FESILI 5

Ae Faapefea pe Afai e Soonafai Aʻu e Isi i le Aʻoga?

MĀFUAAGA E TĀUA AI

O le auala e te tali atu ai, e mafai ona faaleleia pe faateteleina ai le faafitauli.

O LE Ā E TE FAIA?

Se mea e ono tupu: Ua matuā lē toe fia alu lava Thomas i le aʻoga, e amata atu i le asō. Ua māfua ona o mea na faasolosolo ona tutupu talu mai le tolu masina ua mavae. Na faia e tamaiti i le aʻoga ni tala taufaaleaga e uiga iā te ia. Ona sosoo ai lea ma le valaau o ia i ni igoa e faamāsiasi ai. O isi taimi e sau se isi tamaitiiti ma unaʻi i lalo tusi a Thomas o loo uu, ma faafoliga mai e pei o se mea e leʻi fuafuaina. A lē o lenā e mulimuli mai ni tamaiti i ona tua ona tulei lea e se tasi Thomas, ae a faasaga atu o ia i tua e na te lē iloa po o ai na tuleia o ia. I le aso ananafi, na matuā ogaoga le auala na soonafai ai Thomas, ina ua ia maua se feʻau mai i le Initaneti na faafefe ai o ia . . .

Pe ana faapea o oe o Thomas, o le ā le auala e te tali atu ai?

IA NOFO MA MAFAUFAU LELEI

E lē faapea ua matuā leai se mea e mafai ona e faia. O le mea moni, e mafai ona e tetee atu i se tasi e soona faia oe e aunoa ma le faamisa. E faapefea ona e faia lenā mea?

AUA LE TALI ATU. Ua faapea mai le Tusi Paia: “O le tagata valea e na te sasaa uma mai lona ita, a o lē e atamai, e taofiofi i lona ita seʻia mavae le faafitauli.” (Faataoto 29:11) Ia faaalia pea le toʻafilemu i le tele e mafai ai, e tusa lava pe e te lagona le lē fiafia. O le faia faapea, atonu o le a fiu ai lē o loo soona faia oe.
AUA LE TOE TAUI ATU. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Aua le taui atu le leaga i le leaga i se tasi.” (Roma 12:17) O le toe taui atu, o le a faateteleina ai le faafitauli.
ʻALOFIA TULAGA E ONO TUPU AI LE VEVESI. Ua faapea mai le Tusi Paia: “O lē ua iai le utaga mamao e na te iloa atu le mala ma lafi ai.” (Faataoto 22:3) I le tele e mafai ai, ia ʻalofia tagata e faatupu vevesi ma ʻalofia tulaga e ono soonafai ai oe e isi.
TALI ATU I SE AUALA E LEʻI FAATALITALIA E LĒ O LOO SOONA FAIA OE. Ua faapea mai le Tusi Paia: “O le tali filemu e liliueseina ai le ita.” (Faataoto 15:1) E mafai ona e fai atu se tala e mālie i le faalogo. O se faataʻitaʻiga, pe a soonafai oe e se isi i faamatalaga e faapea e te lapoʻa, e mafai ona e ʻata ma tali atu, “Ia atonu e mafai ona toe lusi nisi oʻu pauna.”
ALU ESE. Ua faapea mai Nora o se tamaʻitaʻi e 19 ona tausaga: “O lou lē tali atu ma alu ese, e faailoa atu ai e faatagata matua lou mafaufau, ma e te lē tuu atu ai se avanoa i lē o loo soona faia oe e iai sona aafiaga tele iā te oe. E faaalia ai o loo mafai ona e pulea ou uiga, o se mea e lē o mafai ona fai e le tagata o loo soona faia oe.”—2 Timoteo 2:24.
IA FAAMALOSIA LOU LAGONA MAUTINOA. E mafai ona mātauina e i latou o loo soona faia isi, ē e lē o iai ni lagona mautinoa e faatatau iā i latou lava. O lea, e latou te soona faia ai i latou e lē o iai ni lagona mautinoa, talu ai e latou te ono lē toe tali atu. I se faaeseesega, o le a lē toe soona faia oe e isi, pe a latou mātauina e te lē o faatagaina i latou e soona faia oe.
TALANOA I SE ISI TAGATA. Ua faapea mai se tasi sa avea ma faiaʻoga: “Ou te faalaeiau atu i so o se tasi o loo soonafai e isi, ina ia talanoa atu i isi tagata i lona faafitauli. O le mea e tatau ona fai, ma e mafai foʻi ona ʻalofia ai le soona faia o isi.”

O loo iai i se tama talavou le lagona mautinoa e tetee atu ai i lē o loo soona faia o ia — O le iai o se lagona mautinoa e faatatau iā te oe lava, e mafai ai ona e tetee atu i lē o loo soona faia oe

E TE SILAFIA?

E ese mai i le faaoolima i se tasi, o le soonafai o isi e mafai ona aofia ai foʻi:

Faamatalaga tigā. Ua faapea mai Celine e 20 tausaga: “E lē galo iā te aʻu igoa na latou faaaogā e faamāsiasi ai aʻu. Na ou lagona le lē aogā ma e leai nisi na fia faauō mai iā te aʻu. E sili ai pe ana fasi aʻu nai lo o le faifai mai.”
Le faaesea o oe e isi. Ua faapea mai Haley e 18 tausaga: “Na amata ona faaesea aʻu e tamaiti i le aʻoga. Na latou faia gaoioiga e foliga mai ai e leai se avanoa mo aʻu, e aai faatasi ai ma i latou i le laulau. O lea, na lē mafai ai ona ou ʻai i le mea na latou aai ai. E na o loʻu tagi lava ma ʻai toʻatasi na o aʻu mo le tausaga atoa.”
Le soonafai o isi e faaaogā ai auala o fesootaʻiga. Ua faapea mai Daniel e 14 tausaga: “E na o sina faamatalaga itiiti lava e te lafoina i le komepiuta, ae e mafai ona faaleagaina ai le talaaga po o le olaga o se tasi. E ono manatu māmā i ai, ae o se mea e mafai ona tupu.”

**FESILI E FAATATAU I LE SOONAFAI O ISI E ISI TAGATA**
SAʻO PE SESĒ	TALI
1 Ua faitau afe tausaga o soonafai pea e isi tagata isi tagata.	1 Saʻo. O se faaaʻoaʻoga, o loo taʻua i le Tusi Paia se vaega e taʻua o Nefilimi. O lona uiga, “O i Latou o Ē Māfua ai Ona Paʻuʻū ai Isi i Lalo.”—Kenese 6:4.
2 E lē afāina tele le soonafai e le tasi o le isi.	2 Sesē. I le tele o mea e tutupu, o le soona faia o isi, o se tasi lea o māfuaaga ua pule ai nisi o talavou i o latou ola.
3 O le auala sili e taofia ai le soonafai e le tasi o le isi, o le toe taui atu lea.	3 Sesē. E masani ona sili atu le malolosi o ē soona faia isi nai lo o i latou e aafia i a latou faiga. O lea, e leai se aogā o le taumafai e toe taui atu.
4 Pe afai e te vaaia se tasi o loo soona faia se isi tagata, e sili pe a aua e te amanaʻiaina le mea o tupu.	4 Sesē. I le tulaga lea, e leai se tasi e mafai ona faapea atu e lē aafia o ia, pe a vaai atu o soonafai e se tasi se isi tagata. Pe a e vaai atu o faia faapea e se tasi ae e te lē fai atu se tala e taofia ai lenā tagata, e te ono faateteleina ai le faafitauli nai lo o le foʻia ai.
5 E ui ina faamaualuluga i latou o loo soona faia isi ma a latou tala e fai, ae e masani lava e latou te lagona le lē mautinoa e faatatau iā i latou lava.	5 Saʻo. E ui lava ina manatu nisi o ē e soona faia isi e sili i latou, ae o le toʻatele o i latou e iai lagona lē mautinoa e faatatau iā i latou lava. O lea, e latou te faamāsiasi ai isi ina ia lelei ai o latou faalogona e faatatau iā i latou lava.
6 E mafai e i latou o loo soona faia isi ona faia ni suiga.	6 Saʻo. E mafai ona sui le auala e mafaufau ma gaoioi ai ē o soona faia isi, pe a latou saʻili atu mo se fesoasoani.