Lomiga Faale-Tusi Paia I LE INITANETI
Lomiga Faale-Tusi Paia
I LE INITANETI
Faa-Samoa
ā
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • ʻ
  • TUSI PAIA
  • LOMIGA
  • SAUNIGA
  • w97 7/1 itu. 22-25
  • Se Olaga e Lē Tāitai Ona Ou Faanoanoa Ai

Leai se vitiō o maua i lenei vaega.

Faamalie atu na iai se faalētonu i le kopiina o le vitiō.

  • Se Olaga e Lē Tāitai Ona Ou Faanoanoa Ai
  • Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—1997
  • Tamaʻi Ulutala
  • Mataupu e Taitutusa
  • Faataitaiga Lelei a Tinā
  • Galuega ma le Agaigai i Luma Faaleagaga
  • Auaunaga i Peteli i Taimi o Faafitauli
  • Faia o le Paeonia i Vaitaimi o le Taua
  • Tele Faaeaga e Olioli Ai
  • ‘O Ieova o Lo‘u Atua, o Lē Ou te Faatuatua i Ai’
    Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—1992
  • Pe Mafai Ona E Faaavanoaina Oe?
    La Tatou Faiva o le Malo—2001
  • Faamata o le Galuega Lenei e Sili Ona Lelei mo Oe?
    Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—2001
  • E Valaaulia so o se Isi!
    Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—2010
Faitau Atili
Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—1997
w97 7/1 itu. 22-25

Se Olaga e Lē Tāitai Ona Ou Faanoanoa Ai

E PEI ONA FAAMATALAINA E PAUL OBRIST

I le 1912, a o ono oʻu tausaga, sa maliu ai Tinā a o faafanau i lana tama lona lima. Pe tusa o le lua tausaga mulimuli ane, sa amata loa e se teufale talavou, o Berta Weibel, ona tausia lo matou aiga. Ina ua faaipoipo atu Tamā ia te ia i le tausaga na sosoo ai, sa fiafia i matou le fanau i le toe iai o se tinā.

SA MATOU nonofo i Brugg, i se aai itiiti i le vaega o Suisilani lea e tāutala i le gagana Siamani. O Berta o ia o se Kerisiano moni lava, ma sa ou fiafia tele ia te ia. Sa amata ona ia suesueina lomiga a Tagata Aʻoga o le Tusi Paia (Molimau a Ieova) i le 1908, ma sa ia tufa atu i isi mea sa ia aʻoaʻoina.

Ina ua faatoʻā uma lava ona faaipoipo Berta ma Tamā i le 1915, sa ma ō ai ma ia (Berta) i le faaaliga o le ata “Photo-Drama of Creation.” O lenei ata lē gaoioi ma gaoioi isi vaega sa faia e le International Association of Earnest Bible Students sa iu ina iai se uiga talisapaia loloto i loʻu mafaufau ma loʻu loto. Sa fiafia foi i ai isi. Sa matuā faatumulia le fale i Brugg, ma oo ai ina tapunia e leoleo ia faitotoa ma teena isi tagata na taunuu mulimuli ane. O lea, o le toatele sa taumafai e ulufale atu i se faamalama sa tatala e ala i se apefai, ma e iai nisi na sao atu i ai.

Faataitaiga Lelei a Tinā

Sa aasa le Taua Muamua a le Lalolagi i Europa, ma sa matuā popole tagata e faatatau i le lumanai. O lea, o le asiasi atu mai lea fale i lea fale ma le feau faamafanafana o le Malo o le Atua, e pei ona faia e Tinā, o se galuega mamalu. O nisi taimi sa ia faatagaina aʻu ma te ō, ma sa ou matuā olioli ai i le faia faapea. I le 1918, sa oo ina mafai ona faailoa atu e Tinā lona tuuina atu ia Ieova le Atua e ala i le papatisoga i le vai.

Na lē faalavelave Tamā i le tapuaiga a Tinā seia oo ina ua papatisoina o ia, ma talu mai lena taimi sa amata loa ona ia tetee atu i ai. I se tasi aso sa ia ave ai ana lomiga faale-Tusi Paia ma togi i totonu o le ogaumu. Sa na o lana Tusi Paia sa mafai e Tinā ona seʻi ese vave mai i le afi. Ae o le mea na sosoo ai na ia faia sa maofa ai. Sa ia alu atu ia Tamā ma opo ia te ia. Sa ia lei teulotoina ni lagona lē fiafia ia te ia.

Sa matuā faateia lava Tamā ma toafilemu ai. Peitai, e mai lea taimi i lea taimi, e mapuna aʻe ai lava lona tetee, ma sa matou onosaia le sasao aʻe o lona loto tigā.

Galuega ma le Agaigai i Luma Faaleagaga

I le 1924, ina ua maeʻa ona ou aʻoaʻoina se tomai mo le tolu tausaga e avea ai o se tagata teuulu, sa ou tuua loa le aiga ma maua se galuega i le vaega o Suisilani e tāutala i le gagana Falani. Sa maua ai le avanoa e faaleleia atili ai loʻu malamalama i le gagana Falani. E ui ina afaina ai loʻu agaigai i luma faaleagaga i loʻu siitia atu, ae sa lei mou ai lava loʻu alofa mo upu moni o le Tusi Paia. O lea ina ua ou toe foi i le aiga i le ono tausaga mulimuli ane ai, sa amata loa ona ou auai atu i sauniga a le faapotopotoga Kerisiano i Brugg.

E lei leva ae ou siitia loa i Rheinfelden, o se aai itiiti pe tusa o le 25 maila [40 kilomita] le mamao. Sa ou faigaluega ai iina i le fale teuulu a loʻu tuafafine ma faaauau loʻu agaigai i luma faaleagaga e ala i le faatasitasi ma se vaega itiiti o Tagata Aʻoga o le Tusi Paia. Ina ua faaiuina la matou suesuega faale-Tusi Paia i le ogatotonu o le vaiaso i se tasi aso, sa fesili mai ai le uso o Soder, o le toeaina taimua: “O ai o loo fuafua e auai i le auaunaga i le fanua i le Aso Sa?” Sa ou tauofo atu, ma le manatu e faapea e ma te ō ma se tasi ma faailoa mai ia te au le faiga o le galuega.

Ina ua oo atu i le Aso Sa ma ua taunuu atu i le oganuu, sa faapea mai le uso o Soder, “O le Susuga ia Obrist o le a galue i le itu lea.” E ui e lei faapea muamua ona matuā tātāvale loʻu fatu, sa amata loa ona ou alu atu i tagata i o latou aiga ma talanoa ia i latou i le Malo o le Atua. (Galuega 20:20) Sa amata mai i lena taimi, ou te lei faatalatū i le tauaveina o le galuega talaʻi lea na fetalai mai Iesu e tatau ona faataunuuina a o lei oo mai le iuga o lenei faiga o mea. (Mataio 24:14) I le aso 4 o Mati i le 1934 a o 28 oʻu tausaga, sa faailogaina ai loʻu tuuina atu ia Ieova le Atua e ala i le papatisoga i le vai.

E lua tausaga mulimuli ane ai, sa maua ai laʻu galuega o se teuulu i Lugano, o se aai i le vaega o Suisilani lea e tāutala i le gagana Italia. Sa amata loa ona ou talaʻia le tala lelei iina, e ui lava ou te faalēiloa lelei le faa-Italia. E ui i lea, o loʻu Aso Sa muamua i le auaunaga, sa ou tufaina ai tamaitusi e 20 sa ou alu ma aʻu. I se taimi mulimuli ane, sa mafai ona ou aoina mai ni nai tagata fiafia e faia aʻe ai se vaega e suesueina Le Olomatamata. Mulimuli ane sa papatisoina ai le toatele o i latou nei, ma ia Fepuari i le 1937 sa matou faatuina ai se faapotopotoga o Molimau a Ieova i Lugano.

I le lua masina mulimuli ane ai, ia Aperila i le 1937, sa ou mauaina ai se tusi lea na matuā mataina ai suiga i loʻu olaga. O le valaaulia lea e auauna i Peteli, e pei ona taʻua ai fale o lālā o Molimau a Ieova e iai i se atunuu. Sa ou taliaina loa le valaaulia—o se faaiuga ou te lē tāitai ona faanoanoa ai. O lea sa ou amataina ai se galuega lea sa avea ma auaunaga faataimi atoa mo le 60 tausaga.

Auaunaga i Peteli i Taimi o Faafitauli

O le taimi lena o le fale Peteli i Suisilani sa i le aai o Bern, o le laumua o Suisilani. O iina sa matou lomia ai tusi, tamaitusi, ma mekasini i gagana e 14, ma sa aauina atu nei lomiga i Europa atoa. E iai taimi, ou te aveina ai lomiga i le uilipaelo i le fale e faatali ai nofoaafi, talu ai o na aso sa lē o taimi uma e maua ai se taavale matou te faaaogaina. O loʻu tofiga muamua i Peteli o le galue lea i le Vaega e Sauniunia ma Tuufaatasia mea mo le lomiaina (Composition Department), e matou te saunia ai le pulu mo le lolomiina o lomiga. E lei umi ae ou faigaluega loa i le itu e faafeiloaia ai tagata (reception), ma e mautinoa lava foi loʻu galue o se tagata otiulu i le aiga Peteli.

Ia Setema o le 1939, na gāpā ai le Taua Lona Lua a le Lalolagi, ma sa salalau atu le fefe ona o osofaiga a autau a Nazi i Europa atoa. O Suisilani o se atunuu sa solitu i totonu o atunuu fetauai. I le amataga, sa faaauau la matou galuega faa-Kerisiano e aunoa ma le faalavelaveina. Ae ina ua oo i le aso 5 o Iulai 1940, i le ta o le lua i le aoauli, a o oʻu iai i laʻu galuega i le potu i luma, sa sau ai se tagata sivili, e toalua mai ma se fitafita o loo tauaveina se fana e iai se naifi i le pito i luma.

Sa eʻē mai le tagata sivili, “O fea o iai Zürcher?” O Franz Zürcher o le ovasia lea o le lālā mo le galuega talaʻi i Suisilani.

Sa ou fesili atu: “O ai e ao ona ou taʻu atu i ai o loo fia vaai ia te ia?” Sa la pueina loa aʻu i lena taimi ma toso atu aʻu agaʻi i luga o le sitepu, ma fai mai e ave i laua i le ofisa o Zürcher.

O le aiga Peteli atoa uma lava—pe tusa o le 40 i matou i lena taimi—sa faatonuina e potopoto i le potu ʻai. E fa fana taavili sa faatutuina i fafo o le fale ina ia faafefe ai se tasi e taumafai e sola. I totonu, pe tusa e toʻa 50 fitafita ua amata ona sueina le fale. Nai lo le mea na latou faatalitalia, e leai se faamaoniga na maua faapea o Molimau a Ieova sa aafia i le lagolagoina o se tetee i le auaunaga faafitafita. Peitai ane, e tele se vaega o lomiga na aveesea faamalosi ma auina atu i loli e lima a fitafita.

Ina ua matou teena le tatau ona pāsia muamua e le malo faamatalaga e lomia i Le Olomatamata, sa taofia ai loa lona toe lomiaina i Suisilani. O le uiga o lenei mea o le a toaitiiti tagata e manaomia mo le galuega i Peteli, ma o tagata talavou o le aiga sa faalaeiauina e tuua Peteli ma avea i latou ma paeonia, e pei ona taʻua ai Molimau a Ieova e auai i le auaunaga faataimi atoa.

Faia o le Paeonia i Vaitaimi o le Taua

Ia Iulai 1940, sa ou toe foi atu ai i le oganuu o Suisilani lea e tāutala i le gagana Italia i tafatafa o Lugano, lea sa ou nofo ai muamua ae ou te lei alu i Peteli. O lenei oganuu e malosi i le Katoliko, lea e oo ane i lena taimi ua aafia foi i lalo o Pulega Fai Faamalosi (Fascism), sa tofia aʻu ou te paeonia ai.

E seāseā maua se aso e aunoa ma le taofia ai o aʻu e se leoleo o ē e poloaia malosi aʻu e tuu laʻu galuega talaʻi. I se tasi aso a o oʻu talanoa atu i se fafine i le faitotoa o se pa laau, sa toso faafuasei atu ai aʻu e se tagata ofu sivili mai i oʻu tua, ma taʻitaʻi atu aʻu i se taavale a leoleo o loo tiute, ma aveina atu aʻu i Lugano. O iina sa tuuina atu ai aʻu i leoleo. Ina ua fesiligia aʻu, sa ou faamatala atu faapea o Ieova le Atua na ia faatonuina i matou e talaʻi.

“O iinei i le lalolagi, o i matou e faatonuina,” sa tali atu ai ma le faafiapoto le leoleo. “O le lagi atonu e faatonu ai le Atua!”

A o faagasolo le taua, sa tāua tele le utagiaina o faatonuga a Iesu “ia outou atamamai pei o gata, a ia fifilemu e pei o lupe.” (Mataio 10:16) O lea, sa ou nanaina ai le tele o aʻu lomiga i taga i totonu o loʻu ofutino. Ma ina ia faamautinoaina e lē paʻū ese mai se mea, sa ou ofuina ai ofuvae e paumemei vae (knickerbockers) lea e fufusi i lalo ifo o tuli.

I se taimi mulimuli ane, sa ou maua ai faatonuga e siitia atu i le vanu o Engadine, lea sa faaauau ai ona tulituliloa aʻu e leoleo. O se vanu matagofie lenei i le itu i sasaʻe o atumauga o Suisilani, lea a oo i le taimi o le tau mālūlū ua lilofia i faaputuga o kiona, sa iai aʻu mea faasee i luga o le kiona sa aumaia ia te au e fesoasoani e fealuai solo ai i laʻu oganuu.

O totinilima mafanafana sa aogā tele pe a faaaogā mea faasee i le taimi o le tau mālūlū. Ona o le faaaogā soo o totinilima, e lei umi ae amata loa ona leaga. Maeu loʻu fiafia ina ua oo i le isi aso oʻu mauaina se afifi ou te lei faatalitalia na aumaia i le meli o loo iai se ofu mafanafana talaloa na tolose i lima faapea ai ma totinilima mafanafana! O se tuafafine Kerisiano i laʻu faapotopotoga sa ou iai muamua i Bern na ia faia na mea mo aʻu. E oo mai lava i le taimi nei pe a ou mafaufau iai, ou te matuā faafetaia lava.

Tele Faaeaga e Olioli Ai

I le 1943, sa amata ona toafilemu tulaga o mea i Suisilani, ma sa toe valaaulia ai aʻu e galue i Peteli. Talu ai faafitauli sa iai i le faapotopotoga Falani i Lausanne, pe tusa o le 60 maila [100 kilomita] le mamao, sa tofia ai aʻu e asiasi atu e lē aunoa i lena aai e fesoasoani i le au talaʻi ia iai se vaaiga saʻo i le faalapotopotoga a le Atua.

Mulimuli ane sa ou auauna ai o se ovasia matagaluega mo faapotopotoga Falani uma i Suisilani. I le amataga o le vaiaso ou te galue ai i Peteli, ae ou te faaaluina le Aso Faraile, Aso Toonai, ma le Aso Sa e asia ai se faapotopotoga fou i vaiaso taitasi, o se taumafaiga e tuuina atu ai se fesoasoani faaleagaga. E lē gata i lea, ina ua faatuina se faapotopotoga e tāutala i le gagana Falani i Bern i le 1960, sa avea aʻu ma ovasia taimua. Sa ou auauna i lenei tulaga seia oo i le 1970, ina ua siitia atu Peteli mai Bern i lona nofoaga fou manaia ua iai nei i le aai o Thun.

Sa ou fiafia i le iai o se vaega toaitiiti o Molimau a Ieova e tāutala i le gagana Italia i Thun, ma sa amata ona ou galue faatasi ma i latou. Sa oo ina faatuina se faapotopotoga, ma sa ou auauna ai o se ovasia taimua mo ni tausaga seia oo ina agavaa uso talavou e tauaveina na tiute tauave.

O se faaeaga silisili ona ou olioli ai o le auai atu lea i le tauaofiaga faava-o-atunuu a tagata o Ieova. Mo se faataitaiga, i le 1950 sa faia ai le fonotaga i le Yankee Stadium, o le Faatelega Faatiokarate (Theocracy’s Increase) i Niu Ioka. O le asiasi atu i le ofisa ulu o Molimau a Ieova i Brooklyn, i Niu Ioka, sa oo ai ia te au se lagona e lē mafai ona faagaloina. E lē mafaagaloina foi ia te au le lauga a le uso o Milton G. Henschel i le tausaga na sosoo ai i le fonotaga sa faia i Lonetona i Egelani o le Tapuaiga Mamā (Clean Worship) lea sa faamatilatila ai fetalaiga a Iesu, “Ou te fai atu ia te outou, a le feganavai i latou nei, e alalaga mai lava o maa.” (Luka 19:40) Sa fesili le uso o Henschel, “Pe tou te manatu o le a alalaga mai maa?” O loo oʻu manatua pea le taalili o le leo, “Leai!” lea na sau mai le faitau sefulu o afe.

Ina ua ou toe foi atu i Peteli i le 1937, sa iloaina ai e loʻu tamā e laitiiti si tupe o loo matou mauaina, ona fesili mai lea ma le popole, “Atalii, o le a faapefea ona e tausia oe pe a e toeaina?” Sa ou tali atu e ala i loʻu siitia atu o upu a le faisalamo o Tavita: “Ua ou toeaina aʻu nei, sa aʻu taulealea; a ou te lei iloa se tagata amiotonu na lafoaiina, po o ana fanau ua ʻaiisi i latou.” (Salamo 37:25) Ua faatatauina moni lava nei upu i loʻu tulaga.

Maeu loʻu fiafia ona ua silia nei ma le 80 tausaga ua tuanai, na faaipoipo atu ai Berta Weibel ia Tamā ma e ala i lana faaaoaoga lelei ma taiala sa oo ai ina ou iloa Ieova ma ona uiga! E ui ina ula nisi o le aiga ia te ia, ae sa ia auauna pea ia Ieova ma le faamaoni seia oo i le taimi o lona maliu i le 1983. Sa lei faanoanoa lava o ia i le auaunaga i lona Atua, o Ieova; e faapena foi ia te au ou te lē faanoanoa lava i loʻu nofofua ma tuuina atu loʻu ola atoa i le auaunaga ia Ieova.

[Ata i le itulau 25]

Galue i Peteli

    Lomiga Faa-Samoa (1971-2026)
    Log Out
    Log In
    • Faa-Samoa
    • Lafo Faamatalaga
    • Faapolokalame
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Aiāiga Faapitoa
    • Aiā Faaletulafono
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Lafo Faamatalaga