“Yingo vulu afa lege ni na ala”

“Aprophétie aga lâ oko pëpe na lege ti ye so bê ti zo aye, me azo asara tënë ti ye so alondo na Nzapa tongana yingo vulu afa lege ni na ala.”​—2 PI. 1:21.

ATËNË TI TENE ZO AGBU LI DÄ

Tongana nyen la Nzapa asara kusala na yingo vulu ti fa na azo so asû Bible ye so a lingbi ala sû ni?

Aye wa afa so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa?

Nyen la mo lingbi ti sara lâ oko oko ti fa so mo kiri singila ndali ti Bible?

1. Ngbanga ti nyen e yeke na bezoin ti Bible?

AZO mingi na yâ ti dunia ayeke hunda tere ti ala: E bâ gigi tongana nyen? Ngbanga ti nyen e yeke na fini na ndo ti sese ge? Nyen la ayeke si na e ande kekereke? Ngbanga ti nyen dunia ni ayeke tongaso? Nyen la ayeke si na e tongana e kui? Tongana Bible ayeke fade dä pëpe, ka e lingbi pëpe ti wara kiringo tënë na akpengba hundango tënë so nga na ambeni nde. Tongana Bible ayeke dä pëpe, ka kota ye so ayeke fa lege na e ayeke duti aye so asi na e na yâ ti fini ti e. Tongana a yeke tongaso, ka e yeke duti pëpe na oko bibe so mbeni wasungo psaume ayeke na ni na ndo ti “ndia ti L’Éternel”.​—Diko Psaume 19:8.

2. Nyen la ayeke mû maboko na e ti ngbâ ti kiri singila ndali ti Bible?

² Me ye ti mawa ni ayeke so, ambeni zo aye afango ye ti Bible mingi tongana ti kozo pëpe. (Bâ Apocalypse 2:4.) Ala zia lege ti sarango aye so anzere na Jéhovah (És. 30:21). A lingbi mara ti ye tongaso asi na e pëpe. E lingbi ti ngbâ lakue ti kiri singila ndali ti Bible nga na afango ye so ayeke na yâ ni na a lingbi e sara ni. Bible ayeke mbeni kpengba matabisi so alondo na Wasarango e so aye e mingi (Jacq. 1:17). Nyen la ayeke mû maboko na e ti kiri singila mingi ndali ti “tënë ti Nzapa”? A lingbi e gbu li na ndo ti lege so Nzapa asara kusala na azo ti sû Bible nga ti bâ aye mingi so afa so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa. Ye so ayeke pusu e ti duti na nzara ti diko Mbeti ti Nzapa lâ oko oko nga ti sara ye alingbi na awango ti yâ ni.​—aHéb. 4:12.

TONGANA NYEN LA “YINGO VULU AFA LEGE NI NA ALA”?

3. Tongana nyen la “yingo vulu afa lege” na aprophète nga na azo so asû Bible?

³ A sû Bible na yâ ti ngu 1610, a londo na ngu 1513 kozo ti Christ ti si na ngu 98. Wungo ti azo 40 tongaso la asû ni. Ambeni ayeke lani aprophète na ‘yingo vulu la afa lege ni na ala.’ (Diko 2 Pierre 1:20, 21.) Mbupa ti Grec so a kiri pekoni na “afa lege” aye ti sara tënë “ti yongo mbeni ye ti zia ni na mbeni ndo nde”, nga “a lingbi ti kiri pekoni na alege nde nde: ti pusu mo, ti gue na mo ti sara mbeni ye, ti zia si mbeni ye apusu mo ti sara ye.”a Na Kusala 27:15 a sara kusala na oko mbupa so na ndo ti mbeni mangboko so pupu ayengi ni wala apusu ni a gue na ni na mbeni ndo. Tongana a tene so “yingo vulu afa lege” na aprophète nga na azo so asû Bible, a ye ti tene so Nzapa asara tënë na ala, lo pusu ala, nga lo fa lege na ala na lege ti yingo vulu ti lo. Ni la, aye so ala sû ni ayeke apensé ti ala pëpe, me apensé ti Nzapa. Na ambeni ngoi aprophète nga na azo so asû Bible ahinga même pëpe nda ti aprophétie wala aye so ala sû ni (Dan. 12:8, 9). Tâ tënë, “atënë kue ti yâ ti Mbeti ti Nzapa, a sara ni na mbeti na gbe ti yingo ti Nzapa”. E yeke wara pëpe na yâ ti Bible atënë ti bê ti mbeni zo.​—2 Tim. 3:16.

4-6. Tongana nyen la Jéhovah afa na azo so asû Bible ye so a lingbi ala sû ni? Mû mbeni tapande ti fa ni.

⁴ Me tongana nyen la na lege ti yingo vulu Nzapa afa atënë ti lo na azo so asû Bible? Lo fa na ala ambilimbili mbupa so a lingbi ala sû ni wala lo fa na ala gi abibe ni na ala sara kusala na ambupa ti ala wani ti sû ni? Zia e bâ lege so mbeni wayinda ayeke sû na mbeni lettre. Tongana lo bâ so a yeke kota ye, lo yeke sû lettre ni lo wani wala lo fa atënë ni oko na oko na wakuasu ti lo. Wakuasu ni asû lettre ni na wayinda ni asû iri ti lo na gbe ni. Na ambeni ngoi, wayinda ni ayeke fa gi akota tënë ni, na wakuasu ni ayeke sû lettre ni na ambupa wala na fason ti lo wani. Na pekoni wayinda ni alingbi ti diko lettre ni na ti hunda na wakuasu ni ti changé ambeni ye dä tongana a hunda ti sara ni. Na nda ni, wayinda ni ayeke sû maboko ti lo na gbe ni na a yeke bâ lettre ni tongana ti wayinda ni.

⁵ Legeoko nga, ‘li tïtî Nzapa’ la asû ambeni mbage ti Bible (Ex. 31:18). Nga, tongana a yeke kota ye, Jéhovah ayeke fa ambilimbili mbupa so a lingbi a sû ni. Na tapande, na Exode 34:27 a tene: ‘L’Éternel atene na Moïse, Mo sara tënë so na mbeti, teti na lege ti nda ti tënë so, Mbi te mbele na mo na Israël.’ Jéhovah atene nga na prophète Jérémie atene: ‘Mo sara tënë so kue na mbeti so Mbi sara tënë ni na mo.’​—Jér. 30:2.

⁶ Me mingi ni, Nzapa afa pëpe na azo so asû Bible ambupa wa a lingbi ala sara kua na ni. Na lege ti miracle, Nzapa ayôro atënë ti lo na yâ ti bê nga na abibe ti ala, na tongaso lo mû lege na ala ti soro ambupa ti ala wani ti sû na tënë ni. Zo-ti-fa-tene 12:12 atene: “Zo-ti-fa-tene agi lege ti wara tënë so ayeke nzoni, na ye so azo asara na mbeti mbilimbili, même tënë biani.” Luc so asû mbeni Évangile ‘agi nda ti aye kue mbilimbili, ngbene ye so aye ni ato nda ni, si lo sara ni na mbeti na lege ti molongo ti singo ti aye ni.’ (Luc 1:3). Yingo ti Nzapa asara kue si siokpari so a dü zo na ni asara ye kete pëpe na ndo ti atënë ti lo so a sû.

7. Ngbanga ti nyen a yeke lege ti ndara so Nzapa asara kusala na azo ti sû Bible?

⁷ So Jéhovah asara kusala na azo ti sû Bible afa kota ndara ti lo. Ambupa so ala sara kua na ni afa gi pëpe atokua, me a fa nga ngia wala vundu nga na atënë ti bê ti ala. Tongana fade Jéhovah asara kusala na a-ange ti sû Bible ka a yeke duti tongana nyen? Ala lingbi ti sû ni na mbeni lege so na yâ ni a yeke wara aye so ayeke ka na bê ti zo, aye tongana mbeto, vundu, nga na bê so anze? So lo mû lege na azo so alingbi kue pëpe ti soro ambupa ti ala wani ti sû na aye so lo fa na ala na lege ti yingo vulu, a sara si atënë ti Nzapa so ala sû ni andu bê ti e.

AYE SO AFA SO BIBLE AYEKE TËNË TI YANGA TI NZAPA

8. Ngbanga ti nyen e lingbi ti tene so Bible ayeke nde na tanga ti mbeti ti abungbi ti vorongo Nzapa?

⁸ Aye mingi afa so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa. Na popo ti ambeti ti abungbi ti vorongo Nzapa kue, Bible la amû maboko na e ti hinga tâ Nzapa. Na tapande, ambeti ti Hindouisme asara tënë na ndo ti aye so a yeke sara na yâ ti vorongo nzapa ti aHindou, senda-ndara, atënë ti tere, nga na andia na ndo ti nzoni lege ti sarango ye. Ambeti ti Bouddhisme asara tënë na ndo ti andia so a lingbi amoine na amamère asara ye alingbi na ni. A sara nga tënë na ndo ti atënë ti mabe ti Bouddhisme nga na afango ye ti Bouddha. Bouddha atene pëpe so lo yeke mbeni nzapa, nga lo sara tënë mingi na ndo ti Nzapa pëpe. Ambeti ti Confucianisme asara tënë na ndo ti aye so asi ândö, andia ti nzoni lege ti sarango ye, magie, nga na abia. Mo yeke wara nga ambeti ti Islam so atene Nzapa ayeke gi oko na lo hinga ye so ayeke si kekereke me afa même ape iri ti Nzapa Jéhovah so asigigi saki mingi na yâ ti Bible.

9, 10. Nyen la Bible alingbi ti fa na e na ndo ti Nzapa?

⁹ Mingi ti ambeti ti abungbi ti vorongo Nzapa asara tënë mingi pëpe na ndo ti Nzapa. Me Bible amû maboko na e ti hinga Jéhovah Nzapa nga aye kue so lo sara. A mû maboko na e ti hinga asarango ye ti tere ti lo. Bible afa so Nzapa ayeke Nzapa ti mbilimbili, lo yeke na ndara, nga na kota ngangu. A fa nga so lo ndoye e. (Diko Jean 3:16; 1 Jean 4:19.) Na ndo ni, Bible atene: “Nzapa ayeke sara kangbi na popo ti azo pëpe, me na yâ ti amara kue, zo so akpe mbeto ti lo na asara ye so ayeke mbilimbili, lo yeke nzere na lê ti Nzapa.” (Kus. 10:34, 35). A kiri na peko ti Bible na yanga ti akodoro mingi. Ye so afa so Nzapa ayeke zia kangbi na popo ti azo pëpe. Awandara atene so laso a yeke wara ayanga ti kodoro 6700 tongaso na yâ ti dunia. Tongana a mû azo 100, azo 90 ayeke tene ayanga ti kodoro 100 tongaso na popo ti ayanga ti kodoro so. A kiri na peko ti Bible kue wala gi mbeni mbage ni na yanga ti akodoro ahon 2400. Azo mingi na yâ ti dunia alingbi ti diko mbeni mbage ti Bible na yanga ti kodoro ti ala wani.

¹⁰ Jésus atene: “Babâ ti mbi angbâ ti sara kua juska fadeso, na mbi kue mbi ngbâ ti sara kua.” (Jean 5:17). ‘Même giriri kozoni, na lakue lakue, Jéhovah ayeke Nzapa.’ Tongaso, gbu li na ndo ti aye kue so lo sara (Ps. 90:2). Gi Bible la afa na e aye so Nzapa asara ândö, laso, nga aye so lo yeke sara ande na yâ ti ngoi so ayeke ga. Bible afa nga na e aye so anzere na lo nga na aye so anzere na lo pëpe. A fa nga tongana nyen e lingbi ti ga nduru na lo (Jacq. 4:8). A lingbi e zia pëpe si aye so e ye ni mingi wala agingo bê ti e apusu e ti hon yongoro na lo.

11. Wango ti ndara wa e wara na yâ ti Bible?

¹¹ Kota ndara so ayeke na yâ ti Bible na so zo alingbi ti zia bê ti lo dä ayeke nga mbeni ye so afa so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa. Bazengele Paul atene: “Zo wa si ahinga bibe ti Jéhovah si lo fa ye na lo?” (1 aCor. 2:16). Versê so aluti na ndo ti tënë so prophète Ésaïe ahunda lani na azo ti ngoi ti lo, lo tene: “Zo nyen afa lege na Yingo ti L’Éternel, wala a wa Lo tongana wawango ti Lo?” (És. 40:13). Kiringo tënë ni ayeke, zo oko pëpe ndali ti so mbeni zo ti hinga ye ti hon Jéhovah ayeke dä pëpe. A yeke ndani la zo ayeke wara ye ti nzoni na sarango ye alingbi na awango so Bible amû na ndo ti mariage, amolenge, angia, sarango kamarade, dengo buze, nga na sarango ye na lege ni. E yeke wara sioni wango na yâ ti Bible lâ oko pëpe. Me azo ayeke pëpe na ndara so alingbi ti fa ye so ayeke lakue nzoni (Jér. 10:23). Azo ayeke changé ka lakue wango ti ala wala ala zia ti sara kusala na ni tongana ala bâ so kozo ni so ala mû ayeke nzoni pëpe. Bible atene so “bibe ti [zo] ayeke senge senge.”​—Ps. 94:11.

12. Tongana nyen la azo agi ti futi Bible?

¹² Mbeni ye so afa nga so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa ayeke ye so mbaï afa na ndo ti ngangu so azo asara ti futi Bible. Na ngu 168 kozo ti Christ, Antiochus IV, gbia ti Syrie, agi lani ti wara mbeti ti Ndia ti gbi ni. Na ngu 303, Dioclétien, togbia ti Rome, amû yanga ti tene a futi ando ti bungbi ti aChrétien nga ti tene a gbi Mbeti ti Nzapa ti ala. Futingo ye so a ninga lani teti ngu bale-oko tongaso. Teti angu ngbangbo mingi lani, apape asara kue ti tene a kiri peko ti Bible pëpe na ayanga ti kodoro nde nde ndali ti so ala ye pëpe ti tene azo ahinga ye so Bible afa. Atâa so Satan na azo so amû peko ti lo asara kue ti futi Bible, Bible angbâ juska laso. Jéhovah azia lege pëpe na mbeni zo ti futi matabisi so lo mû na azo.

NDANI SO AZO MINGI AMÄ NA BÊ NA NI

13. Ambeni ye wa afa so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa?

¹³ Ambeni ye ayeke nga dä so afa so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa. Atënë ti yâ ni ague oko, senda-ye ayeda na aye so lo fa, aprophétie ti lo so aga tâ tënë, nga azo so asû ni ahonde ndo ti ye oko pëpe. Nga, Bible ayeke na ngangu ti changé fini ti zo, aye so lo fa so andu mbaï ayeke tâ tënë, nga lo mû anzoni kiringo tënë na ahundango tënë so ayeke na paragraphe 1. Zia e bâ ye so amû maboko na ambeni zo ti yeda so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa.

14-16. (a) Nyen la asara si azo nde nde ota amä na bê so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa? (b) Aye wa mo ye ti sara kua na ni na fango tënë ti ga na azo ti mä na bê so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa?

¹⁴ Anwarb ayeke musulman na lo kono na yâ ti mbeni kodoro so ayeke nduru na Israël. Na ngoi so lo sara kodoro teti kete ngoi na Amerika ti Banga, aTémoin ti Jéhovah asi na yanga-da ti lo. Anwar atene: ‘Mbi ye lani aChrétien ape ndali ti aye ti sioni kue so Eglize asara ândö. Me teti so mbi ye ka ti hinga ye, mbi yeda ti manda Bible.’ Kete na pekoni, Anwar akiri na kodoro ti lo na lo tingbi na aTémoin ti Jéhovah pëpe. Ambeni ngu na pekoni, lo gue na Poto, kâ lo kiri lo manda Bible na lo tene: “Aprophétie ti Bible so aga tâ tënë, atënë ti yâ ni so ague oko, nga yengo tere so ayeke na popo ti awavorongo Jéhovah asara si mbi mä na bê so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa.” Anwar awara lani batême na ngu 1998.

¹⁵ Asha so ayeke na ngu 16 ayeke na yâ ti mbeni sewa so ayeke voro nzapa ti aHindou. Lo tene: ‘Mbi yeke sambela lani gi tongana mbi gue na temple wala mbi yeke na kpale. Me tongana mbi yeke na kpale ape, mbi pensé ka na ndo ti Nzapa ape. Ye oko, na ngoi so mbi tingbi na aTémoin ti Jéhovah, fini ti mbi achangé kue.’ Asha amanda Bible na lo hinga Nzapa tongana kamarade ti lo. Nyen la asara si lo mä na bê so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa? Lo tene: “Bible akiri tënë na ahundango tënë ti mbi kue. Bible amû maboko na mbi ti duti na mabe sân ti tene mbi gue na yâ ti mbeni temple ti kuku na gbe ti mbeni yanda.”

¹⁶ Paula akono na yâ ti mbeni sewa so ayeke Catholique, me na ngoi so lo ga kota, lo hinga pëpe wala Nzapa ayeke dä wala lo yeke dä pëpe. Na pekoni mbeni ye asi. Lo tene: “Mbi tingbi na mbeni kamarade ti mbi so a sara anze mingi mbi bâ lo ape. Na ngoi ni kâ, azo ayeke bata kuä ti li ti ala ngbii a yo nga ala yeke nyon mbangi. Me lo changé. Lo fâ kuä ti yanga nga na kuä ti li ti lo, na mo bâ lo, lo yeke na ngia. Tongaso, mbi hunda lo mbi tene nyen la asi na lo nyen nga lo yeke gi na ndo wa? Lo tene so lo manda Bible na aTémoin ti Jéhovah na pekoni lo fa tënë na mbi.” So Paula abâ so Bible achangé kamarade ti lo, a sara si lo sara nzara ti tënë so ayeke na yâ ti Bible, nga lo mä na bê so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa.

“TËNË TI MO AYEKE LAMPE TETI GERE TI MBI”

17. Dikongo Bible lâ oko oko nga gbungo li na ndo ni alingbi ti sara nyen na mo?

¹⁷ Bible ayeke mbeni pendere matabisi so Jéhovah amû na e na lege ti yingo vulu ti lo. Tongana mo diko ni lâ oko oko, mo yeke maï ndoye ti mo na mbage ni nga na Nzapa (Ps. 1:1, 2). Kozo ti manda ni, sambela ti tene yingo ti Nzapa afa lege na apensé ti mo (Luc 11:13). Na yâ ti Bible a yeke wara apensé ti Nzapa. Tongaso, na ngoi so mo yeke gbu li na ndo ti aye so ayeke na yâ ni, mo yeke sara si pensé ti mo ague oko na ti Nzapa.

18. Ngbanga ti nyen mo ye ti ngbâ lakue ti manda ye na yâ ti Bible?

¹⁸ Na ngoi so mo yeke kono hingango ye ti mo na ndo ti atâ tënë so ayeke na yâ ti Bible, gi ti sara ye alingbi na ni. (Diko Psaume 119:105.) A lingbi ti haka dikongo Bible na bango ndo na lê ti tatara. Tongana mo bâ ambeni ye so a lingbi mo changé, changé ni (Jacq. 1:23-25). Sara kusala na Bible tongana mbeni épée ti gbu na koko ti mabe ti mo nga ti zi na afango ye ti wataka na yâ ti bê ti azo so asara tere ti ala kete (aÉph. 6:17). Tongana mo yeke sara ni, kiri singila so “yingo vulu afa lege” na aprophète nga na azo so Nzapa asara kusala na ala ti sû Bible.

[Akete tënë na gbe ni]

[Tënë na lembeti 29]

Tongana mo diko Bible lâ na lâ, ndoye ti mo na mbage ti Nzapa ayeke kono

[Foto na lembeti 26]

Tongana zo asû iri ti lo na gbe ti mbeni lettre, a yeke bâ ni tongana lettre ti lo