Lege so ngere so a futa ti zi azo asö e
“Zo so amä na bê na Molenge ni, lo yeke na fini ti lakue lakue. Me zo so ake yanga ti Molenge ni ayeke wara ande fini pëpe, me ngonzo ti Nzapa angbâ na ndo ti lo.”—JEAN 3:36.
1, 2. Mbeni oko ti araison so ndali ni a sigigi lani na Tour ti Ba Ndo ayeke nyen?
NA YÂ ti Tour ti Ba Ndo ti octobre 1879 na anglais, a tene tënë so: “Tongana mbeni zo amanda Bible nzoni, lo yeke bâ nene ti kuâ ti Christ.” Article ni ahunzi na ndo ti kpengba tënë so: “A lingbi e ke atënë kue so atene kuâ ti Christ ayeke pëpe sandaga so a mû ndali ti siokpari nga ti leke songo na popo ti zo na Nzapa.”—Diko 1 Jean 2:1, 2.
2 Mbeni oko ti araison so ndali ni a sigigi lani na Tour ti Ba Ndo (Zion’s Watch Tower) na juillet 1879 ayeke ti fa ye so Bible atene na ndo ti ngere so a futa ti zi azo. Na yâ ti alembeti ni, a mû ‘kobe na ngoi ni so alingbi’ teti so ti londo na ngu 1879 ti si na ngu 1900 azo so atene ala yeke aChrétien, so wungo ti ala ayeke gue gi guengo na li ni, ato nda ti dë kite so kuâ ti Jésus ayeke pëpe ngere so a futa ti zi na azo (Mat. 24:45). Na ngoi ni so, azo mingi amä na bê na tënë ti évolution so ayeke mbeni tënë so ake tënë so a tene kozoni zo alingbi kue me na pekoni la lo tï na yâ ti siokpari. Azo so afa tënë ti évolution atene so yeke na yeke zo ayeke ga nzoni lo wani na lo yeke pëpe na bezoin ti tene a futa mbeni ngere ti zi na lo. Biani, wango so bazengele Paul amû na Timothée alingbi biani na tënë so. Lo tene: “Mo bata ye so a zia na maboko ti mo ti bata, mo turnê peko na asenge senge tënë so abuba nengo ti ye so ayeke nzoni-kue; mo turnê peko nga na atënë ti kirikiri ti ye so a iri ni a tene a yeke ‘hingango ye’, andâ a yeke tënë ti mvene. Ndali ti so ambeni zo ayeke fa baba ti mara ti hingango ye tongaso, ala hon yongoro na mabe.”—1 Tim. 6:20, 21.
3. Ahundango tënë wa e yeke bâ ni fadeso?
3 Kite ayeke pëpe so mo yeke sara kue ti “hon yongoro na mabe” pëpe. Ni la, a yeke nzoni ti gbu li na ndo ti ahundango tënë so: Ngbanga ti nyen mbi yeke na bezoin ti ngere so a futa ti zi na azo? A hunda ti sara nyen ti futa ni? Mbi lingbi ti sara nyen ti bâ nzoni na lege ti kpengba ye so so alingbi ti sö mbi na yâ ti ngonzo ti Nzapa?
A sö e na yâ ti ngonzo ti Nzapa
4, 5. Nyen la afa so ngonzo ti Nzapa angbâ na ndo ti asioni ye ti ngoi so?
4 Bible nga na aye so asi na yâ ti mbaï afa so ngbene ye so Adam atï na yâ ti siokpari, ngonzo ti Nzapa “angbâ na ndo” ti azo kue (Jean 3:36). A yeke bâ ni polele na lege so zo oko alingbi pëpe ti kpe kuâ. Komandema ti Satan alingbi lâ oko pëpe ti bata azo yongoro na aye ti ngangu so angbâ gi ti gue na li ni, nga ngorogbia ti azo alingbi pëpe ti mû na azo ti lo kue ye so ala yeke na bezoin ni lâ oko oko ti duti na fini (1 Jean 5:19). Ni la, azo angbâ ti bâ pasi ndali ti bira, na aye ti sioni nga na yere.
5 Biani, tënë nzoni ti Jéhovah ayeke pëpe na ndo ti asioni ye ti ngoi so. Paul atene so “ngonzo ti Nzapa alondo na yayu ti ga na tere ti asarango ye kue so ayeke nde na ye so Nzapa aye”. (aRom. 1:18-20). Tongaso, azo so ayeke sara ye so ayeke sioni na lê ti Nzapa na aye ti changé pëpe ayeke ko lengo ti pekoni. Laso, a yeke fa tënë ti ngonzo ti Nzapa na yâ ti atënë ti fango ngbanga so ayeke tongana asioni ye si a yeke tuku ni na ndo ti dunia ti Satan. A yeke wara atënë ni so na yâ ti mingi ti ambeti ti e.—Apoc. 16:1.
6, 7. Kusala wa aChrétien so a soro ala ayeke mû li ni dä? Nga lege wa angbâ ti zi na azo so ayeke na yâ ti dunia ti Satan?
6 Ye so aye ti tene so awe la azo alingbi pëpe ti sigigi na gbe ti komandema ti Satan na ti kiri ti lë songo na Nzapa? Ên-ën, teti so lege angbâ ti zi ti tene azo akiri alë songo na Jéhovah. A-Chrétien so a soro ala, so ayeke “alembe na place ti Christ,” ayeke mû li ni na yâ ti kusala ti fango tënë, so na lege ni a yeke tene na azo ti amara kue: “Ala kiri ala sara songo na Nzapa.”—2 aCor. 5:20, 21.
7 Bazengele Paul atene so Jésus “azi e na gbe ti ngonzo so ayeke ga.” (1 aThes. 1:10). Ndangba ye so Jéhovah ayeke sara ande ti fa ngonzo ti lo ayeke so lo yeke futi biani biani awasiokpari so achangé bê ti ala pëpe (2 aThes. 1:6-9). Zo wa la ayeke sö ande kuâ zo wa? Bible atene: “Zo so amä na bê na Molenge ni, lo yeke na fini ti lakue lakue. Me zo so ake yanga ti Molenge ni ayeke wara ande fini pëpe, me ngonzo ti Nzapa angbâ na ndo ti lo.” (Jean 3:36). Biani, na ndangba lango ti ngonzo ti Nzapa, azo kue so amä na bê na Jésus nga na ngere so a futa ti zi na azo ayeke sö ande kuâ na ngoi so a yeke futi aye ti ngoi so.
Lege so a sara kusala na ngere so a futa ti zi na azo
8. (a) Pendere ye wa a zia lani na gbele Adam na Ève? (b) Tongana nyen Jéhovah afa so lo yeke Nzapa so mbilimbili ti lo alingbi kue?
8 Na ngoi so Nzapa aleke lani Adam na Ève, ala lingbi kue. Tongana ala ngbâ lani ti mä yanga ti Nzapa, ka sese ayeke si singo na amolenge ti ala so ala na ala ayeke duti na ngia na yâ ti Paradis. Me ye ti mawa ni ayeke so, kozo babâ na mama ti e asoro ti ke yanga ti Nzapa. Ndani la a dë ngbangba ti kuâ ti lakue lakue na ndo ti ala na a tomba ala na yâ ti kozo Paradis. Tongana Adam na Ève adü amolenge, siokpari asi na azo kue nga yeke na yeke kozo koli na kozo wali aga mbakoro na ala kui. Ye so afa so Jéhovah ayeke be-ta-zo na tënë ti lo. Na ndo ni, lo yeke Nzapa so mbilimbili ti lo alingbi kue. Jéhovah atene na Adam so tongana lo te lê ti keke so ni gbanzi na lo, fade lo yeke kui. A yeke biani ye so asi na lo.
9, 10. (a) Ngbanga ti nyen amolenge ti Adam ayeke kui? (b) E lingbi ti kpe kuâ ti lakue lakue tongana nyen?
9 Teti so e yeke amolenge ti Adam, e wara siokpari na yâ ti tere ti e nga e yeke kui. Na ngoi so Adam asara siokpari, e yeke lani na yâ ti lo awe même kozoni si a dü e. Ni la, ngbanga ti kuâ so ayeke nga na ndo ti e. Tongana Jéhovah azi gango mbakoro nga na kuâ sân ti tene a futa mbeni ngere ti zi na azo, andâ lo yeke be-ta-zo na tënë ti lo pëpe. Ti bâ ni nzoni, Paul ayeke sara tënë ti e kue tongana lo tene: “E hinga so Ndia ayeke ye ti yingo, me mbi, mbi yeke zo ti mitele, na a kä mbi awe ti ga ngbâa ti siokpari. So mawa na mbi! Zo wa si ayeke sö mbi ande na yâ ti tere so ayeke gue na mbi ti wara kuâ so?”—aRom. 7:14, 24.
10 Gi Jéhovah Nzapa oko la alingbi ti mû ye so na lege ni lo lingbi ti pardone asiokpari ti e na ti zi e na gbe ti ngbanga ti kuâ ti lakue lakue. A yeke ye so lo sara na lege so lo tokua molenge ti lo so lo ye lo mingi ti tene a dü lo tongana mbeni zo so alingbi kue, so lo lingbi ti mû fini ti lo tongana ngere so a futa ti zi e. Nde na Adam, Jésus angbâ ti lo mbilimbili-kue. Ti tâ tënë ni, “lo sara siokpari oko pëpe”. (1 Pi. 2:22). Jésus alingbi lani ti dü ambeni zo so alingbi ti ala kue. Me nde na so, lo zia si awato ti Nzapa afâ lo tongaso si lo lingbi ti ga babâ ti amolenge ti Adam so ayeke awasiokpari na ti zi lege na ala so amä na bê na lo ti wara fini ti lakue lakue. Mbeti ti Nzapa afa ndani atene: “Nzapa ayeke gi oko, na walekengo-songo na popo ti Nzapa na azo ayeke oko, mbeni zo, Christ Jésus, lo so amû tere ti lo tongana mbeni ngere so alingbi na ni, so lo futa ti zi azo kue.”—1 Tim. 2:5, 6.
11. (a) Mû mbeni tapande ti fa aye ti nzoni so ngere so a futa ti zi na azo aga na ni. (b) Azo wa la alingbi ti bâ nzoni na lege ti ngere so a futa ti zi na azo?
11 E lingbi ti fa lege so a sara kusala na ngere so a futa ti zi na azo na lege ti tapande ti mbeni zo so amû nginza ti lo na mbeni mba ti lo ti bata ni. Me zo ti batango nginza ni abuba nginza ni kue. A dë ngbanga na li ti lo na a bi lo na da ti kanga teti angu mingi. Me ka wa ti nginza ni, lo yeke sara tongana nyen? Lo tï na yâ ti yere. Lo lingbi ti kiri ti wara nginza ti lo ni gi tongana mbeni zo ti nzoni bê so ayeke na nginza aga akiri na lo nginza ti lo ni kue. Legeoko nga, Jéhovah na Molenge ti lo so lo ye lo mingi avo amolenge ti Adam na ala zi bon ti siokpari so ayeke na li ti ala na lege ti mênë ti Jésus so atuku. A yeke ndali ni la Jean Baptiste asara tënë so na ndo ti Jésus lo tene: “Ala bâ, so Molenge ti ngasangbaga ti Nzapa la, lo so azi siokpari ti dunia so!” (Jean 1:29). Na popo ti azo ti dunia so a zi siokpari ti ala, a yeke wara azo so angbâ na fini nga na ala so akui awe.
Ti futa ngere so a hunda ti kanga bê
12, 13. Ye wa e lingbi ti manda na ndo ti bibe ti Abraham na ngoi so lo ye ti mû Isaac na sandaga?
12 A yeke ngangu na e ti hinga tongana nyen Babâ ti e ti yayu nga na Molenge ti lo so lo ye lo mingi akanga bê ti mû ngere so a hunda ti futa ti zi na azo. Me Bible afa ambeni ye so asi so alingbi ti mû maboko na e ti gbu li ti e na ndo ti tënë so. Na tapande, tara ti bâ wala atënë ti bê ti Abraham ayeke lani tongana nyen na ngoi so lo tambela teti lango ota ti gue na Morija alingbi na yanga so Nzapa amû na lo atene: “Mo kamata molenge ti mo, molenge ti mo ngengele oko, lo so mo ndoye lo, même Isaac; mo gue na sese ti Morija; mo mû lo kâ tongana offrande so a-zo-na-wa, na ndo mbeni hoto so fade Mbi fa na mo.”—Gen. 22:2-4.
13 Abraham asi na ndo so afa na lo. Tara ti bâ mawa so asara Abraham na ngoi so lo yeke kanga maboko nga na gere ti Isaac na lo zia lo na ndo ti gbalaka so lo Abraham wani si aleke ni. Vundu agbu Abraham mingi ti mû zembe ti fâ na molenge ti lo. Bâ bê ti Isaac na ngoi so lo lango na ndo ti gbalaka, lo yeke ku ti tene a fâ go ti lo na mbeni zembe so yanga ni aza mingi, nga songo ni juska ti tene lo kui. Tâ gi na ngoi so Abraham aye ti fâ lo, ange ti Jéhovah akanga lege na lo. Ye so asi na Abraham na Isaac na ngoi ni so amû lege ti bâ tongana nyen Jéhovah akanga bê lani ngangu ti zia lege na azo ti Satan ti fâ Molenge ti lo. So Isaac ayeke nduru ti mä yanga ti Abraham afa tâ nzoni mingi tapande ti Jésus so ayeda na bê ti lo ti bâ pasi na ti kui ndali ti e.—aHéb. 11:17-19.
14. Ye wa so asi na yâ ti fini ti Jacob amû maboko na e ti hinga ye so a hunda ti sara ti mû ngere so a futa ti zi azo?
14 Mbeni ye so asi na yâ ti fini ti Jacob alingbi ti mû maboko na e ti bâ ye so a hunda ti sara ti mû ngere so a futa ti zi azo. Na popo ti amolenge ti Jacob kue, Joseph la lo ye lo mingi. Ye ti mawa ni ayeke so, aita ti Joseph asara bê na tere ti lo na ala ake lo. Ye oko, Joseph ayeda ti tene babâ ti lo atokua lo ti gue ti bâ wala aita ti lo ayeke nzoni. Na ngoi ni so, ala yeke bata akundu ti nyama ti Jacob na mbeni ndo so ayo akilomètre 100 na banga ti kodoro ti ala so ayeke na Hébron. Tara ti bâ bê ti Jacob na ngoi so amolenge ti lo aga na lo bongo ti Joseph so mênë amû tere ni kue! Lo dë kongo lo tene: “A yeke kota bongo ti molenge ti mbi! nyama ti sioni ate lo, a suru yâ ti lo biani! a suru lo nduru nduru!” Aye so kue asara ngangu mingi na ndo ti Jacob, lo sara mawa ti Joseph teti alango mingi (Gen. 37:33, 34). Tongana mbeni ye asi, Jéhovah ayeke sara ye pëpe tâ gi tongana ti so azo so ayeke awasiokpari ayeke sara. Ye oko, ti gbu li na ndo ti ye so asi na Jacob so alingbi ti mû maboko na e ti hinga kamême ye so ayeke na bê ti Jéhovah na ngoi so lani, na sese ge, a sara sana na Molenge ti lo so lo ye lo mingi na a fâ lo na mbeni lege so ayeke tâ sioni mingi.
Aye ti nzoni so ngere so a futa ti zi azo aga na ni
15, 16. (a) Tongana nyen la Jéhovah afa so lo yeda na ngere so a futa ti zi na azo? (b) Ye ti nzoni wa mo wara na lege ti ngere so a futa ti zi na azo?
15 Jéhovah Nzapa azingo na kuâ Molenge ti lo so ayeke be-ta-zo nga lo mû na lo mbeni tere ti yingo so ayeke na gloire (1 Pi. 3:18). Teti alango 40, Jésus so azingo na kuâ asi na adisciple ti lo, lo kpengba mabe ti ala nga lo leke ala ndali ti kota kusala ti fango tënë so ayeke ku ala. Na pekoni lo kiri na yayu. Kâ, lo fa na Nzapa ngere ti mênë ti lo so atuku ti tene a sara kua na ni ndali ti atâ disciple ti lo so amä na bê na ngere so a futa ti zi na azo. Jéhovah afa so lo yeda na ngere so Christ afuta na mungo na lo lege ti tuku yingo vulu na ndo ti adisciple ti lo so abungbi lani oko na Jérusalem na lango ti Pentecôte ti ngu 33.—Kus. 2:33.
16 Hio tongaso, adisciple ti Christ so a soro ala ato ndo ti wa azo ti wara batême na iri ti Jésus Christ ti tene a pardone siokpari ti ala tongaso si ala kpe ngonzo ti Nzapa. (Diko Kusala 2:38-40.) Ti londo na lango ni so juska laso, azo kutu mingi so alondo na popo ti amara kue alë songo na Nzapa ndali ti so ala mä na bê na ngere so Jésus afuta ti zi na azo (Jean 6:44). Na ndo ti tënë so, a yeke nzoni e gbu li ti e na ndo ti ambeni hundango tënë use: A yeke ndali ti anzoni kusala ti e si a mû na e beku ti fini ti lakue lakue? Tongana e wara pendere beku so, e lingbi nga ti girisa ni?
17. Ti duti kamarade ti Nzapa ayeke mbeni ye so ayeke pendere mingi, a lingbi mo bâ ni tongana nyen?
17 Ngere so a futa ti zi na azo ayeke mbeni ye so e lingbi fade na ni pëpe. Me azo kutu mingi so amä na bê na ni laso aga akamarade ti Nzapa nga ala yeke na beku ti wara fini ti lakue lakue na yâ ti paradis na ndo ti sese. Ye oko, so e ga akamarade ti Nzapa aye pëpe ti tene so nyen na nyen e yeke ngbâ lakue na songo na lo. Ti sö kuâ na lango ti ngonzo ti Nzapa so ayeke ga, a lingbi e ngbâ lakue ti bâ na nene ni “ngere so Christ Jésus afuta ni ti zi azo.”—aRom. 3:24; diko aPhilippien 2:12.
Ngbâ ti mä na bê na ngere so a futa ti zi azo
18. Ti mä na bê na ngere so a futa ti zi na azo ahunda nga ti sara nyen?
18 Mama-tene ti article so ayeke na Jean 3:36. Versê ni afa so ti mä na bê na seigneur Jésus Christ ahunda nga ti mä yanga ti lo. Tongana e bâ na nene ni ngere so a futa ti zi na azo, ye so ayeke pusu e ti sara ye alingbi na afango ye ti Jésus so andu nga ye so lo fa na ndo ti nzoni tambela (Marc 7:21-23). “Ngonzo ti Nzapa ayeke ga” na ndo ti azo kue so achangé bê ti ala pëpe na angbâ ti sara aye tongana lango sioni, angia ti buba nga na “sioni ye nde nde kue”. A ndu nga azo so angbâ ti bâ porno.—aÉph. 5:3-6.
19. Anzoni ye wa e lingbi ti sara ti fa so e mä na bê na ngere so a futa ti zi na azo?
19 Ti fa so e bâ na nene ni ngere so a futa ti zi na azo a lingbi e bi tere ti e kue na yâ ti “akusala so afa so e gbu tënë ti Nzapa ngangu”. (2 Pi. 3:11). Zia e soro mbeni ngoi ti sambela lakue nga na bê ti e kue, ti manda Bible e wani, ti gue na abungbi, ti manda tënë ti Nzapa na sewa nga ti fa tënë ti Royaume na ngangu ti e kue. Nga zia e “girisa pëpe ti sara ye ti nzoni nga ti kangbi ye na zo, teti a yeke mara ti asandaga tongaso si anzere na Nzapa.”—aHéb. 13:15, 16.
20. Azo kue so angbâ ti mä na bê na ngere so a futa ti zi azo alingbi ti ku ti wara ye ti nzoni wa na yâ ti ngoi so ayeke ga?
20 Na ngoi so ngonzo ti Nzapa ayeke tï na ndo ti aye ti sioni ti ngoi so, e yeke duti ande na ngia so e mä na bê na ngere so a futa ti zi na azo nga so na yâ ti fini ti e e fa so e bâ ni na nene ni. Nga na yâ ti fini dunia so Nzapa amû zendo ni, e yeke kiri singila lakue ndali ti pendere ye so asö e na yâ ti ngonzo ti Nzapa.—Diko Jean 3:16; Apocalypse 7:9, 10, 13, 14.
Mo yeke kiri tënë tongana nyen?
• Ngbanga ti nyen e yeke na bezoin ti ngere so a futa ti zi azo?
• A hunda ti sara nyen ti futa ngere ti zi azo?
• Ngere so a futa ti zi azo aga na aye ti nzoni wa?
• E lingbi ti sara nyen ti fa so e mä na bê na ngere so Jésus afuta ti zi azo?
[Foto na lembeti 19]
Lege azi polele ti tene azo akiri alë songo na Jéhovah
[Afoto na lembeti 21]
Ti gbu li na ndo ti ye so asi na Abraham, na Isaac nga na Jacob ayeke sara si e hinga so a hunda ti kanga bê mingi ti futa ngere ti zi azo