MUISAMBO WA KULONGA 39
LOONO 54 “Eshinda . . . byadidi’bi”
Ikala na bukidi bua kukuasha bantu abakumiina mukandu wi buwa
“Baaba boso abaadi na mashimba alumbuulue bua muwa wa loso, abafikile bena kukumiina.”—BIK. 13:48.
KI’ATUISAMBILA
Atumono buakinyi bi na muulo wa kulonga Bible na bantu na kuibetamina ku bisangilo.
1. Bantu mbelekene naminyi mu mushindo wabo wa kukumiina mukandu wi buwa? (Bikitshino 13:47, 48; 16:14, 15)
MU SIEKELE a kumpala bantu be bungi abaadi bakumiine bia binyibinyi nka’bo baki’abapusha mukandu wa Nkidishitu. (Badika Bikitshino 13:47, 48; 16:14, 15.) Mu mushindo umune lelo uno, nsaa ayipusha bangi mukandu wi buwa bua musango wa kumpala, abeusangelaa. Sunga baaba bashi bakumiine mukandu wa Bufumu bua musango wa kumpala, kunyima mbalombene kufungula mashimba aabo bua kuiukumiina. Nkinyi akitungu’shi tukite nsaa y’atupete mu bulungudi bantu be na “mashimba alumbuulue bua muwa”?
2. Buakinyi tui balombene kupuandikisha mudimo wetu wa bulungudi, na mudimo wa kidime?
2 Tui kupuandikisha mudimo wetu wa bulungudi, na mudimo wa kidime. Su kikuba kimune kia ku mutshi kibakomo, kidime mmulombene kuikikuula sunga biekala’shi atungunuka na kuela mema na kuipiila bingi bish’akomene muifuba. Mu mushindo umune, su tubapete muntu bakumiina mukandu wetu, atukumiina kumukuasha musango umune bua’shi afikie mulongi a Nkidishitu. Anka, atutungunuka na kupasukila bangi be na lukalo lua kuata nsaa i bungi buabadia kumona muulo wa mianda yabakuete kulonga. (Yo. 4:35, 36) Su tuatundula’shi muntu mmulombene kukumiina sunga kupela mukandu wi buwa, bi kuitukuasha bua kumona mushindo wa kumukuasha. Mu uno muisambo atulongo kiatudia kukita nsaa y’atuisamba na bantu belumbuule bua kupusha mukandu wi buwa bua musango wa kumpala. Atulongo dingi mushindo watudia kukuasha baba bantu buabadia kuenda kumpala.
NSAA I BANTU MBELUMBUULE BUA KUPUSHA MUKANDU WI BUWA
3. Nkinyi akitungu’shi tukite nsaa y’atupete mu bulungudi bantu ba sha mashimba alumbuulue? (1 Bena Kodinda 9:26)
3 Nsaa y’atupete mu bulungudi bantu ba sha mashimba alumbuulue abakumiina mukandu wi buwa, atuibakuasha buabadia kulonga pabitale Yehowa na kuifubuila pepi naaye. Yaaya nsaa, abitungu tuibatekie bua kubanga kulonga nabo Bible na kuibetamina ku bisangilo nka musango wa kumpala w’atuisamba nabo.—Badika 1 Bena Kodinda 9:26.
4. Tuusha kileshesho kia muntu baadi mukumiine kulonga Bible musango umune.
4 Kulonga Bible na muntu. Bangi b’atuisambaa nabo, abakumiinaa kulonga Bible musango umune. Bu kileshesho, dingi efuku mu dia Kananka, ungi muana mukashi a mu Canada baadi muifubuile pa katempu ka mikanda aye nkuata broshire a We kuikala na muloo bua loso! Mukuetu mukashi baadi pa katempu ka mikanda baadi mumupatuluile’shi uno broshire obuata, atulongaa naye Bible na bantu. Yawa muana mukashi baadi mukumiine, abo nkuipeshena ma nimero a telefone. Diadia efuku ku kiolua, yawa muana mukashi baadi mufundile mukuetu mukashi mesaje amuipusha efuku diababanga kulonga Bible. Pabamulunguile mukuetu mukashi’shi e kufika kumpuilo kua lubingo, yawa muana mukashi nkumuipusha’shi: “Tue kufika namu malooba? Nekala panka.” Ababangile kulonga mu dia Katano. Yawa muana mukashi batuelele mu bisangilo bua musango wa kumpala nka kuakua kumpuilo kua lubingo na batungunukile na kuenda kumpala mu kikudi.
5. Nkinyi kilombene kuitukuasha bua kuuka mushindo wi buwa wa kubanga kulonga Bible na muntu? (Tala dingi bifuatulo.)
5 Eyendo’shi, ta mbantu boso abekala bu yawa muana mukashi na abakumiina kulonga Bible musango umune nya. Bua bangi mbilombene kuibateka mafuku ebungi bua’shi bakumiine kulonga Bible. Tui balombene kubanga muisambo na muntu pa kuisamba muanda aumusankisha. Anka, su tualama mmueneno e buwa na kutungunuka na kupasukila muntu, mu mafuku apeela, tui balombene kubanga kulonga naye Bible. Nkinyi kiatudi balombene kuakula nsaa y’atutekie muntu bua kulonga naye Bible? Luno lukonko abaadi beluele bakuetu be bungi bapete bipeta bi buwa mu kubanga kua kulonga Bible na bantu.
Opuandikisha’shi we kulungula bano bantu be mu bifuatulo kinyi bua kuibakuasha bua’shi bakumiine kulonga Bible? (Tala kikoso 5)a
6. Nkinyi kiatudi balombene kuakula bua kutungunuka na kuisamba na muntu balesha lukalo?
6 Balungudi na ba mbala-mashinda babekele bepushe pabitale kubanga kulonga Bible na bantu mbaleshe’shi, mu angi maumbo ta bi buwa kufubisha bishima bu “kulonga kua Bible,” sunga “kukulongiesha,” nsaa yotekie muntu bua kulonga naye Bible. Mbasangane’shi bi buwa kufubisha bishima bu “muisambo,” “kuisamba,” na “kulonga bua kuuka Bible.” Bua’shi muntu akumiine’shi nuisambe naaye dingi, we mulombene kuakula mayi bu ano: “Mushindo wabadi baluule nkonko ya mu nshalelo i na muulo mu Bible aunkaanyishaa ngofu,” sunga’shi: “Bible ta mpenda mukanda wa kipuilo nya; awitukuasha mu mishindo i buwa.” We kukumbasha’shi: “Tabiata nsaa i bungi nya; mpenda minite 10 sunga 15 bua kulonga kintu ki na muulo.” Tue na lukalo lua kufubisha bishima bu “kuipushena efuku” sunga “ku lubingo loso,” bilombene kutakula muntu mu kuipusha bu’shi e na kitungo kia kuimonenanga nobe.
7. Bangi abapushishe bia binyibinyi bia mu Bible nsaa kinyi bua mususa wa kumpala? (1 Bena Kodinda 14:23-25)
7 Itamina bantu ku bisangilo. Abimueka’shi mu mafuku a Mpoolo mutumibua, bangi abapushishe bia binyibinyi bia mu Bible bua mususa wa kumpala nsaa ibaabadi batuele mu bisangilo bia bena Nkidishitu. (Badika 1 Bena Kodinda 14:23-25.) Bi nka biabia mpa na lelo uno. Bantu bapia be bungi abendaa kumpala mu kikudi lubilolubilo nsaa y’ababanga kutuela mu bisangilo bietu. Nsaa kinyi ayitungu’shi webetamine ku bisangilo? Mu dilongiesha dia 10 dia mukanda wa We kuikala na muloo bua loso! abanyingisha mulongi bua kutuela mu bisangilo, anka totengielanga nka’shi nufikie mu diadia dilongiesha bua kuitamina muntu ku bisangilo. P’anuimonena na muntu bua musango wa kumpala, we kumuitamina ku bisangilo bia kumpuilo kua lubingo, pangi we kutemuna mutue wa muanda wa muisambo wa bantu boso sunga muisambo w’atukalongo mu Kitenta kia Mulami.
8. Nkinyi kiatudia kulungula muntu nsaa y’atumuitamina ku bisangilo? (Yeeshaya 54:13)
8 Nsaa y’atuitamina muntu balesha lukalo ku bisangilo, tumupatuluile mushindo wi bisangilo bietu mbilekene na biabakitaa mu bingi bipuilo biadi mupue kutuela. Pabaadi mulongi a Bible mulongie Kitenta kia Mulami bua musango wa kumpala, baadi muipushe mulongieshi aaye’shi: “Yawa akunkusha auku mashina a bantu boso su?” Mukuetu mukashi baadi mumupatuluile’shi atuikitshishaa bua kuuka mashina a bantu ba mu kakongie ketu, nka biatuiukaa mashina a bena kifuko netu. Mulongi bamuene’shi mbilekene na biamonaa mu kipuilo. Mu mushindo umune, bangi bantu t’abaukaa kepatshila ka bisangilo bietu. (Badika Yeeshaya 54:13.) Atuibungaa bua kulanguila Yehowa, kulonga pa bimutale, na kuinyingishena. (Eb. 2:12; 10:24, 25) Nyi buakinyi, bisangilo bietu bi kuanka bua kuitulongiesha kushi bua kukita bipikua. (1 Ko. 14:40) Ma mbalo etu a lulanguilo ta e na bintu bi bungi na atuendaa ku Nshibo ya Bufumu bua kulonga. Pa muanda t’atutuelakanaa mu mianda ya politike, tatuisambaa mianda ya politike sunga kutuela mu kisaka kampanda kia mianda ya politique. Ku mbangilo a bioso, mbilombene kuikala buwa kulesha mulongi a Bible video amba’shi Nkinyi akikitshikaa ku Nshibo ya Bufumu? Biabia abimukuasha bua kuuka mianda y’akamono mu bisangilo.
9-10. Nsaa y’atuitamina muntu ku bisangilo, nkinyi kiatudi balombene kukita bua kumushinkamiisha’shi t’atumukitshisha pa bukopo buadia kufika Kamonyi ka Yehowa sunga kukita kintu kampanda? (Tala dingi kifuatulo.)
9 Bangi abekokaa bua kutuela mu bisangilo muanda abapuandikisha’shi atuibatekie buabadia kufika “Tumonyi tua Yehowa.” Shinkamiisha muntu’shi, mmulombene penda kufika mu kuteemesha bisangilo, t’atumukitshisha pa bukopo buadia kuikala Kamonyi ka Yehowa sunga kukita kintu kampanda nya. Bifuko mbilombene kutuela, mpa na bana bakinga. Mu bisangilo bietu, bana t’abebalongieshaa pabuabo nya. Anka baledi na bana, abashalaa pamune na kulonga pamune. Bino abikuasha baledi buabadia kuuka kui bana babo na mianda y’abebalongiesha. (Det. 31:12) T’atukishaa kaseele ka makuta sunga kukisha ma envelope a makuta mu bisangilo bietu nya. Anka, atulondaa eyi dia Yesu dia’shi: “Nubapetele buntu, nupeshene buntu.” (Mat. 10:8) We kulungula dingi muntu’shi t’abitungu’shi ekale nka na bilamba bia muulo bua kutuela mu bisangilo nya. Efile Mukulu atalaa bi muishimba, kushi abimueka muntu.—1 Sa. 16:7.
10 Su muntu bafiki mu bisangilo, kita mobe moso bua’shi epushe biya. Muleshe bakulu na bangi balungudi. Su bapusha’shi bantu be naye biya na abamupasukila, mmulombene kufika dingi ungi musango. Mu bisangilo, su te na Bible, londeshayi naaye mu Bible oobe na omukuashe buadia kupusha muisambo w’abakitshi na mushindo w’atulongaa pamune.
Su muntu babanga kutuela mu bisangilo kushi kunyengakana, efubuila pepi na Yehowa ngofu (Tala kikoso 9-10)
NSAA Y’ANUBANGA KULONGA BIBLE
11. We mulombene kulesha naminyi’shi onemeka nsaa na programe a sha nshibo?
11 Mianda kinyi yatudia kulamiina nsaa y’atuende mu kulonga Bible na muntu ku nshibo kuaye? Nemeka nsaa na programe a sha nshibo. Bu kileshesho, su nubepushena efuku na nsaa, nemeka nsaa, sunga bantu ba mbalo yodi mushale t’abanemekaa nsaa. Na dingi, mbilombene kuikala buwa bua’shi efuku dia kumpala dianulongo nuate nsaa ipeela. Bangi balungudi abapu kulonga Bible na bantu be bungi mbaleshe’shi bi buwa kupudisha kulonga, sunga biekala’shi yawa muntu akumiina kuuka mianda i bungi. Na tokumanga kuakula bikile bungi. Lekiela mulongi a Bible nsaa yadia kulesha bi muishimba na mu binangu biaye.—Nki. 10:19.
12. Nkepatshila kinyi akatungu’shi tuikale nako ku mbangilo kua kulonga Bible na muntu?
12 Ku mbangilo kua kulonga Bible, abitungu’shi kepatshila kobe kekale ka kukuasha mulongi a Bible buadia kuuka Yehowa na Yesu mpa na kuibafula ngofu. Bua kuibikita bi buwa okakie binangu biaye ku Eyi di’Efile Mukulu kushi kuibikaka kodi sunga ku kiukilo kiobe kia Bible. (Bik. 10:25, 26) Misusa i bungi malongiesha a Mpoolo mutumibua abaadi emeene pe Yesu Nkidishitu, yawa abaabadi batume kui Yehowa bua’shi etukuashe bua kumuiuka na kumufula. (1 Ko. 2:1, 2) Akupu Mpoolo baadi dingi muleshe patooka muulo wa kukuasha balongi bapia buabadia kuuka muulo wa kuikala na ngikashi i buwa, yatudia kupuandikisha na ôlo, arja na mabue a muulo. (1 Ko. 3:11-15) Mu yaaya ngikashi i na muulo mui lukumiino, binangu, lushinguluilo, na kutshina Yehowa. (Mis. 19:9, 10; Nki. 3:13-15; 1 Mp. 1:7) Ambula mayele a kulongiesha a Mpoolo pa kukuasha balongi bobe ba Bible buabadia kutamisha lukumiino luabo na kipuano kiabo na Nshabo e muiyilu sha kifulo.—2 Ko. 1:24.
13. Mushindo kinyi watudia kulesha luishinko na binangu bi buwa nsaa y’atukuasha muntu e na lukalo? (2 Bena Kodinda 10:4, 5) (Tala dingi kifuatulo.)
13 Londa kileshesho kia Yesu pa kuikala na luishinko na binangu bi buwa. Tokumanga kuela muntu nkonko ayimukalakasha. Su kui mbalo yashapusha kalolo, we mulombene kuiyikila pamutue pa kukisha nsaa i bungi bua kuiyisambila na weyalukiile kumongo. Pamutue pa kumukitshisha pa bukopo bua’shi akumiine dilongiesha kampanda aku namu t’abangile kuidikumiina, lekiela bia binyibinyi nsaa yabidia kumena mishi muishimba diaye. (Yo. 16:12; Kol. 2:6, 7) Bible amba’shi malongiesha a madimi e nka bu bintu bimene mishi abitungu’shi tutukule. (Badika 2 Bena Kodinda 10:4, 5) Ta mbibofule bua’shi mulongi a Bible alekie mianda ibaadi mukumiine takudi mafuku e bungi nya. Anka, abitungu tumukuashe akulupile mui Yehowa.—Mis. 91:9.
Leka nsaa ya’shi bia binyibinyi bimene mishi (Tala kikoso 13)
NSAA AYIFIKI BANTU BAPIA KU BISANGILO
14. Tui kukitshina bantu bapia abafiki ku bisangilo mianda mu mushindo kinyi?
14 Yehowa etutekie bua’shi tukitshine bantu boso mianda kushi ntondo, biabekala abatuukila kunyi, ba mu kisamba kinyi, sunga biabekala na makuta e bungi sunga mbalanda, sunga’shi mba mu kabila kinyi. (Yak. 2:1-4, 9) Biabia mmushindo kinyi watudia kulesha kifulo kui bantu bapia abafiki mu bisangilo?
15-16. Tui kukita naminyi bua’shi bantu bapia abafiki ku bisangilo bietu bepushe biya?
15 Bangi bantu abafikaa ku bisangilo penda muanda wa’shi abakumiina kumona biabikidikaa sunga pa muanda wa’shi kui muntu e mu ingi mbalo ekalanga muibanyingishe bua kuenda ku bisangilo. Biabia nsaa y’atumono muntu muenyi bafiki ku bisangilo, tuisambe naye. Tumukuukile tukite bia’shi epushe biya. Mulungule bua’shi nushaale pamune naye. Londeshayi mu Bible oobe na mukanda w’atulongo sunga kumupa aaye Bible na waye mukanda. Nangushena ku ingi mishindo yodia kukita bia’shi epushe biya. Ungi muana mulume baadi mufikie ku Nshibo ya Bufumu baadi mulungule mukuetu mulume baadi mumukuukile’shi, ayikalanga ekalakasha muanda tekele mufuale bilamba bi buwa bu bikele bifuale bantu boso. Yawa mukuetu mulume baadi mukite bia’shi epushe biya na aye nkumulungula’shi Tumonyi tua Yehowa nyi mbantu nka bi bantu boso. Kunyima kua mafuku, yawa muana mulume baadi mubatshishibue, anka ta mmulube efuku su ndimune bibaadi yawa mukuetu mumualuule. Kiatudia kudimukila nkino: Nsaa y’atuisamba na bantu bapia kumpala sunga kunyima kua bisangilo, tudimukie bua kupela kuibela nkonko ayibakalakasha sunga kutuelakana mu mianda yabo.—1 Mp. 4:15.
16 Tui balombene kukita dingi bia’shi bantu bapia abafiki mu bisangilo bepushe biya pa kuibalesha kanemo mu mianda y’atuakula, ngaluulo yatutuusha, na p’atukitshi miisambo mu bisangilo ayisambila bantu bashi Tumonyi tua Yehowa sunga nkumiino yabo. Tatukumanga kuakula bishima sunga kintu kilombene kukokosha bantu bapia sunga kukita bia’shi tabafikanga dingi mu bisangilo. (Tit. 2:8; 3:2) Bu kileshesho, tatui balombene kuakula mu mushindo aubepuula nkumiino ya bantu bashi na lukumiino lumune netu nya. (2 Ko. 6:3) Pabitale uno muanda, bakuetu abakitshi miisambo ya bantu boso, abitungu bekale badimukie. Baleshe dingi’shi mbatuule mu binangu bantu bashi Tumonyi tua Yehowa bakuete kuibateemesha nsaa y’abapatuula bishima sunga mianda yabashi balombene kupusha kui baba bantu.
17. Tui na kepatshila kinyi nsaa y’atupete mu bulungudi bantu basha “mashimba alumbuulue”?
17 Efuku dioso adiende, mudimo wa kuikasha bantu bu balongi autungu kukita luntuluntu. Na atutungunuka na kupeta bantu basha “mashimba alumbuulue bua muwa wa loso.” (Bik. 13:48) Nsaa y’atukitshi biabia, t’abitungu’shi tuikokie bua kuteka bantu bua kulonga nabo Bible sunga kuibetamina ku bisangilo. Yaaya nsaa, tui balombene kuibakuasha buabadia kuela etabula dia kumpala dia kutuela ‘muishinda adituala ku muwa.’ —Mat. 7:14.
LOONO 64 Tuwumbuleeyi na muloo wi bungi
a BI MU KIFUATULO: Bakuetu balume babidi abesamba na muana mulume baadi musalayi mushale akisha kapapi mu kisanga kiaye; bakuetu bakashi babidi abatuusha bu kamonyi kui muana mukashi e na bi bungi bia kukita.