O le Tusi Muamua o Tupu
1 Ua toeaina le tupu o Tavita,+ ma ua tele foʻi ona tausaga;* e ui ua latou faa‘afu o ia i ʻie, ae e leʻi māfanafana ai o ia. 2 Ona fai atu lea o ana auauna iā te ia: “Seʻi matou saʻili mai se teine taupou mo lo matou alii le tupu, e auauna o ia i le tupu ma tausi iā te ia. E taoto o ia i lou fatafata, ina ia māfanafana ai lo matou alii le tupu.” 3 Ona latou ō atu lea e saʻili mai se teine lalelei i le nuu atoa o Isaraelu, ua latou mauaina Apiseka+ le Sunema,+ ma aumaia o ia i le tupu. 4 O le teine e matuā lalelei lava o ia; ua tausi foʻi e ia le tupu ma auauna iā te ia, ae e leʻi momoe le tupu ma ia.
5 O le taimi lea, ua faasili e Atonia+ le tama a Akita o ia lava, ua faapea atu: “E fai aʻu ma tupu!” Na ia faatonuina tagata e faia mo ia se kariota, ma tagata tiʻetiʻe solofanua, ma tagata e toʻa 50 e taufetuli i ona luma.+ 6 Ae e leai se taimi na a‘oa‘ia ai o ia* e lona tamā, e ala i le faapea atu: “Aiseā ua e faia ai lenei mea?” E matuā aulelei lava o ia, ma na fanaua o ia e lona tinā ina ua uma ona fanaua Apisaloma. 7 Ua faifaimea faatasi o ia ma Ioapo le tama a Seruia ma Aviata+ le ositaulaga, ma ua la fesoasoani ma lagolagoina Atonia.+ 8 A o Satoka+ le ositaulaga, o Penaia+ le atalii o Ioiata, o Natano+ le perofeta, o Semi,+ o Rei, ma tagata totoa malolosi+ a Tavita, latou te leʻi ʻau atu iā Atonia.
9 Mulimuli ane, ona faia lea e Atonia o se taulaga+ i mamoe, o povi, ma manu pepeti, e lata i le maa o Soelete lea e latalata i Ene-rokelu. Ua ia valaaulia foʻi ona uso uma, o atalii ia o le tupu, faapea tane uma o Iuta, o ē e auauna i le tupu. 10 Ae e na te leʻi valaaulia Natano le perofeta, o Penaia, o tagata totoa malolosi, ma Solomona lona uso. 11 Ona fai atu lea o Natano+ iā Patesepa+ le tinā o Solomona:+ “Pe e te leʻi faalogo ea ua avea Atonia+ le tama a Akita ma tupu, ae e lē o iloa e lo tatou alii o Tavita? 12 O lenei, seʻi oʻu fautua atu iā te oe faamolemole, ina ia e faasaoina ai lou ola ma le ola o lau tama o Solomona.+ 13 Inā alu ia i le tupu o Tavita ma faapea atu iā te ia, ‘Loʻu alii e, le tupu, pe e te leʻi tautō mai ea i lau auauna e faapea: “O le a avea lau tama o Solomona ma tupu pe a mavae atu aʻu, o ia foʻi e nofo i loʻu nofoālii”?+ Ae aiseā ua fai ai Atonia ma tupu?’ 14 A o oulua talanoa ai i inā ma le tupu, ou te mulimuli atu iā te oe, ma ou faamaonia au upu.”
15 Ona alu atu ai lea o Patesepa i le tupu, i lona potumoe. Ua toeaina lava le tupu, ma o loo auauna atu Apiseka+ le Sunema i le tupu. 16 Ona punou lea o Patesepa ma ifo atu i le tupu, ua fai mai le tupu: “O le ā se mea e te manaʻo i ai?” 17 Ua tali atu o ia: “Loʻu alii e, na e tautō i lau auauna i le suafa o Ieova lou Atua, ‘O le a avea lau tama o Solomona ma tupu pe a mavae atu aʻu, o ia foʻi e nofo i loʻu nofoālii.’+ 18 Ae silasila foʻi! ua avea nei Atonia ma tupu, ae e lē o silafia lava e loʻu alii le tupu.+ 19 Ua ia faia taulaga i povi poʻa, o manu pepeti, ma mamoe e matuā tele lava, ua ia valaaulia foʻi atalii uma o le tupu, o Aviata le ositaulaga, ma Ioapo le taʻitaʻiʻau;+ ae e na te leʻi valaaulia Solomona lau auauna.+ 20 A o lenei loʻu alii e, le tupu, o loo vaavaai atu iā te oe Isaraelu uma, ina ia e taʻu mai iā i latou po o ai o le a nofo i le nofoālii o loʻu alii le tupu, pe a mavae atu o ia. 21 Auā a leai, o le taimi lava e taoto faatasi ai loʻu alii le tupu ma ona augātamā, e mautinoa lava e avea i maʻua ma laʻu tama o Solomona, ma o latou fili.”
22 A o la talanoa ma le tupu, ae ulufale mai loa Natano le perofeta.+ 23 Ua taʻu atu i le tupu e faapea: “O lea ua sau Natano le perofeta!” Ona ulufale atu lea o ia i luma o le tupu, ma ifo toʻele i le tupu. 24 Ona fai atu lea o Natano: “Loʻu alii e, le tupu, pe na e fetalai ea, ‘O le a avea Atonia ma tupu pe a mavae atu aʻu, o ia foʻi e nofo i loʻu nofoālii’?+ 25 Auā ua alu ifo o ia i le asō ina ia fai taulaga+ i povi poʻa, o manu pepeti, ma mamoe e matuā tele lava, ma ua ia valaaulia atalii o le tupu, o taʻitaʻiʻau, ma Aviata le ositaulaga.+ O loo aai ma feinu i latou faatasi ma ia, ma ua latou faapea ane, ‘Ia soifua le tupu o Atonia!’ 26 Ae e na te leʻi valaauliaina aʻu lau auauna, o Satoka le ositaulaga, o Penaia+ le atalii o Ioiata, ma Solomona lau auauna. 27 Pe na faamaonia e loʻu alii le tupu lenei mea, e aunoa ma le faailoa mai i lau auauna po o ai e nofo i le nofoālii o loʻu alii le tupu, pe a mavae atu o ia?”
28 Ona tali mai lea o le tupu o Tavita: “Seʻi valaau atu iā Patesepa e sau iā te aʻu.” Ona sau ai lea o ia ma tū i luma o le tupu. 29 Ona tautō lea o le tupu, ua faapea mai: “Ou te tautō iā Ieova le Atua soifua, o lē na laveaʻia aʻu mai i puapuaga uma,+ 30 e pei ona ou tautō atu iā te oe i le suafa o Ieova le Atua o Isaraelu e faapea, ‘O le a avea lau tama o Solomona ma tupu pe a mavae atu aʻu, ma e nofo o ia i loʻu nofoālii e sui iā te aʻu!’ e faapena lava ona ou faia i le asō.” 31 Ona punou lea o Patesepa ma ifo to‘ele i le tupu, ua faapea atu: “Ia faafualoa le soifua o loʻu alii le tupu o Tavita!”
32 Ona fai mai lea o le tupu o Tavita: “Ia outou valaau atu iā Satoka le ositaulaga, o Natano le perofeta, ma Penaia+ le atalii o Ioiata.”+ Ona latou ō mai ai lea i luma o le tupu. 33 Ua fai atu le tupu iā i latou: “Ia ō ma ave auauna a lo outou alii, ma ia faatiʻetiʻe loʻu atalii o Solomona i luga o laʻu asini fafine,*+ ma taʻitaʻi ifo o ia i Kiona.+ 34 Ia faauu o ia+ i inā e Satoka le ositaulaga ma Natano le perofeta, ina ia fai ma tupu iā Isaraelu; ia outou ili foʻi le pū ma faapea ane, ‘Ia soifua le tupu o Solomona!’+ 35 Ona outou toe ō mai faatasi lea ma ia, e sau o ia ma nofo i loʻu nofoālii; e fai o ia ma tupu e sui iā te aʻu, ou te tofia foʻi o ia e avea ma taʻitaʻi o Isaraelu atoa ma Iuta.” 36 Ona tali atu lea o Penaia le atalii o Ioiata i le tupu: “Amene! Ia faia lava e Ieova le Atua o loʻu alii, e pei ona fetalai mai ai le tupu. 37 E pei ona faatasi Ieova ma loʻu alii le tupu, ia faapea foʻi ona faatasi o ia ma Solomona,+ ia faamamaluina foʻi e Ia lona nofoālii, ia sili atu i le nofoālii o loʻu alii le tupu o Tavita.”+
38 Ua ō ifo Satoka le ositaulaga, o Natano le perofeta, o Penaia+ le atalii o Ioiata, o tagata Kereti, ma tagata Peleti,+ ua latou faatiʻetiʻe Solomona i luga o le asini a le tupu o Tavita,+ ma aumai o ia i Kiona.+ 39 Ona ave lea e Satoka le ositaulaga o le fagu nifo o loo iai le suāuu+ mai i le faleʻie,+ ma faauu iā Solomona;+ ua latou ili pū, ma ua alalaga atu le nuu uma e faapea: “Ia soifua le tupu o Solomona!” 40 Mulimuli ane, ona ō aʻe lea o le nuu uma, ua mulimuli atu iā te ia, ua latou ili foʻi fagufagu ma ua matuā olioli lava, ua galulu ai le laueleele ona o la latou alaga.+
41 Ua lagona atu e Atonia ma ē uma na ia valaaulia le vāvāō, ina ua uma ona latou aai.+ Ina ua lagona e Ioapo le leo o le pū, ona ia faapea atu lea: “O le ā ea le uiga o le vāvāō o le aai?” 42 A o tautala o ia, ae sau loa Ionatana+ le atalii o Aviata le ositaulaga. Ona fai atu lea o Atonia: “Sau ia, auā o oe o se tagata lelei,* ma e tatau ona e aumaia se tala lelei.” 43 Ae ua tali mai Ionatana iā Atonia: “E leai! Ua faia e lo tatou alii le tupu o Tavita o Solomona ma tupu. 44 Ua aauina faatasi atu foʻi e le tupu o ia ma Satoka le ositaulaga, o Natano le perofeta, o Penaia le atalii o Ioiata, o tagata Kereti, ma tagata Peleti, ua latou faatiʻetiʻe foʻi iā te ia i le asini a le tupu.+ 45 Ona faauuina lea o ia i Kiona e Satoka le ositaulaga ma Natano le perofeta, ina ia fai o ia ma tupu; ua latou ō aʻe mai i inā ma le olioli, ma ua vāvāō foʻi le aai. O le alaga lenā na outou faalogo atu i ai. 46 E lē gata i lea, ua nofo foʻi Solomona i le nofoālii o le tupu. 47 O le isi mea, ua ō atu auauna a le tupu e faamanuia i lo tatou alii le tupu o Tavita, e faapea, ‘Ia faasili e lou Atua le suafa o Solomona e sili atu i lou suafa, ia faamamaluina foʻi e Ia lona nofoālii e sili atu i lou nofoālii!’ Ona ifo lea o le tupu i luga o le moega. 48 Ua faapea mai foʻi le tupu, ‘Ia viia Ieova le Atua o Isaraelu, o lē ua tofia se tasi e nofo i loʻu nofoālii, a o oʻu vaai atu i ai!’”
49 Ona gatete ai lea o i latou na valaaulia e Atonia, ua tutū i luga, ua taʻitasi ma alu le tagata i lona lava ala. 50 Ua fefe foʻi Atonia ona o Solomona. Ona tulaʻi lea o ia, ua alu i le faleʻie paia ma tago atu i nifo o le fata faitaulaga.+ 51 Ua taʻu mai iā Solomona e faapea: “Ua fefe Atonia i le tupu o Solomona, ma ua tago atu o ia i nifo o le fata faitaulaga, ua faapea mai, ‘Ia tautō mai muamua le tupu o Solomona iā te aʻu, e na te lē fasiotia lana auauna i le pelu.’” 52 Ona fai atu lea o Solomona: “Afai e gaoioi o ia i se auala talafeagai, e lē paʻū sona lauulu se tasi i le eleele; ae afai e maua se leaga iā te ia,+ e oti lava o ia.” 53 Ona aauina atu lea o nisi e le tupu o Solomona ma ua latou ave ifo o ia mai i le fata faitaulaga. Ua sau o ia, ma ifo i le tupu o Solomona; ona faapea atu lea o Solomona iā te ia: “Inā alu ia i lou fale.”