O Evagelia—O Loo Faia Pea le Finauga
Pe moni ea tala a Evagelia e uiga i le fanau mai o Iesu Keriso?
Pe na ia fofogaina atu ea le Lauga i luga o le Mauga?
Pe na toetū moni mai lava Iesu?
Pe na ia fetalai moni mai ea: “O aʻu nei le ala, ma le upu moni, ma le ola”?—Ioane 14:6.
O MATĀʻUPU faapenei sa talanoaina e le tusa ma le 80 tagata aʻoga atamamai i se seminā e taʻua o le Seminā mo Iesu, lea e faalua i le tausaga ona usuia talu mai le 1985. E matuā uigaese le auala e taliina ai e lenei vaega o tagata aʻoʻoga atamamai na fesili. E fai e i latou o loo auai i le seminā ni palota i fetalaiga uma o loo i Evagelia e faapea mai sa fofogaina e Iesu. O le pepa palota lanu mūmū e faaalia ai le manatu e faapea, o lena faamatalaga na fetalaia moni lava e Iesu. O le pepa palota lanu piniki o lona uiga o le faamatalaga e atagia mai ai se mea atonu na fetalai ai Iesu. O le pepa palota lanu efuefu e faaalia ai atonu e tau tutusa nei manatu ma manatu o Iesu, peitaʻi o le faamatalaga e leʻi fofogaina moni mai e ia. O le pepa palota lanu uliuli e matuā leai lava, e faaalia ai o le faamatalaga e puna mai se uputuu i se taimi mulimuli ane.
O le faaaogāina o lenei faiga, ua faalēaogāina ai e i latou o loo auai i le Seminā mo Iesu manatu autū e fa ia na aumai i evagelia ia na lāgā i fesili o loo taʻua i le amataga. O le mea moni, e tusa ma le 82 pasene sa latou palotaina ai i pepa lanu uli upu sa faapea mai sa fetalaia atu e Iesu i Evagelia. E tusa ai ma so latou taofi, e na o le 16 pasene o mea tutupu o loo taʻua ai Iesu i Evagelia ma isi tusitusiga e foliga mai e mafai ona faatuatuaina.
E lē fou na faitioga e faatatau i Evagelia. Na osofaʻia nei Evagelia i le 1774 ina ua lōmia le manusikulipi e 1,400 itūlau a Hermann Reimarus, o se polofesa i gagana a atunuu i Sasaʻe, i Hamburg, Siamani, ina ua mavae lona maliu. I lena manusikulipi o loo faamausalī ai e Reimarus ni masalosaloga loloto e uiga i le moni aʻiaʻi o Evagelia. Sa faavae mai ona manatu i sana iloiloga māeʻaeʻa i mea tau gagana, atoa ai ma manatu e foliga mai e feteenaʻi, ia o loo i ai i tala a Evagelia e fā e uiga i le soifuaga o Iesu. Talu mai lena mea, ua masani ai ona faaleo mai masalosaloga o le ʻaufaitio e tusa o le maufaatuatuaina o Evagelia, ua oo i se tulaga ua latou faavaivaia ai le faatuatuaga o tagata lautele i nei tusitusiga.
O le uiga masani lava o na tagata atamamai faapitoa o lo latou manatu lea i tala a Evagelia faapea o ni tala faalotu e lē moni na tuu faasolosolo mai e tagata eseese. O fesili masani nei ua laga mai e tagata atamamai faapitoa o ē iai uiga masalosalo: Faamata e lē o o latou talitonuga ua faapogaia ai tusitala o Evagelia e fā latou te teuteuina atili mea moni? Pe na uunaʻia ea i latou e matāʻupu faapolotiki o vaipanoa sa iai uluaʻi Kerisiano, ina ia latou faatonutonu pe faaopoopo ni mea i le tala e uiga ia Iesu? O fea vaega o Evagelia e foliga mai sa faamaoni lelei i le lipotia mai o mea na i lo le faia o ni fagogo?
O tagata na ola aʻe e lē talitonu o loo soifua le Atua, pe lē lolotu, e iai lo latou talitonuga faapea o le Tusi Paia—e aofia ai Evagelia—o se tusi ua tumu i talafatu ma fagogo. Ae iai lava foʻi isi ua matuā faavaivaia ona o le talaʻaga o Kerisinetoma i le faamasaatoto, o faiga sauā, le fevaevaeaʻi, ma amioga lē faale-Atua. O tagata na latou te lē iloa pe iai se māfuaʻaga e tatau ai ona uaʻi atu i tusitusiga o loo faapaiaina i Kerisinetoma. E iai lo latou lagona faapea, o ni taumafaiga na puna mai ai se lotu faimea piʻopiʻo e mautinoa lava o na taumafaiga o ni talafatu e lē aogā.
O le ā sou taofi? Pe tatau ea ona e faataga ni tagata aʻoʻoga atamamai toʻaitiiti o ē ua latou fesiligia le saʻo tau i talafaasolopito o Evagelia, e faapogaia ai foʻi ni masalosaloga faapena i lou mafaufau? Pe a e faalogo atu i ni folafolaga e faatatau i ni tala faafagogo e faapea mai na faia e tusitala o Evagelia, pe tatau ea ona e faataga lena mea e maluelue ai lou mautinoa i a latou tusitusiga? Pe tatau ea ona avea le talaʻaga lē amioatua o Kerisinetoma ma pogai e te fesiligia ai le maufaatuatuaina o Evagelia? Matou te valaʻaulia oe ina ia e iloiloina nisi o mea moni.
[Ata i le itulau 4]
Pe o ni talafatu ea po o ni tala moni o loo iai i Evagelia?
[Faamatalaga i Ata i le itulau 3]
Ata pito i tua, itulau 3-5 ma le 8: Courtesy of the Freer Gallery of Art, Smithsonian Institution, Washington, D.C.
[Faamatalaga i Ata i le itulau 4]
O Loo Feafioaʻi Iesu i le Sami/The Doré Bible Illustrations/Dover Publications