Sala kue ti ndu bê ti azo

E YEKE fa tënë na azo, me a lingbi e sala nga kue ti ndu bê ti ala. Na yâ ti Bible, mingi ni a yeke zia kangbi na popo ti bê na ye so ambeni zo abâ atene lo yeke ni. Bê na lege ti fä aduti tapande ti zo ti yâ ni ti mbeni zo, ti atënë ti bê ti lo, ti aye kue so lo bi bê dä, ngbanga ti nyen lo bi bê dä nga tongana nyen abibe so asala ngangu na ndo asalango ye ti lo. A yeke lu tâ tënë na yâ ti bê na lege ti fä so (Mat. 13:19). Nga, a yeke bê so la si ayeke pusu zo ti mä yanga ti Nzapa.​—aProv. 3:1; aRom. 6:17.

Ti tene fango ye ti mo alï ngangu tongaso na yâ ti bê ti azo, zia lê ti mo kue na ndo aye so: (1) Gi ti hinga ye so asala ngangu awe na ndo bê ti zo so ayeke mä mo. (2) Sala kue ti zingo aye tongana ndoye nga na kpengo mbito ti Nzapa. (3) Wa zo ni ti gi nda ti aye so apusu lo ti sala ye si lo lingbi ti nzere biani na Jéhovah.

Salango kusala na hingango nda ti ye. Aye so asala si azo ade ti yeda pëpe na tâ tënë ayeke nde nde. Tongana mo yeke manda Bible na mbeni zo, peut-être a lingbi mo zi asioni bibe na ndo ambeni zo na yâ ti li ti lo nga mo fa ambeni tënë ti zi abibe so ayeke na lege ni pëpe na yâ ti li ti wamandango ye ni. Peut-être a lingbi nga mo gi ti fa tâ tënë ti ye ni. Hunda tele ti mo: ‘Zo so ahinga so aye ti yingo atia lo ndali ti so lo yeke zo ti mitele? Lo mä na bê awe na aye wa? Lo mä na bê na nyen pëpe? Lo si na atënë tongaso ngbanga ti nyen? A lingbi a mû maboko na lo ti hon ndo ti asioni nzara so alingbi ti kanga lege na lo ti yeda na akungba so aga na peko ti hingango tâ tënë?’

A yeke lakue kete ye pëpe ti hinga ngbanga ti nyen azo amä na bê na ambeni ye. A-Proverbe 20:5 atene so “tënë ti wango na bê ti zo ayeke tongana ngu so alï, me zo so ahinga nda ti ye, fade lo tö ngu ni so.” Hingango nda ti ye ayeke ngangu ti gbu nda ti ye so ayeke polele hio tongaso pëpe. A hunda ti bâ ndo nzoni nga ti sala ye na nzobe.

A yeke pëpe gi tënë ti yanga oko si ayeke fa ye na zo. Mbeni tënë alingbi ti sala si lê wala totongo ti go ti mbeni wamandango ye agbian. Tongana mo yeke babâ wala mama, mo yeke hinga biani so mbeni gbiango ye na yâ salango ye ti molenge ti mo alingbi ti fa so lo yeke sala ye ndali ti mbeni fini ye so ayeke sala ngangu na ndo ti lo. Kanga lê na ndo aye so pëpe. Ala yeke fa na gigi ye so ayeke na gbe ti bê ti zo ni.

Ahundango tënë so mo soro nzoni alingbi ti mû maboko na mo ti sigigi na ye so ayeke na yâ ti bê ti mbeni zo. Mo lingbi peut-être ti hunda: “Mo tene ti mo nyen na ndo. . . ?” “Ye wa aga na mo ti yeda so. . . ?” “Mo yeke sala ye ande tongana nyen tongana. . . ?” Ye oko, sala hange si mo tuku gbâ ti ahundango tënë pëpe na ndo ti lo. Na kode, mo lingbi ti to nda ti ahundango tënë ti mo tongaso: “Mbi lingbi ti hunda na mo tënë so senge?” Ti hinga ye so ayeke na yâ ti bê ti mbeni zo ayeke mbeni ngangu kua so a lingbi ti sala ni na loro pëpe. Na yâ ti mingi ti aye, a lingbi mo gue na zo ni teti mbeni ngoi ti zia bê ti lo na mo kozoni ti tene lo duti ndulu ti fa na gigi atënë ti gbe ti bê ti lo. Atâa ge kue, a lingbi mo sala hange si zo ni abâ pëpe so mo yeke hunda atënë so abâ mo pëpe.​—1 Pi. 4:15.

Lege so mo yeke sala na ye na gbele ye so mo mä ahunda nga ti hinga nda ti ye. Dabe mo so ye so mo zia na gbele mo ayeke ti hinga azo nzoni, si mo lingbi ti bâ asango wa so aluti na ndo Bible alingbi peut-être ti pusu ala ti sala ye. Tomba hio nzara kue ti fa na gigi sioni ti abango ndo ti ala. Zi lê ti mo ti bâ atënë ti bê so ayeke na peko ti atënë ti yanga ti ala. Tongaso mo yeke hinga ande tongana nyen ti kiri tënë; nga wamandango ye ni, teti so lo bâ so mo gbu nda ti ye so asi na lo, ayeke duti ande ndulu ti bi bê nzoni na ndo ye so mo tene.​—aProv. 16:23.

Mo lingbi kamême ti pusu azo ti sala ye atâa tongana mo yeke sala tënë na mbeni kota bungbi ti azo. Tongana mo bâ lê ti ala nzoni, lê ti mo azi ti bâ ye so lê ti ala afa, na mo hunda atënë so apusu zo ti gbu li, mo yeke hinga peut-être ande tongana nyen azo so ayeke mä mo abâ ye so mo yeke tene. Tongana mo hinga azo ni nzoni, fa so mo bi bê na dutingo ti ala. Bâ na nene ni bango ndo ti kongregation ni kue na ngoi so mo yeke fa nda ti tënë na lege ti Tënë ti Nzapa.​—aGal. 6:18.

Zingo anzoni tënë ti bê. Na pekoni so mo hinga ye so mbeni zo amä na bê dä, ye so lo mä na bê dä pëpe nga ngbanga ti nyen, mo lingbi ti luti na ndo ni ti fa atanga ti tënë ni. Na pekoni so Jésus azingo na kuâ, Jésus andu bê ti adisciple ti lo, lo ‘fa na ala tënë ti Mbeti ti Nzapa’ na ndo tënë ti aye so asi ade ti ninga pëpe (Luc 24:32). Mo nga, a lingbi mo sala ngangu ti zia kamba na popo ti ye so asi na mbeni zo, ye so lo sala nzara ni ngangu na ye so lo yeke bâ na yâ Tënë ti Nzapa. Ye ayeke ndu nzoni ande bê ti mbeni wamandango ye tongana lo tene biani na bê ti lo: “So TÂ TËNË la!”

Tongana mo gboto lê na ndo nzoni bê ti Jéhovah, ndoye ti lo, nzobe ti lo so e lingbi na ni pëpe nga mbilimbili ti alege ti lo, mo yeke mû maboko na azo so mo yeke fa ye na ala ti kono ndoye ti ala ndali ti Nzapa. Tongana mo mû ngoi ti fa na azo so ayeke mä mo anzoni salango ye so Nzapa abâ na mbage ti ala, mo yeke mû na ala nda ti tënë ti mä na bê so lege ayeke dä ti tene ala mveni aduti na songo na lo. Mo lingbi ti sala tongaso tongana mo fa nda ti aversê tongana Psaume 139:1-3, Luc 21:1-4 na Jean 6:44, nga tongana mo mû maboko na azo ni ti bâ nene ti kota ti songo ti ndoye ti Jéhovah na awakua ti lo so ayeke be-ta-zo (aRom. 8:38, 39). Fa so Jéhovah ayeke bâ gi pëpe agirisango lege ti e, me lo bâ gigi ti e kue, wâ so e yeke na ni ndali ti vorongo so ayeke na sioni pëpe nga ndoye so e yeke na ni ndali ti iri ti lo (2 Chron. 19:2, 3; aHéb. 6:10). Lo dabe ti lo même na akete nzene nzene ye na ndo e azo, na fade na mbeni lege so apika bê lo yeke kiri na fini “azo kue so ayeke na dukua”. (Jean 5:28, 29; Luc 12:6, 7). Ndali ti so a sala azo na image ti Nzapa, mingi ni lisoro na ndo asalango ye ti lo ayeke ndu azo na gbe ti bê ti ala si ala sala ye.​—Gen. 1:27.

A lingbi ti ndu bê ti mbeni zo tongana lo manda ti bâ azo tongana ti so Jéhovah abâ ala. A yeke na lege ni ti tene so tongana Nzapa ti e afa ndoye na mbage ti e oko oko, lo yeke fa nga oko bingo bê so na mbage ti ambeni zo nde, atâa ndo so ala londo dä, kodoro ti ala wala mara ti ala (Kus. 10:34, 35). Tongana mbeni zo ahinga ye so awe, mbeni nzoni nda ti ye so aluti na ndo Bible ayeke dä ndali ti lo ti lungula biani kengo ndo nga na asioni bibe na ndo ambeni zo na yâ ti bê ti lo. Ye so ayeke mû ande lege na lo ti duti na siriri na azo na ngoi so lo yeke manda ti sala ye so bê ti Nzapa aye.

Ti kpe mbito ti Nzapa ayeke nga mbeni ye so a lingbi mo mû maboko na azo ti kono ni (Ps. 111:10; Apoc. 14:6, 7). Mara ti kota kpengo mbito ti Nzapa tongaso alingbi ti pusu mbeni zo ti sala ye so lo lingbi ti sala ni fade pëpe na ngangu ti lo mveni. Na salango tënë na ndo akpengba kusala ti Jéhovah nga na ndo nzobe ti lo so ayeke nde mingi, mo lingbi ti mû maboko na azo ti duti na mbito ti sala mbeni ye so anzere na Nzapa pëpe ahon ti kozo.​—Ps. 66:5; Jér. 32:40.

Bâ si azo so ayeke mä mo ahinga so salango ye ti ala ayeke kota ye na lê ti Jéhovah. Aye ayeke ndu bê ti lo, nga lege so e yeke sala ye na gbele fango lege ti lo, e lingbi ti zia vundu wala ngia na bê ti lo (Ps. 78:40-42). Fa na azo ngbanga ti nyen salango ye ti ala mveni alingbi ti sala kota ye na yâ kiringo tënë na Satan na tënë so lo bi na gbele Nzapa.​—aProv. 27:11.

Mû maboko na azo so ayeke mä mo ti bâ so salango ye alingbi na aye so Nzapa ahunda ayeke ndali ti nzoni ti ala (Es. 48:17). Mo lingbi ti sala tongaso na fango na ala aye so ayeke ga na ndo mitele nga na atënë ti bê ti zo tongana ala ke ndara ti Nzapa, même gi teti kete ngoi. Fa tongana nyen siokpari ayeke pusu e yongoro na Nzapa, a yeke kanga lege na azo ti manda tâ tënë na lege ti e, nga tongaso a kanga lege na droit ti ala (1 aThes. 4:6). Mû maboko na azo ni ti bâ na nene ni adeba nzoni so ala yeke na ni awe ndali ti so ala bata andia ti Nzapa. Sala si ala kiri ala mû singila ndali ti so tambelango na ambilimbili lege ti Jéhovah azi na ndo ti e asioni ye mingi. Tongana mbeni zo amä na bê so alege ti Nzapa ayeke lege ti ndara, lo yeke pusu yongoro ye kue so ayeke ke alege so (Ps. 119:104). Lo yeke bâ ande mango yanga tongana mbeni lege ti fa mungo tele na ndoye tâ gi na Jéhovah, me pëpe tongana mbeni nengo ye.

Mungo maboko na azo ti bâ tele ti ala mveni. Ti ngbâ lakue ti gue na li ni na lege ti yingo, a lingbi azo asala ye hio alingbi na ye so ayeke na yâ ti bê ti ala. Fa tongana nyen Bible alingbi ti mû maboko na ala ti sala ye so.

Mû maboko na azo so amä mo ti bâ so Bible ayeke pëpe gi mbeni tondo ti akomandema, ti awango, ti aye so asi na yâ ti mbaï nga ti aprophétie. A fa nga na gigi ye so ayeke na yâ ti li ti Nzapa. Na Jacques 1:22-25, a haka Tënë ti Nzapa na mbeni tatara. Na lege ti salango ye ti e na gbele ye so lo tene nga na lege so Jéhovah ayeke sala na ye so lo leke ti sala, tokua so ayeke na yâ ti Bible afa na gigi ye so ayeke na yâ ti bê ti e. Na lege so, a yeke fa tongana nyen Nzapa, lo so “atara bê ti azo”, abâ e (aProv. 17:3). Wa azo so ayeke mä mo ti bata ye so na li. Wa ala ti gbu li na ndo ye so Nzapa abata teti e na yâ ti Bible nga na ndo agbiango ye so a lingbi ala sala na yâ gigi ti ala, si ala kiri anzere na lo ahon ti kozo. Mû maboko na ala ti bâ dikongo Bible tongana mbeni lege ti zia Jéhovah ti gi nda ti “bibe na [ti] fa nda ti ye so bê aye”, si ala lingbi ti sala kusala maboko na maboko na Nzapa ti gbian aye kue so a hunda.​—aHéb. 4:12; aRom. 15:4.

Ambeni wamandango Bible aye ti sala ye alingbi na ye so ala yeke manda. Ye oko, ala yeke gi bê ti ala na ndo ye so ambeni zo nde ayeke tene ande. Peut-être ala yeke tiri na ambeni ngangu nzara ti mitele. Wala ala yeke gi peut-être mbeni lege ti sala na Nzapa me na oko ngoi ni ti ngbâ lakue ti sala aye ti sese so. Fa sioni ti mara ti dutingo na bê use tongaso (1 aGbia 18:21). Wa ala ti sambela Nzapa ti gi nda ti bê ti ala na ti leke ni nzoni.​—Ps. 26:2; 139:23, 24.

Fa na ala so Jéhovah ahinga tiri ti ala nga so Bible afa nda ti ye so ayeke si (aRom. 7:22, 23). Mû maboko na ala ti sala hange si ala zia pëpe si anzara ti bê so ayeke mbilimbili-kue pëpe akomande ala.​—aProv. 3:5, 6; 28:26; Jér. 17:9, 10.

Wa zo oko oko kue ti gi nda ti aye so apusu lo ti sala ye. Fa na lo ti hunda tele ti lo: ‘Mbi ye ti sala ye so ngbanga ti nyen? A yeke fa ande na Jéhovah so mbi bâ biani na nene ni ye kue so lo sala awe teti mbi?’ Sala kue ti gue na zo ti hinga biani so nzoni songo na Jéhovah ayeke ye so ahon aye ti ngele ngangu kue so zo alingbi ti duti na ni.

Mû maboko na azo so ayeke mä mo ti hinga ye so ayeke salango na Jéhovah na “bê ti [ala] kue”. (Luc 10:27). So aye ti tene so a lingbi atënë ti bê ti ala kue, anzara ti ala kue nga na aye kue so apusu ala ti sala ye ague oko na aye so Jéhovah ahunda. Tongaso, fa ye na azo so ayeke mä mo ti gi nda ti ye so ala sala, me nga tongana nyen ala bâ aye so Nzapa ahunda, nga aye so apusu ala ti sala ye ayeke so wa na yâ salango na lo (Ps. 37:4). Na ngoi so awamandango ye ti mo ayeke hinga ando so a lingbi ala maï aye dä, wa ala ti sambela Jéhovah tongaso: “Sala si mbi duti na bê oko ti kpe mbito ti iri ti Mo.”​—Ps. 86:11.

Tongana mbeni wamandango ye amaï tâ songo lo mveni na Jéhovah, lo yeke mä ande yanga ti Jéhovah ndali ti so mabe si apusu lo, me pëpe ngbanga ti so mo la mo wa lo. Tongaso lo mveni lo yeke ngbâ ti “tara ye si [lo] lingbi hinga ye so ayeke nzoni na lê ti Seigneur.” (aEph. 5:10; aPhil. 2:12). Mara ti mango yanga na bê kue tongaso anzere na Jéhovah.​—aProv. 23:15.

Dabe mo so a yeke Jéhovah si ayeke gi nda ti bê na ayeke gboto azo ti duti na songo na lo (aProv. 21:2; Jean 6:44). Kungba ti e ayeke ti sala kusala maboko na maboko na lo (1 aCor. 3:9). A yeke mo bâ mo tene “Nzapa avoro yanga na lege ti e.” (2 aCor. 5:20, NW; Kus. 16:14). Jéhovah agbu zo oko pëpe na ngangu ti yeda na tâ tënë. Me na ngoi so e yeke sala kusala na Bible, lo lingbi peut-être ti sala si azo so ayeke mä e abâ so ye so ala yeke mä ayeke kiringo tënë na ahundango tënë ti ala, wala asambela ti ala. Bata ye so na li ti mo na ngoi kue so mo wara lege ti fa ye na zo. Nga, na bê kue hunda na Jéhovah ti fa lege na mo na ti mû maboko na mo.​—1 Chron. 29:18, 19; aEph. 1:16-18.