MBAÏ TI FINI
“Mbi bâ ni, me mbi hinga ndani pëpe”
Na ngu 1975 tongana mbi yeke na ngu use mama ti mbi abâ so mbeni ye atambela nzoni pëpe na tere ti mbi. Na ngoi so mama ti mbi ayo mbi, mbeni kamarade ti lo abi mbeni nengo ye na sese, ye ni asara mbeni kota bruit. Me mama ti mbi abâ so mbi dö oko pëpe. Tongana mbi wara ngu ota, ade mbi sara tënë pëpe. Na pekoni sewa ti mbi amä mbeni sango so amû vundu na ala, awanganga afa na ala so mê ti mbi akanga biani biani awe.
Babâ na mama ti mbi asara divorce na ngoi so mbi de lani kete mingi; ndani la gi mama ti mbi oko la abata mbi na aita ti mbi ti koli use nga na ti wali oko. Na France na ngoi ni so, amolenge so mê ti ala akanga, ayeke na pasa pëpe ti manda mbeti nzoni tongana ti ala ti laso. Nga akode so a yeke mû lani ti fa na ye na ala asara pasi mingi na ala. Me, na ngoi so mbi de kete, mbi yeke lani na mbeni pasa so mingi ti azo so mê ti ala akanga ayeke na ni ape. Pasa ni so ayeke so wa?
Teti ambeni ngu, mingi ti awafango mbeti abâ so nzoni kode ti fa ye na amolenge so mê ti ala akanga ayeke ti forcé ala ti sara tënë na lege so ala yeke bâ gi yanga ti wafango ye ni so ayeke pika na ti sara kue ti mä yâ ti atënë ni. Na France, kodoro so mbi kono dä, a ke na kurugo ti tene zo atene yanga ti awambongi na ekole. Ti ambeni molenge so mê ti ala akanga, a yeke kanga même maboko ti ala na peko na ngoi so a yeke fa mbeti na ala.
Na ngoi so mbi ngbâ kete, a mû mbeni wanganga so lo mû angoi mingi yenga oko oko ti fa na mbi sarango tënë. Lo yeke gbu ngbangba ti mbi wala li ti mbi na lo yeke forcé mbi fani mingi ti sara atënë so mbi lingbi ti mä ni pëpe. Mbi lingbi pëpe ti sara lisoro na amba ti mbi molenge. Mbi bâ lani pasi mingi na angoi ni so.
Tongana mbi wara ngu omene, a zia mbi na mbeni ekole ti amolenge so mê ti ala akanga. Kozo ti tene mbi wara tere na ambeni molenge so mê ti ala nga akanga la. Na ekole ni so kue, a ke na e ti sara tënë na yanga ti awambongi. Me tongana mo sara maboko ti mo na mbeni mba ti mo na klase, a yeke pika maboko ti mo wala agboto kuä ti li ti mo. Atâa so kue, na lege ti mbeni kode so e wani e sigigi na ni, e yeke sara maboko ti e na amba ti e na hondengo ni. Na sarango tongaso, mbi lingbi kamême ti sara lisoro na amba ti mbi. So tongo nda ti angu osio so mbi yeke duti ande na ngia dä la.
Na ngoi so mbi wara ngu bale-oko awe, a zia mbi na ekole legeoko na amolenge so mê ti ala akanga pëpe. Vundu ahon tâ ndo ti mbi kue. Mbi pensé mbi tene amolenge so mê ti ala akanga akui kue awe na gi mbi oko la mbi ngbâ na ndo ti sese. Awanganga atene so tongana asewa ti mbi amanda yanga ti awambongi, mbi yeke wara ande lege ti sara tënë pëpe, ni la ti sara ye alingbi na wango ti awanganga ni, sewa ti mbi amanda yanga ni so pëpe, na ala ye ti bungbi mbi legeoko pëpe na ambeni molenge so mê ti ala akanga. Mbi dabe ti mbi so mbeni lâ e gue ti bâ mbeni wanganga so ayeke fa lege ti sarango tënë na azo so mê ti ala akanga, lo yeke na mbeni buku ti yanga ti awambongi na ndo ti bureau ti lo. Tongana lê ti mbi atï na ndo ti afoto so ayeke na ndo ti mbeti ni, mbi yôro maboko ti mbi, mbi fa buku ni, mbi tene: “Mbi ye ni!” Hio, wanganga ni ahonde mbeti ni so.a
MBI KOMANSE TI MANDA ATÂ TËNË TI BIBLE
Mama ti e asara kue ti bata e alingbi na afango ye ti Bible. Lo yeke gue na e na abungbi ti aTémoin ti Jéhovah na congrégation ti Mérignac, nduru na Bordeaux. Teti so mbi ngbâ molenge, mbi yeke mä yâ ti atënë so a yeke fa na abungbi ni so gi kete kete. Me, ambeni membre ti congrégation so aduti nduru na tere ti mbi ayeke sû na mbeti ambeni tënë ti fa na mbi ye so ayeke fa na ngoi ti bungbi ni. Ndoye so ala fa na mbage ti mbi na sarango tongaso andu bê ti mbi mingi. Na yanga-da, mama ti mbi ayeke manda Bible na mbi, me aye so lo yeke fa na mbi, lâ oko pëpe mbi mä yâ ni nzoni. Mbi bâ so na mbeni lege mbi kpa prophète Daniel so na peko ti so lo wara prophétie so ange ti Nzapa aga na ni na lo, lo tene: “Mbi mä, me mbi hinga nda ni pëpe.” (Daniel 12:8). Ti mbi, “mbi bâ ni, me mbi hinga ndani pëpe.”
Atâa so kue, yeke na yeke mbi manda ambeni kota tâ tënë ti Bible. Ati so mbi mä yâ ni nzoni so, mbi bâ ni na nene ni mingi na mbi yeke tara ti sara ye alingbi na ni na yâ ti fini ti mbi. Mbi manda ye nga na lege ti sarango ye ti tere ti ambeni ita so mbi bâ. Na tapande, Bible ahunda na e ti duti na kangango bê ti ku (Jacques 5:7, 8). Mbi mä yâ ni oko ape. Me na ngoi so mbi bâ ambeni ita afa kangango bê ti ku, mbi ga ti hinga ye so a iri ni kangango bê ti ku. Ti tâ tënë ni, congrégation ti aChrétien amû maboko na mbi mingi.
MBI WARA KOTA VUNDU ME KOTA NGIA AGA NA PEKONI
Na ngoi so mbi yeke na popo ti ngu 12 ti si na ngu 18, mbeni lâ, mbi bâ ambeni maseka so mê ti ala akanga ayeke hon na lege na ala yeke sara lisoro na popo ti ala na yanga ti awambongi. Mbi tï na popo ti ala na hondengo ni na mbi to nda ti manda yanga ti wambongi ti France. Mbi ngbâ lakue ti gue na abungbi, na mbi wara mbeni maseka Témoin ti Jéhovah so iri ti lo ayeke Stéphane, lo bi bê ti lo na mbi mingi. Lo sara kue ti sara lisoro na mbi, na mbi bâ so mbeni kpengba songo atingbi mbi na lo. Me mbeni kota ye ti vundu ayeke ku mbi. A bi Stéphane na kanga ndali ti so lo ke ti sara kua ti turugu. Vundu ahon tâ ndo ti mbi kue! So Stéphane ayeke dä ape so, mbi nze kue na angbâ kete mbi zia lege ti guengo na abungbi.
Nze bale-oko na pekoni, a zi Stéphane na kanga. Mo ye ti bâ Stéphane ato nda ti sara lisoro na mbi na yanga ti awambongi. Mbi croire ape! Nyen la apasêe? Kâ na da ti kanga, Stéphane amanda yanga ti awambongi ti France. Mbi yeke bâ amaboko ti Stéphane so lo yeke sara nga na alê ti lo, tere ti mbi anzere mingi na mbi bâ so mbi yeke wara aye ti nzoni dä.
NA NDA NI MBI MÄ YÂ TI ATÂ TËNË TI BIBLE
Stéphane akomanse ti manda Bible na mbi. A yeke tâ gi na ngoi ni so la mbi to nda ti bâ tongana nyen akete kete tâ tënë so mbi manda lani ague oko. Na ngoi so mbi de molenge, mbi ye mingi ti bâ apendere foto so ayeke na yâ ti ambeti ti e, na mbi yeke haka azo so ayeke na lê ni na mba, mbi yeke gi ti bâ anzene nzene ye so andu ambaï ni ti bata ni na li ti mbi. Mbi hinga tënë lani na ndo ti Abraham na ndo ti ngongoa ti lo, tënë ti “azo mingi mingi” me a yeke gi na ngoi so a fa nda ti atënë so na mbi na yanga ti awambongi si mbi ga ti hinga nda ni nzoni (Genèse 22:15-18; Apocalypse 7:9). A yeke polele so mbi wara yanga ti kodoro ti mbi awe, yanga ti kodoro so andu bê ti mbi.
Mbi lingbi fadeso ti mä yâ ti atënë so a yeke fa na ngoi ti abungbi, atënë ni andu bê ti mbi nga mbi yeke na nzara ti manda ye mingi na ndo ni. Grâce na mungo maboko ti Stéphane, mbi gbâ lakue ti mä yâ ti atënë ti Bible, tongaso na ngu 1992, mbi mû tere ti mbi na Jéhovah Nzapa na mbi wara batême. Atâa so mbi gue na li ni mingi, mbi yeke zo ti kamene na a yeke ngangu na mbi ti sara lisoro na ambeni zo ndali ti so na ngoi so mbi ngbâ kete mbi hinga pëpe lege ti sara lisoro na azo.
MBI SARA NGANGU TI HON NDO TI KAMENE TI MBI
Na nda ni, kete groupe ti awambongi so mbi yeke na yâ ni a bungbi ni legeoko na mbeni congrégation so ayeke na Pessac, nduru na Bordeaux. Ye so amû maboko na mbi mingi, nga mbi ngbâ ti maï lakue na lege ti yingo. Atâa so mbi ngbâ lakue ti sara ngangu ti hon ndo ti kpale ti mbi ti sarango lisoro na azo, akamarade ti mbi so mê ti ala akanga pëpe ayeke sara kue ti tene mbi mä yâ ti atënë kue so ala yeke tene. Mbeni koli na wali ti lo, so iri ti ala ayeke Gilles na Élodie, asara kue ti sara lisoro na mbi. Mingi ni, na peko ti abungbi, ala yeke tisa mbi ti te kobe na da ti ala wala ti nyon mbeni café legeoko na ala, ni la mbeni nzoni songo amaï na popo ti mbi na ala. So tâ kota ngia si mbi wara ti duti na popo ti azo so ayeke ndoye andia ti Nzapa!
A yeke na yâ ti congrégation so si mbi tingbi na Vanessa, mbeni nzoni wali. Lo yeke bi bê ti lo na zo mingi nga lo ye ye so ayeke mbilimbili, a yeke aye so la si agboto mbi na mbage ti lo. Lo bâ kangango mê ti mbi so lâ oko pëpe tongana mbeni ye so akanga lege na lo, me lo bâ ni tongana mbeni lege so azi na lo ti manda ti sara lisoro na mbeni zo so mê ti lo akanga. Mbi ngbâ mbi tï lo, na e sara mariage na ngu 2005. Atâa so a yeke ngangu na mbi ti sara lisoro na azo, Vanessa amû maboko na mbi mingi ti hon ndo ti kamene ti mbi na ti mû tere ti mbi mingi na azo. Ti tâ tënë ni, mbi bâ mungo maboko ti lo na nene ni mingi na ngoi so mbi yeke sara akua so a mû na mbi na yâ ti bungbi.
MBENI MATABISI NI SO ALONDO NA JÉHOVAH
Kete na peko ti mariage ti e, filiale ti aTémoin ti Jéhovah ti France, so ayeke na Louviers, airi mbi ti gue kâ teti nze oko ti manda kua ti traduction. Na yâ ti angu so ahon ade ti ninga pëpe, filiale ni ayeke sara kua ngangu ti sigigi na aDVD na yanga ti awambongi ti France. Me teti so kua ti sarango ni ayeke duti ande mingi, équipe ti traduction ni ayeke na bezoin ti ambeni zo ti mû maboko na ala.
Mbi na Vanessa kue e bâ so ti tene mbi sara kua na Béthel ayeke mbeni kota pasa mingi nga mbeni matabisi so alondo na Jéhovah Nzapa, me e yeke na mbeto na bê ti e. Ka groupe ti e ti awambongi ni ayeke sara ande tongana nyen? E yeke zia da ti e na zo wa? Vanessa ayeke wara ande mbeni kua kâ? Na mbeni lege so adö bê, Jéhovah aleke akpale so oko na oko kue. Mbi bâ biani so Jéhovah andoye e mingi, lo ndoye nga azo kue so mê ti ala akanga.
MBENI MARA SO AYEKE BEOKO AMÛ MABOKO NA E
So mbi yeke na yâ ti kua ti traduction, mbi wara lege ti bâ mbilimbili ngangu kue so a yeke sara ti mû kobe ti yingo na azo so mê ti ala akanga. Anzere tâ na mbi mingi ti bâ so gbâ ti amba ti mbi wakua ayeke sara ngangu ti sara lisoro na mbi. Andu bê ti mbi mingi ti bâ so kete yanga ti wambongi so ala manda ala yeke sara ngangu ti tene ni. Mbi bâ so a ye mbi mingi. Aye ti nzoni so kue a sara ni ndali ti e afa so beoko so ayeke na popo ti azo ti Jéhovah, mara ni ayeke use pëpe.—Psaume 133:1.
Mbi kiri singila mingi na Jéhovah so na lege ti bungbi ti lo, lo yeke sara kue ti tene lakue mbeni zo ayeke dä ti mû maboko na mbi. Mbi bâ nga na nene ni mingi kua so a mû na mbi ti mû maboko na ambeni mba ti mbi so mê ti ala akanga ti hinga Wasarango e so aye e mingi nga ti tene ala nga nduru na lo. Mbi yeke ku kungo lango so aye so ayeke kanga lege na azo ti sara lisoro na amba ti ala ayeke hunzi, na e kue tongana mbeni sewa so ayeke beoko, e yeke tene “yanga ti kodoro so ayeke tâ nzoni ni”, so ti tene tâ tënë na ndo ti Jéhovah Nzapa nga na aye kue so lo leke ti sara.—Sophonie 3:9, FD.
a A yeke gi na ngu 1991 si ngorogbia ti France aga ti yeda ti tene a fa ye na yanga ti awambongi na amolenge so mê ti ala akanga.