A është projektuar?
Syri i fluturës së natës
● Siç tregon edhe emri i tyre, shumica e fluturave të natës fluturojnë kryesisht natën. Disa gjallesa të natës duken nga ndriçimi i syve nën efektin e dritës. Kurse flutura e natës ka një mënyrë për t’u fshehur. Kornea e syrit të saj pasqyron shumë pak nën efektin e dritës.
Shqyrtoni faktet: Syri i fluturës së natës ka një kornea të pazakontë. Ajo përbëhet nga një radhë gungash mikroskopike, të organizuara në forma gjashtëkëndore. Sipas Peng Jiangut, asistent profesor i inxhinierisë kimike në Universitetin e Floridës, SHBA, këto gunga janë «më të vogla se gjatësia e valëve të dritës së dukshme». Format dhe përmasat e këtyre radhëve bëjnë të mundur që syri i kësaj fluture ta mbajë të fshehur dritën që vjen nga kënde dhe gjatësi vale të ndryshme. Gungat e vockla janë vetëm 200 deri 300 nanometra të lartë. Sa për të krijuar një ide, gjerësia e një fije floku është rreth 80.000 nanometra.
Inxhinierët mendojnë se po të kenë kuptueshmëri më të thellë për kornenë e fluturës së natës, do të arrijnë të përmirësojnë projektin e diodave që çlirojnë dritë (LED-ët) dhe të ekraneve me kristale të lëngshme (LCD-të) që përdoren gjerësisht për pajisjet elektronike. Projekti i syrit të kësaj fluture mund të zbatohet edhe për energjinë diellore. Panelet diellore me silikon mund të pasqyrojnë gati 35 për qind të dritës, dhe kjo është goxha humbje e energjisë diellore. Por, duke imituar gungat e radhitura mirë të syrit të fluturës së natës, Jiangu dhe bashkëpunëtorët e tij prodhuan një silikon që pasqyronte më pak se 3 për qind të dritës. «Mund të mësojmë jashtë mase nga këto projekte të natyrës»,—përfundon Jiangu.
Si mendoni? A erdhi rastësisht ndërtimi mikroskopik antipasqyrues i syrit të fluturës së natës, apo është krijuar?
[Figura në faqen 30]
Syri i fluturës së natës ka një kornea që përbëhet nga një radhë gungash mikroskopike, të organizuara në forma gjashtëkëndore
[Figurat në faqen 30]
Shtresë silikoni me radhë antipasqyruese që përdoret për panelet diellore
[Burimet e figurave në faqen 30]
Syri i fluturës së natës i zmadhuar: me mirësjellje nga Dartmouth Electron Microscope Facility; shtresa e silikonit e zmadhuar: me mirësjellje nga Peng Jiangu