Le Ola—O se Meaalofa Mai le Atua

MO LE LUASEFULUFA itula i le aso, e pamuina ai e o tatou fatu le toto tāua i lo tatou tino atoa. Pe a tatou momoe, e faaauau pea e o tatou māmā ona mānava i totonu ma toe mānava i fafo. E ʻai a tatou meaʻai, ma e faafuaseʻi lava ona faamalūina meaʻai. O nei mea uma lava e faia pea i aso uma, ae itiiti lava pe aunoa foi ma sina o tatou iloa e uiga i ai. O nei faagasologa mataʻutia ma ofoofogia, ia e faigofie lava ona manatu māmā i ai, o ni vaega ia o le meaalofa ua tatou taʻua o le ola. I se isi uiga, o se meaalofa lea e mafai ona taʻua o se faiga faavavega.

Seʻi manatu i le faagasologa o le afuafuaina o le tagata ma lona fanau mai. E ui lava ina e masani ona teena e le tino ni sela ese, ae ua mafai e le faaʻautagata o le tinā ona talia se fuāsela ua tatama po ua iai le ola. Na i lo le teena la o le pepe ua amata ona afuafua faapea o se sela ese, e fafaga ma puipuia e le tino o le tinā le pepe seia oo ina sauni e fanau mai o se tagata. Ana lē seanoa la le malosi o le faaʻautagata e talia ai lenei mea faigata e tusa ai ma le tulafono i le teena o sela ese, semanū e lē mafai ona fanau mai se tagata.

E oo foi i le ola o se pepe fou faatoʻā fanau mai, semanū e fanau lē āu pe ana lē seanoa taualumaga na faia i totonu o le faaʻautagata ina ua faatoʻā fa masina le matua o le pepe. O le taimi lena e amata ai e le pepe ona susu lona lima matua, e faamalosia ai maso ia o le a mulimuli ane mafai ai ona fafagaina o ia i susu o lona tinā. Ma o se tasi lenei o le tele o faafitauli e aafia ai le ola ma le oti, ua mafai ona foia muamua lava i se taimi umi a o leʻi fanau mai se pepe.

A o iai le pepe i le manava, e iai se pu i le puipui o lona fatu. Ae peitai, o lenei pu e faafuaseʻi lava ona puni i le taimi e fanau mai ai. E faaopoopo i lena, e iai se uaua po o se ālātoto lapoa e tafe atu ai le toto e ui atu i māmā o le pepe a o iai i le manava, e faafuaseʻi lava ona punitia i le taimi e fanau mai ai; ua mafai nei la e le toto ona tafe e ui atu i māmā, o inā e mafai ai ona maua le okesene a o amata e le pepe ona mānava i le taimi lava e fanau mai ai.

O nei mea uma lava e na o se amataga o le ola. I le olaga atoa, (e iai faasologa o faiga ua fuafuaina lelei e pei o le mauaina pea o le mānava, le fetafeai o le toto), o neura, ma uaua o le tino e faatonutonu ai le felagolagomai ma le sologa lelei o le galulue faatasi o na mea i se auala maopoopo, e maofa ai ma e lē matāea e le mafaufau faaletagata—e faia nei mea uma lava mo le faatumauina pea o le ola. E letioa ona faapea mai se tusitala anamua e uiga i le Atua: “Ou te vivii atu ia te oe, auā na faia aʻu e ala ai ona mataʻutia ma ofo tele ai; o mea na e faia, o mea mamana ia; ua ou matuā iloa e aʻu nei mea.”—Salamo 139:14.

E manino lava, o le tusitala o na upu matagofie sa leʻi talitonu o ia faapea o le ola, o ni fua o le aʻoaʻoga valea a le evolusione, faapea na teʻi lava ua iai le ola. Ana faapea o lena le tulaga, semanū e leai la ni o tatou tiute tauave po o ni matafaioi moni i le pe faapefea ona faaaogā o tatou ola. Ae peitai, o le faagasologa o le ola, ua faaalia manino mai ai le ata, ma o le ata, e manaomia sē na ia fuafuaina. Ua faataatia mai i le Tusi Paia lenei mataupu silisili: “Auā e taitasi fale ma saunia e se tasi; a o le na te saunia mea uma lava o le Atua lea.” (Eperu 3:4) O le mea lea e matuā tāua ai le “iloa o Ieova o ia lava [o] le Atua; o ia na faia i tatou, [ae e le o i tatou lava].” (Salamo 100:3) Ioe, o le ola e sili atu na i lo o se mea na tupu faafuaseʻi ma le manuia; o se meaalofa mai le Atua lava ia.—Salamo 36:9.

Afai o lena le tulaga, o le ā la sa tatou tiute tauave e faia agaʻi i Lē na Foaiina mai le ola? O faapefea ona ia faatalitalia i tatou i le auala e faaaogā ai o tatou ola? O nei fesili ma isi foi o le a talanoaina i le isi mataupu o sosoo mai.