ti lo na place ti azo, nga ti zo so awoko. E yeke fa nga mara ti bibe tongaso teti ala so awoko. Tongana e yeke gue ti bâ mbeni ita so awoko na lege ti yingo, e ye ti dë bê ti lo so lo yeke na ngele mingi na lê ti Jéhovah, na so aita ti lo aTémoin atoto mingi ti bâ lo mbeni na popo ti ala (1 aThessalonicien 2:17). E fa na lo so ala yeke ndulu ti mû maboko na lo, na ala ye biani ti duti teti lo ‘mbeni tâ ita na lâ ti ye ti vundu’. (aProverbe 17:17; Psaume 34:19). Tongana e sala tënë na lo tongaso na bê kue, e lingbi ti yô lo na nduzu na nzobe nga yeke yeke, si lo wara lege ti kiri na mbage ti kundu ni. Na pekoni, ye wa a lingbi e sala? Tapande ti wali so nginza ti lo agirisa amû kiringo tënë na e.

Sala ye na bê kue

¹⁸ Wali so agirisa nginza ti lo ahinga so a yeke duti ngangu ti wara ni, me lo yeke na beku lakue. Tongana fade nginza ni atï na yâ mbeni kota gbako ti pele wala na lê ti mbeni ngu so asi na potopoto na so alï mingi, ka fade lo yeke tene so beku ayeke dä mbeni pëpe ti kiri ti wara ni. Me teti so lo hinga so nginza ti lo ni alingbi ti duti gi na mbeni ndo ge na yâ ti da ti lo, so ti tene so lo lingbi biani ti wara ni, lo to nda ti gi ni nzoni nga na bê kue (Luc 15:8). Kozoni kue, lo za lampe ti bâ na ndo nzoni na yâ vukongo ndo ti da ti lo ni. Na pekoni, lo mû balai na lo bale yâ ti da ni na beku ti mä toto ti mbeni ye tongana wen. Na nda ni, lo gi nzoni na aplace so ahonde nga na akete dû kue ti da ni juska na ngoi so lampe ni aza na ndo mbeni lê ti nginza. Na salango ngangu na bê kue, wali ni awara ye so lo yeke gi!

¹⁹ Tapande so aye ti fa na e so kungba so Mbeti ti Nzapa amû na e, ti mû maboko na mbeni Chrétien so awoko, ahon ngangu ti e pëpe. Na oko ngoi ni nga, e bâ so a hunda ti tene e sala ngangu. Teti biani, bazengele Paul atene lani na a-ancien ti Éphèse: ‘A lingbi i sala na ala so ayeke na ngangu pëpe’. (Kusala 20:35a). Girisa pëpe so wali ni awara lani pëpe nginza ni na bingo lê gi tongaso na tele ti lo ngoi na ngoi na yâ da ti lo. Oko pëpe, lo wara ni ngbanga ti so lo gi ni ngangu na ndo oko oko “juska lo wara”. Legeoko nga, tongana e yeke sala ngangu ti mû maboko na mbeni zo so awoko na lege ti yingo, a hunda na e ti sala ni na bê kue nga na bibe ti si na mbeni ye ti nzoni. Ye nyen e lingbi ti sala?

²⁰ Tongana nyen e lingbi ti mû maboko na mbeni zo so awoko ti kpengba mabe ti lo nga na bê ti kiri singila ti lo? Peut-être ye so a hunda ayeke gi ti manda Mbeti ti Nzapa na lo na yâ mbeni mbeti na ndo Bible, so alingbi na lo. Biani, tongana e manda Bible na mbeni zo so awoko, a yeke mû lege na e ti mû maboko na lo nzoni nga na lege ni. Peut-être a yeke surveillant ti kusala si alingbi nzoni mingi ti fa zo wa alingbi ti mû maboko so alingbi na zo ni. Lo lingbi ti fa aye wa a lingbi ti manda na zo ni, nga mbeti wa si alingbi nzoni mingi na lo. Legeoko tongana ti so wali ti yâ ti tapande ni asala kusala na agbakuru so alingbi na ni ti sala kua ti lo, laso nga e yeke na agbakuru so ayeke mû maboko na e ti yô nzoni kungba so Nzapa amû na e, ti mû maboko na ala so awoko. Ambeni fini gbakuru ti e use ayeke dä, wala ambeti ti e, so alingbi ti mû maboko na e mbilimbili na yâ kusala so. A yeke abuku Voro oko tâ Nzapa na Ga ndulu na Jéhovah.a

²¹ Mungo maboko na ala so awoko ayeke ga na aye ti nzoni na azo kue. Zo so ayeke wara mungo maboko ni ayeke na ngia so lo kiri lo bungbi na atâ ndeko ti lo. Na yâ bê ti e, e yeke wara tâ ngia so gi zo so amû ye si alingbi ti wara (Luc 15:6, 9; Kusala 20:35b). Kongregation kue ayeke duti na wâ mingi ahon ti kozo tongana zo oko oko na yâ ni abi bê na ndoye na amba ti lo. Nga, kota ye ni ahon kue ayeke so e yeke mû gonda na aKota berger ti e ti ndoye, Jéhovah na Jésus, na ngoi so awakua ti ala ge na sese ayeke fa na gigi nzara ti bê ti Jéhovah na Jésus ni ti mû maboko na zo so awoko (Psaume 72:12-14; Matthieu 11:28-30; 1 aCorinthien 11:1; aEphésien 5:1). E yeke biani na anda ti tënë so alingbi na ni ti ngbâ lakue ti ‘ndoye tele na popo ti e’!

‘Zia i lë mingi’

“I lë mingi, tongaso fade i yeke adisciple ti Mbi.”​—JEAN 15:8.

NA NDANGBA bï kozoni na kui ti lo, Jésus amû ngoi mingi ti kpengba abazengele ti lo na lege ti mbeni lisoro so lo sala na ala polele. Fadeso, a lingbi ti tene so bebi ahon awe, me teti so lo ndoye atâ ndeko ti lo mingi, Jésus angbâ ti sala tënë na ala. Na pekoni, tongana lo ngbâ ti gue na lisoro ni, lo dabe ti ala na ndo mbeni kota ye so a hunda nga na ala ti bata si ala ngbâ lakue adisciple ti lo. Lo tene: “Babâ ti Mbi awara gloire na lege so, tongana i lë mingi, tongaso fade i yeke adisciple ti Mbi.” (Jean 15:8). E yeke sala ye laso alingbi na ye so a hunda ge ti ga disciple? Ti “lë mingi” aye ti tene nyen? Ti hinga ni, zia e kiri e bâ lisoro so Jésus asala na bï ni so.

² A yeke na yâ mbeni tapande so Jésus amû na abazengele ti lo si a yeke wara wango so a hunda ti lë lengo. Lo tene: “Mbi yeke tâ Vigne, na Babâ ti Mbi ayeke Zo ti bata Vigne. Tïtî vigne oko oko kue na yâ Mbi so alë pëpe, Lo fâ; na tïtî vigne oko oko kue so alë, Lo [fâ] tele ni, si a lë mingi ahon. I duti na yâ Mbi [wala ‘I duti oko na mbi’, Buku ti Nzapa, Fini Mbuki, 1995], na fade Mbi duti na yâ i [wala ‘mbi duti oko na i’, FM 95]. Legeoko tongana tïtî vigne alingbi lë na bê ti lo mveni pëpe, gi tongana lo ngbâ na yâ vigne, tongaso, tongana i duti na yâ Mbi pëpe, i lingbi lë nga pëpe. Mbi yeke Vigne, i yeke tïtî vigne ni. . . . Babâ ti Mbi awara gloire na lege so, tongana i lë mingi, tongaso fade i yeke adisciple ti Mbi. Legeoko