Ngia: Mbeni sarango ye so e wara ni na mbage ti Nzapa

AZO aye ti duti na ngia na yâ ti fini ti ala. Me na lâ ti nda ni so, azo kue ayeke wara atara so a yeke “ngangu na zo ti kanga bê na yâ ni”. (2 Tim. 3:1). Sarango ye na zo na lege ni ape, kobela, dutingo sân kua, kota vundu nga na ambeni ye nde alingbi ti sara si zo ayeke na ngia ape. Même awakua ti Nzapa nga kue bê ti ala alingbi ti nze na ala yeke na ngia encore ape. Tongana a si na mo tongaso, tongana nyen la mo lingbi ti kiri ti duti na ngia?

Ti kiri tënë na hunda so, kozoni a lingbi e gi ti hinga tâ ngia ayeke nyen nga tongana nyen la ambeni zo angbâ ti duti na ngia atâa atara so ala wara. Na pekoni e yeke bâ ye so e lingbi ti sara ti ngbâ ti duti na ngia nga même ti duti na ngia mingi ahon ti kozo.

TI DUTI NA NGIA AYE TI TENE NYEN?

A lingbi e tene ape so ngia ayeke gï senge nzerengo terê. Zia e mû gï mbeni tapande. Na peko ti so mbeni zo anyon sämba ahon ndö ni, lo lingbi ti he ngia mingi. Ye oko, na ngoi so sämba ni ahunzi na lê ti lo, lo yeke he ngia ni encore ape na lo yeke bâ so akpale ti lo so ayeke mingi angbâ. Nzerengo terê so lo wara teti kete ngoi ayeke tâ ngia ape.​—aProv. 14:13.

Me ngia ayeke mbeni ye so alondo na bê. Ngia ayeke “nzerengo terê so zo awara na peko ti mbeni nzoni ye so lo wara wala lo yeke ku ti wara.” Tongana zo ayeke na ngia aye ti tene so terê ti lo anzere atâa aye atambela nzoni wala pëpe (1 aThes. 1:6). Biani, mbeni ye alingbi ti sara zo vundu me na yâ ti bê ti lo lo yeke na ngia. Na tapande, a pika lani abazengele ndali ti so ala fa tënë na ndö ti Christ. Me ala ‘sigi na gbele Sanhédrin ni, ala yeke na ngia ngbanga ti so a bâ so ala lingbi ti tene a sara ye ti kamene na ala ndali ti iri ti Jésus.’ (Kus. 5:41). Ala yeke lani na ngia pëpe ndali ti so a pika ala, me ndali ti so ala ngbâ be-ta-zo na Nzapa.

A dü e dungo na ngia ape wala ngia ayeke ga gï tongaso ape. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so tâ ngia ayeke mbeni mbage ti lengo ti yingo vulu ti Nzapa. Yingo ti Nzapa ayeke mû maboko na e ti yü “fini zo”, so ngia ayeke nga dä (aÉph. 4:24; aGal. 5:22). Tongana e yeke na ngia a yeke duti ngangu na e ape ti hon ndö ti akpale ti e.

ATAPANDE SO E YE TI MÛ PEKO NI

Jéhovah aye lani ti tene anzoni ye la aduti na ndö ti sese, me pëpe asioni ye so e yeke bâ ni laso. Ye oko, asioni ye so azo ayeke sara azi pëpe ngia so Jéhovah ayeke na ni. Bible atene: “A yeke bâ ngangu nga na ngia na ndo so lo duti dä.” (1 Chron. 16:27). Nga, anzoni ye so awakua ti Jéhovah ayeke sara ayeke “zia ngia na bê” ti lo.​—aProv. 27:11.

E lingbi ti sara ye tongana Jéhovah na lege so e gi bê ti e ahon ndö ni ape tongana ye atambela pëpe tongana ti so e ku fade. Ti tene e gi bê ti e ape, e lingbi ti zia lê ti e gï na ndö ti anzoni ye so e yeke na ni fadeso nga e kanga bê e ku aye so ayeke nzoni mingi so ayeke ga ande.a

E lingbi nga ti wara gbâ ti atapande na yâ ti Bible so asara tënë ti azo so angbâ ti duti na ngia atâa so ala wara akpale. Abraham ayeke mbeni zo so agbu ngangu na ngoi so fini ti lo ayeke na yâ ti kpale nga na ngoi so azo asara si lo wara akpale (Gen. 12:10-20; 14:8-16; 16:4, 5; 20:1-18; 21:8, 9). Atâa akpale so Abraham awara, bê ti lo ayeke lakue na ngia. Nyen la amû maboko na lo? Lo bata na li ti lo beku so lo yeke na ni ti duti na fini na yâ ti fini dunia na gbe ti komandema ti Messie (Gen. 22:15-18; aHéb. 11:10). Jésus atene: “Terê ti babâ ti ala Abraham anzere lani mingi ngbanga ti so lo ku ti bâ lâ ti mbi.” (Jean 8:56). E lingbi ti sara ye tongana Abraham na lege so e yeke gbu li ti e na ndö ti ngia so ayeke ku e.​—aRom. 8:21.

Legeoko tongana Abraham, Paul na kamarade ti lo Silas azia lani li ti ala gï na ndö ti azendo ti Nzapa. Ala yeke lani na kpengba mabe nga ala yeke lakue na ngia atâa asioni ye so asi na ala. Na tapande, na peko ti so ala kanga bê na yâ ti sioni pika so a pika na ala nga so a bi ala na da ti kanga, na “bê ti bï tongaso, [ala yeke] sambela na ala yeke he bia ti sepela Nzapa.” (Kus. 16:23-25). Beku so Paul na Silas ayeke na ni akpengba ala nga ala yeke na ngia ndali ti so ala yeke bâ pasi ndali ti iri ti Christ. E lingbi ti sara ye tongana Paul na Silas na lege so e bata na li ti e anzoni ye so e yeke wara ndali ti so e sara na Nzapa be-ta-zo.​—aPhil. 1:12-14.

Laso, na yâ ti sewa ti e ti aita ti dunia kue e yeke na apendere tapande ti aita so ayeke lakue na ngia atâa atara so ala wara. Na tapande, na novembre ngu 2013, mbeni kota ngu apika na pupu na mbage ti Philippines na abuba da ti aTémoin ahon 1 000. George, so da ti lo na gbata ti Tacloban abuba kue, atene: “Aita ayeke na ngia atâa ye so asi so. A yeke ngangu na mbi ti fa ngia so e yeke na ni.” Na ngoi kue so e wara akota kpale, e yeke ngbâ lakue ti duti na ngia tongana e gbu li ti e na ndö ti aye so Jéhovah asara ndali ti e. Ambeni ye nde wa la Jéhovah asara so asara si e yeke na ngia?

ARAISON SO NDALI NI E YEKE NA NGIA

Kota raison so e yeke na ngia ayeke songo ti e na Nzapa. E hinga Gbia ti dunia kue. Lo yeke Babâ ti e, Nzapa ti e nga Kamarade ti e.​—Ps. 71:17, 18.

E bâ nga na nene ni mingi matabisi ti fini so Nzapa amû na e nga so lo sara e na mbeni fason ti wara ngia na yâ ti fini ti e (Zo-ti. 3:12, 13). So e yeke acréature so ahinga ndo so Jéhovah agboto e na mbage ti lo, e hinga ye so lo ye ndali ti e (aCol. 1:9, 10). Tongaso, e hinga ndani so e yeke na fini nga e hinga ye so e lingbi ti sara na yâ ti fini ti e. Me azo mingi ahinga mbilimbili pëpe ndani so ala yeke na fini. Ti fa kangbi so, Paul atene: “‘Aye so Nzapa aleke ndali ti ala so andoye lo ayeke aye so lê ti zo abâ ni pëpe, so mê ti zo amä ni pëpe nga so zo abi bê ti lo dä pëpe.’ Biani, a yeke na e si Nzapa afa aye so na lege ti yingo ti lo.” (1 aCor. 2:9, 10). Ti hinga ye so bê ti Nzapa aye nga na ye so lo leke na bê ti lo ti sara, a sara si e yeke na ngia.

Zia e bâ ambeni ye nde so Jéhovah asara ndali ti azo ti lo. Lo sara si e lingbi ti wara pardon ti asiokpari ti e (1 Jean 2:12). Ndali ti nzoni bê ti Nzapa, e yeke na beku so fini dunia ayeke nduru (aRom. 12:12). Même laso, Jéhovah amû na e gbâ ti akamarade so e na ala e lingbi ti voro lo (Ps. 133:1). Bible adë nga bê ti e so Jéhovah ayeke bata azo ti lo ti tene Satan na asioni yingo ti lo asara sioni na ala ape (Ps. 91:11). Tongana e gbu li ti e na ndö ti anzoni ye kue so Nzapa amû na e ayeke sara si e duti na ngia mingi.​—aPhil. 4:4.

LEGE TI DUTI NA NGIA MINGI

Mbeni Chrétien so ayeke na ngia awe alingbi ti duti na ngia mingi ahon ti kozo? Jésus atene: “Mbi sara tënë ti aye so na ala si ngia ti mbi aduti na bê ti ala, nga ngia ti ala alingbi kue.” (Jean 15:11). Tënë so afa so e lingbi lakue ti duti na ngia mingi ahon ti kozo. Mo lingbi ti haka ngangu so mo yeke sara ti duti na ngia na lege so zo ayeke sara si wâ akiri aza ngangu. Ti tene wâ aza ngangu a lingbi mo zia keke wâ dä. Legeoko nga, a lingbi mo kpengba songo ti mo na Nzapa si mo duti na ngia mingi. Girisa ape so yingo ti Nzapa la ayeke sara si zo aduti na ngia. Tongaso, mo yeke duti na ngia mingi tongana mo yeke sambela Jéhovah lakue ti mû yingo ti lo na mo nga tongana mo yeke gbu li ti mo na ndö ti Bible so a sû ni na gbe ti yingo ti lo.​—Ps. 1:1, 2; Luc 11:13.

Mo lingbi nga ti duti na ngia mingi tongana mo yeke sara akua so azia ngia na bê ti Jéhovah (Ps. 35:27; 112:1). Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so a leke e ti “kpe mbeto ti tâ Nzapa na [ti] bata acommandement ti lo, ndali ti so a yeke ye kue so zo adoit ti sara la.” (Zo-ti. 12:13). So ti tene, a leke e ti sara ye so bê ti Nzapa aye. Tongaso, tongana e sara na Jéhovah, e yeke duti na ngia mingi na yâ ti fini ti e.b

ANZONI YE SO NGIA AGA NA NI

Tongana e gi ti duti na ngia mingi, e yeke wara anzoni ye mingi na pekoni. Na tapande, e yeke zia ngia mingi na bê ti Babâ ti e ti yayu tongana e sara na lo na ngia atâa akpale wa la e wara (Deut. 16:15; 1 aThes. 5:16-18). Nga, so e yeke na tâ ngia, e yeke pensé ape so a yeke kota ye mingi ti duti na aye ti sese mingi. Me e yeke gi ti sara asacrifice mingi ndali ti Royaume ti Nzapa (Mat. 13:44). Tongana e bâ anzoni ye ti peko ni, e yeke duti na ngia mingi, gigi ti e ayeke nzere na e nga e yeke sara si amba ti e aduti na ngia.​—Kus. 20:35; aPhil. 1:3-5.

Na peko ti so mbeni zo ti gingo nda ti ye na dasendagi ti Nebraska na États-Unis abâ yâ ti ambeni gingo nda ti ye na ndö ti seni, lo tene: “Tongana mo yeke na ngia na yâ ti fini ti mo laso, peut-être na yâ ti angoi so ayeke ga seni ti mo ayeke duti nzoni.” Tënë so ague oko na tënë ti Bible, so atene: “Bê so ayeke na ngia ayeke nzoni yorö.” (aProv. 17:22). Biani, tongana mo yeke gi ti duti na ngia mingi, peut-être seni ti mo ayeke duti nzoni ahon ti kozo.

Tongaso, atâa so e yeke na yâ ti ngoi so akpale ayeke mingi, e lingbi ti gi ti duti na tâ ngia so angbâ lakue tongana e wara yingo vulu na lege ti sambela, ti mandango Bible nga na gbungo li na ndö ni. E yeke duti nga na ngia mingi tongana e gbu li ti e na ndö ti anzoni ye so Jéhovah amû na e laso, e mû tapande ti mabe ti amba ti e nga e gi ti sara ye so bê ti Nzapa aye. Na sarango tongaso e yeke bâ na ndö ti e so tënë so a tene na Psaume 64:10 ayeke tâ tënë, atene: “Zo ti mbilimbili ayeke duti na ngia ndali ti Jéhovah, nga lo yeke kpe na mbage ti lo ti bata terê ti lo.”