Pe e Mafai e se Tasi Ona Valoia le Lumanaʻi?

E tatou te mafaufau uma lava i lo tatou lumanaʻi faapea le lumanaʻi o ē pele iā i tatou. E tatou te tuufesili: ʻPo o le a iʻu lelei si aʻu fanau? Po o le a faaumatia le lalolagi i se mala faalenatura? Pe e iai se mea e mafai ona ou faia i le taimi lenei ina ia ou taulau ai i le lumanaʻi?’ E masani ona tatou tuufesili faapena, ona e tatou te mananaʻo e mautū o tatou olaga ma iloa tonu mea o le a tutupu. O le iloaina o mea o le a tutupu i le lumanaʻi, o le a tatou nofosauni ai i le tulaga faaletino ma i le itu tau i faalogona.

E faapeʻī la lou lumanaʻi? Pe e iai se tasi e na te iloaina? E toʻatele tagata atamamai ua taumafai e valoia le lumanaʻi, ae e tele lava ina lē taulau. Peitaʻi, ua faapea mai le Tusi Paia e mafai e le Atua ona valoia ma le saʻo mea o le a tutupu. Ua taʻua i le Tusi Paia le Atua, “o Lē ua taʻu mai talu mai le amataga le iʻuga, ma taʻu mai foʻi talu mai aso anamuā mea e leʻi faia.”​—Isaia 46:10.

PE E MONI VALOAGA A LE ATUA?

Aiseā e tāua ai ona e iloa pe na taunuu valoaga a le Atua i aso anamua? E masani lava, pe afai e saʻo faamatalaga a se tagata vāaitau e tusa ai o le tau i aso taʻitasi, e mautinoa lou maofa ma e te naunau e faalogo atu pea iā te ia mo le tala o le tau o le isi aso. I se tulaga taitutusa, o le iloaina na taunuu uma valoaga a le Atua i aso anamua, o le a e naunau ai pea e faalogo atu i ana valoaga mo le lumanaʻi.

FAAUMATIAGA O SE AAI MALOSI:

E matuā mataʻina lava pe afai e mafai e se tasi ona valoia mai ma le saʻo le faatoʻilaloina o se aai na matuā malosi mo le tele o tausaga. O se faataʻitaʻiga, na faaaogā e le Atua se tasi o ana auauna e valoia mai le faatoʻilaloina o le aai o Nineva. (Sefanaia 2:13-15) Ua faamaonia mai i talafaasolopito, na faatoʻilalo e Papelonia ma Metai le aai o Nineva i le senituri lona 7 T.L.M., pe tusa lenā ua 15 tausaga talu ona valoia mai e le Atua. Na faailoa mai foʻi e le Atua o le a “faatafunaina” Nineva ma o le a pei o se “toafa.” Pe na taunuu lenā mea? Ioe. E ui lava e 200 maila faatafafā (518 km faatafafā) le telē o Nineva, ae e leʻi toe ʻainā lenā laueleele e tagata Papelonia ma Metai. Nai lo lea, na latou faatafunaina aʻiaʻi Nineva. Pe e mafai e se tasi e suʻesuʻe i faiga faapolotiki ona valoia mai ma le saʻo se mea faapena?

SUSUNU PONAIVI O TAGATA:

Pe e iai se tasi e mafai ona valoia mai ma le saʻo le igoa ma le tupuaga o se tagata, o le a susunuina ni ponaivi i luga o se fata faitaulaga, ma le nofoaga o le a ia faia ai faapea, a o toe 300 tausaga tupu lenā mea? E mautinoa o le a taʻutaʻua se tasi e mafai ona ia faia faapea. Na faailoa mai e le Atua e ala mai i sana auauna, o le a iai “se tama tama e igoa iā Iosia i le aiga o Tavita,” o le a ia ʻsusunuina ponaivi o tagata’ i luga o se fata faitaulaga i Peteli. (1 Tupu 13:1, 2) I le pe ā ma le 300 tausaga mulimuli ane, na tupuga mai ai i le gafa o Tavita se tagata e igoa iā Iosia, o se igoa e lē taatele i le Tusi Paia, ma na ia ʻsusunuina ponaivi o tagata’ i se fata faitaulaga i Peteli, e pei lava ona valoia mai. (2 Tupu 23:14-16) E na o se tasi e iai sona mana e mafai ona muaʻi faailoa mai ni faamatalaga maʻoti faapena.

TOʻILALO O SE EMEPAEA:

E mataʻina pe afai e leʻi taitai ona fanau mai se tasi, ae ua valoiaina o le a ia faatoʻilalo se malo malosi, ma faailoa mai foʻi le auala o le a ia faia ai faapea. Na faailoa mai e le Atua e iai se tagata e igoa iā Kuresa o le a ia faatoʻilaloina se aai, ma faasaʻoloto tagata Iutaia na ave faapagota, ma lagolagoina le toe fausia o lo latou malumalu. Na taʻu mai foʻi e le Atua o le a aofia i le osofaʻiga a Kuresa lona faapaʻumatūina o vaitafe, ma o le a matala faitotoʻa o le aai. (Isaia 44:27–45:2) Pe na taunuu lenā valoaga? E ioe tusitala o le talafaasolopito na taunuu moni le osofaʻiga a Kuresa. Na ʻeli e Kuresa ma lana ʻautau ni alāvai e faatafe ese ai le vai ma iʻu ina papaʻu ai vaitafe. E lē gata i lea, na faigofie ona latou osofaʻia le aai ona sa matala ona faitotoʻa. Ina ua uma lenā, na faasaʻoloto loa e Kuresa tagata Iutaia ma faailoa atu e mafai ona latou toe fausia le malumalu i Ierusalema. E mataʻina lenā tulaga, ona e leʻi tapuaʻi Kuresa i le Atua o tagata Iutaia. (Esera 1:1-3) E na o le Atua e mafai ona valoiaina mai nei mea uma na tutupu moni i le talafaasolopito.

O faaaʻoaʻoga e tolu na tatou iloiloina, ua na o nisi na o faamaoniga e iloa ai e mafai e le Atua ona valoia le lumanaʻi. Na faapea mai le taʻitaʻi o tagata Isaraelu, o Iosua: “Ua outou iloa lelei ma o outou lotoatoa, ma o outou tagata atoa, e leʻi iʻuvale se upu e tasi i upu lelei uma na fetalai mai ai Ieova lo outou Atua iā te outou. Ua faataunuuina uma iā te outou. E leʻi iʻuvale se tasi o na upu.” (Iosua 23:1, 2, 14) Na talitonu tagata Isaraelu i le faamaoni o folafolaga ma valoaga a le Atua. Ae na faapefea ona taulau le Atua? E matuā eseese lava ala o le Atua mai i tagata. E tāua lou iloa o lenā mea, auā o lea ua valoia mai e le Atua nisi o mea mataʻina e uiga i le lumanaʻi, lea o le a e aafia ai foʻi.

ESEESEGA O LE ATUA MA TAGATA

E faavae valoaga a tagata i suʻesuʻega faasaienisi, le iloiloina o faamatalaga ma suiga o iai, po o tagata foʻi e faapea mai e iai o latou mana faapitoa. Pe a uma ona faia a latou valoaga, ona latou faatalitali lea ma vaavaai pe faamata e taunuu.​—Faataoto 27:1.

Peitaʻi, e lē faapena le Atua. E na te silafia mea uma, ma e malamalama lelei i faanaunauga ma manatu o tagata. O lea, pe a finagalo o ia e na te silafiaina le auala e tali atu ai tagata po se nuu iā te ia, e mafai ona ia faia faapea. E mafai foʻi ona ia faatonutonu pe e suia le tulaga o mea ina ia taunuu ai lona finagalo. Na fetalai o ia: ʻE faapea foʻi laʻu upu e alu atu mai i loʻu gutu. E lē foʻi fua mai iā te aʻu, ae e taulau lava.’ (Isaia 55:11) I se isi faaupuga, o valoaga a le Atua ua faailoa mai ai ma le mautinoa mea o le a tutupu i le lumanaʻi. O le mea moni, e taunuu valoaga uma a le Atua.

LOU LUMANAʻI

Pe e mafai e se tasi ona faailoa mai lou lumanaʻi ma le lumanaʻi o ē e pele iā te oe? Pe afai ua e iloa o loo faaloloʻi mai se afā, e mautinoa o le a e gaoioi e faasaoina lou ola. E faapena foʻi le auala e tatau ona e tali atu ai i valoaga o le Tusi Paia. Ua valoia mai e le Atua ni suiga tetele o le a iai i le lalolagi i le lumanaʻi, ma e matuā ese mai i mea o loo valoia e tagata.​—Tagaʻi i le pusa: “Nisi o Valoaga a le Atua mo le Lumanaʻi.”

Ua loa ona faailoa mai i le Tusi Paia mea o le a tutupu i le lumanaʻi. Ua faapea mai e uiga i le Atua: “O Lē ua taʻu mai talu mai le amataga le iʻuga, . . . o Lē ua faapea ane, ʻE tumau laʻu faaiʻuga, ma ou te faia mea uma ou te fiafia i ai.’” (Isaia 46:10) E mafai ona e mauaina ma lou aiga se lumanaʻi matagofie. Ia fesili atu i se Molimau a Ieova e tusa ai o faamatalaga a le Tusi Paia e uiga i mea o le a tutupu i le lumanaʻi. O Molimau a Ieova e lē o ni tagata vavalo, e lē iai ni o latou mana faapitoa, ma e latou te lē faalogoina foʻi ni musumusuga mai i ni agaga. Peitaʻi, o i latou o ni tagata e suʻesuʻe i le Tusi Paia, ma e mafai ona latou faailoa atu iā te oe mea lelei o loo saunia e le Atua mo i tatou i le lumanaʻi.