1924​—Xibbu Diri Albaanni

INSA RAADOONETE WIDOONNI SABBAKKINO

Beeteelete heedhanno roduuwi Niwu Yorkete katamira Isteeteni giddichora WBBR yinanniha raadoonete xaawa qasate mitto diro saꞌanno yanna loossanni keeshshitino. Insa baatto maxartu gedensaanni, loossanno roduuwi galtannoha jawa minenna uduunne worranni mine mintino. Kuni loosi goofita, roduuwu raadoonete xaawa qasate hasiisanno uduunne gamba assa hanaffino. Kayinni insara qarra ikkannohu lowo coyi tuncu yiinonsa.

Roduuwaho raadoonete xaawiha qara anteena qasa lowo geeshsha qarra ikkitinonsa. Honsayina mitte meetire ikkanno anteena hojja 61 meetire ikkannohu lamu haqqi mereero qanse uurrisa hasiissino. Umo woꞌnaalummo woyite diqiniino. Roduuwu Yihowa kaaꞌlannonsata hexxitino daafira gedensoonni qiniinonsa. Konni loosira kaaꞌlaminohu Kalviini Proseri yinanni rodii togo yiino: “Umo woꞌnaalummo woyite qinoommenkero ‘Loonsummo gara laꞌini!’ yine ninkeneeto bokkeessinammora dandiineemmo.” Roduuwu Yihowa kaaꞌlinonsa daafira ayirrinye isira uyitino; ikkirono wolu qarrino tuncu yiinonsa.

Hatte yannara, raadoonete widoonni pirogiraame sayisa hakkeya rosantinokki daafira, tennera hasiisanno uduunne hira shota diꞌꞌikkitino. Hakko daafira roduuwu pirogiraame sayisate kaaꞌlannoha mannu horoonsiꞌre kae hiranno uduunnicho hidhitu. Insa mayikirafoone hirantenni silke horoonsidhino. Ammajje aganira mitto hashsha roduuwu konne uduunnicho horoonsidhe pirogiraame sayisse laꞌꞌate murcidhu. Pirogiraame sayisse laꞌꞌa hasiissinonsa daafira, roduuwu Maganu Gashshooti faarso faarsitino. Insa giddonni Ernesti Loowi yinannihu mittu rodii hakko barra ikkinoha muushshi assanno coye kulino; isi, roduuwu faarso faarsitanni heedheenna 25 meetire xeertiꞌre Birukiliini raadoonesi faꞌne macciishshanni noohu Daanyu Raazerfordib silke dowwolinonsata coyiꞌrino.

Roduu Raazerfordi togo yiinonsa: “Tenne giwissanno huuro agurre ballo. Basurrootu gamba yee wodannoha labbanno!” Shiima geeshsha saalfattino daafira roduuwu pirogiraame bayichonkonni uurrissino; kayinni insa umi pirogiraamensa woꞌnaalte laꞌꞌate qixxaabbinota huwattino.

Ammajje 24, 1924 raadoonete xaawa maassiinsi yannara Roduu Raazerfordi konne xaawa Yihowa Farciꞌraasine Mootichu Kiristoosi uyinonsa looso loosate horoonsidhannota coyiꞌrino. Isi konne raadoonete xaawa qansoonnihu baalunku manni Qullaawu Maxaafi halaalenna tenne heeꞌnoommo yanna daafira huwatanno gede kaaꞌlate ikkinota coyiꞌrino.

Pirogiraame mite yine sayisate assinoonniri lowo geeshsha qiniino. Yihowa Farciꞌraasine WBBR yinanniha konne xaawa pirogiraame sayisate 33 diro horoonsidhino.

INSA WAAJJITUKKINNI AMMAꞌNOTE MASSAGAANO RUFFINO

Qullaawu Maxaafi rosaano Maaja 1924 Kolomboosi Ohayo jawa gambooshshe assidhino. Alame woꞌmatenni dayino manni lallawo Arawete, Ingilizete, Faransayete, Jarmanete, Giriikete, Hangaariyu, Ixaaliyu, Lituweeniyu, Poolaandete, Ruusiyu, Iskaandineeviyu afiinninna Yukireenete afiinni macciishshino. Gama pirogiraame raadoonetenni sayinsoonni; hattono Ohayo Isteeti Joornaali yinanni gaazeexirano tini pirogiraame barru baala fultanno gede qixxaawo assinoonni.

Hamuse Maaja 24 gambooshshe dayinohu 5,000 saꞌꞌanno manni sabbakate fulino. Kuri roduuwi 30,000 meddi yitanno maxaaffa eltino; hattono lowo kume ikkanno manna Qullaawa Maxaafa xiinxallissino. Agarooshshu Shae hakku barri lowo geeshsha hagiirsiisannoha ikkinota kultino.

Arbe Maaja 25nni Roduu Raazerfordi lallawo shiqishanni heeꞌre, worbimmatenni ammaꞌnote massagaano rufanno qaagiishsha nabbawino. Isi poletikunna ammaꞌnote massagaano hattono daddalaano “mannu Maganu Gashshooti halaale rosannota hoolte Maganu abbanno atoote afiꞌrannokki gede assitino” yee coyiꞌrino. Qoleno Raazerfordi insa ‘Qaalu Gondoori Maamarira halantanno daafiranna Maganu uulla gashshannohu konni maamari widoonniiti yite heddanno daafira sodhinota’ coyiꞌrino. Qullaawu Maxaafi rosaano tenne sokka mannaho sabbakate worbimma hasiissannonsa.

Kuni gambooshshi abbino guma xaphi assite kultanni Agarooshshu Shae togo yitino: “Kolomboosi assinoonnihu konni gambooshshira gamba yitinoti shiima Mootichu olanto ammanatenni jawaatte hadhino. . . . Kuni gambooshshi mannu giwinsarono worbimmatenni diinaggaabbe sabbakkanno gede kaaꞌlinonsa.” Konne gambooshshe dayinohu Liyo Kilawusi yinanni rodii hakkawarita qaage togo yiino: “Gambooshshu gedensaanni qoqqowinkera heeꞌranno mannira tenne sokka kulate quqquxamme haꞌnoommo.”

Birru aganira Qullaawu Maxaafi rosaano, Roduu Raazerfordi ammaꞌnote massagaano rufinota kultannota Qeesoota Kassansi yitannota lowo miliyoone ikkitanno tiraakte mannaho iillisha hanaffino. Firanki Joonseni yinanni rodii, roduuwu isiwa dagge iillita geeshsha noohu 20 daqiiqi giddo calla Okilahoomaho Kiliivelaandi yinannihu shiimu katamira noohu soqqanshote qoqqowisira tiraakte tuqise gudino. Hakko katamira heeꞌranno manni isi sabbakino sokkara hanqe hasanni noosi daafira roduuwa maaxame agara hasiissinosi. Roduu Firanki hakko qooxeessira noo Beetekiristaane eꞌꞌe maaxamate hedi. Isi eanno woyite hakko noohu nookki daafira sawaakichunnihu Qullaawu Maxaafi giddonna mannu ofollannote mitte mittente wombarera Qeesoota Kassansi yitanno tiraaktuwa wore fulino. Hakkiinni isi bayichonkonni fule haꞌrino. Isira xaano shiima yanna noosi daafira, qooxeessaho noote lame beetekiristaanerano tiraakte worino.

Hakkiinni Roduu Firanki rahe roduuwunni xaadate hedinowa haꞌri. Isi hordofanni noosi manni afannosikki gede nadaaje xorshinanni basera badheenni maaxamino. Kuni manni makeenunni mulesiinni hige sainoha ikkirono iso kayinni dilaino. Insa hadhanni heedheennanni, qooxeessaho soqqantanni noo roduuwi baalunku dagge Firanki makeenunni haadhe hadhino.

Roduuwu giddonni mittu hakkawarita qaage togo yiino: “Katamu giddonni fulle haꞌnanni heeꞌne sase beetekiristaane muleenni hinge saꞌnoommo. Mitte mittente beetekiristaane albaanni 50 meddi yaanno manni uurre no. Mitu manni tiraakte nabbawanni no; mitu manni kayinni sawaakichaho leellishanni no. Shiima geeshsha keeshshinoommoro kuni manni afe hooginonke! Kayinni Maganinke Yihowa galatamona isi tenne sokka iillinsheemmo gedenna diinnanke anganni gante fulleemmo gede kaaꞌlinonke.”

WOLE GOBBARA WORBIMMATENNI SOQQAMA

Qullaawu Maxaafi rosaano wole gobbuwarano worbimmatenni farcidhino. Faransayete gobbara aliyyeenni, Jooseefi Kireeti yinanni rodii Poolaandete gobbanni darame dayinohu shiilo umanno mannira sabbakino. Isi, “Reyino Manni Mulenni Kaꞌꞌanno” yitanno lallawo shiqishate pirogiraame fushshiꞌrino. Roduuwu hakko katamira heeꞌranno manna koyissanni heedheenna, qooxeessaho heeꞌranno qeesichi isi beetekiristaane eanno manna hakkiira haꞌrannokki gede qorowisiisino. Kayinni qeesichu hedinori diꞌꞌikkino. Gambooshsheho 5,000 saꞌꞌanno manni dayino; kuni qeesichino dayino! Roduu Jooseefi Kireeti kuni qeesichi ammanasira gaaramanno gede koyisinosi; isi kayinni giwino. Lallawote gedensaanni gambooshshe dayino manni Maganu Qaali daafira roore afate gooꞌrinota huwatinohura roduu Jooseefi Kireeti noosi borro baala mannaho tuqisino.—Amo. 8:11.

Roduu Kilawudi Birawuni dancha duduwo sabbakate xaa yannara Gaana yinannita Afiriku gobba haꞌrino. Isi shiqishino lallawonna tuqisino borruwa hatte gobbara halaalu rahe halaꞌlanno gede kaaꞌlitino. Jooni Bilaankseni yinannihu xagichu mine loosate rosanni noohu mittu manchi roduu Birawuni shiqishino lallawo giddo mitte macciishshino. Isi bayichonkonni halaale afiꞌrinota wodanchino. Jooni Bilaankiseni togo yiino: “Halaalu lowo geeshsha hagiidheemmo gede assinoe; konne halaale waajjummokkinni ronseemmo rosi mine kuloommo.”

Jooni Qullaawu Maxaafi Maganu Sillaaseeti yee rosiisannokkita afino daafira, mitto bara tenne daafira qeesicha xaꞌmate Angilikaanete beetekiristaane haꞌri. Hakkiinni qeesichu, “Ati Kiristaancho diꞌꞌikkootto Daawuloosiho; amo kai kowii!” yee hanqe shorrisi.

Jooni minira haꞌrihu gedensaanni qeesichu Sillaase daafira mannu noowa fule gaaramanno gede kultannota borrote sokka borreessisi. Hakkiinni qeesichu Joonira isi rosanno rosi mini sooreessi biiro saꞌꞌanno gede kulisi. Rosu mini sooreessino Jooni addinta qeesichaho sokka borreessinoronna teꞌee xaꞌmisi.

Jooni “Ee borreessoommo” yee qoli.

Rosu mini sooreessi, Jooni sokka borreesse qeesicha maaro xaꞌmiꞌranno gede kulisi. Hakko daafira Jooni sokka togo yee borreessa hanafi:

“Rosu mini sooreessinke sokka borreesse maaro xaꞌmiꞌreemmohe gede kulinoe; kayinni maaro xaꞌmiꞌreemmohehu kaphu roso rosiisattota ammanittoro callaati.”

Rosu mini sooreessi tenne ammana hooge, “Jooni borreessatto sokka tenneeti?” yee xaꞌmisi.

Hakkiinni Jooni, “Ee togo yeella borreesseemmo” yee qoli.

Sooreessuno, “Konni rosi mininni shorramatto. Gashshootu kaaꞌlanno ammaꞌno qeesicha mishshanni heedhe konni rosi mine rossanni heeꞌrattoha lawihe?” yiisi.

Jooni qole, “Afummona rosiisaancho, ati rosiissanni heedheennanke leellinonkekkiri heeꞌriro xaꞌma didandiineemmo?” yii.

Rosu mini sooreessi “Dandiitinanniwe” yee qoli.

Hakkiinni Jooni togo yii: “Anino hattolla assoommo. Kuni qeesichi Qullaawu Maxaafi daafira rosiisannanke ani xaꞌmo xaꞌmoommo. Isi xaꞌmoommo xaꞌmora dawaro qola hoogino daafira, ani sokka borreesse iso maaro xaꞌmiꞌreemmohu mayiraati?”

Jooni rosu mininni dishorrinoonni. Hattono isi qeesicha maaro dixaꞌmiꞌrino.

QULLAAWU MAXAAFI ROSAANO ALBINNI ROORE LOOSATE QUQQUXANTINO

Hakko diro ikkinore xaphi assite kultanni Agarooshshu Shae togo yitino: “Ninkeno Daawiti gede ‘Olaho wolqa oottoe’ yaa dandiineemmo. (Faarso 18:39) Kuni diri lowo geeshsha jawaachishannoho; korkaatuno Yihowa loososi loonseemmo gede kaaꞌlinonke gara laꞌnoommo. . . . Ammanantino soqqamaanosi dancha duduwo hagiirrunni sabbakkanni no.”

Hakko diri jeefora roduuwu wole raadoonete xaawa ledde qasate pirogiraame fushshidhu. Wole raadoonete xaawa qasa hananfoonnihu Yunayitidi Isteetisete Chikaago yinanniwaati. Konne haaro xaawa WORD yaano “QAALE” yinoonni; insa raadoonete widoonni sabbakkannohu Maganu Qaale ikkino daafira togo yaa maltinote. Konni xaawira xeertowa noo manni nafa Maganu Gashshootiha dancha duduwo macciishshanno gede albihunni roore wolqa afiꞌrino uduunnicho qansoonni; tenne pirogiraame Kanaadaho aliyyeenni heeꞌranno manni nafa macciishsha dandiino.

Yihowa 1925nni Qullaawu Maxaafi rosaano Ajuuja fooliishsho 12te kulloonniha dhagge ikkanno halaale albinni roore huwattanno gede kaaꞌlinonsa. Kuni halaali mitootaho gufisiisanno kincho ikkino. Batinyu roduuwi kayinni, iima ikkino coyenna kuni coyi uullate aana nooha Maganu manna kaaꞌlannohu hiittoonniitiro huwatansanni lowo geeshsha hagiidhitino.