1921: A sara ngu ngbangbo oko awe

“TOUR TI BA NDO ti lango 1 ti janvier 1921 ahunda lani tënë so na aWamandango Bible: ‘Kua wa la e yeke ku kungo ti sara na ngu so?’” Ti kiri tënë na hunda ni, a fa atënë so ayeke na Ésaïe 61:1, 2, so adabe ti ala na kua ti fango tënë so a mû na ala. Versê ni atene: “L’Éternel asa mafuta na li ti Mbi ti fa tene-nzoni na awanzinga . . . , ti fa tënë ti ngu ti grâce ti L’Éternel, na lâ ti futango kula ti Nzapa ti e.”

AWAFANGO TËNË SO ASARA MBETO APE

Ti tene aWamandango Bible afa tënë, a lingbi ala sara ye na mbeto ape. Ala bezoin ti fa “tene-nzoni” nga na tënë ti “lâ ti futango kula” na azo ti sioni.

Ita-koli Hoskin, so ayeke lani na Canada, afa tënë sân mbeto atâa so a kanga lege na lo. Na ngu 1921, lo wara terê na mbeni kota zo ti Eglize Méthodiste. Ti komanse lisoro ni, Ita Hoskin atene: “A yeke nzoni e sara mbeni pendere lisoro na ndö ti Bible, même tongana e mä terê na ndö ti ambeni ye ape, e peut ti hunzi lisoro ni na yâ ti siriri nga ti ngbâ ti sara ye na nzoni bê na mba.” Me a si lani tongaso ape. Ita Hoskin atene: “E sara lani lisoro gï kete na kota zo ti eglize ni apika yanga-da ngangu na mbi pensé so akota vitre ni ayeke tuku na sese.”

Kota zo ni atene: “Ngbanga ti nyen la ala gue ala fa tënë na azo so amä na bê ape?” Ita Hoskin azi yanga ape, me na ngoi so lo yeke hon, lo tene na bê ti lo, lo tene: ‘Mbi bâ so mbi yeke tene tënë na mbeni la.’

Na ndade ni, na ngoi so lo yeke fa tënë na eglize ti lo, lo tene asioni tënë na ndö ti Ita Hoskin. Ita Hoskin atene: “Lo tene na azo ti lo so mbi yeke kota zo ti mvene so ahon atanga ni kue na a doit ti fâ mbi.” Me ye so akanga lege na Ita Hoskin ape, lo ngbâ lani ti fa tënë, na azo amä lo. Lo tene: “A nzere lani na mbi mingi ti fa tënë kâ. Ambeni zo atene même atene: ‘Mbi hinga so mo yeke zo ti Nzapa,’ nga ala ye ti mû na mbi aye so mbi bezoin ni.”

MANDANGO BIBLE ZO WANI NGA NA YÂ TI SEWA

Ti aidé azo so aye ti mä tënë ti Nzapa ti gue na li ni, aWamandango Bible asigi na kapa ti mandango Bible na yâ ti L’Âge d’Or.a A yeke wara na yâ ni ahundango tënë na ndö ti Bible ndali ti amaseka so ababâ na amama apeut ti sara na lisoro na amolenge ti ala. Ababâ na amama adoit ti “hunda atënë ni na amolenge ti ala nga ti aidé ala ti wara kiringo tënë ni na yâ ti Bible.” Ambeni hunda ni, na tapande “Ambeti oke la ayeke na yâ ti Bible?,” afa ambeni ye so akpengba ape na ndö ti Bible. Ambeni nde, na tapande “Eskê atâ Chrétien kue adoit ti ku ti tene a sara aye ti ngangu na ala?,” aleke amaseka ti fa tënë na mbeto ape.

A yeke wara nga ahundango tënë na ndö ti Bible nga na akiringo tënë ni ndali ti azo so ahinga ye na ndö ti Bible awe. A peut ti wara akiringo tënë ni na yâ ti kozo volume ti Études des Écritures. Azo saki mingi abâ lani nzoni na lege ti akapa so, me na yâ ti L’Âge d’Or ti lango 21 ti décembre 1921, a tene so a yeke sigi na akapa so encore ape. A yeke sigi na ni encore ape ngbanga ti nyen?

MBENI FINI BUKU

Buku *La Harpe de Dieu*

Carte so afa mbage so zo adoit ti diko

Acarte so ahunda ayeke na lê ni

Aita so ayeke mû li ni abâ lani so afini wamandango Bible abezoin ti manda akozo tâ tënë nzoni. Ti sara ni, a sigi na buku La Harpe de Dieu na novembre, ngu 1921. Azo so ayeda ti mû buku ni ayeda nga ti manda Bible ala wani. Ye so ala manda so a-aidé ala ti hinga ye so Nzapa aleke na bê ti lo ti sara ti mû fini ti lakue lakue na azo. Ala yeke manda ye ni lani tongana nyen?

Tongana mbeni zo ayeda ti mû buku ni, a yeke mû na lo mbeni kete carte so na lê ni a fa alembeti so lo doit ti diko. Na yenga ti peko, lo yeke wara mbeni carte so na lê ni a hunda na lo atënë na ndö ti mbage so lo diko. Na gbe ni, a fa nga mbage so zo ni adoit ti diko na yenga ti peko.

Na yâ ti yenga 12, yenga oko oko zo ni ayeke wara mbeni fini carte so congrégation ti ndo so lo yeke dä ayeke tokua ni na lo. Mingi ni, a yeke aita ti congrégation so ayeke ambakoro wala so apeut ti fa tënë da na da ape la ayeke tokua acarte ni. Na tapande, Anna Gardner, so ayeke na Millvale, na Pennsylvanie na États-Unis, atene: “Na ngoi so a sigi na La Harpe de Dieu, ita ti mbi ti wali, Thayle, so a yeke ngangu na lo ti tambela, awara gbâ ti kua so lo peut ti sara so ayeke ti tokua na azo yenga oko oko acarte so ahundango tënë ayeke na lê ni.” Tongana zo ni ahunzi mandango ye ni, mbeni ita ti congrégation ayeke gue ti sara vizite na lo ti aidé lo ti hinga ambeni ye encore na ndö ti Bible.

KUA SO ANGBÂ TI TENE A SARA NI

Na hunzingo ti ngu ni, Ita Rutherford atokua lettre na acongrégation kue. Lo tene so “na ngu so, a fa tënë ti Royaume na azo mingi nga a mû maboko na azo mingi ahon ti kozo.” Na pekoni, lo tene: “Kua angbâ mingi ti sara. Ala wa azo ti sara pendere kua so.” A yeke polele so aWamandango Bible amä lani wango so. Na ngu 1922, sân mbeto, ala fa tënë ti Royaume mingi ahon ti kozo.

Akamarade so asara mbeto ape

A-Wamandango Bible afa lani so ala ye terê na lege so ala mû maboko na mba. Ala yeke lani akamarade so asara mbeto ape “so a dü [ala] ndali ti angoi ti vundu”, tongana ti so mbaï so ayeke fa.—aProv. 17:17.

Na mardi, lango 31 ti mai, ngu 1921, a kanga mbeni koli so ayeke zo vuko na gbata ti Tulsa (na Oklahoma, na États-Unis) ndali ti so a tene lo sara sioni na mbeni wali so ayeke munzu. Na peko ti ye so, akoli so ayeke amunzu so wungo ti ala ahon 1 000 atiri na kete groupe ti akoli so ayeke azo vuko. Tiri ni asi hio na Greenwood, mbeni ndo so mingi ni azo vuko la alango dä. A nzi ye na yâ ti ada nga na ando ti dengo buze ahon 1 400 na a gbi ni. Atondo afa so azo 36 la akui, me peut-être azo 300 tongaso la akui.

Ita Richard Hill, mbeni Wamandango Bible so ayeke zo vuko so alango na Greenwood, afa ye so asi lani, lo tene: “Na bï so ye ni asi, e sara bungbi tongana ti so e yeke sara ka. Na peko ti so bungbi ahunzi, e mä ngombe ayeke toto na centre-ville. E ngbâ ti mä ni na ngoi so e gue ti lango.” Na mercredi, lango 1 ti juin na ndapre, ye ni aga sioni mingi. Lo kiri lo tene: “Azo aga atene tongana e ye ti bata terê ti e, a yeke nzoni e gue hio na kota da so azo ayeke sara bungbi dä.” Tongaso, Ita Hill, wali ti lo nga na amolenge ti ala oku akpe ague kâ. Kâ, aturugu so gouvernement atokua ala abata akoli na awali 3 000 tongaso so ayeke azo vuko.

Na oko ngoi ni, Ita Arthur Claus, so ayeke munzu, amû mbeni desizion sân mbeto. Lo tene: “Na ngoi so mbi mä a tene a yeke nzi ye nga a yeke gbi ada na Greenwood, mbi mû desizion ti gue kâ ti bâ wala kamarade ti mbi Hill ayeke tongana nyen.”

Arthur Claus amanda Bible na amolenge 14 na yâ ti buku La Harpe de Dieu

Na ngoi so lo si na ndo ti Ita Hill, lo bâ mbeni voizin ti lo so ayeke munzu so agbu ngombe. Voizin ni, so ayeke nga kamarade ti Ita Hill, apensé so Arthur ayeke mbeni oko ti azo ti bingo kpale ni. Lo dekongo, lo tene: “Nyen la mo ga ti sara ge?”

Arthur atene: “Tongana fade mbi tene na lo mbeni tënë so anzere na lo ape, ka lo yeke fâ mbi. Mbi tene na lo so mbi yeke kamarade ti Ita Hill nga mbi yeke ga na ndo ti lo fani mingi.” Arthur na voizin ti Ita Hill abata ndo ti Hill si asioni zo anzi ye dä ape.

Kete na pekoni, Arthur aga ti hinga so Ita Hill na sewa ti lo ayeke na yâ ti kota da so azo ayeke sara bungbi dä. A tene na Arthur so azo vuko ayeke sigi kâ gï tongana Barrett, kota zo ti aturugu, ayeda si. Arthur atene: “A yeke lani ngangu mingi ti wara lege ti sara lisoro na kota zo ti aturugu ni. Tongana mbi fa na lo ye so mbi ye ti sara, lo hunda mbi, lo tene: ‘Eskê mo yeke bâ ndo na ndö ti sewa ni nga mo yeke mû na ala aye so ala bezoin ni?’ Mbi yeda na ngia.”

Hio, Arthur ague na mbeti so kota zo ti aturugu ni asû maboko na gbe ni na yâ ti kota da ni. Lo fa ni na mbeni turugu ni, na turugu ni atene: “Kota zo ti aturugu la asû maboko na gbe ni? Eskê mo hinga so mo la mo yeke kozo zo so asigi na mbeni zo ge laso?” Kete na pekoni, Arthur na turugu ni awara Ita Hill na sewa ti lo. Ala kue amonté oto ti Arthur na ala gue na ndo ti Ita Hill.

Ita Claus asara lani kue ti tene sioni asi na Ita Hill na sewa ti lo ape. So azo abâ so Ita Claus asara ye na mbeto ape nga lo ye aita, a pika bê ti ala mingi. Arthur atene: “Voizin so abata ndo ti Hill aye aTémoin ti Jéhovah ahon ti kozo. Nga, azo mingi aye ti mä tënë ti Royaume ndali ti so ala bâ so kangbi ayeke na popo ti e ape, nga so e kue so e mû terê ti e na Nzapa e yeke oko.”

a Na ngu 1937, a changé iri ti L’Âge d’Or aga Consolation nga na ngu 1946, aga Réveillez-vous !