Mataupu 12
Le Uiga o Lou Papatisoga
1, 2. (a) Aisea e ao ai ona tatou naunau totino taitoatasi i le papatisoga i le vai? (e) Pe a faapuupuu, e faapefea ona e tali i fesili ua faataatia mai i le palakalafa e 2?
I LE tausaga e 29 T.A., na faatofuina ai Iesu i le Vaitafe o le Ioritana. Na silasila ifo i ai Ieova ma fofogaina mai lana faamaoniga. (Mata. 3:16, 17) E tolu ma le ʻafa tausaga mulimuli ane, ina ua mavae lona toetu, na avatu ai e Iesu faatonuga i ona soʻo e faapea: “Ua tuuina mai ia te au le pule uma lava i le lagi ma le lalolagi. O lenei, ia outou o atu e fai nuu uma lava ma soo, ma papatiso atu ia te i latou.” (Mata. 28:18, 19) Po ua papatisoina oe e ogatasi ma le mea na faatonu mai e Iesu i inā? Po o e sauniuni e faia faapea?
2 I so o se itu lava, ae o se malamalamaga manino i le papatisoga e tāua. O fesili e tatau i ai se iloiloga e aofia ai ia: Pe tutusa le uiga o le papatisoga o Kerisiano i aso nei ma le papatisoga o Iesu? Po o mea uma ua fai mai ai le Tusi Paia e uiga i le papatisoga e faatatau ia te oe? O le ā ua aofia i le ola e ogatasi ma le mea ua faailogaina i le papatisoga faa-Kerisiano i le vai?
PAPATISOGA NA FAATINOINA E IOANE
3. O ai na faatapulaa i ai le papatisoga na faia e Ioane?
3 E tusa o le ono masina a o lumanai le papatisoga o Iesu, na asaina ai e Ioane le Papatiso le vaomatua o Iutaia, ua talaʻi ma faapea atu: “Ina salamo ia outou; auā ua latalata mai le malo o le lagi.” (Mata. 3:1, 2) Na lagona e tagata o vaipanoa uma i lena itu o le lalolagi le mea na fai atu ai Ioane, na taʻutino atu a latou agasala ma ia papatisoina ai i latou i le Ioritana. O lena papatisoga sa mo tagata Iutaia.—Galu. 13:23, 24; Luka 1:13-16.
4. (a) Aisea na manaomia faanatinati ai ona salamō tagata Iutaia? (e) O le ā sa manaomia ina ia latou alofia ai le ‘papatisoina i le afi’?
4 Sa iai i na tagata Iutaia se manaoga faanatinati ia salamō. I le tausaga e 1513 T.L.M. i le Mauga o Sinai na ulu atu ai o latou augā tamā i se feagaiga faaleatunuu ma Ieova le Atua. Peitai latou te leʻi tausisi i a latou avega tauave i lalo o lena feagaiga ma o lea na tausalaina ai i latou o ni ē agasala. Sa matautia lo latou tulaga. Sa faamalumalu mai “le aso o Ieova e sili, ma le matautia” na valoia e Malaki, ma i le 70 T.A. na oo ai i Ierusalema se faaumatiaga faafuasei. Na muai auina atu Ioane le Papatiso, ma le maelega mo le tapuaiga moni e pei o Elia, a o leʻi oo ane lena faaumatiaga “e sauni le nuu e faatatauina mo [“Ieova,” NW].” Sa manaomia ona latou salamō i a latou agasala i le feagaiga o le Tulafono ma ia sauniunia i le loto ma le mafaufau e talia ai le Alo o le Atua, o lē na auina atu e Ieova ia i latou. (Mala. 4:4-6; Luka 1:17; Galu. 19:4) E pei ona faamatala e Ioane, o le a papatiso atu le Alo o le Atua i le agaga paia (le papatisoga lea na muai faatino i soʻo faamaoni i le Penetekoso o le 33 T.A.) ma le afi (lea na oo ane i luga o ē lē salamō o se faaumatiaga i le 70 T.A.). (Luka 3:16) Ina ia alofia le oo totino i lena ‘papatisoga i le afi’ sa manaomia ai ona papatisoina i le vai na tagata Iutaia o le uluai senituri e fai ma faailoga o lo latou salamō, ma sa tatau ona avea i latou ma soʻo o Iesu Keriso ina ua tatalaina lena avanoa.
5. (a) Ina ua maliu atu Iesu ia papatiso, aisea na faafesiligia ai e Ioane lena mea? (e) O le ā na faailogaina e le papatisoga o Iesu i le vai? (i) Sa faapefea ona uigā ia Iesu le faataunuuina o le finagalo o le Atua mo ia?
5 Sa iai ma Iesu ia i latou o ē na gasolo ane ia papatisoina e Ioane. Ae aisea? Na iloa e Ioane e leai ni agasala a Iesu e tautino ane, ma o lea na ia faapea atu ai: “E ao ona e papatisoina mai o aʻu, a ē maliu mai ea oe ia te au?” Peitai o le papatisoga o Iesu e ese le mea na faailogaina ai. O lea na ia tali atu ai: “Tuu mai nei pea ia; auā e faapea ona tatau ia te i tatou ona faataunuuina o mea tonu uma.” (Mata. 3:13-15) O le papatisoga o Iesu sa lē mafai ona faailogaina ai le salamō mai agasala; sa ia lē manaomia foi ona tuuina atu o ia i le Atua, auā o ia o le sui o se nuu ua maeʻa ona tuuina atu ia Ieova. Na i lo lea, o lona papatisoga, ina ua avea o se tagata matua i aganuu a Iutaia e 30 tausaga, sa faailogaina ai le ofoina atu o ia lava i lona Tamā faalelagi ia faia atili Lona finagalo. O le finagalo o le Atua mo le “tagata o Keriso Iesu,” sa aofia ai gaoioiga e faatatau i le Malo, faapea foi ma le faataulagaina o lona soifua lelei atoatoa faaletagata o se togiola ma o le faavae mo le feagaiga fou. (Luka 8:1; 17:20, 21; Epe. 10:5-10; Mata. 20:28; 26:28; 1 Timo. 2:5, 6) Sa matuā uigā ona tauaveina e Iesu le mea sa faailogaina e lona papatisoga i le vai. Na te leʻi faatagaina o ia lava e taitaieseina i nisi faanaunauga. Seia oo lava i le iuga o lona soifuaga faalelalolagi o loo ia tausisi pea i le faia o le finagalo o le Atua.—Ioane 4:34.
PAPATISOGA I LE OTI
6. O le ā le isi papatisoga na uia e Iesu ma i le ā le vaitaimi?
6 I le ogatasi ma le mea na faailogaina e le papatisoga o Iesu i le vai, sa ia uia ai foi se isi papatisoga. Na ia silafia faapea o le tofiga ua faataatia e le Atua i ona luma, o le a taitaia i le fasiotia ai o lona soifua faaletagata o se taulaga, peitai o le a toe faatuina o ia i le agaga i le aso lona tolu. Ua ia taʻua lenei o se papatisoga. Na amata lea “papatisoga” i le 29 T.A. ae na leʻi atoatoa seia oo ina maliu moni o ia ma toe faatuina. O lea ina ua mavae lona faatofuina i le vai pe tusa o le tolu tausaga, sa talafeagai ai ona ia fetalai: “O loʻu papatisoga o le a papatisoina ai aʻu; ua ou matuā tiga lava seia faaiuina.”—Luka 12:50.
7. (a) O ai isi e papatisoina i le oti? (e) O ai e faatinoina lenei papatisoga?
7 O i latou o le a pule faatasi ma Keriso i lona Malo faalelagi e tatau foi ona papatisoina i le oti. (Mare. 10:37-40; Kolo. 2:12) A latou feoti ona lafoai ese lea e faavavau o latou ola faaletagata, e pei ona faia e Iesu. Ma i lo latou toetu o le a latou faatasi ai ma ia i le nofoaiga faalelagi. O lenei papatisoga e lē faatinoina e so o se tagata, ae o le Atua e ala i lona Alo faalelagi.
8. O le ā le uiga o lo latou “papatisoina [foi] ia Keriso Iesu”?
8 O i latou o ē papatisoina i le maliu o Iesu e taʻua foi faapea ua “papatisoina ia Keriso Iesu.” E ala i le agaga paia ua faaui mai ia Keriso o lo latou ao, ua latou aufaatasi atu ai ia te ia, i le avea o i latou o ni sui o lana faapotopotoga faauuagagaina, o lona “tino.” Ona ua mafai i lena agaga ona latou faaatagia ai uiga faatamalii o Keriso, ua onomea la ona faapea atu e faatatau ia te i latou, “ua tasi lava outou uma ia Keriso Iesu.”—Roma 6:3-5; 1 Kori. 12:13; Kala. 3:27, 28; Galu. 2:32, 33.
PAPATISOGA I LE VAI O SOʻO KERISIANO
9. (a) O anafea na uluai faataunuu ai le papatisoga i le auala ua faatonu mai i le Mataio 28:19? (e) I le faaaogāina o fesili ma mau ua saunia mai i lenei palakalafa, ia auiliili po o le ā na faaalia e Iesu e tatau i sui papatiso ona iloa.
9 Na papatisoina e Ioane uluai soʻo o Iesu i le vai ona faasino atu lea o i latou ia Iesu e fai ma sui faamoemoeina o lana faatoanofotane faaleagaga. (Ioa. 3:25-30) I lalo o le taitaiga a Iesu na latou faia ai foi ni papatisoga, ia sa tutusa lona uiga ma le papatisoga a Ioane. (Ioa. 4:1-3) Peitai, na amata mai i le Penetekoso o le 33 T.A., ona latou faataunuuina ai le tofiga ina ia papatiso atu “i le suafa o le Tamā, ma le Atalii, ma le Agaga Paia.” (Mata. 28:19) O le a e iloa le aogā tele o le autaluina o le uiga o lena mea, i le malamalamaga o nei mau o loo i fesili i lalo:
Ina ia papatisoina “i le suafa o le Tamā,” o le ā e tatau ona amanaia e se tagata e faatatau i le Tamā? (2 Tu. 19:15; Sala. 3:8; 73:28; Isa. 6:3; Roma 15:6; Epe. 12:9; Iako. 1:17)
O le papatisoina i le suafa o “le Atalii” e manaomia ai le amanaia o le ā? (Mata. 16:16, 24; Fili. 2:9-11; Epe. 5:9, 10)
O le ā e tatau ona talitonu i ai se tagata ina ia papatisoina ai i le suafa o “le Agaga Paia”? (Luka 11:13; Ioa. 14:16, 17; Galu. 1:8; 10:38; Kala. 5:22, 23; 2 Pete. 1:21)
10. (a) O le ā ua faailogaina e le papatisoga faa-Kerisiano i le vai i aso nei? (e) E faapefea ona ese o lenei mai le papatisoga o Iesu lava ia? (i) Pe a papatisoina tagata ua agavaa faale-Tusi Paia, ua avea ai i latou ma ā?
10 O ē na muai papatisoina i le ogatasi ma na faatonuga na avatu e Iesu, o tagata Iutaia ia (ma ē ua liliu i le lotu Iutaia), o ē o se nuu ua uma ona tuuina atu i le Atua ma na faapitoa ona ia manatu i ai seia oo mai i le 36 T.A. Ae peitai, ina ua faasafuaina le faaeaga o le avea ma soʻo Kerisiano i tagata Samaria ma Nuu Ese, a o leʻi papatisoina sa manaomia ona latou faia totino se tuuina atu lē mataofiofia ia Ieova e auauna ai ia te ia o ni soʻo o lona Alo. Mo tagata uma, e aofia ai tagata Iutaia, e faaauau pea ona avea lenei o le faailoga o le papatisoga faa- Kerisiano i le vai seia oo mai i o tatou aso. O lenei ‘papatisoga e tasi’ e faatatau ia i latou uma lava o avea ma Kerisiano moni. O lea ua fai ai i latou ma molimau Kerisiano a Ieova, o ni faifeau tofia a le Atua.—Efe. 4:5; 2 Kori. 6:3, 4.
11. (a) O le ā e talitutusa ma le papatisoga faa-Kerisiano i le vai, ma e faapefea? (e) Mai le ā la ua faasaoina ai se Kerisiano?
11 E telē le tāua o lena papatisoga i fofoga o le Atua. Ina ua maeʻa ona taʻua le fausia e Noa o le vaa lea na faasaoina ai o ia ma lona aiga i le Lolo, sa tatai e le aposetolo o Peteru manatu i lenei tulaga. Na ia tusi mai e faapea: “O le faatusa foi lea mea o le papatisoga, o loo faaola mai ai nei ia i tatou, (e le o le faateaeseina o le eleele o le tino, a o le tali a le loto fuatia ifo lelei i le Atua,) i le toe tu mai o Iesu Keriso.” (1 Pete. 3:21) O le vaa o se faamaoniga vaaia lea faapea na tuuina atu e Noa ia lava e faia le finagalo o le Atua ma na ia faamaeaina ma le faamaoni le galuega na tofia atu e le Atua. Na taitaia lenei i lona faasaoina. I se auala tutusa, o i latou o ē ua tuuina atu i latou lava ia Ieova e faavae i le faatuatua ia Keriso ua toe faatuina, o ē ua papatisoina e fai ma faailoga o lena mea, ma ua latou faia loa le finagalo o le Atua mo ana auauna i o tatou aso, ua faasaoina i latou mai le lalolagi amioleaga o loo iai nei. (Kala. 1:3, 4) Ua lē o toe agaʻi atu i latou i le faaumatiaga faatasi ma isi o le lalolagi. Ua faasaoina i latou mai lenei mea ma ua tauia i latou e le Atua i se loto fuatiaifo lelei.
TAUSISI I A TATOU AVEGA TAUAVE
12. Aisea ua lē faamautinoaina ai e le papatisoga o se tasi lona faaolataga?
12 O se manatu sese le faaiua faapea o le papatisoga o se faamautinoaga lea o le faaolataga. O le a faatoʻā tāua pe afai ua tuuina atu moni e se tagata ia lava ia Ieova e ala ia Iesu Keriso ma mulimuli ane tauaveina le finagalo o le Atua, i le faamaoni e oo i le iuga.—Mata. 24:13.
13. (a) O le ā le finagalo o le Atua i le auala e faaaogā ai e Kerisiano papatisoina o latou olaga? (e) O le ā le tāua o le avea ma soʻo Kerisiano i o tatou olaga?
13 O le finagalo o le Atua mo Iesu sa aofia ai le auala na te faaaogā ai lona soifua o se tagata. Na fuafuaina ina ia oo i le oti o se taulaga. I lo tatou tulaga e tatau ona foaiina atu o tatou tino i le Atua, ia faaauau i se olaga faataulagaina totino. E tatau ona faaaogā i le tau lava o le faia ai o le finagalo o le Atua. (Roma 12:1, 2) E mautinoa o le a tatou lē faia lena mea, pe afai tatou te amioai ma le loto i ai e pei o le lalolagi o siomia ai i tatou e tusa lava pe seāseā faia, ma pe afai foi e fafau aʻe o tatou olaga i faanaunauga manatu faapito ae avatu na o sina mea itiiti i le auaunaga i le Atua. (1 Pete. 4:1-3; 1 Ioa. 2:15-17) Ina ua fesili se tagata Iutaia po o le ā e tatau ona ia faia e maua ai le ola e faavavau, sa faamanatu atu e Iesu ia te ia le tāua o le ola i se olaga mamā tau amio, ona ia faasino lea i ai o le manaoga ina ia fai ma soʻo Kerisiano, ia avea o sē mulimuli ia Iesu, o le tulaga autū lena i le olaga. E lē tatau ona faatulaga lua i faanaunauga i mea faitino.—Mata. 19:16-21.
14. (a) O le ā le avega tauave e fesootai ma le Malo ua iai i Kerisiano uma? (e) E pei ona faaataina i le itulau e 101, o ā nisi o auala uigā e faia ai lenei galuega? (i) Afai tatou te auai moni i lea gaoioiga ma le loto atoa, o le ā ua faamaonia ai i lena mea?
14 E ao foi ona manatua faapea o le finagalo o le Atua mo Iesu sa aofia ai se gaoioiga matuā tāua e faatatau i le Malo. Na faauuina Iesu lava ia e avea ma Tupu. Ae a o iai i le lalolagi na avea foi o ia o se molimau maelega i le Malo. Ua ia i tatou foi se galuega molimau faapena ina ia faia ma ua ia i tatou mafuaaga uma e auai ai ma le loto atoa. I le faia faapea ua tatou faaalia ai lo tatou talisapaia o le pule silisiliese a Ieova ma lo tatou alofa mo uso a tagata. Ua tatou faaalia ai foi lo tatou autasi ma uso tapuai i le lalolagi aoao, o ē uma o molimau o le Malo, i le agaʻi i luma i le sini o le ola e faavavau i le afioaga o lena Malo.
Talanoaga Autalu
● O ā itu e tutusa ma itu e eseese ai i le va o le papatisoga o Iesu ma le papatisoga i le vai i aso nei?
● O ai sa faatatau i ai le papatisoga a Ioane? O ai e papatisoina i le oti? Ma o ai e “papatiso ia Keriso Iesu”?
● O le ā e aofia ai i le ola aʻe i avega tauave o le papatisoga faa-Kerisiano i le vai?
[Pusa i le itulau 101]
I Ā AUALA O E FOLAFOLA AI LE MALO?
Mai lea fale i lea fale
I le toe asia o tagata naunau
I suesuega faale-Tusi Paia i aiga
O luga o auala
I aumea i aʻoga
I aumea faigaluega