Bebbeehantino Alamera Anga Wodhitinikki Heedhe
“Maganunnire Maganoho qoltine uuyye.”—MAT. 22:21.
FAARSO: 33, 137
1. Maganohono mannu gashshootirano hajajama dandiineemmohu hiittoonniiti?
MAGANU QAALI mannu gashshootira hajajammeemmo gede kulannonkeha ikkirono mannunni roore Maganoho hajajammeemmo gede rosiisannonke. (Looso 5:29; Tit. 3:1) Ikkina tini ise iseneewa sumuu yitannokki hedo diꞌꞌikkitino? Diꞌꞌikkitino! Bikkunni hajajammeemmo gede kulannonkehu xintu seeri tenne assa hasiisannonkehu mayiraatiro huwanteemmo gede kaaꞌlannonke. Yesuusi konne xintu seera kulanni togo yiino: “Konnira Qeesaarire Qeesaarira, Maganunnire Maganoho qoltine uuyye.”[1] (Mat. 22:21) Tenne Yesuusi hajajo harunsa dandiineemmohu hiittoonniiti? Heeꞌnoommo gobba gashshooti fushshanno higgera hajajammeemmoha, silxaane noonsare ayirrinseemmohanna xaꞌminanninke qaraxo baanteemmoha ikkiro Qeesaarire Qeesaarira uyineemmo. (Rom. 13:7) Ikkollana silxaane noonsari Maganoho hajajammeemmokki gede assannore assinammora kultunkero ayirrinyunni tenne assineemmokkita kulleemmonsa.
2. Poletiku hajora anga wodhineemmokkita leellisha dandiineemmohu hiittoonniiti?
2 Poletiku hajora anga wodha gimbe Maganoho aa hasiissannonkere isira qolle uyineemmo. (Isa. 2:4) Konnira, Yihowa gashshara fajjinoha mannu gashshoote digimbeemmo; woy gobbanke banxeemmotanna ninke gobba woletewiinni roortanno yine hendeemmota leellishannore diassineemmo. (Rom. 13:1, 2) Mangiste mito coye assa hasiissannonsa yine dicoyiꞌrammeemmo; mirca ditungeemmo; silxaane diamandeemmo, woy gashshoote soorrate diwoꞌnaalleemmo.
3. Poletiku hajora anga wodha hasiissannonkekkihu mayiraati?
3 Qullaawu Maxaafi Maganu poletiku hajora anga wodhineemmokki gede hasiꞌrannohu mayiraatiro haammata korkaata kulannonke. Lawishshaho, poletikahonna olaho anga wodhineemmokki gede qorophinenna ‘alamete wido ikka’ gimbe Beettisi rosonna lawishsha harunsineemmo. (Yoh. 6:15; 17:16) Maganu Mangiste qansichoota ikkine ammanamme heeꞌrate poletiku hajora anga wodha dihasiissannonke. Poletiku hajora karsammanni heeꞌne, mannu ooso qarra baala huntannoti Maganu Mangiste callate yine dudumbeemmoha ikkiro xuru nookki tiiꞌꞌi heeꞌrannonke? Qoleno poletiku hajora karsantanni harunsaanonsa bebbeehantanno gede assitannote kaphu ammaꞌno gede ikkikkinni, addu magansiꞌra alamete qoqqowihu roduuwu maamari poletiku hajora anga wodhannokki gede kaaꞌlitanno.—1 Phe. 2:17.
4. (a) Poletiku hajora anga wodha hooga qarra ikkitannota mayinni anfeemmo? (b) Poletiku hajora anga wodha hoogate xaanni qixxaawa hasiissannonkehu mayiraati?
4 Heeꞌnoommo gobba gashshooti salaame noohanna addu magansiꞌrara injaannoha ikkara dandaanno. Ikkollana, Sheexaanu alame baꞌanno yanna shiqqanno wote poletiku hajora anga wodha giwa shota ikka hoogankera dandiitanno. Tini alame ‘sumuu yaannokkinna’ “ani yoommoti calla ikkito” yaanno manni woꞌminota ikkitinohura bebbeehantinotenna gosoomu woꞌminote. (2 Xim. 3:3, 4) Mite gobbara noo roduuwinke gobbansa gashshooti heddukkinni soorrameenna poletiku hajora anga wodha giwa qarra ikkitinonsa. Poletiku hajora anga wodha hoogate xaanni murciꞌra hasiissannonkehu mayiraatiro huwatitto? Fonqolu tuncu yaanke geeshsha sammi yine agadhinummoro hatte yannara Maganu seera lashshi assineemmohanna poletiku hajora anga wodhineemmoha ikkara dandaanno. Ikkina bebbeehantino alame giddo poletiku hajora anga wodhinummokki heeꞌrate qixxaawa dandiineemmohu hiittoonniiti? Hanni tenne assate kaaꞌlitannota shoole qara coyibba laꞌno.
MANNU GASHSHOOTE YIHOWA LAꞌꞌANNO GARINNI LAI
5. Yihowa Mannu gashshoote ma garinni laꞌꞌanno?
5 Poletiku hajora anga wodhattokki gede kaaꞌlannohehu umi coyi mannu gashshoote Yihowa laꞌꞌanno garinni laꞌꞌate. Mitu gashshooti dancha lawankera dandaannoha ikkirono Yihowa hedo mannu manna gashshanno gede diꞌꞌikkitino. (Erm. 10:23) Mannu gashshooti ane gobba woletewiinni roortanno yine hendanni gede assannoho; tini qolte mannu bebbeehamanno gede assitanno. Danchaho yine hendannihu mannu gashshooti nafa qarra baala huna didandaanno. Qoleno 1914 kawa mannu gashshooti Maganu Mangiste ledo hettisamanni no; tini Mangiste muli yanna giddo mannu gashshoote baala huntanno.—Faarso 2:2, 7-9 nabbawi.[2]
6. Gashshootu giddo silxaane noonsare ma garinni laꞌꞌa hasiissannonke?
6 Maganu mannu gashshooti mito geeshshi salaame afiꞌnanni gede assannohura heeꞌranno gede fajjino; tini qolte Maganu Mangisteha dancha duduwo dudumbanni gede kaaꞌlitanno. (Rom. 13:3, 4) Maganu silxaane amadde noorira huuccineemmo gede nafa hajajinonke; tini qolte iso salaametenni magansiꞌneemmo gede kaaꞌlitanno. (1 Xim. 2:1, 2) Hawaariya Phaawuloosi gede taashsho afiꞌrate silxaane noonsarira kado kuꞌla dandiineemmo. (Looso 25:11) Qullaawu Maxaafi Maganu diina ikkinohu Sheexaanu alamete gashshootira silxaane noosiha ikkirono, isi mitto mittonka gashshaancho xaaddotenni illaallisanno yee dikulanno. (Luq. 4:5, 6) Hakko daafira, mitto gashshaancho bande kulle iso Daawuloosi illaallisanno yine coyiꞌra dihasiissannonke. Qoleno ‘Gashshootehonna silxaane noonsare’ lainohunni ‘mittohono bushare dicoyiꞌneemmo.’—Tit. 3:1, 2.
7. Hiittoo hedo hooꞌla hasiissannonke?
7 Dooramate shiqino manchi woy poletiku gaamo ninkera kaaꞌlannore assiturono assa hooggurono, insa woluwiinni roortannohu gede assine laꞌꞌa agurre Maganoho hajajammeemmota leellinsheemmo. Tenne yannara poletikaho anga wodha giwa qarra ikkitankera dandiitannohu hiittoonniiti? Hanni mannu Maganu dagarano qarra iillishshino mangistera finqilinohu gede assite hedi. Insa ledo finqilleemmokkiha ikkirono hedonkenni kaaꞌlineemmohalla ikki? (Efe. 2:2) Coyiꞌneemmorinninna assineemmorinni calla ikkikkinni wodaninkennino poletiku hajora anga wodha dihasiissannonke.
‘QOROPHITINANNIRENNA JOOGOOTA’ IKKE
8. Poletikaho karsammummokki heeꞌra qarra ikkitannonke yannara ‘qorophineemmorenna’ “joogoota” ikka dandiineemmohu hiittoonniiti?
8 Poletiku hajora karsammummokki heeꞌneemmo gede kaaꞌlannonkehu layinki coyi qarru iillannonke yannara “hamashshu gede qorophineemmore, lembooli gede kayinni joogoota ikkate.” (Maatewoosi 10:16, 17 nabbawi.[3]) Gawajjanno coye balanxe afa, qorophineemmore ikkanke leellishshanno; hattono kuni coyi Maganu seera diingeemmo gede assankera wodha gimbe joogoota ikkinoommota leellinsheemmo. Hanni mito iillankera dandaanno fonqolonna konne fonqolo dandiine saꞌneemmo gara laꞌno.
9. Manna hasaawinseemmo yannara maa qoropha hasiissannonke?
9 Hasaambeemmo hasaawa. Poletiku hajo daafira hasaawu kaꞌꞌanno wote qoropha hasiissannonke. Lawishshaho, Maganu Mangiste sokka dudubbinanni heedhine mitte poletiku gaamo assitannore woy gashshaanchi assannore gotti gotti assitinoonte woy mishshinoonte. Qaete anni ledo mannu gashshooti qarra tiranno gara hasaawa agurtine manna baala mitiinsanno qarri aana illachishshe. Hakkiinnino, mannu ooso qarra hegerera woꞌmunni woꞌma huntannoti Maganu Mangiste ikkitinota Qullaawu Maxaafinni leellishshesi. Mannu babbaxxinore coyiꞌranno hajo lawishshaho, labbaahu labbaahu ledonna meyaati meyaate ledo adhamate woy godowu gato hunate daafira hasaawu kaꞌꞌanno wote tenne daafira Maganu seeri mayyaannoro kulle; hattono ninke konne seera harunsineemmo gara xawisse. Togoo hasaawi kaꞌꞌanno wote tenne hajo daafira mitteno poletiku lao irkissinoonte. Mitte higge fushsha, shaara, woy soorra hasiissanno yine coyiꞌramanna wolu manni ninke hedo ledo sumuu yaara xixxiiwa dihasiissannonke.
10. Xaadooshshu buusira mito coye laꞌneemmo woy nabbambeemmo yannara poletikaho karsammeemmokkita buuxiꞌra dandiineemmohu hiittoonniiti?
10 Xaadooshshu buusa. Duucha wote mitte “odoo” shiqinshannihu mittu widira tuqqinannita leellishanno garinniiti. Mito wote mangiste xaadooshshu buusa poletiku hajora horoonsidhanno. Mangiste xaadooshshu buusa illaallissannowa odoo shiqinshannihu ikkitinokki geeshsha assine ikkara dandaanno; konnira wolapho no yinanni gobbara heeꞌranno Kiristaani nafa odoo shiqishshannori yitannore baala adda assiꞌrannokki gede qoropha hasiissannonsa. Ateneeto togo yite xaꞌmi: ‘Xaadooshshu buusira mittu manchi coyiꞌrannori ane hedo ledo sumuu yaannohura isi coyiꞌranna macciishsha baxissannoe?’ Hatto ikkiro, tenne haja daafira roore mashalaqqe hasiꞌra hanafattoha ikkara dandaanno. Poletiku hajo daafira calla kayisannoha xaadooshshu buusa harunsa agurakkinna macciishshatto coyi Qullaawu Maxaafi giddo noohu ‘danchu rosi lawishshi’ ledo sumuu yaannoronna teꞌee buuxiꞌrakki hayyote.—2 Xim. 1:13.
11. Jajjanke quwa saꞌne banxeemmoha ikkiro poletikaho anga wodha giwa qarra ikkitannonkehu hiittoonniiti?
11 Maalaamittete coye baxa. Fonqolu iillannonke yannara jajjanke cuꞌmiꞌne gimbeemmoha ikkiro, alamete hajora anga wodha giwa qarra ikkitankeranna Maganu seera diingeemmoha ikkara dandaanno. Ruuti yinanniti Malaawi heedhanno rodoo lowo roduuwi 1970nni usurami yannara tenne assanna huwattino. Ise hakkawarita qaagge togo yitino: “Insa injiitino heeshsho heeꞌra agura dihasiꞌrino. Mitu ninke ledo darame haꞌrinoha ikkirono, gedensaanni poletiku gaamo ledo karsamino; hattono darame haꞌrino manni heeꞌranno kaampe giddo injiitinokki heeshsho heeꞌra hasiꞌrinokki daafira minira agure higino.” Wolu batinyu Maganu manni kayinni angate anje gantinonsaha, wole agurina jajjansa baala hooginoha ikkirono poletikaho anga wodha giwino.—Ibi. 10:34.
12, 13. (a) Yihowa mannu ooso ma garinni laꞌꞌanno? (b) Gobbanke kulle naaxxate akati noonketa mayinni afa dandiineemmo?
12 Naaxxa. Duucha yannara mannu uminsa sircho, gaꞌre, bude, katama woy gobba gotti gotti assanno. Ikkollana uminke gaꞌre, bude, woy gobba kulle naaxxa Yihowa mannu gashshootiranna mannu oosora noosi lao ledo sumuu yineemmokki gede assitannonke. Maganu budenke woffi assine laꞌnammora hasiꞌrannokkiti egennantinote. Isinni babbaxxino budi heeꞌrasi mannu oosoha dhagge ikkanno badooshshe leellishanno. Ikkollana Maganu albaanni mannu baalu taalo ikkinota qaaga hasiissannonke.—Rom. 10:12.
13 Ilammoommo bayicho kulle naaxxa ninke gobba woletewiinni roortannote yine hendeemmo gede assitannonke; tini qolte Maganu seera diigate widira qolte massitanno. Kiristaanahono togoo naaxxa qarra ikkitannonsaha ikkara dandaanno; wole agurina umi xibbi diri songo giddo nafa mitootu qansichimmansanni kainohunni roduuwansa mallaaddino. (Looso 6:1) Giddonke naaxxate akati rumuxxanni noota mayinni anfeemmo? Hanni wole gobbanni dayino rodii woy rodoo mitte hedo coyiꞌrino yino. Tenne yannara hakkawontenni ‘Kowiicho ninkewa assinanniri rooranno’ yite insa yiinore adha giwatto? Hatteentenni, “wolootu kiꞌne roortannota shooshanqetenni hedde” yitanno ayyaanunni borreessinoonni amaale harunsa hasiissannonke.—Fil. 2:3.
YIHOWAWIINNI AFIꞌNEEMMO JAWAANTE
14. Huuccatto kaaꞌlitannonkehu hiittoonniiti? Tenne leellishannohu Qullaawu Maxaafi lawishshi hiikkonneeti?
14 Poletiku hajora anga wodhineemmokki gede kaaꞌlannonkehu sayikki coyi Yihowawiinni jawaante afiꞌrate. Cincattonna ateneeto qeeꞌlatto gede kaaꞌlahera Yihowa ayyaana aannohe gede huucciꞌri; tini akatta, mangiste gara ikkinokkire woy taashsho xeꞌinore assitannohe yannara dandiite saꞌꞌate kaaꞌlitannohe. Poletiku hajora anga wodhatto gede assannohere badde affe qeelte saꞌꞌate kaaꞌlitannohe hayyo aannohe gedeno Yihowa huucciꞌra dandaatto. (Yaq. 1:5) Ammanakki daafira usurrihero woy qorichinshihero ammanakkinni kainohunni kaajjite uurratenna baxi darti iilliherono cincite saꞌꞌate kaaꞌlitannohe jawaante afiꞌrate huucciꞌri.—Hawaariyaatete Looso 4:27-31 nabbawi.[4]
15. Qullaawu Maxaafi poletikaho karsammummokki heeꞌneemmo gede kaaꞌlannonkehu hiittoonniiti? (“Maganu Qaali Ammanansa Jawaachishino” yitanno saaxine lai.)
15 Yihowa Qaalisi widoonni jawaachishahera dandaanno. Fonqolu iillannohe yannara poletikaho anga wodhattokki gede kaaꞌlitannohe qummeeshshuwa hiinci. Qullaawa Maxaafa hoogatto yanna tuncu yitannohe wotira kaaꞌlitannohehura kuri qummeeshshuwa hedokkinni amadate woꞌnaali. Qullaawu Maxaafi albillitte Maganu Mangiste abbitanno atoote huluullammeemmokki gedeno kaaꞌlannonke. Darte iillinshanninke yannara cincate tini hexxo lowo geeshsha kaaꞌlitannonke. (Rom. 8:25) Ati afiꞌra hasiꞌratto atoote kultanno qummeeshshuwa doorte hiinci; Gannatete giddo konne atoote afiꞌroottohu gede assite hedi.
AMMANAMINO MANNIWIINNI ROSSE
16, 17. Poletikaho karsama gibbinote Maganu soqqamaano lawishshinni maa ronseemmo? (Hanafote noo misile lai.)
16 Poletiku hajora anga wodhineemmokki gede kaaꞌlannonkehu shoolki coyi ammanantinote Yihowa soqqamaano lawishshaati. Insa lawishshi kaajje uurrate kaaꞌlitanno hayyonna jawaante afiꞌneemmo gede assannonke. Lawishshaho, Sidiraaqi, Misaaqinna Abidinaago Baabiloonete gashshoote riqibbanno misilera sagada gibbino. (Daanieeli 3:16-18 nabbawi.[5]) Xaa yannara nooti Yihowa Farciꞌraasine insa kaajje uurrino gara nabbawansa, heedhanno gobba baandiira magansiꞌra giwate jawaante afidhanno gede kaaꞌlitinonsa. Yesuusino alamennite poletikunna dagoomittete hajora horonta anga diwodhino. Isi, lawishshisi wolu mannira kaaꞌlanno gara afinohura “waajjitinoonte! Ani alame qeeloommo” yiino.—Yoh. 16:33.
17 Xaa yannara batinye Yihowa Farciꞌraasine poletiku hajora anga wodhitukki heedhanni no. Mitoota ammanansa daafira gannoonninsa, usurroonninsa, wole agurina shinoonninsa. Insa lawishshi Turkete gobbara heeꞌrannoha Bariishe yinanni rodoo kaaꞌlinte gede aterano kaaꞌlahera dandaanno; isi togo yiino: “Firaantisi Riteri wedellichu heeꞌreenna Hitileri olanto giddora ea giwinohura shinoonnisi. Isi reyara albaanni noo hashsha amasira borreessino sokka jawaata ammana noositanna Yihowa addaxxannota leellishshannote; anerano hattoo fonqoli iilliero isi lawishsha harunsa hasiꞌrummo.”[6]
18, 19. (a) Songoꞌne miilla poletikaho anga wodhitinikki heeꞌrate kaaꞌlitannoꞌnehu hiittoonniiti? (b) Maa assate murciꞌrootto?
18 Songoꞌnera noo roduuwino kaaꞌlitaꞌnera dandiitanno. Poletiku hajora anga wodhatto gede assannohe fonqoli iillinoheha ikkiro tenne songote cimeeyyera hasaaphi; hattono Qullaawa Maxaafa horoonsidhe amaale uyitannohe gede xaꞌmiꞌri. Iillanni noohe fonqolo songote miillakki affuro jawaachishshahera dandiitanno. Insa atera Magano huuccitannohe gede kuꞌli. Roduuwinke ninkera kaaꞌlitankeranna huuccitankera hasiꞌneemmonte gede ninkeno insara hatto assa hasiissannonke. (Mat. 7:12) Huucciꞌratto yannara poletiku hajora anga wodha giwe usuraminoha, afootto woy macciishshootto roduuwi suꞌma gante huucci. Insa ammanante heedhanno gede kaaꞌlitannonsa jawaante aansara Yihowa huucci.—Efe. 6:19, 20.
19 Mannu gashshooti baꞌꞌanno yanna gambissino daafira insa albinni roore Yihowaranna Mangistesira ammanammeemmokki gede assannore assinammora xixxiibbunkero tini dhagge diꞌꞌikkitannonke. Konnira, bebbeehantino alamera anga wodhinummokki heeꞌrate xaanni murciꞌno.
^ [1] (gufo 1) Yesuusi kowiicho Qeesaari suꞌma horoonsiꞌrinohu hakkawaro baalunkunni roore silxaane noosiha mannu gashshaancho mangistete gede xawisateeti.
^ [2] (gufo 5) Faarso 2:2, 7-9: “Uullate nugussa salfitu; lowo silxaane noonsari baalu gamba yite Yihowaranna isi buurinohura kaꞌu. Yihowa yiinore duduweemmo; isi togo yiinoe: ‘Ati beettoꞌyaati; techo ani atera anna ikkoommo. Xaꞌmie; daga raggekki, uullate qaccuwa ateta asse eemmohena. Siwiilu siqqonni hiiqqaqqattonsa; doru uduunni gede cancanattonsa.’”
^ [3] (gufo 8) Maatewoosi 10:16, 17: “Kuneeti! Hiyyeeyyete mereero noo geꞌreewi gede asse soyeemmoꞌne; konnira hamasu gede qorophitinannire, lembooli gede kayinni joogoota ikke. Mannu yoote mini shongora sayise aannoꞌnehuranna mukuraabensa giddo ganannoꞌnehura umoꞌne agadhe.”
^ [4] (gufo 14) Hawaariyaatete Looso 4:27-31: “Heeroodisinna Phaanxiyosi Philaaxoosi konni katami giddo gamba yite dagatenna Isiraeelete manni ledo ati buuroottohu qullaawu soqqamaanchi Yesuusi aana kaꞌinona. Kuni ikkinohu wolqakkinninna fajjokkinni muꞌroottori woꞌmanno gedeeti. Xa Yihowa, borojjikkira iillanni noonsa darte lai; waajjitukkinni qaalekki coyiꞌra agurtannokki gede jawaante uyinsa. Hurrete angakki diriirsa agurtooti; qullaawu soqqamaanchikki Yesuusi suꞌminni malaattanna dhagge loosi. Insa eeggifattu yannara gamba yite noowi shashshafami; hakkiinni qullaawu ayyaani woꞌmeennansa Maganu qaale waajjitukkinni coyidhu.”
^ [5] (gufo 16) Daanieeli 3:16-18: “Sidiraaqi, Misaaqinna Abidinaago nugusaho togo yite qoltu: ‘Nabukedenetsoori , tenne haja daafira atera dawaro qola dihasiissannonke. Soqqammeemmo Magani wala yitanno giira giddo tugammummoro gatisankera dandaanno; nugusa, isi angakkinni gatisannonke. Nugusa, tenne assa hoogiro nafa, magannakkira soqqammeemmokkitanna uurrisoottota worqete misile magansiꞌneemmokkita afi.’”
^ [6] (gufo 17) Maganu Mangiste Dudubbannore Yihowa Farciꞌraasine (Ingilizete Afoo) yaanno maxaafa qool. 662 nna Maganu Mangiste Gashshite No! (Amaaru Afoo) yaanno maxaafira qool. 150 aana “Isi Maganu Ayirrinyira Yee Reyino” yitanno saaxine lai.