3:11 atene: “[Jéhovah] asara si ye kue aga pendere na ngoi ti lo. Lo zia ye ti lakue lakue na bê ti azo, me zo alingbi hinga pëpe nda ti kusala so Nzapa asara, a komanse na lâ ti kozoni juska na lâ ti nda ni.”
20 Anzere na e mingi so Jéhovah achangé pëpe ye so lo leke na bê ti lo ti sara teti azo (Mal. 3:6). Bible atene so ‘gbede ti Nzapa ayeke ngbâ gi place oko awe.’ (Jacq. 1:17). Ti azo ambeni ye la ayeke fa lege na ala ti diko ngoi, aye tongana turnengo ti sese. Me ti Jéhovah ayeke tongaso pëpe. Jéhovah ayeke “Gbia ti lakue lakue”. (1 Tim. 1:17). Tongaso, zia e ‘ku Nzapa ti salut ti e.’ (Mi. 7:7). Na ndo ni Bible atene: “Gbu ngangu, zia bê ti i akpengba dä, i kue so beku ti i ayeke na L’Éternel.”—Ps. 31:25.
[Akete tënë na gbe ni]
[Foto na lembeti 19]
Daniel ayeke na mabe so ye so Nzapa afa na lege ti prophétie ayeke ga tâ tënë
[Foto na lembeti 21]
Mo yeke sara kusala nzoni na ngoi ti mo ti sara ye so Jéhovah aye?