Mbage 2: Sarango ye ti Chrétien

Aye so mo manda na yâ ti Bible amû lege na mo ti hinga ye na ndö ti aye so Jéhovah ahunda na mo ti sara nga mo hinga tongana nyen la mo lingbi ti sara ye alingbi na andia ti lo. Ti sara ye alingbi na aye so mo manda, peut-être mo changé ambeni ye na yâ ti asarango ye ti mo nga na ndö ti bango ndo so mo yeke na ni kozo na ndö ti fini. Fadeso, so mo leke na bê ti mo ti sara ye alingbi na andia ti Jéhovah, mo lingbi biani ti sara na Nzapa mbeni kua so lo yeda na ni tongana mbeni wakua ti nzoni tënë.

Ti kiri ti bâ ahunda so ge ayeke mû ande maboko na mo ti bata andia ti Jéhovah na li ti mo biani biani, nga a yeke dabe ti mo na ambeni ye so mo lingbi ti sara ti duti oko ti awakua ti Jéhovah so anzere na lê ti lo. Atënë ni so ayeke fa na mo so a yeke kota ye ti sara ye kue na nzoni conscience nga teti gloire ti Jéhovah.—2 aCor. 1:12; 1 Tim. 1:19; 1 Pi. 3:16, 21.

So mo manda ye ngbii mo si ge, kite ayeke dä ape so a nzere na mo ti woko terê ti mo na gbe ti komandema ti Jéhovah nga ti ga na yâ ti bungbi ti lo. Ahunda ni nga na aversê ti Bible ni ayeke mû maboko na mo ti bâ tongana nyen la mo wani mo comprendre tënë ti wokongo terê na gbe ti aye so Jéhovah aleke, atâa na yâ ti congrégation, na yâ ti sewa wala tongana a ndu aye ti poroso ti ngoi so. Kite ayeke dä ape so mo bâ na nene ni mingi aye so Jéhovah aleke ti fa lege na azo ti lo nga ti kpengba mabe ti ala. Ye so andu nga abungbi ti congrégation so mo yeke ye ande ti ngbâ ti gue dä nga ti mû mbage na ni tongana dutingo ti mo amû lege na mo.

Na ndö ni, mbage so ayeke fa so a yeke kota ye ti fa tënë ti Royaume lakue, ti mû maboko na azo ti hinga Jéhovah nga na aye so lo yeke sara fadeso ndali ti azo (Mat. 24:14; 28:19, 20). Na nda ni, a yeke fa na mo so mungo terê ti mo na Jéhovah Nzapa nga na batême ti mo ayeke kete ye ape. Mo lingbi ti duti na confiance so Jéhovah abâ na nene ni so mo fa so mo kiri singila mingi ndali ti kota nzobe so lo fa na mbage ti mo.

1. Bible atene nyen na aChrétien na ndö ti mariage? Ti Bible, oko raison so ndali ni zo alingbi ti sara divorce ayeke so wa?

• “Ala diko na yâ ti Mbeti ti Nzapa ape? So na komansema ni, lo so asara ala, lo sara ala koli na wali, na lo tene: ‘Ndani la, koli ayeke zia ande babâ na mama ti lo, lo yeke ngbâ ande na terê ti wali ti lo na ala use kue ayeke ga terê oko.’ Tongaso, ala yeke use mbeni pëpe, me terê oko. Ni la, ye so Nzapa abungbi na gbe ti joug oko, zia zo akangbi yâ ni pëpe. . . . Tongana a yeke ndali ti lango-sioni pëpe, si mbeni zo asara divorce na wali ti lo na lo sara mariage na mbeni wali nde, andâ lo gi mbeni wali nde la.”—Mat. 19:4-6, 9.

2. Ngbanga ti nyen la a lingbi azo so amû terê koli na wali asara mariage? Tongana mo sara mariage awe, eskê mo yeke sûr so mariage ti mo ni ague oko na ye so ndia ti kodro ahunda?

• “Mo ngbâ ti dabe ti ala ti woko terê na gbe ti agouvernement nga na akomandema, ti mä yanga ti ala.”—Tite 3:1.

• “Zia azo kue abâ mariage na nene ni mingi, na zia a sara si gbogbo ti mariage aga sioni pëpe, ndali ti so Nzapa ayeke fâ ngbanga ande na li ti azo ti sarango lango-sioni nga na azo ti gingo wali wala koli nde.”—aHéb. 13:4.

3. Kua ti mo na yâ ti sewa ayeke so wa?

• “Molenge ti mbi, yeda na lege so babâ ti mo ayeke fa na mo, nga ye so mama ti mo ayeke fa na mo, zia lege ni pëpe.”—aProv. 1:8.

• “Koli ayeke li ti wali ti lo tongana ti so Christ nga ayeke li ti congrégation . . . Akoli, ala ngbâ lakue ti ndoye awali ti ala gï tongana ti so Christ nga andoye congrégation.”—aÉph. 5:23, 25.

• “Ababâ, ala son bê ti amolenge ti ala pëpe, me ala ngbâ ti bata ala alingbi na fango lege nga na wango ti gbotongo mê so alondo na Jéhovah.”—aÉph. 6:4.

• “Amolenge, ala mä yanga ti ababâ na amama ti ala na yâ ti aye kue, ndali ti so sarango tongaso anzere na bê ti Seigneur.”—aCol. 3:20.

• “Awali, ala woko terê ti ala na gbe ti akoli ti ala.”—1 Pi. 3:1.

4. Ngbanga ti nyen la mo doit ti bâ fini na nene ni?

• “[Nzapa amû] na azo kue fini, pupu so ala yeke wu nga na aye kue. Ndali ti lo la e yeke na fini, e yeke tambela na e yeke dä.”—Kus. 17:25, 28.

5. Ngbanga ti nyen la e doit ti fâ zo ape, même mbeni bébé so ade a dü lo ape?

• “Tongana azo ayeke tiri, na ala pusu mbeni mama ti ngo . . . tongana kuâ asi na pekoni, a lingbi mo mû fini na place ti fini.”—Ex. 21:22, 23.

• “Lê ti mo abâ mbi même na ngoi so mbi ngbâ gï mênë, mo sû na lê ti mbeti ti mo tënë ti ambage nde nde kue ti terê ti mbi; tënë ni andu alango so ambage ti terê ti mbi abâ gigi, kozo si mbeni abâ gigi.”—Ps. 139:16.

• “Jéhovah ake . . . maboko so ayeke tuku mênë ti azo so tënë ayeke na li ti ala pëpe.”—aProv. 6:16, 17.

6. Commandement ti Nzapa na ndö ti mênë ayeke so wa?

• “Ala gbanzi terê ti ala . . . na mênë [nga] na anyama so a pete go ti ala si ala kui.”—Kus. 15:29.

7. Ngbanga ti nyen la e doit ti ye aita ti e aChrétien?

• “Mbi yeke mû na ala mbeni fini commandement: Ala ndoye terê na popo ti ala. Legeoko tongana ti so mbi ndoye ala, zia ala nga ala ndoye terê na popo ti ala. A yeke na lege ti ye so si azo kue ayeke hinga ande so ala yeke adisciple ti mbi: tongana ala yeke na ndoye na popo ti ala.”—Jean 13:34, 35.

8. Ti kpe ti mû na zo mbeni sioni kobela so alingbi ti gue na zo na kuâ, ngbanga ti nyen la zo so ayeke na kobela tongaso a) adoit pëpe, na tapande, ti gbu zo na yâ ti maboko ti lo wala ti sû ngbangba ti zo? (b) ti wara sioni pensé ape tongana ambeni zo asoro ti tisa lo pëpe na ndo ti ala? (c) Ngbanga ti nyen la mbeni zo so asara ambeni ye so lo lingbi ti wara sioni kobela dä adoit ti sara examen ti mênë ti lo kozoni si lo komanse ti ga nduru na mbeni koli wala wali ndali ti mariage? (d) Ngbanga ti nyen la mbeni zo so ayeke na mbeni sioni kobela so lo lingbi ti mû na amba ti lo adoit ti sara tënë ni na coordinateur ti bungbi ti a-ancien kozo si lo wara batême?

• “Zia bon ti mbeni ye ti zo aduti na li ti ala pëpe, me gï ti ndoye terê na popo ti ala, . . . ’Mo doit ti ndoye mba ti mo tongana mo wani.’ Zo so ayeke na ndoye ayeke sara sioni na mba ti lo pëpe.”—aRom. 13:8-10.

• “Na ziango lê ti ala gï na ndö ti aye ti ala wani pëpe, me nga na ndö ti aye ti amba ti ala.”—aPhil. 2:4.

9. Ngbanga ti nyen la Jéhovah ahunda na e ti pardonné amba ti e?

• “Ala ngbâ ti kanga bê na amba ti ala na popo ti ala, na ti pardonné mba na bê ti ala kue, même tongana mbeni zo ayeke na tënë ti dema na terê ti mba ti lo. Gï tongana ti so Jéhovah apardonné ala na bê ti lo kue, ala nga ala sara tongaso.”—aCol. 3:13.

10. Tongana mbeni ita atene mbeni sioni tënë na ndö ti mo wala lo sara ye na mo na lege ti likisi, a lingbi mo sara tongana nyen?

• “Tongana ita ti mo asara mbeni siokpari, gue mo fa na lo siokpari so lo sara. Zia a duti gï na popo ti ala use. Tongana lo mä mo, mo kiri na lo na nzoni lege awe. Me tongana lo mä mo pëpe, mo mû zo oko wala use na terê ti mo, tongaso si na lege ti tënë ti yanga ti atémoin use wala ota, gere ti tënë kue aluti nzoni. Tongana lo mä ala pëpe, sara tënë ni na congrégation. Tongana lo mä même congrégation pëpe, zia mo bâ lo tongana mbeni zo ti amara nga tongana zo ti rongo nginza ti impôt.”—Mat. 18:15-17.

11. Jéhovah abâ asiokpari so tongana nyen?

▪ Lango-sioni

▪ Vorongo Nzapa na lege ti ayanda

▪ Bungbingo koli na koli wala wali na wali

▪ Nzi

▪ Ngia ti nginza

▪ Nyongo sämba ahon ndö ni

• “Ala handa terê ti ala pëpe: atâa azo ti sarango lango-sioni, wala azo ti vorongo ayanda, wala azo ti gingo wali wala koli nde, wala akoli so azia terê ti ala na amba ti ala koli, wala akoli so alango na amba ti ala koli, wala azo ti nzi, wala azo ti sarango bê ti ye, wala angbâa ti sämba, wala azo ti zongango ndo, wala azo ti mungo ye ti zo na likisi, Royaume ti Nzapa ayeke ga ti ala pëpe.”—1 aCor. 6:9, 10.

12. Nyen la mo leke na bê ti mo ti sara na ndö ti tënë ti lango-sioni, so na yâ ni mo yeke wara bungbingo koli na wali na popo ti azo so asara mariage ape, gingo mbeni koli wala wali nde, bungbingo koli na koli wala wali na wali nga na ambeni sarango ye nde tongaso?

• “Ala kpe yongoro na lango-sioni.”—1 aCor. 6:18.

13. Ngbanga ti nyen la, tongana a yeke tene ti songo terê ape, a lingbi e ke ti nyon ambeni yorö so ayeke tourné li ti zo wala so zo apeut ti ga ngbâa ni?

• “Ala mû terê ti ala tongana sandaga so ayeke na fini, so ayeke nzoni-kue, so anzere na Nzapa, so ti tene mbeni kua so ala sara na Nzapa, so ala sara ni na hingango ndo ti ala. Ala zia ti mû lege na aye ti ngoi so ti changé sarango ye ti ala, me ala changé na lege so ala sara si bibe ti ala akiri fini ni, si ala wani alingbi ti hinga ye so bê ti Nzapa aye, so ayeke nzoni, so anzere nga so ayeke mbilimbili-kue.”—aRom. 12:1, 2.

14. Ambeni sarango ye ti asioni yingo so Nzapa ake ni ayeke so wa?

• “A lingbi a wara na popo ti ala pëpe . . . zo ti bango mbadi, wala zo ti sarango magie, wala zo ti fango ye so ayeke si kekereke, wala zo ti yorö, wala zo ti kangango amba ti lo na yorö, wala zo so ague abâ zo ti sarango tënë na yingo ti akuâ, wala zo so ague abâ zo ti fango aye so ayeke si ande na zo, wala zo so ayeke hunda tënë na akuâ.”—Deut. 18:10, 11.

15. Tongana mbeni zo asara mbeni kota siokpari na lo ye ti kiri ti nzere na lê ti Jéhovah, nyen la a lingbi lo gï ti sara hio?

• “Mbi fa siokpari ti mbi na gigi na mo, mbi honde faute ti mbi pëpe. Mbi tene: ‘Mbi yeke fa akengo ndia ti mbi na Jéhovah.’”—Ps. 32:5.

• “Mbeni zo na popo ti ala ayeke na kobela? Zia lo iri a-ancien ti congrégation ti ga na terê ti lo, zia a-ancien ni asambela ndali ti lo na ala sara mafuta na terê ti lo na iri ti Jéhovah. Na sambela so a sara na mabe ayeke sara si zo ti kobela ni awara sava, na Jéhovah ayeke mû lo na nduzu. Nga, tongana lo sara asiokpari, a yeke pardonné lo ande ndali ni.”—Jacq. 5:14, 15.

16. Tongana mo hinga so mbeni mba ti mo Chrétien asara mbeni kota siokpari, nyen la mo doit ti sara?

• “Tongana mbeni zo abâ mbeni sioni ye so a sara wala lo hinga tënë ni, lo yeke témoin ti ye ni. Na pekoni, lo mä mbeni zo so ayeke to mbela ti tene zo so ayeke témoin asigi na tënë ni, me lo sigi na tënë ni pëpe, lo yeke kiri ande tënë ndali ti faute so lo sara.”—Lév. 5:1.

17. Tongana a sara tokua na bungbi a tene mbeni zo ayeke Témoin ti Jéhovah encore ape, e doit ti sara ye na mbage ti lo tongana nyen?

• “Ala zia ti sara songo na mbeni zo so a iri lo ita na so lo yeke zo ti sarango lango-sioni, wala zo ti sarango bê ti ye, wala zo ti vorongo ayanda, wala zo ti zongango ndo, wala ngbâa ti sämba, wala zo ti mungo ye ti zo na likisi, na même ti tene ala te kobe na mara ti zo tongaso pëpe.”—1 aCor. 5:11.

• “Tongana mbeni zo aga na da ti ala si lo ga na fango ye so pëpe, ala yamba lo na da ti ala pëpe na ala bara lo nga pëpe.”—2 Jean 10.

18. Ngbanga ti nyen la akota kamarade ti mo adoit ti duti azo so aye Jéhovah?

• “Zo so atambela na azo ti ndara, lo yeke ga zo ti ndara, me zo so asara kamarade na azo ti buba, lo yeke wara sioni dä.”—aProv. 13:20.

• “Zia ambeni zo ahanda ala pëpe. Ti sara songo na asioni zo ayeke buba anzoni sarango ye ti zo.”—1 aCor. 15:33.

19. Ngbanga ti nyen la aTémoin ti Jéhovah ayeke sara poroso ape?

• “Ala yeke ti dunia so pëpe legeoko tongana ti so mbi [Jésus, mbi] yeke ti dunia so pëpe.”—Jean 17:16.

20. Ngbanga ti nyen la e doit ti mä yanga ti azo ti gouvernement?

• “Zia azo kue awoko terê na gbe ti akota zo ti komande so ayeke na ndö ti ala, ndali ti so komandema ayeke dä gï ndali ti Nzapa. Azo ti komande so ayeke dä fadeso, Nzapa azia si ala duti na ando nde nde so alingbi na ala.”—aRom. 13:1.

21. Tongana mbeni ndia ti azo ague nde na ndia ti Nzapa, nyen la mo yeke sara?

• “A lingbi e mä yanga ti Nzapa, lo so lo yeke mokonzi, ahon ti mä azo.”—Kus. 5:29.

22. Aversê wa la alingbi ti mû maboko na mo ti ngbâ ti duti nde na dunia so na ngoi so mo yeke soro mbeni kua ti sara?

• “Mara ayeke mû épée na terê ti mbeni mara pëpe, nga ala yeke manda sarango bira encore ape.”—Mi. 4:3.

• “Azo ti mbi, ala sigi na yâ ti gbata so [Babylone, Ngangu gbata] tongana ala ye ti yô mbage ti asiokpari ti lo pëpe, nga tongana ala ye ti wara mbage ti asioni ye so ayeke si na lo so pëpe.”—Apoc. 18:4.

23. Angia wa la mo yeke soro ti sara? Angia wa la mo yeke sara ape?

• “Jéhovah [ake] zo kue so aye sarango ye ti ngangu na zo.”—Ps. 11:5.

• “Ala ke na bê oko ye so ayeke sioni, ala hule na terê ti ye so ayeke nzoni.”—aRom. 12:9.

• “Ye kue so ayeke tâ tënë, ye kue so zo ayeke ne ni, ye kue so ayeke mbilimbili, ye kue so ayeke nzoni-kue, ye kue so zo alingbi ti ye ni, ye kue so a sara nzoni tënë ni, atâa a yeke ye so ayeke nzoni mingi, wala ye so a lingbi ti gonda ni, ala ngbâ ti bi bê ti ala na ndö ti aye so.”—aPhil. 4:8.

24. Ngbanga ti nyen la aTémoin ti Jéhovah ayeke voro Nzapa legeoko ape na tanga ti abungbi ti vorongo nzapa?

• “Ala lingbi ti te ye na ‘table ti Jéhovah’ nga na table ti asioni yingo pëpe.”—1 aCor. 10:21.

• “Jéhovah atene: ‘. . . ala sigi na popo ti azo ni, ala duti nde, ala zia ti ndu sioni ye’; ‘na mbi yeke yamba ala ande.’”—2 aCor. 6:17.

25. Amama-ndia wa la ayeke mû maboko na mo ti mû desizion ti sara mbeni matanga wala ti sara ni ape?

• “Ala sara songo na amara ni, na ala mû sarango ye ti ala. Ala ngbâ lani ti voro ayanda ti azo ni, na a ga mbeni kûkû ti gbungo ala.”—Ps. 106:35, 36.

• “Azo so akui awe ahinga ti ala ye oko pëpe.”—Zo-ti. 9:5.

• “Ala yeke ti dunia so pëpe legeoko tongana ti so mbi yeke ti dunia so pëpe.”—Jean 17:16.

• “Ngoi so ahon alingbi na ala awe ti sara ye so amara aye, ngoi so lani ala yeke sara sioni ye sân kamene, ala yeke tambela na lege ti asioni nzara ti terê, nyongo sämba ahon ndö ni, apumba ti kirikiri, nyongo sämba butuma nga avorongo yanda, ye so ndia ake.”—1 Pi. 4:3.

26. Tongana nyen la atapande so ayeke na yâ ti Bible amû maboko na mo ti bâ wala a yeke na lege ni ti sara matanga ti dungo zo wala pëpe?

• “Ota lango ni ayeke lango ti dungo Pharaon; lo sara matanga na azo ti kua ti lo kue, lo zi mokonzi ti azo ti mungo ye ti nyongo ni na lo nga na mokonzi ti azo ti sarango mapa na lo, lo ga na ala na devant ti azo ti kua ti lo. Lo kiri na mokonzi ti azo ti mungo ye ti nyongo ni na lo na kua . . . Me ti mokonzi ti azo ti sarango mapa na lo, lo kanga go ti lo na nduzu si lo kui.”—Gen. 40:20-22.

• “Na ngoi so a yeke sara matanga ti dungo Hérode, molenge ti Hérodiade ti wali adodo na gbele azo so aga, na a nzere na Hérode mingi, si Hérode amû zendo nga lo deba yanga ti lo ti mû na molenge-wali ni ye kue so lo hunda. So mama ti lo si azia tënë ni na yanga ti lo, lo tene: ‘Mû na mbi li ti Jean Baptiste ge na yâ ti kpangbala sembe.’ Lo tokua ndo na a gue a dë go ti Jean na da ti kanga.”—Mat. 14:6-8, 10.

27. Ngbanga ti nyen la mo ye ti sara ye alingbi na fango lege ti a-ancien?

• “Ala mä yanga ti ala so ayeke mû li ni na popo ti ala na ala woko terê ti ala na gbe ti ala, ndali ti so azo so ayeke bâ ndo na ndö ti ala tongana azo so ayeke na tënë ti kiri na ni na Nzapa, si ala sara kua ti ala na ngia me na demango terê pëpe, ndali ti so ye ni ayeke sara ande nzoni na ala pëpe.”—aHéb. 13:17.

28. Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ti tene mo na sewa ti mo azia mbeni ngoi ti diko Bible nga ti manda ni lakue?

• “Ngia ti lo ayeke na yâ ti ndia ti Jéhovah, na lo diko ndia ni na gbe ti go bï na lâ. Lo yeke ga tongana keke so a lu ni na terê ti angu so asua, keke so alë na ngoi ti lo, na kugbe ni ahule pëpe. Ye kue so lo sara ayeke ga nzoni.”—Ps. 1:2, 3.

29. Ngbanga ti nyen la mo ye mingi ti gue na abungbi nga ti mû mbage dä?

• “Mbi yeke fa ande iri ti mo na aita ti mbi; mbi yeke he bia ande ti sepela mo na yâ ti congrégation.”—Ps. 22:22.

• “Zia e bi lê na ndö ti mba ti pusu mba ti duti na ndoye na ti sara anzoni kusala, e zia pëpe lege ti guengo lakue na bungbi ti e, tongana ti so ambeni zo ayeke sara ka, me e wa terê na popo ti e nga e ngbâ ti sara ni mingi ahon ti kozo, so ala bâ lango ni ayeke pusu nduru.”—aHéb. 10:24, 25.

30. Kota kua wa la Jésus amû na e ti sara?

• “Ala gue, ala sara si azo na popo ti amara kue aga adisciple. Ala batize ala . . . ala fa na ala ti bata aye kue so mbi mû yanga na ala ti sara.”—Mat. 28:19, 20.

31. Tongana e mû a-offrande ndali ti kua ti Royaume wala e mû maboko na aita ti e, bango ndo wa la anzere na Jéhovah?

• “Gonda Jéhovah na anzoni ye ti mo.”—aProv. 3:9.

• “Zia zo oko oko asara tongana ti so lo leke na bê ti lo ti sara, na vundu na bê pëpe wala a gbu lo gbungo na ngangu pëpe, ndali ti so Nzapa andoye zo so amû ye na ngia.”—2 aCor. 9:7.

32. Akpale wa la aChrétien ayeke ku terê ti ala na ni?

• “Ngia ayeke na ala so a sara ye ti ngangu na ala ngbanga ti ye ti mbilimbili, ndali ti so Royaume ti yayu ayeke ti ala. Ngia ayeke na ala tongana azo azonga ala, asara ye ti ngangu na ala nga atene mara ti asioni tënë ti mvene nde nde kue na ndö ti ala ndali ti mbi. Ala duti na ngia nga zia si terê ti ala anzere mingi, ndali ti so futa ti ala ayeke kota na yayu. A yeke tongaso si lani a sara aye ti ngangu na aprophète so aga kozo na ala.”—Mat. 5:10-12.

33. Ngbanga ti nyen la a yeke mbeni kota pasa ti wara batême ti ga Témoin ti Jéhovah?

• “Tënë ti mo aga ye so asara si mbi yeke na ngia, ye so asara si bê ti mbi anzere. Ndali ti so iri ti mo, Jéhovah . . . , ayeke na ndö ti mbi.”—Jér. 15:16.