Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • w24 Mweshi wa 9 esak. 14-18
  • Ne mupete miabi i bungi mu mudimo wa Yehowa

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Ne mupete miabi i bungi mu mudimo wa Yehowa
  • Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)-2024
  • Tu mitue twa mianda
  • Mianda i mumune
  • NE MUKUDILE MU KIFUKO KI NA NDANGUILO ILEKEENE
  • BINABANGILE MUDIMO WA NSAA YOOSO
  • KALAASA KA GALAADE NA KUTENGIELA MUNDA MUA MAFUKU E BUNGI
  • BIBATUDI BAFUBE PAMUNE MU CAMEROUN
  • KITSHIBILO KI BUKOPO
  • NE MUPETE DILONGIESHA DI NA MUULO UKATA
  • Ne mwate kitshibilo kya’shi maasa ande taabofulanga
    Kitenta kya Mulami akilungula Bufumu bwa Yehova (Kya kulonga)—2018
  • “Efile Mukulu ekalanga kunyi?”
    Kitenta kya Mulami akilungula Bufumu bwa Yehowa (Kya bantu booso)—2018
  • Kulongyela ku bilesheho bibuwa nkumpe myabi ibungi
    Kitenta kya Mulami akilungula Bufumu bwa Yehova (Kya kulonga)—2020
  • “Ne mulongye bi bungi kwi bangi!”
    Kitenta kya Mulami akilungula Bufumu bwa Yehowa (Kya kulonga)—2021
Tala bibungi
Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)-2024
w24 Mweshi wa 9 esak. 14-18
André Ramseyer.

NSHALELO A MUNTU

Ne mupete miabi i bungi mu mudimo wa Yehowa

MUISAMBO WA ANDRÉ RAMSEYER

MU KIPUA kia 1951, ami nka ki’afiki mu Rouyn, ka kibundi kapeela ka mu Canada mu provense a Québec. Naadi mukookole ku kiibi kia mbalo i baabadi bandayile. Marcel Filteaua misionere baadi mufikie ku Galaade, ngi batuukile anshituila ku kibelo. Pa baadi ki na bipua 23, ami namu naadi na bipua 16. Namuleesheshe mukanda wande wa bu mbala mashinda. Bewubadikile, aye nkutala, nkungipusha’shi: “Nnyinobe awuku’shi we pano su?”

NE MUKUDILE MU KIFUKO KI NA NDANGUILO ILEKEENE

Ne mutandikue mu kipua kia 1934, mu kifuko kia bantu bafilukie ba mu eumbo dia Suisse, tu baadi bashaleele mu Timmins ka kibundi kapeela ka mu Ontario, mu Canada. Peepi na kipua kia 1939, nyinami babangile kubadika jurnale a Kitenta kia Mulami akupu aye nkubanga kutuela mu bisangilo bia Tumonyi tua Yehowa. Babangile kuitutuala ku bisangilo na bakuetu basamombo. Kunyima kua mafuku mama bafikile bu Kamonyi ka Yehowa.

Nshami ta baadi musankile kitshibilo kia nyinami nya, anka nyinami baadi mufule bia binyibinyi na baadi na kitshibilo kia kushaala mulamate ku bianka. Nyinami baadi mukite bino mpaa na ku mbangilo kua kipua kia 1940, nsaa ibaabadi bakandikie midimo ya Tumonyi tua Yehowa mu Canada. Na dingi, nyinami baadi akitshina nshami mianda nka na kalolo na kaneemo efuku dioso, sunga bibaadi nshami amuakula bi bubi. Kileshesho kiaye ki buwa, kibaadi kitukuashe na bakuetu buatudia kukumiina bia binyibinyi. Bi muloo, muanda muikeelo wa nshami ubaadi ushintulukie kunyima kua mufuku, abanga kukitshina kifuko kiaye mianda na kalolo.

BINABANGILE MUDIMO WA NSAA YOOSO

Mu kipua kia 1950, Naadi mutuele mu kikongeno mu kibundi kia New York kibaadi na mutue wa muanda awamba’shi: “L’accroissement de la théocratie.” Kunyima ku’ami kuteemesha bakuetu balume na bakashi abafiki mu nsenga ishima na nkonko i baabadi abeele bakuetu bapudishe ku Kalaasa ka Galaade, bibaadi bintakule bua kukita bi bungi mu mudimo wa Yehowa. Naadi muate kitshibilo ki bukopo kia kutuela mu mudimo wa nsaa yooso. Mafuku apeela kunyima ku’ami kualuka ku nshibo, natekiele formilere bua kuikala bu mbala mashinda a mieshi yooso. Filiale a mu Canada baadi munfundile mukanda angaluula’shi, abitungu obande kubatshishibua. Mu 1/10/1950, naadi mubatshishibue. Kunyima kua mueshi umune, nekeele mbala mashinda a mieshi yooso na babantumine bua musuusa wa kumpala mu kibundi kia Kapuskasing. Ku kiakia kibundi kubaadi bula ngofu na kubaadi kushaale baledi bande.

André mmukuate jurnale a “Kitenta kia Mulami.”

Nafubu mu Québec

Mu kipua kia 1951, Filiale balunguile Tumonyi tua Yehowa tubaadi atuakula Nfualase, buabadia kuenda mu kushaala mu Provense a Québec muabakula Nfualase. Muanda kubaadi lukalo lukata lua balungudi. Naadi nakula ndimi yooso ibidi, Nfualase na Anglais, biabia naadi mukumiine luitanyino, na babantumine ku Rouyn. Ntshi naadi nawuku muntu su ngumune kuanka nya. Naadi nawuku nka penda mbalo yanyende, bu biandi muibiakule kunundu. Biabia mianda yooso ibakidile kalolo. Ami na Marcel tubafikile bakuuku be buwa, na tubaadi na muloo wa kufuba mu Québec munda mua bipua binanka bibalondele bu bambala mashinda ba nsaa yooso.

KALAASA KA GALAADE NA KUTENGIELA MUNDA MUA MAFUKU E BUNGI

Pa naadi mu Québec, naadi na muloo wa kutambula luitanyino lua nkatuela mu kalaasa ka 26, ka Galaade mu Lansing du Sud, mu kibundi kia New York. Efuku dia kuitupa ma diplome dibalombene mu 12/2/1956, na babantumine kuabetanyina binobino bu ku Ghana,b ku Afrique de l’Ouest. Kumpala kuandia kuenda, naadi mubande kualukiila mu Canada bua’shi nkalombashe mikanda i baadi ayitungu bua kuenda mu Ghana, naadi napuandikisha’shi pa nyende mu Canada ne kukita mbingo ibidi sunga isatu.

Pa mutue pa kukita mbingo ipeela, naadi mutengiele bua’shi mikanda yooso ilombane mu Toronto munda mua mieshi musambobidi. Munda mua aa mafuku ooso, kifuko kia mukuetu Cripps kibaadi ki ndame kalolo, na naadi mufikie mu kuiwukeena na nsonguakashi aabo Sheila. Atue nkuifuleena. Nsaa inaadi nakiebe’shi mmulungule bua kuiyibakishena, ngi pabafikile mukanda wande wa luendo. Ami na Sheila tubelele nteko i bungi bua’shi mmone bia kuata kitshibilo kia kuenda ku mudimo wande. Biabia tubatungunukile nka na kuifundishena mikanda bua kumona su mu mafuku aafiki tui kupeta mushindo wa kuiyibakishena. Kuata kino kitshibilo ta kubaadi kubofule nya, anka tubasangeene’shi kiakia kitshibilo kibaadi buwa ngofu.

Karte akaleesha angi ma mbalo abaadi ashaale André na abaadi mufubile: Manitoba, Ontario, Québec, Canada; Cameroun, Côte d’Ivoire, Ghana, Nigéria, na mu Togo mu Afrique.

Kunyima kua kutambuka mu train, mu bateau asemunaa bintu, na mu ndekie munda mua mueshi ushima, nafikile ku Accra, mu Ghana. Pa nafikile muanka, babantudile bu mukunkushi a Distrike. Mu wawa mudimo naadi nakatuka mu Ghana nende mu Ivory Coast (muabetanyina binobino bu Côte d’Ivoire) na mu Togoland (muabetanyina binobino bu Togo). Ke bungi naadi nende bupenka, ngi Filiale nkumpa mootoka. Naadi nasankila kuenda mu kukunka bakuetu ngofu!

Mu ingi mbingo, naadi nafubu bu mukunki a bikongeno. Ta tubaadi na Mashibo a bikongeno nya. Biabia bakuetu babaadi abebaka kitanda kia mikiele, akupu abapuutu malala bua kuishikila kaanya. Bu bibatudi bakutue mbalo i mashika ya kutuula muita wa cafeteria, bakuetu babaadi abalama nyema ayitala bua kuiyipa butookie nsaa yatutuele mu kikongeno.

Tubaadi atupete ingi mianda ibaadi ayitusepesha bikile mu bikongeno. Nsaa ibaadi mukuetu Herb Jennings,c misionere netu eele muisambo, ngombe abaabadi abakiebe kuipa bua kukita naye cafeteria, bafungukile asuukila nka pankatshi pa estrade na bantu. Herb balekiele kuela muisambo na nyema bakutshilue kuadia kuenda. Anka bakuetu balume bananka be bukome, babamukuatshile baaluka naye ku cafeteria, na bantu babaadi ku kikongeno nkukupila nkasa.

Mu kikongeno munkatshi mua lubingo naadi naleesha filme mu bibundi bi peepi, baadi amba’shi, La Société du Monde Nouveau en action. Bua kuleesha Filme, naadi naanya Drap mutooka ku mitshi sunga mabaaya abidi. Bantu babaadi bafule yawa filme ngofu. Bua be bungi ubaadi musuusa wabo wa kumpala kumona filme e bino. Babaadi abakupila nkasa ngofu na muloo pa kumona bantu ababatshishibua mu yawa filme. Yawa filme bakuashishe booso babamumuene buabadia kushinkamisha’shi, tui mu ndumbuluilo a mu nsenga ishima e mu buwumune.

André na Sheila muifuku diabo di’ eyibakishi.

Tuibaadi beyibakishene mu Ghana mu kipua kia 1959

Kunyima kua kukita bipua bididi mu Afrique 1958, naadi na muloo wa kuenda mu kutuela mu kikongeno kibungie mawumbo e bungi mu New York. Naadi na muloo wi bungi wa kuimoneena dingi na Sheila, baadi mukatukile mu Québec, mubaadi afubu bu mbala mashinda a nsaa yooso. Tubaadi atuifundishena nka mikanda, binobino tui pamune, namuipuishe su akumiina tuiyibakishene, n’aye namu nkukumiina. Naadi mufundile mukuetu Knorr,d namuipusha su akumiina bua’shi Sheila e kutuela mu kalaasa ka Galaade, kubaapu andonde mu Afrique. Mukuetu Knorr baadi mukumiine. Ku nfudiilo a bioso, Sheila bafikile mu Ghana. Tubaadi beyibakishene mu 3/10/1959, mu Accra. Tubapushiishe’shi Yehowa betuelela miabi binyibinyi, p’atue kumutuula pa mbalo ya kumpala mu nshalelo eetu.

BIBATUDI BAFUBE PAMUNE MU CAMEROUN

André mmushaale mu biro biaye mu Cameroun.

Nafubu mu Filiale a mu Cameroun

Mu kipua kia 1961, babaadi b’etutume mu eumbo dia Cameroun. Babandunguile bua’shi su ne kukuasha bua kutuula Filiale mupia muanka, naadi na bi bungi bia kukita. Bu binaadi mufubi mu Filiale ki mupia, bibaadi abintungu’shi ndongie bua kuwuka mianda i bungi bua koobesha wawa mudimo kalolo. Mu kipua kia 1965, tubawukile’shi Sheila bemita. Bibaadi bituate mafuku e bungi buatudia kuiwubidishena na kinangu kia kukumiina’shi tatuikala baledi. Anka pa batubangile kupeta muloo pabitale ano mashito apia a bu baledi, na kuata mpango ya kualukiila mu Canada, kubamuekiele muanda ubaadi wituinyongoshe.

Sheila batandile muana mufuile munda. Doctere betulunguile’shi winyi muana baadi mufuile munda, mmuana mulume. Uno muanda ubakitshikile takudi bipua bikile pa 50, anka t’atuiwiluankanaa. Sunga mbibatudi benyongole bua uno muanda ubatudi bapete, tubashadile nka mu mudimo wetu ubatudi bafule ngofu kuiwumbo dia kua beene.

Tui na Sheila mu Cameroun mu kipua kia 1965

Mu Cameroun, bakuetu babaadi nka ababinguabingua pa muanda wa kupela kutuelakana mu mianda ya politike. Kuno kubinguabingua kubaadi kutame ngofu mu kipungo kia kusangula nfumu a eumbo. Kibatudi abatshiinyi ngi kibakitshikile muifuku dia 13/5/1970, nsaa i babaadi bakandikie midimo yooso ya Tumonyi tua Yehowa. Mbulamatadi baadi munyengie Filiale eetu e buwa bukile, mubatudi bafube na muloo ooso nka penda munda mua mieshi Itaano. Kunyima kua lubingo lumune, babaadi babingie ba misionere booso babaadi muamua muiwumbo mpaa n’ami na Sheila. Ta bibaadi bibofule kuleka bakuetu balume na bakashi nya, muanda tubaadi atuibapasukila ngofu na kuikalakasha bua mushindo wabadi balombene kuibakitshina mianda mu mafuku aafiki.

Tu baadi bakishe dingi mieshi isamombo mu filiale a mu France. Pa batudi mu France, naadi mutungunukie nka na kuikitshisha muande mooso bua kupasukila nkalo ya bakuetu balume na bakashi ba mu Cameroun. Mu mueshi w’Ekumi na wa kabidi wa kiakia kipua, babetutumine mu filiale a mu Nigéria, baadi mubangie kukunkusha midimo ya mu filiale a mu Cameroun. Bakuetu balume na bakashi ba mu Nigéria, babaadi betukuukile na muloo wi bungi, na bino bibetupeele muloo wa kuimutumika munda mua bipua bi bungi.

KITSHIBILO KI BUKOPO

Mu kipua kia 1973, bibaadi abitungu’shi tuate kitshibilo ki bukopo. Sheila babangile kukumba ngofu. Pabatuyile mu New York ku kikongeno, Sheila babangile kudila akupu andungula’shi: “Ntshi bia kutungunuka dingi bino nya! Nsaa i bungi ntshikuete kupusha bukome, na misuusa i bungi nkuete kukumba ngofu.” Sheila mmufube nami ngofu mu’Afrique munda mua bipua 14. Naadi na nfiedi pa muanda wa mudimo waye wa lulamato, anka bibaadi abitungu tushintuule ingi mianda. Kunyima ku’atue kuisamba na kuela nteko i bungi pabitale uno muanda, tubatshile kitshibilo kia kualukiila mu Canada, mubatudi balombene kubukiibua kalolo. Kuata kitshibilo kia kuleka mudimo wetu wa bu misionere na wa nsaa yooso, kubaadi bukopo ngofu na nkitshibilo akinyongosha ki’atushatshile dingi kashaa.

Pa batufikile mu Canada, kuuku ande a kala bampeteeshe mudimo dia kunundu kua Toronto mu lupango lua balumbuulaa miotoka. Tubabangile kufutshila nshibo na kuula bintu bia mu nshibo bia muulo upeela kushi kuata mabaasa. Tubaadi bakumiine kuikala na nshalelo mupeelepeele, bakulupile’shi dingi efuku tui balombene kualukiila mu mudimo wa nsaa yooso. Muanda wa kukaanya, lukulupilo luetu lubaadi lulombane kunyima kua mafuku apeela biatushibaadi abanangushena.

Nabangile kufuba bu muitukile bua kufuba mu dia Mpooso mooso ku mbalo ibaabadi abebaka Nshibo ya bikongeno ipia ya mu Norval, mu Ontario. Akupu babantuudile bu mukunkushi a Nshibo ya bikongeno. Bu bibaadi abiende mbidi ya Sheila na kupeta bukome, tubaadi bakumiine wawa mudimo. Ngi buakinyi tubayile mu kushaala ku Nshibo ya bikongeno mu mueshi wa Kasamombo mu kipua kia 1974. Tubaadi na muloo ukile wa kualukiila dingi mu mudimo wa nsaa yooso!

Muanda wa muloo, nkumona bibaadi bitungunukie mbidi ya Sheila na kuikala na bukome. Kunyima kua bipua bibidi, tubapetele mushindo wa kukumiina mudimo wa bu mukunkushi a kifunda. Kiakia kifunda kibaadi mu Manitoba mu provense a mu Canada baadi muwukibue bua mashika e muanka. Kifulo kia bakuetu ba mu kiakia kibundi kibaadi akitukumu ku mashimba ngofu. Tui bafikie mu kuwuka’shi kintu ki buwa ta mbalo y’atufubila Yehowa nya, anka mmushindo w’atutungunuka na kumufubila mbalo yooso yatudi.

NE MUPETE DILONGIESHA DI NA MUULO UKATA

Kunyima ku’atue kufuba mu mudimo wa bu mukunkushi a kifunda munda mua bipua bi bungi, babaadi betuitanyine mu kufuba ku Betele a mu Canada. Kunyima kua mafuku apeela, napetele nkalakashi, kadi ibandongieshe muanda wi na muulo ukata. Babantumine ku kisangilo ki pa buakio kunaadi muele muisambo munda mua nsaa mushima na kipindi mu Nfualase ku Montréal. Bi malua, muanda muisambo unelele, ta ngukume bantu ku mashimba nya, ngi buakinyi mukuetu baadi afubu ku departema a mudimo bampeele elango pabitale wawa muisambo. Mu binyibinyi, naadi mufikie mu kuimona’shi kasha nabangile kuela miisambo, ta ngikeele muntu awuku kuela miisambo kalolo nya. Ngi buakinyi ntshi naadi mukumiine elango nya. Muisambo wetu ta ubaadi ukile kalolo nya. Muanda naadi mufiite munda na naadi nanangushena’shi akiebe kuimona bu mupuidikie na bakutua kuntumbula bua bi buwa binakitshi. Naadi mukite kilubilo kia kumona diadia elango bu di bubi, na kumona winyi b’edituusha bu’shi ta mmuidituushe mu mushindo wi buwa.

André eele muisambo.

Ne mupete dilongiesha di na muulo ukata kunyima ku’ami kuela muisambo mu Nfualanse

Kunyima kua mafuku apeela, namuene mukuetu a mu comite a filiale bafiki mu kuisamba nami nka bua wawa muanda umune. Naadi mutundule’shi ntshi mukite kalolo p’ami kupela elango na ami nkuteka lusa. Akupu, ami nkuisamba dingi na mukuetu baadi mumpe elango. Aye nkukumiina lusa luande na kalolo kooso. Uno muanda ubaadi undongieshe biandia kuikala muiyishe, na nta na ndube uno muanda. (Nki. 16:18) Naadi mutekie Yehowa misuusa i bungi pabitale uno muanda, na ne muate kitshibilo kia kupela kumona dingi elango mu mushindo wi bubi.

Binobino naapu kukita bipua 40, ku betele a mu Canada na kubanga mu kipua kia 1985, ne mupete kineemo kia kufuba bu muina Komite a filiale. Mukashi ande a kifulo Sheila mmufue mu mueshi wa Kabidi mu kipua kia 2021. Kukatusha biabia, ne na kinyongua kia lufu lua mukashi ande, na binobino nkuete kukumba. Anka mudimo wa Yehowa ngungikashe na bi bungi bia kukita, na ne na muloo wa “kumona abikidi mafuku.” (Mul. 5:20) Sunga mbiandi mupete nkalakashi i bungi mu nshalelo ande, ne mupete dingi mianda i bungi ingikashe na muloo wi bungi. Kutuula Yehowa pa mbalo ya kumpala mu nshalelo ande na kukita bipua 70, mu mudimo wa nsaa yooso, nyi mmuabi ukata. Nkuete kuela nteko bua’shi, bansongualume na bansonguakashi batungunukie namu n’abo na kutuula Yehowa pa mbalo ya kumpala mu nshalelo aabo, muanda ne mushinkamishe’shi abakasangeela efuto na nshalelo e buwa ekalaa kuanka nka su tubatumikila Yehwa.

a Tala muisambo wa nshalelo a Marcel Filteau awamba’shi: “Jéhovah est mon refuge et ma force,” wi mu Kitenta kia Mulami kia 1/2/2000, mu nfualase.

b Kino kipindi kia nsenga kia mu Afrique, babaadi be kimune kui bantu ba mu Angleterre mpaa na mu kipua kia 1957, na kuikitanyina bu la Côte d’Or.

c Tala muisambo wa nshalelo a mukuetu Herbert Jennings, awamba’shi: “Vous ne savez pas ce que votre vie sera demain,” wi mu Kitenta kia Mulami kia 1/12/2000, mu nfualase.

d Nathan H. Knorr baadi mukunkushi a mudimo wetu mu aa mafuku.

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu