MATAUPU AUTŪ

Ata Matagā Taufeusuaʻiga—E Afāina pe Leai?

Ua taatele i le lalolagi i aso nei faamatalaga ma ata o faiga matagā taufeusuaʻiga.a E mafai ona maua i faasalalauga, tifiga, ata tifaga, musika, mekasini, televise, taaloga vitiō, telefoni, tuatusi i le Initaneti, ma isi tuatusi i le Initaneti o loo faasalalau atu ai ata matagā. O le toʻatele i aso nei ua latou faaaogāina ata matagā taufeusuaʻiga nai lo o se isi lava taimi.—Tagaʻi i le pusa “Mea Moni e Faatatau i Ata Matagā Taufeusuaʻiga.”

Ua suia manatu o tagata e faatatau i ata matagā taufeusuaʻiga. Ua faapea mai le polofesa o Gail Dines: “O ata sa sili ona matagā i aso ua teʻa, ua vaai i ai i aso nei ua na o se mea noa.”

O le ā sau vaaiga i na manatu e lua? Po ua avea ata matagā taufeusuaʻiga o se mea e tau ina faaalu ai le taimi, po o se mea oona e oti ai? Na fetalai Iesu: “E faapea foʻi i laau lelei uma ona fua mai ai o fua lelei, a o laau pala uma, e fua mai ai o fua leaga.” (Mataio 7:17) O ā fua ua fuaina mai e ata matagā taufeusuaʻiga? Ina ia maua le tali, seʻi o tatou iloiloina nisi o fesili e faatatau i ata matagā taufeusuaʻiga.

E faapefea i nei ata ona aafia ai tagata taʻitoʻatasi?

FAAMATALAGA A TAGATA SUʻESUʻE: E mafai ona pulea tagata e ata matagā taufeusuaʻiga, ma e faatusaina e nisi tagata suʻesuʻe e pei o le pulea o tagata e fualaau faasāina.

Na faapea mai Brianb o lē sa pulea e ata matagā taufeusuaʻiga i le Initaneti: “E leai se mea e mafai ona taofia aʻu. Sa ou lagona e pei ua oo i se tulaga e na o le sioa lava. Ou te lagona le tete o loʻu tino ma tigā loʻu ulu. Sa ou taumafai e tuu, ae i tausaga mulimuli ane, sa faaauau pea ona pulea aʻu e lenei masaniga.”

O i latou e fai ma masani le matamata i ata matagā taufeusuaʻiga, e latou te nanā i le tele o taimi a latou masaniga leaga, ma o ni ē e faagutugutulua ma fai mea lililo. E lē o se mea la e faateʻia ai i tatou, ona o le toʻatele ua oo iai faalogona mafatia e pei o le faaesea, māsiasi, popole, lotovaivai, ma le ita. O nisi ua oo ina mananaʻo e pule i o latou ola. Na faapea mai Serge, o lē na fai ma ana masani le matamata i ata matagā taufeusuaʻiga i aso uma: “Na lē mafai ona ou pulea aʻu lava. Na ou lagona le lē aogā, nofosala, tuua toʻatasi, ma e pei ua maileia aʻu. Na ou lagona foʻi le māsiasi ma le fefe e saʻili mo se fesoasoani.”

E tusa foʻi pe faafuaseʻi ona aliaʻe mai ni ata po o faamatalaga matagā taufeusuaʻiga ma vaavaai i ai mo sina taimi puupuu, ae e mafai lava ona iai ni iʻuga faanoanoa. I lana molimau i luma o le komiti o le Senate a le Iunaite Setete, ua faapea mai Judith Reisman o se fomaʻi suʻesuʻe o ata matagā taufeusuaʻiga: “E faigatā ona faagalo vaaiga o amioga lē mamā mai le mafaufau. E mafai ona e manatua faafuaseʻi, ma e umi se taimi o tau faagalo.” Na taʻua e Susana e 19 ona tausaga, o sē na matamata i se ata lē mamā taufeusuaʻiga i le initaneti: “E tāmau pea nei ata i loʻu mafaufau. E iai taimi e faafuaseʻi ona ou mafaufau i ai, ma e faigatā lava ona matuā aveese mai i loʻu mafaufau.”

O LE MANATU AUTŪ: E faapologaina ma faaleagaina e ata matagā taufeusuaʻiga i latou o loo faaaogāina.—2 Peteru 2:19.

E faapefea ona aafia ai aiga?

FAAMATALAGA A TAGATA SUʻESUʻE: “Ua malepelepe ulugalii ma aiga ona o ata matagā taufeusuaʻiga.”—The Porn Trap, tusia e Wendy ma Larry Maltz.

E mafai e ata matagā taufeusuaʻiga ona faaleagaina faaipoipoga ma aiga e ala i le

Lē toe maufaatuatuaina ai e le isi paaga le isi paaga, lē toe iai se māfana ma le alofa.—Faataoto 2:12-17.
Faapogaia ai le manatu faapito, leai ni faalogona māfana, ma lē fiafia i lau paaga.—Efeso 5:28, 29.
Tuʻinanau pe moomoo atu i feusuaʻiga e sili ona matagā.—2 Peteru 2:14.
Faaosoosoina e faia ni feusuaʻiga e lē talafeagai i le va o le ulugalii.—Efeso 5:3, 4.
Faaauilumaina ai faalogona ma gaoioiga lē faamaoni.—Mataio 5:28.

O loo taʻua i le Tusi Paia, e lē tatau i se ulugalii ona “feutagaʻi ma le lē faamaoni” le tasi i le isi. (Malaki 2:16) O le lē faamaoni, e mafai ona faaleagaina ai se faaipoipoga, ma iʻu ai ina teteʻa pe tatala foʻi le faaipoipoga. O na iʻuga leaga e matuā aafia ai le fanau.

E mafai foʻi e ata lē mamā taufeusuaʻiga ona aafia tuusaʻo ai le fanau. Na faapea mai Brian, lea na taʻua muamua: “Pe tusa o le sefulu o oʻu tausaga, na ou mauaina ai se mekasini o ata lē mamā taufeusuaʻiga a loʻu tamā, a o ou taalo i le igaveʻa. Na amata ona ou matamata faalilolilo i ai. Ou te leʻi malamalama i le māfuaaga pe aiseā na ou tosina ai i nei ata. Na iai se aafiaga leaga o lenā tulaga iā te aʻu ina ua ou matua.” Ua faaalia mai i suʻesuʻega, e mafai e ata matagā taufeusuaʻiga ona aafia ai se talavou i le faatupuina o ni faalogona taufeusuaʻiga a o laʻitiiti, ma e iʻu atu ai i le faia o feusuaʻiga ma so o se tagata, feusuaʻiga lē taupulea, faapea le faalētonu taufaalogona ma le mafaufau.

O LE MANATU AUTŪ: E mafai e ata lē mamā taufeusuaʻiga ona faaleagaina se faiā māfana, ma aumaia ai foʻi tigā ma mafatiaga.—Faataoto 6:27.

O le ā le manatu o le Tusi Paia i nei ata?

UA FAAPEA MAI LE AFIOGA A LE ATUA: “O le mea lea, ia fasiotia tuʻinanauga i o outou itutino, o le faitaaga, o amioga lē mamā, le tuʻinanau i feusuaʻiga, o tuʻinanauga leaga ma le manaʻo tele, o le ifo i tupua lava lea.”—Kolose 3:5.

E ʻinoʻino Ieovac i ata lē mamā taufeusuaʻiga. E lē faapea e faasā e Ieova feusuaʻiga. O ia na tuuina atu faanaunauga taufeusuaʻiga i ulugalii, ina ia faaaogā tatau e faamalieina ai e le tasi le isi, maua ai le māfana taufaalogona, ma maua ai foʻi ni fanau.—Iakopo 1:17.

Aiseā la e tatou te faapea atu ai e matuā inosia e Ieova ata matagā taufeusuaʻiga? Seʻi o tatou tilofaʻia nisi o māfuaaga:

E na te silafia e faaleagaina e ata matagā taufeusuaʻiga o tatou olaga.—Efeso 4:17-19.
E alofa iā i tatou, ma e finagalo o ia e puipuia i tatou mai le faaleagaina.—Isaia 48:17, 18.
E finagalo o ia e puipuimalu faaipoipoga ma aiga.—Mataio 19:4-6.
E finagalo o ia ina ia tatou mamā tau amio, ma faaaloalogia aiā tatau a isi.—1 Tesalonia 4:3-6.
E finagalo o ia ina ia faatāua lo tatou malosi faafanautama, ma ia faaaogā i se auala mamalu.—Eperu 13:4.
E silafia e Ieova, e mafai e ata matagā taufeusuaʻiga ona atagia mai ai mafaufauga sesē, manatu faapito, ma le vaaiga a Satani e faatatau i feusuaʻiga.—Kenese 6:2; Iuta 6, 7.

O LE MANATU AUTŪ: E faaleagaina e ata matagā taufeusuaʻiga le faauōga a le tagata ma le Atua.—Roma 1:24.

E alofa mutimutivale Ieova iā i latou o loo taumafai e manumalo mai le vaivaiga o le matamata i ata matagā taufeusuaʻiga. Ua faapea mai le Tusi Paia: “E alofa mutimutivale Ieova ma alofa fua, e telegese lona toʻasā ae e tele lona alofa faamaoni. . . . Auā ua silafia lelei e ia le mea na faia ai i tatou, ua ia manatua o le efuefu lava i tatou.” (Salamo 103:8, 14) E valaaulia e le Atua i latou o ē lotomaulalo e saʻili atu iā te ia, ina ia ʻmaua ai lona alofa mutimutivale ma lona agalelei faifua e fesoasoani mai i le taimi e tatau ai.’—Eperu 4:16; tagaʻi i le pusa “Manumalo Mai le Matamata i Ata Matagā Taufeusuaʻiga.”

E toʻatele ua latou taliaina le fesoasoani a le Atua. Faamata e iai se aogā o lana fesoasoani? Mātau le manatu o le Tusi Paia e faatatau i nisi na latou tuua masaniga leaga: “A ua faamamāina outou ma faapaiaina, ma ua taʻuamiotonuina outou i le suafa o lo tatou Alii o Iesu Keriso, ma le agaga o lo tatou Atua.” (1 Korinito 6:11) E mafai ona tatou taʻutino atu e pei o le aposetolo o Paulo: “O mea uma lava, ua ou maua le malosi mai iā te ia o lē na foaʻi maia iā te aʻu le mana.”—Filipi 4:13.

Na taʻutino mai e Susana, o lē na mafai ona manumalo i le masaniga o le matamata i ata matagā taufeusuaʻiga: “Ua na o Ieova lava e mafai ona fesoasoani iā te oe ina ia e saʻoloto ai mai i ata matagā taufeusuaʻiga. O le a e maua se tulaga lelei i lana silafaga, pe afai e te ōle atu mo lana fesoasoani ma lana taʻitaʻiga. E na te lē tuulafoaʻi iā te oe.”

Manumalo Mai le Matamata i Ata Matagā Taufeusuaʻiga

Pe e te silafia se tasi o loo taumafai e manumalo i le masaniga o le matamata i ata matagā taufeusuaʻiga? Seʻi iloilo po o le ā na fesoasoani i nisi ina ia mafai ona manumalo i lenei masaniga leaga.

1. Tatalo i le Atua.

“O le auala sili ona tāua e manumalo ai mai le mailei o le matamata i ata matagā taufeusuaʻiga, o le ōle atu lea iā Ieova mo le fesoasoani.”—Franz.

E mafai e Ieova ona foaʻi mai i se tasi le agaga paia, ma faamalosia ai o ia ʻina ia lotomalie ma galue i ai.’ (Filipi 2:13) Pe afai e na te faatagaina le agaga paia e taʻitaʻiina o ia, o le a fesoasoani lea iā te ia e manumalo ai mai i ʻmanaʻonaʻoga ma tuʻinanauga’ leaga.—Kalatia 5:16, 24.

2. Saʻili atu i isi mo se fesoasoani.

“O le pulea e ata matagā taufeusuaʻiga o se masaniga leaga e faia faalilolilo ma e māsiasi ai, ma e oo ai iā te oe le lagona ua lē mafai ona e saʻili atu mo se fesoasoani. E te manatu e mafai ona e manumalo i lou lava malosi, ae e lē saʻo lenā manatu. E faatoʻā mafai ona e manumalo, pe afai e te saʻili atu mo se fesoasoani. O lea, sa ou lotomaulalo ai ma talanoa atu i laʻu avā. Sa ou saʻili atu mo le fesoasoani a se tasi o aʻu uō maufaatuatuaina. Sa matuā faigatā ona ou faia lenā gaoioiga, ae na fesoasoani lea iā te aʻu.”—Yoshi.

O le talanoa atu i isi, e manaʻomia ai le lototele ma le maumauaʻi. Peitaʻi, o se gaoioiga tāua tele lea ina ia mafai ai ona manumalo mai lenei masaniga leaga, ma toe faaleleia ai faiā ma i latou e tatou te vavalalata. Ua faapea mai Susana lea na taʻua muamua: “Mulimuli ane, na ou maua se mapusaga. E ui lava i faalogona tigā sa iai i le taimi muamua, ae na mulimuli ane ou lagona le filemu ma le faamalieina.”—Iakopo 5:16.

3. Ia iloa ma ʻalofia mea e ono faaosoosoina ai.

O ā ni tulaga, mafaufauga, po o faalogona e faagaeeina ai tuʻinanauga leaga o se tasi? Po o le matamata i le Initaneti? Matamata i le televise i le leva o le pō? Faitauina o ni mekasini? Tafafao i se matafaga? Lagona le fiaʻai, ita, tuua toʻatasi, po o le lēlavā foʻi? Ua faapea mai Sven: “Ia iloa ou vaivaiga ma ʻalofia e pei ona ʻalofia o se faamaʻi pipisi.” Na fetalai Iesu: “O lenei, afai e te tausuai ona o lou mata taumatau, ia sali ese ma lafoaʻi.”—Mataio 5:29.

“Ua faapea mai Franz: “Pe a faaosoosoina aʻu e vaavaai atu ma le manaʻonaʻo i se tamaʻitaʻi, e vave lava ona ou tatalo iā Ieova ma tepa ese.” Na faapea mai le augātamā faamaoni o Iopu: “Ua ou osia le feagaiga ma oʻu mata. E faapefea la ona ou manaʻonaʻo i se taupou?”—Iopu 31:1.

4. Faamalosia lau faiā ma le Atua.

Ua faapea atili mai Franz: “Ia faatumu lou mafaufau i manatu e faalaeiauina ai, ma faapisi lou olaga i galuega faaleagaga.

Ua faapea mai le Tusi Paia: “O mea uma ua moni, o mea uma ua matuā tāua, o mea uma ua tonu, o mea uma ua mamā, o mea uma e faatupu ai le lotofiafia, o mea uma ua taʻuleleia, o amioga lelei uma lava ma mea e viia ai se tasi, ia faaauau ona manatunatu i nei mea . . . , ona iā te outou lea o le Atua o le filemu.”—Filipi 4:8, 9.

a O le uiga o le upu “ata matagā taufeusuaʻiga,” o se mea o loo faamatala mai ai faiga taufeusuaʻiga, lea ua fuafuaina ina ia faagaee ai faalogona o lē o loo matamata, faitau pe faalogologo i ai. E aofia i nei mea ia ata ma tusitusiga, faapea ata ma faamatalaga ua puʻeina.

b Ua suia igoa i lenei mataupu.

c O Ieova le suafa o le Atua o loo taʻua i le Tusi Paia.