Faatumauina Pea le Olioli e ui i le Soifua Matua

1-2. O le ā le silafaga a Ieova i ana auauna faamaoni ua matutua? (Salamo 92:​12-14; tagaʻi foʻi i le ata.)

I NISI atunuu, e manatu tagata i le soifua matua o se tulaga e faamamaluina. Peitaʻi, e taumafai malosi tagata i isi vaipanoa e faia so o se mea ina ia ʻalofia ai le vave ona foliga matua. O se faataʻitaʻiga, o le taimi lava e vaai ai i se lauulu sina i o latou ulu, e vave lava ona seʻi ese. Ae e tusa po o ā a latou taumafaiga, e lē mafai ona latou ʻalofia le soifua matua.

² Peitaʻi, o le ā le silafaga a lo tatou Tamā i le lagi i ana auauna ua matutua? (Faata. 16:31) E silasila o ia iā i latou e pei o ni laau o loo tupu lauolaola. (Faitau le Salamo 92:​12-14.) Aiseā? E masani lava o laau e tupu lauolaola ma tele o latou fugālaau, ua faitau sefulu tausaga talu ona iai. O se faataʻitaʻiga, o se ituaiga o laau lea e maua i Iapani. O nei laau e ese le matagofie ma ua faitau afe tausaga talu ona iai. E pei o na laau, e matagofie ma tautele i le silafaga a Ieova ana auauna faamaoni ua matutua. E lē silasila o ia i o latou foliga matutua ma lauulu sinā, ae e na te matuā talisapaia o latou uiga lelei e pei o le tumau faamaoni i la latou auaunaga iā te ia mo le tele o tausaga.

3. O ai ni faaaʻoaʻoga o i latou ua afu le soifua na faaaogā e Ieova e faataunuu lona finagalo?

³ E lē faapea a matua le soifua o se tasi, ona lē tāua ai lea o ia iā Ieova.a O le mea moni, e toʻatele ē e matutua na faaaogā e Ieova e faataunuu lona finagalo. O se faataʻitaʻiga, e ui ina matua le soifua o Sara, ae na faailoa atu e Ieova iā te ia o le a avea o ia ma tinā o nuu e tele, ma o sē e tupuga mai ai le Mesia. (Kene. 17:​15-19) Na faatonuina e Ieova Mose ina ua toeaina, e taʻitaʻieseina le nuu o Isaraelu mai Aikupito. (Eso. 7:​6, 7) Na faagaeeina foʻi e Ieova le aposetolo matua o Ioane, e tusia ni tusi se lima o le Tusi Paia.

4. E tusa ai o le Faataoto 15:​15, o le ā e fesoasoani i ē ua matutua ina ia onosaia luʻi? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

⁴ E tele luʻi e feagai ma i latou ua faasolo ina matutua. Na faapea mai se tala mālie a se tasi tuafafine: “O le mea lenei o le faasolo ina matua, e lē ula ai lava se isi.” Peitaʻi, o le iai o le uiga olioli,b e mafai ona fesoasoani i se tasi ua matua le soifua ina ia onosaia tulaga faigatā. (Faitau le Faataoto 15:15.) I lenei mataupu, o le a tatou talanoaina ai fautuaga aogā, e fesoasoani i se tasi ua afu le soifua ina ia faatumauina pea lona fiafia. O le a tatou talanoa foʻi po o ā mea e mafai ona fai e isi sui o le faapotopotoga, e fesoasoani atu ai i uso ma tuafāfine ua matutua. Muamua, seʻi o tatou talanoa pe aiseā e faigatā ai ona faatumauina le olioli a o faasolo ina matutua.

MĀFUAAGA E TAU MOU ATU AI LE OLIOLI

5. O ā ni māfuaaga atonu e lotovaivai ai nisi ua matua le soifua?

⁵ O ā ni mea atonu e māfua ai ona e lotovaivai? Atonu ua lē mafai ona e toe faia mea sa masani ai, pe e te moomoo foʻi maʻimau pe ana toe maua lou malosi a o e talavou. (Fai. 7:10) Ia mātau le faamatalaga a le tuafafine o Ruby. Na ia faapea mai: “O taimi uma e fai ai oʻu lavalava, e gāoi uma loʻu tino. Talu ai ou te maua i le gugu, e oo lava la i le faia o mea lāiti e pei o le faamaulu o totini, e matuā faigatā lava ona o le tigā o oʻu tamatamaʻilima.” Ua faapea mai foʻi Harold e auauna i le Peteli: “E iai taimi ou te matuā lē fiafia ai, ona ua lē mafai ona ou toe faia mea uma e pei ona masani ai. E ese loʻu fiafia i taaloga, ma sa masani ona faamoemoe mai laʻu ʻau iā te aʻu. Peitaʻi, ua suia le tulaga o mea i lenei taimi.”

6. (a) O ā nisi o māfuaaga e ono lotovaivai ai ē ua matutua? (e) O le ā e fesoasoani i se tasi ua matua le soifua, e iloa ai pe e talafeagai ona ia aveina pea se taavale? (Tagaʻi i le mataupu “Po o Tatau Pea Ona Ou Avetaavale?” i le lomiga lenei.)

⁶ Atonu e te lagona le lotovaivai ona ua lē mafai ona e toe faia na o oe nisi o mea. Atonu ua e manaʻomia le fesoasoani i le tausiga o oe, ma ua tatau ai ona tou nonofo faatasi ma nisi o lau fanau, sau se isi tagata e tausi oe, pe ave foʻi oe i se fale e tausia ai tagata matutua. E te ono lagona foʻi le lotovaivai ona ua e maua i maʻi o le tino po ua faalētonu lau vaai, ma lē mafai ai ona e alu na o oe i se mea pe ave le taavale. E mautinoa e te lagona le faanoanoa pe afai o lou tulaga lenā. Ae ia manatua, e tusa pe e lē mafai ona tatou toe faia na mea pe tausia i tatou lava, ae e lē faapea ai ua lē tāua i tatou iā Ieova. E mautinoa e malamalama lelei Ieova i o tatou faalogona. O le mea e sili ona tautele iā te Ia, o le tagata moni e iai i tatou, faapea lo tatou alolofa iā te Ia ma lo tatou ʻauuso.—1 Samu. 16:7.

7. O le ā e fesoasoani i se tasi o loo faanoanoa, ona e foliga mai o le a lē vaai i le faaumatiaina o lenei faiga o mea amioleaga?

⁷ E te ono lagona foʻi le faanoanoa, ona e foliga mai o le a e lē vaai i le faaumatiaina e Ieova o lenei faiga o mea amioleaga. O le ā e fesoasoani iā te oe pe afai o ou faalogona na? Ia manatua le māfuaaga o loo faaalia mai ai pea e Ieova le onosaʻi. (Isa. 30:18) O lona onosaʻi e mafai ai e le faitau miliona o tagata, ona maua le taimi ma le avanoa e aʻoaʻo ai e faatatau iā te Ia ma avea ma ana auauna. (2 Pete. 3:9) Pe a iai la se taimi e oo ai iā te oe na faalogona, ia mafaufau i le toʻatele o tagata o le a mafai ona faasaoina ona o le onosaʻi o Ieova. Atonu e aofia ai foʻi iā i latou na, nisi o ou tauaiga.

8. O le ā e ono faia e se tasi ua matua le soifua, pe a aafia i maʻi?

⁸ O i tatou uma lava pe a tatou mamaʻi, e faigofie ona tatou faia ni faamatalaga po o se gaoioiga e salamō mulimuli ane ai. (Fai. 7:7; Iako. 3:2) O se faataʻitaʻiga, ina ua puapuagatia le auauna faamaoni o Iopu, na ia faia ni faamatalaga “soonafai.” (Iopu 6:​1-3) E ono faia foʻi e i latou ua matutua ni faamatalaga po o ni gaoioiga e lē masani ona latou faia, ona o aafiaga o maʻi o le tino po o ni fualaau o loo latou inuina. O le mea moni, e tusa po ua matua le soifua o se tasi pe aafia i maʻi o le tino, ae e lē avea lenā ma faamolemolega e faia ai ni faamatalaga lē agalelei pe iai foʻi se uiga tagisā. Ae pe afai ua tatou faia se faamatalaga lē agalelei i se tasi, e lē tatau ona faatalatū e faatoese atu.—Mata. 5:​23, 24.

AUALA E FAATUMAUINA AI LE OLIOLI

9. Aiseā e ao ai ona e talia le fesoasoani mai i isi? (Tagaʻi foʻi i ata.)

⁹ Talia le fesoasoani mai i isi. (Kala. 6:2) Atonu e faigatā ona e faia faapea i le taimi muamua. Ua faapea mai le tuafafine o Gretl: “O isi taimi ou te musu e fesoasoani mai isi, ona ou te mafaufau ua ou faatele galuega iā i latou. Na umi se taimi o oʻu taumafai e sui loʻu mafaufau, ma lotomaulalo e talia le fesoasoani mai i isi.” Ia manatua, e maua e isi le fiafia pe afai e latou te fesoasoani mai iā i tatou. (Galu. 20:35) E tatou te maua foʻi le olioli, pe a tatou iloa e alolofa mai isi iā i tatou.

10. Aiseā e tāua ai le faaleo atu o le lotofaafetai? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹⁰ Aua neʻi galo ona faafetai atu. (Kolo. 3:15; 1 Tesa. 5:18) Pe a faia e isi se mea lelei mo i tatou, e tatou te lagona le lotofaafetai, ae atonu e galo ona faaleo atu. Peitaʻi, pe afai e tatou te sagisagi fiafia ma faaleo atu lo tatou lotofaafetai, e iloa ai e a tatou uō lo tatou talisapaia o la latou fesoasoani. Ua faapea mai le tuafafine o Leah, o sē e tausia uso ma tuafāfine matutua i le Peteli: “E iai se tuafafine ou te tausia, e masani ona ia tusia ni card e faafetai mai ai iā te aʻu. E ui lava e lē tele ni ana upu, ae ou te lagona le fiafia i le iloaina, o loo ia talisapaia laʻu fesoasoani.”

11. E faapefea ona e fesoasoani i isi? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹¹ Ia taumafai malosi e fesoasoani i isi. Pe a e faaalu le taimi ma le malosi e fesoasoani ai i isi, o le a e lē soona uaʻi ai i ou faafitauli. E mafai ona faatusaina i latou ua afu le soifua i ni tusi o loo iai le tele o fautuaga atamai. E lē mafai ona maua e isi aogā mai i na tusi pe afai e lē faitau i ai. I se tulaga taitutusa, e lē mafai ona maua e isi aogā pe afai e lē faasoa atu e i latou ua matutua mea ua latou iloa. O lea, ia taumafai e faamasani i ē talavou ifo, e ala i le fai atu o ni fesili ma faalogologo lelei atu iā i latou. Ia faamatala i ai māfuaaga e sili ai ona lelei le ola e tusa ma tapulaa a Ieova, ma e latou te maua ai foʻi le fiafia. E mautinoa e te lagona le olioli i le faia o sou sao i le faalaeiauina o ē e talavou ifo.—Sala. 71:18.

12. E tusa ai ma le Isaia 46:​4, o le ā ua folafola mai e Ieova e na te faia mo ē ua matutua? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹² Tatalo iā Ieova mo le malosi. E ui e te ono lagona le matuā vaivai i le tino ma le itu tau faalogona, ae e lē taitai “vaivai pe lē lavā” Ieova. (Isa. 40:28) E lē gata mai lona mana, ma o se tasi o auala e na te faaaogāina ai, o le faamalosia ai lea o ana auauna faamaoni ua matutua. (Isa. 40:​29-31) O le mea moni, ua folafola mai e Ieova o le a ia fesoasoani iā i latou na. (Faitau le Isaia 46:4.) E mautinoa e tausia e Ieova ana folafolaga uma. (Iosua 23:14; Isa. 55:​10, 11) Pe afai e te tatalo iā Ieova mo le malosi ma e tofo i lona agalelei ma lana fesoasoani, e mautinoa o le a e maua ai le olioli.

13. E tusa ai o le 2 Korinito 4:​16-18, o le ā e ao ona tatou manatua? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹³ Ia manatua e lē faavavau ona iai le soifua matua. E faigofie ona tatou onosaia tulaga faigatā, pe a tatou manatua e lē tumau ona iai na faigatā. Ua faamautinoa mai i le Tusi Paia, ua toeitiiti ona lē toe iai lea o le soifua matua ma maʻi. (Iopu 33:25; Isa. 33:24) E mafai la ona e maua le olioli i le iloaina, e lē o toe umi ona faafoʻisia lea o lou malosi ma maua le soifua mālōlōina lelei, e sili atu i lo o se isi lava taimi. (Faitau le 2 Korinito 4:​16-18.) Ae o le ā e mafai ona faia e isi e fesoasoani ai i ē matutua?

AUALA E FESOASOANI ATU AI ISI

14. Aiseā e tāua ai le asiasi pe vili atu i ē ua matutua?

¹⁴ Ia fai ma masani le vili atu pe asiasi i uso ma tuafāfine matutua. (Epe. 13:16) E lagona e i latou ua matutua le faanoanoa, ona o le tuua toʻatasi. O se faataʻitaʻiga, ua faapea mai se uso ua nofofale e igoa iā Carl:c “Ou te lagona le popole ma le lē fiafia ona ou te nofo i le fale i aso uma ma e leai ni aʻu mea e fai.” O lea, o lo tatou asiasi atu i ē matutua, e faailoa atu ai lo tatou alolofa ma le tāua o i latou iā i tatou. O i tatou uma lava, atonu e iai se taimi na tatou mafaufau ai e vili pe asiasi atu i se uso po o se tuafafine matua, ae uma ane ua galo. Talu ai e matuā pisi o tatou olaga, o le ā la e fesoasoani ina ia ʻfaamautinoa ai mea e sili ona tāua,’ e pei o le asiasi i ē ua matutua? (Fili. 1:10) O se mea lelei le tusi i lalo o igoa o uso ma tuafāfine matutua i lau faapotopotoga, faapea le aso e mafai ona e vili pe lafo atu i ai se feʻau tusitusia. E mafai foʻi ona e faatulaga se taimi e te asiasi atu ai iā i latou, nai lo o le tuu seʻiloga e te avanoa.

15. O ā ni mea e mafai ona faia faatasi e ē talavou ifo ma i latou ua matutua?

¹⁵ Pe afai o oe o sē e talavou ifo, atonu e te mafaufau po o ā mea e mafai ona lua talanoa pe fai faatasi ma se uso po o se tuafafine matua. Ae nai lo o le soona popole i na tulaga, o le mea tāua ia avea oe o se uō lelei. (Faata. 17:17) Ia faaalu le taimi e talanoa ai i ē matutua a o leʻi amata po ua uma foʻi le sauniga. Ia fesili i ai po o le ā se mau e fiafia i ai, po o se mea mālie na tupu iā te ia a o talavou. E mafai ona e valaaulia o ia e te lua matamata faatasi i se polokalame o le TV i le Initaneti. E mafai foʻi ona e fesoasoani i ē matutua i ni auala aogā. O se faataʻitaʻiga, ia siaki po o lelei a latou masini faaonapōnei ma kopi i ai a latou lomiga fou. Ua faapea mai se tuafafine e igoa iā Carol: “E mafai e i latou e talavou ifo ona faia mea e latou te fiafia ai faatasi ma ē matutua. E ui lava ua ou matua, ae ou te fiafia e fai mea masani o le olaga, e pei o le ō e faatau, ʻai i se faleʻaiga, pe ō foʻi e matamata i mea o le foafoaga.” Ua faapea mai se isi tuafafine e igoa iā Maira: “E 90 tausaga o le isi aʻu uō, ma e 57 tausaga e ma te eseese ai. Ae e tele lava ina galo iā te aʻu lenā tulaga, ona e ma te taliē faatasi ma matamata faatasi le TV. Pe a ma feagai foʻi ma ni faafitauli, e fesoasoani le tasi i le isi.”

16. Aiseā e aogā ai lo tatou ō faatasi ma se uso po o se tuafafine matua e vaai le fomaʻi?

¹⁶ Ia ō faatasi e vaai le fomaʻi. E lē gata e mafai ona e alu e momoli se uso po o se tuafafine matua i le falemaʻi, ae e mafai foʻi ona e alu e faamautinoa o loo lelei le vaaiga o ia e le fomaʻi. (Isa. 1:17) Atonu e mafai ona e fesoasoani i ai ina ia faamaumau faamatalaga a le fomaʻi. Ua faapea mai le tuafafine matua o Ruth: “E masani lava pe a ou alu na o aʻu, e pei e faalēano mai le fomaʻi. O isi taimi e fai mai, ʻE te lē o maʻi, e pau lava o lou mafaufau fua e te maʻi.’ Ae pe a vaai mai le fomaʻi o loo ma ō atu ma se isi tagata, e matuā lelei a le vaaiga o aʻu. Ou te matuā lotofaafetai ai i uso ma tuafāfine e faaavanoa lo latou taimi e matou te ō ai e vaai le fomaʻi.”

17. O ā nisi vala o la tatou faiva e mafai ona tatou galulue faatasi ai ma ē matutua?

¹⁷ Ia galulue faatasi i le faiva. O isi uso ma tuafāfine matutua, e lē mafai ona talaʻi mai i lea fale i lea fale. O lea, atonu e mafai ona e valaaulia se tuafafine matua, e lua te talaʻi e faaaogā ai fata tusi. E mafai ona e ave se nofoa, ina ia nofo ai le tuafafine e latalata i le fata tusi. Pe atonu foʻi e te lua ō ma se uso matua e fai lau suʻesuʻega, pe fai i lau tagata aʻoga e fai le lua suʻesuʻega i le fale o le uso matua. E mafai foʻi e toeaina o le faapotopotoga ona faia ni faatulagaga, ina ia feiloaʻi mo faatasiga i le talaʻiga i le fale o se uso po o se tuafafine matua. E matuā tauia so o se tatou taumafaiga e fai, ina ia faaalia ai le faaaloalo i ē matutua.—Faata. 3:27; Roma 12:10.

18. O le ā o le a tatou talanoaina i le suʻesuʻega o loo sosoo mai?

¹⁸ I lenei suʻesuʻega, na faamanatu mai ai iā i tatou, e pele ma e tautele iā Ieova ana auauna ua matutua. E faapena foʻi faalogona o uso ma tuafāfine uma o le faapotopotoga. E lē faigofie pe a aafia se tasi i le soifua matua, ae o le fesoasoani a Ieova e mafai ai ona faatumauina lo latou olioli. (Sala. 37:25) Maʻeu lo tatou tulimataʻia o le taimi o le a lē toe iai le soifua matua, ma o le a toe faafoʻisia ai le malosi! Ae faapefea la i latou o loo nafa ma le tausia o se tauaiga ua matua, o se tasi o le fanau, po o se uō foʻi o loo aafia i se maʻi? E faapefea ona faatumauina lo latou olioli? O le a tatou talanoaina tali o na fesili i le suʻesuʻega o loo sosoo mai.