Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • nwt Bikitshino 1:1-28:31
  • Bikitshino

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Bikitshino
  • Bible Ngaluluilo a Nsenga Ipia
Bible Ngaluluilo a Nsenga Ipia
Bikitshino

BIKITSHINO BIA BATUMIBUA

1 Teofile, mukanda wa kumpala wandi mufunde, ngutale mianda yoso ibabangile Yesu kukita na kulongiesha 2 mpa na efuku dibaadi muatshiibue kunyima kua’ye kupa batumibua babaadi musangule mayi a kulonda ku bukuashi bua kikudi kiselele. 3 Kunyima kua’ye kukienga, baadi muibamuenekiele misusa ibungi mu mishindo ayishinkamisha kushi mpaka’shi baadi na muwa. Abaadi bamumone munda mua mafuku 40 na baadi akula pabitale Bufumu bu’Efile Mukulu. 4 Pabaadi muibungie nabo baadi muibatumine eyi’shi: “Tanukatukanga mu Yelusalema, kadi tungunukayi na kutengiela kiakia kilee Yaya, kiakia kiandi muinulungule; 5 muanda Yowano baadi mubatshishe na mema, kadi anue anukabatshishibua na kikudi kiselele mu mafuku apeela’mu.”

6 Biabia pabaabadi bebungie, babamuipuishe’shi: “Muanana, walushuula bufumu bua Isalele binobino su?” 7 Aye nkuibalungula’shi: “Tanui na lukalo lua kuuka mafuku sunga bipungo bituule Yaya mu matalua aaye. 8 Kadi anukapete bukome apakafiki kikudi kiselele kuanudi, na anukekala tumonyi tuande mu Yelusalema, mu Yudeya oso na Samadiya mpa na ku kipindi* kii kula ngofu kia nsenga.” 9 Kunyima kua’ye kuakula ino mianda, pabaabadi baki’abatala, baadi mukaamishue muiyilu ekumbi nkumubuikila na tababaadi dingi na bia kumumona. 10 Pabaabadi bakuete kutala muiyilu pabaadi kuete kuenda, mususa umune bana balume babidi bafuale bilamba bitooka babemeene ku lupese luabo 11 na abo nkuamba’shi: “Bana balume ba mu Ngalileya, buakinyi nui bemane nuatalanga muiyilu? Uno Yesu batshiibua kuanudi bende muiyilu akalukiila nka mu mushindo umune ubaanumumono ende muiyilu.”

12 Nyi abo nkukatuka ku muengie awitaminyibua bu Muengie wa Olive, na baaluka ku Yelusalema, muengie wi pepi na Yelusalema pe bula bua penda kilometre kii kufika ku kimune.* 13 Pabaabafikile, babakamiine mu kadimbo ka kuiyilu kubaabadi bashale. Kubaadi Mpiele, na Yowano, na Yakobo, na Andele, Fidipe, na Tomase, Bartelemi na Mateo, Yakobo muana a Alfe, Simone sha kisumi, na Yundase muana a Yakobo. 14 Na kepatshila kamune, bano boso babaadi abatungunuka na kuteka, pamune na bangi bana bakashi na Mariya nyinaye na Yesu na bakuabo balume.

15 Mu aa mafuku, Mpiele bebuele munkatshi mua bakuetu (bungi* bua bantu bubaadi pepi 120) na amba’shi: 16 “Bakuetu, bibaadi abitungu’shi kifundue kilombane, kiakia kibaadi kikudi kiselele kibadiile kuakula kukiila kui Davide pabitale Yundase, yawa baadi mukunkushe baaba babaadi bakuate Yesu. 17 Muanda baadi mubadikibue munkatshi muetu na baadi musangudibue bua kufuba pamune netu. 18 (Uno muntu baadi muule efuba n’efuto dia kukutua kululama, na apona mutue ubadiile paashi, mbidi yaye y’atanyika* na bia munda bia’ye bioso biapalakana. 19 Bantu boso ba mu Yelusalema nkuuka bianka, biabia diadia efuba dibaadi aditaminyibua mu ludimi luabo bu Akeledama kuamba’shi: “Efuba dia mase.”) 20 Muanda mbifundibue mu mukanda wa misambo’shi: ‘Kishaalelo kiaye, kishaale bisumanga, muntu su ngumune temushaalanga’ na ‘Mufubo waaye wa bu mukunkushi ungi muntu ewate.’ 21 Biabia abitungu umune a ku bana balume babaadi abende netu nsaa yoso ibaadi Muanana Yesu alombasha mifubo* yaye munkatshi muetu, 22 kubanga ku lubatshisho luaye kui Yowano mpa na kuifuku dibaadi muatshiibue munkatshi muetu, abitungu umune a ku bano bana balume afikie bu kamonyi ka lusangukilo luaye pamune netu.”

23 Biabia abo nkutuusha bantu babidi, Yosefe ayitaminyibua bu Barsabase, baadi dingi ayitaminyibua bu Yustuse, na Matiase. 24 Akupu abo nkuteka nkuamba’shi: “Yehowa obe auku mashimba a boso, lesha obosangula ku bano bana balume babidi 25 bua kuata uno mufubo na butumibua, bibasumbushena Yundase bua kuenda mu yaye mbalo.” 26 Biabia abo nkuta bubale, na bubale nkupona pe Matiase, na aye nkulombashua* ku batumibua 11.

2 Binobino pabaadi efuku dia musangelo wa Mpentekote diki’aditungunuka, babaadi boso pamune mu mbalo imune. 2 Mususa umune kubaadi tuleo atufiki muiyilu, nka bu tua kipapi kibukopo, na ato nkuula mu nshibo moso mubaabadi bashale. 3 Ndimi nka bu ya kaalo nkumueneka kuabadi na nkuiabuula, na lumune lumune nkushala pe oso a kuabadi, 4 boso buabo nkuushibua na kikudi kiselele na nkubanga kuakula mu ndimi ilekeene, nka bu bibaadi kikudi akibapa ngobesha ya kuakula.

5 Mu aa mafuku bena Yunda bepaane mu kufubila Efile Mukulu abakatukila mu miilo yoso ya pa nsenga abaadi mu Yelusalema. 6 Biabia, pabaadi tuatua tuleo tukitshikie, kibumbu kia bantu kibebungile na babaadi abakaanya muanda muntu oso baadi ebapusha abakula mu ludimi luaye. 7 Mbinyibinyi, babaadi bakaanye ngofu na bamba’shi: “Bano boso bakuete kuakula ta mbena Ngalileya su? 8 Biabia mbikunyi bi oso a kuatudi apusha ludimi luaye lua butandua? 9 Bena Parte, bena Mede, na bena Elame, bantu ba mu Mesopotami, mu Yudeya, ba mu Kapadose, ba mu Pontuse na mu provense a Azi, 10 ba mu Friji na mu Pamfili, ba mu Ejipitu na ba mu bibundi bia Libi bi pepi na Sirene, abakatukila mu Loma be pano, bena Yunda na bantu balamate ku lulanguilo lua buina Yunda, 11 bena Krete, na bena Arabi—atue boso tukuete kuibapusha abakula mu ndimi yetu mianda ya kukaanya y’Efile Mukulu.” 12 Mbinyibinyi, boso babaadi bakaanye na tababaadi bapushe akikitshika, belungushenanga’shi: “Bino abipatuula kinyi?” 13 Anka, bangi babaadi abebasepe na kuakula’shi: “Mbakolue nfinyo ipia.”

14 Kadi Mpiele nkuibua na batumibua Ekumi na umune na nkuibalungula n’eyi dibukopo’shi: “Bantu ba mu Yudeya na anue bantu boso ba mu Yelusalema, ukayi bino, na temeshayi kalolo mayi ande. 15 Bano bantu ta mbakolue bu bianupuandikisha, muanda tui mu nsaa ya kasatu* y’efuku. 16 Anka bino nyi bibaadi biakulue kukiila kui mutemuki Yowele: 17 Efile Mukulu amba’shi: ‘“Mu mafuku a ku nfudiilo, nakapongoola ndambo a kikudi kiande pa bantu ba mishindo yoso, na bana benu balume na bana benu bakashi abakatemuka, ba nsongualume benu abakamono bimonua na bantu benu banunu abakalooto bilootua, 18 mpa na pa ba mpika bande balume na ba mpika bande bakashi nakapongoola ndambo a kikudi kiande mu aa mafuku na abakatemuka. 19 Na nakatuusha mianda ya kukaanya muiyilu, na bilengieleshi pa nsenga—mase, kaalo, na makumbi a muishi. 20 Nguba akaluluka mufito na mueshi aukaluluka mase kumpala kua’shi efuku dikata na dia ntumbo dia Yehowa difikie. 21 Na muntu oso ayitanyina eshina dia Yehowa akapaashibua.”’

22 Bantu ba mu Isalele, pushayi ano mayi: Yesu muina Nazarete, mmuntu abaabadi benuleshe patooka kui Efile Mukulu kukidila ku bilengieleshi, ku mianda ya kukaanya, na ku bitunduilo bibaadi Efile Mukulu akitshi ku bukuashi buaye munkatshi muenu nka bu bianuibiuku anue banabene. 23 Uno muntu, baadi mupanyibue muyile bibaadi Efile Mukulu muate kitshibilo* na mubadiile kuuka, nui bamukookole ku mutshi ku maasa a bantu bash’abakookiela miiya na nui bamuipee. 24 Anka, Efile Mukulu baadi mumubuushe ku lufu pa kumupoososha ku mitanyo* ya lufu, muanda lufu talubaadi na bukome bua kutungunuka na kumulama. 25 Muanda Davide mmuakule pa muanda waye’shi: ‘Nemutuule Yehowa kumpala kuande nsaa yoso, muanda e ku mboko yande ibalume bua’shi ntshisanyishuanga. 26 Nyi buakinyi eshimba diande di na muloo na* ludimi luande alusanka ngofu. Na nankashaala mu lukulupilo; 27 muanda tokandekieela* mu Mashama,* sunga kutadiila’shi muntu oobe sha lulamato anyangie. 28 Bongukisha mashinda a muwa, okangusha na muloo ukata kumpala kobe.’

29 Bakuetu, kumiinayi nesambe nenu kushi kutshina pabitale nkambua etu Davide, baadi mufue na abaadi bamushiikie na mashama aaye e munkatshi muetu mpa na lelo uno. 30 Muanda baadi mutemuki na baadi auku’shi Efile Mukulu baadi muitshipe kuadi’shi, akashaadika umune a ku bekulu* baye ku lupuna nsulu luaye, 31 baadi mubadiile kumona na kuakula pabitale lusangukilo lua Nkidishitu’shi tabaadi mulekieelue mu Mashama* sunga mbidi yaye tayibadi inyangie.* 32 Uno Yesu, Efile Mukulu mumubuushe ku lufu na atue boso, tui tumonyi tua uno muanda. 33 Muanda, baadi mukaamishue ku mboko ibalume y’Efile Mukulu, na baadi mupete kui Yaya, kikudi kiselele kibaadi kilayibue nyi bibapongoola kiakia kianumono na kianupusha. 34 Muanda Davide tabaadi mukaamine muiyilu anka bakuile aye nabene’shi: ‘Yehowa balunguile Nfumu’ami’shi: “Shala ku mboko yande ibalume 35 mpa na pa nkatuulu beshikuanyi bobe bu kiashino kia ngua yobe.”’ 36 Biabia, nshibo yoso ya Isalele yiukie kushi mpaka’shi, uno Yesu anubaadi bayipee ku mutshi, Efile Mukulu mmumuikashe Muanana na Nkidishitu.”

37 Pabaabapushishe bino, bibaadi bibakume ku mashimba na abo nkulungula Mpiele na bangi batumibua’shi: “Bakuetu, abitungu tukite kinyi?” 38 Mpiele nkuibalungula’shi: “Elangieyi, na oso a kuanudi abatshishibue muishina dia Yesu Nkidishitu bua kulekieelua kua miluisho yenu, na anukapete kia buntu kia kikudi kiselele. 39 Muanda nnanue babadi bape mulayilo na bana benu, na baaba boso be kula, baaba boso b’abetanyina kui Yehowa Efile Mukulu etu kuadi.” 40 Baadi muibape bukamonyi na angi mayi ebungi na kutungunuka na kuibanyingisha ambanga’shi: “Epaasheyi ku kino kipungo kiluile.” 41 Biabia, baaba babaadi bakumiine eyi diaye na muloo, babaadi babatshishibue na mu diadia efuku bantu* bafikie ku 3 000 abafikile balongi. 42 Na abatungunukile na kuipaana ku malongiesha a batumibua, kuibunga pamune, kudia pamune na kuteka.

43 Mbinyibinyi, muntu* oso babangile kutshina, na mianda ibungi ya kukaanya na bilengieleshi bibabangile kukitshika kukiila kui batumibua. 44 Baaba boso abafikile bena kukumiina abaadi pamune na abaadi abatuulu bintu pamune, 45 na abaadi abapaana bipindi biabo bia nsenga na bintu biabo bioso bibaabadi nabio na kuabila bantu boso makuta muyile lukalo lua muntu. 46 Kuifuku n’efuku, abaadi abebungu mu ntempelo na kepatshila kamune, na abaadi abadi bidibua biabo mu mashibo elekeene na kuiabishena bidibua biabo na muloo wibungi n’eshimba dimune, 47 batumbishanga Efile Mukulu na kukuminyibua kui bantu boso. Na efuku dioso Yehowa baadi atungunuka na kuibakumbashila baaba babaadi abapaashibua.

3 Dingi efuku, Mpiele na Yowano abaadi abende ku ntempelo bua nsaa ya nteko, mu nsaa ya kitema,* 2 na bantu abaadi batuale muntu baadi mulemane kubanga ku butandua, efuku dioso abaadi abamutuulu pepi na kibelo kia ntempelo kibaabadi abetanyina bu Kibuwa, bua’shi atekie bia buntu bia lusa kui baaba abatuele mu ntempelo. 3 Pabamuene Mpiele na Yowano t’abatuele mu ntempelo, babangile kuibateka bia buntu bia lusa. 4 Kadi Mpiele na Yowano nkumutala suee na nkumulungula’shi: “Etutale.” 5 Biabia, aye nkuibatala mukulupile’shi apete kintu kuabadi. 6 Anka Mpiele nkuakula’shi: “Ntshi na kiamo kia arja sunga ôlo, kadi kiakia kiandi nakio nakupa kianka. Muishina dia Yesu Nkidishitu muina Nazarete, tambuka!” 7 Aye nkumukuata kuiyasa diaye dibalume na nkumuibuesha. Mususa umune ngua yaye na tupulu tuaye nkunyinga; 8 aye nkuitumba nkuimana, abanga kutambuka na atuela nabo mu ntempelo afu’atambukanga na kuitumba na kutumbisha Efile Mukulu. 9 Bantu boso abamumuene atambuka na atumbisha Efile Mukulu. 10 Ababangile kumutundula’shi uno nyi muntu baadi na kiubishi kia kushala ku Kibelo Kibuwa kia ntempelo, bua kuteka bia buntu bia lusa, na babaadi bakaanye ngofu pabitale kibaadi kimukitshikile.

11 Pabaadi yawa muntu kii mukuate Mpiele na Yowano, bantu boso babafikile lubilo kuabadi mu mbalo yabetanyina bu Eshinda di na musaka dia Salomone, na kukaanya kukata. 12 Pabamuene Mpiele biabia, balunguile bantu’shi: “Bantu ba mu Isalele, buakinyi nukuete kukaanya bino, na buakinyi nukuete kuitutala bu’shi nku bukome buetu’tue banabene sunga ku kulamata kuetu kui Efile Mukulu kuatubakitshi bia’shi atambukie? 13 Efile Mukulu a Abalahama na a Isaake na a Yakobo, Efile Mukulu a ba nkambua betu, batumbisha Mufubi aaye, Yesu abaanudi batuule mu maasa a bantu na kutuna kumpala kua Pilato sunga mbibaadi muate kitshibilo kia kumupoosola. 14 Oolo, nubaadi batune yawa eselele na mululame, na nuateka bua’shi benupe yawa baadi ngipayishanyi, 15 kadi nui bayipee Mukunkushi Musangudibue bua kutuusha muwa. Anka Efile Mukulu mumubuushe ku lufu, na tui tumonyi tua uno muanda. 16 Nku bukuashi bu’eshina diaye na ku lukumiino luetu muishina diaye kubekashua uno muntu anumono na anuuku na bukome. Lukumiino luetu muadi lubekasha uno muntu na mbidi bukome kumpala kuenu’nue boso. 17 Anka bakuetu, nauku’shi nui bebikite muanda wa kukutua kuuka, nka bu bikite namu bakunkushi benu. 18 Kadi mu uno mushindo, Efile Mukulu mmulombashe mianda ibaadi mubadiile kuakula kukidila mukanua mua batemuki boso’shi, Nkidishitu aaye baadi na kia kukienga.

19 “Biabia, elangieyi na nualulukie bua’shi miluisho yenu ishimishibue bua’shi bipungo bia kupetuula bukome bifikie kui Yehowa nabene,* 20 na enutumine Nkidishitu musangudibue bu’enu, Yesu. 21 Abitungu eyilu dimulame mpa na ku bipungo bia kualushuula mianda yoso bibaadi Efile Mukulu muakule kukidila mukanua mua batemuki baye beselele ba kala. 22 Anka, Moyise bakuile’shi: ‘Yehowa Efile Mukulu enu akenuibueshela mutemuki e bu’mi munkatshi mua bakuenu. Abitungu nuteemeshe kioso ki’enulungula. 23 Mbinyibinyi, muntu* oso sh’akateemesha yawa Mutemuki akabutudibua na kukatushibua munkatshi mua muilo.’ 24 Na batemuki boso kubanga ku Samuele na ku baaba babamulondele, bebungi babaadi b’akule, mbaukishe dingi patooka pabitale ano mafuku. 25 Nui bana ba batemuki na ba kilombeno kikite Efile Mukulu na ba nkambua benu pabalunguile Abalahama’shi: ‘Ku bukuashi bua kekulu* kobe, bifuko bioso bia pa nsenga abikelelua miabi.’ 26 Kunyima kua kuibuesha Mufubi aaye, Efile Mukulu mmubande kumutuma kuanudi bua kuinuelela miabi pa kukatusha oso a kuanudi ku bikitshino bienu bibubi.”

4 Pabakibaadi bubidi buabo abesamba na muilo, ba tshite muakuidi, mukata a balami ba ku ntempelo, na Basaduseo, abafikile kuabadi. 2 Abaadi bakalakashue muanda batumibua abaadi abalongiesha muilo na kuukisha patooka lusangukilo lua Yesu ku lufu.* 3 Biabia abo nkuibakuata na nkuibeela mu lukano mpa na efuku dibalondele, muanda takubaadi ku kiolua. 4 Anka bantu bebungi abaadi bateemeshe muisambo abaadi bakumiine, na bungi bua bana balume nkufika pepi na 5 000.

5 Efuku dibalondele, bakunkushi babo, bakulu, na ba skribe abebungile pamune mu Yelusalema, 6 pamune na tshite muakuidi mukata Ane, Kayifase, Yowano, Alexandre na boso abaadi bena kifuko kia tshite muakuidi mukata. 7 Abo nkutuula Mpiele na Yowano munkatshi muabo na nkubanga kuibepusha’shi: “Nku bukome kinyi sunga’shi mmuishina dia nnayi muanubakitshi bino?” 8 Nyi Mpiele, muushibue na kikudi kiselele, nkuibalungula’shi:

“Bakunkushi ba muilo na bakulu, 9 su abetuipusha lelo uno pabitale kikitshino kibuwa kibakitshinua muntu mulemane, na su anukumiina kuuka bapaasha uno muntu, 10 anue boso na bantu boso ba mu Isalele, ukayi’shi nyi mmuishina dia Yesu Nkidishitu muina Nazarete, abaanudi bayipee ku mutshi kadi abaabadi babuushe ku lufu kui Efile Mukulu, nyi nku bukuashi buaye kuimane uno muntu pano kumpala kuenu na mbidi bukome. 11 Uno Yesu, nyi ‘ebue dianushibaadi baate na muulo anue bebaki, ndifikie ebue dikata dia muipaka.’* 12 Dingi, takui kipandilo mui ungi muntu muanda takui dingi eshina muushi mu’eyilu dibaadi dipebue munkatshi mua bantu diatudi balombene kupaashibua.”

13 Pabaabamuene Mpiele na Yowano abakula n’eshimba dinyingie, na pabaabatunduile’shi, mbantu bashi balongie,* na ba bisumanga, abakaanyine. Na ababangile kushinguula’shi abekalanga na Yesu. 14 Pabaabadi abatala muntu baadi mupaashibue baadi muimane nabo, tababaadi na kia kuakula. 15 Biabia abebatumiine eyi buabadia kutuuka paasha pa Tumiladi tukata tua bena Yunda* na abo nkubanga kudia lukuku, 16 bambanga’shi: “Nkinyi akitungu’shi tukite na bano bantu? Muanda, mbinyibinyi kilengieleshi kikata kibakitshika kukidila kuabadi, bantu boso ba mu Yelusalema mbekimone na tatui balombene kuibipela. 17 Bua’shi uno muanda taukambanga kupalakana mui bantu, tuibasashileyi na tuibatoshe bua’shi tabalungulanga dingi muntu su ngumune mu dino eshina.”

18 Nyi abo nkuibetanyina na nkuibatumina eyi’shi tabakulanga muanda su ngumune sunga kulongiesha muishina dia Yesu. 19 Kadi Mpiele na Yowano nkuibaluula’shi: “Su mbilulame ku meso ku’Efile Mukulu bua kuinuteemesha anue, pamutue p’Efile Mukulu, wawa nguinutale. 20 Kadi, atue, tatui balombene kuleka kuakula pabitale mianda yatudi bamone na yatudi bapushe.” 21 Biabia kunyima kua’bo kuibasaashila dingi, abaadi bebapoosole muanda tababaadi bapete kabingilo su nkamune ka kuibanyooka na pa muanda wa bantu, muanda boso abaadi abatumbisha Efile Mukulu bua kibaadi kikitshikie. 22 Muanda muntu abaabadi bakitshine kino kilengieleshi kia kupaashibua baadi na bipua bikile pa 40.

23 Kunyima kua’bo kuibapoosola, abayile kui bangi balongi, na bebalondela bibaadi bakata ba ba tshite muakuidi na bakulu bebalungule. 24 Pa kupusha bino, abelele musaase kui Efile Mukulu n’Eyi dimune’shi:

“Muanana Mukile bukata, noobe Mupangie eyilu na nsenga na kalunga ka mema na bintu bioso bi muanka, 25 na bakuile ku bukuashi bua kikudi kiselele kukidila mukanua mua nkambua eetu Davide, mufubi oobe’shi: ‘Buakinyi miilo ayipampakana na bantu abanangushena ku bintu bia bisumanga? 26 Ba nfumu ba pa nsenga abeboo, na bakunkushi abebungu bu kintu kimune bua kuluisha Yehowa na kuluisha muedibue muimu aaye.’* 27 Muanda Erode na Ponse Pilato na bantu ba ingi miilo, na bena Isalele, mbebungie pamune mu kino kibundi bua kuluisha Yesu mufubi oobe eselele odi muele muimu, 28 bua kukita kiakia kibaadi eyasa diobe na mpango yobe bibadiile kulumbuula bua’shi kikitshikie. 29 Binobino, Yehowa tala kufuna kuabo na okuashe bafubi bobe bua kutungunuka na kuakula eyi diobe n’eshimba dinyingie, 30 p’okuete koola eyasa diobe bua kupaasha na pakuete kukitshika bilengieleshi na mianda ya kukaanya muishina dia Yesu mufubi oobe eselele.”

31 Na pabaabapuile kuteka* na kuiyaya, mbalo ibaabadi bebungile ibaadi itshinketshinke, na abaadi boso baushibue na kikudi kiselele na abaadi abakula eyi di’Efile Mukulu n’eshimba dinyingie.

32 Dingi, kibumbu kia baaba abaadi bakumiine, abaadi n’eshimba dimune na anyima* umune na takui su ngumune a kuabadi baadi amba’shi kintu su nkimune kiadi nakio nkiaye bupenka, kadi abaadi abatuulu bintu biabo bioso pamune. 33 Batumibua abaadi abatungunuka na kutuusha bukamonyi pabitale lusangukilo lua Yesu, na bukome boso, na buntu bukata bubaadi pabadi boso. 34 Mbinyibinyi, muntu su ngumune a kuabadi tabaadi mu lukalo, muanda boso abaadi na mafuba na mashibo abaadi abeaudisha na kutuala makuta a biabia bibaabadi abaudisha, 35 babaadi abeatuulu ku ngua ya batumibua. Akupu batumibua abaadi ababila muntu oso muyile lukalo luaye. 36 Biabia Yosefe abaabadi abetanyina dingi kui batumibua bu Barnabase (eshina adipatuula’shi: “Muana asambanaa”), muina Levi mutandikilue mu Shipre, 37 baadi na kipindi kia nsenga, aye nkuikiudisha na nkufika na makuta nkuiatuula ku ngua ya batumibua.

5 Kadi, ungi muntu abetanyina bu Ananiase na mukashi aaye Safira, abaadi bapaane kipindi kia nsenga. 2 Kadi aye nkufuamisha ndambo ya makuta, mukashi aaye baadi auku, na atuala penda ndambo eyituula ku ngua ya batumibua. 3 Kadi Mpiele nkumulungula’shi: “Ananiase, buakinyi botadiila Satana akutakula bua kudimba kikudi kiselele mu mushindo wibubi bino na kufuamisha ndambo ya makuta a efuba? 4 Kumpala kua’shi nuidiudishe, t’adikalanga dienu su? Na kunyima kua kuidiudisha, tanubadia kufubisha makuta muanukumiina? Buakinyi nubanangushena kikitshino ki bino mu mashimba enu? Ta mbantu banubadimbi, kadi nyi Efile Mukulu.” 5 Pa kupusha ano mayi, Ananiase nkupona na nkufua. Na moo ukata nkukuata baaba boso abaadi bebipushe. 6 Akupu ba nsongualume nkuibua nkumupombeela mu bilamba nkutuuka naye paasha na nkumushiika.

7 Binobino, kunyima kua nsaa ifikie ku isatu, mukashi batuelele kushi kuuka kibaadi kikitshikie. 8 Mpiele nkumuipusha’shi: “Ndungule, buno ndio bungi bua makuta oso anuikeele bapete panuudishe efuba su?” Aye nkualuula’shi: “Oolo, naabo.” 9 Biabia Mpiele nkumulungula’shi: “Buakinyi nubepushena bubidi buenu bua kutompa kikudi kia Yehowa? Tala! Ngua ya baaba abashiiki mulume oobe i pa kibelo na abende noobe.” 10 Nka paapa aye nkupona ku ngua ya Mpiele na nkufua. Pabatuelele ba nsongualume abamusangene mmufue, abo nkutuuka naye na nkumushiika ku lupese lua mulume aaye. 11 Biabia moo ukata nkukuata kakongie kashima na baaba boso abaadi bapushe ino mianda.

12 Dingi, bilengieleshi bibungi na mianda ya kukaanya bibaadi abitungunuka na kukitshika munkatshi mua bantu ku maasa a batumibua, na boso babaadi abebungu Muishinda dina Musaka dia Salomone. 13 Binyibinyi, takui muntu su ngumune baadi n’eshimba dinyingie dia kuibunga kuabadi; sunga mbiabia, bantu abaadi abebatumbisha. 14 Na bena kukumiina mu Muanana abaadi abatungunuka na kukumbashibua, bana balume na bana bakashi bebungi. 15 Abaadi abatuala mpa na ba sha mikumbo mu bilayi bikata na kuibaladika mu tu nsala na mu biata bua’shi pat’apakidi Mpiele sunga muesheshe waaye ufikie kui bangi ba kuabadi. 16 Dingi, bibumbu bia bantu abakatukila mu bibundi bifunyishe Yelusalema, abaadi abatungunuka na kufika batuale bantu abakumbu na baaba bakalakashue na bikudi bibubi, na boso abaadi abapashibua.

17 Kadi tshite muakuidi mukata bebuele, na baaba boso abaadi naye, baaba abaadi ba mu kasaka ka Basanduseo, na babaadi bauule na mukao. 18 Abo nkukuata batumibua na nkuibela mu lukano lua bantu boso. 19 Kadi bufuku, muikeyilu a Yehowa nkushitula biibi bia lukano, nkuibatuusha na nkuibalungula’shi: 20 “Ndayi na nuimane mu ntempelo nutungunukie na kulungula bantu mianda yoso itale uno muwa.” 21 Kunyima kua kupusha bino, abatuelele mu ntempelo pa kutooka kua bufuku na babanga kulongiesha.

Binobino pabafikile tshite muakuidi mukata na baaba babaadi naye, babetanyine bena Tumiladi tukata tua bena Yunda* na kakongie koso ka bakulu ka bana ba Isalele, na abo nkutuma balami ku lukano buabadia kufika na batumibua kuabadi. 22 Kadi pabafikile balami kuakua, tababaadi basangane batumibua mu lukano. Biabia abalukiile na bebalungula’shi: 23 “Tubasangana lukano ndukangie kalolo na balami mbemane ku biibi kadi patubemushitula tatui basangane muntu muanka.” 24 Pabaadi mukata a balami ba ntempelo na bakata ba ba tshite muakuidi bapushe ano mayi, abaadi bakalakashue pabitale bibadia kukitshika bua uno muanda. 25 Kadi ungi muntu nkufika na nkuibalungula’shi: “Talayi! Bantu banuikeele beele mu lukano be mu ntempelo, mbemane na bakuete kulongiesha bantu.” 26 Akupu mukata a balami nkuenda na balami baye, na nkufika nabo kadi kushi ku bukopo, muanda babaadi abatshinyi tala bantu bebaasa mabue.

27 Biabia abo nkufika nabo na nkuibemika kumpala kua Tumiladi tukata tua bena Yunda. Akupu tshite muakuidi mukata nkuibepusha 28 na nkuamba’shi: “Tui benukandikie ngofu bua kupela kutungunuka na kulongiesha mu dino eshina, na talayi! nubausha Yelusalema na malongiesha enu, na nui baate kitshibilo kia kutenteka mase a uno muntu pa mbidi petu.” 29 Mpiele na bangi batumibua nkualula’shi: “Abitungu tukookiele Efile Mukulu bu nfumu pamutue pa kukookiela bantu. 30 Efile Mukulu a ba nkambua betu baadi mubuushe Yesu ku lufu, anubaadi bayipee nua mukookola* ku mutshi. 31 Efile Mukulu mmumukaamishe ku mboko yaaye ibalume bu Mukunkushi Musangudibue na Mupaashi, bua’shi Isalele elangie na apete kulekieelua kua miluisho. 32 Na tui tumonyi tua ino mianda, mpa na kikudi kiselele, ki Efile Mukulu mmupe baaba abamukookiela bu nfumu.”

33 Pabaabapushishe bino, babaadi bafiite* munda na babaadi abakimbi kuibayipaa. 34 Kadi mungi mufadisee abaabadi abetanyina bu Gamaliele bebuele mu Tumiladi tukata tua bena Yunda; baadi mulongieshi a Muiya abaabadi abanemeka kui bantu boso, na aye nkutuma eyi bua kutuusha batumibua paasha bua kapindi kapeela. 35 Akupu aye nkuibalungula’shi: “Bantu ba mu Isalele, dimukayi bua kiakia kianukiebe kukita bano bantu. 36 Bu kileshesho, takudi mafuku, Teodase bebuele eamba bu muntu a kinemo, na bantu bafikie ku 400, nkumulamata. Kadi aye nkuipayibua na baaba boso abaadi abamulondo nkupalakana na nkushimina. 37 Kunyima kuaye, Yundase muina Ngalileya bebuele mu mafuku a kufunda bantu ku mikanda, na aye nkukaka balongi kuadi. Yawa muntu dingi bafuile na baaba boso abaadi abamulondo abapalakeene. 38 Biabia, bua mianda ikuanka binobino, nenulungula’shi tanutuelakananga mu mianda ya bano bantu, kadi ebatadiileyi. Muanda su ino mpango sunga uno mufubo abifiki kui bantu, abikaponeshua; 39 kadi su abifiki kui Efile Mukulu, t’anukoobesha kuibiponesha. Kadi anusanganyibua nka bu bantu abaluisha Efile Mukulu aye nabene.” 40 Abo nkuteemesha elango diaye, na nkuitanyina batumibua, nkuibakupila nfimbo, na nkuibatumina eyi bua kuleka kuakula muishina dia Yesu, akupu nkuibapoosola.

41 Biabia, abo nkukatuka ku Tumiladi tukata tua bena Yunda na muloo, muanda babaadi babadikibue bu balombene kukuatshishua buufu pa muanda w’eshina dia Yesu. 42 Na efuku dioso mu ntempelo na ku nshibo na nshibo, abatungunukile na kulongiesha na kulungula mukandu wibuwa pabitale Yesu Nkidishitu kushi kuleka.

6 Binobino mu aa mafuku pabaadi bungi bua balongi abuende na kufuima, bena Yunda abakulaa kina Greke ababangile kuidila bua bena Yunda abakulaa Kina Ebelu, muanda efuku dioso abaadi abalenguula bakashi kilele babo pa kuabila bintu. 2 Biabia, batumibua Ekumi na babidi nkuitanyina kibumbu kia balongi pamune na nkuibalungula’shi: “Tabi buwa* buatudia kuleka eyi di’Efile Mukulu bua kuabila bia kudia ku mesa. 3 Biabia, bakuetu sangulayi munkatshi muenu bana balume musambo ba sha nkumo ibuwa,* baule na kikudi na binangu, batudi balombene kutuula ku uno mufubo wi na muulo; 4 anka atue atuipaana mu nteko na ku mufubo w’eyi.” 5 Bibaabadi baakule bibaadi bisankishe kibumbu kioso na abo nkusangula Etiene muntu muule na lukumiino, na kikudi kiselele, Fidipe, Prokore, Nikanore, Timone, Parmanase na Nikolase, muntu mulamate ku lulanguilo lua bena Yunda a ku Antiyoshe. 6 Abo nkuibatuala kui batumibua, na kunyima kua kuteka, abebatentekiele maasa.

7 Eyi di’Efile Mukulu dibaadi aditungunuka na kupalakana, na bungi bua balongi bubaadi abuende na kufuima ngofu mu Yelusalema; na kibumbu kikata kia ba tshite muakuidi kibabangile kukookiela ku lukumiino.

8 Biabia Etiene, muushibue na kukuminyibua na Efile Mukulu na bukome, baadi akitshi mianda ikata ya kukaanya na bilengieleshi munkatshi mua bantu. 9 Kadi bangi bantu ba mu kisaka kiabetanyina bu kitumbuilo kia bakuudibue, abafikile pamune na bangi bena Sirene na bena Aleksandri na bangi bantu ba mu Silisi na ba mu Azi, bua kuikakeena na Etiene. 10 Tababaadi boobeshe kumukambila mu ngakuilo muanda Etiene baadi akula na binangu na bukuashi bua kikudi kiselele. 11 Akupu, abo nkukuminyisha bantu mu bufiefie buabadia kuamba’shi: “Tubamupusha kuete akaa Moyise n’Efile Mukulu.” 12 Abo nkutakula bantu, bakulu, na ba skribe na nkufika kuadi mususa umune nkumukuata pa bukopo na nkuenda naye ku Tumiladi tukata tua bena Yunda.* 13 Na abo nkutuala tumonyi tua madimi, ato nkuamba’shi: “Uno muntu t’akooko kuakula mianda ibubi pabitale ino mbalo ya kishila na pabitale Muiya. 14 Bu kileshesho, tubamupusha ku’akula’shi, uno Yesu muina Nazarete akabumbula ino mbalo na kushintuula bipikua biabadi betulekiele kui Moyise.”

15 Pabaadi boso abaadi bashale mu Tumiladi tukata tua bena Yunda abamutala, abamuene’shi mpala yaye ibaadi nka bu mpala ya muikeyilu.

7 Anka tshite muakuidi mukata nkuipusha’shi: “Ino mianda ngia binyibinyi su?” 2 Etiene nkualula’shi: “Bakuetu na ba yaya teemeshayi. Efile Mukulu a ntumbo baadi mumuenekiele nkambua eetu Abalahama pabaadi mu Mesopotami kumpala kua kushala mu Harane, 3 na aye nkumulungula’shi: ‘Katuka mu nsenga yenu na mu kifuko kiobe na wende mu nsenga yankakulesha.’ 4 Akupu Abalahama bakatukile mu nsenga ya bena Kaldea na aye nkushala mu Harane. Kunyima kua nshaye kufua, Efile Mukulu bamukatuishe buadia kushala mu ino nsenga yanudi bashale binobino. 5 Aku namu tabaadi mubande kumupa bupianyi su mbumune muanka, sunga mbalo ya kutudila luao luaye, kadi baadi mulee bua kumupa yanka bu yaye na bekulu* baye, aku namu tabaadi mubande kuikala na muana. 6 Dingi, Efile Mukulu baadi mumulungule’shi, bekulu* baye abakekala benyi mu nsenga ishi yabo, na bantu ba mu yaaya nsenga abakebekasha ba mpika na kuibakiengiesha munda mua bipua 400. 7 ‘Efile Mukulu bakuile’shi wawa muilo aukebekasha bu ba mpika, nakeutshibila kiimu, na kunyima kua ino mianda abakatuuku na abakanfubila mufubo wa kishila mu ino mbalo.’

8 “Aye nkumupa dingi kilombeno kia kusadiibua, na aye nkutanda Isaake na nkumusala muifuku dia muanda, Isaake nkutanda* Yakobo, na Yakobo nkutanda ba nfumu ba bifuko* 12. 9 Na ba nfumu ba bifuko nkukuatshila Yosefe kiutu, nkumupaana mu Ejipitu. Kadi Efile Mukulu baadi naye, 10 aye nkumupaasha ku makienga aaye oso na nkukita bia’shi akuminyibue na aleshe binangu kumpala kua Faraone nfumu a Ejipitu. Na Faraone nkumutuula bua kukunkusha Ejipitu na nshibo yaye ishima. 11 Kadi nsala ibatuelele mu Ejipitu oso na mu Kanaana, mbinyibinyi bibaadi dikienga dikata, na ba mashetu tababaadi na bia kupeta kintu su nkimune kia kudia. 12 Kadi Yakobo bapushishe’shi mu Ejipitu mubaadi bia kudia* na aye nkutuma ba nkambua betu mususa wa kumpala. 13 Mususa wa kabidi Yosefe nkuilubula kui bakuabo, na kifuko kia Yosefe nkuukibua kui Faraone. 14 Biabia Yosefe bayitanyiishe nshaye Yakobo na kifuko kiaye kioso bua kukatuka mu yaaya mbalo, boso abaadi bantu* 75. 15 Biabia Yakobo nkuenda mu Ejipitu na aye nkufuila muanka, mpa na ba nkambua betu. 16 Babaadi batuale mifufua yabo ku Shekeme na beyituula mu mashama abaadi Abalahama muule na makuta a kiamo kia arja kui bana ba Amore mu Shekeme.

17 “Pabaadi kipungo akifubuila kia kulombana mulayilo ubaadi Efile Mukulu mulee Abalahama, muilo wa Isalele ubaadi ufuime ngofu mu Ejipitu, 18 mpa na pabebuele ungi nfumu mu Ejipitu, shibaadi muukie Yosefe. 19 Uno nfumu baadi mukitshine muilo wetu mianda na mayele ebubi, na atakula ba mashetu buabadia kusumbushena bana babo batooka bua’shi tabashalanga na muwa. 20 Nka mu kiakia kipungo kimune Moyise nkutandikua, na baadi buwa mpa na ku meso ku’Efile Mukulu. Babaadi bamupasukile* munda mua mieshi isatu mu nshibo mua nshaye. 21 Kadi pabaabadi bamusumbushene, muana mukashi a Faraone nkumuata na nkumukusha bu muana aaye. 22 Biabia Moyise baadi mulongieshibue mu binangu bioso bia bena Ejipitu. Mbinyibinyi, baadi na bukome mu mayi aaye na mu bikitshino.

23 “Pabalombeshe bipua 40, baatshile kitshibilo kia kuenda mu kutembela* bakuabo, bana ba Isalele. 24 Pabamuene umune a kuabadi abamukiengesha kushi muanda, baadi mumukaluile na amoobuela pa kuipaa muina Ejipitu. 25 Baadi apuandikisha’shi bakuabo abashinguula’shi Efile Mukulu baadi ebapa kipandilo kukidila kuadi, anka tababaadi bebishinguule nya. 26 Efuku dibalondele bafikile kuabadi pababaadi bakuete kulua ngoshi, na atompa kuibapuanyisha mu butaale, akula’shi: ‘Balumiena, nui bana na bana. Buakinyi nukuete kuikiengieshena?’ 27 Kadi yawa baadi akiengiesha mukuabo, basukumine Moyise amba’shi: ‘Nanyi bakutuulu bu nfumu na bu nsushi kuatudi? 28 Okiebe kungipaa bioyipayile muina Ejipitu malooba?’ 29 Pabapushishe Moyise biabia, basuukile na ashala bu muenyi mu nsenga ya Madiane, mubatandile bana balume babidi.

30 “Kunyima kua bipua 40, muikeyilu bamumuenekiele mu kabaaka ka Muengie wa Sinayi mu ebuula dia kaalo aditembe. 31 Pabaadi Moyise muidimone, bakaanyine. Kadi pabaadi efubuila bua kutala pepi, bapushishe eyi dia Yehowa adiakula’shi: 32 ‘Ne Efile Mukulu a ba nkambua bobe, Efile Mukulu a Abalahama na a Isaake na a Yakobo.’ Moyise babangile kusuusa na tabaadi mutompe kutala dingi. 33 Yehowa nkumulungula’shi: ‘Kaasha sandale ku ngua yobe, muanda mbalo yodi muimane ngia kishila. 34 Mbinyibinyi namono kukiengieshibua kua muilo wande wi mu Ejipitu, napusha kudila kuabo, na nafiki mu kuibapaasha. Binobino fika, nakutumu mu Ejipitu.’ 35 Uno Moyise umune abaabadi bapele bamba’shi: ‘Nanyi bakutuulu bu nfumu na bu nsushi?’ naye winyi abadi batume kui Efile Mukulu bu nfumu na bu mupaashi ku bukuashi bua muikeyilu baadi mumumuenekiele mu ebuula dia kaalo. 36 Uno muntu bebatuushishe afu’akitanga mianda ya kukaanya na bilengieleshi mu Ejipitu na ku Kalunga kamonga na mu kabaaka munda mua bipua 40.

37 “Uno Moyise nyi baadi mulungule bana ba Isalele’shi: ‘Efile Mukulu akenuibueshela mutemuki e bu’mi munkatshi mua bakuenu.’ 38 Aye nyi baadi na kakongie mu kabaaka na muikeyilu baadi muisambe naye ku Muengie wa Sinayi na ba nkambua beetu, na baadi mupete mayi a kishila e na muwa bua kuitupa anka. 39 Ba nkambua betu babapelele kumukookiela, kadi abo nkumupela, na mu mashimba aabo, abo nkualukiila mu Ejipitu, 40 balungula Alona’shi: ‘Etukitshine b’efile balombeene kuitukunkusha. Muanda t’atuuku kibafikila uno Moyise, muitutuushe mu nsenga ya Ejipitu.’ 41 Biabia abo nkukita kana ka ngombe mu aa mafuku na nkutuadila yawa nkishi mulambu na abo nkukita musangelo bua kiakia kibaabadi bakite na maasa aabo. 42 Biabia Efile Mukulu bebatapile mongo na ebatadiila bua’shi bafubile kiluilo kia muiyilu mufubo wa kishila, nka bu biabidi bifundibue mu mukanda wa batemuki’shi: ‘Nshibo ya Isalele, ta nnami anudi balambule nyema ipayibue na milambu munda mua bipua 40 mu kabaaka. 43 Kadi bibaadi nshibo y’epema ya Moloke na luenyenyi lu’efile Refane bianudi baate, bifuatulo bianubaadi bakite bua kuibilanguila. Biabia nakenutumu bu ba mpika akuaa kula kukila ku Babilone.’

44 “Ba nkambua betu babaadi na nshibo y’epema ya bukamonyi mu kabaaka, nka bu bibaadi Efile Mukulu mutume eyi pabesambanga na Moyise bua kuiyikita muyile mushindo ubaadi mumone. 45 Ba nkambua betu abaadi beyipiane na beyituesha pamune na Yoshua mu nsenga ya miilo ibaadi Efile Mukulu mubingie kumpala kua ba nkambua betu. Ibaadi ishale muanka mpa na mu mafuku a Davide. 46 Baadi mukuminyibue ku meso ku’Efile Mukulu na ateka bua’shi apete kinemo kia kukitshina Efile Mukulu a Yakobo mbalo ya kushala. 47 Anka Salomone nyi baadi mumuibakile nshibo. 48 Kadi sha Kuiyilu Kula t’ashalaa mu mashibo ebakue na maasa, nka bu abiakula mutemuki’shi: 49 ‘Yehowa amba’shi: Eyilu nyi ndupuna nsulu luande na nsenga nyi nkituudilo kia ngua yande. Nshibo kinyi y’anukangibakila? Sunga mbalo yande yandia kuikiisha i kunyi? 50 Eyasa diande nyi dikite bino bintu bioso, ta nabio su?’

51 “Bantu baasha mitue ibukopo be na mashimba na matui apape,* nukuete kutungunuka na kukutua kukookiela kikudi kiselele nka bibaadi abikitshi ba nkambua benu nyi bianukuete kukita. 52 Mmutemuki kinyi abashii bakiengieshe kui ba nkambua benu? Eyendo, abaadi bayipee baaba babaadi ababadiila kuukisha kufika kua yawa mululame, anudi anue bapaane na bayipee, 53 anue babaabadi bape Muiya kukidila kui mikeyilu kadi tanui beukookiele.”

54 Pabaabapushishe ino mianda, abafiitshile munda,* na babanga kudia meeno aabo pabaabadi abatala Etiene. 55 Kadi, aye muushibue na kikudi kiselele, batadile muiyilu na amona ntumbo y’Efile Mukulu na Yesu mmuimane ku mboko ibalume y’Efile Mukulu, 56 na aye nkuamba’shi: “Talayi! Namono eyilu ndibuulukie, na Muana a muntu mmuimane ku mboko ibalume y’Efile Mukulu.” 57 Bua biabia babelele misaase bi bukopo na bashika matui na maasa aabo, na boso beyela pamune kuadi. 58 Kunyima kua kumusumbula paasha pa kibundi, bababangile kumuaasa mabue. Tumonyi tubatudile bilamba* biato ku ngua ya ungi nsongualume ayitanyinua bu Saule. 59 Pabaabadi baki’abaasa Etiene mabue, batekiele amba’shi: “Muanana Yesu, tambula kikudi kiande.” 60 Akupu, bakunamine eela musaase n’eyi dibukopo’shi: “Yehowa, tuebabadikilanga uno muluisho”. Na kunyima kua kuakula bino, bafuile.

8 Saule aye, baadi mukumiine kuipayibua kua Etiene.

Mu diadia efuku, kukiengieshibua kukata kua kakongie kabaadi mu Yelusalema kubabangile; balongi boso kukatusha penda batumibua, babapalakeene mu nsenga ya Yudeya na Samadiya. 2 Kadi bantu abaadi bepaane mu kufubila Efile Mukulu, nkutuala Etiene bua kumushiika na nkumudila ngofu. 3 Saule ku luaye lupese, babangile kukiengiesha kakongie ngofu. Baadi atuele mu nshibo na nshibo, akakanga bana balume na bana bakashi paasha na ebeleshanga mu lukano.

4 Anka baaba babaadi bapalakashue, babayile muiumbo dioso bafu’abalungulanga mukandu wibuwa w’eyi di’Efile Mukulu. 5 Fidipe bayile mu kibundi* kia Samadiya na abanga kulungula bantu ba muanka pabitale Nkidishitu. 6 Bibumbu bia bantu bibaadi bioso bitume binangu ku bibaadi Fidipe akula aku abiteemesha na kutala bilengieleshi bibaadi akitshi. 7 Muanda bebungi abaadi na bikudi bibubi, na bibaadi abiele musaase n’eyi dibukopo, na biatukanga. Dingi bebungi abaadi bafue bipindi kampanda bia mbidi na balemane, abaadi bapaashibue. 8 Biabia mu kiakia kibundi mubekeele muloo wibungi.

9 Mu kiakia kibundi mubaadi muntu baadi ayitanyinua bu Simone, baadi kumpala akitshi mianda ya malenganyi, na akaanyisha muilo wa Samadiya eambanga’shi mmuntu a kinemo kikata. 10 Boso buabo, kubanga ku mukile bupeela mpa na ku mukile bukata abaadi abamuteemesha na bamba’shi: “Uno muntu nyi mbukome bu’Efile Mukulu, buabetanyina bu Bukata.” 11 Biabia babaadi abamuteemesha muanda baadi muibakaanyishe na mianda yaye ya malenganyi takudi mafuku ebungi. 12 Kadi pabaabadi bakumiine Fidipe, baadi alungula mukandu wibuwa wa Bufumu bu’Efile Mukulu na w’eshina dia Yesu Nkidishitu, bana balume na bana bakashi babaadi ababatshishibua. 13 Simone naye namu bafikile muina kukumiina, na kunyima kua kubatshishibua, baadi nka mulamate Fidipe na baadi akaanya pa kumona bilengieleshi na mifubo ikata ya bukome ibaadi ayikitshika.

14 Pabapushishe batumibua mu Yelusalema’shi bantu ba mu Samadiya babakumiina eyi di’Efile Mukulu, babatumine Mpiele na Yowano kuabadi; 15 na abo nkuenda, nkuibatekiela buabadia kupeta kikudi kiselele. 16 Muanda takibaadi kibande kufika kui muntu su ngumune a kuabadi, kadi babaadi penda babatshishibue muishina dia Nfumu Yesu. 17 Akupu, Mpiele na Yowano nkuibatenteka maasa, na abo nkubanga kupeta kikudi kiselele.

18 Binobino pabamuene Simone’shi kikudi akipebua ku kutenteka kua maasa a batumibua, bebapeele makuta, 19 amba’shi: “Mpeyi namu ano matalua, bua’shi muntu oso antenteka maasa apete kikudi kiselele.” 20 Kadi Mpiele nkumulungula’shi: “Makuta oobe abutudibue pamune noobe, muanda bopuandikisha’shi we mulombeene kupeta kia buntu ki’Efile Mukulu ku makuta. 21 Tue na kipindi sunga kintu su nkimune kia kukita na uno muanda, eshimba diobe ta ndilulame ku meso ku’Efile Mukulu. 22 Biabia elangie ku buno bubi bobe na sendeela Yehowa bua’shi su kui mushindo akufuile lusa bua binangu bibubi bi muishimba diobe; 23 muanda namono’shi we lulengo luibuulo na we mpika a kukutua kululama.” 24 Simone nkuibalula’shi: “Sendeelayi namu Yehowa buande bua’shi muanda su ngumune wa ku mianda yanubaakula taunfikilanga.”

25 Biabia pabaabapuile kutuusha bukamonyi ngofu na kupua kuakula eyi dia Yehowa, ababangile kualuka batadiile ku Yelusalema, na abo nkuenda bafu’abalungulanga mukandu wibuwa mu bibundi bibungi bia bena Samadiya.

26 Anka muikeyilu a Yehowa nkulungula Fidipe’shi: “Ebuee wende dia kuushi, kuishinda adikatuka ku Yelusalema adiende ku Gaza.” (Dino nyi eshinda dia kabaaka.) 27 Bebuele na enda, na talayi! Kubaadi mutungulue muina Etshopi, muntu baadi na matalua na baadi afubu bu mukuashi a Kandase, ndalamumba a bena Etshopi, na baadi alama bupeta buaye boso. Baadi muende ku Yelusalema mu kulanguila, 28 na baadi alukiila mmushale muitempu diaye, kuete kubadika n’eyi dibukopo mukanda wa mutemuki Yeshaya. 29 Biabia kikudi nkulungula Fidipe’shi: “Banga diadia etempu na oshale pepi nadio.” 30 Fidipe bayile lubilo pepi nadio na amupusha kuete kubadika n’eyi dibukopo mukanda wa mutemuki Yeshaya na amuipusha’shi: “Okuete kupusha biokuete kubadika?” 31 Aye nkualula’shi: “Mbikunyi biandia kupusha su muntu ta mmundudikie?” Biabia aye nkuteka Fidipe bua kukaamina na kushala naye. 32 Kifundue kibaadi kuete kubadika nyi nkino: “Nka bu mukooko, baadi mutuadibue mukuipayibua, na nka bu muana a mukooko muumine kumpala kua muntu eutshibi buaa, aye namu t’abuula mukanua muaye. 33 Nsaa ibaabadi bamukuatshishe buufu, abaadi bamutshibile kiimu kishi kilulame. Nanyi akalondo mianda ya kipungo kiaye? Muanda muwa waye ubakatushua pa nsenga.”

34 Akupu yawa mutungulue nkulungula Fidipe’shi: “Ndungule namu, nanyi abakuila pano kui mutemuki? Akula pabitale aye nabene su akula bua ungi muntu?” 35 Fidipe babangile kuakula, na kubanga na kino kifundue, bamulunguile mukandu wibuwa pabitale Yesu. 36 Binobino pabaabadi abende muishinda, babafikile mbalo ibaadi mema, na mutungulue amba’shi: “Tala! Mema biaadi’bi; nkinyi akinkutshishua bua kubatshishibua?” 37 —— 38 Biabia aye nkutuma eyi bua kuimika etempu, na Fidipe na mutungulue* nkuika boso mu mema na Fidipe nkumubatshisha. 39 Pabaabatuukile mu mema, kikudi kia Yehowa kibatuadile Fidipe bukidibukidi ingi mbalo na mutungulue tabaadi mumumone dingi, kadi batungunukile na luendo luaye na muloo. 40 Anka Fidipe bemuene taadi ku Ashedode, na aye nkukila mu kiakia kipindi afu’alungulanga mukandu wibuwa mu bibundi bioso mpa na pabafikile ku Kezaree.

9 Kadi bu bibaadi nka Saule afunyina balongi ba Muanana na akiebe kuibayipaa, bayile kui tshite muakuidi mukata 2 na amuteka buadia kufundila bitumbuilo bia ku Damase mikanda ayimupa matalua adia kukuata na kutuala ku Yelusalema, muana mulume oso sunga muana mukashi oso asangana alondo Eshinda dia Muanana.

3 Pabaadi muishinda kuete kuenda na efubuila pepi na Damase, mususa umune, etaata adikatukila muiyilu dibamunyikile diamuifunyisha, 4 na aye nkupona paashi na nkupusha eyi adimulungula’shi: “Saule, Saule, buakinyi okuete kunkiengiesha?” 5 Aye nkuipusha’shi: “Muanana, noobe nnanyi?” Eyi nkualula’shi: “Nnami Yesu, okuete kukiengiesha. 6 Kadi ebuee wende mu kibundi na abakakulungula akitungu’shi okite.” 7 Bantu babaadi naye mu luendo abemeene bakutua kia kuakula, mbinyibinyi, abapushishe eyi kadi tababaadi bamone muntu. 8 Saule bebuele, na sunga bibaadi meso aaye abuule, tabaadi amono kintu su nkimune. Biabia, babamukuatshile kuiyasa benda naye ku Damase. 9 Na munda mua mafuku asatu tabaadi amono kintu su nkimune sunga kudia sunga kutoma.

10 Mu Damase mubaadi ungi mulongi abaabadi abetanyina bu Ananiase, na Muanana nkumuitanyina mu kimonua’shi: “Ananiase!” Aye nkuamba’shi: “Biandi’bi Muanana.” 11 Muanana nkumulungula’shi: “Ebuee wende mu museese wabetanyina bu Ululame, ku nshibo kua Yundase, okakimbe muntu abetanyina bu Saule a ku Tarse muanda kuete kuteka, 12 na bamono mu kimonua muntu abetanyina bu Ananiase atuele na amutenteka maasa bua’shi abanguule kumona.” 13 Kadi Ananiase nkualula’shi: “Muanana, ne mupushe bantu bebungi abakula pabitale uno muntu na pabitale mianda ibubi yoso yadi mukitshine beselele bobe mu Yelusalema. 14 Na muno e na matalua aakatukila kui bakata ba ba tshite muakuidi bua kukuata* baaba boso abetanyina eshina diobe.” 15 Kadi Muanana nkumulungula’shi: “Nda! Muanda ne musangule uno muntu bua kutuala eshina diande kui miilo mpa na kui ba nfumu na kui bana ba Isalele. 16 Muanda nakamulesha patooka mianda ibungi ayitungu’shi akiengie bu’eshina diande.”

17 Biabia Ananiase bayile na atuela mu nshibo, amutenteka maasa na amba’shi: “Saule, mukuetu, Muanana Yesu ekeele mukumuenekiele muishinda diofikanga, bantumu bua’shi obanguule kumona na oushibue na kikudi kiselele.” 18 Mususa umune, mu meso aaye mubapoone bintu bi bu mamba na aye nkubanguula kumona. Akupu aye nkuibua na nkubatshishibua, 19 aye nkudia ndambo a bia kudia na nkupetuula bukome.

Aye nkushala munda mua mafuku apeela na balongi mu Damase, 20 mususa umune babangile kulungula pabitale Yesu mu bitumbuilo’shi uno nyi Muana a Efile Mukulu. 21 Kadi baaba boso abaadi abamuteemesha babaadi abakaanya na babaadi abamba’shi: “Uno ta nyi winyi muntu mukiengieshe ngofu baaba be mu Yelusalema abetanyina dino eshina? Ta mmufikie pano na kepatshila ka kuibakuata na kuenda nabo* kui bakata ba ba tshite muakuidi?” 22 Kadi Saule baadi atungunuka na kupeta bukome buibungi na baadi akaanyisha bena Yunda babaadi mu Damase, pabaadi ebalesha patooka’shi Yesu nyi Nkidishitu.

23 Pakubakidile mafuku ebungi, bena Yunda abadiile lukuku bua kumuipaa. 24 Anka Saule bafikile mu kuuka lukuku luabo. Bena Yunda babaadi dingi abalama bibelo bia kibundi kalolo bufuku na kanya bua’shi bamuipee. 25 Biabia bufuku, balongi baye babamuatshile bamuisha mu kiseele kuididishi dibaadi ku mudimba wa kibundi.

26 Pabafikile mu Yelusalema, baadi muikitshishe bua kuibunga kui balongi, kadi boso babaadi abamutshinyi, muanda tababaadi abakumiina’shi baadi mulongi. 27 Biabia Barnabase nkumukuasha na nkuenda naye kui batumibua, na aye nkuibalondela mianda yoso, bibaadi Saule mumone Muanana muishinda, na bibaadi Muanana muisambe naye na bibaadi muakule muishina dia Yesu n’eshimba dinyingie mu Damase. 28 Biabia Saule bashadile nabo atambukanga mu bulungantu* mu Yelusalema, afu’akulanga n’eshimba dinyingie muishina dia Muanana. 29 Baadi esamba na kuela mpaka na bena Yunda abakula kina Greke, kadi abo babaadi abakimbi kumuipaa. 30 Pabaukile bakuetu bino, babayile naye ku Kezaree na bamutuma ku Tarse.

31 Biabia kakongie kabatuelele mu kipungo kia kufukama mu Yudeya oso, mu Ngalileya na mu Samadiya, kendanga na kunyinga; na bu bibaakadi akatambuka mu kutshina kua Yehowa na mu kusambibua kua kikudi kiselele, bungi bua balongi bubaadi abutungunuka na kufuima.

32 Binobino bu bibaadi Mpiele ende na kuifunya mu kiakia kipindi kioso, bafikile naye namu kui beselele babaadi mu Lida. 33 Kuakua bekusangene muntu abaabadi abetanyina bu Enee, baadi mulale ku lusala takudi bipua muanda, muanda baadi mufue kipindi kampanda kia mbidi. 34 Mpiele nkumulungula’shi: “Enee, Yesu Nkidishitu bakupaasha. Ebuee na olumbuule lusala loobe.” Aye nkuibuaa mususa umune. 35 Pabaadi baaba boso bashale mu Lida na mu Sarone bamumone, abafikile bena kukumiina mu Muanana.

36 Mu Yopee mubaadi mulongi abaabadi abetanyina bu Tabita, eshina adipatuula’shi: “Dorkase.”* Baadi akitshi bikitshino bibungi bibuwa na baadi apa balanda bia buntu bibungi. 37 Kadi mu aa mafuku bakumbile na afua. Biabia abamutumpile mema na bamutuula mu kadimbo ka kuiyilu. 38 Pabapushishe balongi’shi Mpiele e mu kiakia kibundi, na bu bibaadi Lida pepi na Yopee babatumine bana balume babidi bua kumusendeela’shi: “Fika kuatudi, kushi kunyengakana.” 39 Mpiele bebuele na enda nabo. Pabafikile, babakamiine naye mu kadimbo ka kuiyilu; na bakashi kilele boso babafikile kuadi bendanga na kudila na kulesha bilamba bibungi na nkandio* bibaadi Dorkase mukite pabaadi ki na muwa. 40 Mpiele batushishe bantu boso paasha akunama na aye nkuteka. Akupu balulukile kui kitanda na amba’shi: “Tabita, buuka!” Babuuluile meso, na pabamuene Mpiele, aye nkushala. 41 Mpiele nkumukuata kuiyasa, nkumuibuesha na aye nkuitanyina beselele na bakashi kilele nkuibalesha anka ena muwa. 42 Uno muanda ubafikile mu kuukibua mu Yopee oso na bantu bebungi nkufika bena kukumiina mu Muanana. 43 Mpiele nkushala munda mua mafuku apeela mu Yopee kua mulumbuudi a misokia abaabadi abetanyina bu Simone.

10 Binobino mu Kezaree mubaadi muntu abaabadi abetanyina bu Korneye, mukata a basalayi* ba kisaka* kibaabadi abetanyina bu kia bena Itali. 2 Baadi muipaane mu kufubila Efile Mukulu na baadi atshinyi Efile Mukulu pamune na ba mu nshibo muaye boso, baadi apa balanda bia buntu bia lusa, na baadi atekie Efile Mukulu na kuiyaya misusa yoso. 3 Dingi efuku pepi na nsaa ya kitema,* bamuene kalolo mu kimonua muikeyilu a Efile Mukulu afiki kuadi na amba’shi: “Korneye!” 4 Korneye nkumutala na kutshina, na nkumuipusha’shi: “Nkinyi kiakia Muanana?” Aye nkumulungula’shi: “Nteko yobe na bia buntu biobe bia lusa bibakaamina kumpala ku’Efile Mukulu na mmuibilame mu binangu. 5 Binobino tuma bantu ku Yopee na oyitanyishe muntu e na eshina bu Simone ayitanyinua dingi bu Mpiele. 6 Uno muntu mmushale bu muenyi kua* Simone mulumbuudi a misokia e na nshibo ku bukunkula bua kalunga ka mema.” 7 Nka yawa muikeyilu baadi esamba naye ki’akatuka, bayitanyine babidi ba ku bafubi baye na musalayi umune baadi atshinyi Efile Mukulu a munkatshi mua baaba abaadi abamufubila, 8 aye nkuibalondela mianda yoso na nkuibatuma ku Yopee.

9 Efuku dibalondele pababaadi baki’abatungunuka na luendo na abefubuila pepi na kibundi, Mpiele bakaamine ku musaka* wa nshibo pepi na nsaa ya kasamombo* bua kuteka. 10 Kadi bapushishe nsala ngofu na baadi na lukalo lua kudia. Pabaabadi baki’abateekie kidibua, bamuene kimonua 11 aye nkumona eyilu ndibuulukie na kintu ki bu kilamba kikata kia lin akiishua pa nsenga nkikuatshibue ku matungi akio ananka; 12 na muanka mubaadi mishindo yoso ya nyema ya mikoolo inanka, na ayikaka ya pa nsenga na toonyi tua muiyilu. 13 Akupu eyi nkumulungula’shi: “Mpiele, ebuee, ipaa na odie!” 14 Kadi Mpiele nkuakula’shi: “Nya Muanana, ntshi mulombene kuibikita muanda kasha ntandiile kintu su nkimune kikandikibue na kibutete.” 15 Akupu eyi nkumulungula bua mususa wa kabidi’shi: “Leka kuitanyina bintu biabadi batooshe kui Efile Mukulu bu bibutete.” 16 Bino bibakitshikile bua mususa wa kasatu, na nka paapa kilamba nkuatshibua muiyilu.

17 Pabaadi Mpiele ki’akaanya pabitale akipatuula kimonua kibaadi mumone, nka paapa bantu abaadi Korneye mutume abepuishe kubaadi nshibo ya Simone na bemana ku kibelo. 18 Abo nkuitanyina sha nshibo na nkumuipusha su Simone baadi ayitanyinua bu Mpiele baadi mufikile kuakua. 19 Pabaadi Mpiele ki’anangushena ku kimonua, kikudi nkumulungula’shi: “Tala! Kui bantu basatu bakuete nkukimba. 20 Biabia ebuee, oyikie na wende nabo kushi kuelesha mpaka muanda, nami bebatumu.” 21 Akupu Mpiele nkuika kui baaba bantu na nkuibalungula’shi: “Nami uno anukuete kukimba. Nubafiki pano buakinyi?” 22 Abo nkuamba’shi: “Korneye mukata a basalayi, muntu mululame na atshinyi Efile Mukulu, e na nkumo ibuwa kui muilo oso wa bena Yunda, ekeele mupete mayi a Efile Mukulu kukiila kui muikeyilu eselele bua nkuitanyisha ku nshibo yaye bua’shi apushe mianda yuakula.” 23 Biabia aye nkuibatuesha na nkuibakuukila bu benyi.

Efuku dibalondele bebuele enda nabo, na bangi bakuetu ba mu Yopee abayile naye. 24 Butookie Mpiele batuelele mu Kezaree. Eyendo, Korneye baadi ebatengiela, na baadi mubungie bakuabo ba mu kifuko na ba kuuku baye ba p’eshimba. 25 Pabaadi Mpiele atuele, Korneye bayile mu kufumankana naye, eyela ku ngua yaye na amuinamina.* 26 Kadi Mpiele nkumuibuesha na kuamba’shi: “Ebuee; nami namu ne nka muntu.” 27 Pabaadi ende na kuisamba naye, batuelele na apeta bantu bebungi mbebungie. 28 Aye nkuibalungula’shi: “Anuuku kalolo biabidi bikandikiibue bua muina Yunda kuibunga sunga kuifubuila pepi na muntu a ungi muilo, anka Efile Mukulu bandesha’shi ntshi mulombene kuitanyina muntu su ngumune bu e butete. 29 Nyi buakinyi panubanyitanyisha, nafiki kushi kuela mpaka. Binobino ndunguleyi buakinyi nubanyitanyisha.”

30 Biabia Korneye nkumulungula’shi: “Takudi mafuku ananka, nka bu mu ino nsaa natekanga mu nshibo yande mu nsaa ya kitema,* nka paapa muntu mufuale bilamba abipenyapenya nkuimana kumpala kuande 31 na nkundungula’shi: ‘Korneye, Efile Mukulu bapusha luteko loobe na batentekiesha bia buntu biobe bia lusa. 32 Biabia tuma bantu ku Yopee na oyitanyishe Simone abetanyina bu Mpiele. Uno muntu mmuenyi mu nshibo ya Simone, mulumbuudi a misokia, i ku bukunkula bua kalunga ka mema.’ 33 Nyi nakutumina bantu mususa umune na bokitshi kalolo biabia p’obe kufika pano. Binobino atue boso tui pano kumpala ku’Efile Mukulu bua kupusha mianda yoso ibakutumina Yehowa eyi bua kuakula.”

34 Biabia Mpiele nkubanga kuakula, na amba’shi: “Binobino napusha binyibinyi’shi Efile Mukulu te na ntondo, 35 kadi akumiina muntu a mu muilo oso amutshinyi na akitshi kiakia kilulame. 36 Batumine eyi kui bana ba Isalele bua kuibalungula mukandu wibuwa wa butaale kukiila kui Yesu Nkidishitu⁠—aye nyi Nfumu a boso. 37 Anuuku muanda ubaabadi abesamba mu Yudeya oso, kubanga ku Ngalileya kunyima kua lubatshisho lubaadi Yowano alambukisha: 38 pabitale Yesu baadi a ku Nazarete, bibaadi Efile Mukulu mumuele muimu wa kikudi kiselele na bukome, na bibayile muiumbo dioso afu’akitanga bibuwa na kupaasha baaba boso abaadi abakiengieshibua na Diabulu, muanda Efile Mukulu baadi naye. 39 Na tui tumonyi tua mianda yoso ibaadi mukite muiumbo dia bena Yunda na mu Yelusalema; kadi babaadi bamuipee mukokoolue* ku mutshi. 40 Efile Mukulu baadi mumubuushe ku lufu muifuku dia kasatu, na nkutadiila bua’shi bamumone kui bantu, 41 kushi bantu boso kadi kui tumonyi tubaadi Efile Mukulu musangule kumpala, kuatudi atue abaadi badie na batome naye kunyima kua kusanguka kuaye ku lufu. 42 Dingi, betutumiine eyi bua kulambukisha bantu na kutuusha bukamonyi’shi naye abadi batuule kui Efile Mukulu bua kuikala nsushi a be na muwa na bafue. 43 Batemuki boso mbatushe bukamonyi pa muanda waye’shi, muntu oso akumiina muadi apete kulekieelua kua miluisho yaye kukiila muishina diaye.”

44 Pabaadi Mpiele kiakula pabitale ino mianda, kikudi kiselele kibafikile kui baaba boso abaadi abateemesha eyi. 45 Na bena kukumiina* basadiibue abafikile na Mpiele, abakaanyine muanda kia buntu kia kikudi kiselele kibaadi akipongoolua namu kui bantu ba ingi miilo. 46 Muanda abebapushishe abakula mu ingi ndimi na abatumbisha Efile Mukulu. Nyi Mpiele nkuamba’shi: 47 “Kui muntu mulombeene kukutshishua bano bantu abapete kikudi kiselele nka bu’tue, bua kubatshishibua na mema su?” 48 Bua biabia, bebatumiine eyi buabadia kubatshishibua muishina dia Yesu Nkidishitu. Akupu abamutekiele buadia kushala nabo bua mafuku apeela.

11 Binobino batumibua na bakuetu babaadi mu Yudeya abapushishe’shi, bantu ba ingi miilo babakumiina namu eyi di’Efile Mukulu. 2 Biabia pabakaamine Mpiele ku Yelusalema, bantu babaadi abakuatshishena kusadiibua ababangile kumutopeka,* 3 bambanga’shi: “Otuelele mu nshibo ya bantu bashi basadiibue na odia nabo.” 4 Bua biabia Mpiele nkuibapatuluila mianda yoso amba’shi:

5 “Nekeele mu kibundi kia Yopee natekie, na ami nkumona kimonua, kintu ki bu kilamba kikata kia lin akikatukila muiyilu akiishua nkikuatshibue ku matungi aakio ananka, akio nkuika mpa na kuandi. 6 Panatadile kalolo munda muakio, namuene nyema ya mikoolo inanka ya pa nsenga, nyema ya mu kisuku, nyema ayiikakaa, na toonyi tua muiyilu. 7 Naadi dingi mupushe eyi adindungula’shi: ‘Mpiele, ebuee ipaa na odie!’ 8 Kadi ami nkuakula’shi: ‘Nya Muanana, ntshi mulombene kuibikita muanda kasha kintu su nkimune kikandikibue na kibutete, takiatuelele mukanua muande.’ 9 Eyi adifiki muiyilu nkuakula mususa wa kabidi’shi: ‘Obe, leka kuitanyina bintu biabadi batooshe kui Efile Mukulu bu bi butete.’ 10 Bino bibakitshikile bua mususa wa kasatu, na bintu bioso nkukakiibua muiyilu. 11 Dingi nka mu yaaya nsaa, bantu basatu abaadi bemane ku nshibo kubaatudi, abaadi bebatume kuandi abakatukila ku Kezaree. 12 Akupu kikudi nkundungula bua kuenda nabo kushi kuelesha mpaka. Na bano bakuetu basamombo namu nkunshindikila, atue nkutuela mu nshibo mua Korneye.

13 “Aye nkuitulondela biekele mumone muikeyilu mmuimane mu nshibo muaye na amulungula’shi: ‘Tuma bantu ku Yopee na wetanyishe Simone abetanyina bu Mpiele, 14 na akakulungula mianda ayikupaasha obe na ba mu nshibo yobe.’ 15 Anka, panabangile kuakula, abo nkupeta kikudi kiselele, nka bu bibaatudi n’atue bekipete ku mbangilo. 16 Nyi ami nkutentekiesha mayi a Muanana pabaadi akula’shi: ‘Yowano mmubatshishe na mema, kadi anue anukabatshishibua na kikudi kiselele.’ 17 Biabia, su Efile Mukulu bebapa kia buntu ki mumune na kiadi muitupe, atue bakumiine mui Muanana Yesu Nkidishitu, ami nekeele nnanyi bua kuikala na ngobesha ya kukutshishua* Efile Mukulu?”

18 Pabaabapushishe ino mianda, abalekiele kuikakeena* naye na batumbisha Efile Mukulu, bambanga’shi: “Biabia Efile Mukulu baapa namu bantu ba ingi miilo kuilanga akutuala ku muwa.”

19 Biabia baaba babaadi bapalakashue muanda wa kukiengieshibua kubaadi kuibuee kunyima kua lufu lua Etiene, babayile mpa na ku Fenisi, ku Shipre na ku Antiyoshe, kadi babaadi abalungula penda bena Yunda eyi. 20 Bangi bantu ba munkatshi muabo babaadi abakatukila ku Shipre na ku Sirene babafikile ku Antiyoshe na babanga kuisamba na bantu abakula kina Greke, bebalungulanga mukandu wibuwa wa Nfumu Yesu. 21 Dingi eyasa dia Yehowa dibaadi nabo na bantu bebungi nkufika bena kukumiina na nkulonda Muanana.

22 Nkumo yabo nkufika ku matui a kakongie mu Yelusalema na abo nkutuma Barnabase ku Antiyoshe. 23 Pabafikile na amona buntu bu’Efile Mukulu, baadi musankie na abanga kuibanyingisha boso buabadia kutungunuka mu Muanana n’eshimba dimune; 24 muanda baadi muntu ebuwa na muule ndaa na kikudi kiselele na lukumiino. Pa muanda wa biabia, kibumbu kikata kia bantu nkukumiina mui Muanana. 25 Biabia, aye nkuenda ku Tarse mu kukimba Saule mpa na p’akamupetela. 26 Kunyima kua kumupeta, bayile naye ku Antiyoshe. Biabia babaadi bebungie nabo munda mua kipua kishima mu kakongie na balongiesha kibumbu kikata kia bantu, na mu Antiyoshe nyi mubaabadi bayitanyine balongi bu bena Nkidishitu bua mususa wa kumpala ku bukunkushi bu’Efile Mukulu.

27 Mu aa mafuku batemuki abakatukile ku Yelusalema benda ku Antiyoshe. 28 Umune a kuabadi baadi n’eshina bu Agabuse bebuele na atemuka ku bukuashi bua kikudi’shi, kipupa kikata kia nsala kibaadi pepi na kutuela mu nsenga ishima, kiakia kipupa kia nsala kibaadi kituele mu mafuku a Klodiuse. 29 Biabia balongi babaatshile kitshibilo kia kutuma bukuashi kui bakuetu be mu Yudeya, muntu oso muyile kiadi nakio; 30 na mbibaabadi bakite, abo nkuibituma kui bakulu ku maasa a Barnabase na Saule.

12 Pepi na kiakia kipungo, nfumu Erode babangile kukiengiesha bangi ba mu kakongie. 2 Baadi muipee Yakobo mukuabo mulume na Yowano ku lupete. 3 Pabamuene’shi bibaadi dingi abisankisha bena Yunda, baadi dingi mukuatshishe Mpiele. (Bino bibaadi mu mafuku a musangelo wa Mikate ishi kitatusho.) 4 Baadi mumukuate, amuela mu lukano, amutuula mu maasa a bisaka binanka bia basalayi bibaadi abikomboshena bua kumulama, kisaka kioso na basalayi bananka, baadi akiebe kuenda naye* kumpala kua muilo kunyima kua Pasaka. 5 Biabia Mpiele baadi nka mulamibue mu lukano, kadi kakongie kabaadi akatekie Efile Mukulu ngofu buaye.

6 Pabaadi Erode pepi na kuenda naye, buabua bufuku Mpiele baadi mulale pankatshi pa basalayi babidi, muanyibue nkano ibidi, na balami abaadi kumpala kua kiibi abatungunuka na kulama lukano. 7 Kadi mususa umune muikeyilu a Yehowa nkumueneka, na etaata nkumunyika mu kadimbo ka lukano. Aye nkukuma Mpiele mu lubafu, nkumubuusha na nkumulungula’shi: “Ebuee bukidi!” Na nkano ibaadi ku maasa aaye nkupona. 8 Muikeyilu nkumulungula’shi: “Fuala bilamba* na sandale yobe.” Aye nkuibikita. Akupu, muikeyilu nkumulungula’shi: “Fuala kilamba kiobe kia panundu na ondonde.” 9 Batuukile enda na kumulonda, kadi tabaadi auku’shi kiakia kibaadi akikitshika kukidila kui muikeyilu kibaadi kia binyibinyi. Anka baadi anangushena’shi baadi kuete kumona kimonua. 10 Abakidile mulami a kumpala na a kabidi, abo nkufika ku kiibi kia kiamo akituala mu kibundi, na akio nkuikangukila kinabene. Kunyima kua’bo kutuuka, abalaleele mu museese, na mususa umune muikeyilu nkumuleka. 11 Paaye kushinguula kibaadi akikitshika, Mpiele bambile’shi: “Binobino nauku binyibinyi’shi Yehowa batumu muikeyilu aaye na bampaasha mu maasa a Erode na ku bioso bibaadi bena Yunda abakulupila’shi abikitshika.”

12 Kunyima kua kushinguula biabia, bayile ku nshibo ya Mariya nyinaye na Yowano abaabadi abetanyina bu Maako, kubaadi ndambo ya balongi bebungie na abatekie. 13 Pabakookuele ku kiibi, ungi mufubi mukashi baadi n’eshina bu Rode bafikile mu kutala baadi etanyina. 14 Pabatunduile eyi dia Mpiele, baadi na muloo wibungi biashibaadi sunga mufungule ku kiibi, kadi bayile lubilo mu nshibo na ebalugula’shi Mpiele mmuimane ku kiibi. 15 Abo nkumulungula’shi: “Boshimisha binangu.” Kadi aye nkutungunuka na kushiishimika’shi nnabio. Abo nkubanga kuakula’shi: “Mmuikeyilu aaye.” 16 Kadi Mpiele baadi mushale nka paapa akookolanga. Pababafunguile kiibi bamumona, abaadi bakaanye. 17 Kadi baadi muibaleshe n’eyaasa diaye buabadia kuumina na ebalungula mianda yoso, bibaadi Yehowa mumutuushe mu lukano, na aye nkuamba’shi: “Londelayi Yakobo na bakuetu ino mianda.” Akupu, batuukile na enda ingi mbalo.

18 Binobino pabubatookiele, kubaadi kaungakanyi kebungi munkatshi mua basalayi pabitale kibaadi kifikile Mpiele. 19 Erode baadi mumukimbe ngofu, na paaye kukutua kumupeta, baadi musambishe balami na aye nkutuma eyi bua’shi bebanyokie; akupu aye nkukatuka ku Yudeya nkuenda ku Kezaree, na aye nkukisha ndambo ya mafuku kuakua.

20 Baadi mufiitshile* bantu ba mu Tiire na ba mu Sidone nsungu. Biabia abafikile kuadi na kepatshila kamune, na kunyima kua kukuminyisha Blastuse, muntu baadi alama bintu* bia mu nshibo mua nfumu, abakimbile butaale, muanda bia kudia biabo bibaadi abikatukila mu kibundi kia nfumu. 21 Muifuku ditshibibue, Erode bafuadile bilamba bia bufumu na ashala pa mbalo ya kutshibila kiimu, abanga kukita muisambo. 22 Biabia bantu abaadi bebungie ababangile kuela misaase’shi: “Uno aakula nyi efile ta mmuntu!” 23 Mususa umune muikeyilu a Yehowa nkumukupila muanda tabaadi mutumbishe Efile Mukulu, abaadi bamudie kui misanda na aye nkufua.

24 Kadi eyi dia Yehowa dibaadi adiende na kupalakana, na bungi bua bena kukumiina bubaadi abuende na kufuima.

25 Anka Barnabase na Saule, kunyima kua’bo kulombasha kalolo mufubo wa bukuashi mu Yelusalema, abatshile Yowano, abetanyina bu Maako balukiila naye.

13 Mu kakongie ka mu Antiyoshe mubaadi batemuki na balongieshi: Barnabase, Simeone abaabadi abetanyina bu Nigere, Lukiuse a ku Sirene Manaene baadi mulongie pamune na Erode mukunkushi a distrike, na Saule. 2 Pabaabadi abafubila Yehowa na kuishidika, kikudi kiselele nkuakula’shi: “Ntudileyi Barnabase na Saule ku lupese bua mufubo wandi muibetanyiine.” 3 Biabia kunyima kua’bo kuishidika na kuteka, abebatentekiele maasa na bebaleka benda.

4 Biabia bano bantu babaabatumine kui kikudi kiselele, babalalele ku Selesi, na kukatukila kuakua babayile ku Shipre na buato. 5 Pabaabafikile mu Salamine ababangile kulungula eyi di’Efile Mukulu mu bitumbuilo bia bena Yunda. Abaadi dingi na Yowano bu mufubi.

6 Pabaabakidile kiakia kisangi mpa na ku Pafose, abafumankene na mungi muina Yunda baadi n’eshina bu Bare-Yesu, baadi ndoshi na mutemuki a madimi. 7 Baadi na guvernere* a provense Segiuse Pauluse muntu sha binangu. Bu bibaadi na lukalo lukata lua kupusha eyi di’Efile Mukulu, bayitanyine Barnabase na Saule kuadi. 8 Kadi Elimase, ndoshi (muanda nyi abipatuula eshina diaye) babangile kuibaluisha, akimbanga kukutshisha guvernere bua kukumiina mui Muanana. 9 Akupu Saule abaabadi abetanyina dingi bu Mpoolo, muushibue na kikudi kiselele, bamutadile suee 10 na amulungula’shi: “Muntu muule na buifi bua mishindo yoso na bu ntomboshi bua mishindo yoso, muana a Diabulu, muishinkuanyi a mianda yoso ilulame, t’okiebe kuleka kuluisha mashinda alulame a Yehowa? 11 Tala! eyasa dia Yehowa di poodi na okekala mpofu, tokamono etaata dia nguba munda mua mafuku.” Mususa umune, meso aaye nkuela mulemba na mufito, na aye nkubanga kuifunyafunya akimbanga muntu a kumukuata kuiyasa bua kumukunkusha. 12 Akupu guvernere pabamuene kibaadi kikitshikie, bafikile muina kukumiina muanda baadi mukaanye bua malongiesha a Yehowa.

13 Binobino Mpoolo na benaaye abatuelele mu buato kukatukila ku Pafose na bafika ku Perge mu Pamfili. Kadi Yowano bebalekiele na alukiila ku Yelusalema. 14 Anka babakatukile ku Perge na bafika ku Antiyoshe mu Pisidi. Na muifuku dia Sabato, abatuelele mu kitumbuilo bashala. 15 Kunyima kua kubadika Muiya na bifundue bia batemuki kumpala kua bantu, bakunkushi ba kitumbuilo babebapeele eyi bamba’shi: “Bakuetu, su nuina eyi kampanda dia kunyingisha muilo, ediakuleyi.” 16 Biabia Mpoolo nkuibua na nkulesha na mboko bua’shi baumine, aye nkuamba’shi:

“Bena Isalele na anue bangi abatshinyi Efile Mukulu, teemeshayi. 17 Efile Mukulu a uno muilo wa Isalele mmusangule ba nkambua betu, na ebekasha muilo wibukome pabaabadi bashale bu benyi mu nsenga ya Ejipitu, na ebatuusha muanka na mboko ibukome. 18 Na munda mua kipungo kifikie ku bipua 40, bebalesheshe luishinko mu kabaaka. 19 Kunyima ku’aye kubutula miilo musambo mu nsenga ya Kanaana, bebapeele nsenga yabo bu bupianyi. 20 Bino bioso bibaadi bikitshikie munda mua bipua pepi 450.

“Kunyima kua bino, bebapeele ba nsushi mpa na mu mafuku a mutemuki Samuele. 21 Kadi kunyima abo nkuteka nfumu, na Efile Mukulu nkuibapa Saule muana a Kishe, muntu a mu kisamba kia Benyamine baadi muibakunkushe munda mua bipua 40. 22 Kunyima kua kumukatusha, baadi muibasanguile Davide bu nfumu, abaadi mutuushe bukamonyi’shi: ‘Napete Davide muana a Yesee, muntu asankisha eshimba diande; akakitshi mianda yoso yankumiina.’ 23 Muyile mulayilo waaye ku kekulu* ka uno muntu, Efile Mukulu mmupe Isalele mupaashi, Yesu. 24 Kumpala kua kufika kua yawa, Yowano baadi mulungule muilo oso wa Isalele patooka lubatshisho luikale kitunduilo kia kuilanga. 25 Kadi pabaadi Yowano tapudisha mufubo waye, bambile’shi: ‘Anupuandikisha’shi ne nanyi? Ta nnami’ye. Kadi talayi! Yawa kuete kufika kunyima kuande, ntshi mulombene kuangula Sandale i ku ngua yaye.’

26 “Bakuetu, anue bekulu ba kifuko kia Abalahama, na baaba bangi be munkatshi muenu abatshinyi Efile Mukulu, eyi dia kipandilo mbetutumine dianka. 27 Muanda bantu ba mu Yelusalema na bakunkushi babo ta mbatundule yawa mupaashi, kadi paabo kukita mianda bu ba nsushi, abaadi bakumbashe mianda ibaabadi baakule kui Batemuki, y’ababadikaa n’eyi dibukopo mu Sabato oso. 28 Sunga biabashibaadi bapete kabingilo ka kumuipaa, abaadi batekie Pilato bua’shi ayipayibue. 29 Na pabaabadi bakumbashe mianda yoso ibaabadi bafunde pa bimutale, abaadi bamuishe ku mutshi na bamutuula mu mashama.* 30 Anka Efile Mukulu nkumubuusha ku lufu, 31 Na munda mua mafuku ebungi, baadi mumuenekiele baaba babaadi bende naye kukatukila ku Ngalileya mpa na ku Yelusalema. Bano tabadi binobino tumonyi tuaye kui muilo.

32 “Biabia tukuete kuinulungula mukandu wibuwa pabitale mulayilo ubaabadi balee ba nkambua betu. 33 Efile Mukulu mmuitukumbashile wanka oso, atue bana babo pa kubuusha Yesu ku lufu; nka bu biabidi bifunde mu musambo wa kabidi’shi: ‘Obe we muana ande, na lelo uno nafiki nshobe.’ 34 Na muanda baadi mumubuushe ku lufu bua’shi talukilanga dingi ku kunyanga, Mmuibiakule mu uno mushindo’shi: ‘Nakenukumbashila mulayilo wa kukulupila* wa kifulo kia lulamato unaadi mulee Davide. 35 Biabia mbiakulue mu ungi musambo’shi: ‘Tokatadiila muntu oobe sha lulamato anyangie.’ 36 Ku luaye lupese, Davide baadi mufubile Efile Mukulu* mu kiaye kipungo, bafuile na baadi mutudibue na ba nkambua baye na anyanga. 37 Kadi yawa abaabadi babuushe ku lufu kui Efile Mukulu ta mmunyangie.

38 “Biabia bakuetu, ukayi’shi nku bukuashi bua yawa kua tukuete kuinulungula kulekieelua kua miluisho, 39 na dingi ku bukuashi bua Yesu muntu oso akumiina abingishibua ku mianda yoso yanushibaadi balombene kubingishibua ku bukuashi bua Muiya wa Moyise. 40 Biabia, dimukayi bua’shi biabia biakulue mu bifundue bia Batemuki tabinufikilanga, biabia abiamba’shi: 41 ‘Talayi, anue ba sha kubepuula nukaanye, na nufue, muanda nkuete kukita mufubo mu mafuku enu, mufubo wanushan’akumiine sunga muntu enulondela wanka kantu pa kantu.’”

42 Patababaadi abatuuku, bantu babaadi bebesendeele bua kuakula dingi pabitale ino mianda mu Sabato alondo. 43 Biabia pabaabapuile kuibunga mu kitumbuilo, bena Yunda bebungi na bantu balamate ku lulanguilo lua buina Yunda babaadi abalanguila Efile Mukulu, babalondele Mpoolo na Barnabase, babaadi besambe nabo na bebanyingisha bua kushala mu buntu bu’Efile Mukulu.

44 Mu Sabato balondele, kibundi pepi kioso kibebungile bua kuteemesha eyi dia Yehowa. 45 Pabaadi bena Yunda bamone bibumbu bia bantu, babaadi bauule na kiutu na babanga kutuna mianda ibaadi Mpoolo akula na kuiyisabuula. 46 Akupu Mpoolo na Barnabase abebalunguile n’eshimba dinyingie’shi: “Bibaadi abitungu’shi eyi di’Efile Mukulu dibande kulungulua kuanudi. Bu bianukuete kuidipela na anuimono’nue banabene bu bashi bakumbanyine muwa wa loso, nyi buakinyi, tubende kui ingi miilo. 47 Muanda Yehowa mmuitutumine eyi’shi: ‘Ne mukusangule bu etaata kui miilo, bua’shi wekale kipandilo mpa na kufudiile nsenga.’”

48 Pabaadi bantu ba ingi miilo bapushe bino, ababangile kusanka na kutumbisha eyi dia Yehowa, na baaba boso abaadi na mashimba alumbuulue bua muwa wa loso, abafikile bena kukumiina. 49 Dingi, eyi dia Yehowa dibaadi aditungunuka na kupalakana muiumbo dioso. 50 Kadi bena Yunda nkutakula bana bakashi ba kinemo babaadi abatshinyi Efile Mukulu na bantu bakata ba muiumbo, abo nkuibueshela Mpoolo na Barnabase kukiengieshibua na nkuibabinga mu nsenga yabo. 51 Biabia abo nkuibakuukuila lufuufi lua ku ngua yabo, na nkuenda ku Ikoniume. 52 Na balongi abatungunukile na kuushibua na muloo na kikudi kiselele.

14 Mu Ikoniume, babatuelele pamune mu kitumbuilo kia bena Yunda na b’akula mu kipaso kibaadi kibumbu kikata kia bena Yunda na bena Greke bafikie bena kukumiina. 2 Kadi bena Yunda bashibaadi bakumiine, nkutakula bantu* ba ingi miilo na nkuibapa binangu bibubi buabadia kuluisha bakuetu. 3 Biabia, Mpoolo na Barnabase babakishishe nsaa ibungi na kuakula n’eshimba dinyingie ku matalua a Yehowa, baadi mushinkamishe eyi dia buntu buaye pa kukumiina’shi bilengieleshi na mianda ya kukaanya bikitshikie kukidila kuabadi. 4 Anka bantu ba mu kibundi abaadi beabuule; bangi abaadi ku lupese lua bena Yunda, kadi bangi ku lupese lua batumibua. 5 Pabaadi bantu ba ingi miilo pamune na bena Yunda na bakunkushi babo baate kitshibilo kia kuibakiengiesha na kuibaasa mabue, 6 babebaukiishe bianka na abo nkusuukila ku bibundi bia Likaoni, Listre na Derbee na ku bibundi bi pepi nabio. 7 Kuakua, babayile bafu’abalungulanga mukandu wibuwa.

8 Mu Listre mubaadi muntu baadi mushale paashi, baadi na mikoolo ilemane. Baadi mulemane kubanga ku butandua na tabaadi mutambukie kasha. 9 Uno muntu baadi ateemesha Mpoolo pabaadi kuete kuakula. Mpoolo nkumutala suee na pa kumona’shi baadi na lukumiino buadia kupaashibua, 10 bambile n’eyi dibukopo’shi; “Ebuee.” Biabia yawa muntu nkuibuaa bukidibukidi na nkubanga kutambuka. 11 Pabaadi bibumbu bia bantu bimone bibaadi bikite Mpoolo, abelele misaase mu kina Likaoni’shi: “B’efile babaluluka bu bantu na babayiki kuatudi!” 12 Na abo nkubanga kuitanyina Barnabase bu Zeuse, kadi Mpoolo bu Ermese muanda nnaye baadi akamba kuakula. 13 Na tshite muakuidi a Zeuse, baadi na ntempelo ku kituelelo kia kibundi, batuadile ngombe ilume na nkata ya bilongo ku biibi bia kibundi, na baadi akiebe kulambula mulambu, aye na kibumbu kia bantu.

14 Anka, pabaadi mutumibua Barnabase na mutumibua Mpoolo bapushe bianka, babasanuine bilamba biabo na benda lubilo munkatshi mua kibumbu kia bantu na beela musaase’shi: 15 “Bakuetu, buakinyi anukitshi ino mianda? Atue namu tui bantu ba sha kubofula nka bu’nue. Na tukuete kuinulungula mukandu wibuwa bua’shi nulekie ino mianda ya bisumanga na nualulukie kui Efile Mukulu ena muwa, mupangie eyilu na nsenga na kalunga ka mema na bintu bioso bi muanka. 16 Mu bipungo bia kala, baadi mutadiile miilo yoso buayidia kulonda mashinda aayo, 17 aye nkuiyitushila binyibinyi bukamonyi pa kukita mianda ibuwa, enupanga mpeshi akatukila muiyilu, na bipungo bia biumbuluanga bibungi, enuikutshishanga na bia kudia na kuusha mashimba enu na muloo.” 18 Sunga bibaabadi abakula ino mianda, bibaadi bukopo bua kukutshishua kibumbu kia bantu bua kuibalambula milambu.

19 Kadi bena Yunda abakatukila ku Antiyoshe na ku Ikoniume, abafikile na batakula kibumbu kia bantu, na baasa Mpoolo mabue. Bamukakila paasha pa kibundi, bapuandikisha’shi baadi mufue. 20 Kadi, pabaadi balongi bamuifunyishe, bebuele na atuela mu kibundi. Efuku dibalondele, abakatukile na Barnabase benda ku Derbee. 21 Kunyima kua kulungula mukandu wibuwa mu kiakia kibundi na kuikasha bantu bebungi bu balongi, babalukiile ku Listre, ku Ikoniume na ku Antiyoshe. 22 Kuakua, abaadi bakankamikie balongi* bebanyingisha buabadia kushala mu lukumiino bambanga’shi: “Abitungu tutuele mu Bufumu bu’Efile Mukulu kukidila ku makienga ebungi.” 23 Dingi, abaadi bebatudile bakulu mu kakongie koso, belanga nteko na kuishidika, na abo nkuibatuula mu maasa a Yehowa abaabadi bakumiine.

24 Akupu, abo nkukidila mu Pisidii nkuenda ku Pamfili, 25 na kunyima kua kulungula eyi mu Perge, abalalele ku Atalia. 26 Kukatukila kuakua babatshile buato benda ku Antiyoshe, kubaabadi bebatuule mu buntu bu’Efile Mukulu bua mufubo ubaabakatuka mu kukumbasha.

27 Pababafikile na babunga kakongie pamune, abalondele mianda ibungi ibaadi Efile Mukulu mukite kukidila kuabadi na’shi baadi mufunguile bantu ba ingi miilo kibelo kia ku lukumiino. 28 Biabia abo nkukisha nsaa ibungi na balongi.

15 Bangi bantu abakatukila ku Yudeya abafikile na babanga kulongiesha bakuetu’shi: “Su tanui basadiibue muyile kipikua kia Moyise tanui balombene kupaashibua.” 2 Kadi kunyima kua kuiabuula na kuikakeena kukata pankatshi p’abo na Mpoolo na Barnabase, abaadi baate mpango ya’shi Mpoolo, Barnabase na bangi bakuetu bakamine ku Yelusalema kui batumibua na bakulu bua kutala uno muanda.

3 Kunyima kua bena kakongie kuibashindikila kipindi ki’eshinda, bano bantu abatungunukile, bakidila mu Fenisi na mu Samadiya balondanga kantu pa kantu kualuluka kua bantu ba miilo na kupetesha bakuetu boso muloo wibungi. 4 Pababafikile mu Yelusalema, abaadi bebatambule kalolo kui kakongie, batumibua na bakulu, na abo nkuibalondela mianda ibungi ibaadi Efile Mukulu mukite kukidila kuabadi. 5 Kadi bangi ba mu kasaka ka Bafadisee abaadi bafikie bena kukumiina abebuele mu ma nkuasa aabo na bamba’shi: “Abitungu kuibasala na kuibatumina eyi buabadia kukookiela Muiya wa Moyise.”

6 Biabia, batumibua na bakulu abebungile bua kutaluula uno muanda. 7 Kunyima kua’bo kuisamba ngofu,* Mpiele bebuele na ebalungula’shi: “Bakuetu, anuuku kalolo’shi takudi mafuku Efile Mukulu mmusangule munkatshi muenu bua’shi, kukidila mukanua muande bantu ba ingi miilo bapushe eyi dia mukandu wibuwa na bakumiine. 8 Na Efile Mukulu auku mashimba, mmushinkamishe’shi mmuibakumiine pa kuibapa kikudi kiselele, nka bu biabetupeele n’atue namu. 9 Na ta mutuule kuilekena pankatshi petu n’abo, kadi mutooshe mashimba aabo ku lukumiino. 10 Biabia buakinyi binobino anutompo Efile Mukulu pa kukamika balongi bushito bushibaadi ba nkambua betu sunga atue boobeshe kutuala? 11 Anka binobino, tui na lukumiino’shi tui bapaashibue kukidila ku buntu bua Muanana Yesu mu mushindo umune nabo.”

12 Nyi kisaka kioso nkumiina, na abo nkubanga kuteemesha Barnabase na Mpoolo ku’abalondo bibaadi Efile Mukulu mukite bilengieleshi na mianda ya kukaanya ibungi munkatshi mua miilo kukidila kuabadi. 13 Kunyima kua’bo kupua kuakula, Yakobo batshile eyi na akula’shi: “Bakuetu, nteemesheyi. 14 Simeone balondo kalolo bibaadi Efile Mukulu bua mususa wa kumpala mutuule binangu biaye kui miilo bua kusangula munkatshi muayo muilo bu’eshina diaye. 15 Na bino mbipushene na mayi a batemuki nka bu biabidi bifundibue’shi: 16 ‘Kunyima kua ino mianda nakaalukila, na nakabushula nshibo* ya Davide ipone; nakeyibakuula na kuiyalushula, 17 bua’shi bantu bashale bakimbe Yehowa n’eshimba dioso pamune na bantu ba ingi miilo yoso, bantu abetaminyibua muishina diande, nyi abiamba Yehowa, kuete kukita ino mianda, 18 iukibue kubanga kala.’ 19 Biabia, kitshibilo kiande ta nkia kukalakasha baaba ba mu ingi miilo abakumiina kufubila Efile Mukulu, 20 kadi nkia kuibafundila bua kuilama ku bintu bilambulue ma nkishi, ku lukiebanokiebano,* ku bintu bifinue nkono* na ku mase. 21 Kubanga mafuku a kala, Moyise e na bantu bakuete kulambukisha bifundue biaye ku kibundi na kibundi, muanda bakuete kuibibadika n’eyi dibukopo mu bitumbuilo mu sabato oso.”

22 Akupu, batumibua, bakulu na kakongie koso kashima, abatshile kitshibilo kia kutuma ku Antiyoshe bantu babaabadi basangule pamune na Mpoolo na Barnabase; abo nkutuma Yundase abaabadi abetanyina bu Barsabase na Silase, babaadi na mashito munkatshi mua bakuetu. 23 Abo nkuibatuma na mukanda ufunde’shi:

“Atue bakuenu batumibua na bakulu kui bakuetu be ku Antiyoshe, ku Siri na ku Silisi abafiki mu ingi miilo: tubenuimunayi! 24 Bu biatudi bapushe’shi bangi ba kuatudi mbafikie benukalakasha na mianda y’abakula, batompanga kuluisha nkumiino yenu,* aku namu tatui bebalungule bua kukita biabia, 25 nyi buakinyi tubaata kitshibilo pamune kia kusangula bantu bua kuibatuma kuanudi pamune na Barnabase na Mpoolo, bakuetu ba kifulo, 26 abo batuushe miuwa* yabo bu’eshina dia Nfumuetu Yesu Nkidishitu. 27 Tubatumu dingi Yundase na Silase bua’shi abo namu benulondele ino mianda. 28 Muanda kikudi kiselele n’atue banabene tubamono’shi ta bibuwa kuinutentekiela bungi bushito kukaasha ino mianda ina muulo: 29 nuilame ku bintu bilambulue ma nkishi, ku mase, ku bintu bifinue nkono,* na ku lukiebanokiebano.* Su nubatungunuka na kuilama kalolo ku ino mianda, anukende kumpala. Ikalayi na mbidi bukome!”*

30 Biabia bano bantu babayiile, balaala ku Antiyoshe, babunga kisaka kioso na bebapa mukanda. 31 Kunyima kua kuiubadika, abaadi basankie bua kuakua kunyingishibua. 32 Na bu bibaadi namu Yundase na Silase batemuki, babaadi banyingishe bakuetu na miisambo ibungi na kuibakankamika. 33 Kunyima kua’bo kukisha ndambo a mafuku kuakua, bakuetu babebaluishe mu butaale kui baaba babaadi bebatume. 34 —— 35 Kadi Mpoolo na Barnabase abaadi bashale mu Antiyoshe balongieshanga na kulungula mukandu wibuwa w’eyi dia Yehowa pamune na bakuetu bebungi.

36 Kunyima kua mafuku, Mpoolo nkulungula Barnabase’shi: “Binobino,* tualukiile mu kutala bakuetu mu kibundi kioso kibaatudi balungule eyi dia Yehowa, bua kuuka biabadi.” 37 Barnabase baadi na kitshibilo kia kuenda na Yowano, abaabadi abetanyina bu Maako. 38 Anka, Mpoolo tabaadi akumiina’shi Yowano ende nabo, muanda baadi muibalekie mu Pamfili na tabaadi muende nabo mu mufubo. 39 Bua biabia, abo nkuikakeena ngofu, na abo nkuilekena; Barnabase nkuata Maako, nkutuela mu buato na nkuenda ku Shipre. 40 Mpoolo basanguile Silase, na kunyima kua bakuetu kumutuula mu buntu bua Yehowa, bayile. 41 Aye nkukidila mu Siri na mu Silisi afu’anyingishanga tukongie.

16 Biabia bafikile ku Derbee na afika dingi ku Listre. Kuanka kubaadi ungi mulongi baadi n’eshina bu Timote, muana a muana mukashi muina kukumiina muina Yunda kadi nshaye baadi muina Greke. 2 Bakuetu ba mu Listre na mu Ikoniume abaadi abakula bibuwa pa bimutale. 3 Mpoolo baadi akumiina’shi Timote amushindikile, aye nkumuata na nkumusala pa muanda wa bena Yunda ba mu aa ma mbalo muanda abaadi abauku boso’shi, nshaye baadi muina Greke. 4 Pabaabadi abende na kukila mu bibundi, abaadi abalekiela bakuetu mikamiko ibaadi batumibua na bakulu mu Yelusalema baate bitshibilo bua’shi beyikookiele. 5 Mbinyibinyi, tukongie tubaadi atutungunuka na kunyingishibua mu lukumiino, na bungi bua bena kukumiina bubaadi abuende na kufuima kuifuku n’efuku.

6 Dingi, abaadi bakidile mu Friji na mu kibundi kia Ngalateya muanda kikudi kiselele kibaadi kibatoshe bua kuakula eyi mu provense a Azi. 7 Pabaabafikile mu Misiya, abakitshine muabo moso bua kutuela mu Bitini, kadi kikudi kia Yesu takibaadi kibakumiinyine. 8 Biabia abo nkukiila* mu Misiya na nkualala ku Trowase. 9 Bufuku Mpoolo nkumona kimonua—ungi muana mulume a mu Maseduane baadi muimane paapa amusendeelanga na kumulungula’shi: “Kidila namu mu Maseduane na wetukuashe.” 10 Nka aye kiamono kimonua, tubayile mu Maseduane, bashinkamishe’shi Efile Mukulu baadi muituitanyishe bua kuibalungula mukandu wibuwa.

11 Biabia tubatuelele mu buato kukatukila ku Trowase tuenda mususa umune ku Samotrase, kadi efuku dibalondele tubayile ku Neapolise; 12 na kukatukila kuakua tubayile ku Fidipe, kibundi kia Loma kiikale kibundi kikata kia distrike dia Maseduane. Atue nkushala mu kiakia kibundi* munda mua mafuku. 13 Muifuku dia Sabato, tubatukile paasha pa kiibi kia kibundi, tuenda pepi na muela kuakua kuatubaadi atupuandikisha’shi kui mbalo ya nteko, atue nkushala na nkubanga kuisamba na bana bakashi abaadi bebungie. 14 Na ungi muana mukashi baadi n’eshina bu Lidia, baadi audisha bilamba bimoongolokie a mu kibundi kia Tiatire na mulanguidi a Efile Mukulu, baadi ateemesha, na Yehowa nkufungula eshimba diaye bua’shi atume binangu ku mianda ibaadi Mpoolo kuete kuakula. 15 Pabaadi aye na ba mu nshibo muaye babatshishibue, baadi muitusendeele’shi: “Su anumono’shi ne muntu sha lulamato kui Yehowa, fikayi nushale mu nshibo muande.” Na baadi muitukamikie bua kufika.

16 Dingi efuku patubaadi atuende ku mbalo ya nteko, ungi mufubi mukashi baadi na kikudi, demo a lubuko, bafumankene netu. Baadi apetesha ba nfumuaye bintu bibungi pa kukitanga lubuko.* 17 Uno muana mukashi baadi atungunuka na kulonda Mpoolo n’atue na kuela musaase ambanga’shi: “Bano bantu mbapika ba Efile Mukulu Sha kuiyilu kula na bakuete kuinulungulanga eshinda dia kipandilo.” 18 Baadi muibikite munda mua mafuku ebungi. Ku nfudiilo abio nkutonda Mpoolo na aye nkualuluka nkulungula kikudi’shi: “Nakutumina eyi muishinda dia Yesu Nkidishitu bua kutuuka muadi.” Na akio nkutuuka nka paapa.

19 Pabaadi ba nfumuaye bamone’shi lukulupilo luabo lua kupeta bintu lubashimina, babakuatshile Mpoolo na Silase bebakakila pa mbalo ya kisalue kui bakata. 20 Benda nabo kui bakata ba kibundi, bamba’shi: “Bano bantu bakuete kutuesha kafutakanyi ngofu mu kibundi kietu. Mbena Yunda, 21 na bakuete kulongiesha bipikua biabashii betupe matalua a kukumiina sunga kukita, bu biatudi bena Loma.” 22 Kibumbu kia bantu nkuibatombokiela, na bakata ba kibundi nkutuma eyi bua’shi bebafuule bilamba na kuibakupila na mitshi. 23 Kunyima kua’bo kuibakupila ngofu, abebelele mu lukano, na batumina mulami a lukano eyi bua’shi ebalame kalolo. 24 Bu bibaabadi bamutumine dino eyi, bebelele mu kadimbo ke munkatshi mua nshibo ya lukano na ebeela mikoolo yabo mu miomba.

25 Kadi pepi na munkatshi mua bufuku, Mpoolo na Silase babaadi abatekie na kutumbisha Efile Mukulu na ngono, na bena lukano babaadi abebateemesha. 26 Mususa umune, kutshinkatshinka kukata kua nsenga kubakitshikile na bitako bia lukano nkusanasana. Dingi, biibi bioso nkukanguka nka paapa na nkano ya muntu oso nkufunguka 27 Pababuukile mulami a lukano na amona’shi biibi bia lukano mbikangukie, bakakile lupete luaye, na baadi akiebe kuiyipaa; apuandikishanga’shi bena lukano, abasuuku. 28 Kadi Mpoolo belele musaase n’eyi di bukopo’shi: “Tuekitshinanga bibubi muanda, atue boso tui panka!” 29 Biabia aye nkuteka bimunyi, nkuenda lubilo munda afu’asuusanga na aye nkukunama kumpala kua Mpoolo na Silase. 30 Aye nkuibatuusha paasha na nkuamba’shi: “Abitungu nkite kinyi bua kupaashibua?” 31 Abo nkumulungula’shi: “Kumiina mui Muanana Yesu, na okapaashibua, obe na ba mu nshibo moobe.” 32 Akupu abo nkumulungula eyi dia Yehowa pamune na ba mu nshibo muaye. 33 Na nka mu yaaya nsaa ya bufuku, mulami a lukano nkuibaata na nkusuula malonda aabo. Akupu aye na ba mu nshibo muaye boso nkubatshishibua kushi kunyengakana. 34 Aye nkuibatuala mu nshibo muaye na nkutuula mesa e na bia kudia kumpala kuabo, na aye nkusanka ngofu na boso ba mu nshibo muaye bu bibaabadi binobino bakumiine mui Efile Mukulu.

35 Pabubatookiele, bakata ba kibundi abatumine balami bua kulungula mulami a lukano’shi: “Poosola baaba bantu.” 36 Mulami a lukano nkulungula Mpoolo mayi aabo’shi: “Bakata ba kibundi abatumu bantu bua kuinupoosola anue babidi. Binobino, tuukayi na nuende mu butaale.” 37 Kadi Mpoolo nkuibalungula’shi: “Betukupiile kumpala kua bantu, kuatushi batshibilue kiimu,* aku namu tui bena Loma, na betuela mu lukano. Binobino t’abakiebe kuitutuusha mbufiefie su? Nya, bafikie abo banabene betutuushe.” 38 Balami nkukalondela bakata ba kibundi ano mayi. Abo nkupusha moo ngofu pabaabapushishe’shi baaba bantu mbena Loma. 39 Biabia abafikile, na bebateka lusa, na kunyima kua kuibatuusha abebatekiele bua kukatuka mu kibundi. 40 Kadi pabaabatukile mu lukano, abayile ku nshibo kua Lidia; na pabaabamuene bakuetu, babaadi bebanyingishe na benda.

17 Binobino, abo nkukidila ku Amfipolise na ku Apoloni na abo nkufika ku Tesalonike kubaadi kitumbuilo kia bena Yunda. 2 Biabia muyile kiubishi kiaye, Mpoolo batuelele mu kitumbuilo munda mua sabato isatu, baadi munangushene nabo pabitale Bifundue, 3 ebapatuluila na kuibashinkamisha na bifundue’shi bibaadi abitungu Nkidishitu akiengie na abuushibue ku lufu, ambanga’shi: “Uno nyi Nkidishitu Yesu ankuete kuinuukisha.” 4 Bu kipeta, bangi ba kuabadi abafikile bena kukumiina na abo nkuikumbasha kui Mpoolo na Barnabase, na bino mbibakitshine kibumbu kikata kia bena Greke babaadi abalanguila Efile Mukulu, pamune na bana bakashi ba kinemo bebungi.

5 Kadi bena Yunda, nkukuata kiutu, abo nkubunga bangi bana balume bebubi babaadi abaumbakana pa mbalo ya kisalue na kunyima ku’abo kubunga kibumbu kikata kia bantu, ababangile kutuesha kafutakanyi mu kibundi. Abo nkutuela mu nshibo ya Yasone bafu’abakimbanga Mpoolo na Silase bua kuenda nabo kui kibumbu kia bantu. 6 Pabaabakutshilue kuibapeta, abakakile Yasone na bangi bakuetu kui bakata ba kibundi belanga misaase’shi: “Bano bantu babatuesha kafutakanyi pa nsenga ishima be pano dingi, 7 na Yasone bebatambula bu benyi baye. Bano bantu boso bakuete kukita mianda mu kuikutuena na mikamiko ya Kezare, bambanga’shi kui ungi nfumu, Yesu.” 8 Pabaadi kibumbu kia bantu na bakata ba kibundi bapushe ino mianda, babaadi bakalakashue; 9 kunyima kua Yasone na bakuetu kutuusha makuta abaadi aatungu* bua’shi bebapoosole, abebalekiele benda.

10 Mususa umune, bakuetu abatumine Mpoolo na Silase ku Beree bufuku. Pabaabafikile, babatuelele mu kitumbuilo kia bena Yunda. 11 Binobino bano ba mu Beree abaadi na binangu bibuwa kukila baaba ba ku Tesalonike, muanda babaadi batambule eyi na kisumi kibungi, bataluulanga kalolo Bifundue, kuifuku n’efuku bua kuuka su mianda yabapushanga ngia binyibinyi. 12 Biabia, bebungi ba kuabadi abafikile bena kukumiina, na bino mbibakitshine bana bakashi ba kinemo bena Greke bebungi mpa na bangi bana balume. 13 Pabaadi bena Yunda ba ku Tesalonike baukie’shi Mpoolo baadi kuete kulungula dingi eyi di’Efile Mukulu mu Beree, babafikile kuakua bua kutakula na kutuesha kafutakanyi mu kibumbu kia bantu. 14 Biabia mususa umune bakuetu abatumine Mpoolo dia ku kalunga ka mema, kadi Silase na Timote abashadile. 15 Anka baaba abaadi bashindikile Mpoolo, babayile naye mpa na ku Atene, na abo nkukatuka kuakua kunyima kua Mpoolo kuibalungula’shi, abitungu Silase na Timote bafikie kuadi bukidi bukidi.

16 Pabaadi Mpoolo kuete kuibatengiela mu Atene, bafiitshile munda pa kumona’shi kibundi kibaadi kiule na ma nkishi. 17 Biabia babangile kunangushena na bena Yunda na bangi bantu abaadi abalanguila Efile Mukulu mu kitumbuilo, na efuku dioso pa mbalo ya kisalue na baaba abaadi abasanganyibua paapa. 18 Kadi bangi ba filozofe bena Epikure na bena Setoya ababangile kuikakeena naye, na bangi abaadi abakula’shi: “Uno mbalakanyi akiebe kuakula kinyi?” Bangi namu’shi: “Amueka’shi mmulungudi a b’efile benyi.” Babaadi abakula bino muanda baadi alungula mukandu wibuwa wa Yesu na lusangukilo. 19 Biabia abamukuatshile benda naye mu Aleopage, bambanga’shi: “Tui balombene kuuka dino dilongiesha dipia diokuete kuakuila? 20 Muanda okuete kuakula mianda yenyi ku matui kuetu, na atukimbi kuuka akipatuula ino mianda.” 21 Bena Atene boso na benyi babaadi bashale muamua, babaadi abakisha nsaa yabashibaadi abakitshi kintu mu kuakula sunga mu kuteemesha mianda ipia. 22 Binobino Mpoolo nkuimana munkatshi mua Aleopage na nkuamba’shi:

“Bantu ba mu Atene, namono’shi mu mianda yoso anumueneka bepaane mu kutshina kua b’efile* kukila bangi bantu. 23 Bu kileshesho, pankilanga na kutala kalolo bintu bienu bia kulanguila, napete mpa na kilambuilo pafundibue’shi: ‘Kui Efile Mukulu sh’aukibua.’ Biabia, yawa anukuete kulanguila kushi kuuka, nyi ankuete kuinuukisha. 24 Efile Mukulu mupangie nsenga na bintu bioso bi muanka, bu biadi muikale Muanana a eyilu na nsenga, t’ashalaa mu ntempelo mukitshibue na maasa; 25 sunga’shi t’abamufubilaa kui maasa a bantu bu’shi e na lukalo na kintu, muanda aye nyi apeyaa bantu boso muwa na kuyooka na bintu bioso. 26 Na ku muntu umune, mmukite miilo yoso ya bantu buayidia kushala pa nsenga yoso, na aye nkutuula bipungo bitshibibue na nkuelela bantu mikalo bua mbalo yabadia kushala, 27 bua’shi bakimbe Efile Mukulu, sunga na kukunka, na bamupete binyibinyi sunga biadi’shi, te kula na muntu oso a kuatudi. 28 Muanda kukidila kuadi, tui na muwa, atusanasana, na tui kuanka, nka bu bibakuile bangi ba ku bafundi benu’shi: ‘Muanda atue namu tui bana baye.’

29 “Biabia, bu biatudi bana b’Efile Mukulu, t’abitungu tupuandikishe’shi Efile Mukulu e bu ôlo, kiamo kia arja, sunga ebue, bu kintu kiabadi basee muyile mpuandikishi ya bantu. 30 Binyibinyi, mu mafuku a kala, Efile Mukulu baadi mutadiile kuno kukutua kuuka; kadi binobino, kuete kuukisha bantu ba mbalo yoso’shi abitungu belangie. 31 Muanda mmutuule efuku diatshibila ba pa nsenga kiimu mu kululama kukidila kui muntu aadi mutuule, na mmutuushe kishinkamiisho kui bantu boso pa kumubuusha ku lufu.”

32 Binobino pabaabapushishe bua lusangukilo lua bafue, bangi ababangile kusepa, bangi namu abaadi abakula’shi: “Atukakuteemesha dingi ungi mususa pabitale uno muanda.” 33 Biabia Mpoolo nkuibaleka, 34 kadi bangi nkumulamata na nkufika bena kukumiina. Munkatshi muabo mubaadi Dionisiuse, baadi nsushi ku tumiladi tua ku Aleopage, na ungi muana mukashi baadi n’eshina bu Damarise na bangi.

18 Kunyima kua biabia, bakatukile ku Atene enda ku Kodinda. 2 Basangene muina Yunda ena eshina bu Akila, muina Pontuse baadi kiakatukila mu Itali na mukashi aaye Priskila, muanda Klodiuse baadi mutume eyi bua’shi bena Yunda boso bakatukie mu Loma. Biabia Mpoolo nkuenda kuabadi, 3 bu bibaabadi na mufubo umune, aye nkushala ku nshibo kuabo na nkufuba nabo muanda abaadi bebaki ba tushibo tua mapema. 4 Baadi akitshi muisambo* mu kitumbuilo mu sabato oso na kukuminyisha bena Yunda na bena Greke.

5 Binobino, pabakatukile Silase na Timote ku Maseduane benda ku Kodinda, Mpoolo babangile kuipaana ngofu mu kulungula eyi, atushanga bukamonyi kui bena Yunda bua kushinkamisha’shi Yesu nyi Nkidishitu. 6 Kadi bu bibaabadi abatungunuka na kumuluisha na kumuakula bibubi, bakuukuile bilamba biaye na ebalungula’shi: “Mase enu ekale pa mitue yenu. Ami ntshi na muanda. Kubanga binobino, nende kui bantu ba ingi miilo.” 7 Biabia bakatukile kuakua* na enda mu nshibo ya mungi muntu ena eshina bu Titiuse Yustuse, mulanguidi a Efile Mukulu, nshibo yaye ibaadi ikungishene na kitumbuilo. 8 Kadi Krispuse, mukunkushi a kitumbuilo, bafikile muina kukumiina mu Muanana, pamune na ba mu nshibo muaye boso. Na bena Kodinda bebungi abaadi bapushe mukandu wibuwa, ababangile kukumiina na abo nkubatshishibua. 9 Dingi, Muanana balunguile Mpoolo mu kimonua bufuku’shi: “Totshinanga, tungunuka na kuakula na toshalanga mumiine, 10 muanda nenoobe na takui muntu su ngumune akakuluisha bua nkukitshina bibubi; muanda ne na bantu bebungi mu kino kibundi.” 11 Aye nkushala kuakua munda mua kipua na mieshi isamombo, afu’alongieshanga eyi di’Efile Mukulu munkatshi muabo.

12 Pabaadi Galione bu guvernere* a provense a Akayi, bena Yunda abaadi bepushene bua kuluisha Mpoolo na abo nkuenda naye ku mbalo ya kutshibila kiimu, 13 bambanga’shi: “Uno muntu kuete kukuminyisha bantu buabadia kulanguila Efile Mukulu mu kipaso kikutuene na miiya.” 14 Kadi pabaadi Mpoolo t’akiebe kuakula, Galione balunguile bena Yunda’shi: “Bena Yunda, su binyibinyi’shi bikele muanda wibubi sunga kibeshi, bibadia kuikala buwa buande kuinuteemesha na luishinko. 15 Anka su nkuikakeena pabitale bishima na mashina na miiya yenu, wawa mmuanda wenu. Ami ntankiebe kuikala nsushi a ino mianda.” 16 Nyi aye nkuibabinga pa mbalo ya kutshibila kiimu. 17 Biabia, boso nkukuata Sostene mukunkushi a kitumbuilo, na abo nkubanga kumukupila kumpala kua mbalo ya kutshibila kiimu. Kadi Galione tabaadi mutuelakane su nkapeela mu ino mianda.

18 Anka kunyima kua’ye kushala mafuku ebungi, Mpoolo baladikile bakuetu na atuela mu buato enda ku Siri, Priskila na Akila babayile naye. Batshibiishe nyene mu Sankre muanda baadi mukite mutshipo. 19 Biabia abafikile ku Efeso, na bebalekiele kuakua aye nkutuela mu kitumbuilo na nkubanga kunangushena na bena Yunda. 20 Sunga mbibaabadi abatungunuka na kumuteka bua’shi ashale mafuku ebungi, tabaadi mukumiine nya, 21 kadi aye nkuibaladika na nkuibalungula’shi: “Su Yehowa bakumiina, nakalukiila dingi kuanudi.” Na aye nkuatshila buato ku Efeso nkuenda, 22 aye nkufika ku Kezaree na nkukaamina* mu kuimuna kakongie akupu aye nkualala ku Antiyoshe.

23 Kunyima ku’aye kukisha ndambo a mafuku kuakua, bakatukile na enda mu kibundi na kibundi muiumbo dia Ngalateya dioso na mu Friji afu’anyingishanga balongi boso.

24 Na ungi muina Yunda ena eshina bu Apolose, muina Aleksandri, bafikile mu Efeso; baadi muntu auku kuakula kalolo na baadi auku bifundue kalolo. 25 Uno muntu babaadi bamulongieshe eshinda dia Yehowa, na baadi musaasakate mu kikudi, baadi akula na alongiesha kalolo mianda itale Yesu, kadi baadi auku penda lubatshisho lua Yowano. 26 Babangile kuakula mu kitumbuilo n’eshimba dinyingie, na pabaadi Priskila na Akila bamupushe, abamuatshile na bamupatuluila eshinda di’Efile Mukulu kalolo. 27 Dingi, bu bibaadi akiebe kuenda ku Akayi, bakuetu abafundiile balongi, bebasendeela buabadia kumutambula kalolo. Biabia pabafikile kuakua, baadi mukuashe ngofu baaba babaadi bafikie bena kukumiina kukidila ku buntu bu’Efile Mukulu; 28 muanda baadi ashinkamiisha bena Yunda patooka na bukome boso’shi be mu kilubilo, ebaleshanga mu Bifundue’shi Yesu nyi Nkidishitu.

19 Pabaadi Apolose kii mu Kodinda, Mpoolo baadi mukidile mu bipindi bia nsenga kula na kalunga ka mema na afika ku Efeso, aye nkupeta bangi balongi kuakua 2 na aye nkuibepusha’shi: “Nui bapete kikudi kiselele panudi bafikie bena kukumiina?” Abo nkumualula’shi: “Kasha tatuapushishe’shi kui kikudi kiselele.” 3 Biabia aye nkuakula’shi: “Nui babatshishibue lubatshisho kinyi?” Abo nkualula’shi: “Lubatshisho lua Yowano.” 4 Mpoolo nkuakula’shi: “Yowano baadi mubatshishe na lubatshisho luikale kitunduilo kia kuilanga, alungulanga bantu bua kukumiina mui yawa afiki kunyima kuaye, kuamba’shi mui Yesu.” 5 Pa kupusha biabia, abo nkubatshishibua muishina dia Nfumu Yesu. 6 Pabaadi Mpoolo muibatentekie maasa, kikudi kiselele kibayikile pabadi, na abo nkubanga kuakula mu ingi ndimi na kutemuka. 7 Boso buabo abaadi bana balume 12.

8 Munda mua mieshi isatu, baadi esamba n’eshimba dinyingie mu kitumbuilo, elanga miisambo na atompanga kuibakuminyisha pabitale Bufumu bu’Efile Mukulu. 9 Kadi pabaadi bangi abaadi bapapishe mashimba bapele kukumiina, bakulanga bibubi pabitale Eshinda dia Muanana kumpala kua kibumbu kia bantu, bakatukile kuabadi na akaasha balongi kuabadi, elanga miisambo efuku dioso mu nshibo ya kalasa ka Tiranose, 10 Bino bibakitshikile munda mua bipua bibidi, bua’shi baaba bena Yunda boso na bena Greke bashale mu provense a Azi bapushe eyi dia Muanana.

11 Na Efile Mukulu nkutungunuka na kukita bilengieleshi bikata kukidila kui Mpoolo, 12 mu kipaso kibaabadi abatuala mpa na bilamba na bitambaala bibaadi abikumu mbidi yaye kui bantu babaadi abakumbu, na mikumbo ibaadi ayipu, na bikudi bibubi bibaadi abituuku. 13 Kadi bangi bena Yunda abaadi abende na kuifunya bua kutuusha ba demo, abatompele naabo kufubisha eshina dia Nfumu Yesu kui baaba babaadi na bikudi bibubi; bakulanga’shi: “Nakutumina eyi bua kutuuka muishina dia Yesu abakuete kulambukisha kui Mpoolo.” 14 Munkatshi muabo mubaadi bana balume musambo baa tshite muakuidi mukata muina Yunda, baadi n’eshina bu Sefa abaadi abakitshi biabia. 15 Anka kikudi kibubi nkuibalula’shi: “Nauku Yesu, na nauku’nyi Mpoolo; kadi anue nui ba nanyi?” 16 Nka paapa muntu baadi na kikudi kibubi nkuibetumbila, nkuibakila boso bukome na nkuibakambila mu kipaso kibaabadi basukie mu yaaya nshibo musua na batapikie malonda. 17 Bino, bibaadi biukibue kui bantu boso, bena Yunda na bena Greke babaadi bashale mu Efeso; na moo ubebakuatshile boso, na eshina dia Nfumu Yesu dibaadi aditungunuka na kutumbishibua. 18 Na bebungi ba ku baaba babafikile bena kukumiina, babaadi abafiki bua kutonda na kulesha bikitshino biabo patooka. 19 Mbinyibinyi, bebungi ba ku baaba babaadi abakitshi mianda ya malenganyi abafikile na mikanda yabo beyishiika kaalo kumpala kua bantu boso. Pabaababadikile muulo wayo, abapetele’shi ubaadi wa makuta a kiamo kia arja 50 000. 20 Pa muanda wa bukome bua Yehowa, eyi diaye dibaadi aditungunuka na kupalakana na kuikala na bukome.

21 Kunyima kua ino mianda kukitshika, Mpoolo batshile kitshibilo kia’shi kunyima kua kukidila ku Maseduane na ku Akayi, ende ku Yelusalema. Aye nkuakula’shi: “Kunyima kua kuenda kuakua, abitungu’nyi nyende ku Loma.” 22 Biabia aye nkutuma ku Maseduane babidi ba ku baaba abamufubilaa, Timote na Eraste, kadi aye nabene nkushala mu provense a Azi bua mafuku.

23 Mu aa mafuku, kafutakanyi kebungi nkutuuka pabitale Eshinda dia Muanana. 24 Muanda ungi muntu baadi n’eshina bu Demetriyuse, nsendue a biamo bia arja, baadi akitshi tu ntempelo tupeela tua Artemise na biamo bia arja, baadi apetesha ba nsendue makasa ebungi. 25 Baadi mubungie babaadi afubu nabo, na bangi ba nsendue ebalungula’shi: “Bakuetu, anuuku kalolo’shi ku uno mufubo nkuatupetelaa bupeta. 26 Binobino, nukuete kumona na kupusha’shi, ta nka penda mu Efeso kadi mu provense pepi oso a Azi, mui uno Mpoolo mukuminyishishe kibumbu kikata kia bantu na kushintuula mmueneno aabo, ambanga’shi b’efile bakitshibue ku maasa ta mb’efile ba binyibinyi. 27 Dingi, kui masaku kushi penda a’shi mufubo wetu ukekale na nkumo ibubi, kadi mpa na ntempelo a efile mukata mukashi Artemise akamuenekie ku bisumanga, aye abakuete kulanguila mu provense oso a Azi na mu nsenga ishima, akakutue ntumbo yaye.” 28 Bantu pa kupusha bino, abauudile na nsungu, na abo nkubanga kuela misaase’shi: “Artemise a bena Efeso mmukata!”

29 Biabia, kafutakanyi kabaadi mu kibundi kioso, na boso buabo nkutuela lubilo mu mbalo ya maasha bafu’abakakanga Gayuse na Aristakuse, bena Maseduane babaadi abende na Mpoolo mu luendo. 30 Ku luaye lupese, Mpoolo baadi akiebe kutuela mui bantu kadi balongi babaadi abamupelesha. 31 Mpa na bangi ba ku baaba abalumbuulaa misangelo na maasha babaadi ba kuuku baye, babaadi bamutumine bantu bua kumusendeela bua’shi tatuulanga muwa waye mu masaku pa kutuela mu mbalo ya maasha. 32 Bangi babaadi abeele misaase bakulanga kingi kintu, bangi namu bakulanga kingi, muanda mu kibumbu mubaadi kafutakanyi na bebungi ba kuabadi, tababaadi abauku buakinyi mbebungie. 33 Biabia abo nkutuusha Aleksandre mu kibumbu kia bantu, bena Yunda bamutakulanga, Aleksandre nkulesha n’eyaasa bua’shi kibumbu kia bantu kiumiine, na baadi akiebe kuibingisha kui bantu. 34 Kadi pabaabadi batundule’shi mmuina Yunda, ababangile kuela misaase boso pamune munda mua nsaa ifikie ku ibidi’shi: “Artemise a bena Efeso mmukata!”

35 Ku nfudiilo pabaadi muntu sha matalua a kibundi muumishe kibumbu kia bantu, bakuile’shi: “Bena Efeso, nanyi binyibinyi a munkatshi mua bantu sh’auku’shi kibundi kia bena Efeso nyi kilame ntempelo a Artemise mukata na kifuatulo kipone muiyilu? 36 Bu biabidi’shi ino mianda tayi bia kuelesha mpaka, abitungu nushale beshinkie, na tanukitanga mianda lubilo lubilo. 37 Muanda nubatuala bano bantu pano bashi ba ngifi ba mu ma ntempelo sunga bashi bakee efile eetu mukashi. 38 Biabia su Demetriyuse na ba nsendue naye be na muanda na muntu, kui mafuku a kusamba, na ba guvernere* ba ma provense be kuanka; ebalekieyi bakefundene. 39 Kadi, su nukuete kukimba ungi muanda kukaasha uno, abitungu kuatshibue kitshibilo mu kisangilo akikitshika muyile miiya. 40 Muanda, mbinyibinyi tui mu masaku a kuitufunda bu’etombo pabitale uno muanda wa lelo bu biakushi bishinkamiisho biatudia kulesha bu kabingilo ka kuikala kua kino kibumbu ki na kafutakanyi.” 41 Na kunyima kua kuakula bino, bapalakeshe bantu abaadi bebungie.

20 Pabapuile kafutakanyi, Mpoolo bayitanyine balongi, na kunyima kuaye kuibanyingisha na kuibaladika, babangile luendo luaye lua ku Maseduane. 2 Kunyima kua kuenda ku kibundi na kibundi na kunyingisha balongi babaadi kuakua na mayi ebungi, bafikile mu Grese. 3 Baadi mukite mieshi isatu kuakua, kadi pa muanda bena Yunda abaadi bamudiile lukuku patabaadi pepi na kuata buato bua kuenda ku Siri, batshile kitshibilo kia kualukiila bua kukiila mu Maseduane. 4 Babaadi bamushindikile kui Sopatele muana a Piruse a ku Beree, Aristakuse na Sekunduse bena Tesalonike, Gayuse a ku Derbee, Timote na Tishike na Trofime ba mu provense a Azi. 5 Bano bana balume abaadi babadiile na betutengielanga ku Trowase; 6 Kadi tubaatshile buato kukatukila ku Fidipe kunyima kua mafuku a Mikate ishi kitatusho, na munda mua mafuku atano, tubafikile kuabadi ku Trowase, na atue nkukisha mafuku musambo kuakua.

7 Muifuku dia kumpala dia lubingo, patubaadi bebungie bua kudia, Mpoolo babangile kuisamba, bu bibaadi na kia kukatuka butookie; na aye nkutungunuka na muisambo waye mpa na munkatshi mua bufuku. 8 Biabia, mu kadimbo ka kuiyilu mubaatudi bebungie, mubaadi bimunyi bibungi. 9 Ungi nsongualume baadi n’eshina bu Etike baadi mushale p’edidishi, baladile tulo tuibungi pabaadi Mpoolo kuete kuakula, na bu bibaadi tulo tumukile, baponene kukatukila ku nshibo ya kuiyilu ya kasatu. Pabaabafikile kuadi, baadi mupue kufua. 10 Kadi Mpoolo nkuika, nkuiyela paadi na nkumuanya kiipa, nkuamba’shi: “Lekayi kuikalakasha, muanda e na muwa.” 11 Akupu aye nkukaamina, nkutshokola mukate na nkudia. Aye nkutungunuka na kuisamba kipindi kila mpa na biabubatookiele, akupu aye nkukatuka nkuenda. 12 Biabia abo nkuenda na nsongualume e na muwa na abo nkusambibua ngofu.

13 Atue nkuenda ku buato na nkutuela bua kuenda ku Asose, kuatubaadi na kia kuata Mpoolo nka bu bibaadi muitulungule, muanda baadi mukumiine kuenda kuanka lua ngua. 14 Biabia pabetupetele ku Asose, tubamuatshile mu buato na tuenda ku Mitilene. 15 Na atue nkukatuka kuanka butookie, atue nkuimana ku Kiyo, kadi kunyima kua diadia efuku, tubemene bua kapindi kapeela ku Samose na efuku dibalondele tubafikile ku Milee. 16 Mpoolo baadi muate kitshibilo kia kukila kushi kuimana mu Efeso, bua kupela kukisha nsaa mu provense a Azi, muanda baadi aluila bua nkafika ku Yelusalema muifuku dia Musangelo wa Mpentekote su kui mushindo.

17 Anka, pabaadi ku Milee, batumine eyi ku Efeso bua kuitanyina bakulu ba kakongie. 18 Pabaabafikile kuadi, bebalunguile’shi: “Anuuku kalolo muikelo unaadi nao munkatshi muenu kubanga efuku dia kumpala dinafikile mu provense a Azi, 19 nafubilanga Muanana bu mpika na kuiyisha koso na mpolo na makienga bibaadi abinfuila pa muanda wa nkuku ya bena Yunda, 20 ntshi mukutue kuinulungula mianda ilombene kuinukuasha* sunga kuinulongiesha kumpala kua bantu na ku nshibo na nshibo. 21 Kadi ne mutuushe bukamonyi ngofu kui bena Yunda na kui bena Greke pabitale kuilanga kumpala ku’Efile Mukulu na lukumiino mui Nfumuetu Yesu. 22 Binobino talayi! Nkuete kuenda ku Yelusalema mukunkushibue* na kikudi kiselele sunga ntanguuku akikanfuila kuanka, 23 nauku penda’shi ku kibundi na kibundi, kikudi kiselele kikuete kutungunuka na kundimusha’shi, nkano na kukiengieshibua bikuete kuntengiela. 24 Sunga mbiabia, ntangata muwa* wande na muulo, ki na muanda mpudishe lubilo luande na mufubo wandi mupete kui Nfumu Yesu, kutuusha bukamonyi ngofu bua mukandu wibuwa wa buntu bu’Efile Mukulu.

25 “Binobino, talayi! Nauku’shi su ngumune a munkatshi muenu andi mulungule Bufumu bu’Efile Mukulu tan’amone dingi mpala yande. 26 Nyi buakinyi lelo uno, nenuata bu tumonyi’shi ne muitooshe ku mase a bantu boso, 27 muanda ntshi mukutue kuinulungula mianda yoso pabitale kikiebe ki’eshimba* di’Efile Mukulu. 28 Elameyi anue banabene na lombe loso, muanudi batuulue kui kikudi kiselele bu bakunkushi, bua kulama kakongie k’Efile Mukulu, kaadi muule na mase a Muana aaye. 29 Nauku’shi kunyima kua’mi kuenda, miseu ibukielo ayikatuele munkatshi muenu na ayikakitshina lombe mianda kushi lusa, 30 na munkatshi muenu amukeboo bantu abakaakula malongiesha a madimi bua kukaka balongi kuabadi bua’shi bebalonde.

31 “Nyi buakinyi, shalayi bapasukie na nutentekieshe’shi munda mua bipua bisatu, bufuku na kanya, ntshi mulekie kudimusha oso a kuanudi na mpolo. 32 Binobino, nenutuulu mu maasa a Efile Mukulu na mu eyi dia buntu buaye, eyi dilombene kuinunyingisha na kuinupa bupianyi munkatshi mua beselele boso. 33 Ntshi mulakile kiamo kia arja sunga ôlo sunga bilamba bia muntu. 34 Anuuku kalolo’shi ano maasa ngakumbashe nkalo yande na nkalo ya baaba bandi nabo. 35 Ne muinuleshe mu mianda yoso’shi mpa kufuba ngofu mu uno mushindo, amutungu’shi nukuashe baaba babofule, na abitungu nutentekieshe mayi a Nfumu Yesu, pabakuile aye nabene’shi: ‘Muloo wa kupaana ngukile wa kupebua.’”

36 Pabapuile kuakula ino mianda, bakunamine nabo boso na ateka. 37 Mbinyibinyi, boso buabo nkudila ngofu, na abo nkuanya Mpoolo biipa* na nkumufifia ku matama na kifulo* kioso, 38 muanda babaadi benyongole bikishekishe bua eyi dibaadi muakule’shi, t’abakamono dingi mpala yaye. Akupu abo nkumushindikila ku buato.

21 Kunyima kua’tue kuilekena nabo, tubatuelele mu buato atue nkuenda balulame na nkufika ku Kose, efuku dibalondele tuafika ku Rode, na kukatuka kuakua, tubafikile ku Patara. 2 Patubasangene buato bubaadi abusabuka ku Fenisi, tubatuelele tuenda. 3 Kunyima kua’tue kumona kisangi kia Shipre ku bula, tubakiile tuekileka ku mboko ibakashi atue nkuenda batadiile ku Siri na atue nkuimana mu Tiire, mubaadi buato na kia kuisha bushito. 4 Tubakimbile balongi, atue nkuibapeta, na atue nkushala muamua munda mua mafuku musambo. Kadi, ku bukuashi bua kikudi kiselele babaadi balungule Mpoolo misusa ibungi’shi t’ashinanga mu Yelusalema. 5 Biabia, pabapuile mafuku eetu tubakatukile na atue nkubanga luendo, kadi boso buabo pamune na bakashi na bana nkuitushindikila mpa na paasha pa kibundi. Ku kiese, tubakunamine na atue nkuteka 6 atue nkuiladikishena. Akupu atue nkutuela mu buato na abo nkualukiila ku mashibo aabo.

7 Tubapudiishe luendo luetu lua pa mema kukatukila ku Tiire na atue nkufika ku Ptolemaise, atue nkusema bakuetu na nkushala nabo efuku dimune. 8 Efuku dibalondele tubakatukile na atue nkufika ku Kezaree, atue nkutuela ku nshibo kua Fidipe mulungudi, baadi umune a ku bana balume musambo, na atue nkushala kuaye. 9 Uno muntu baadi na bana baye bakashi bananka bashi bebakilue* babaadi abatemuka. 10 Kunyima ku’atue kushala kuanka mafuku ebungi, ungi mutemuki ena eshina bu Agabuse, bafikile akatukila ku Yudeya. 11 Na bafikile kuatudi, aata mukoba wa Mpoolo eanya ku ngua na ku maasa na amba’shi: “Kikudi kiselele kibamba’shi: ‘Muntu sha uno mukoba abakamuanya mu kino kipaso kui bena Yunda mu Yelusalema, na abakamutuulu mu maasa a bantu ba ingi miilo.’” 12 Patubapushishe bino, atue na boso babaadi paapa tubabangile kusendeela Mpoolo bua’shi takaminanga ku Yelusalema. 13 Akupu Mpoolo nkualula’shi: “Buakinyi nukuete anudidi na kutompa kubofusha* kitshibilo kiande? Shinkamishayi’shi ne muilumbuule kushi penda bua kuanyibua, kadi mpa na bua kufua ku Yelusalema bu’eshina dia Nfumu Yesu.” 14 Patubamuene’shi tatui balombeene kushintuula binangu biaye, tubalekiele kumupelesha* na tuamba’shi: “Kikiebe ki’eshimba dia Yehowa kikitshikie.”

15 Kunyima kua biabia, tubaadi belumbuule bua luendo, na atue nkubanga luendo luetu lua ku Yelusalema. 16 Bangi ba ku balongi ba ku Kezaree abayile netu, betutuala kua Menasone a mu Shipre, umune a ku balongi ba kumpala kuatubaadi na kia kushala bu benyi. 17 Patubafikile ku Yelusalema, bakuetu abaadi betukuukile na muloo. 18 Butookie, Mpoolo bayile netu kua Yakobo, na bakulu boso abaadi kuanka. 19 Aye nkuibasema na nkubanga kuibalondela mianda yoso ibaadi Efile Mukulu mukite munkatshi mua ingi miilo kukidila ku mufubo waye.

20 Kunyima kua kupusha bino, ababangile kutumbisha Efile Mukulu kadi bamulungula’shi: “Mukuetu, bomono bungi bua binunu bia bena kukumiina munkatshi mua bena Yunda, na boso be na kisumi bua Muiya. 21 Kadi mbapushe abaunauna pa muanda oobe’shi we mulongieshe bena Yunda boso munkatshi mua miilo buabadia kutombokiela muiya wa Moyise, webalungula buabadia kuleka kusala bana babo na kupela kulonda bipikua biabadi balamate kui bantu. 22 Biabia, nkinyi akitungu’shi tukite? Muanda kushi mpaka abakapusha’shi we mufikie. 23 Biabia, kita bino biatukulungula: Tui na bana balume bananka bakite mutshipo. 24 Ebaate oketooshe pamune nabo muyile kipikua na webafutshile kioso akitungu bua’shi bebakuule tupueto. Biabia bantu boso abakauku’shi mianda yabakuete kuunauna pa muanda oobe, ngia madimi, anka we na muikelo wibuwa na dingi okuete kukookiela Muiya. 25 Bua bena kukumiina ba munkatshi mua miilo tui bebatumine kitshibilo kietu kifundibue’shi, abitungu belame ku bintu bilambulue ma nkishi, ku mase, ku bintu bifinue* nkono, na ku lukiebanokiebano.”*

26 Efuku dibalondele, Mpoolo batshile baaba bantu, na nkuitoosha aye nabene muyile kipikua pamune nabo, akupu aye nkutuela mu ntempelo bua kuukisha apapu mafuku a kuitoosha muyile kipikua, na apatungu kutuusha mulambu bua oso a kuabadi.

27 Pabaadi mafuku musambo pepi na kupua, bena Yunda ba mu Azi pabaabamuene Mpoolo mu ntempelo, abatakuile kibumbu kioso kia bantu, na abo nkumukuata, 28 belanga misaase’shi: “Bena Isalele, etukuasheyi! Uno muntu nyi kuete kulongiesha bantu boso mu mbalo yoso bua kutombokiela muilo wetu na Muiya wetu na ino mbalo. Kukatusha biabia, batuesha mpa na bena Greke mu ntempelo na bekasha ino mbalo iselele butete.” 29 Muanda abaadi bapue kumumona na Trofime muina Efeso mu kibundi, na abo nkupuandikisha’shi Mpoolo nyi bamutuesha mu ntempelo. 30 Kibundi kioso kibaadi mu kafutakanyi na bantu nkufika lubilo pamune nkukuata Mpoolo na nkumukakila paasha pa ntempelo, mususa umune biibi nkufungibua. 31 Patababaadi abakiebe kumuipaa, abaukiishe mukata a kisaka kia basalayi’shi, Yelusalema oso e mu kafutakanyi; 32 mususa umune batshile basalayi na bakata ba basalayi aye nkuenda lubilo kuabadi. Pababamuene mukata a basalayi na basalayi, abalekiele kukupila Mpoolo.

33 Mukata a basalayi nkuifubuila, nkukuata Mpoolo na nkutuma eyi bua’shi bamuanye na nkano ibidi; akupu aye nkuipusha’shi nnanyi, na nkinyi kibakitshi. 34 Kadi, bangi mu kibumbu ababangile kuela misaase, abakula kingi kintu, bangi namu abakula kingi. Bu biashibaadi moobeshe kuuka muanda su ngumune na kushinkamisha muanda wa kafutakanyi, batumine eyi bua’shi bende naye ku kartie ka basalayi. 35 Kadi pabaabafikile mbalo ya kukaamina bua kuenda ku kartie ka basalayi, abaadi na kia kusemuna Mpoolo kui basalayi muanda w’etombo dia kibumbu kia bantu, 36 muanda kibumbu kia bantu kibaadi akitungunuka na kulonda kielanga misaase’shi: “Muipeyi!”

37 Patababaadi pa kumutuesha mu kartie ka basalayi, Mpoolo bayipuishe mukata a basalayi’shi: “Ne kukulungula namu muanda?” Aye nkumualula’shi: “Wakulaa kina Greke? 38 Biabia ta noobe muina Ejipitu baadi muibueshe etombo takudi mafuku, na bayile na bantu 4 000 mu kabaaka be na mpete?” 39 Akupu Mpoolo nkuamba’shi: “Ne muina Yunda, a ku Tarse mu Silisi, muina eumbo adiukibua kalolo. Biabia, nakusendeela bua’shi ompe matalua a kuakula kumpala kua muilo.” 40 Kunyima kua kumupa matalua, Mpoolo bemene pa mbalo yabakaminaa bua kuenda ku kartie ka basalayi, alesha na mboko bua’shi bantu baumine. Pabaabaumine, bebalunguile mu kina Ebelu, amba’shi:

22 “Bakuetu na ba yaya, binobino teemeshayi pankiebe kuinulungula muanda wande.” 2 Pababapushishe’shi kuete kuibalungula mu kina Ebelu, boso babaadi banyiishe kuumiina na amba’shi: 3 “Ne muina Yunda mutandikue mu Tarse a Silisi, kadi ne mulongieshibue mu kino kibundi kui Gamaliele, ne mulongieshibue bua kukookiela mu kantu na kantu Muiya wa ba nkambua, na ne na kisumi bu’Efile Mukulu nka bu bianudi anue boso lelo uno. 4 Ne mukiengieshe baaba abalondo dino Eshinda dia Muanana mpa na ku lufu, na kuanyanga balume na bakashi na kuibela mu nkano, 5 nka bu bilombene tshite muakuidi mukata na kakongie koso ka bakulu kuibishinkamisha. Naadi dingi mupete kuabadi mikanda bua bakuetu be mu Damase, na naadi muishinda bua nkakuata baaba boso babaadi kuakua na kufika nabo ku Yelusalema banyibue bua kuibanyooka.

6 “Kadi panaadi muishinda nkuete kuenda na nefubuila pepi na Damase, pepi na midi, mususa umune etaata adikatukila muiyilu dibammunyikile dianyifunyisha, 7 na ami nkupona paashi na nkupusha eyi adindungula’shi: ‘Saule, Saule, buakinyi okuete kunkiengiesha?’ 8 Ami nkualula’shi: ‘Muanana, noobe nanyi?’ Aye nkundungula’shi: ‘Nami Yesu muina Nazarete, okuete kukiengiesha.’ 9 Binobino bantu babaadi n’ami abaadi bamone etaata, kadi tababaadi bapushe eyi dia yawa baadi esamba nami. 10 Bua biabia ami nkuamba’shi: ‘Muanana, nkinyi akitungu’shi nkite?’ Muanana nkundungula’shi: ‘Ebuee, wende ku Damase na kuakua abakakulungula pabitale mianda yoso ipue kulumbuulua bua’shi okite.’ 11 Bu bianshinaadi mulombeene kumona kintu su nkimune, bua bukome bua diadia etaata, naadi mufikie ku Damase mbakuate kuiyasa bankunkushanga kui baaba banaadi nabo.

12 “Akupu muntu ena eshina bu Ananiase, muntu atshinyi Efile Mukulu muyile Muiya, ena nkumo ibuwa kui bena Yunda boso bashale muamua, 13 nkufika kuandi. Aye nkuimana pepi nami na nkundungula’shi: ‘Saule, mukuetu, banguula dingi kumona!’ Nka mu yaaya nsaa ami nkubanduluka na nkumumona. 14 Aye nkuamba’shi: ‘Efile Mukulu a ba nkambua betu bakusangula bua kuuka kikiebe ki’eshimba diaye, bua kumona mululame na bua kupusha eyi diaye, 15 muanda abitungu’shi wekale bu kamonyi kaaye kui bantu boso bua mianda ibomono na ibopusha. 16 Na binobino buakinyi okuete kunyengakana? Ebuee, obatshishibue, na otooshibue ku miluisho yobe pa kuitanyina eshina diaye.’

17 “Kadi panalukiile ku Yelusalema na panaadi natekie mu ntempelo, namuene kimonua 18 na ami nkumona Muanana andungula’shi: ‘Tuuka bukidi bukidi mu Yelusalema muanda t’abakakumiina bukamonyi bobe pa bintale.’ 19 Na ami nkuamba’shi: ‘Muanana abo banabene abauku kalolo’shi, ku kitumbuilo na ku kitumbuilo naadi nelesha mu nkano na kukupisha baaba abakumiina moodi; 20 na pabaadi mase a kamonyi kobe Etiene apongoolue, naadi muimane paapa, na naadi mukumiine kiakia kibaabadi abakitshi, na nalamanga bilamba bia panundu bia baaba babaadi abamuipaa.’ 21 Sunga mbiabia, aye nkundungula’shi: ‘Nda muanda nakutumu kui miilo ikula.’”

22 Abaadi bamuteemeshe mpa na pabakuile ano mayi. Akupu, abo nkuela misaase’shi: “Katusha uno muntu pa nsenga muanda ta mmulombene kuikala na muwa!” 23 Muanda babaadi abeele misaase basumbulanga bilamba biabo bia panundu, na belanga lufuufi muiyilu, 24 komanda nkutuma eyi bua’shi batuele na Mpoolo mu kartie ka basalayi na aye nkuamba’shi, abitungu bamuele nkonko bafu’abamukupilanga bua’shi aukie kalolo buakinyi bakuete kuela misaase biabia pabitale Mpoolo. 25 Kadi pabaabadi bamuanye bua kumukupila nfimbo, Mpoolo baadi mulungule mukata a basalayi baadi muimane paapa’shi: “Nui bapebue matalua a kukupila muina Loma shi mutshibilue kiimu?”* 26 Pabapushishe mukata a basalayi bino, bayile kui komanda, amuipusha’shi: “Nkinyi kiokiebe kukita? Muanda uno muntu mmuina Loma.” 27 Biabia komanda nkuifubuila kui Mpoolo na nkumuipusha’shi: “Ndungule, we muina Loma?” Aye nkuamba’shi: “Oolo.” 28 Komanda nkuakula’shi: “Ne muule ano matalua a bu muina eumbo ku makuta.” Mpoolo nkuamba’shi: “Kadi ami ne nao kubanga ku butandua.”

29 Mususa umune, bantu abaadi pepi na kumuela nkonko bafu’abamukiengieshanga, babakatukile kuadi, na komanda nkupusha moo pabaukile’shi Mpoolo mmuina Loma muanda baadi mumuanye nkano.

30 Biabia, efuku dibalondele, bu bibaadi akiebe kushinkamisha buakinyi abaadi abamufundu kui bena Yunda, bamuanguishe nkano na atumina bakata ba ba tshite muakuidi na Tumiladi* tukata tua bena Yunda toso eyi’shi bebungie. Akupu aye nkuika na Mpoolo na nkumuimika munkatshi muabo.

23 Mpoolo batadile bena Tumiladi* tukata tua bena Yunda suee, na amba’shi: “Bakuetu, ne mukite mianda kumpala ku’Efile Mukulu na kondo k’eshimba katooka mpa na lelo uno.” 2 Bua biabia, tshite muakuidi mukata Ananiase, baadi mutumine baaba abaadi pepi naye eyi bua kumukupila kukanua. 3 Akupu Mpoolo nkumulungula’shi: “Nses’abe* Efile Mukulu akukupila. We mushale bua kunsambisha muyile Muiya aku namu oyipaa Muiya pa kutuma eyi’shi bankupile?” 4 Baaba babaadi bemane paapa nkuakula’shi: “Okuete kukaa tshite muakuidi mukata a Efile Mukulu?” 5 Mpoolo nkuakula’shi: “Bakuetu, ntangukanga’shi ntshite muakuidi mukata. Muanda mbifundibue’shi: ‘Tokulanga bibubi bua nfumu a muilo oobe.’”

6 Binobino, bubibaukanga Mpoolo’shi munkatshi mua bena Tumiladi tukata tua bena Yunda mui ba Saduseo na Bafadisee, belele musaase’shi: “Bakuetu, ami ne Mufadisee, muana a Bafadisee. Mpa muanda wa lukulupilo lua lusangukilo lua bafue pabakuete kunsambisha.” 7 Pabakuile bino, kuikutuena kubatuukile pankatshi pa Bafadisee na Basaduseo, na kisaka nkuiabuula. 8 Muanda Basaduseo abakulaa’shi takui lusangukilo, sunga mikeyilu sunga bikudi, kadi Bafadisee abakumiinaa bino bioso.* 9 Biabia tuleo tuibungi nkuibua, na bangi ba ku ba skribe ba mu kisaka kia Bafadisee nkuibua na nkubanga kuakula na bukielo, bambanga’shi: “Tatui bapete muanda wibubi su ngumune mui uno muntu, kadi su kikudi sunga muikeyilu mmuisambe naye—.” 10 Pabaadi kuikutuena akuende na kukaamina, komanda nkutshina’shi, tala basaasula Mpoolo, na aye nkutumina basalayi eyi bua’shi bayikie bamukaashe munkatshi muabo na bende naye ku kartie ka basalayi.

11 Kadi bufuku bubalondele, Muanana bemeene pepi naye na amba’shi: “Nyinga eshimba muanda nka bibotuusha bukamonyi ngofu mu Yelusalema pa muanda wande, biabia nyi abitungu’shi otuushe dingi bukamonyi mu Loma.”

12 Pabubatookiele, bena Yunda abadiile lukuku betshipa bambanga’shi t’abadi sunga kutoma mpa na p’abayipayila Mpoolo. 13 Kubaadi bana balume 40 babaadi badie lukuku na kukita uno mutshipo. 14 Bano bana balume babayile kui bakata ba ba tshite muakuidi na bakulu bamba’shi: “Tui betshipe’shi t’atudi kintu su nkimune mpa na p’atuipayila Mpoolo. 15 Binobino anue pamune na Tumiladi tukata tua bena Yunda abitungu nulungule komanda bua’shi afikie naye kuanudi bu’shi anukiebe kutaluula muanda waye kalolo. Kadi kumpala kua’shi afikie pepi atuikala belumbuule bua kumuipaa.”

16 Anka, muipu a Mpoolo bapushishe kuabakula bua uno muteo ubaabadi abalumbuula, aye nkutuela mu kartie ka basalayi, na nkulungula Mpoolo bianka. 17 Akupu Mpoolo nkuitanyina umune a ku bakata ba basalayi na nkumulungula’shi: “Nda na uno nsongualume kui komanda muanda ena muanda wa kumulungula.” 18 Biabia bamuatshile enda naye kui komanda, amba’shi: “Mpoolo muina lukano banyitanyina na bantekie buandia kufika na uno nsongualume kodi muanda ena muanda wa nkulungula.” 19 Komanda nkumukuata kuiyasa nkuenda naye ku lupese na nkumuipusha’shi: “Mmuanda kinyi okiebe kundungula?” 20 Aye nkuamba’shi: “Bena Yunda, babepushena bua nkuteka bua’shi wende na Mpoolo ku Tumiladi tukata tua bena Yunda malooba, bu’shi abakiebe kuuka mianda ibungi pabitale muanda waye. 21 Kadi totadilanga’shi bakukuminyishe, muanda bana balume bakile pa 40 mbelumbuule bua kumutee muteo na mbetshipe’shi t’abadi sunga kutoma mpa na p’abepayila Mpoolo; mbelumbuule abatengiela bua’shi webape matalua.” 22 Biabia komanda baluishe yawa nsongualume kunyima kua’ye kumutumina eyi’shi: “Tolungulanga muntu su ngumune’shi bondungula bianka.”

23 Aye nkuitanyisha babidi ba ku bakata ba basalayi na nkuibalungula’shi: “Lumbuulayi basalayi 200 na basalayi 70 abakaaminaa pa mpunda, na basalayi 200 be na mikietue, bua kuenda ku Kezaree mu nsaa ya kasatu* ya bufuku. 24 Dingi, lumbuulayi mpunda ya kutuala Mpoolo, bua nkamufisha kui guvernere Felikse kushi masaku.” 25 Na aye nkufunda mukanda wi na ino mianda’shi:

26 “Ami Klodiuse Lisiase, kui a kunemekiibua guvernere Felikse: Nakuimuna! 27 Uno muntu bekeele bamukuate kui bena Yunda, na abakimbanga kumuipaa, kadi nfikile bukidibukidi na basalayi bande namupaasha muanda nkatukile mu kuuka’shi mmuina Loma. 28 Bu biankimbanga kuuka muanda wabamufundanga nao, naadi muende naye ku Tumiladi tuabo tukata tua bena Yunda. 29 Mmuene’shi abamufundanga bua mianda itale Muiya wabo, kadi kushi kumufunda bua muanda su ngumune ulombene lufu sunga lukano. 30 Kadi bu bibaabangukisha lukuku lubaabadiila uno muntu, namutumu kodi mususa umune, na natumina abamufundu eyi bua’shi bafikie bamufunde kumpala kobe.”

31 Biabia bano basalayi, babatshile Mpoolo, muyile mayi abaabadi bebatumine na benda naye bufuku bufuku ku Antipatrise. 32 Efuku dibalondele, abaadi batadiile bua’shi basalayi abakaaminaa pa mpunda batungunukie na kuenda naye kadi bangi basalayi boso babalukiile ku kartie ka basalayi. 33 Basalayi abakaaminaa pa mpunda nkutuela mu Kezaree abo nkupa guvernere mukanda na nkumulesha dingi Mpoolo. 34 Biabia beubadikile na epusha Mpoolo’shi, nga mu provense kinyi, aye nkumulungula’shi nga mu Silisi. 35 Aye nkumulungula’shi: “Nakakuteemesha kalolo apafiki bakufunde.” Na aye nkutuma eyi bua’shi bamulame muibalasa dia Erode.

24 Kunyima kua mafuku atano, tshite muakuidi mukata Ananiase bafikile na bangi bakulu na muntu asambaa bua bangi* ena eshina bu Tertuluse, na abo nkufunda Mpoolo kui guvernere. 2 Pababaadi bamuitanyine, Tertuluse babangile kufunda Mpoolo amba’shi:

“Bu biabidi’shi pa muanda oobe tui na butaale buibungi, na’shi pa muanda wa kulumbuula kobe kua mianda kumpala, mianda ikuete kushintuluka mu uno muilo, 3 mu nsaa yoso na mu ma mbalo oso, atukumiina bino na lutumbu lukata, obe Akunemekibua Felikse. 4 Kadi bua’shi ntshikulamanga kipindi kila, nakusendeela bua’shi, mu kalolo kobe wetuteemeshe bua kapindi kapeela. 5 Tubasangana’shi uno muntu nkipupa,* kuete kuibuesha etombo munkatshi mua bena Yunda boso pa nsenga ishima, na nnaye mukunkushi a kisaka kia kipuilo kia bena Nazarete. 6 Tompele dingi kuikasha ntempelo bu ebutete, nyi tubamukuata. 7 —— 8 Obe nabene pokamuele nkonko okamono’shi ino mianda yoso y’atumufundu ngia binyibinyi.”

9 Biabia bena Yunda namu nkukuatshishena pa kumufunda, bashinkamishanga’shi yaaya mianda ngia binyibinyi. 10 Pabaadi guvernere muleshe Mpoolo na mutue bua kuakula, baluluile’shi:

“Nauku kalolo’shi uno muilo wi noobe bu nsushi takudi bipua bibungi, ne na muloo wa kuakula bua kuibingisha. 11 Nka bu biodi mulombene kushinkamisha obe nabene, takua kidile mafuku 12 nami kukaamina ku Yelusalema mu kulanguila; 12 na ta mbampete nekakena na muntu su ngumune mu ntempelo sunga kuunguisha bantu, biabikala mu kitumbuilo sunga mu kibundi. 13 Ta mbalombene sunga nkushinkamiisha mianda yabakuete kunfunda binobino. 14 Kadi nakumiina bino kumpala kobe’shi, mpa kulonda kiakia kiabetanyina bu kisaka kia kipuilo, pankuete kufubila Efile Mukulu a ba nkambua bande mufubo wa kishila na ne mukumiine mianda yoso yabadi baakule mu Muiya na ifundibue mu bifundue bia Batemuki. 15 Na ne na lukulupilo mui Efile Mukulu, lukulupilo lui nalo namu bano bantu, lua’shi akukekala lusangukilo lua balulame na bashi balulame. 16 Pa muanda wa bino, netatshishaa bua kulama kondo k’eshimba katooka* kumpala ku’Efile Mukulu na kua bantu. 17 Binobino, kunyima kua bipua bibungi, ne mualukiile ku Yelusalema, bua kutuusha bia buntu bia lusa kui muilo wande na kutuusha milambu. 18 Panaadi nakitshi ino mianda, abaadi bansangane mu ntempelo mutooshibue muyile kipikua, kadi kushi na kibumbu kia bantu sunga natuusha kafutakanyi. Anka kubaadi bangi bena Yunda ba mu provense a Azi 19 babadia kuikala pano kumpala kobe bua kunfunda su babadia kuikala binyibinyi na muanda wa kunfunda nao. 20 Sunga bano bantu be pano, bakule muanda wibubi wabadi basangane muandi pangikalanga muimane kumpala kua Tumiladi tukata tua bena Yunda,* 21 kukatusha penda uno muanda umune wanekeele muele musaase pangikalanga muimane munkatshi muabo’shi: ‘Mpabitale lusangukilo lua bafue pankuete kusambishibua kumpala kuenu lelo uno.’”

22 Anka, bu bibaadi Felikse auku kalolo mianda itale dino Eshinda dia Muanana, bebaluishe na amba’shi: “Apafiki komanda Lisiase, nakaata kitshibilo pabitale uno muanda wenu.” 23 Na aye nkutumina mukata a basalayi eyi bua’shi alame Mpoolo kadi amupe ndambo ya bulungantu, na atadiile bua’shi bantu baye balombashe nkalo yaye.

24 Kunyima kua mafuku apeela, Felikse bafikile na mukashi aaye Drusila, baadi muina Yunda ayitanyisha Mpoolo na amuteemesha kuakula pabitale lukumiino mui Yesu Nkidishitu. 25 Kadi pabakuile Mpoolo pabitale kululama, kuikanda, na kiimu akifiki, Felikse bapushishe moo aluula’shi: “Binobino banda kuenda, pampete nsaa nakuitanyisha dimo.” 26 Anka baadi akulupila’shi Mpoolo amupa makuta. Nyi buakinyi baadi amuitanyisha kapindi kapindi na esambanga naye. 27 Kadi kunyima kua bipua bibidi, abaadi bapiane Felikse kui Pokiuse Festuse; na bubibaadi Felikse akiebe’shi bena Yunda bamukumiine, balekiele Mpoolo mu lukano.

25 Biabia, kunyima kua Festuse kufika mu provense na kubanga kumunana, kunyima kua mafuku asatu, bakatukile ku Kezaree akaamina ku Yelusalema. 2 Bakata ba ba tshite muakuidi na bantu bakata ba bena Yunda, nkufunda Mpoolo kuadi. Biabia abo nkubanga kuisendeela Festuse 3 bua’shi ebapushishe na atume Mpoolo ku Yelusalema. Kadi babaadi balumbuule bua kutuukila Mpoolo muishinda na kumuipaa. 4 Anka, Festuse nkualula’shi Mpoolo baadi na kia kushala mulamibue mu Kezaree na’shi aye nabene tabaadi pepi na kualukiila kuanka mu mafuku apeela. 5 Aye nkuamba’shi: “Baaba ba sha matalua munkatshi muenu, bafikie tuende nabo, na bamufunde, su binyibinyi uno muntu mmukite muanda wibubi.”

6 Biabia kunyima ku’aye kukisha mafuku afikie ku muanda sunga ekumi munkatshi muabo, balaleele ku Kezaree, na efuku dibalondele aye nkushala pa mbalo ya kutshibila kiimu na nkutuma eyi bua’shi bafikie na Mpoolo. 7 Pabatuelele, bena Yunda abakatukila ku Yelusalema, abaadi bamuifunyishe bamufundanga na mianda ikata ibungi yabashibaadi boobeshe kushinkamisha.

8 Kadi, bua kuibingisha Mpoolo nkuamba’shi: “Ntshi mukitshine Muiya wa bena Yunda sunga ntempelo sunga Kezare muluisho su ngumune.” 9 Festuse bu bibaadi akiebe’shi bamukumiine kui bena Yunda, baluluile Mpoolo’shi: “Okiebe kukaamina ku Yelusalema bua’shi bakakusambishe kuakua kumpala kuande pabitale ino mianda?” 10 Kadi Mpoolo nkuamba’shi: “Ne muimane kumpala kua mbalo ya kutshibila kiimu ya Kezare, ayitungu’shi bansambishe. Ntshi mukitshine bena Yunda muanda wibubi su ngumune, nka bu bibuebitundula obe nabene. 11 Su binyibinyi ne nkitshishi a bubi na su ne mukite muanda kampanda ulombene lufu, ntampele kufua nya, kadi su takui kishinkamiisho su nkimune bua mianda yabanfundu kui bano bantu, takui muntu su ngumune e na matalua a kuntuula mu maasa aabo bua kuibasankisha. Natekie bua’shi Kezare ataluule uno muanda!” 12 Akupu Festuse, kunyima kua kuisamba na bantu abamupeyaa malango, baluluile’shi: “Botekie bua’shi Kezare ataluule uno muanda; wende kui Kezare.”

13 Kunyima kua ndambo ya mafuku, nfumu Agripa na Berenise abafikile mu Kezaree mu kutembela Festuse. 14 Bu biabaadi na kia kukisha mafuku ebungi paapa, Festuse balunguile nfumu muanda wa Mpoolo amba’shi:

“Kui muntu abaabadi balekie bu muina lukano kui Felikse, 15 na panaadi mu Yelusalema, bakata ba ba tshite muakuidi na bakulu ba bena Yunda babaadi bamufunde batekanga bua kumupiisha. 16 Ami nkuibalula’shi bena Loma tabe na kiubishi kia kutuula muntu mu maasa a baaba bamufunde bua kuibasankisha, kumpala kua’shi muntu abadi bafunde afumankane na baaba bamufunde mpala na mpala, na apete mushindo wa kuisamba bua kuibingisha pabitale mianda yabadi bamufunde. 17 Pabaabafikile pano, ntshinaadi muladikishe mianda, kadi efuku dibalondele nashalele pa mbalo ya kutshibila kiimu na natuma eyi bua’shi bafikie na yawa muntu. 18 Pababemeene, bantu babaadi bamufunde, tababaadi baleshe muanda su ngumune ku mianda ibubi inaadi napuandikisha pabimutale. 19 Babaadi penda bekakeene naye pabitale lulanguilo luabo lua b’efile, na pabitale muntu ena eshina bu Yesu, baadi mufue kadi kuete Mpoolo kutungunuka na kushinkamisha’shi e na muwa. 20 Bu bianshinaadi muukie bia kupudisha kuno kuikakeena, ami nkumuteka su akumiina kuenda ku Yelusalema bua nkasambishibua kuakua pabitale ino mianda. 21 Kadi pabaadi Mpoolo mutekie bua kulamiibua mu lukano, kumpala kua’shi Ogiste* aate kitshibilo, natumine eyi bua’shi bamulame mpa na pammutumu kui Kezare.”

22 Nyi Agripa nkulungula Festuse’shi: “Nakumiina kuteemesha yawa muntu ami nabene.” Aye nkumualula’shi: “Omuteemesha malooba.” 23 Biabia, butookie Agripa na Berenise nkufika na ntumbo ikata na nkutuela mu kadimbo ka kusambisha pamune na ba komanda ba basalayi na bantu bakata ba mu kibundi; na pabaadi Festuse mutume eyi, abafikile na Mpoolo. 24 Na Festuse nkuakula’shi: “Nfumu Agripa, na anue boso be netu pano, nubamono uno muntu abadi bantekie kui bena Yunda boso be mu Yelusalema na be pano beelanga misaase’shi ta mmulombeene kuikala na muwa. 25 Kadi ne mumone’shi ta mmukite muanda ulombene lufu. Biabia pabaadi uno muntu mutekie aye nabene bua’shi Ogiste ataluule uno muanda, naadi muate kitshibilo kia kumutuma kuadi. 26 Kadi ntshi na muanda wa kufundila Nfumu’ami pa bimutale. Biabia nafiki naye kumpala kuenu’nue boso, na bikishekishe kumpala kobe, obe Nfumu Agripa, bua’shi kunyima kua kusambisha mpete muanda kampanda wa kufunda. 27 Muanda tabibuwa kuandi bua kutuma muina lukano kushi kulesha mianda yabamufundu nayo.”

26 Agripa nkulungula Mpoolo’shi: “We na matalua a kuakula bua kuibingisha.” Akupu Mpoolo nkoola eyasa na nkubanga kuakula’shi:

2 “Nfumu Agripa, pabitale mianda yoso yabadi banfunde kui bena Yunda, ne na muloo bu biabidi’shi nkumpala kobe kuandi na kia kuibingisha lelo uno, 3 bikishekishe muanda ouku kalolo bipikua bioso na kuikakeena kui munkatshi mua bena Yunda. Nyi buakinyi nakusendeela namu bua’shi onteemeshe na luishinko.

4 “Mbinyibinyi nshalelo ande kubanga ku bukinga munkatshi mua muilo wande na mu Yelusalema, aukibua kalolo kui bena Yunda boso 5 babaadi abanguuku kumpala, su abakumiina be kushinkamisha’shi naadi Mufadisee, na Bafadisee abalondaa kantu pa kantu kukila bangi bena Yunda pabitale kipaso akitungu kulanguila Efile Mukulu. 6 Kadi binobino nkuete kusambishibua pabitale lukulupilo lua mulayilo ubaadi Efile Mukulu mulee ba nkambua betu; 7 uno mulayilo umune nyi wabadi bakulupile kui bisamba bietu 12 bua’shi ulombane pa kufubila Efile Mukulu mufubo wa kishila na katshintshi bufuku na kanya. Bena Yunda mbanfunde pabitale luno lukulupilo, Obe Nfumu.

8 “Buakinyi tanukumiina munkatshi muenu’shi Efile Mukulu abuushaa bafue? 9 Buande’mi, naadi mushinkamishe’shi abitungu nkite mianda ibungi bua kuluisha eshina dia Yesu muina Nazarete. 10 Bino mbinaadi mukite mu Yelusalema, na naadi mueleshe bebungi ba ku beselele mu nkano, muanda naadi mupete matalua kui bakata ba ba tshite muakuidi; na pabibaadi abitungu’shi bebayipee, naadi nakumiina. 11 Ke bungi naadi nebanyooko mu bitumbuilo bioso, natompanga kuibakitshisha pa bukopo bua’shi balekie lukumiino luabo, na bu binaadi muibakuatshile nsungu ngofu, nayile mu kuibakiengiesha mpa na mu bingi bibundi.

12 “Panaadi nakitshi bino, naadi mu luendo lua ku Damase na matalua na mayi bibaabadi bampe kui bakata ba ba tshite muakuidi, 13 Nfumu’ami, mu nguba a midi, panaadi muishinda, namuene etaata adifiki muiyilu dikile kupenyapenya kua nguba na adio nkunyifunyisha na baaba banaadi nabo mu luendo. 14 Na pabaatudi atue boso bapone paashi, napushishe eyi adindungula mu kina Ebelu’shi: ‘Saule, Saule buakinyi okuete kunkiengiesha? Potungunuka na kukupila musebe ku mutshi wi na nsongo* wekitshina obe nabene bibubi.’ 15 Kadi ami nkuamba’shi: ‘Muanana, noobe nanyi?’ Muanana nkundungula’shi: ‘Nami Yesu, okuete kukiengiesha. 16 Kadi ebuee wemane. Nakumuenekiela bua’shi nkusangule bu mufubi na bu kamonyi ka mianda ibomono na mianda yankakulesha pa muanda wande. 17 Nakakupaasha kui uno muilo na kui ingi miilo kuankutumu 18 bua kuibabuula meso, kuibakatusha ku mufito bua kuibatadiisha kuitaata na kuibakatusha ku matalua a Satana bua kuibatadiisha kui Efile Mukulu, bua’shi bapete kulekieelua kua miluisho na bupianyi munkatshi mua baaba bekashue ba kishila ku bukuashi bua lukumiino luabo muandi.’

19 “Biabia, Nfumu Agripa, ntshi mupele kukookiela ku kimonua kia muiyilu, 20 kadi kia kumpala kui baaba be mu Damase, akupu kui baaba be mu Yelusalema, na muiumbo dioso dia Yudeya, na dingi kui ingi miilo, naadi natumu mukandu wa’shi abitungu belangie na balulukie kui Efile Mukulu pa kukita bikitshino abilesha kuilanga. 21 Nyi buakinyi bena Yunda abaadi bankuate mu ntempelo na babaadi bakiebe kungipaa. 22 Anka, bu binaadi mupete bukuashi abufiki kui Efile Mukulu, ne mutungunukie na kutuusha bukamonyi kui bakata na bapeela, kushi kuakula ingi mianda kukaasha penda bibaadi Batemuki na Moyise bakule’shi abikitshika— 23 na’shi Nkidishitu baadi na kia kukienga na bu biadi muikale muntu a kumpala kubuushibua ku lufu, baadi na kia kuukisha etaata kui bena Yunda na kui ingi miilo.”

24 Pabaadi Mpoolo akula ino mianda bua kuibingisha, Festuse bamulunguile n’eyi dibukopo’shi: “Mpoolo, boshimisha binangu! Kuiuka kuibungi kubakushimisha binangu!” 25 Kadi Mpoolo nkuamba’shi: “A Kunemekibua Festuse, ntshi mushimishe binangu, kadi nkuete kuakula mianda ya binyibinyi na ya binangu. 26 Kushi mpaka, nfumu a nkuete kulungula ino mianda kushi kuikoka eyiuku kalolo; na ne mushinkamishe’shi takui muanda su ngumune wa ku ino mianda washauku muanda tangikitshikie mbufiefie. 27 Nfumu Agripa, okumiinaa mui Batemuki? Nauku’shi okumiinaa muabadi.” 28 Anka Agripa nkulungula Mpoolo’shi: “We kunkuminyisha bua kufika muina Nkidishitu mu kapindi kapeela.” 29 Bua biabia Mpoolo nkuakula’shi: “Natekie Efile Mukulu’shi, biabikala mu kapindi kapeela sunga mu kipindi kila, kushi penda obe kadi na baaba boso abanteemesha lelo uno, bafikie bu biandi, kadi kushi kuanyibua ino nkano.”

30 Akupu nfumu bebuele, na guvernere na Berenise na bantu boso babaadi bashale nabo. 31 Pabaabadi abende, ababangile kuilungushena’shi: “Uno muntu takuete kukita muanda su ngumune ulombene lufu sunga lukano.” 32 Akupu Agripa nkulungula Festuse’shi: “Uno muntu badia kuikala mupoosodibue su tamutekie bua’shi Kezare ataluule uno muanda.”

27 Binobino, bu bibaabadi baate kitshibilo’shi atuende ku Itali mu buato, abatuudile Mpoolo na bangi bena lukano mu maasa a mukata a basalayi en’eshina bu Yuliuse a mu kisaka kia basalayi kia Ogiste. 2 Tubatuelele mu buato abukatukila ku Adramitime butabubaadi abuende kuifua n’efua dia provense a Azi, atue nkubanga luendo, Aristakuse muina Maseduane a ku Tesalonike baadi netu. 3 Efuku dibalondele, tubafikile ku Sidone, na Yuliuse nkukitshina Mpoolo mianda na kalolo na nkumutadiila bua’shi ende kui ba kuuku baye bua’shi bamupasukile.

4 Kukatuka kuakua, tubayile nkunkulankunkula ya Shipre bua kusuuka lupapi lubaadi alufiki kuatudi. 5 Akupu atue nkuenda pa kalunga ka mema nkunkulankunkula ya Silisi na Pamfili na atue nkufika kuifua dia ku Mira mu Lisiya. 6 Kuakua, mukata a basalayi nkupeta buato bubaadi abukatukila ku Aleksandri abuende ku Itali na aye nkuitutuesha muanka. 7 Akupu, kunyima ku’atue kuenda kapeelakapeela munda mua mafuku ebungi, tubafikile ku Kenide na lukalakashi. Muanda lupapi lubaadi aluitukutshisha bua kuenda kumpala, tubayile nkunkulankunkula ya Krete ku Salmone bua kusuuka lupapi. 8 Tubayile nkunkulankunkula na lukalakashi atue nkufika mu mbalo yabetanyina bu Mafua e buwa, ibaadi pepi na kibundi kia Lasaya.

9 Kubaadi kupue kukila mafuku ebungi, na binobino bibaadi masaku bua kutambuka mu kalunga, muanda mpa na efuku dia kuishidika dia Kubuikila miluisho, dibaadi dipue kukila, biabia Mpoolo nkutuusha binangu 10 ebalungula’shi: “Balumiena, namono’shi luno luendo aluikala lua masaku na kushimisha kukata kushi penda kua buato na bushito bui muanka, kadi mpa na kua miuwa* yetu.” 11 Anka mukata a basalayi nkuteemesha sha buato na yawa baadi atambusha buato pamutue pa kuteemesha bibaadi Mpoolo akula. 12 Bu biakushibaadi mushindo wa kushala p’efua mu kipungo kia mashika, bebungi abatushile binangu bia kukatuka paapa, bua kumona su mbalombene mu mushindo kampanda kufika mu Fonikse, efua dia Krete kuabadi balombene kufika pa kukatukila dia pankatshi pa kunundu na kutunduka na pankatshi pa kuushi na kutunduka, bua kupudisha kipungo kia mashika.

13 Pabaadi lupapi lua kuushi lubangie kupuka bipeelabipeela, abaadi banangushene’shi abalombasha kepatshila kaabo, na abo nkukatusha nyindo na nkubanga kuenda nkunkulankunkula ya Krete pepi na kiese. 14 Anka, kunyima kua kapindi kapeela, kipapi kibukopo kiabetanyina bu Eroaquilo* nkupuka mu Krete. 15 Bu bibaadi kipapi akikupila ngofu ku buato, tabubaadi na mushindo wa kuenda kumpala butadiile kui kipapi, tubaadi bekitadiile akiende netu. 16 Akupu tubasukile bua kufuamina ku ka kisangi kapeela kabetanyina bu Kauda, nyi mpa bukopo pabaatudi boobeshe ka buato* kapeela kabaadi kumongo kua buato. 17 Kadi kunyima kua kuikatuesha mu buato, abafubiishe mioshi bua kuanya buato. Bu bibaabadi abatshinyi bua kushiikama mu lusenga lua Sirte,* babaadi bayishe bina mufubo, na lupapi nkutungunuka na kuitutakula. 18 Bu bibaadi kipapi akikupila ku buato ngofu, efuku dibalondele ababangile kupeelesha bushito mu buato. 19 Muifuku dia kasatu, abasumbuile bina mufubo bia mu buato abo banabene.

20 Bu bishibaadi bimuenekie nguba sunga nyenyenyi munda mua mafuku ebungi, na bibaadi kipapi kibukopo* akipuku kuatudi, tubabangile kushimisha lukulupilo luetu loso lua kupaashibua. 21 Kunyima kua’bo kukisha mafuku ebungi kushi kudia, Mpoolo bebuele munkatshi muabo na amba’shi: “Balumiena, su nubadia kulonda elango diande dia kupela kukatuka mu Krete, tatubadia kukienga mu uno mushindo sunga kushimisha bintu. 22 Anka, binobino nenutekie buanudia kunyinga mashimba muanda su ngumune* a kuanudi takashimina, nka penda buato nyi abukashimina. 23 Buno bufuku, muikeyilu a Efile Mukulu andanguilaa na ankuete kufubila mufubo wa kishila, imeene pepi nami 24 na andungula’shi: ‘Mpoolo totshinanga, abitungu okasambe kumpala kua Kezare, na tala! Efile Mukulu akapaasha miuwa ya baaba boso bodi nabo mu buato.’ 25 Biabia balumiena, nyingayi mashimba, muanda ne mukumiine’shi Efile Mukulu akakitshi nka biabia biabekele bandungule. 26 Anka abitungu tusumbudibue ku kiese kia kisangi kampanda.”

27 Binobino, pabalombene bufuku bua 14, na bu bibaatudi atukumbakashua pa kalunga ka mema ka Adriya, munkatshi mua bufuku bantu abatambushaa buato ababangile kumona bu’shi bakuete kuifubuila pepi na nsenga. 28 Babelele kipimo mu mema na abo nkusangana metre 36, biabia abo nkuenda kumpala kapeela na abo nkuela dingi kipimo mu mema na nkusangana metre 27. 29 Bu bibaabadi abatshinyi’shi tala buato buashiikama mu mabue, babelele nyindo inanka kumongo kua buato na babanga kutengiela n’eshimba kuiyilu bua’shi bufuku butookie. 30 Kadi pabaadi bantu abatambushaa buato babangie kukimba bia kusuuka mu buato, bayishanga ka buato kapeela mu mema na binangu bia’shi bele nyindo kumpala kua buato, 31 Mpoolo nkulungula mukata a basalayi na basalayi’shi: “Su bano bantu abakutua kushala mu buato, tanupanda.” 32 Biabia, basalayi nkutshiba mioshi ya ka buato kapeela na nkuikaleka kapona mu mema.

33 Binobino, patapabaadi bufuku pepi na kutooka, Mpoolo baadi muibanyingishe boso buabadia kudia, ebalungula’shi: “Lelo nyi efuku dia 14 dianukuete nka kutengiela na mashimba kuiyilu kushi kudia kantu su nkamune. 34 Nyi buakinyi nenunyingisha bua kudia kantu, nyi mbua buwa buenu, muanda lunyene su ndumune lua ku mutue kua muntu oso a kuanudi, talukashimina.” 35 Kunyima kua’ye kuakula bino, batshile mukate, atumbula Efile Mukulu kumpala kuabo boso, eutshokola na abanga kudia. 36 Biabia, boso buabo abanyingile mashimba na babanga kudia. 37 Boso buetu tubaadi bantu* 276 mu buato. 38 Pabaabapuile kudia bekuta, babaadi bapeeleshe bushito mu buato pa kusumbula ntete ya ble mu kalunga ka mema.

39 Butookie, babaadi bamone nsenga kadi tababaadi beyitundule, anka abo nkumona mbalo i lusenga na abo nkuata kitshibilo kia kuimikila buato kuakua su kui mushindo. 40 Biabia abo nkutshiba mioshi ya nyindo, nkuiyitadiila bua’shi ipone mu kalunga ka mema, aku bendanga na kuangula mioshi yanye ku nkaafi ya kuludika nayo, kunyima kua kukaamisha kilamba kia kunundu kua buato bua’shi lupapi luitutakule, babayile pa mbalo i lusenga. 41 Pabaabadi bekupile mbalo ibaadi lusenga luibungi mu mema, buato bubaadi bushiikame, kia kumpala kia buato nkutuela mu lusenga na akio nkushala kushi kusana, kadi kia kumongo kia buato nkubanga kusasuka mu tupindi tupindi pa muanda wa bukome bua mbundambunda ya mema. 42 Bua biabia, basalayi babaatshile kitshibilo kia kuipaa bena lukano bua’shi su ngumune a kuabadi tayoanga, na asuka. 43 Kadi mukata a basalayi baadi muate kitshibilo kia kukaluila Mpoolo, na aye nkuibakutshishua bua kulombasha mpango yabo. Aye nkutumina baaba abauku kuyoa eyi bua’shi beyele mu mema na babadiile ku kiese, 44 na baaba bangi abaadi na kia kulonda, aba ku mabaaya, bangi namu ku bipese bia buato. Biabia, boso abafikile ku kiese kushi masaku.

28 Kunyima kua kufika ku kiese kushi masaku, abetuukishe’shi kiakia kisangi abekitanyinaa bu Malte. 2 Na bena kibundi nkuitulesha kalolo kakile. Abo nkutembesha kaalo na nkuitutambula boso kalolo muanda wa mpeshi baadi anoko, na muanda wa mashika. 3 Kadi pabaadi Mpoolo musangule mutuuto wa nteete na eyeela mu kaalo, nyoka a lulengo batuukile pa muanda wa kibobo na amusuma kuiyasa. 4 Pabaadi bena kibundi bamone nyoka a lulengo mmuembele kuiyasa diaye, ababangile kuilungushena’shi: “Binyibinyi, uno muntu ngipayishanyi, sunga biadi mupande mu kalunga ka mema, Kululama* ntakumutadiile bua’shi ashale na muwa.” 5 Anka, bapukile nyoka mu kaalo na tamupushe kintu. 6 Kadi babaadi abatengiela bua kumumona auulu, sunga kupona mususa umune na kufua. Kunyima ku’abo kutengiela kipindi ki bula na kumona’shi ta nkumukitshikile kintu ki bubi su nkimune, babashintuluile binangu biabo, na babanga kuakula’shi baadi efile.

7 Pepi na yaaya mbalo, kubaadi nsenga ya muntu mukata mu kiakia kisangi, baadi n’eshina bu Pibliuse, baadi muitukukile na etutambula kalolo munda mua mafuku asatu. 8 Nshaye na Pibliuse baadi mulale, akumbu mbidi kaalo na kusumbuka kua mase, na Mpoolo nkutuela muadi, nkuteka, nkumutenteka maasa na nkumupaasha. 9 Kunyima kua bino kukitshika, bangi bantu ba mu kiakia kisangi, abaadi abakumbu namu, ababangile kufika kuadi na abo nkupaashibua. 10 Babaadi dingi betuate na kinemo pakuitupa bia buntu bibungi, na patatubaadi atutuele mu buato bua kuenda, babetupele bintu bioso biatubaadi nabio lukalo.

11 Kunyima kua kukisha mieshi isatu mu kiakia kisangi, tubatuelele mu buato bubaadi na kifuatulo kia “Bana ba Zeuse” kumpala. Buabua buato bubaadi abukatukila ku Aleksandri na bubaadi bukishe kipungo kia mashika mu kiakia kisangi. 12 Tubafikile kuifua dia Sirakuse, atue nkushala kuakua mafuku asatu; 13 kukatukila kuakua tubayile na tuafika ku Regiyo. Kunyima ku’efuku dimune, kipaapi kia kuushi kibebuele, na muifuku dia kabidi atue nkufika ku Puteoli. 14 Kuanka, atue nkupeta bakuetu na abo nkuitusendeela bua’shi tushaale nabo mafuku musambo, akupu atue nkuenda batadiile ku Loma. 15 Pabapushishe bakuetu ba ku Loma muanda wetu, babafikile mpa na ku mbalo ya kisalue ya Apiuse na ku Tushibo tusatu bua kufumankana netu. Pabebamuene, Mpoolo batumbuile Efile Mukulu na anying’eshimba. 16 Patubafikile mu Loma, Mpoolo bapetele matalua a kushala mu yaye nshibo na musalayi baadi amulama.

17 Anka, kunyima kua mafuku asatu, aye nkuitanyina bakata ba bena Yunda. Kunyima kuabo kuibunga, bebalunguile’shi: “Bakuetu, sunga bian’shi mukitshine muilo muanda wibubi, sunga kukutua kukookiela bipikua bia ba nkambua betu, naadi muikashue bu muina lukano mu Yelusalema na kutudibua mu maasa a bena Loma. 18 Kunyima kua kutaluula muanda wande, babakiebele kumpoosola, muanda takubaadi kabingilo ka kungipaa. 19 Kadi pabaadi bena Yunda bapele, bibaadi abitungu’shi ntekie bua’shi Kezare ataluule muanda wande, anka ta mpa muanda’shi naadi na muanda wa kufunda muilo wande. 20 Nyi buakinyi ntekiele bua’shi nenumone na nesambe nenu, muanda nyi mpa muanda wa lukulupilo lua Isalele wandi mu ino nkano.” 21 Abo nkumulungula’shi: “Tatui bapete mikanda ayikatukila ku Yudeya pa bikutale, sunga umune a ku bakuetu akatukila kuanka muakule muanda su ngumune wibubi pa bikutale. 22 Anka, atukumiina kukuteemesha obe nabene, muanda mbinyibinyi atuuku’shi mu ma mbalo oso bakuete kuakula bibubi pabitale kino kisaka kia kipuilo.”

23 Abo nkuipushena efuku dibaabadia kufumankana naye, na abo nkufika kuadi bebungi mbalo ibaadi mushale. Na kubanga ku namashika mpa na ku kiolua, baadi muibapatuluile mianda pa kutuusha bukamonyi ngofu pabitale Bufumu bu’Efile Mukulu, bua kuibakuminyisha pabitale Yesu ku bukuashi bua Muiya wa Moyise na bifundue bia Batemuki. 24 Bangi ababangile kukumiina mianda ibaadi akula; bangi namu tababaadi abakumiina. 25 Bu biabashibaadi abepushena, ababangile kukatuka, na Mpoolo nkuakula dino eyi’shi:

“Kikudi kiselele kibaadi kiakule bia binyibinyi pakibalunguile ba nkambua benu kukidila kui mutemuki Yeshaya’shi: 26 ‘Nda kui bano bantu na wakule’shi: “Anukateemesha kadi tanukapusha, anukatala kadi tanukamono kintu. 27 Muanda mashimba a bano bantu ngapape ngofu, na mbateemeshe na matui aabo kushi kukita kintu, mbapuute meso aabo bua’shi tabamonanga, na kushika matui aabo bua’shi tabateemeshanga na kupusha na mashimba aabo, sunga kualukiila kuandi bua’shi nebapaashe.”’ 28 Biabia ukayi’shi kino kipandilo akifiki kui Efile Mukulu, babekitumu kui ingi miilo; mbinyibinyi abakekiteemesha.” 29 ——

30 Biabia aye nkushala kuakua munda mua bipua bibidi bishima mu yaye nshibo mubaadi afutshila, na baadi atambula na kalolo baaba boso babaadi abafiki kuadi, 31 ebalungulanga Bufumu bu’Efile Mukulu na kuibalongiesha pabitale Nfumu Yesu Nkidishitu n’eshimba dinyingie kushi kintu akimukutshishua.

Sunga “ku nfudiilo.”

Sunga “bula abutungu kutambuka efuku dia Sabato.”

Sunga “kibumbu.”

Sunga “atanyika pankatshi.”

Kish ku kish. “atuele na kutuuka.”

Nkuamba’shi kuatshibua mu mushindo umune na bangi ekumi na umune.

Nkuamba’shi pepi na nsaa ya kitema kumpala kua midi.

Sunga “mpango.”

Sunga pangi “mioshi.”

Kish ku kish. “mbidi yande.”

Sunga “anyima ande.”

Sunga “Hadese,” kuamba’shi mashama a bantu boso. Tala Kipatuluilo kia bishima.

Kish ku kish. “umune a ku bikuba bia nfinyo yaye.”

Sunga “Hadese,” kuamba’shi mashama a bantu boso. Tala Kipatuluilo kia bishima.

Sunga “iluile.”

Sunga “anyima.”

Sunga “anyima oso.”

Nkuamba’shi “pepi na nsaa ya 15.”

Kish ku kish. “ku meso kua Yehowa.”

Sunga “anyima oso.”

Kish ku kish. “emiino.”

Sunga “lusangukilo ku lufu mu muanda wa Yesu.”

Kish ku kish. “mutue wa muipaka.”

Sunga “tababaadi abauku mukanda, kuamba’shi tababaadi balongie mu tulasa tua ba rabbi, ta nkuamba’shi tababaadi abauku kubadika.”

Sunga “Sanedrine.”

Sunga “Nkidishitu aaye.”

Sunga “abaapu kuteka n’eshimba dimune.”

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Sunga “Sanedrine.”

Kish ku kish. “kupudika.”

Sunga “bibaadi bibatape ku mashimba.”

Kish ku kish. “t’abisankisha.”

Sunga “bana balume musambo baabakula bibuwa pa bibatale.”

Sunga “Sanedrine.”

Kish ku kish. “emiino.”

Kish ku kish. “emiino.”

Sunga pangi, “nkukita mushindo umune na.”

Sunga “Patriarshe.”

Sunga “mubaadi ntete.”

Sunga “anyima”

Sunga “kumukusha.”

Sunga “kukunka.”

Kish ku kish. “bena mashimba na matui ashi asadiibue.”

Sunga “bibaadi bibatape kuishimba.”

Sunga “bilamba bia panundu.”

Sunga pangi “kibundi kampanda.”

Sunga “muina mudimo a mu lupango lua nfumu.”

Kish ku kish. “kuanya nkano.”

Kish ku kish. “kuenda nabo banyibue.”

Kish ku kish. “atambukanga atuele na kutuuka.”

Eshina Dorkase dia mu kina Greke na Tabita dia mu kina Arameya oso abidi aapatuula lukondoolo.

Sunga “bilamba bia panundu.”

Sunga “sentirio, akunkusha basalayi lukama.”

Kisaka kia basalayi nkama isamombo kia bena Loma.

Nkuamba’shi pepi na nsaa ya kasatu kunyima kua midi.

Sunga “mbamukuukile kui.”

Mashibo mu kiakia kipindi abaadi na misaka ibaatakane.

Nkuamba’shi pepi na nsaa ya 12.

Sunga “kumulesha kanemo.”

Nkuamba’shi pepi na nsaa ya 15.

Kish ku kish. “kupudika.”

Sunga “baasha lulamato.”

Sunga “kuikakeena naaye.”

Sunga “kuimana muishinda di’Efile Mukulu.”

Kish ku kish. “babaadi bashaale baumine.”

Sunga “kuenda naaye bua kumusambisha.”

Sunga “anya mukoba.”

Sunga “akiebe kulua.”

Kish ku kish. “kadimbo ka kulala ka nfumu.”

Kish ku kish. “prokonsile.” Tala Kipatuluilo kia bishima.

Kish ku kish. “emiino.”

Sunga “mashama a kitentekiesho.”

Sunga “wa lulamato.”

Sunga “baadi mufubile kikiebe ki’eshimba di’Efile Mukulu.”

Sunga “anyima ya bantu.”

Sunga “anyima ya balongi.”

Sunga “kuikakeena ngofu.”

Sunga “nshibo y’epema.”

Mu kina Greke porneia. Tala Kipatuluilo kia bishima.

Sunga “biabadi bayipee kushi kutuusha mase.”

Sunga “anyima yenu.”

Sunga “anyima.”

Sunga “biabadi bayipee kushi kutuusha mase.”

Mu kina Greke porneia. Tala Kipatuluilo kia bishima.

Sunga “tubenuladikayi!.”

Sunga pangi “mu bipaso bioso.”

Sunga “kukiila ku.”

Kibundi ki paasha pa Itali ki bantu ba muanka bekale na matalua e mumune na a bantu ba mu Itali.

Sunga “mufubo wa kuakula mianda ayifiki.”

Sunga “kuatushi basambishue.”

Sunga “kibao.”

Sunga “mu mianda ya lulanguilo.”

Sunga “baadi anangushena nabo.”

Nkuamba’shi “ku kitumbuilo.”

Kish ku kish. “prokonsile.” Tala Kipatuluilo kia bishima.

Abimueka’shi ku Yelusalema.

Kish ku kish. “prokonsile.” Tala Kipatuluilo kia bishima.

Sunga “bua buwa buenu.”

Sunga “mukitshishue na.”

Sunga “anyima.”

Sunga “mpango yoso.”

Kish ku kish. “kuiyela ku nshingo ya Mpoolo.”

Sunga “na kalolo.”

Kish ku kish. “tumame.”

Sunga “kubofusha eshimba diande.”

Kish ku kish. “tubaadi baumiine.”

Sunga “biabadi bayipee kushi kutuusha mase.”

Mu kina Greke porneia. Tala Kipatuluilo kia bishima.

Sunga “shii musambishue.”

Sunga “Sanedrine.”

Sunga “Sanedrine.”

Sunga “kimano kishingie mpentshi tooka.”

Sunga “abakulaa patooka.”

Nkuamba’shi “pepi na nsaa ya kitema ya bufuku.”

Sunga “avocat.”

Sunga “muntu atushaa kafutakanyi, Kish ku kish. mukumbo wa luambu.”

Sunga “kash’akantopeka.”

Sunga “Sanedrine.”

Uno nyi mmuasu wa amperere a bena Loma.

Mutshi wi na nsongo ubaabadi abafubisha bua kutakula nyema bua’shi ende kumpala.

Sunga “anyima.”

Nkuamba’shi “kipapi kia pankatshi pa kunundu na kutunduka.”

Ka buato kapeela akekalaa ku buato bukata kabafubishaa bua kuipaasha.

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Kish ku kish. “kishi kipeela.”

Sunga “anyima.”

Sunga “anyima.”

Mu kina Greke Dike, akilesha pangi efile mukashi kululama kua koobola, sunga kishima kululama mu mpushisho a kintu kish’akimueka.

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu