Pe E te Talisapaia le Saʻolotoga Tau Tapuaiga?
Tusia e le sui o le Ala Mai! i Esitonia
O PÄRNU o se taulaga o vaa ma o se nofoaga e manaia mo faiga malologa i le atunuu itiiti o Esitonia, lea sa avea muamua ma vaega o le Soviet Union. O le faitau aofai o tagata o le atunuu e sili atu i le 50,000. Ua olioli ai nei tagata i le saʻolotoga e faia ai le tapuaiga latou te mananao i ai—o se saʻolotoga sa latou lei mauaina i tausaga ua tuanai atu. Ia Iuni 17, 1995, sa faamatilatila mai ai e le nusipepa a le atunuu e taʻua o le Pärnu Leht e faapea o Pärnu o loo iai tapuaiga e 11 ma sa fuafuaina e le nusipepa e lomia se faasologa o mataupu e uiga i na lotu.
O le uluai mataupu sa faamatalaina faapea: “Ua matou amata i le faapotopotoga e mautinoa ua faapea ona aafia ai i tatou uma—o Molimau a Ieova—o ē o loo faia nei a latou sauniga i le potu tele a se falegaosipia. . . . I le 1931 sa amata ai e Tagata Aʻoga o le Tusi Paia ona taʻua i latou o Molimau a Ieova, ma o le igoa lena o loo taʻua ai pea i latou seia oo mai i le taimi nei. E sili atu i le lima miliona Molimau a Ieova i le lalolagi aoao. O le nofoaga autū o Molimau a Ieova i Esitonia o loo iai lea i Tallinn.”
Sa faaauau faapea le mataupu: “O le faapotopotoga o tagata talaʻi a Ieova sa faatūina i Pärnu i le tausaga ma le ʻafa ua tuanai. I le amataga sa auai ni tagata se toʻa 25; i le taimi nei ua tupu aʻe i le 120 . . .
“E matuā moni mea na uluai vaaia. O tagata—e tele lava i ulugalii talavou—e ese le faaleuō, e lelei ona faia o latou laei, e fetālaʻi o latou mafaufau. E ofoofogia le lelei ona aoaiina o tamaiti, auā e lē faigofie mo se tamaitiiti ona nofo lelei i se nofoaga e tasi mo se itula ma le ʻafa—peitai sa latou faia faapea.”
I le faamatalaina o le auala e ese ai Molimau a Ieova mai isi tapuaiga, sa faamatala mai ai faapea le nusipepa: “Latou te faamamafaina le Parataiso lea o loo i le lumanai. E lē gata i lea e mataina le iloa lelei e le faapotopotoga o le Tusi Paia, ma e latou te sii maia i so o se taimi lava e talafeagai ai.” I le faaiuga lava na faapea mai le mataupu: “O na tagata e 120, o tagata talaʻi a Ieova, ua faia a latou faaiuga; ma ua latou talitonu o le faaiuga saʻo lea. O lo latou faatuatua ma le talaʻi atu, o le sini autū lea o o latou olaga.”
E lē o tagata uma i Pärnu sa fiafia i lenei mataupu muamua i le faasologa o mataupu ua uma ona fuafuaina mo tapuaiga a le atunuu. Ia Iulai 8, 1995, sa lipotia mai ai e le Pärnu Leht e faapea: “Ua matou mananao e tusia se talosaga ua faaoo mai e lotu e fa e tusa ai o le amataga o se faagasologa fou.” O lenei talosaga, po o le tusi, i le nusipepa sa sainia e sui o le Lotu Orthodox i Esitonia, le Lotu Evangelical Lutheran i Esitonia, le Union of Evangelical Christians and Baptists i Esitonia ma le Lotu Metotisi i Esitonia.
Sa faaseā nei sui o lotu e fa faapea: “E foliga mai o se mea ua matuā ese ia i matou lo outou amataina o le faasologa o mataupu i se mataupu e uiga i Molimau a Ieova.” E lē gata i lea sa latou faapea mai: “I le fesootai atu i lenei faasologa o mataupu, e matou te mananao e taʻuina atu ua matuā matou mumusu e fai se faatalanoaga ma le Pärnu Leht.”
Sa faaiu e sui o lotu a latou faamatalaga e faapea: “I se vaipanoa o loo tele ai le fenuminumiai talu ai omiga mai le tele o lotu fou ma vaega o ē ua faasalalauina atu le ‘faaleagaga,’ ua matou iloa ai le manaoga mo ni lomiga ia manatunatu ai tagata i tulaga o lotu ua uma ona iai, ma ia mafai ona faaeseese lotu ua loa o latou talaaga, mai vaega ma i latou ua matuā ese a latou faiga ma talitonuga. O tagata o le Fono Aoao o Lotu i Esitonia (Estonian Council of Churches) lea o loo fai ma sui o lotu Kerisiano o loo olioli i aufaatasiga ma lotu uma, e tatau ona latou matuā aumaia se taʻiala manino mo lenei mea.”
Peitai ane, na sosoo atu i lenei tusi, faamatalaga manino a lē na tusia le Pärnu Leht e faapea: “O mea uma tatou te mafaufau e saʻo atonu e lē saʻo. Ma o le silafaga ma manatu o le Atua e faatatau i faapotopotoga eseese atonu e lē tutusa ma le vaaiga a nei lotu aloaia e fa, ia po o le isi foi itu. E leai se isi o i tatou e lē sese, e oo lava foi i lotu ma a latou talitonuga ma faiga faalotu ua faitau senituri le leva.”
O le ā sou lagona i le suia o le vaaiga agaʻi i lotu i atunuu sa iai muamua i le Soviet Union? Ua matou mautinoa o nei tagata o loo saili atu mo le upu moni i so o se mea lava, ua latou talisapaia le saʻolotoga tau tapuaiga o loo latou olioli ai iina.
[Faafanua i le itulau 23]
(Tagaʻi i le lomiga mo le ata atoa)
FINILANI
Helsinki
St. Petersburg
Baltic Sea
ESITONIA
Tallinn
Pärnu
RUSIA
Moscow
Riga
LATVIA
LITHUANIA
Vilnius
BELARUS
Minsk
[Ata i le itulau 24]
Le faapotopotoga o Molimau a Ieova i Pärnu