Jéhovah ayeke bi bê na mo
“Ye kue so i gi bê ti i dä, i zia na tïtî [Nzapa], teti Lo yeke bata i.”—1 PIERRE 5:7.
MBENI kota dû akangbi popo ti salango ye ti Jéhovah na ti Satan. Zo kue so abâ so lo ye ti ga ndulu na Jéhovah, lo lingbi gi ti kpe ti ga ndulu na Zabolo. A fa kangbi so na yâ mbeni buku so a diko ni mingi. Na ndo aye so Satan asala tongana ti so a fa na yâ Bible na buku ti Job, mbeni bakari (Encyclopædia Britannica) ti ngu 1970 atene: ‘Kua ti Satan ayeke ti fono na lê ti sese ti bâ aye wala azo wa lo lingbi ti sala sioni tënë na tele ti ala. Tongaso, kusala ti lo ayeke tâ nde mingi na kusala so “lê ti L’Eternel” asala, so ayeke ti fono na lê ti sese ti kpengba ye kue so ayeke nzoni (II Chron. xvi, 9). Satan ayeke na bê ti kite na ndo nzobe ti azo so agi nzoni ti lo mveni pëpe, na Nzapa azi lege na lo ti tara ni, me gi na yâ akatikati so Lo zia.’ So tâ kota kangbi!—Job 1:6-12; 2:1-7.
2 Tënë “Zabolo” na yanga ti Grec aye ti tene “wamvene,” “wazonga.” Buku ti Job afa so Satan abi tënë lani na li ti Job, mbeni wakua be-ta-zo ti Jéhovah, lo tene so Job ayeke sala na Nzapa ngbanga ti so lo wara mbeni ye ti nzoni dä. Lo tene: “Job akpe mbito ti Nzapa senge senge?” (Job 1:9). Tondo so ayeke na yâ buku ti Job afa so atâa atara nde nde so asi na lo, Job aga lakue ndulu na Jéhovah (Job 10:9, 12; 12:9, 10; 19:25; 27:5; 28:28). Na peko ti ngangu tara so lo wara, Job atene na Nzapa: “Giriri mbi mä tënë ti Mo na mê ti mbi; me fadeso lê ti mbi abâ Mo”.—Job 42:5.
3 Ngbele ye na ngoi ti Job, Satan ayeke bi lakue tënë na li ti awakua be-ta-zo ti Nzapa. Buku ti Apocalypse afa so na lâ ti nda ni so, Satan angbâ lakue ti bi tënë na li ti aita ti Christ so a sa yingo na ndo ti ala, nga biani na ndo afon ala abe-ta-zo (2 Timothée 3:12; Apocalypse 12:10, 17). Tongaso, kota ye ni teti e kue atâ Chrétien ayeke ti mä Jéhovah, Nzapa ti e so ayeke bi bê na e, ti sala na lo tâ na kota ndoye, na tongaso e yeke fa so atënë so Satan ayeke bi na li ti e ayeke mvene. Tongana e sala tongaso, e yeke zia ande ngia na bê ti Jéhovah.—aProverbe 27:11.
Jéhovah ayeke gi alege ti mû maboko na e
4 Zabolo ayeke fono na lê ti sese. Lo yeke gi ti bi tënë na li ti zo na ti te lo (Job 1:7, 9; 1 Pierre 5:8). Nde na so, Jéhovah ayeke gi alege ti mû maboko na azo so ayeke na bezoin ti ngangu ti lo. Prophète Hanani atene lani na Gbia Asa: “Teti lê ti L’Eternel akpe na ndo nde nde na lê ti sese kue ti fa ngangu ti Lo teti ala so bê ti ala ayeke mbilimbili na Lo.” (2 Chronique 16:9). So tâ kota kangbi na popo ti Satan, so ayeke gi ti bâ salango ye ti azo na sioni bê, nga na Jéhovah, so ayeke bi bê na azo na ndoye!
5 Lê ti Jéhovah ayeke na ndo ti e pëpe gi ti ku ti bâ agirisango lege ti e kue. Wasungo psaume atene: “O L’Eternel, tongana Mo bata tënë ti sioye, O Seigneur, ka zo nyen alingbi ti ngbâ?” (Psaume 130:3). Kiringo tënë ni ayeke polele: zo oko pëpe (Zo-ti-fa-tene 7:20). Tongana e ga ndulu na Jéhovah na bê kue, lê ti lo ayeke duti ande na ndo ti e, pëpe ti dë ngbanga ti sioni, me ti bâ angangu so e sala nga ti kiri tënë na asambela so na yâ ni e hunda mungo maboko nga na pardon ti siokpari ti e. Bazengele Pierre asû na mbeti: “Teti lê ti Seigneur ayeke na ndo azo ti mbilimbili, na mê ti Lo ayeke mä sambela ti ala; me lê ti Seigneur ake ala so asala sioni.”—1 Pierre 3:12.
6 David ayeke lani mbilimbili-kue pëpe nga lo sala kota siokpari (2 Samuel 12:7-9). Me lo zi bê ti lo kue na Jéhovah na lo sambela lo ngangu (Psaume 51:2-14). Jéhovah amä sambela ti lo na Lo pardone lo, me atâa so kue David ako asioni ye ti peko ti siokpari ti lo (2 Samuel 12:10-14). A yeke nzoni tapande so aduti teti e tënë ti dengo bê na ti gbotongo mê ti e. Ti hinga so Jéhovah ayeke ndulu ti pardone siokpari ti e tongana e changé bê ti e biani ayeke dë bê ti e; me ti hinga so mingi ni asiokpari ayeke ga na asioni ye ti pekoni, a sala si e gbu li ti e ngangu (aGalate 6:7-9). Tongana e ye ti ga ndulu na Jéhovah, a yeke nzoni e sala kue ti ngbâ yongoro na ye kue so anzere na lo pëpe.—Psaume 97:10.
Jéhovah ayeke gboto azo ti lo na mbage ti lo
7 Na yâ mbeni oko ti apsaume ti lo, David atene: “L’Eternel ayeke na kota ndo, Lo bâ ala so ayeke na kete ndo, na Lo hinga azo ti fandara, même tongana ala yeke na yongoro ndo.” (Psaume 138:6). Legeoko nga, mbeni psaume nde atene: “Zo nyen ayeke tongana L’Eternel Nzapa ti e? So trône ti Lo ayeke na nduzu. Lo zia lê ti Lo ti bâ ye so ayeke na yayu na ye so ayeke na sese. Lo yä wanzinga so ayeke na yâ pupu-sese”. (Psaume 113:5-7). Tâ tënë, Wasalango ye ti ndagigi kue, so ayeke lo ti ngangu ahon kue, azia lê ti lo ti bâ ndo na sese, na lê ti lo abâ ‘lo so ayeke na kete ndo,’ “wanzinga,” so ti tene azo so “abima, ala so atoto teti ye kue ti sioni mingi so azo asala”. (Ezéchiel 9:4). Na lege ti Molenge ti lo, lo yeke gboto mara ti azo tongaso na mbage ti lo. Na ngoi so lo de na sese, Jésus atene: “Zo oko alingbi ga na Mbi pëpe, gi tongana Babâ so ato Mbi ahiri lo; . . . mbeni zo alingbi ga na Mbi pëpe, gi tongana Babâ azia na bê ti lo ti ga.”—Jean 6:44, 65.
8 Teti so a dü ala na yâ ti siokpari, na ala yo mingi na Nzapa, a lingbi azo kue aga na Jésus na ala mä na bê na yâ kota ngele ti sandaga ti lo (Jean 3:36). A lingbi ala leke songo ti ala na Nzapa (2 aCorinthien 5:20). Nzapa aku lani pëpe ti tene awasiokpari avoro tele ti ala na lo ti tene lo sala mbeni ye so na lege ni ala lingbi ti duti na siriri na lo. Bazengele Paul atene: “Nzapa afa na e ndoye ti Lo, teti tongana e de awasiokpari, Christ akui teti e. . . . Teti tongana e ga songo na Nzapa na lege ti kui ti Molenge ti Lo tongana e de awato giriri, mingi ahon, teti e ga songo awe, fade A sö e na lege ti fini ti Lo.”—aRomain 5:8, 10.
9 Bazengele Jean ayeda na kpengba tâ tënë so, so a yeke Nzapa si ayeke leke songo ti azo na lo. Lo sû na mbeti: “Ndoye ti Nzapa asi na e giriri na lege so: Nzapa ato Molenge ti Lo ngengele oko na sese so, si e lingbi wara fini na lege ti Lo. Na lege so e bâ ndoye: a yeke e so andoye Nzapa giriri pëpe, me a yeke Lo so andoye e, na Lo to Molenge ti Lo ti ga sacrifice-ti-futa teti siokpari ti e.” (1 Jean 4:9, 10). A yeke Nzapa si amû giriri li ni, me zo pëpe. Mbeni Nzapa so afa mara ti ndoye tongaso na mbage ti e azo so ayeke pëpe gi “awasiokpari,” me nga “awato” ti lo, mo ye ti ga ndulu na lo pëpe?—Jean 3:16.
A lingbi e gi Jéhovah
10 Tâ tënë, Jéhovah ayeke gbu e na ngangu pëpe ti ga na mbage ti lo. A yeke ngbanga ti e ti gi lo, ti ‘tatara ndo teti lo na ti wara lo, me lo yeke yongoro pëpe na e oko oko kue’. (Kusala 17:27). A lingbi e hinga so Jéhovah ayeke na droit ti hunda e ti mä yanga ti lo. Disciple Jacques asû na mbeti: “I mä Nzapa, me i ke zabolo, na fade lo kpe i. I ga ndulu na Nzapa, na fade Lo ga ndulu na i. I sukula maboko ti i, i awasiokpari; i sukula bê ti i, i azo ti bê use.” (Jacques 4:7, 8). E ku pëpe ti luti ti ke Zabolo na ti mû mbage ti Jéhovah.
11 Ye so ahunda ti tene e zi tele ti e na sioni sese ti Satan. Jacques asû nga na mbeti: ‘I hinga pëpe? Ti ndoye sese so ayeke ti ke Nzapa. Tongaso zo so aye ti ga ndeko ti sese so, lo sala si lo mveni aga wato ti Nzapa.’ (Jacques 4:4). Nde na so, tongana e ye ti ga akamarade ti Jéhovah, a lingbi e ku nga ti tene sese ti Satan ake e.—Jean 15:19; 1 Jean 3:13.
12 Tongana sese ti Satan ake e na mbeni lege, a lingbi e pusu mbilimbili ndulu na Jéhovah na yâ ti sambela, e hunda lo ti mû maboko na e. David, so Jéhovah asö fini ti lo lege mingi, asû atënë so ti dë bê ti e: “L’Eternel ayeke ndulu na azo kue so adi iri ti Lo, ala so adi iri ti Lo na lege ti tene-biani. Lo mû na ala so akpe mbito ti Lo ye so bê ti ala aye, Lo mä toto ti ala, na Lo sö ala. L’Eternel abata ala kue so andoye Lo, me fade Lo fâ azo ti sioni kue.” (Psaume 145:18-20). Psaume so afa so Jéhovah alingbi ti sö e tongana a tara e oko oko na lo yeke sö bungbi kue ti azo ti lo na ngoi ti “kota ye ti vundu.” (Apocalypse 7:14). Jéhovah ayeke ngbâ ande ndulu na e tongana e nga kue e ngbâ ndulu na lo. “Yingo ti Nzapa” apusu prophète Azaria ti tene mbeni tënë so e lingbi ti bâ ni tongana mbeni tâ tënë so andu aye mingi: “L’Eternel ayeke na i tongana i yeke na Lo; tongana i gi Lo, fade i wara Lo; me tongana i zia Lo, fade Lo zia i.”—2 Chronique 15:1, 2.
A lingbi Jéhovah aduti tâ zo na lê ti e
13 Bazengele Paul atene na ndo Moïse so “lo gbu ngangu legeoko tongana lo yeke bâ Lo so zo abâ Lo pëpe.” (aHébreu 11:27). Biani, Moïse abâ Jéhovah na tâ lê ti lo lâ oko pëpe (Exode 33:20). Me Jéhovah aduti tâ zo na lê ti lo mo bâ mo tene lo bâ Lo ti tâ tënë ni. Legeoko nga, na peko ti angangu tara so lo wara, lê ti mabe ti Job abâ Jéhovah nzoni mingi ahon ti kozoni, lo bâ Lo tongana Nzapa so azi lege si awakua be-ta-zo ti lo awara atara me lo yeke zia ala lâ oko pëpe (Job 42:5). A tene so Hénoc na Noé “atambela na Nzapa”. Tongana nyen? Na gingo ti nzere na lo na ti mä yanga ti lo (Genèse 5:22-24; 6:9, 22; aHébreu 11:5, 7). Tongana e bâ Jéhovah tongana tâ zo na lê ti e tongana ti so Hénoc, Noé, Job, na Moïse abâ na lo lani, e yeke ‘bi bê ti e ande na Lo’ na yâ alege ti e kue, na fade “Lo sala si lege ti [e] aga mbilimbili.”—aProverbe 3:5, 6.
14 Ngoi kete kozoni si amolenge ti Israël alï na Sese ti Zendo, Moïse amû wango so na ala: “A lingbi i tambela na peko ti L’Eternel Nzapa ti i ti kpe mbito ti Lo, ti bata komandema ti Lo, ti mä yanga ti Lo, ti sala na Lo, na ti zia bê ti i [“ti ngbâ ndulu”, NW] na Lo.” (Deutéronome 13:4). A hunda lani na ala ti tambela na peko ti Jéhovah, ti kpe mbito ti lo, ti mä yanga ti lo, na ti zia bê na lo wala ti ngbâ ndulu na lo. Na ndo tënë so a kiri pekoni ge na “ngbâ ndulu,” mbeni wagingo nda ti Bible atene so “na yanga ti Hébreu, a ye ti fa mbeni kota songo.” Wasungo psaume atene: “L’Eternel afa tënë ti bê ti Lo na ala so akpe mbito ti Lo”. (Psaume 25:14). Tongana Jéhovah ayeke tâ zo na lê ti e na tongana e ye lo mingi mingi, a yeke sala si e kpe mbito ti bi vundu na bê ti lo na e yeke lë tâ kota songo na lo.—Psaume 19:10-15.
Mo hinga so Jéhovah ayeke bi bê na mo?
15 Mbeni oko ti amayele ti Satan ayeke ti tara ti sala si e girisa so Jéhovah, Nzapa ti e, ayeke bi bê lakue na awakua be-ta-zo ti lo. David, Gbia ti Israël, ahinga lani nzoni mingi so Jéhovah ayeke bata lo même na ngoi so lo wara mbeni kpale ti ngangu mingi. Tongana lo bâ so a lingbi lo sala ye tongana zo ti fou na gbele Gbia Akis ti Gath, lo sigigi na mbeni bia, mbeni psaume so ayeke pendere mingi, so na yâ ni a wara atënë ti mabe tongaso: “I sala si iri ti L’Eternel aga kota legeoko tongana mbi sala, na zia e bungbi ti yä iri ti Lo. Mbi gi L’Eternel, na Lo mä mbi, na Lo zi mbi na yâ mbito ti mbi kue. Ange ti L’Eternel ase kando ti ngoro ala so akpe mbito ti Lo, na Lo sö ala. Tara L’Eternel, na fade mo bâ Lo yeke nzoni! Ngia ayeke na zo so akpe na Lo ti bata tele ti lo. L’Eternel ayeke ndulu na azo so bê ti ala afâ awe, na lo sö ala so yingo ti ala ayeke na vundu. Ye ti vundu ti zo ti mbilimbili ayeke mingi; me L’Eternel azi lo na yâ ye so kue.”—Psaume 34:4, 5, 8, 9, 19, 20; 1 Samuel 21:10-15.
16 Na bê ti mo kue, mo hinga so Jéhovah ayeke na ngangu ti sö zo? Mo hinga so a-ange ti lo ayeke bata mo? Mo mveni mo tara mo bâ awe so Jéhovah ayeke nzoni? Lawa, so ade ti ninga pëpe, mo bâ so Jéhovah asala mbeni ye ti nzoni na mo? Tara ti dabe ti mo na ni. A duti lani na ngoi so, na yâ fango tënë ti mo, mo si na tanga ti da ni na mo tene so mo nze kue na mo yeke kiri na kodoro? Peut-être a yeke na ndembe ni so si mo sala mbeni pendere lisoro na zo ti da ni. Mo dabe ti mo lani ti kiri singila na Jéhovah teti so lo mû ambeni ngangu na mo na lo sala nzoni na mo? (2 aCorinthien 4:7). Na mbeni mbage nde, peut-être a yeke ngangu na mo ti dabe ti mo na ambeni mbilimbili ye ti nzoni so Jéhovah asala ndali ti mo. Peut-être a lingbi mo kiri yenga oko, nze oko, ngu oko, wala ahon so ti dabe mo na mbeni ye so lo sala teti mo. Tongana a yeke tongaso, sala kue ti ga ndulu na Jéhovah ahon ti kozoni na ti tara ti bâ tongana nyen lo yeke fa lege na mo. Bazengele Pierre amû gbotongo mê so na aChrétien: “I sala i mveni kete na gbe ti tïtî ngangu ti Nzapa, . . . na ye kue so i gi bê ti i dä, i zia na tïtî Lo, teti Lo yeke bata i.” (1 Pierre 5:6, 7). Biani, bê ti mo ayeke pika ande ti bâ tongana nyen lo yeke bi bê ti lo mingi na mo!—Psaume 73:28.
E ngbâ ti gi Jéhovah
17 A lingbi e ngbâ lakue ti bata songo ti e na Jéhovah nzoni. Na yâ sambela so lo sala na Babâ ti lo, Jésus atene: “So ayeke fini ti lakue lakue: ti hinga Mo, Mo so gi Mo oko ayeke tâ Nzapa, na ti hinga Jésus Christ, Lo so Mo to Lo awe.” (Jean 17:3). Ti manda ye na ndo Jéhovah nga na ndo Molenge ti lo ahunda ti tene lakue e sala ngangu mingi. E yeke na bezoin ti wara mungo maboko ti sambela nga na ti yingo vulu ti gbu nda ti “akpengba ye ti Nzapa.” (1 aCorinthien 2:10, NW; Luc 11:13). E yeke nga na bezoin ti wara fango lege ti “ngbâa be-ta-zo na ti ndara”, tongaso si bibe ti e asi singo na akobe ti yingo so lo mû na “tâ ngoi ni”. (Matthieu 24:45, NW). Na lege ti ngbâa so, Jéhovah awa e ti diko Mbeti ti lo lâ oko oko, ti gue na abungbi ti e lakue, na ti mû mbage na kusala ti fango “nzo tënë ti royaume” na bê kue (Matthieu 24:14). Tongana e sala tongaso, e yeke ngbâ lakue ti gi Jéhovah, Nzapa ti e so ayeke bi bê na e.
18 Satan ayeke sala kue ti ga na aye ti ngangu, kangango lege, nga na akpale so alondo na mbage nde nde kue na ndo azo ti Jéhovah. Lo yeke gi ti buba yâ ti siriri ti e nga na nzoni songo so e yeke na ni na Nzapa. Lo ye pëpe ti tene e ngbâ lakue ti gi peko ti anzoni zo na ti mû maboko na ala ti ga na mbage ti Jéhovah na ndo tënë ti kota yanga-ti-komande ti ndagigi kue. Ye oko, a lingbi e mû desizion ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah, e zia bê ti e na lo ti zi e na gbe ti wato sioni. Tongana e zia si Mbeti ti Nzapa afa lege na e, na e sala kusala lakue na tele ti bungbi ti lo so lê abâ, e lingbi ti hinga biani so lo yeke ande dä lakue ti mû maboko na e.—Esaïe 41:8-13.
19 Ni la, zia e kue e luti ti ke Zabolo nga na amayele ti lo, na e gi lakue Jéhovah, Nzapa ti e so e ye lo mingi, na so ayeke zia pëpe ti ‘kpengba e, na ti mû ngangu na e.’ (1 Pierre 5:8-11). Tongaso, e yeke ‘bata tele ti e na yâ ndoye ti Nzapa na e ku be-nzoni ti Seigneur ti e Jésus Christ na fini ti lakue lakue.’—Jude 21.
Fade mo kiri tënë tongana nyen?
• Tënë “Zabolo” aye ti tene nyen, na Zabolo asala nyen so afa so iri ni alingbi biani na lo?
• Kangbi wa ayeke na popo ti lege so Jéhovah nga na Zabolo ayeke bâ na azo na sese?
• Ti tene zo aga ndulu na Jéhovah, ngbanga ti nyen a lingbi lo yeda na kota ngele?
• Ti “ngbâ ndulu” na Jéhovah aye ti tene nyen, na tongana nyen e lingbi ti ngbâ ti gi lo?
[Ahundango Tene ti Manda na Ye]
1. Kota dû wa akangbi popo ti Jéhovah na Satan?
2, 3. (a) Ye so asi na Job afa mbilimbili nda ti tënë “Zabolo” tongana nyen? (b) Tongana nyen Bible afa so Satan angbâ lakue ti bi tënë na li ti awakua ti Jéhovah na ndo sese ge?
4, 5. (a) Nde na Satan, Jéhovah ayeke gi nyen na ndo ti sese? (b) Tongana e ye si Jéhovah afa nzobe ti lo na e, a lingbi e sala nyen?
6. Ye so asi na David adë bê nga agboto mê ti e tongana nyen?
7. Jéhovah ayeke bâ mara ti azo wa, na lo yeke gboto ala ndulu na mbage ti lo tongana nyen?
8, 9. (a) Ngbanga ti nyen a lingbi e kue e ga na Jésus? (b) Ye nyen apika bê mingi na yâ kota ngele so?
10, 11. (a) A lingbi e sala nyen ti gi Jéhovah? (b) A lingbi e bâ sese ti Satan tongana nyen?
12. (a) Atënë ti dengo bê wa David asû ni? (b) Gbotongo mê wa Jéhovah amû na lege ti prophète Azaria?
13. Tongana nyen e lingbi ti fa so Jéhovah ayeke tâ zo na lê ti e?
14. Ti “ngbâ ndulu” na Jéhovah aye ti tene nyen?
15, 16. (a) Tongana nyen Psaume 34 afa so Jéhovah ayeke bi bê na e? (b) Tongana a yeke ngangu na e ti dabe ti e na anzoni ye so Jéhovah asala na e, a lingbi e sala nyen?
17. Tongana e ye ti ngbâ ti gi Jéhovah, a hunda ye wa?
18, 19. (a) A lingbi e mû desizion ti sala nyen? (b) Tongana e luti ti ke Zabolo na e gi lakue Jéhovah, anzoni ye wa e yeke wara ande?
[Foto na lembeti 15]
Atâa atara so lo wara, Job aga ti hinga nzoni so Jéhovah abi bê na lo
[Afoto na lembeti 16, 17]
Dikongo Bible lâ na lâ, guengo lakue na abungbi, nga fango tënë lakue na wâ adabe e so Jéhovah ayeke bi bê na e