Faamanuiaga i “Taimi e Sologa Lelei ai, ma Taimi e Lē Sologa Lelei Ai”

NA OU fanau iā Mati i le 1930, i le nuu o Namkumba i Malawi, ma na ou ola aʻe i se aiga e auauna faamaoni i le Atua. I le 1942 na tuuina atu loʻu ola iā Ieova ma papatiso ai i se tasi o vaitafe matagofie. I le 70 tausaga ua mavae, na ou taumafai ai e faataunuu le faalaeiauga a Paulo iā Timoteo ina “ia talaʻi atu le upu, ia maelega i taimi e sologa lelei ai, ma taimi e lē sologa lelei ai.”​—2 Timo. 4:2.

I le 1948 na asiasi mai ai le uso o Nathan H. Knorr ma Milton G. Henschel i Malawi, ma o lenā asiasiga na faalaeiau ai aʻu ina ia auauna faataimi atoa iā Ieova. Mulimuli ane na ou feiloaʻi iā Lidasi, o se tuafafine tausaafia sa tutusa o ma sini ina ia auauna faataimi atoa iā Ieova. Na ma faaipoipo i le 1950, ma e oo ane i le 1953 ua toʻalua la ma fanau. E ui i le tele o tiute tauave i le aiga, ae na ma filifili ina ia amata ona ou paeonia sauatoa. I le lua tausaga mulimuli ane, na valaaulia ai aʻu ou te auauna o se paeonia faapito.

E leʻi leva ona ou auauna o se paeonia faapito, ae ou maua se isi faaeaga o se ovasia o le matagaluega. O le lagolagosua a Lidasi, na mafai ai ona ou tausia loʻu aiga ma faaauau ai i le auaunaga faataimi atoa.a Sa tumau pea ona ma mananaʻo e auauna faataimi atoa iā Ieova. O le fuafua lelei ma le lagolagosua a la ma fanau e toʻalima, na mafai ai e Lidasi ona auauna faataimi atoa i le 1960.

I le 1962 sa matou olioli ai i le fonotaga itumalo sa faamatuaina “Faifeʻau Lototetele.” I le tausaga mulimuli ane ai na asiasi mai ai le uso Henschel i Malawi mo le tauaofiaga faapitoa, lea sa faia latalata ane i le taulaga o Blantyre. E silia i le 10,000 i latou na auai i lea tauaofiaga. Pe a ou toe mafaufau i na polokalame faaleagaga, ua ou iloa ai le auala na latou sauniunia ma faamalosia ai i matou uma i Malawi, mo taimi faigatā lea na toeitiiti oo ane.

TAIMI FAIGATĀ

I le 1964 na sauāina ai i matou ona o le solitū i gaoioiga faapolotiki. O le iʻuga, e silia i le 100 Maota mo Sauniga faapea le silia i le 1,000 fale o uso sa faaleagaina. Sa ma faaauau pea ma Lidasi i le galuega femalagaaʻi, seʻia oo lava i le taimi na faasā ai e le malo le galuega talaʻi i le 1967. Na fāoa faamalosi e le malo nofoaga o le lālā, faamalosia misionare ina ia tuua le atunuu, ma faafalepuipui le toʻatele o Molimau e aofia ai i maʻua ma Lidasi. Ina ua tatala mai i maʻua mai i le falepuipui, sa ma faia ma le faautauta le galuega femalagaaʻi.

I se tasi o aso iā Oketopa i le 1972, na agaʻi mai ai se vaega faapolotiki e taʻua o le ʻAutalavou Tuufaatasi a Malawi i lo matou fale. Peitaʻi sa tamoʻe mai se tasi o la latou vaega ma taʻu mai iā te aʻu e tatau ona ou lafi, ona o loo latou ō mai e fasioti aʻu. Na ou faatonuina Lidasi ma laʻu fanau ina ia lalafi i se togāfaʻi e latalata ane, ae na ou lafi i luga o se mago telē. O i inā na ou vaavaai mai ai a o latou faaleagaina lo matou fale, faapea a matou meatotino.

A o faateteleina sauāga, sa tuua ai e le toʻatele o Molimau Malawi. Sa matou nonofo i nofoaga o tagata sulufaʻi i Mozambique seʻia oo iā Iuni i le 1974, ma sa valaaulia ai i maʻua ma Lidasi e paeonia faapito i Dómue i Mozambique. Na faaauau ona ma paeonia seʻia oo i le 1975, ina ua faamalosia i maʻua e toe foʻi i Malawi, lea o loo faaauau ai pea ona sauāina Molimau a Ieova.

Ina ua ma toe foʻi i Malawi, na tofia i maʻua e asiasi i faapotopotoga o loo i le laumua o Lilongwe. E ui i sauāga ma faigatā, ae sa faatuputupulaʻia pea le aofaʻi o faapotopotoga i matagaluega sa ma galulue ai.

LAGOLAGOSUA ALOFA A IEOVA

I se tasi aso, sa ma taunuu atu ai i se nuu o loo faia sa latou fono faapolotiki. Na iloa mai e nisi o le nuu o i maʻua o Molimau, ma na latou faanonofo faatasi i matou ma se vaega faapolotiki e taʻua o Talavou Malawi. Na ma ʻaiʻoi atu iā Ieova mo lana fesoasoani ma lana taʻitaʻiga. Ina ua uma le fono sa amata loa ona sasa i maʻua. Sa faafuaseʻi ona tamoʻe mai se tasi o fafine matua ma tauvalaau mai: “Faamolemole aua le sauāina i laʻua! O le tamāloa lenā o le atalii o loʻu tuagane. Tuu o ia e faaauau lana malaga.” Na faapea mai lē sa taʻitaʻia le fono: “Tuu i laʻua e ō.” E ma te leʻi mautinoa pe aiseā na valaau mai ai lenā fafine, auā e matou te lē aiga. Ae na ma mautinoa, sa faafofoga mai Ieova i a ma tatalo.

I le 1981 na toe maua ai foʻi i maʻua e Talavou Malawi. Na latou fāoa a maʻua uila, atopaʻu ma tusi faapea faamaumauga tāua e faatatau i uso o le matagaluega. Na ma sosola i le fale o se toeaina o le faapotopotoga. Peitaʻi sa ou popole i faamaumauga a le matagaluega. Sa iloa mulimuli ane e Talavou Malawi, o pepa na latou fāoa sa lafo mai e uso mai i nofoaga eseese o Malawi. Sa latou fefefe ma manatu o aʻu o se tagata tāua o le malo. O lea na latou faafoʻi vave mai ai pepa uma i le fale o se toeaina.

I se tasi o taimi, na ma faimalaga ai i le vaa i se tasi o vaitafe. O lē e ana le vaa o se taʻitaʻi faapolotiki, ma na ia manaʻo ina ia faaali atu e tagata pepa e lagolago ai se vaega faaupufai. A o latalata mai le faasologa iā i maʻua, ae mātauina loa e le tamāloa se tagata gaoi o loo saʻilia e leoleo. O lenā mea na lē ano mai ai le pule o le vaa, ma faamuta ai ma le siakiina o pepa. Na ma toe tofo ai foʻi le lagolagosua alofa a Ieova.

PUʻE MA TUU I LE FALEPUIPUI

Iā Fepuari i le 1984, a o oʻu agaʻi atu i Lilongwe e momoli lipoti i le ofisa o le lālā i Zambia, na taofi aʻu e se leoleo ma ia lagaina laʻu ato. Na ia mauaina ni lomiga faale-Tusi Paia, ona ia ave lea o aʻu i le ofisa o leoleo ma sasa ai. Na ia saisaia aʻu i se maea ma tuu i se potu o loo iai pagota sa molia i le gaoi.

I le aso na sosoo ai, na ave aʻu e le taʻitaʻi o leoleo i se tasi o potu ma na ia manaʻo ou te sainia se pepa e faailoa atu ai: “O aʻu o Trophim R. Nsomba, ua lē toe avea aʻu o se Molimau a Ieova ina ia saʻoloto ai.” Ou te leʻi sainia lenā pepa ma faapea atu i le taʻitaʻi leoleo: “Ua ou lotomalie e saisaia aʻu pe e oti foʻi ae e tumau pea ona avea aʻu ma Molimau a Ieova.” Na matuā ita le taʻitaʻi leoleo ma tuʻi lana kesi, o lea na momoʻe mai ai se leoleo na iai i le isi potu, e vaai po o le ā le mea ua tupu. Na faapea atu le taʻitaʻi leoleo iā te ia: “O loo teena e lenei tamāloa le sainia o le pepa e taofia ai le toe talaʻi atu. E tatau ona ia saini o loo avea pea o ia o se Molimau a Ieova, ona ave lea e loka i Lilongwe.” O le taimi lea e lē o iloa e Lidasi po o fea o loo oʻu iai. Ae na faatoʻā taʻu atu e uso iā te ia le mea na tupu ina ua mavae aso e fā.

Na agalelei le auala na fai ai aʻu i le ofisa o leoleo i Lilongwe. Na faapea mai le taʻitaʻi leoleo: “O lau ipu araisa lea ona sa faafalepuipui oe ona o le upu a le Atua. Ae o isi o loo i inei o tagata gāoi.” Na ia auina atu aʻu i le falepuipui i Kachere lea na loka ai aʻu mo masina e lima.

Na fiafia lē na vaaia le falepuipui ina ua ou taunuu atu, auā sa ia manaʻo e avea aʻu ma “faifeʻau” i le falepuipui. Sa ia aveesea le faifeʻau muamua sa iai, ma faapea atu iā te ia: “Ou te lē toe manaʻo e te lauga i le Afioga a le Atua, auā na e falepuipui ona o le gaoia o tupe a le ʻaulotu.” O lea, i vaiaso uma sa ou aʻoaʻo atu ai le Tusi Paia i faatasiga a pagota.

Mulimuli ane, sa faateteleina tulaga faigatā mo aʻu. Sa fesiligia aʻu e tagata e faigaluega i le falepuipui pe toʻafia Molimau o loo i Malawi. Ou te leʻi taliina saʻo a latou fesili, o lea na latou sasa faamoʻamoʻa ai aʻu seʻia oo lava ina ou matapogia. I le isi taimi na latou fia iloa ai po o fea o iai la matou ofisa ulu, na ou faapea atu, “E faigofie lau fesili, ma o le a ou taliina atu.” Na ou faailoa atu iā i latou o loo taʻua i le Tusi Paia le ofisa ulu. Na latou ofo ma fesili mai, “O gafea i le Tusi Paia?”

“O loo i le Isaia 43:12.” Sa latou suʻe ma faitau i ai. “O lea, o outou o aʻu molimau, ma o aʻu o le Atua, ua fetalai mai ai Ieova.” Na latou faitauina faatolu le mau, ona toe fesili mai lea: “E faapefea ona iai le ofisa ulu o Molimau a Ieova i le Tusi Paia ae lē o Amerika?” Ae sa ou taʻu atu iā i latou: “O loo faapena foʻi Molimau a Ieova i Amerika, o loo latou faitauina atu foʻi lenā mau e faamatala ai lo matou ofisa ulu.” Talu ai ou te leʻi taʻuina atu iā i latou le tali sa latou fia faalogo i ai, o lea na latou auina atu ai loa aʻu i le falepuipui o Dzaleka i le itu i mātū o Lilongwe.

FAAMANUIAGA E UI I TAIMI FAIGATĀ

Ina ua ou taunuu i le falepuipui o Dzaleka iā Iulai i le 1984, e toʻa 81 Molimau sa lokaina ai i inā. Sa matuā faatumulia le falepuipui i pagota e toʻa 300, o lea sa latou momoe ai i luga o le fola o le fale. Mulimuli ane, sa mafai ona matou faapotopoto faatasi ma uso i ni vaega toʻaitiiti, ina ia talanoa se mau mo le aso, ma sa faamalosia ai i matou.

Iā Oketopa i le 1984, na matou tutū ai i luma o le faamasinoga, ma o le iʻuga e tatau ona faafalepuipuiina i matou mo le lua tausaga. E pei o le taimi muamua, ua toe tuufaatasi foʻi i matou ma ē e lē o ni Molimau. Peitaʻi, sa taʻu atu e lē o loo vaaia le falepuipui i tagata uma e faapea: “E lē ulaula tapaa Molimau a Ieova, o lea aua neʻi auina atu e se leoleo se Molimau e aumai se afi e tutu ai lana tapaa. O i latou o tagata o le Atua. E tatau ona faalua ona avatu a latou meaʻai i le aso, talu ai ua latou iai i nei ona o o latou talitonuga i le Tusi Paia, ae e lē o ni solitulafono na latou faia.”

Sa tele iʻuga lelei o a matou amioga lelei. A oo ina pogisa pe timu, e lē faatagaina e leoleo o le falepuipui pagota ina ia ō i fafo. Peitaʻi sa latou faatagaina i matou e ō i fafo, talu ai sa latou faatuatuaina i matou, ma na latou iloa e lē taitai ona matou sosola. Mo se faataʻitaʻiga, i se tasi o taimi a o matou galulue i fafo i le malae, sa maʻi ai se tasi o leoleo. O lea na matou fesoasoani e toe ave o ia i totonu o le falepuipui. O le faaauau pea o a matou amioga lelei, sa viiviia ai le suafa o Ieova e tagata sa vaaia le falepuipui.​—1 Pete. 2:12.b

TAIMI SOLOGA LELEI

Iā Me 11 i le 1985, na tatala mai ai aʻu i tua mai le falepuipui o Dzaleka, ma sa ou fiafia ina ua matou toe faatasi ma loʻu aiga. E ui i taimi faigatā, ae e matou te faafetai iā Ieova ona sa ia fesoasoani iā i matou e tausia pea le faamaoni. Ua iā i matou lagona lea sa i le aposetolo o Paulo ina ua ia tusi: “Le ʻauuso e, matou te mananaʻo e faailoa atu puapuaga na oo iā i matou . . . na oo foʻi ina matou popole neʻi o matou feoti. O le mea moni, na matou manatu ua faasalaina i matou i le oti. Na tupu lenā mea ina ia matou faatuatuaina ai, e lē o i matou lava, a o le Atua o lē na te faatūina o ē ua feoti. Na ia laveaʻi mai foʻi iā i matou ai le mataʻutia o le oti.”​—2 Kori. 1:8-10.

Na iai taimi na foliga mai ai o le a lē faasaoina o matou ola. Peitaʻi na matou talosaga atu pea iā Ieova e foaʻi mai iā i matou le lototele, atamai ma le lotomaulalo, ina ia mafai ona faaauau pea ona viiviia ai lona suafa silisili.

Na faamanuia mai Ieova i la ma auaunaga i “taimi e sologa lelei ai, ma taimi e lē sologa lelei ai.” I aso nei, ua ma fiafia i le vaai atu i le ofisa fou o le lālā o loo i Lilongwe, faapea le silia i le 1,000 Maota mo Sauniga fou ua iai nei i Malawi. Ua ma maofa ma Lidasi i faamanuiga mai iā Ieova, lea sa foliga mai ua na o se miti.c