“E la! Tokua e!”

Depuis ngu 1988 la Jack na Marie-Line ayeke sara kua ti ngoi kue legeoko. A hinga ala tongana azo so ayeke sara achangement ti lingbi na ambeni fini ye nga ala yeda ti gue na ando mingi so a tokua ala dä na Guadeloupe nga na Guyane so a tene Français dä. Akodro so use kue ayeke fadeso na gbe ti filiale ti France. Zia e hunda ambeni tënë na Jack na Marie-Line.

Nyen la apusu ala ti sara kua ti ngoi kue?

Marie-Line: Na Guadeloupe, na ngoi so mbi de kete, fani mingi mbi na mama ti mbi, mbeni Témoin so ayapu lani na fango tënë, e yeke fa tënë na yâ ti lango oko kue. Mbi ye azo mingi, tongaso hio na peko ti so mbi hunzi ekole na ngu 1985, mbi komanse kua ti pionnier.

Jack: Na ngoi so mbi de kete, mbi yeke lakue na terê ti aita so aye fango tënë mingi, so ayeke sara lani kua ti ngoi kue. Mbi yeke sara lani kua ti pionnier auxiliaire na ngoi ti avacance. Na ambeni ngoi, na anda-yenga, e yeke mû bus, e gue na peko ti apionnier na yâ ti territoire ti ala. E yeke fa lani tënë na yâ ti lango oko kue, na pekoni e gue na yanga ti ngu. Alango ni so anzere na e mingi.

Kete na peko ti so mbi sara mariage na Marie-Line na ngu 1988, mbi tene: ‘Ye oko akanga lege na e ape, e doit ti fa tënë mingi.’ Mbi komanse ti sara kua ti pionnier tongana Marie-Line. Ngu oko na pekoni, na peko ti so e gue na ekole ti apionnier, a tokua e ti sara kua ti pionnier spécial. Kozo ti tene a tokua e na Guyane so a tene Français dä, a tokua e na ando mingi so anzere na e na Guadeloupe.

A tokua ala na ando mingi. Nyen la a-aidé ala ti sara ye alingbi na afini ndo ni?

Marie-Line: Aita ti Béthel ti Guyane so a tene Français dä ahinga so versê so e ye ni mingi ayeke Ésaïe 6:8. Tongaso, tongana ala iri e na téléphone, fani mingi ala yeke komanse na tënë ti ngia, ala tene: “Ala dabe ti ala na versê ti ala so ala ye ni mingi?” E hinga so a yeke tokua e na mbeni fini ndo, tongaso e yeke tene: “E la! Tokua e!”

E yeke haka lani ape fini ndo so a tokua e dä na angbene ndo so e sara kua dä kozo ndali ti so sarango tongaso ayeke sara si fini ndo ni anzere na e ape. E mû nga li ni ti gi ti hinga aita ti ndo ni.

Jack: Ândö, na sioni bibe ape, ambeni kamarade ti e agi ti découragé e na ndö ti guengo na ando nde nde ndali ti so ala ye ti tene e ngbâ nduru na ala. Me na ngoi so e quitté Guadeloupe, mbeni ita-koli adabe ti e na tënë so Jésus atene na Matthieu 13:38, atene: “Yaka ni ayeke dunia so.” Tongaso, na ngoi so e gue na mbeni fini ndo, e yeke dabe ti e so e ngbâ ti sara kua na yâ ti oko yaka atâa ndo wa la e yeke dä. Aye so ayeke kota ye mingi ayeke azo nga na mbeni territoire.

Tongana e si na mbeni fini territoire, e bâ so azo apeut ti vivre na ndo ni so na ngia. Tongaso, e gi ti vivre tongana ala. Akobe ti ndo ni apeut ti duti nde, me e te ye so ala te nga e nyon ye so ala nyon, na e yeke sara hange na seni ti e. E sara ngangu ti tene nzoni tënë ti ando kue so a tokua e dä.

Marie-Line: E manda nga aye mingi na terê ti aita ti ndo ni. Mbi dabe ti mbi na mbeni ye so asi na ngoi so e si pan na Guyane so a tene Français dä. A yeke lani na ngoi so ngu apika ngangu, e pensé so e yeke ku ngu ni akaï awe si e gue na fango tënë. Me mbeni ita-wali ahunda mbi: “E peut ti gue?” Li ti mbi akpe, mbi hunda lo: “E yeke gue tongana nyen?” Lo tene: “Mû parapluie ti mo, na e yeke gue na vélo.” Tongaso, mbi manda ti gbu parapluie nga ti kpe na vélo na oko ngoi. Tongana mbi manda ni lani ape, mbi yeke fa tënë lâ oko ape na ngoi ti ngu-nzapa.

Ala gue na ando 15 tongaso. Ala yeke na mbeni wango ti mû na aita na ndö ti guengo na mbeni ndo nde?

Marie-Line: Guengo na mbeni ndo alingbi ti duti mbeni kpale. Me a yeke kota ye ti wara mbeni ndo so mo yeke duti dä nzoni na peko ti so mo kiri na fango tënë.

Jack: Mbi yeke zia ka peinture na yâ ti da ti e. Tongana aita ti filiale ahinga so peut-être e yeke ngbâ aninga ape na mbeni ndo, na ambeni ngoi ala yeke tene na mbi, atene: “Jack, ti so ni so, fatigué ti zia peinture na yâ ti da ni ape.”

Marie-Line ahinga ti leke akungba nzoni mingi. Lo yeke zia aye kue na yâ ti acarton na lo zia na terê ni “douche,” “chambre ti lango,” “cuisine” nga na ambeni ye tongaso. Tongaso, tongana e si na fini da ti e, a lingbi ti duti ngangu na e ape ti zia acarton ni na place so alingbi na ni. Lo yeke sara liste ti aye so ayeke na yâ ti carton oko oko kue tongaso si e wara hio aye so e bezoin ni.

Marie-Line: So e manda ti sara ye na ordre mingi, e lingbi ti komanse kua ti e ti fango tënë hio.

Ala leke kapa ti ala tongana nyen ‘ti sara kusala ti ala ni kue’?—2 Tim. 4:5.

Marie-Line: Na alundi, e yeke wu terê ti e nga e yeke leke abungbi. A londo na mardi ti gue na ni, e yeke gue na fango tënë.

Jack: Atâa so e yeke na mbeni wungo ti ngbonga ti fango tënë nze na nze, e zia li ti e gï na ndö ni ape. Fango tënë ayeke ye so ayeke kota mingi na e. Na ngoi so e quitté yanga-da juska ti kiri, e yeke sara kue ti fa tënë na azo kue so e wara ala.

Marie-Line: Na tapande, tongana e gue na mbeni ndo ti sara ngia, mbi yeke mû lakue atract na terê ti mbi. Ambeni zo ayeke ga na terê ti e na ala yeke hunda ambeti, atâa so e tene na ala ape so e yeke aTémoin ti Jéhovah. Ndani la e yeke sara hange na fason ti yungo bongo ti e nga na sarango ye ti e. Azo ayeke bâ mara ti aye so.

Jack: E yeke fa nga tënë na lege so e sara anzoni ye na avoizin ti e. Mbi yeke ro akugbe-mbeti so atuku na sese, mbi yeke tuku saleté ti poubelle nga mbi yeke balê akugbe so ayeke na terê ti da ti e. Avoizin ti e ayeke bâ ni nga na ambeni ngoi ala yeke hunda mbi: “Mbi peut ti wara mbeni Bible na ala?”

Ala voyagé fani mingi na aterritoire so ayo ti fa tënë. Eskê ala dabe ti ala na mbeni ye so apika bê ti ala?

Jack: Na Guyane, ti si na ambeni territoire ayeke kete ye ape. Fani mingi, e yeke gue kilomètre 600 na yâ ti yenga oko, e yeke hon na alege so ayeke ngangu ti hon dä. E yeke girisa ape vizite so e sara lani na kete kodro ti Saint-Élie na yâ ti gbako ti Amazone. E sara al’heure mingi ti si kâ e mû mbeni oto so atâa lege abuba tongana nyen apeut ti hon senge nga e mû mbeni ngö ti moteur so akpe hio mingi. Mingi ti azo so alango kâ ayeke azo ti gingo lor. Ambeni zo ayeke mû na e akete kete lor na offrande ti fa singila ti bê ti ala ndali ti ambeti ti e. Na lakui, e zia mbeni vidéo ti bungbi ti Jéhovah. Azo ti ndo ni mingi aga ti bâ ni.

Marie-Line: Ade ti ninga ape, a hunda na Jack ti sara diskur ti Dango bê na kuâ ti Christ na Camopi. Ti gue kâ, e sara l’heure osio na mbeni ngö ti moteur na lê ti Ngu ti Oyapock. A yeke lani mbeni pendere voyage.

Jack: Na ndo so ngu ahule dä, ngangu ti suango ti ngu ni alingbi ti ga na kpale. Tongana ngö ti moteur ni aga nduru na ndo so ngu ni asua ngangu na yâ ti atênë, bango ni asara zo mbeto. Zo ti kpengo na ngö ti moteur ni adoit ti hinga nzoni tongana nyen ti hon dä. Me voyage ni ayeke lani pendere mingi. Atâa so gï aTémoin 6 la ayeke dä, azo bale-oku tongaso aga na Dango bê na kuâ ti Christ ni, na popo ti ala a yeke wara a-Amérindien.

Marie-Line: Mara ti apendere ye tongaso ayeke ku amaseka so aye ti sara na Jéhovah mingi. Na yâ ti aye tongaso mo doit ti sara confiance na Jéhovah nga mabe ti mo ayeke kpengba. Fani mingi e bâ tongana nyen la Jéhovah amû maboko na e.

Ala manda lani ayanga ti kodro mingi. Eskê a yeke kete ye na ala?

Jack: Oko ape. Mbi manda lani ayanga ti kodro so ndali ti so bezoin ni ayeke dä. Mbi mû li ni na mandango Tour ti Ba Ndo na Sranan tongoa kozo même ti sara devoir ti dikongo Bible. Mbi hunda lani mbeni ita-koli wala lo mä yâ ti atënë ti mbi. Lo kiri tënë, lo tene: “Na ambeni ngoi e mä yâ ni ape, me mo sara ni nzoni.” Amolenge amû lani maboko na mbi mingi. Tongana mbi sara faute ala yeke tene na mbi, me akota zo ape. Mbi manda ye mingi na terê ti amaseka.

Marie-Line: Na yâ ti mbeni territoire, mbi yeke lani na a-étude na Français, Portugais nga na Sranan tongo. Mbeni ita-wali awa mbi ti komanse ti yanga ti kodro so akpengba na mbi mingi na ti hunzi na ti so mbi hinga ni nzoni. Hio mbi bâ so wango ti ndara la lo mû na mbi so.

Mbeni lâ, mbi sara mbeni kozo étude na Sranan tongo na use ni na Portugais. Na ngoi so mbi komanse ti sara use étude ni, ita-wali so mbi na lo e gue atene: “Marie-Line, mbi pensé so lo mä yâ ti tënë so mo yeke tene so ape .” Mbi ga ti bâ so mbi yeke tene Sranan tongo na mbeni wali ti Brésil so mbi doit ti tene fade na lo Portugais.

Aita so ala na ala asara kua aye ala mingi. Nyen la asara si ala na aita so alë nzoni songo ti kamarade so?

Jack: A-Proverbe 11:25 atene: “Zo so amû ye mingi na azo, ye ti lo ayeke maï.” E sara mbeto ape ti mû ngoi ti duti na aita nga ti sara aye ndali ti ala. Na ndö ti bango lege ti Da ti Royaume ti tene angbâ nzoni, ambeni ita-koli atene na mbi, atene: “Zia awafango tënë asara ni.” Me mbi tene: “Mbi kue mbi yeke wafango tënë. Tongaso, tongana kua ti sarango ni ayeke dä mbi kue mbi ye ti duti dä.” Atâa so e kue e ye ti wara mbeni ngoi ndali ti e wani, fani mingi e yeke dabe ti e so e ye pëpe ti tene ngoi so e mû ndali ti e wani akanga lege na e ti sara nzoni na amba ti e.

Marie-Line: E sara ngangu ti fa na aita ti e so e pensé na ala. Na sarango tongaso, e hinga ngoi wa la ala bezoin mbeni zo ti bâ lege ti amolenge ti ala wala ti mû amolenge ni na ekole ti kiri na ala na yanga-da. Na pekoni, e lingbi ti changé kapa ti e ti mû maboko na ala. Ye so asara si e ga anzoni kamarade nga e yeke nduru ti mû maboko na ala na ngoi so ala bezoin ni.

Aye ti nzoni wa la ala wara so ala sara kua na ando so bezoin ayeke dä mingi?

Jack: Kua ti ngoi kue asara si e wara anzoni ye mingi. Fani mingi e wara pasa ti hinga nzerengo ti aye so Jéhovah acréé. Atâa so e wara akpale, e yeke na siriri ti bê ndali ti so e hinga so awakua ti Jéhovah ayeke mû maboko na e atâa ndo wa la e yeke dä.

Na ngoi so mbi de lani maseka, a kanga mbi na Guyane so atene Français dä ndali ti so mbi ye ti sara kua ti turugu ape. Mbi imaginé lâ oko ape so mbi yeke kiri kâ tongana mbeni missionnaire nga a yeke mû lege na mbi ti sara vizite na yâ ti ada ti kanga tongana mbeni wakua ti Nzapa. Biani, Jéhovah airi tënë nzoni mingi na ndö ti e!

Marie-Line: Ye so asara si mbi yeke na ngia mingi ayeke so mbi mû terê ti mbi ti mû maboko na azo. E yeke na ngia ti sara kua ti Jéhovah. A sara nga si e yeke nduru na mba mingi na yâ ti couple ti e. Na ambeni ngoi, Jack ayeke hunda mbi wala e peut ti tisa mbeni couple so adécouragé na ndo ti e ti te ye. Fani mingi, mbi yeke tene: “Mbi yeke pensé fade na ndö ni.” A yeke si ka so e yeke pensé na ndö ti même ye.

Jack: Ade ti ninga ape, a wara cancer ti prostate na terê ti mbi. Atâa so Marie-Line aye ti mä tënë ni ape, mbi tene na lo, mbi tene: “Cherie, ade mbi ga mbakoro ape, me même tongana mbi kui hio, mbi hinga so na yâ ti fini ti mbi, mbi sara aye so ayeke biani kota ye, so ayeke ti sara na Jéhovah, na a sara si mbi yeke na ngia.”—Gen. 25:8.

Marie-Line: Jéhovah atokua e na ando so e ku terê ti e na ni lâ oko ape nga lo mû lege na e ti sara aye so e lingbi ti pensé na ni lâ oko ape. Fini ti e asi singo na anzoni ye. E yeke na confiance na Nzapa, atâa ndo wa la bungbi ti lo atokua e dä, e yeke gue.