Ambeti ndali ti Mbeti ti bungbi: Kusala ti e nga na gigi ti e
YENGA TI 2-8 MAI
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | 1 SAMUEL 27-29
“Kode ti bira ti David”
it-1 l. 71 par. 2-3
Akish
Fani use na ngoi so David ayeke kpe Saül lani, lo bata terê ti lo na territoire ti Gbia Akish. Kozo ni, na ngoi so a bâ David tongana mbeni wato, lo sara ye tongana mbeni zo ti fou, na Akish abâ lo tongana mbeni buba zo so apeut ti sara sioni ape, lo zia lo lo hon (1Sa 21:10-15; kete li ti tënë ti Ps 34; kete li ti tënë ti 56). Use ni, David na aturugu ti lo 600 nga na asewa ti ala la ague, na Akish azia ala ti sara kodro na Ziclag. Na yâ ti ngu oko nga na nze osio so ala sara kâ, Akish ayeda so David na azo ti lo alï na ngangu na yâ ti agbata ti Juda, andâ ti tâ tënë ni David na azo ti lo ayeke mû aye ti Guéshur, ti Guirzi nga na ti azo ti mara ti Amalec na ngangu ahon na ni (1Sa 27:1-12). So David awara lege ti sara ye na mayele Akish azia lo zo ti batango lo na ngoi so aPhilistin aleke terê ti ala ti sara bira na Gbia Saül. A yeke gï na temps so ala yeke nduru ti gue na bira ni la, Akish atokua David na azo ti lo na Ziclag, ndali ti so ‘ambeni seigneur’ ti aPhilistin ni asara tënë mingi na Akish (1Sa 28:2; 29:1-11). Na ngoi so David aga gbia na lo tiri bira na azo ti Gath, na bango ni a fâ Akish ape, ndali ti so lo ngbâ lani na fini na tongo nda ti komandema ti Salomon.—1 aGbia 2:39-41.
Amaseka-koli, tongana nyen la ala lingbi ti ga azo ti confiance?
8 Bâ mbeni kpale nde so David awara lani. Na peko ti so a soro David ti duti gbia, lo doit lani ti ku angu mingi kozo si lo komanse ti komande tongana gbia ti Juda (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4). Na ngoi so David ayeke ku lani, nyen la amû maboko na lo ti kanga bê? Ahon ti tene lo découragé kue, lo zia li ti lo gï na ndö ti ye so lo peut ti sara. Na tapande, na ngoi so lo kpe lo gue na kodro ti aPhilistin, lo mû ngoi ni so ti tiri na awato ti azo ti Israël. So lo sara tongaso, lo bata ayanga ti territoire ti Juda.—1 Sam. 27:1-12.
it-2 l. 255 par. 6
mvene
So Bible ake na kuru go tenengo mvene so ayeke sara sioni na zo, a ye ti tene ape so e doit ti tene mbeni sango so ayeke tâ tënë na azo so ayeke na droit ape ti mä ni. Jésus Christ amû wango, atene: “Ala mû ye so ayeke nzoni-kue na ambo pëpe, na ala tuku aperle ti ala na gbe ti acochon pëpe, tongaso pëpe, ala yeke dö ni na gere, na ala yeke tourné ti suru ala na kä.” (Mt 7:6). A yeke ndali ni la na ambeni ngoi Jésus ake ti mû adétail kue na ndö ti mbeni sango wala ti kiri tënë polele na ambeni hunda so apeut ti ga na mbeni kpale senge senge (Mt 15:1-6; 21:23-27; Jn 7:3-10). A yeke nga ye so e bâ na mbage ti Abraham, Isaac, Rahab nga na Élisée so amû anzoni sango ape na azo so avoro Jéhovah ape wala so ahonde na ala ambage ti ambeni ye so asi.—Ge 12:10-19; chap 20; 26:1-10; Jos 2:1-6; Jac 2:25; 2aG 6:11-23.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
Azo so akui alingbi ti mû maboko na azo so angbâ na fini?
Gbu li ti mo kete si. Bible atene so tongana zo akui “lo kiri na sese” na “ye so lo bi bê ti lo dä aga ye senge.” (Psaume 146:4). Saül na Samuel kue ahinga so Nzapa ake ti tene zo asara tënë na azo ti gingo bendo. Ndani la Saül lo wani amû li ni lani na zingo aye ti yorö kue na yâ ti kodro ni!—Lévitique 19:31.
E gbu li na ndö ti tënë ni fadeso. Tongana Samuel ayeke fade na fini tongana mbeni yingo, lo lingbi ti doro ndia ti Nzapa na lo mä terê na mbeni zo ti gingo bendo ti tingbi na Saül? Jéhovah ake ti sara tënë na Saül. Mbeni zo ti gingo bendo alingbi ti gbu Nzapa ti Ngangu Ahon Kue na ngangu ti sara tënë na Saül na lege ti Samuel so akui awe? Oko pëpe. A yeke polele so “Samuel” ti so ni so ayeke pëpe tâ prophète ti Nzapa. A yeke mbeni yingo: mbeni sioni yingo so atene ni yeke Samuel so akui.
YENGA TI 9-15 MAI
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | 1 SAMUEL 30-31
“Wara ngangu na mbage ti Jéhovah Nzapa ti mo”
Kpe mbeto ti Jéhovah na duti na ngia!
12 Kpengo mbeto ti Jéhovah so David ayeke na ni akanga lege na lo gi ti sara sioni pëpe. A mû nga na lo ngangu ti londo hio ti sara ye na ndara na yâ ye ti ngangu. Teti ngu oko na nze osio, David na azo ti lo akpe Saül ti bata terê ti ala na Tsiklag, kodro ti aPhilistin (1 Samuel 27:5-7). Mbeni lâ tongana akoli kue ahon, azo ti mara ti Amalek aga, ala gbi kodro ni na ala gbu awali, amolenge na anyama kue ague na ni. Tongana ala kiri na ala bâ ye so asi, David na azo ti lo atoto. Hio vundu ni aga ngonzo, na azo so ayeke na David asara tënë ti bo lo na tênë. Atâa so lo yeke na vundu, bê ti David awoko pëpe (aProverbe 24:10). Kpengo mbeto ti Nzapa apusu David ti tourné na mbage ti Jéhovah, na lo to nda ti ‘sara si bê ti lo akpengba na yâ L’Éternel Nzapa ti lo.’ Nzapa amû maboko na David, tongaso lo na azo ti lo awara azo ti Amalek na ala wara ye kue so ala nzi ni.—1 Samuel 30:1-20.
Jéhovah abata e ndali ti salut
14 David atingbi lani na aye ti ngangu mingi na yâ ti fini ti lo (1 Sam. 30:3-6). Tënë so lo sû na gbe ti yingo ti Nzapa afa so Jéhovah ahinga vundu ti lo. (Diko Psaume 34:18; 56:8.) Nzapa ahinga nga avundu ti e. Na ngoi so ‘bê ti e afâ’ wala ‘yingo ti e ayeke na vundu’, lo yeke ga nduru na e. Ye so alingbi ti sara si bê ti e adë tongana ti so a dë nga lani bê ti David so ahe bia atene: “Mbi yeke na ngia na mbi duti na ngia teti nzobe ti Mo; teti Mo bâ vundu ti mbi, na Mo hinga vundu ti âme ti mbi.” (Ps. 31:8). Me Jéhovah ayeke sara ye mingi ahon ti bâ gi vundu so e yeke na ni. Lo yeke mû ngangu na e na lege ti atënë so adë bê nga akpengba zo. Mbeni lege so lo yeke sara ni ayeke na lege ti abungbi ti congrégation.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
Akota tënë ti kozo mbeti ti Samuel
30:23, 24. Desizion so, so aluti na ndö ti Nombre 31:27, afa so Jéhovah amû na nene ni ala so ayeke mû maboko na yâ ti congrégation. Tongaso, atâa ye so e yeke sara, ‘e zia bê ti e dä biani, e sara teti Seigneur, teti azo pëpe’.—aColossien 3:23.
YENGA TI 16-22 MAI
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | 2 SAMUEL 1-3
“Nyen la e manda na lege ti bia ti vundu so a iri ni ‘Kokora’?”
Yekia Azo so Ayeke na Komandema na Ndo Mo
9 Vundu asara David na ngoi so a yeke sara sioni na lo? David atoto na Jéhovah: “Teti awande alondo ti ke mbi, na azo so asara ngangu na zo agi lege ti fâ mbi.” (Psaume 54:5 [54:3, NW]) Lo fa tënë ti bê ti lo kue na Jéhovah: “Zi mbi na tïtî awato ti mbi, O Nzapa ti mbi! . . . Azo ti ngangu abungbi ti ke mbi; a yeke teti kengo-ndia wala siokpari ti mbi pëpe, O L’Éternel. Tënë ayeke na li ti mbi pëpe, me ala kpe, ala leke terê ti ala; zingo, mo sara na mbi, Mo ga Mo bâ.” (Psaume 59:2-5 [59:1-4, NW]) Mo wara awe mara ti bibe tongaso, so mo sara sioni oko pëpe na mbeni zo so ayeke na ngangu ti komande, me lo ngbâ lakue ti ga na mo kpale? David azia pëpe ti yekia Saül. Na lâ ni so Saül akui, ahon ti sara kota ngia, David aleke mbeni bia ti vundu: “Na lâ ti ala kue, azo andoye Saül na Jonathan mingi, na ala ndoye ambeni zo, . . . Ala kpe fade ahon angualo, ala yeke na ngangu ahon abamara. I amolenge-wali ti Israël, i toto teti Saül.” (2 Samuel 1:23, 24) So mbeni pendere tapande ti tâ yekiango zo so Jéhovah asa ye na ndö ti lo, atâa so Saül asara ye ti sioni mingi na David!
Dutingo be-ta-zo pëpe: mbage ti fä ti alango ti nda ni
8 Bible asara nga tënë ti azo mingi so ayeke be-ta-zo. Zia e sara tënë ti ambeni use na e bâ ye so e lingbi ti manda na lege ti ala. E yeke to nda ni na mbeni zo so ayeke be-ta-zo na David. Kite ayeke pëpe so Jonathan, kozo molenge ti Gbia Saül la alingbi lani ti ga gbia ti Israël na peko ti lo. Me Jéhovah asoro lani David ti ga gbia na peko ti Saül. Jonathan ayeda na desizion ti Nzapa, nga ahon ti tene lo zia bê na terê ti David, “âme ti Jonathan na âme ti David aga oko” na lo mû zendo ti duti be-ta-zo na lo. Lo mû même na David bongo ti lo, épée ti lo, ngindi nga na ceinture ti lo ti fa so lo ne lo tongana gbia (1 Sam. 18:1-4). Jonathan asara ye kue so lo lingbi ti sara ti tene “David akpengba”; lo zia même fini ti lo na lê ti kpale na ngoi so lo mû mbage ti David na gbele Saül. Jonathan aduti lani be-ta-zo na David na lo tene na lo: “Fade mo ga gbia ti Israël, na fade mbi yeke na terê ti mo.” (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17). A yeke ye ti dongo bê pëpe so na peko ti kuâ ti Jonathan, David afa vundu ti lo nga na ndoye so lo yeke na ni teti lo na yâ ti mbeni bia ti mua.—2 Sam. 1:17, 26.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
it-1 l. 928 par. 9
Ita
“Ita” aye nga ti sara tënë ti azo so mbeni ye abungbi ala oko nga so aye so ayeke kota ye na lê ti ala wala aye so ala zia na gbele ala ti si dä ayeke oko. Na tapande, Hiram, gbia ti Tyre, airi Gbia Salomon ita ti lo, gï pëpe ndali ti so kamba ti kua ti ala ayeke oko wala kota ndo ti ala ayeke même, me nga peut-être ndali ti so aye so agbu bê ti ala ayeke oko na ndö ti vongo akeke wala ambeni ye ndali ti temple (1aG 9:13; 5:1-12). David afa mbeni ye so afa so gï songo ti mênë la ayeke sara si siriri nga na beoko aduti na popo ti aita ti mitele ape, lo tene: “Ala bâ tongana nyen a yeke nzoni mingi nga a nzere mingi ti tene aita aduti ndo oko na yâ ti beoko!” (Ps 133:1). A yeke yengo so ala ye na terê nga so ala pensé na mba la apusu David ti iri Jonathan ita ti lo (2Sa 1:26). Akamarade so sarango ye ti ala nga na aye so ala pensé na ni ayeke oko, même si a yeke aye ti sioni, ala yeke iri nga terê aita.—aPr 18:9.
YENGA TI 23-29 MAI
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | 2 SAMUEL 4-6
“Ngbâ ti duti na mbeto ti sara ye so Jéhovah ake”
Akota tënë ti use mbeti ti Samuel
6:1-7. Atâa so a yeke anzoni bibe si apusu David ti sala ye, yongo Arche ni na ndo puse ti abagara ti gue na ni na Jérusalem ayeke dorongo ndia ti Nzapa nga a tambela nzoni pëpe (Exode 25:13, 14; Nombre 4:15, 19; 7:7-9). So Uzza agbu Arche ni na lo wara kpale afa so anzoni bibe so apusu zo ti sala ye ayeke gbian andia ti Nzapa pëpe.
Jéhovah ayeke sala lakue ye so ayeke mbilimbili
20 Girisa pëpe so Uzza ahinga Ndia ti Moïse nzoni mingi. Arche ni aye ti fa so Jéhovah ayeke dä. Ndia ni atene polele so azo kirikiri alingbi ti ndu ni pëpe, na a yeke fâ ngbanga ti kuâ na li ti azo so adoro ndia so (Nombre 4:18-20; 7:89). Tongaso, mungo Arche ni ti gue na ni na mbeni ndo ayeke pëpe mbeni ye ti bâ ni tongana senge ye. Uzza ayeke biani mbeni Lévite, me lo yeke prêtre pëpe, tongaso lo hinga Ndia ni nzoni mingi. Na mbage, na angu mingi so ahon, a zia Arche ni na da ti babâ ti lo ti bata ni nzoni (1 Samuel 6:20–7:1). A ngbâ kâ teti ngu 70 tongaso, juska na ngoi so David amû desizion ti zi ni ti gue na ni na mbeni ndo nde. Tongaso, ngbene ye so lo de kete, peut-être Uzza ahinga nzoni mingi andia so andu Arche ni.
Jéhovah ayeke sara lakue ye so ayeke mbilimbili
21 Tongana ti so e tene kozo, Jéhovah alingbi ti diko ye so ayeke na yâ bê ti zo. Teti so Tënë ti lo atene so Uzza ‘abâ ye na nene ni pëpe’, peut-être Jéhovah abâ mbeni bibe ti kion so asigi pëpe na yâ tondo so. Wala Uzza ayeke lani zo ti fandara so ahon ndö ti akatikati so a zia? (aProverbe 11:2). Wala pusungo na lê ti azo Arche ni so sewa ti lo si abata ni na da ti ala apusu lo ti sara terê ti lo kota? (aProverbe 8:13). Uzza abâ ti lo lani wala Jéhovah alingbi pëpe ti sara si sanduku ti nzoni-kue so afa atene Lo yeke dä na lege ti fä atï pëpe? Atâa ye ni ayeke so wa, a lingbi e hinga biani so Jéhovah asara lani ye so ayeke mbilimbili. Peut-être Jéhovah abâ mbeni ye na bê ti Uzza na so apusu Lo ti fâ ngbanga fade fade.—aProverbe 21:2.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
w96 1/4 l. 29 par. 1
Bi lakue ye so ane mo na ndö ti Jéhovah
So David ayeke lani gbia lo kue lo yeke na part ti lo dä. Sarango ye ti lo afa so même azo so ayeke na nzoni songo na Jéhovah apeut ti sara ye na lege ni ape na ambeni ngoi na yâ ti angangu kpale. Kozo ni, David asara ngonzo. Na pekoni, lo sara mbeto (2 Samuel 6:8, 9). Confiance so lo yeke na ni na Jéhovah ayeke lani na yâ ti ngangu tara. So a yeke mbeni ngoi so ayeke mo bâ mo tene David abi ye so ane na lo na ndö ti Jéhovah ape, ndali ti so lo sara ye alingbi na acommandement ti Jéhovah ape. Ye so asi na e awe na ambeni ngoi? Eskê e bi tënë lâ oko ape na li ti Jéhovah ndali ti akpale so e wara na peko ti so e sara ye alingbi na afango lege ti lo ape?—aProverbe 19:3.
YENGA TI 30 MAI –5 JUIN
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | 2 SAMUEL 7-8
“Jéhovah ate mbele na David”
“Royaume ti mo ayeke luti nzoni lakue na gbele mo”
Nzara so David ayeke na ni na bê ti lo kue ti sara temple andu bê ti Jéhovah mingi. So David aye ti sara na Nzapa na bê ti lo kue nga ti gue oko na prophétie, Nzapa ate mbele na David so lo yeke yâa mbeni zo na yâ ti molongo ti agbia so ayeke ahale ti David ti komande teti lakue lakue. Nathan afa zendo ti Nzapa polele na David, lo tene: “Ahale ti mo nga na royaume ti mo ayeke luti nzoni lakue na gbele mo; trône ti mo ayeke luti nzoni lakue.” (2 Samuel 7:16). Zo wa la ayeke Héritier ti mbele ni teti lakue lakue, lo so ayeke komande ande teti lakue lakue ni?—Psaume 89:20, 29, 34-36.
“Royaume ti mo ayeke luti nzoni lakue na gbele mo”
Jésus ti Nazareth ayeke hale ti David. Na ngoi so mbeni ange aga ti sara tënë ti dungo Jésus, lo tene: “Jéhovah Nzapa ayeke mû ande na lo trône ti babâ ti lo David. Lo yeke komande tongana Gbia na ndö ti ahale ti Jacob lakue lakue. Nga, Royaume ti lo ayeke hunzi lâ oko pëpe.” (Luc 1:32, 33). Ni la mbele so Nzapa ate na David aga tâ tënë na ndö ti Jésus Christ. Tongaso, so lo komande a yeke pëpe zo la asoro lo me a yeke na lege ti zendo ti Nzapa so amû na lo droit ti komande teti lakue lakue. Zia e girisa ape so azendo ti Nzapa ayeke ga lakue tâ tënë.—Ésaïe 55:10, 11.
Duti na kpengba mabe na Royaume ti Nzapa
14 Jéhovah amû mbeni zendo na David so ayeke gbia ti Israël ti giriri. Zendo so ayeke mbele so Nzapa ate na David. (Diko 2 Samuel 7:12, 16.) Jéhovah ate mbele so na David na ngoi so David ayeke gbia ti Jérusalem. Lo tene na lo so Messie, wala Christ ayeke ga na yâ ti hale ti lo (Luc 1:30-33). Tongaso, Jéhovah akiri afa ambeni nzene nzene tënë na ndö ti sewa so Messie ni ayeke bâ gigi na lege ti hale ti lo. Jéhovah atene so hale ti David, “so ye so ayeke ti Lo”, ayeke ga gbia ti Royaume ni (Ézéch. 21:25-27). Na lege ti Jésus, komandema ti David ayeke “duti lakue”. Biani hale ti David ayeke ‘ngbâ teti lakue, na trône ti lo angbâ tongana lâ’. (Ps. 89:34-37). E hinga biani so mbeni ye ti sioni ayeke buba pëpe Royaume so Christ ayeke Gbia ni nga aye ti nzoni so Royaume ni ayeke ga na ni ayeke ngbâ lakue lakue.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
it-1 l. 623 par. 2
Lâ ti nda ni
Prophétie ti Balaam. A yeke lani kozo ti tene azo ti Israël alï na Sese ti zendo la prophète Balaam atene na Balak, gbia ti Moab, atene: “Ga mbi fa na mo ye so azo so ayeke sara ande [wala “na lâ ti nda ni”, kete tënë na gbe ni] na azo ti kodro ti mo. . . . Mbeni tongoro ayeke sigi ande na yâ ti Jacob, na mbeni keke ti komandema ayeke londo ande na Israël. Lo yeke kungbi ande bio ti ndö ti lê ti Moab, na lo yeke kungbi ande yâ ti bio ti li ti amolenge so aye wusuwusu.” (Nb 24:14-17). Na yâ ti kozo gango tâ tënë ti prophétie ni, “tongoro” ni aye ti sara tënë ti Gbia David so asö benda na ndö ti azo ti Moab (2Sa 8:2). Tongaso, a yeke polele so, na ngoi so prophétie so aga tâ tënë, “lâ ti nda ni” ni akomanse na ngoi so David aga gbia. Teti so David ayeke lani fä ti Jesus Gbia so ayeke Messie, prophétie ni ayeke ga nga tâ tënë na ndö ti Jesus na ngoi so lo yeke sö benda na ndö ti awato ti lo.—És 9:7; Ps 2:8, 9.
YENGA TI 6-12 JUIN
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | 2 SAMUEL 9-10
“David afa tâ ndoye”
Mo lingbi ti wara tâ ngia biani
David asû na mbeti: “Ngia ayeke na zo so abi bê ti lo na awanzinga.” Lo kiri lo tene: “Fade L’Éternel azi lo na lâ ti sioni. L’Éternel abata lo, Lo bata lo na fini, na ngia ayeke na lo.” (Psaume 41:1, 2). Ndoye so David afa na mbage ti wazin Méphiboseth, molenge ti Jonathan so lo yeke kota kamarade ti David, ayeke tapande ti nzoni bibe so a lingbi a fa na mbage ti awanzinga.—2 Samuel 9:1-13.
Akota tënë ti use mbeti ti Samuel
9:1, 6, 7. David asara ye alingbi na zendo ti lo. A lingbi e nga e sara ngangu ti sara ye alingbi na tënë ti yanga ti e.
Ala Luti na Gbele Akï na yâ Mitele ti Ala
10 Ambeni ngu na pekoni Gbia David, ndali ti kota ndoye ti lo teti Jonathan, afa na gigi nzobe na mbage ti Mephibosheth. David akiri na lo sese kue ti Saül na lo zia Ziba, wakua ti Saül, tongana zo so abâ lege ti sese ni. David atene nga na Mephibosheth: “Fade mo te kobe na mesa ti mbi lakue.” (2 Samuel 9:6-10) Biani, nzobe ti David adë bê ti Mephibosheth na amû maboko ti dë kamême kete songo ti terê ti lo so azin. So tâ pendere ye ti manda! A lingbi e nga e fa nzobe na azo so ayeke tiri na mbeni kî na yâ mitele
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
it-1 l. 270 par. 4-9
Kuä ti yanga
Gbâ ti azo ti mbage ti est, so azo ti Israël ayeke nga na popo ni, abâ kuä ti yanga na nene ni mingi, ala bâ ni tongana mbeni ye so afa nengo ti koli. Ndia so Nzapa amû na azo ti Israël ake na ala ti fâ “kuä ti terê ti li” ti ala, so ayeke na popo ti mê na lê, nga so ayeke na terê ti kuä ti yanga (Lé 19:27; 21:5). Kite ayeke dä ape so a yeke ngbanga ti so ambeni païen ayeke sara tongaso na yâ ti vorongo ti ala.
YENGA TI 13-19 JUIN
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | 2 SAMUEL 11-12
“Zia pëpe si asioni nzara ahon ndö ti mo”
Mo peut ti zi terê ti mo na yâ ti kûkû ti Zabolo
10 Jéhovah amû lani na David aye mingi, na tapande, mosoro, komandema nga lo sara si lo sö benda na yâ ti abira. David akiri lani singila nga lo tene so acadeau so Nzapa amû na lo, lo “peut ti diko ni kue pëpe, ndali ti so a yeke mingi mingi.” (Ps. 40:5). Me na pekoni, David akomanse ti sara bê ti ye na lo ye ti wara ambeni ye encore na ndö ti so Jéhovah amû na lo. Atâa so David ayeke lani na gbâ ti awali, lo zia si nzara ti wali ti mbeni zo adü na bê ti lo. Wali ni ayeke lani Bath-Shéba, wali ti Urie, zo ti mara ti Heth. David apensé gï na nzoni ti lo, lo bungbi na Bath-Shéba na lo mû ngo. Ye so David asara ayeke sioni mingi, me lo sara mbeni ye so ayeke encore sioni mingi; lo leke ti tene a fâ Urie (2 Sam. 11:2-15). Nyen la asara lani David nyen? Lo pensé lani so Jéhovah apeut ti bâ lo ape? Atâa so David asara na Jéhovah aninga mingi awe, lo komanse ti sara bê ti ye na asara si lo bâ pasi mingi. Ambeni ngoi na pekoni, David afa siokpari ti lo na gigi nga lo changé bê ti lo. Lo kiri lani singila mingi so Jéhovah apardonné lo.—2 Sam. 12:7-13.
Ndani so e yeke woko terê na gbe ti Jéhovah na bê ti e kue nga lege so e yeke sara na ni
15 Jéhovah azia lani David ti mû li ni na ndö ti azo ti sewa ti lo nga na ndö ti azo ti Israël kue. Ndali ti so David ayeke lani gbia, lo yeke lani na komandema mingi. Na ambeni ngoi, lo sara ye na komandema ti lo na lege ni ape nga lo sara akota faute (2 Sam. 11:14, 15). Me lo fa so lo woko terê ti lo na gbe ti Jéhovah na lege so lo yeda na fango lege so lo fa na lo. Lo zi lani bê ti lo kue na Jéhovah na yâ ti sambela. Lo gi nga lani ti sara kue ti sara ye alingbi na awango ti lo (Ps. 51:1-4). Na ndö ni, lo sara lani terê ti lo kete mingi la lo yeda na anzoni wango so alondo na akoli nga na awali kue (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33). David amanda ye lani na lege ti afaute ti lo nga lo zia kua ti Jéhovah kozo na yâ ti gigi ti lo.
Zia andia nga na amama-ndia ti Nzapa afa lege na conscience ti mo
7 Merci so, e bezoin pëpe ti bâ pasi ndali ti siokpari so e sara ndali ti so e sara ye ague nde na andia ti Nzapa awe si amû lege na e ti hinga ye so ayeke nzoni na ye so ayeke sioni. E lingbi ti manda ye na lege ti afaute so ambeni zo asara so Bible asara tënë ni. A-Proverbe 1:5 atene: “Zo ti ndara adengi mê ti lo ti mä ndo si lo manda ye mingi.” Fango ye so alondo na Nzapa na ayeke nzoni mingi. Na tapande, gbu li na ndö ti pasi so David abâ na peko ti so lo ke yanga ti Jéhovah nga lo sara lango-sioni na Bath-Shéba (2 Sam. 12:7-14). Tongana mo diko mbaï so, hunda terê ti mo: ‘Tongana nyen la David alingbi lani ti kpe akpale so? Tongana mbi la ye tongaso asi na mbi, nyen la mbi yeke sara? Tongana bê ti mbi apusu mbi ti sara lango-sioni, mbi yeke sara ye tongana David wala tongana Joseph?’ (Gen. 39:11-15). Tongana e gbu li ti e na ndö ti asioni ye ti peko ti siokpari, e yeke “ke ye ti sioni” mingi ahon ti kozo.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
it-1 l. 600 par. 6
David
Tongaso, Jéhovah ayeke bâ ndo, lo bâ polele ye ti sioni so kue David asara. Tongana Jéhovah azia si ajuge la afâ ngbanga na ndö ti David na Bath-shéba alingbi na andia ti Moïse, ka a yeke fâ fade ala use kue ndali ti siokpari so ala sara; nga ti tâ tënë ni, molenge ti peko ti lango-sioni ti ala ni, so ade a dü lo ape so nga na mama ni adoit fade ti kui (De 5:18; 22:22). Ye oko, Jéhovah wani la abâ lege ti tënë ni nga lo sara nzoni bê na David ndali ti mbele ti Royaume so lo te na lo (2Sa 7:11-16); kite ayeke dä ape so a yeke ndali ti so David asara ye lani na nzoni bê (1Sa 24:4-7; bâ nga Jac 2:13) nga ndali ti so Nzapa abâ so lo changé bê ti lo na peko ti sioni so lo sara (Ps 51:1-4). Me ala wara ambeni punition ti peko ni. Na lege ti prophète Nathan, Jéhovah atene: “Mbi yeke sara si mbeni ye ti ngangu alondo na da ti mo si awara mo.”—2Sa 12:1-12.
YENGA TI 20-26 JUIN
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | 2 SAMUEL 13-14
“Amnon apensé gï na lo wani na aga na ye ti vundu”
it-1 l. 31 par. 6-9
Absalom
Fango Amnon. Pendere ti Tamar, ita ti Absalom ti wali, asara si ita ti lo ti koli Amnon so mama ti lo ayeke nde atï lo. Amnon asara ye mo bâ mo tene terê ti lo ason ti tene a tokua Tamar ti ga ti tö kobe na lo, na nda ni lo gbu Tamar lo bungbi na lo na ngangu. Yengo so Amnon aye na Tamar achangé aga sioni kengo ndo na lo hunda ti tene a tomba Tamar na gigi. Tamar asuru yâ ti robe ti lo so ayeke nde, so gï amolenge ti gbia so ade ti hinga koli pëpe la ayeke yü ni, na lo tuku mburu ti wâ na li ti lo, Absalom atingbi na Tamar. Hio na bango ye so asi so, lo tene so a yeke Amnon la adoit ti sara ye so, ti fa so ambeni ye afa na lo kozo awe nzara so ita ti lo Amnon ayeke na ni. Me Absalom atene na ita ti lo ti wali ti bi tënë na li ti zo ape na lo mû lo lo gue na lo na da ti lo.—2Sa 13:1-20.
Gi ti kanga nzara ti bê ti mo
11 Bible afa nga atapande ti azo so akanga nzara ti bê ti ala ape na ala sara lango-sioni. A fa nga aye ti vundu so ayeke ga tongana e kanga nzara ti bê ti e ape. Tongana mo yeke na yâ ti mara ti ye so asi na Kim so, gbu li ti mo na ndö ti maseka-koli so li ti lo ayeke dä ape, so aProverbe chapitre 7 asara tënë ti lo. Gbu li ti mo nga na ndö ti ye so Amnon asara nga na asioni ye so sarango ye ti lo aga na ni (2 Sam. 13:1, 2, 10-15, 28-32). Ababâ na amama alingbi ti mû maboko na amolenge ti ala ti kanga nzara ti bê ti ala nga ti sara ye na ndara na lege so ala sara tënë ti atapande so na ngoi ti vorongo Nzapa na yâ ti sewa.
it-1 l. 32 par. 1
Absalom
Ngu use ahon awe. Fadeso, a yeke ngoi ti fango kuä ti terê ti ataba, mbeni ngoi ti matanga, na Absalom aleke ti sara mbeni matanga na Baal-Hazor na mbeni ndo so ayeke na kilomètre 22 tongaso na mbage ti nord-nord-est ti Jérusalem, lo tisa amolenge ti gbia nga na David. Na temps so babâ ti Absalom ake ti gue na tisango ndo ni, Absalom ague na lo ti yeda ti tokua Amnon, kozo molenge ti lo ti koli na place ti lo (aPr 10:18). Na ngoi ti matanga ni, na temps so Amnon ‘anyon vin si bê ti lo anzere awe,’ Absalom amû yanga na azo ti kua ti lo ti fâ lo. Tanga ti amolenge ni akiri na Jérusalem, na Absalom akpe ague na ndo ti âta ti lo ti koli so ayeke zo ti Syrie na royaume ti Guéshur na mbage ti est ti Kota ngu ti Galilée (2Sa 13:23-38). “Épée” so prophète Nathan asara tënë ni kozo so alï fadeso awe na yâ ti “da” ti David na ayeke ngbâ dä juska na yâ ti tanga ti gigi ti lo kue.—2Sa 12:10.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
g04 22/12 l. 8-9
Pendere ti terê so ayeke tâ kota ye mingi
Nde na so, bâ tapande ti Absalom, mbeni oko ti amolenge ti David. Lo ga zo so azo aye lo ape atâa so lo yeke pendere mingi. Bible atene na ndö ti lo atene: “Na popo ti azo ti Israël kue, mbeni zo so a gonda lo mingi ndali ti pendere ti lo tongana Absalom ayeke dä pëpe. A komanse na gere ti lo juska na li ti lo, mbeni sioni ye oko ayeke dä pëpe.” (2 Samuel 14:25). Ye oko, bê ti ye ague na Absalom ti sara kpengbango-li na babâ ti lo wani nga ti gi ti mû mbata ti gbia ti lo na ngangu. Lo lango même na awali ti babâ ti lo ti use ndo na ngangu. Ye ti peko ni ayeke so, lo sara si ngonzo ti Nzapa aga na ndö ti lo nga lo kui na yâ ti pasi.—2 Samuel 15:10-14; 16:13-22; 17:14; 18:9, 15.
Eskê mo yeke na nzara ti ga nduru na terê ti Absalom? Kete ape. Ti vrai ni lo yeke mbeni zo so zo apeut ti ga nduru na lo ape. Pendere ti terê ti lo akanga pëpe ndö ti sarango ye ti lo na baba nga akanga pëpe ndö ti dutingo be-ta-zo ti lo ape, wala akanga nga lege na lo ape ti wara kuâ. Na mbage, Bible asara tënë ti gbâ ti azo so ayeke na ndara, so zo apeut ti ga nduru na ala me so a sara tënë oko na ndö ti pendere ti terê ti ala ape. A yeke polele so ye so ayeke tâ kota ye mingi ayeke pendere ti ala ti yâ ni.
YENGA TI 27 JUIN–3 JUILLET
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE | 2 SAMUEL 15-17
“Absalom asara kpengbango-li ndali ti baba”
it-2 l. 630 par. 12–l. 631 par. 2
Zo so asi kozo
Na mbage ti est, na yâ ti sarango ye ti azo ni, kozo ti tene puse ti mbarata ti gbia asi na mbeni ndo, azo ti mungo loro ayeke si kozo na ndo ni ti sara tënë ti gango ti lo nga ti mû maboko na lo (1Sa 8:11). Na tapande ti aye so a yeke sara ka ti ne agbia so, Absalom na Adonijah azia azo ti kpengo loro 50 na devant ti apuse ti mbarata ti ala oko oko; ala sara tongaso ti tene iri ti ala awu nga ti fa so sarango kpengbango-li ti ala ayeke na lege ni.—2Sa 15:1; 1aG 1:5.
Sara na Nzapa so amû liberté na zo
5 Na yâ ti Bible a yeke wara gbâ ti tapande ti azo so sioni sarango ye ti ala asara ngangu na ndö ti amba ti ala. Mbeni oko ni ayeke ti Absalom, molenge ti Gbia David. Absalom ayeke lani mbeni koli so ayeke pendere mingi. Legeoko tongana Satan, lo zia si mbeni sioni nzara amaï na yâ ti bê ti lo. Lo ye ti mû mbata ti gbia ti babâ ti lo, atâa so lo yeke na droit ti duti gbia ape. Ti gi ti wara ye so lo ye, Absalom asara si azo ni apensé so lo la lo ye ti mû maboko na ala me gbia ni ape. Tâ gï tongana ti Zabolo na yaka ti Éden, Absalom asara si azo ni apensé so lo bi bê ti lo na ala me na oko ngoi ni lo tene mbeni kota mvene na ndö ti babâ ti lo wani.—2 Sam. 15:1-5.
it-1 l. 1100 par. 8–l. 1101 par. 4
Hébron
Ambeni ngu na pekoni, Absalom molenge ti David akiri na Hébron nga lo gi ti mû mbata ti gbia ti babâ ti lo na ngangu me lo wara lege ape (2Sa 15:7-10). A yeke peut-être ndali ti so a sara akpengba ye lani na Hébron so ayeke li-kodro ti Juda nga ndali ti so ayeke gbata so a dü Absalom dä la lo soro ni tongana ndo so lo komanse aye ti lo so ayeke gue na lo ti ga gbia (2Ch 11:5-10). Na peko ti so azo ti Babylone afuti Juda nga so aJuif akiri na peko ti so a mû ala a hon na ni, ambeni asara kodro na Hébron (Kiriath-Arba).—Né 11:25.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
Mo hinga ye nzoni na ndö ti tënë ni?
11 A lingbi ti si so bê ti e ason ndali ti so a tene ambeni tënë na ndö ti e so ayeke tâ tënë kue ape. A yeke ye so asi lani na Méphibosheth. Na nzoni bê, David amû na Méphibosheth yaka so ayeke lani ti âta ti lo Saül (2 Sam. 9:6, 7). Me ambeni ngoi na pekoni, David amä mbeni sioni tënë na ndö ti Méphibosheth. Sân ti gi ti hinga wala tënë ni ayeke tâ tënë, David azi yaka ni na maboko ti Méphibosheth (2 Sam. 16:1-4). Na ngoi so na nda ni David asara lisoro na lo, lo hinga so lo sara faute na lo kiri na mbage ti yaka ni na Méphibosheth (2 Sam. 19:24-29). Tongana David amû lani ngoi ti gi ti hinga ye nzoni na ndö ti tënë ni me lo sara ye gï hio tongaso ape, lo yeke sara sioni ye so na Méphibosheth ape.