TALAAGA O LE SOIFUAGA
Na Fesoasoani Ieova Ina ia Ma Fiafia i so o se Faaeaga
NA FESOASOANI Ieova i se ulugalii Suetena e igoa iā Mats ma Ann-Catrin, ina ia maua pea le fiafia i so o se faaeaga na la auauna ai ma le tele o suiga na feagai ma i laʻua. Na faapefea ona la faia faapea, ma o le ā e tatou te aʻoaʻoina mai ai?
Na auai Mats ma Ann-Catrin i le Aʻoga o Kiliata i le 1979. I inā, na la faalogo ai i le fautuaga a se tasi o faiaʻoga o Kiliata e igoa iā Jack Redford, ina ia lotomalilie e talia so o se suiga i faaeaga ma ia olioli i so o se faaeaga e auina atu i ai. Na matuā aogā lenā fautuaga iā i laʻua i taimi uma na tofia ai i tofiga eseese, e pei o le taimi na auauna ai i Iran, Mauritius, Myanmar, Tanzania, Uganda ma Zaire. Seʻi o la faamatala le auala na aogā ai lenā fautuaga iā i laʻua.
Pe e mafai ona lua faamatala mai pe na faapefea ona oulua maua le upu moni?
Mats: A o matou nonofo i Polani i le taimi o le Taua Lona Lua a le Lalolagi, na mātauina ai e loʻu tamā le tele o le faagutugutulua i le lotu Katoliko. Peitaʻi, e masani ona ia faapea mai: “Ou te iloa lava e iai se lotu o loo iai le upu moni.” A o faagasolo taimi, na ou iloa ai le saʻo lelei o lana tala. Na masani ona ou faatauina mai ni tusi faitau, ma o se tasi o tusi na tosina i ai laʻu vaai, o le tusi lanu moana e taʻua O le Upu Moni e Taʻitaʻia ai i le Ola Faavavau. Na ou faitauina le tusi atoa i le pō na ou mauaina ai, ma e malama aʻe le taeao, ua ou iloa ua ou mauaina le upu moni.
Talu mai Aperila 1972, na faaauau ona ou faitau i le tele o lomiga a Molimau a Ieova ma taliina ai aʻu fesili i le Tusi Paia. Na pei oʻu faalogona o le tagata faatauʻoa i le talafaatusa a Iesu. Ina ua ia mauaina se penina tautele, ona alu loa lea ma faatau atu ana mea uma na iai, ae faatau mai ai lenā penina. Na ou “faatau atu” pe faataulaga loʻu sini e aʻoga i le iunivesite ma avea o se fomaʻi, ina ia mafai ona ou faatauina mai le “penina” o le upu moni. (Mata. 13:45, 46) O lea, na ou papatiso ai loa iā Tesema 10, 1972.
E leʻi atoa se tausaga, ae talia foʻi e oʻu mātua ma loʻu uso laʻitiiti le upu moni ma papatisoina. Iā Iulai 1973, na ou auai ai i le auaunaga faataimi atoa. E toʻatele paeonia maelega sa iai i le matou faapotopotoga, e aofia ai ma se tuafafine lalelei ma taʻumatuaina e igoa iā Ann-Catrin. Na ma faaipoipo i le 1975, ma i le fā tausaga na sosoo ai, na ma auauna ai i le taulaga aulelei ma fua tele mai o Strömsund i Suetena.
Ann-Catrin: Na maua e loʻu tamā le upu moni a o lata ina uma lana aʻoga i le iunivesite i Stockholm. O le taimi lenā faatoʻā tolu oʻu masina, ae na alu lava ma ave aʻu i sauniga ma talaʻiga. E leʻi fiafia i ai loʻu tinā, ma na taumafai o ia e faamaonia le sesē o Molimau a Ieova. Peitaʻi, e leʻi taulau o ia i le faia faapea, ma na mulimuli ane papatisoina. Na ou papatiso i le 13 o oʻu tausaga, ae na amata ona ou paeonia i le 16 o oʻu tausaga. Ina ua mavae sina taimi na ou auauna ai i Umeå i le mea na tele ai le manaʻoga, na tofia loa aʻu e avea o se paeonia faapito.
Ina ua uma ona ma faaipoipo, na ma maua le faaeaga e fesoasoani ai i isi e aʻoaʻoina le upu moni. O se tasi o i latou na o Maivor, o se teine talavou na filifili e lē toe auai i taaloga sa taalo ai, ina ia auauna ai iā Ieova. Na mulimuli ane avea o ia ma paga paeonia a loʻu uso laʻitiiti. Na la auai i le aʻoga o Kiliata i le 1984, ma o loo auauna nei o ni misionare i Ekutoa.
O le ā na fesoasoani iā te oulua e faamasani ai i nofoaga eseese na lua auauna ai o ni misionare, ma maua ai pea le fiafia?
Mats: Na masani ona talosagaina i maʻua e ma te auauna i ni vaipanoa eseese. O le mea na fesoasoani iā i maʻua e fetuunaʻi ai i na suiga, o le taumafai lea e faaaʻoaʻo iā Iesu aemaise i lona lotomaulalo. (Kolo. 2:6, 7) O se faataʻitaʻiga, nai lo o le faatalitalia o uso ma tuafāfine e fetuunaʻi mai iā i maʻua, e ma te taumafai e fetuunaʻi o ma tulaga ma faamasani i a latou aganuu ma le auala e mafaufau ai. O le tele na ma faaaʻoaʻo ai iā Iesu, o lo ma fiafia foʻi lenā i so o se mea na ma auauna ai, ma pei ai i maʻua o laau e “totō i tafatafa o vaitafe,” lea e fua tele mai.—Sala. 1:2, 3.
Sa masani ona ma femalagaaʻi e asiasi i faapotopotoga
Ann-Catrin: E manaʻomia e laau le malamalama ma le māfanafana o le “lā” ina ia ola ai pea. Na avea Ieova e pei o le lā, e ala i le saunia mai o se ʻauuso faaleagaga e faaalia mai le alofa māfana iā i maʻua. (Sala. 84:11) O se faataʻitaʻiga, i le matou faapotopotoga toʻalāiti i Tehran, Iran, na masani ona faaalia e le ʻauuso le agaga talimālō e pei o tagata i taimi o le Tusi Paia. Na ma naunau e nonofo pea i Iran. Ae iā Iulai 1980, na faasā ai Molimau a Ieova mai i le atunuu, ma e na o le 48 itula na tuu mai e ma te tāpena ese ai. O lea, na tofia ai loa i maʻua i Zaire (lea ua taʻua nei o Congo) i Aferika.
A o ma auauna i Zaire i le 1982
Na matuā ou tagi lava ina ua tofia i maʻua i Aferika, ona na ou faalogo i tala i le tele o gata ma faamaʻi i inā. Ae e iai ni ma uō lelei se toʻalua na auauna i inā mo le tele o tausaga, na faapea mai: “Aua e te lua popole. Seʻi lua oo atu i Aferika ona lua iloa ai lea o le manaia o le auaunaga i inā.” Na saʻo lelei le la tala. E ese le agalelei ma alolofa o le ʻauuso i inā. O le mea moni, ina ua faasā foʻi la tatou galuega i Zaire i le 6 tausaga mulimuli ane ma ua tatau ona ma ō ese, na ou tatalo iā Ieova ma faapea ifo: “Faamolemole Ieova e ma te lē fia ō ese ma Aferika.”
O ā ni faamanuiaga ua lua olioli ai i le lua auaunaga?
Le ma van na ma momoe ai i totonu, i Tanzania i le 1988
Mats: O se tasi o mea e ese loʻu talisapaia, o faauōga māfana ma misionare mai i atunuu ma talaaga eseese. I nisi o ma faaeaga, na ma tofo ai foʻi i le olioli e maua mai i le faia o le tele o suʻesuʻega faale-Tusi Paia. O nisi taimi e taʻi 20 a ma suʻesuʻega e fai! O se isi mea e pele ai i loʻu loto le ʻauuso i Aferika, o lo latou alolofa ma le agaga talimālō. Pe a ma asiasi i faapotopotoga i Tanzania, e masani ona ma ō i le ma taavale o se van lea e ma te momoe ai i totonu, ma e paka i autafa o le fale o se uso po o se tuafafine. I na taimi, e masani ona faaalia e le ʻauuso le agaga talimālō iā i maʻua “e sili atu nai lo o mea na latou mafaia.” (2 Kori. 8:3) O se isi mea e sili ona ma tulimataʻia, o le faaiʻuga o aso taʻitasi lea e ma te talatalanoa ai i mea na tutupu i le aso, ma faafetai iā Ieova i lana fesoasoani iā i maʻua.
Ann-Catrin: O se tasi o mea e sili ona ou fiafia ai, o le faamasani i lo tatou ʻauuso mai i isi vaega o le lalolagi. Na ma aʻoaʻoina ni gagana fou e aofia ai le gagana Farsi, Falani, Luganda, ma le gagana Swahili, ma faamasani foʻi i aganuu eseese. Na ma fesoasoani i uso ma tuafāfine fou, atiaʻe ni faauōga fou, ma galulue “soosootauʻau” ma i latou i le auaunaga iā Ieova.—Sefa. 3:9.
Na ma vāai foʻi i le anoanoaʻi o foafoaga matagofie eseese a Ieova. O taimi uma lava e ma te maua ai se faaeaga fou i le auaunaga, e tai pei o loo ma ō i se faigāmalaga ma o loo avea ai Ieova ma Taʻitaʻi Malaga. Ua ia aʻoaʻoina i maʻua i le tele o mea na semanū e lē mafai ona ma iloa e i maʻua lava.
Talaʻiga i vaipanoa eseese o Tanzania
O ā ni luʻi na lua fesagaʻia, ma na faapefea ona lua onosaia?
Mats: A o faagasolo taimi, na maua ai i maʻua i le tele o faamaʻi e aofia ai le malalia, ma e iai taimi na faafuaseʻi ai ona manaʻomia ona faia ni taotoga o Ann-Catrin. Na ma popole foʻi i o ma mātua ua matutua. Peitaʻi, na matuā ma talisapaia le fesoasoani a loʻu uso faapea le uso ma tuagane o Ann-Catrin. Na latou faaalia le onosaʻi, alofa, ma le lē faalogologo tigā, a o latou tausia faapelepele o matou mātua. (1 Timo. 5:4) E ui lava na iai mea na mafai ona ma fesoasoani ai i le tausiga o o ma mātua a o ma iai i atunuu mamao, ae e iai lava taimi na lagona ai le lotovaivai ma mafaufau maʻimau pe ana ma iai faatasi ma o ma mātua.
Ann-Catrin: I le 1983 a o ma auauna i Zaire, na ou matuā tigāina ai i le maʻi manava (cholera). Na faapea mai le fomaʻi iā Mats: “Ua tatau ona lua ō i se isi atunuu e saʻili togafiti ai.” Na ma ō loa i Suetena i le aso na sosoo ai, ma e pau le auala na mafai ai ona ma ō, o se vaalele e laʻu ai uta.
Mats: Na matuā ma fetagisi ona na ma faapea o le iʻuga lea o le ma auaunaga faamisionare. E ui na manatu le fomaʻi e lē toe malosi Ann-Catrin, ae na mulimuli ane toe faafoʻisia lona malosi. E leʻi umi ae ma toe foʻi loa i Zaire i se tamaʻi faapotopotoga i le gagana Swahili i Lubumbashi.
Ann-Catrin: Na fafano si a ma pepe a o ma iai i Lubumbashi. E ui lava e ma te leʻi mafaufau e fai se ma fanau, ae na matuā faigatā lava iā i maʻua le taimi na fafano ai laʻu pepe. Peitaʻi, i lenā taimi na sili ona ma mafatia ai, na ma tofo ai i se faamanuiaga e ma te leʻi faatalitalia mai iā Ieova. Na tele a ma suʻesuʻega faale-Tusi Paia e sili atu nai lo o se isi lava taimi. E leʻi atoa se tausaga, ae faateleina tagata talaʻi o la matou faapotopotoga mai i le toʻa 35 i le toʻa 70. Ae na faatupulaʻia le aofaʻi o a matou sauniga mai i le toʻa 40 i le toʻa 220. Na matuā ma pisi i le galuega talaʻi, ma o le faamanuia a Ieova na ou maua ai le tele o faamāfanafanaga. Peitaʻi, e iai lava taimi e tau ai o ma mafaufau i si a ma pepe, ma e ma te tulimataʻia le lumanaʻi i le taimi e lē toe manatua ai faalogona tigā ma ootia.
Mats: I se tasi o taimi, na lagona ai e Ann-Catrin le matuā vaivai, ae na ou maua i le kanesa o le manava ma e telē soʻu taotoga na manaʻomia ona fai. Ae i le taimi lenei, ua ou toe maua le malosi ma o loo fai pea e Ann-Catrin le mea sili e na te mafaia.
O le mea moni, e lē na o i maʻua o loo feagai ma tulaga faigatā. Ina ua uma le fasiotiga tele o tagata i Rwanda i le 1994, na ma asiasi atu ai i le toʻatele o uso ma tuafāfine na iai i nofoaga o sulufaʻiga. O le mātauina o lo latou faatuatua, tumau, ma lo latou faaalia pea o le agaga talimālō, na ma iloa ai o loo iā Ieova le mana e fesoasoani i ona tagata e tutumau ai pea ma onosaia tulaga faigatā.—Sala. 55:22.
Ann-Catrin: O se isi tulaga faigatā na ma fesagaʻia, o se mea na tupu ina ua matou ō i le faapaiaina o le Lālā i Uganda i le 2007. Ina ua uma le polokalame, na matou ō ai loa i Nairobi i Kenya ma isi misionare ma sui o le aiga Peteli, e pe ā ma le toʻa 25 i matou. A o leʻi oo i le tuaoi o Kenya, na sau se loli ma soʻa le pasi na matou ō atu ai. Na maliliu ai i le taimi lava lenā le ave pasi ma nisi o a ma uō e toʻalima, a o le isi tuafafine na maliu i le falemaʻi. E ma te tulimataʻia le taimi e matou te toe feiloaʻi ai ma nai a ma uō pele.—Iopu 14:13-15.
Na mulimuli ane ma toe malolosi mai i o ma manuʻaga. Peitaʻi, na aofia ai i maʻua iā i latou na mafatia i le matuā popole ona o le mea na tupu. Na sili ona faigatā iā te aʻu taimi o le pō, ona e masani ona ou teʻi aʻe ma faalogoina e pei o le a pē loʻu fatu ma atili ai ona ou popole. Ae o le tatalo faatauanau iā Ieova ma le fesoasoani o nisi o mau o le Tusi Paia e ma te fiafia i ai, na ma maua ai le toʻafilemu. Na ma saʻili atu foʻi mo le fesoasoani mai i fomaʻi, ma i le taimi lenei ua tau faaitiitia o ma faalogona popole. E lē gata i lea, e ma te tatalo iā Ieova e fesoasoani mai, ina ia ma faamāfanafana atu i ē o loo tauivi foʻi ma faalogona popole.
O le ā se auala e te lua faamatalaina ai le fesoasoani a Ieova i luʻi na lua fesagaʻia?
Mats: E iai se faaupuga faa-Swahili o lona uiga e faapea, “Na tauaveina i maʻua e pei o ni fuāmoa mata.” E pei lava ona tauaveina ma le faaeteete e se tasi ni fuāmoa neʻi taʻei, na tauaveina pe tausia ma le faapelepele i maʻua e Ieova i faaeaga uma na tofia i ai maʻua. Na ma maua mea uma na ma manaʻomia pe sili atu foʻi. O se tasi o auala na ma tofo ai i le alofa ma le fesoasoani a Ieova, o le tausiga faapelepele a le Vaega Pule.
Ann-Catrin: O se faataʻitaʻiga o le tausiga faapelepele a Ieova, o se mea na tupu ina ua ma maua le tala o loo tigāina loʻu tamā i Suetena. O le taimi lea faatoʻā malosi Mats mai i le malalia, ma e leʻi lava le ma faasoa e totogi ai ma pasese. O lea na ma mafaufau ai e faatau ese le ma taavale. E leʻi umi ae vili mai se ulugalii na faalogo i le mea ua tupu, ma faapea mai e mafai ona la totogiina le pasese o le isi tagata e toʻatasi o i maʻua. E uma atu lenā, ae vili mai se tuafafine matua ma ofo mai sana tupe na faaputu mo se tasi e manaʻomia moni. Ioe, na vave ona fesoasoani mai Ieova ina ia maua o ma pasese.—Epe. 13:6.
Pe a toe tepa i tua i le 50 tausaga o le lua auaunaga faataimi atoa, o ā ni lesona ua lua aʻoaʻoina?
I le ma faaeaga i le Peteli i Myanmar
Ann-Catrin: Ua ou aʻoaʻoina e tatou te maua le malosi pe a “nonofo fifilemu pea ma faatuatua.” Pe a tatou faatuatua iā Ieova, o le a fesoasoani mai o ia i so o se tulaga faigatā e tatou te fesagaʻia. (Isa. 30:15; 2 No. 20:15, 17) O le auauna foʻi iā Ieova i le mea sili e oo i ai lo tatou mafai i so o se faaeaga, o le a tatou maua ai le tele o faamanuiaga e leʻi faatalitalia.
Mats: O le lesona tāua ua ou aʻoaʻoina, o le faalagolago lea iā Ieova i so o se tulaga e tulaʻi mai ona gaoioi lea o ia mo i tatou. (Sala. 37:5) E leʻi iai lava se taimi na ia tuulafoaʻia ai i maʻua, ma o loo faaauau pea ona ia faia faapea i le taimi lenei i lo ma faaeaga i le Peteli i Myanmar.
E ma te faamoemoe o le a tofo talavou o loo mananaʻo e faalautele atu la latou faiva, i le alofa faamaoni o Ieova lea na ma tofo ai foʻi. E ma te mautinoa o le mea lenā o le a tupu, pe afai e latou te lotomalilie e auauna ma le fiafia i so o se faaeaga e tofia i ai i latou e Ieova.