Hunda Borreessinoonnire Illachishshinanni?

1, 2. Yihudaho moote ikkinohu shoolu manni xagge xiinxalla maaho kaaꞌlitannonke?

MITTU manchi shalaqe uwanna laittoro, ati hakkaanni higge saꞌꞌatto wote qorophattoti egennantinote. Hatteente gede, wolu manni loosino soꞌrore kultanno xagge xiinxallanke ninkeno hattoo soꞌro loonseemmokki gede kaaꞌlitannonke. Hegere heeshsho doogora haꞌneemmo woteno coyi hattooti. Qullaawu Maxaafi giddo kulloonni manni loosino soꞌronni lowore ronseemmo.

² Sai birxichira xaggensa ronsummoti shoole Yihudu moote, Yihowara woꞌmu wodaninni soqqantino. Ikkirono, insa soꞌro loossino woti no. Ninke insa loossino soꞌronni maa ronseemmo? Hattoo soꞌro loonseemmokki gede kaaꞌlannonkeri maati? Insa xagge hiincanke, hunda borreessinoonnirinni roso afiꞌneemmo gede kaaꞌlitannonke.—Roomu Sokka 15:4 nabbawi.

MANNU HAYYO ADDAXXA QARRU GIDDORA EESSITANNO

3-5. (a) Aasa Yihowara woꞌmu wodaninni soqqaminoha ikkirono, mayi soꞌro loosino? (b) Aasa, moote Baasha Yihuda qasate dayi yannara manna addaxxanno gede assinosiri maa ikkara dandaanno?

³ Hanni umo Aasa xagge hasaambo; togo assanke Maganu Qaali heeshshonke giddo danchare assate kaaꞌlannonke gara huwatate kaaꞌlitannonke. Aasa, Itiyophiyu mitte miliyoone olanto adhe Yihuda qasara dayi yannara Yihowa addaxxinoha ikkirono, moote Baasha isi moohino qooxeessi mule Raama daye qiisho qiishiꞌri yannara hatto diassino. (2 Dud. 16:1-3) Aasa umisi hayyo addaxxino; hattono Sooriyu Moote Benihadaadi Baasha qasanno gede afansha soyino. Aasa hedinori qiniiyya? Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Baasha konne coye macciishshe Raama qiishiꞌranni noo qiisho aguri.” (2 Dud. 16:5) Konni daafira, Aasa hedinori mito geeshsha qiniino!

⁴ Ikkollana, Yihowa Aasa assinore lainohu hiittoonniiti? Yihowa, Aasa iso addaxxa hooginotera masaalaancho Hanaani soye boroorino. (2 Duduwo 16:7-9 nabbawi.) Konnira Hanaani togo yiinosi: “Kunni kaꞌa olu atewiinni dibaxxanno.” Baasha assannore agurinoha ikkirono, Aasanna mannisi Aasa moohino diro baala olamanni heeꞌrino.

⁵ Sai birxichira laꞌnummonte gede Maganu Aasa wodana lae, isi woꞌmu wodanisinni soqqaminosihu gede asse kiirino. (1 Mot. 15:14) Maganu, Aasa isira soqqamate assinore naadino. Ikkirono Aasa soꞌro loosasi abbitino qarra adha hasiissinosi. Aasa, Baasha hedinore assannota hoolate Yihowa addaxxa agure manna, yaano Benihadaadinna umosi addaxxanno gede assinosiri maati? Isi Magano addaxxantenni, wole gobba moote ledo namooma woy olu hayyo horoonsiꞌra kaaꞌlitanno yee hedino ikka? Isi bushu manni amaale adhino ikka?

6. Aasa loosino soꞌronni maa ronseemmo? Xawisi.

⁶ Aasa xagge ninkeneeto layiꞌneemmo gede kaaꞌlitannonke. Wolqankera aleenni ikkino coyi tuncu yaannonke wote, Yihowa addaxxineemmoti egennantinote. Ikkollana, shiimmaadda lawanno coyi barru baala tuncu yaannonke wote hatto assineemmo? Tuncu yiinonkere ninkera lawinonke garinni tirate mannu hedo harunsineemmo? Qullaawu Maxaafiha xintu seera xiinxallinenna hakko seera harunsine, Yihowa addaxxineemmota leellinsheemmo? Lawishshaho, mito wote maateꞌne songotenna jajjabba gambooshshe hadhinannikki gede assate woꞌnaaltannoha ikkara dandaanno. Hattoo yannara, Yihowa biddishsha aaheranna togoo coye hayyotenni amadatto gede kaaꞌlahera huucciꞌratto? Miteekke loosu basenni fushshine hunneennahe wole looso afiꞌralla hoogitto? Loosaasine qaxadhanno manchira, lamalate giddo assiꞌnanni gambooshshe ganyite haꞌrattota hasaawatto? Tuncu yaannonke coyi baxiha ikkirono, Faarsaasinchu coyiꞌrino amaale harunsa kaaꞌlitannonke: “Doogokki Kaaliiqira eeggo uyiꞌri; iso addaxxi; isino towatannohe.”—Far. 37:5.

BUSHU JAALOOMI GAWAJJANNOHU HIITTOONNIITI?

7, 8. Iyosaafiixi loosino soꞌro maati? Tini gawajjitinosihu hiittoonniiti? (Hanafote noo misile lai.)

⁷ Xa hanni Aasa Beetti Iyosaafiixire hasaambo. Isira haammata dancha akatta noosi. Iyosaafiixi Magano addaxxe batinye dancha coye assino. Ikkollana, isino gara ikkinokkire assino woti no. Lawishshaho, isi beettisira aliyyehu Israeelete gashshootihu bushu Moote Akiaabi beetto haaꞌrino. Qoleno, Iyosaafiixi masaalaanchu Mikaya qorophanno gede kulinosiha ikkirono, Akiaabira haꞌle Sooriya qasate haꞌrino. Iyosaafiixi olunniwa reye hooge gatino. Hakkiinni, Yerusaalame higino. (2 Dud. 18:1-32) Tennera masaalaanchu Iyu togo yee xaꞌminosi: “Bushuulle kaaꞌlanna Kaaliiqa gibbannorira haꞌla danchateni?”—2 Duduwo 19:1-3 nabbawi.

⁸ Iyosaafiixi tennenni bangaginoha lawannohe? Isi Yihowara diinaggaawe soqqama agurinokkiha ikkirono, Akiaabi ledo jaalooma kalaqiꞌreenna iillinosirinni roso afiꞌrinohanna Iyu seejjo adhinoha dilawanno. Iyosaafiixi xaano gara ikkitinokki aante kalaqiꞌrino. Isi Maganu diina ikkinohu Akiaabi beetti yaano bushu Moote Akaaziyaasi ledo jaalooꞌmino. Iyosaafiixi Akaaziyaasi mitteenni markabba seekkidhino; hatti markabba heddino hajara horoonsidhukkinni hiiqqaqqante baꞌino.—2 Dud. 20:35-37.

9. Busha jaalooma kalaqiꞌra heeshshonke woꞌma gawajjitannohu hiittoonniiti?

⁹ Iyosaafiixi xagge xiinxallanke ninkeneeto layiꞌneemmo gede kaaꞌlitannonke. Hiittoonni? Xaphoomunni laꞌniro, Iyosaafiixi dancha mooteeti. Isi gara ikkinore assino; hattono “wolqasi uyitu geeshsha” yaano woꞌmu wodanisinni Yihowara soqqamino. (2 Dud. 22:9) Ikkollana, isi busha jaalooma kalaqiꞌrasi gawajjitinosi. Tini, qullaawu ayyaaninni borreessinoonnita mitte yaatto qaangeemmo gede assitannonke: “Egennaamu ledo hosannohu egennaamo ikkanno; hawanyootu jaali kayinni qarru aana uwanno.” (Law. 13:20) Togoo manni halaale afanno gede rosiisa hasiꞌneemmo. Ikkollana, Iyosaafiixi Akiaabi ledo hasiisannokki jaalooma kalaqiꞌrasi heeshshosi huꞌnanno gede assite hoogginosi. Hatteente gede, ninkeno Yihowara soqqamannokkihu ledo jaaloommeemmoha ikkiro, qarru giddora eꞌnammora dandiineemmo.

10. (a) Seenne adhate woy mine assiꞌrate daafira hendeemmori Iyosaafiixi lawishshinni mayi roso afiꞌneemmo? (b) Bushu manni ledo jaaloommummoro mayi qarri tuncu yaannonketa dea dihasiissannonke?

¹⁰ Iyosaafiixi xaggenni maa ronseemmo? Mittu Kiristaanchi Yihowara soqqamanno manni giddonni hasiꞌroommo gedee galte diafiꞌreemmo yee hede, Yihowara soqqamannokkihu ledo jaalooma kalaqiꞌrara dandaanno. Woy mitte Kiristaancho Yihowara soqqamannokki fiixise, ‘yanna saꞌe baꞌuhekkinni mine assiꞌri’ yee xixxiiwasera dandaanno. Mitu roduuwi, mitte rodoo yitinore hedannoha ikkara dandaanno; ise togo yitino: “Baxanna baxama, hattono jaalooma kalaqiꞌra nooreeti.” Togoo Kiristaana kaaꞌlannonsari maati? Iyosaafiixira iillinosire hiincansa kaaꞌlitansara dandiitanno. Isi biddishsha afiꞌrate duucha hige Yihowawa shiqino. (2 Dud. 18:4-6) Ikkirono, Iyosaafiixi Yihowa baxannokkihu Akiaabi ledo jaalooma kalaqiꞌri yanna ikkinori maati? Woleteemmero, Iyosaafiixi Yihowa ille woꞌmu wodaninsanni isira soqqantannore laꞌꞌate uulla woꞌmate millissannota dea dihasiissinosi. Yannankerano, Maganu ille “baatto baala illaallissanno”; Isi ninke jawaachishate feeffatinoho. (2 Dud. 16:9) Isi heeꞌnoommo gara afanno, hattono baxannonke. Seenne adhate woy mine assiꞌra hasidhiniro, Yihowa tenne hasattoꞌne afannotanna kaaꞌlannoꞌneta ammantinanni? Isi barrunni mitto barra tenne hasattoꞌne wonshannoꞌneta huluullantinoonte!

WODANIꞌNE NAAXXARA WODHITINOONTE

11, 12. (a) Hiziqiyaasi wodani giddo noori xawo fulinohu hiittoonniiti? (b) Hiziqiyaasi Maganu hanqinni gatanno gede assinori maati?

¹¹ Hiziqiyaasi lawishshinni ma ronseemmo? Wodanita afanno Magani, mitte yannara Hiziqiyaasi wodani giddo noori xawo fulanno gede assino. (2 Duduwo 32:31 nabbawi.) Hiziqiyaasi buuto dhiwami yannara, Maganu isi hurannota xawisanno malaate leellishino yaano caalu badhera higanno gede assino. Gedensaanni Baabiloonete gashshaasine Hiziqiyaasiwa manna sokku; insa manna sokkinohu konni malaati daafira afa hasidhinohura ikkikki digatino. (2 Mot. 20:8-13; 2 Dud. 32:24) Hiziqiyaasi, Maganu wodanisira noore ‘fonqole afara yee facci asse agurisi’ yannara, Baabiloonete mannira “mootete mine noo jajja baala” leellishino. Hiziqiyaasi assinohu kuni gowwimmate loosi, ‘wodanisi giddo noori’ xawo fulanno gede assino.

¹² Qullaawu Maxaafi Hiziqiyaasi naaxxanno gede assinosiri maatiro dikulanno. Isi naaxxinohu Asooru manna qeelinohura woy Maganu dhagge ikkanno garinni hursinosihuraati ikka? Isi naaxxinohu ‘lowo geeshsha durooꞌminohuranna’ ‘mannu baalu ayirrisinosihuraati’ ikka? Hiziqiyaasi naaxxanno gede assinosi korkaati baxiha ikkirono, isi Yihowa “assinosi danchummara galata diqolino.” Tini dadillissannote! Isi, hakkuyira albaanni Yihowa woꞌmu wodanisinni soqqaminota kule eeggifate huucciꞌrinoha ikkirono, assinori Yihowa dadillisino. Ikkirono, ‘Hiziqiyaasi umosi shollishino’ daafira, isinna mannisi Maganu hanqinni gatino.—2 Dud. 32:25-27; Far. 138:6.

13, 14. (a) Yihowa wodaninke giddo noore ‘fonqole afara yee facci asse agurannonkehu’ mamoote ikkara dandaanno? (b) Assinoommo coyiꞌra mannu naadannonke wote naaxxineemmokki gede kaaꞌlannonkeri maati?

¹³ Hiziqiyaasi xagge nabbawanna hiinca kaaꞌlitannonkehu hiittoonniiti? Hiziqiyaasi naaxxinohu Yihowa Senaakireemi qeelanno gede kaaꞌlisihunna buuto dhiwami yannara dhagge ikkanno garinni hursisihu gedensaanni ikkinota qaagi. Mitto dancha coye assineenna qinaannonke wote, Yihowa ‘wodaninke giddo noori’ xawo fulanno gede ‘fonqole afara yee facci asse agurinonkeha’ ikkakka? Lawishshaho, mittu rodii lallawo seekke qixxaawe lowo manni albaanni shiqishino yino. Lowo manni tennera baasa naadisi. Isi mannu konni garinni galatinositera naaxxannoha ikkara dandaanno.

¹⁴ Wolu manni naadannonke wote, Yesuusi coyiꞌrino qaale qaaga hasiissannonke: “Hajanjoonniꞌnere . . . wonshitinanni woyite, ‘Ninke tidhinoommokki soqqamaanooti; assa hasiissannonke daafiralla assinoommo’ yiiyye.” (Luq. 17:10) Hiziqiyaasi lawishshi togoo woteno kaaꞌlannonke. Naaxxasi xawo fultinohu Maganu “assinosi danchummara galata” qolikki gati yannaraati. Yihowa assinonkere heeshshi gotti assine hedanke Isi giwanno akatta hooꞌlate kaaꞌlitannonke. Yihoware naande coyiꞌra dandiineemmo. Isi Qullaawa Borronna qullaawu ayyaanisi widoonni mannasi kaaꞌlanno.

DOODHITINANNI WOTE QOROPHE

15, 16. Iyosiyaasi Maganu agarooshshe hooginohunna reyinohu mayiraati?

¹⁵ Danchu Moote Iyosiyaasi assinorinni, qoropha hasiissannonkeha mayi roso afiꞌneemmo? Isi qeelamannonna reyanno gede assinosiri maatiro hedi. (2 Duduwo 35:20-22 nabbawi.) Iyosiyaasi, Gibitsete Moote Nikau lamenka giwanshiishannori nookkita kulinosiha ikkirono, isi ledo ‘gaaramara’ fulino. Qullaawu Maxaafi Nikau coyiꞌrino qaali “Maganu afiinni dayinoha ikkinota kulanno.” Ikkina Iyosiyaasi Nikau ledo gaaramara fulinohu mayiraatiyya? Qullaawu Maxaafi tennera tenne teꞌee diyaanno.

¹⁶ Iyosiyaasi, Nikau coyiꞌrino qaali Yihowawiinni dayinoha ikkinota buuxa dandaannohu hiittoonniiti? Woleteemmero, isi ammanantino masaalaano giddonni Ermiyaasi xaꞌma dandaanno. (2 Dud. 35:23, 25) Isi hatto assinota kulannori kayinni dino. Qoleno, Nikau haꞌranni noohu Karkemiishi yinanni bayichooti. Isi hakkira haꞌranni noohu Israeele qasara ikkikkinni, ‘diinasi qasaraati.’ Hakkiinni saeno, Nikau Yihowa suꞌma woy mannasi xoninokki daafira, Iyosiyaasi isi ledo qasamanno gede assannosiri dino. Konni daafira, Iyosiyaasi Nikau qasate doogimale kaino. Tenne xaggenni maa ronseemmo? Mittu qarri tuncu yaannonke wote, Yihowa hattee hajo daafira hiittoo lao noosiro heda hasiissannonke.

17. Mittu coyi tuncu yaannonke wote, Iyosiyaasi loosino gedee soꞌro loonseemmokki gede qoropha dandiineemmohu hiittoonniiti?

¹⁷ Mittu qarri iillannonke wote, hakko qarra tiꞌrate kaaꞌlannoha Qullaawu Maxaafiha xintu seera qaaganna quwa saꞌnummokki harunsa hasiissannonke. Qoleno, cimeeyye amaaꞌla hasiissannonke. Tenne yannara kullanninke coyi anfoommoha ikkara woy borronke giddo xiinxallinoommo coye ikkara dandaanno. Ikkirono, cimeeyye hattoo hajo ledo xaado afiꞌrinoha wole Qullaawu Maxaafiha xintu seera huwanteemmo gede kaaꞌlitankera dandiitanno. Lawishshaho, mitte rodoo dancha duduwo duduwa hasiissannoseta affino. (Soq. 4:20) Ikkollana, ise mitto barra soqqansho fulate heddinoha ikkirono, Yihowa Farciꞌraasincho ikkinokki minaannise soqqansho haꞌra hossanno gede hasiꞌrino. Minaannise hatto yiinohu, muli barri kawa ise ledo hose egenninokkihura lamunku mitteenni milli yaara yee ikkara dandaanno. Ise tenne yannara Qullaawu Maxaafi qummeeshshuwa lawishshaho, Maganoho hajajammanni gedenna manna rosaano assinanni gede kultanno hajajo qaaggannoha ikkara dandaanno. (Mat. 28:19, 20; Soq. 5:29) Ikkirono, Qullaawu Maxaafi ise minaannisera maahoyye yite galtanno gedenna quwa saꞌannokkita ikkitanno gede kulannota dea dihasiissannose. (Efe. 5:22-24; Fil. 4:5) Minaannise soqqansho horo fultannokki gede assinosenso, mitto barra calla soqqanshote haꞌra agurte ledosi hossanno gede xaꞌminose? Maganu fajjo assate sharrammeemmo wote, quwa saꞌꞌa hooganna danchu tiiꞌꞌi heeꞌrannonke gede assiꞌra hasiissannonke.

WOꞌMU WODANINNI SOQQANTINE HAGIIDHE

18. Konni birxichira ronsummoti shoole moote xagge kaaꞌlitannohehu hiittoonniiti?

¹⁸ Guuntete xeꞌne noonkere ikkinoommo daafira, xaggensa ronsummoti shoole moote loossinote gedee soꞌro loonseemmo woti heeꞌrara dandaanno. Miteekkine (1) anfummokkinni uminke hayyo addaxxineemmoha, (2) busha jaalooma kalaqiꞌneemmoha, (3) naaxxineemmoha, woy (4) Maganu fajjo maatiro balanxe anfummokkinni mitto doorsha doodhineemmoha ikkara dandaanno. Ikkollana, Yihowa shaqqadoho! Isi shoolente moote giddo nooha dancha coye lainte gede, ninke giddo noohano dancha coye laꞌꞌanno. Qoleno, Yihowa lowo geeshsha banxeemmositanna woꞌma giddonkenni isira soqqama hasiꞌneemmota laꞌꞌanno. Isi, ninke soꞌro loonseemmokki gede kaaꞌlate, hunda isira soqqamino manni xagge borreessiisinonke. Konni daafira, tenne Qullaawu Maxaafi giddo borreessinoonni xagge hiincino; qoleno Yihowa tini xagge borreessantanno gede assinohura galantosi!