Qullaawu Maxaafi Maganu Uyinonke Maxaafaati

1, 2. Qullaawu Maxaafi kaajja Maganu eltooti yineemmohu mayiraati?

JAALIKKI hedeweelcho mitore uyihero hiitto ikkatto? Hagiidhatto daafira adhite bayichonko horoonsiꞌrattoti dihulullissannote. Qoleno jaalikki hede danchare uyinohe daafira galatattositi egennantinote.

² Qullaawu Maxaafi Maganu uyinonke eltooti. Qullaawu Maxaafi wolewa mittowano afa dandiineemmokkire kulannonke. Lawishshaho, Maganu gordo, uulla, hattono umi labbaahanna meyata kalaqinota kulannonke. Iillannonke qarra saꞌꞌate kaaꞌlitannonke amaale aannonke. Qoleno, Maganu uulla heeꞌrate baxisanno bayicho assate hedino hedo wonshanno gara anfeemmo gede kaaꞌlannonke. Addanko Qullaawu Maxaafi kaajja eltooti!

3. Qullaawa Maxaafa xiinxallatto wote, maa huwatatto?

³ Qullaawa Maxaafa xiinxallatto wote, Maganu jaalasi ikkattora hasiꞌrannota huwatatto. Maganu daafira rossanni haꞌritto kiiro, isi ledo noohe jaaloomi lexxanni haꞌranno.

4. Qullaawu Maxaafire hedatto wote dhagge ikkannoheri maati?

⁴ Qullaawu Maxaafi 2,800 saꞌꞌanno afiinni qixxaawino; qoleno lowo biliyoone ikkannoha attammoonni. Alamete aana xibbunni 90 anga saꞌꞌanno manni, Qullaawa Maxaafa uminsa afiinni nabbawa dandaanno. Qoleno lamalate kiiro, mitte miliyoone saꞌꞌanno manni Qullaawa Maxaafa afiꞌranno! Ee, Qullaawu Maxaafi gedeehu wolu maxaafi dino.

5. Qullaawu Maxaafi ‘Maganu Ayyaaninni’ borreessinoonniho yineemmohu mayiraati?

⁵ Qullaawu Maxaafi ‘Maganu Ayyaaninni’ borreessinoonniho. (2 Ximootewoosi 3:16 nabbawi.) Ikkollana mitu manni, ‘Qullaawu Maxaafi mannu borreessinoha ikkina, Maganu qaale hiitto ikke ikkanno?’ yaara dandaanno. Qullaawu Maxaafi togo yee qolanno: “Himana Qullaawu Ayyaani massagino manni Maganuwiinni adhe coyiꞌrino.” (2 Pheexiroosi 1:21) Hanni mittu loosiisaanchi borreessaanchosi sokka borreessitara kulino yine hendo. Hattee sokka qixxeessaanchi ayeti yaatto? Borreessitu mancho ikkitukki loosiisaanchoho. Hatteente gede, Qullaawu Maxaafi Qixxeessaanchi Maganoho ikkinnina isi borreessate horoonsiꞌrino manna diꞌꞌikkino. Maganu kuni manni isi hedo borreessanno gede massagino. Ee, Qullaawu Maxaafi “Maganu qaaleeti” yaa garaho.—1 Teselonqe 2:13; Jeefote Hedo 2 lai.

QULLAAWU MAXAAFI YAANNORI GARAHO

6, 7. Qullaawu Maxaafi isi isiniiwa sumuu yaannoho yineemmohu mayiraati?

⁶ Qullaawa Maxaafa borreessine gundoonnihu 1,600 saꞌꞌanno diri giddooti. Borreessino mannino babbaxxitino yannara heeꞌrinoho. Insa giddo mitu lowo roso rossinoreeti; mitootu kayinni hakkeeshshi geeshsha dirossinoreeti. Lawishshaho, mittu akimichaho. Mitootu gawarete, qulxuꞌme woshshaaddannoreeti, allaalaasinete, masaalaanote, ejjeettote (gashshaanote) nna mootoollete. Borreessinohu addi addi manna ikkirono, Qullaawu Maxaafi gudisire isi isiniiwa sumuu yaannoho. Hatto yaa, mitto bayicho wolere yee wolewa wolere diyaanno yaate.a

⁷ Qullaawu Maxaafiti umi fooliishshuwa alamete aana qarru hanafino gara kultanno; jeefote fooliishshuwa, Maganu uulla gannate asse konne qarra hoolanno gara xawissanno. Qullaawu Maxaafi lowo kumi diri xagge amadino; qoleno Maganu hedinori woꞌmikki gatannokkita buuxisanno.

8. Qullaawu Maxaafi kulannohu sayinsete coyi gara ikkinota leellishanno lawishsha kuli.

⁸ Qullaawu Maxaafi sayinse rosiisate borreessinoonniha ikka hoogirono, sayinsete coye kulanno wote gara ikkinorella kulanno. Maganu qixxeessino maxaafi togooha ikkasi garankolla. Lawishshaho, Leewaawootu maxaafi, Israeele xiwanu taraawannota gargadhitanno gede kaaꞌlannoha Maganu biddishsha kulanno. Konne biddishsha borreessinoonnihu mannu bakiteeriyunna vayirese xibba sayissanno gara afara lowo diri albaanniiti. Qullaawu Maxaafi uulla mulla darga rarraꞌinotano kulanno. (Iyyoobi 26:7) Qoleno, mannu wayi doyicho daafira afinokki waro, Rosiisaancho 1:7 aana tenne doyichore kulloonni.

9. Qullaawu Maxaafi borreessaano noore maaxxukki borreessansa maa buunxeemmo gede assitannonke?

⁹ Qullaawu Maxaafi giddo noo xaggeno halaaleho. Batinye xaggete maxaaffa borreessaano noore gudisse dikultanno; hakko daafira, maxaaffansa giddo noo xagge baala garaho yaa didandiinanni. Lawishshaho, dagansa wole daga ledo olante qeelantinota mito wote borreessitukki saꞌanno. Qullaawu Maxaafi borreessaano kayinni, Israeele qeelantino woti noota maaxxukki kultino. Qoleno uminsa soꞌro nafa borreessitino. Lawishshaho, Muse loosinota lowo soꞌronna hatteera Maganu qorichishinosita Kiirote maxaafira borreessino. (Kiiro 20:2-12) Qullaawu Maxaafi borreessaano noore maaxxukki borreessansa, Qullaawu Maxaafi Maganu uyinonke maxaafa ikkinota buuxissanno. Konni daafira Qullaawu Maxaafi yaannore addaxxa dandiineemmo.

DANCHA AMAALE WOꞌMITINO MAXAAFA

10. Qullaawu Maxaafi amaale kaaꞌlitannonkete yineemmohu mayiraati?

¹⁰ Qullaawu Maxaafi “halaale rosiisate, sodhinore seejjate, soꞌro hoolatenna halaalaancho heeshshora ikkanno biddishsha aate [kaaꞌlanno].” (2 Ximootewoosi 3:16) Ee, Qullaawu Maxaafi amaale yannankera kaaꞌlitannote. Yihowa kalaqammoommo gara afino daafira, hedonkenna giddonketa huwatanno. Isi ninke umonke anfoommohunni roore afinonke; qoleno hagiirraamma ikkinammora hasiꞌranno. Ninkera dancha ikkinorenna ikkinokkire afino.

11, 12. (a) Yesuusi Maatewoosi fooliishsho 5-7 geeshsha uyinoti dancha amaale hiitteeti? (b) Qullaawu Maxaafinni wolere maa ronseemmo?

¹¹ Yesuusi Maatewoosi fooliishsho 5-7 geeshsha, hagiirre afiꞌra dandiinanni gara, mannu ledo sumuu yine heeꞌra dandiinanni gara, huuccatto assiꞌnanni garanna woxe ma garinni laꞌꞌa hasiissannonkero kultannota dancha amaale uyino. Isi tenne amaale 2,000 diri albaanni uyinoha ikkirono, xaa yannarano baasa kaaꞌlitannote.

¹² Yihowa Qullaawu Maxaafi giddo maatenke heeshsho seekkanno gede, dancha loosaasine ikkineemmo gedenna mannu ledo salaametenni heeꞌneemmo gede kaaꞌlannonkeha xintu seerano worino. Heeꞌneemmo gobba baxxutano ikkituro, woy iillinonke qarri baxihano ikkiro, Qullaawu Maxaafihu xintu seeri ninke baalaho kaaꞌlannoho.—Isayaasi 48:17 nabbawi; Jeefote Hedo 3 lai.

QULLAAWU MAXAAFI MASAALO AMMANNANNITE

13. Isayaasi Baabiloonete katami ma ikkannota masaalino?

¹³ Qullaawu Maxaafi giddo nooti batinye masaalo woꞌmitino. Lawishshaho, Isayaasi Baabiloone diigantannota masaalino. (Isayaasi 13:19) Isi hakku katami horramanno gara xawise kulino. Baabiloonete katami lowo cufana afiꞌrinoho; qoleno lagu golo ikkinoho. Ikkollana, Isayaasi hakku lagi moolannotanna cufanuno faꞌnamannota masaalino. Katama horrite amaddannori olantukkinni giddora eꞌanno. Wole agurina Isayaasi Baabiloone horre amadannohu Qiroosi yinanni mancho ikkinota balaxe masaalino.—Isayaasi 44:27–45:2 nabbawi; Jeefote Hedo 4 lai.

14, 15. Isayaasi coyiꞌrino masaalo woꞌmitinohu hiittoonniiti?

¹⁴ Tenne masaalo borreessinihunni 200 diri gedensaanni, mitte olanto Baabiloone qassara daggu. Hattee olanto sooreessi ayeti? Masaalotenni kulloonninte gede, Faarsi gashshooti moote Qiroosiiti. Hatte masaalora kulloonniti wole coyibbano woꞌmitanno gede coyi injee agurino.

¹⁵ Olanto katama qassara martu hashsha, Baabiloonete daga jilu aana no. Insa lowoha kinchu huxxanna laga addaxxitino daafira deseꞌe yite ofolte no. Qiroosinna olantosi wayi wolewa hige daade xeanno gede gadawe dartu. Konni garinni wayi xeino daafira Faarsi olanto lagu giddoonni higge saꞌꞌa dandiitino. Kayinni Baabiloonete huxxa hiitto ikkite saꞌannoyya? Balanxe masaalloonninte gede, martanno wote cufanu faꞌname noo daafira olantukkinni katama horritino.

16. (a) Isayaasi Baabiloonete gedensi daafira mayyee masaalino? (b) Isayaasi coyiꞌrino masaalo woꞌmitinota mayinni anfeemmo?

¹⁶ Isayaasi, layinkita Baabiloonete katamira heeꞌrannohu nookkita masaalino. Togo yiino: “Hegere hegerera mannu heeꞌrannokkiwa ikkanno.” (Isayaasi 13:20) Tini masaalo woꞌmituyya? Iraaqete katamira Baagidaadira 80 kiilomeetire wodiidoonni, alba Baabiloone noowa xa kinnate duuno agurranna woluri noori dino. Xaa yannara nafa hakko heeꞌrannohu dino. Yihowa Baabiloone “baote feyanchinni coꞌo asse [fiino].”—Isayaasi 14:22, 23.b

17. Maganu asseemmo yee coyiꞌrinore baala addaxxineemmohu mayiraati?

¹⁷ Qullaawu Maxaafiti batinye masaalo hilirino gatikki woꞌmitino daafira, Qullaawu Maxaafi albillittete yanna daafira kulannoreno addaxxa dandiineemmo. Yihowa uulla gannate asseemmo yee coyiꞌrino qaali woꞌmannota dihuluullammeemmo. (Kiiro 23:19 nabbawi.) Ee, “kaphannokki Magani tenne [hegere] heeshsho aankera lowo dirira albaanni hexxo uyinonke.”—Tiito 1:2.c

QULLAAWU MAXAAFI HEESHSHOKKI SOORRE BIDDI ASSANNO

18. Phaawuloosi “Maganu qaali” hiittooho yiino?

¹⁸ Kageeshsha laꞌnummonte gede, Qullaawu Maxaafi gedeehu wolu maxaafi dino. Qullaawu Maxaafi isi isiniiwa sumuu yaannoho; qoleno kulannohu sayinsete coyinna amadino xagge halaaleho. Dancha amaale aannonke; hattono giddosi nooti batinye masaalo woꞌmitino. Ikkollana Qullaawu Maxaafi hakkiinni sainore assanno. Soqqamaasinchu Phaawuloosi togo yee borreessino: “Maganu qaali lubbo afiꞌrinohonna [heeshsho afiꞌrinohonna] loosannoho.” Hatto yaa mayyaate?—Ibiraawoota 4:12 nabbawi.

19, 20. (a) Qullaawu Maxaafi ati hiittoo manchootiro afatto gede kaaꞌlannohehu hiittoonniiti? (b) Qullaawa Maxaafa naadattota leellisha dandaattohu ma garinniiti?

¹⁹ Qullaawu Maxaafi heeshshokki soorre biddi assa dandaanno. Ati hiittoo manchootiro huwatatto gede kaaꞌlannohe. Hedokkinna giddiidi ayimmakki afatto gede kaaꞌlannohe. Lawishshaho, Magano banxeemmo yine hendammora dandiineemmo. Kayinni iso banxeemmota leellishate, Qullaawu Maxaafi yaannore assa hasiissannonke.

²⁰ Addanko Qullaawu Maxaafi Maganu uyinonke maxaafaati. Maganu konne Maxaafa nabbawattora, xiinxallattoranna baxattora hasiꞌranno. Tenne elto naadattota leellishi; qoleno iso xiinxallakki agurtooti. Hatto assittoro, Maganu mannu oosora hedinore huwatatto. Aantanno fooliishshora, tenne hedore ronseemmo.