so amû fini ti lakue lakue.” (Jean 6:66-68). So tâ dengo bê si atënë so aga na ni na Jésus! Na pekoni, tongana azo mingi aga ti gbu Maître ni, mingi ti abazengele ni akpe. Ye oko, Pierre amû peko ti azo ni me lo ngbâ yongoro na ala, na lo lï tâ na yâ sedu ti kota prêtre ni. A yeke lani bê so agbu ngangu, me pëpe bê ti mbito, si ague na lo juska na ndo so. Na ngoi so a ngbâ ti hunda tënë na Jésus, Pierre apusu ndulu na ambeni Juif so aluti na tele ti mbeni wâ so aza ngangu ti tomba dê na tele ti ala. Mbeni oko ti awakua ti kota prêtre ni ahinga lê ti Pierre na lo tene so Pierre kue ayeke fade na tele ti Jésus. Biani, Pierre abele lani Maître ti lo; me zia e girisa pëpe so a yeke lani be-biani na gingo bê ndali ti Jésus si apusu Pierre ti tï na yâ mara ti ye ti ngangu tongaso, na a yeke mbeni ye so mingi ti abazengele ni awara lani ngangu pëpe ti sala.​—Jean 18:15-27.

¹⁶ Anzoni salango ye so Pierre ayeke na ni ahon lani ndo ti awokongo ti lo mingi. A yeke legeoko tongaso nga teti Jonas. Legeoko tongana ti so e wara nzoni bango ndo ahon ti kozo na ndo Jonas na Pierre, a lingbi e sala nga kue ti duti na nzoni bango ndo ahon ti kozo na ndo aita ti e laso ti koli na ti wali na lege ti yingo. Salango tongaso ayeke sala ande si e duti na nzoni songo na ala ahon ti kozo. Ngbanga ti nyen a hunda tâ na e ti sala tongaso?

Salango ye laso alingbi na ye so e manda

¹⁷ Akoli, awali, na amolenge so ayeke na mosoro mingi wala pëpe, na so hingango mbeti ti ala na mara ti ala ayeke nde nde ayeke sala na Jéhovah na beoko laso (Apocalypse 7:9, 10). A yeke azo so ayeke na asalango ye nde nde si e yeke bâ na yâ kongregation ti aChrétien! Teti so e kue e yeke sala na Nzapa na tele ti amba ti e, na ambeni ngoi akpale ayeke bâ gigi ngbanga ti awokongo ti e; a yeke mbeni ye so e lingbi pëpe ti kpe ni.​—aRomain 12:10; aPhilippien 2:3.

¹⁸ Atâa so awokongo ti aita ti e ayeke hon na lê ti e, e yeke luti gi na ndo ni pëpe. E yeke sala ngangu ti mû tapande ti Jéhovah so wasungo psaume ahe na lo bia so: “O L’Eternel, tongana Mo bata tënë ti sioye, O Seigneur, ka zo nyen alingbi ti ngbâ?” (Psaume 130:3). A hon ti luti mingi na ndo asalango ye ti amba ti e so alingbi ti bi kangbi na popo ti e, e yeke ‘tambela na peko ti ye so amû siriri, na ye so asala si e kue e kpengba.’ (aRomain 14:19). E yeke sala ngangu ti bâ zo oko oko tongana ti Jéhovah, na ziango lê ti e pëpe gi na ndo awokongo ti ala, me na lutingo mingi na ndo anzoni lengo so ala yeke na ni. Tongana e sala tongaso, a yeke mû maboko na e ti ‘kanga bê ti e tongana amba ti e asala sioni na e’.​—aColossien 3:13, Buku ti Nzapa, Fini Mbuki, 1995.

¹⁹ Ka tongana amango tele pëpe ayeke dä na mo bâ so mo lingbi pëpe gi ti hon na ndo ni, mo yeke sala nyen? (Psaume 4:5). Mara ti ye tongaso asi na popo ti mo na mbeni ita ti mo na yâ vorongo? Ngbanga ti nyen ti leke tënë ni pëpe? (Genèse 32:13-15). Kozoni kue, ga ndulu na Jéhovah na yâ sambela, na hunda na lo ti fa lege na mo. Na pekoni, na bingo bê ti mo na ndo anzoni lengo so zo ni ayeke na ni, ga na mbage ti lo “na lege ti tâ be-ti-molenge na ti ndara”. (Jacques 3:13). Tene na lo so mo ye ti sala siriri. Dabe mo na wango ti Mbeti ti Nzapa so: ‘A yeke nzoni ti zi mê hio ti mä na tënë. Me ti tene tënë wala ti sala ngonzo hio hio pëpe’. (Jacques 1:19, FM 95). Wango so a hunda ti ‘sala ngonzo hio hio pëpe’ aye ti tene so mbeni zo alingbi ti sala wala ti tene mbeni ye so alingbi ti zia ngonzo na bê ti mo. Tongana ye tongaso asi, hunda na Jéhovah ti mû maboko na mo ti duti na ngangu ti kanga nzara ti tele (aGalate 5:22, 23). Zia ita ti mo ni afa tënë so aso bê ti lo, na mä lo nzoni. Fâ tënë na yanga ti lo pëpe, même tongana mo yeda pëpe na tënë kue so lo tene. Bango ndo ti lo alingbi ti duti na lege ni pëpe, me so ayeke bango ndo ti lo la. Tara ti bâ kpale ni tongana ti so lo mveni ayeke bâ ni. So aye ti tene nga ti bâ mo mveni tongana ti so lo yeke bâ na mo.​—aProverbe 18:17.

²⁰ Tongana a yeke ti mo fadeso ti sala tënë, sala ni na be-nzoni (aColossien 4:6). Tene na ita ti mo ye so anzere na mo na mbage ti lo. Hunda pardon teti ye kue so mo sala, si mango tele pëpe abâ gigi na popo ti ala. Tongana angangu so mo sala na tâ be-ti-molenge ti leke kpale ni asala si fadeso mango tele akiri na popo ti ala, mû singila na Jéhovah. Tongana a tambela nzoni pëpe, ngbâ lakue ti hunda Jéhovah ti fa lege na mo na ngoi so mo yeke gi ambeni lege nde ti sala siriri.​—aRomain 12:18.

²¹ Jéhovah andoye awakua ti lo kue. Lo yeke na ngia ti sala kusala na e kue atâa awokongo ti e. Na ngoi so e yeke manda ye mingi na ndo bango ndo ti lo na ndo azo, ndoye ti e teti aita ti e ti koli na ti wali ayeke maï. Tongana ndoye ti e teti mbeni ita ti e adë, a lingbi ti kiri ti mû wâ na ni. So tâ deba nzoni si e yeke wara tongana e sala ngangu kue ti duti na nzoni bango ndo na ndo amba ti e, na biani ti bâ ala tongana ti Jéhovah!

Akozo Chrétien na Ndia ti Moïse

“Ndia ayeke tongana sinziri ti amolenge ti fa lege na e ti si na Christ”.​—AGALATE 3:24.

NA NGU 1513 kozoni na ngoi ti e, Jéhovah amû na azo ti Israël ambeni ndia. Lo tene na ala so tongana ala mä yanga ti lo, fade lo yeke hiri deba nzoni na ndo ala na fade ala yeke wara fini so ayeke na ngia na so ayeke nzere na bê ti ala mingi.​—Exode 19:5, 6.

² A hiri andia so Ndia ti Moïse, wala gi na ndulu tënë “Ndia”, na ayeke lani ‘nzoni-kue, ayeke mbilimbili, na ayeke nzoni.’ (aRomain 7:12). A pusu lani azo ti fa na gigi anzoni lengo tongana nzobe, bê ti mbilimbili, nzoni salango ye, na nzoni songo na azo so ayeke ndulu na ala (Exode 23:4, 5; Lévitique 19:14; Deutéronome 15:13-15; 22:10, 22). Ndia apusu nga aJuif ti ndoye tele na popo ti ala (Lévitique 19:18). Na ndo ni, a hunda na ala ti bungbi oko pëpe wala ti mû wali pëpe na popo ti aGentil, wala azo so ayeke ti amara nde, so ayeke lani pëpe na gbe ti Ndia (Deutéronome 7:3, 4). Na dutingo tongana mbeni ‘gbagba’ so akangbi popo ti aJuif na aGentil, Ndia ti Moïse abata azo ti Nzapa nde si abibe na asalango ye ti apaïen afuti ala pëpe.​—aEphésien 2:14, 15; Jean 18:28.

³ Ye oko, même aJuif so asala ngangu kue ti bata anzene nzene tënë ti Ndia ti Nzapa alingbi lani pëpe ti bata ni na mbeni lege so ayeke mbilimbili-kue. Jéhovah ayeke hunda lani ye so ahon ngangu ti ala? Oko pëpe. Mbeni oko nda ti tënë so a sala si a mû Ndia na Israël giriri ayeke “ti sala si kengo-ndia ayeke”. (aGalate 3:19). Ndia amû lege na aJuif ti bê ti mbilimbili ti hinga so ala yeke tâ na bezoin ti mbeni Zo ti Ton ala. Tongana Zo ni so asi giriri, aJuif be-ta-zo