Atënë so azo ahunda
Aye wa ague na Juda ti bungbi na mbeni wali so lo bâ lo tene ayeke wali-ndumba tongana ti so Genèse 38:15, 16 asala tënë ni?
Na ngoi so Juda abungbi na mbeni wali, lo bâ lo tene wali ni ayeke mbeni wali-ndumba, andâ ti tâ tënë ni, wali ni ayeke ndumba pëpe. Na lege ti Genèse chapitre 38, a yeke lani ye so asi.
Kozoni si kozo molenge ti Juda ti koli awara amolenge na lege ti wali ti lo Tamar, lo wara kuâ ngbanga ti so lo “yeke sioni na lê ti L’Eternel”. (Genèse 38:7). Na ngoi ni kâ, a yeke mû womua na mariage na ita ti koli ni. A hunda ti tene tongana mbeni koli akui sân ti duti na mbeni héritier, ita ti lo ti koli alingbi ti mû womua ni ti dü na lo si lo wara mbeni héritier. Ye oko, Onan, use molenge ti Juda ti koli, ake ti yô kungba ti lo. Tongaso, lo kui na peko ti sengo ndo ti Nzapa. Na pekoni Juda atene na Tamar, kogara ti lo ti wali, ti kiri na da ti babâ ti lo juska na ngoi so Séla, ota molenge ti Juda ti koli akono awe ti mû lo na mariage. Ye oko, tongana angu ayeke hon, Juda amû Séla na mariage na Tamar pëpe. Tongaso, tongana wali ti Juda akui awe, Tamar aleke mbeni pialo na li ti lo ti wara mbeni molenge na lege ti Juda, zo ti Israël so ayeke babâ ti koli ti lo. Lo sala ni na hondengo lê ti lo ti kpa mbeni wali-ndumba ti yâ ti temple, na lo duti na tele ti lege so lo hinga Juda ayeke hon ka dä.
Teti so lo hinga pëpe so wali ni ayeke Tamar, Juda ague abungbi na lo. Ndali ti so Juda awara lege ti bungbi na lo, na lege ti ndara, Tamar ahunda na Juda ambeni ye ti lo mveni so lo lingbi ti fa ande na azo na pekoni so ngo ni ayeke ti Juda. Na ngoi so tënë ni asigigi dandara awe, Juda abi tënë pëpe na li ti Tamar, me na tâ be-ti-molenge, lo tene: “Wali so ayeke mbilimbili ahon mbi, teti mbi mû lo na molenge ti mbi Séla pëpe.” Na a yeke tâ na lege ni si “lo bungbi na [Tamar] mbeni pëpe.”—Genèse 38:26.
Juda asala sioni na lege so lo mû Tamar pëpe na Séla, molenge ti lo ti koli tongana ti so lo mû zendo ni. Lo bungbi nga na mbeni wali so lo bâ lo tene lo yeke mbeni wali-ndumba ti yâ ti temple. Ye so ague nde na ye so Nzapa aleke, so a hunda na mbeni koli ti bungbi na mbeni wali gi na yâ mariage (Genèse 2:24). Ye oko, ti tâ tënë ni, Juda abungbi pëpe na mbeni wali-ndumba. Nde na so, atâa so lo hinga pëpe, lo mû gi place ti Séla, molenge ti lo ti koli, na salango mariage nga na gango babâ ti amolenge na lege so ndia ayeda na ni.
Ti Tamar, a lingbi ti bâ bungbingo ti lo na Juda tongana sioni ye pëpe. A yeke bâ nga pëpe angbo so lo dü tongana amolenge so aga na lege ti pitan. Tongana Boaz ti Bethléhem asala lani mara ti mariage so na Ruth, akangba ti Bethléhem asala nzoni tënë na ndo Pérets, molenge ti Tamar ti koli, tongana ala tene na Boaz: “Na lege ti ahale so fade l’Eternel amû na mo na lege ti pendere wali so, a lingbi da ti mo aga tongana da ti Pérets, lo so Tamar adü na Juda.” (Ruth 4:12). A diko Pérets nga na popo ti akotara ti Jésus Christ.—Matthieu 1:1-3; Luc 3:23-33.