‘Macciishshe Hattono Coye Wodanche’
“Baalunku ani yeemmore macciishshe; coyiꞌreemmoreno wodanche.”—MARQ. 7:14.
1, 2. Yesuusi coyiꞌranna macciishshinohu batinyu manni isi yiinore wodancha hooginohu mayiraati?
MITTU manchi coyishiishannonke wote huurosi macciishshinammora dandiineemmo. Isinni hiittoo huuronni coyiꞌrinoro nafa wodanchinammora dandiineemmo. Kayinni coyiꞌrinori leella hooginkero macciishshanke ma kaaꞌlitannonke? (1 Qor. 14:9) Hatteente gede, Yesuusi uullate aana noo waro coyiꞌranna lowo kume ikkanno manni macciishshino. Isinni isi coyiꞌrinohu insa coyidhanno afiinniiti. Ikkollana, isi coyiꞌrinore wodanchinohu woꞌmanka manna diꞌꞌikkino. Konni daafira Yesuusi togo yiinonsa: “Baalunku ani yeemmore macciishshe; coyiꞌreemmoreno wodanche.”—Marq. 7:14.
2 Batinyu manni Yesuusi coyiꞌrinore wodancha hooginohu mayiraati? Mitootu uminsa hedonna soꞌro ikkitino lao noonsareeti. Yesuusi togoo hedo noonsare, “Wogaꞌnera yitine Maganu hajajo hayyotenni lashshi assitinanni” yiinonsa. (Marq. 7:9) Kuri mannooti isi coyiꞌrinore wodanchate horo diwoꞌnaaltino. Insa hedonsanna laonsa biddi assiꞌra dihasidhino. Maccansa macciishshate faꞌnantinota ikkiturono, wodaninsa kayinni beewinoho! (Maatewoosi 13:13, 14 nabbawi;a Mat. 13:15) Ninke Yesuusi rosinni horo afiꞌrate wodaninke ayewoteno faꞌnaminoha ikkanno gede assiꞌra dandiineemmohu hiittoonniiti?
YESUUSI ROSINNI HORO AFIꞌNEEMMOHU HIITTOONNIITI?
3. Yesuusi rosaano isi coyiꞌrinore wodancha dandiitinohu mayiraati?
3 Shooshaqootu Yesuusi rosaano faale haꞌra hasiissannonke. Isi insa togo yiinonsa: “Illeꞌne laꞌanno daafiranna maccaꞌne macciishshitanno daafira kiꞌne hagiirraammaho.” (Mat. 13:16) Wolu manni wodanchikki insa wodancha dandiitinohu mayiraati? Umihunni, insa leellinonsakki coye xaꞌmitanno; qolteno Yesuusi mayyaate hedinoro buuxate woꞌnaaltanno. (Mat. 13:36; Marq. 7:17) Layinkihunni, alba affinorira aanaho haaro egenno lexxa digibbannoreeti. (Mat. 13:11, 12) Sayikkihunni, rossanno roso uminsara calla ikkikkinni wole manna kaaꞌlateno horoonsidhino.—Mat. 13:51, 52.
4. Yesuusi coyiꞌrino lawishsha huwatate aante aantete assa hasiissannonkehu sasu coyi maati?
4 Yesuusi coyiꞌrinoha addi addi lawishsha huwatate, ammanantino rosaanosi lawishsha harunsa hasiissannonke. Konnira sase coye aante aantete assa hasiissannonke. Umihunni, yanna gaaꞌmine Yesuusi coyiꞌrinore xiinxallanna hiinca, lede buuxate woꞌnaalanna xaꞌmo xaꞌma hasiissannonke. Tini egenno afiꞌrate kaaꞌlitannonke. (Law. 2:4, 5) Hakkiinni aanchine, afiꞌnoommo egenno alba anfoommo coyi ledo xaadinse laꞌꞌanna ninkera gilletenni kaaꞌlitannonke gara huwata hasiissannonke. Tini wodancha afiꞌrate kaaꞌlitannonke. (Law. 2:2, 3) Jeefoteno, ronsoommo coye heeshshonke giddo horoonsiꞌra yaano loosu aana hosiisa hasiissannonke. Tini hayyo noonketa leellishshanno.—Law. 2:6, 7.
5. Egennote, wodanchatenna hayyote mereero noo badooshshe lawishshunni kuli.
5 Egennote, wodanchatenna hayyote mereero noo badooshshi maati? Tenne afate aane noo lawishsha lai: Hanni makeenaanchote mereeroho uurrite noottohu gedenna makeenu atewa hige daanni noohu gede assite hedi. Umihunni, daanni noohu makeena ikkinota huwatatto; hatti egennote. Aantete, doogotenni hoꞌla hoogittoro makeenu ganahera dandaannota hedatto; hatti wodanchate! Hakkiinni, makeenu doogonni rakke hoꞌlatto; tini hayyote! Qullaawu Maxaafi “hayyo” heedhannonke gede amaalasi garankolla. Hayyo heeshshonke agartanno!—Law. 3:21, 22; 1 Xim. 4:16.
6. Yesuusi coyiꞌrinoha lamala lawishsha xiinxallineemmo wote, hiittee shoole xaꞌmo laꞌneemmo? (Qoola 10 noo saaxine lai.)
6 Konniranna aananno birxichira, Yesuusi coyiꞌrinoha lamala lawishsha xiinxallineemmo. Konne assineemmo wote, aante noo xaꞌmuwara dawaro afiꞌneemmo: Konni lawishshi tiro maati? (Tini egenno afiꞌrate kaaꞌlitannonke.) Yesuusi konne lawishsha coyiꞌrinohu mayiraati? (Tini wodancha afiꞌrate kaaꞌlitannonke.) Konne roso uminkeranna wole manna kaaꞌlate horoonsiꞌra dandiineemmohu hiittoonniiti? (Tini hayyote.) Jeefoteno, kuni lawishshi Yihowanna Yesuusi daafira maa rosiisannonke?
SANAAFICETE GUMA
7. Sanaaficete gumire kulanno lawishshi tiro maati?
7 Maatewoosi 13:31, 32 nabbawi.b Yesuusi coyiꞌrinohu sanaaficete gumire kulanno lawishshi tiro maati? Sanaaficete gumi Maganu Mangiste sokkanna tenne sokka dudumbeenna xintantinota Kiristaanu songo riqiwanno. ‘Wolu gumi baalunkunni ajinohu’ sanaaficete gumi gede, Kiristaanu songo 33 M.D. xintantu yannara shiimatella. Ikkollana, boode dirra giddo hatti songo rakke lophitino. Kiristaanu songo togo rakke lophitanno yee umi qara hedinonku dino. (Qol. 1:23) Yesuusi ‘iimi cea dagge sinnate aana fooliishshidhannota’ coyiꞌrino daafira, tini lopho lowo geeshsha hasiissinote. Lawishshu aana kulliti tini cea, Kiristaanu songowa daye ayyaanaamittete sagale, fooliishshonna galtino afiꞌrannoha danchu wodani noonsa manna riqibbanno.—Hiziqeeli 17:23 ledo heewisiisi.
8. Yesuusi sanaaficete gumi lawishsha coyiꞌrinohu mayiraati?
8 Yesuusi konne lawishsha coyiꞌrinohu mayiraati? Isi dhagge ikkitannota sanaaficete gumi lopho kulinohu, Maganu Mangiste halaꞌlitanno gara, golo ikkitanno garanna guficho baalanka qeelte saꞌanno gara luphi asse xawisateeti. Kiristaanu songo 1914nni hanaffe lophitanni noo gari maalaꞌlinanniho! (Isa. 60:22) Tenne songowa gamba yitinori ayyaanaamittetenni dhaggete agarooshshe afidhanni no. (Law. 2:7; Isa. 32:1, 2) Hakkiinni saeno, tenne songora guficho ikke lophitannota hoolannori horonta dino.—Isa. 54:17.
9. (a) Sanaaficete gumire kulanno lawishshinni maa ronseemmo? (b) Kuni lawishshi Yihowanna Yesuusi daafira maa rosiisannonke?
9 Sanaaficete gumire kulanno lawishshinni maa ronseemmo? Miteekke heeꞌneemmo qooxeessira boode Yihowa Farciꞌraasine calla nooha woy sabbakate loosinkera gari lopho nookkiwa ikkara dandaanno. Ikkirono, Maganu Mangiste guficho ikkannore baalanka qeeltannota qaaganke kaajjine uurrineemmo gede wolqa ikkitannonke. Lawishshaho, Roduu Ediwin Iskiineri 1926nni Hindete gobba haꞌri yannara, hatte gobbara boode Farciꞌraasine calla no. Umi qara, gari lopho dino; qoleno hakkawaro loosu “baasa qarrisannota” kulloonni. Ikkirono, kuni rodii sabbakasi diagurino; qoleno Maganu Mangiste sokka guficho qeeltanno gara laꞌꞌa dandiino. Xa kayinni Hindete gobbara 37,000 saꞌannori jawaatootu Yihowa Farciꞌraasine no; qoleno sai diro 108,000 saꞌꞌanno manni Qaagooshshu Ayyaanira gamba yiino. Qoleno, Maganu Mangiste loosi dhagge ikkanno garinni halaꞌlannota leellishannoha wole lawishsha lai. Roduu Iskiineri Hindete gobba haꞌri diro, Zaambiyu gobbara loosinke mulella hanafame no. Xaa yannara hatte gobbara 170,000 saꞌanno halashshaano sabbakkanni no; qoleno 2013nni Qaagooshshu Ayyaanira gamba yiino manni 763,915 ikkanno. Hatto yaa Zaambiyu gobbara 18 manni giddo 1 manchi konni Ayyaanira dayino yaate. Tini dhagge ikkitanno lophooti!
IRSHO
10. Irshote lawishshi tiro maati?
10 Maatewoosi 13:33 nabbawi.c Irshote lawishshi tiro maati? Kuni lawishshino Maganu Mangiste sokkanna tini sokka abbitanno guma kulannoho. Konni lawishshira kulli “lixe,” daga baalanta riqibbanno; lixe huffanno gari kayinni, Maganu Mangiste sokka sabbakate loosinni gobba tuqqanno gara leellishannoho. Sanaaficete gumi lopho xabbe leeltannota ikkiturono, irsho lixete giddo karsiisantanno gari kayinni umi qara dileellanno. Boode yanna saꞌa geeshsha irsho assitanni noori dileellanno.
11. Yesuusi irshote lawishsha coyiꞌrinohu mayiraati?
11 Yesuusi konne lawishsha coyiꞌrinohu mayiraati? Isi konne lawishsha coyiꞌrinohu, Maganu Mangiste sokka baasa halaꞌlitannotanna mannu wodana lowo geeshsha soorrite biddi assitannota huwachishateeti. Maganu Mangiste sokka “uullate qacce geeshsha” iillitino. (Looso 1:8) Ikkollana, tini sokka mannu wodana soorritanni noo gara umi qara huwata hoongammora dandiineemmo. Kayinni batinyu manni tenne sokka maahoyye yee adhanni no; hattono tini wolqaataame sokka akattansa soorrite biddi assitanni no.—Rom. 12:2; Efe. 4:22, 23.
12, 13. Irshote lawishshira kulloonninte gede, Maganu Mangistehu sabbakate loosi halaꞌlino gara leellishanno lawishsha kuli.
12 Sabbakate loosinke abbanno gumi duucha wote leellannohu dirra saꞌu gedensaanniiti. Lawishshaho, xa wole sinu biirora soqqamanni noori Firaanzinna Maargiti 1982nni Biraazilete sinu biirora soqqamino. Insa hakkawaro mittu shiimu gaxarete katamira sabbakino. Hatte yannara xiinxallo jammarino manni giddo mitte manchonna shoole oosose no. Hakkawaro labballi oosose giddo 12 dirihu bayiriidi qaaqqi, manna ille qase laꞌꞌa waajjanno daafira duucha wote xiinxallo jammarrara albaanni maaxamanno. Kuri minaanninna minaama wolewa soqqantara sonkita tenne maate xiinxallisa didandiitino. Ikkollana insa 25 diri gedensaanni wirri yee konne katama marino. Hatte yannara 69 halashshaano amaddino songo, haaro Mangistete Addaraashera gamba yitanno; kuri roduuwi giddo 13 woꞌma yanna suwisaanooti. Manna waajjanno qaaqqi hiikkiyya? Isi xaa yannara cimeeyyete bisi qineessaancho ikke soqqamanni no! Yesuusi coyiꞌri lawishshira noo irsho gede, Maganu Mangiste sokka gobba tuqqino hattono lowo manni heeshsho soorritino; aleenni kulli minaanninna minaama tenne lae baasa hagiidhino!
13 Mangistubba loosonke hooltino gobbuwara nafa Maganu Mangiste sokka mannu heeshsho soorrite biddi assitanni no. Togoo gobbuwara tini sokka mageeshshi geeshsha halaꞌlitinoro afa qarrissannote; kayinni laaltino guma laꞌneemmo wote dhagge ikkannonke. Hanni Kuba yinanni gobba lawishsha assine laꞌno. Maganu Mangiste sokka Kuba iillitinohu 1910nniiti; qoleno Roduu Raasili 1913nni hattee gobba towaatino. Ikkollana, umi qara hakkiicho gari lopho dino. Xa Kuba mageeshshi lopho nooyya? Hakkiicho 96,000 saꞌanno halashshaano sabbakkanni no; qoleno 2013nni Qaagooshshu Ayyaanira gamba yiino manni 229,726 ikkanno; hatto yaa, hatte giddichora 48 manni giddo 1 manchi konni ayyaanira dayino yaate. Loosonke hoolloonnikki gobbuwarano, qooxeessu roduuwi farciꞌrannohu dino yite heddannowa nafa Maganu Mangiste sokka iillitinoha ikkara dandaanno.d—Mek. 8:7; 11:5.
14, 15. (a) Yesuusi irshote daafira coyiꞌrino lawishshi kaaꞌlannonkehu hiittoonniiti? (b) Kuni lawishshi Yihowanna Yesuusi daafira maa rosiisannonke?
14 Yesuusi irshote daafira coyiꞌrino lawishshi kaaꞌlannonkehu hiittoonniiti? Yesuusi coyiꞌrino lawishshi tiro hiincinummoro, Maganu Mangiste sokka xa macciishshinokkihura lowo miliyoone ikkanno mannira hiitto assineenna iillitanno yine quwa saꞌne yaada hasiissannonkekkita huwanteemmo. Yihowa silxaanera aleenni ikkinori dino. Ninke loosi maatiyya? Maganu Qaali togo yaanno: “Soodo wixakki wixi, hashsha geeshshano angakki fooliishshidhoonke; korkaatuno kuni woy kuꞌu, woy lamunku laalannoronna teꞌee diafoottona.” (Mek. 11:6) Qoleno, sabbakate loosinke qinaawanno gede, roorenkanni loosonke hoolloonni gobbara Yihowa maassiꞌrannonke gede huuccatto assa dea dihasiissannonke.—Efe. 6:18-20.
15 Hakkiinni saeno, loonseemmo loosi bayichonko guma laala hooganno wote hexxo mudha dihasiissannonke. “Shiimu coyi barra misha” dihasiissannonke. (Zek. 4:10) Afiꞌneemmo gumi gale hosanni lexxaranna hendoommohura aleenni ikke seyara dandaanno!—Far. 40:5; Zek. 4:7.
HAꞌRE DADDAꞌLANNO MANCHONNA MAANXOONNI JIRO
16. Haꞌre daddaꞌlanno manchirenna maanxoonni jiro daafira kulanno lawishshi tiro maati?
16 Maatewoosi 13:44-46 nabbawi.e Haꞌre daddaꞌlanno manchirenna maanxoonni jiro daafira kulanno lawishshi tiro maati? Yesuusi waro mite daddalaasine dancha inqu afiꞌrate, Hindete Wuqiyanoose geeshsha faffe hadhanno. Konni lawishshira kulli daddalaanchi, ayyaanaamittete hasattonsa wonshiꞌrate lowo geeshsha sharramannoha danchu wodani noonsa manna riqiwanno. “Lowo waaga afidhino inqu,” Maganu Mangisteha muxxe ikkino halaale riqibbanno. Daddalaanchu tini inqu afidhino waaga afino daafira, ise hidhate yee “bayichonko” noosire raawe hirino. Yesuusi irshu giddo loosanni heeꞌre “maanxoonni” jiro afiꞌrino manchireno coyiꞌrino. Kuni manchi jiro afiꞌrinohu daddalaanchu gede hasiꞌranni mare diꞌꞌikkino. Ikkirono, daddalaanchu assinte gede isino hattee jiro hidhara noosire “baalankare” hirino.
17. Yesuusi haꞌre daddaꞌlanno manchirenna maanxoonni jirore kulanno lawishsha coyiꞌrinohu mayiraati?
17 Yesuusi konne lawishsha coyiꞌrinohu mayiraati? Mannu halaale macciishshannohu babbaxxitino doogonni ikkinota kulateeti. Mitu manni halaale afiꞌrate lowo geeshsha sharramanno. Wolootu kayinni hasidhanni hadhinoha ikka hoogirono, marre kulleenna macciishshitinoha ikkara dandaanno. Ikkollana, konni lawishshira kulliri lamunku mannooti afidhino coyi lowo waaga afiꞌrinota huwatte angara sayisiꞌrate lowore agurtino.
18. (a) Kuni lamunku lawishshi kaaꞌlannonkehu hiittoonniiti? (b) Tini lawishshuwa Yihowanna Yesuusi daafira maa rosiissannonke?
18 Kuni lamu lawishshi kaaꞌlannonkehu hiittoonniiti? (Mat. 6:19-21) Ateneeto togo yite xaꞌmi: ‘Konni lawishshira kulli mannira noo hedo anera nooe? Halaale lowo waaga afidhino jiro gede asse laeemmo? Halaale seekke cuꞌmirate mito coye agureemmonso, wole coyibba lawishshaho maalaamittete coyi hedoꞌya beehantanno gede assara wodheemmo?’ (Mat. 6:22-24, 33; Luq. 5:27, 28; Fil. 3:8) Halaale kaffi assine laꞌneemmoha ikkiro, heeshshonke giddo konne halaale balaxisiisate albinni roore murciꞌne kaꞌneemmo.
19. Aananno birxichira maa laꞌneemmo?
19 Maganu Mangistere kultannota tenne lawishshuwa macciishshine wodanchinoommota leellinsho. Konne assineemmohu, tironsa huwante calla ikkikkinni insanni ronsoommo roso loosu aana hosiinse ikkinota deꞌnoonke. Aananno birxichira, wole sase lawishshanna insanni ronseemmo roso laꞌneemmo.
a Maatewoosi 13:13, 14: “Insara lawishshunni coyiꞌreemmohu iseraati; korkaatuno insa laꞌurono laꞌannohu beebbaati; macciishshiturono macciishshitannohu mulla beebbaati; tirono diwodanchitanno. Qoleno togo yitannoti Isayyaasi masaalo insa aana woꞌmitanni no: ‘Macciishshate wote macciishshitinanni, tirosi kayinni diwodanchitinanni; laꞌꞌano laꞌinanni kayinni dileellannoꞌne.’”
b Maatewoosi 13:31, 32: “Isi togo yee wole lawishsha kulinsa: ‘Maganu Mangiste manchu haare irshisi giddo wixinohu sanaaficete gumi gedeeti. Sanaaficete gumi wolu gumi baalunkunni ajanno; ikkirono lophanno wote akaakilte baalanta roore haqqicho ikkanno daafira, iimi cea dagge sinnasi aana fooliishshidhanno.’”
c Maatewoosi 13:33: “Isi xaano togo yee wole lawishsha kulinsa: ‘Iimi Mangiste, lixe gudisidhe huffa geeshsha mancho sase jajjabba xaasa ikkitanno bullee ledo karsiissino irsho gedeeti.’”
d Aante noo gobbuwarano hattoo temokkiro laꞌꞌa dandiinanni: Arjentiina (2001 Diru Maxaafa, qoola 186, saaxine); Soojjaati Jarmane (1999 Diru Maxaafa, qoola 83); Paappuwa Niwu Giinii (2005 Diru Maxaafa, qoola 63); Robinseni Kiruso Giddicho (Ella 15, 2000 Agarooshshu Shae, qoola 9).
e Maatewoosi 13:44-46: “Iimi Mangiste irshu giddo maanxoonnita muxxe jiro labbanno; mittu manchi tenne jiro afiꞌrihu gedensaanni haare maaxi; lowo geeshsha hagiidhino daafira, haꞌre noosire baalankare hire hakkoye irsha hidhi. Qoleno iimi Mangiste dancha inqu hidhara hasiꞌrannoha haꞌre daddaꞌlanno mancho labbanno. Hakku daddalaanchi mitte lowo waaga afidhino inqu afiꞌri yannara, bayichonko haꞌre afiꞌrinore raawe hire hattenne inqu hidhino.”